Chapter 12 Developing Business/IT Solutions توسعه راه حلهای کسب و کار و IT
James A. O'Brien, and George Marakas. Management Information Systems with MISource 2007, 8th ed. Boston, MA: McGraw-Hill, Inc., 2007. ISBN: 13 9780073323091
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
2
توسعه سیستم های اطلاعاتی جهت پاسخگویی به نیازها و مشکلات کسب و کار
تشریح و ذکر مثال پیرامون هر یک از مراحل چرخه توسعه سیستم های اطلاعاتی
کاربرد نمونه سازی در بهبود فرایند توسعه
اصول ابتدایی مدیریت پروژه های توسعه سیستم های اطلاعاتی
پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی
مقایسه و مقابله چهار استراتژی پایه محاوره سیستمی
تشریح فاکتورهای ارزیابی سخت افزار، نرم افزار و خدمات سیستم های اطلاعاتی
اهداف آموزشی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
3
توسعه سیستم های اطلاعاتی
زمانی که رویکرد سیستمی در توسعه سیستمهای اطلاعاتی بکارگرفته می شود، به آن توسعه سیستم های اطلاعاتی یا توسعه برنامه های کاربردی می گویند.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
4
رویکرد سیستمی
تکنیکی برای حل مسائل که از مفهوم سیستمی جهت تعریف مسائل و فرصتها و توسعه راه حلهای مناسب و امکان پذیر استفاده می کند.
تحلیل یک مساله و تهیه یک راه حل شامل مراحل زیر است:
تشخیص و تعریف مساله یا فرصت با استفاده از تفکر سیستمی
توسعه و ارزیابی راه حل های جایگزین سیستمی
انتخاب بهترین راه حلی که پاسخگوی نیازها باشد
طراحی راه حل سیستمی انتخاب شده
پیاده سازی و ارزیابی موفقیت سیستم
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
5
تفکر سیستمی چیست؟
مشاهده روابط فی مابین اجزاء سیستم
مشاهده فرایند تغییرات بین سیستم ها
مشاهده سیستم در هر وضعیتی
یافتن ورودی، پردازش، خروجی، بازخورد و مولفه های کنترل
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
6
مثال تفکر سیستمی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
7
تحلیل و طراحی سیستم ها
فرایند کلی که سیستمی اطلاعاتی طراحی و پیاده سازی می شود و شامل شناسایی مشکلات کسب و کار می باشد.
دو رویکرد عمده در این زمینه عبارتند از:
Object-oriented
چرخه عمر
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
8
چرخه عمر توسعه سیستم ها (SDLC)
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
9
فرآیند توسعه سیستم
تحقیق سیستم ها
اولین مرحله در فرایند توسعه
شامل بررسی پروپوزال ها بوسیله فرایند برنامه ریزی کسب و کار و IT
همچنین شامل مطالعات امکان سنجی مقدماتی در مورد راه حلهای پیشنهادی می باشد.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
10
فرآیند توسعه سیستم
مطالعات امکان سنجی: مطالعه ای مقدماتی است در مورد تعیین موارد زیر:
نیازهای اطلاعاتی کاربران
منابع مورد نیاز
هزینه ها
مزایا
امکان سنجی
در بعضی موارد مطالعه امکان سنجی ضروری نیست.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
11
امکان سنجی عملیاتی
سیستم پیشنهادی تا چه اندازه مناسب خواهد بود؟
پشتیبانی از اولویت های سازمان
حل مشکلات شناسایی شده
انطباق با فرهنگ سازمانی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
12
امکان سنجی اقتصادی
ارزیابی موارد زیر:
صرفه جویی هزینه ها
سودهای افزایش یافته
کاهش نیاز به سرمایه گذاری
مزایا
تحلیل سود و هزینه
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
13
امکان سنجی فنی
