استفاده از ماشین آلات و ادوات کشاورزی در زراعت دیم
مقدمه
بمنظور جلوگیری از جریان سطحی و خروجی آب باران از مزرعه)روان آب) و حفظ ذخیره رطوبت در خاک در روش جدید زراعت دیم از ماشین آلاتی استفاده می شود که در این مبحث به آنها اشاره می شود.
1. گاو آهن قلمی یا چیزل Chisel
این دستگاه از یک شاسی و دو ردیف گاو آهن قلمی تشکیل شده که در دو ردیف آن 9 عدد خیش قلمی وصل می شود که قابل تعویض می باشند فاصله شاخه ها 37 سانتیمتر و عرض کار دستگاه حدود دو متر است.
از این گاو آهن در زراعت دیم بجای گاو آهن معمولی برگردان دار استفاده می شود و امتیاز آن اینست که زمین را در عمق 20 تا 25 سانتیمتر شیار می دهد بدون آنکه خاک را زیر و رو کند بلکه مقداری از کاه و کلش باقیمانده از زراعت قبل را با خاک مخلوط وبقیه در سطح زمین باقی می ماند.
در شیارهای تولید شده که بر خلاف جهت شیب زمین انجام می گیرد آب باران با آرامی در خاک نفوذ کرده و ذخیره می شود و جریان سطحی آب که باعث فرسایش می شود متوقف می گردد.
زمان استفاده از گاوآهن قلمی با توجه به آب و هوا و نوع نزولات جوی پائیزه (برف یا باران) کمی متفاوت است ولی بهترین موقع استفاده ازآن بعد از برداشت زراعت گندم یا بلافاصله پس از اولین بارندگی فصل پائیز خواهد بود. در هر صورت پس از برداشت کلش زمین نباید چرا شود و با حفظ کلش اقدام به تهیه شخم عمیق پائیزه یا تابستانه شود تا کلیه بارندگی ها نفوذ نموده وذخیره شود
2. گاو آهن پنجه غازی یا سوئیپ
این گاو آهن چون شبیه پنجه غاز است بدان گاوآهن پنجه غازی می گویند. معمولا در فصل بهار برای تهیه شخم سطحی بین 12 تا 15 سانتیمتر بعد از شخم عمیق ، گاو آهن قلمی بکار می رود عرض کار آن دو متر است
خیش های آن با تیغه های گاو آهن قلمی قابل تعویض است مزایای آن نیز خراش دادن و نرم کردن خاک لایه سطحی بدون زیر و رو کردن است و علاوه بر شخم علفهای هرز سبز شده را از بین می برد تا رطوبت خاک را جذب ننمایند و زمین برای جذب و نفوذ بارانهای بهاره آماده باشد و چون این لایه شخم خورده سطحی که در اواخر یا اواسط بهار ایجاد می شود ذرات خاکدانه ها با مقداری کاه و کلش نیمه پوسیده مخلوط می شود از اتصال کلیه خاکدانه و ذرات خاک به یکدیگر جلوگیری نموده و فاصله ایجاد نموده رابطه بین محیط بیرون و سطحی بالایه عمیقی محتوی رطوبت ذخیره شده زیرین قطع می کند ولوله های موئین خراب و قطع می گردند. بدین وسیله لایه کاه و کلش مخلوط با لایه خاک سطحی (مالچ خاکی وکلشی ) مانع تابش مستقیم خورشید و گرما به ذرات خاک خواهد شد
3. گاو آهن نیمه برگردان
این گاو آهن همان گاو آهن تمام برگردان است که زاویه برگردان آن کمتر است تا خاک را کاملا زیر و رو ننماید
عمق شخم آن بین 20 تا 25 سانتیمتر و خاک مخلوط با کاه و کلش روی سطح باقی مانده ایجاد پوشش می نماید .عرض کار آن متفاوت است زیرا بصورت های 5 خیشه 4 خیشه و 3 خیشه ساخته شده دوام آن از گاو آهن قلمی بیشتر است با تغییر زاویه صحفه برگردان یا برداشتن آن از گاو آهن های معمولی می توان آن را بصورت نیمه برگردان در آورد در نتیجه از تبخیر رطوبت ذخیره شده در زیر لایه سطحی جلوگیری می گردد و این رطوبت با اضافه شدن بارندگی سال جدید زراعت گندم و جو را بعمل می آورد
4. ماشین بذر کار عمیق یا D.F.P.D
این دستگاه که به نام Deep Farrow Press Drill یا چیزل سیدر نامیده می شود مخصوص زراعت دیم ساخته شده که هم زمان با ایجاد جوی و پشته بذر را در عمق 10-15 سانتیمتر از سطح خاک که رطوبت در آن ذخیره شده قرار می دهد بطوریکه بذر کاشته شده منتظر باران پائیزه نبوده و با رطوبت ذخیره شده سال آیش جوانه زده و سبز می شود . و در مصرف بذر نیز صرفه جوئی می شود. خطوط کشت بایستی بر خلاف جهت شیب انجام پذیرد ولی در اراضی پر شیب و پستی و بلندی دار قابل استفاده نیست
5. کود پاش یا بذر پاش سانتریفوژی
کود پاش یا بذر پاش سانتریفوژی یکی از دستگاههای دنباله بند تراکتور است و سپس برای زیر خاک کردن بذر باید از گاو آهن پنجه غازی یا دیسک در جهت خلاف شیب استفاده شود و در مناطقی که به علت پستی و بلندی و شیب نمی توان از بذرپاش عمیق کار استفاده نمود کاربرد دارد