تعیین سخت افزار، نرم افزار و شبکه می تواند نیازهای فنی سیستم پیشنهادی را برطرف کرده و در صورت امکان تهیه و یا توسعه داده شوند.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
14
امکان سنجی فاکتورهای انسانی
ارزیابی سطح پذیرش:
کارکنان
مشتریان
تامین کنندگان
پشتیبانی مدیریت
تعیین افراد مناسب برای نقشهای جدید یا اصلاح شده
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
15
امکان سنجی قانونی و سیاسی
ارزیابی تخلفات پیرامون رعایت کپی رایت و حق امتیاز
ارزیابی لایسنس نرم افزار برای توسعه دهندگان
ارزیابی محدودیت های دولتی
ارزیابی تغییراتی که در ساختار گزارش دهی موجود انجام می شود.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
16
تحلیل سیستم ها
مطالعه عمیق نیازهای اطلاعاتی کاربر نهایی و تولید نیازمندیهای عملیاتی جهت طراحی سیستم های اطلاعاتی
همچنین مطالعه پیرامون:
فعالیتها، منابع و محصولات یک یا چند سیستم اطلاعاتی در حال استفاده
قابلیتهای مورد نیاز سیستم اطلاعاتی جهت پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی ذینفعان
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
17
تحلیل سازمانی
ساختار مدیریت
افراد
فعالیتهای کسب و کار
سیستم های محیطی
سیستم های اطلاعاتی موجود
ورودی، پردازش، خروجی، ذخیره و کنترل
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
18
تحلیل سیستم فعلی
قبل از طراحی سیستم جدید، بسیار مهم است که بهبود یا تعویض سیستم فعلی مورد بررسی قرار گیرد.
سخت افزار و نرم افزار
شبکه
منابع انسانی مورد نیاز جهت تبدیل منابع داده ای به محصولات اطلاعاتی
فعالیتهای سیستمی مانند ورودی، پردازش، خروجی، ذخیره و کنترل
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
19
تحلیل منطقی
یک مدل منطقی طرح اولیه ای از سیستم فعلی است که:
فعالیتهای در حال انجام را بدون توجه به چگونگی انجام آنها نمایش می دهد.
به تحلیلگر کمک می نماید تا فرایندها، توابع و داده ها را بدون توجه به سخت افزار و نرم افزار درک نماید.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
20
نیازهای کارکردی
یکی از مشکل ترین مراحل تحلیل سیستم ها می باشد.
تعیین نوع اطلاعات مورد نیاز هر یک از فعالیتهای کسب و کار
تعیین قابلیتهای پردازشی مورد نیاز هر یک از فعالیتها
شناسایی آنچه باید انجام شود نه چگونگی آنها
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
21
مثال هایی از نیازهای کارکردی
رابط کاربری: ورود خودکار داده های محصول و رابط ساده برای مشتریان جهت ورود مشتریان وب
پردازش: پردازش سریع و خودکار جمع فروش و هزینه های حمل و نقل
ذخایر داده ها: بازیابی سریع و بروزرسانی داده ها از پایگاه داده های محصولات، قیمت گذاری و مشتریان
کنترل: سیگنال هایی برای خطای ورود داده ها و یا تایید سریع
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
22
طراحی سیستم
سه حوزه اصلی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
23
نمونه سازی
نمونه سازی تست و توسعه سریع مدل های کاری است:
فرایند تعاملی و تکراری در فاز طراحی
سبب توسعه سریعتر و آسانتر می شود بویژه هنگامی که نیازهای کاربر نهایی به سختی قابل تعریف باشد.
افزایش نقش ذینفعان
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
24
چرخه عمر نمونه سازی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
25
طراحی رابط کاربری
از تعاملات بین کاربران نهایی و برنامه های کاربردی شان پشتیبانی می نماید.
طراحان بر طراحی قالبی جذاب و موثر از ورودی و خروجی متمرکز می شوند.
معمولاً فرایند طراحی بصورت نمونه سازی است.
جزئیات مشخصات طراحی برای محصولات اطلاعاتی تولید می گردد.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
26
چک لیست وب سایت سازمانی
مشتریان
زیبایی شناسی
محتوا
سهولت
جستجوپذیری
ناسازگاری ها
فرم های ثبت نام
لینک های مرده
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
27
مشخصات سیستم
قالب بندی طراحی:
محصولات و روشهای رابط کاربری
ساختارهای پایگاه داده
رویه های پردازش
رویه های کنترل
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
28
توسعه کاربر نهایی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
29
توسعه کاربر نهایی
قابلیتهای توسعه بکاربرده در بسته های نرم افزاری به کاربران نهایی کمک میکند تا به سادگی راه حل های مورد نیاز را خود ایجاد نمایند.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
30
پیاده سازی سیستم های جدید
مراحل پیاده سازی سیستمهای جدید:
کسب سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز
توسعه نرم افزار
تست برنامه های و رویه ها
تبدیل منابع داده ای
تبدیل جایگزین ها
آموزش کاربران نهایی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
31
فرایند پیاده سازی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
32
مدیریت پروژه
مهارت ها و دانش مورد نیاز جهت هدایت و کنترل پروژه های مختلف به کمک ابزارها و تکنیک های لازم
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
33
پروژه چیست؟
پروژه چیست؟
مجموعه ای از فعالیتها با آغاز و پایان مشخص
اهداف
اهداف عملیاتی
وظایف
محدودیت ها
ترتیبی از مراحل یا فازها
مدیریت یک پروژه کارآمد نیازمند
فرایند
ابزارها
تکنیک ها
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
34
نمونه ای از فرایند پیاده سازی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
35
فازهای مدیریت پروژه
بیشتر پروژه ها پنج مرحله دارند:
آغازین یا تعریف
برنامه ریزی
اجرا
کنترل
پایان
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
36
فاز آغازین یا تعریف
فعالیت های نمونه
بیان مسائل و/یا اهداف
شناسایی اهداف عملیاتی
تامین منابع
شناسایی هزینه ها و منافع با مطالعه امکان سنجی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
37
فاز برنامه ریزی
فعالیت های نمونه
شناسایی و ترتیب گذاری فعالیت ها
شناسایی مسیر بحرانی
تخمین زمان و منابع مورد نیاز جهت تکمیل پروژه
نگارش برنامه پروژه با جزئیات
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
38
فاز اجرا
فعالیت های نمونه
تخصیص منابع به وظایف
اضافه کردن منابع بیشتر در صورت نیاز
آغاز کار پروژه
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
39
فاز کنترل
فعالیت های نمونه
برقراری الزامات گزارش دهی
ایجاد ابزارهای گزارش دهی
مقایسه پیشرفت واقعی با خط پایه
مداخله در صورت نیاز
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
40
فاز پایان
فعالیت های نمونه
نصب کلیه موارد تحویلی
خاتمه کلیه تعهدات و الزامات
ملاقات با ذینفعان
آزاد سازی منابع پروژه
مستندسازی پروژه
نگارش گزارش نهایی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
41
ارزیابی سخت افزار، نرم افزار و خدمات
تعیین حداقل های فیزیکی و عملکردی سخت افزارها و نرم افزارها در RFP
ارسال RFP به تامین کنندگان مناسب
ارزیابی پیشنهاد های دریافتی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
42
فاکتورهای ارزیابی سخت افزار
عملکرد
هزینه
قابلیت اطمینان
سازگاری
فناوری
ارگونومیک
اتصال پذیری
مقیاس پذیری
نرم افزار
پشتیبانی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
43
فاکتورهای ارزیابی نرم افزار
کلیه فاکتورهای مربوط به سخت افزار به علاوه
کیفیت
اثربخشی
انعطاف پذیری
امنیت
نگهداری
مستند سازی
سخت افزار
نرم افزاری که کند باشد؛ به سختی قابل استفاده باشد؛ یا مستندسازی ضعیفی داشته باشد؛ با هر قیمتی نمی تواند انتخاب خوبی باشد
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
44
ارزیابی خدمات سیستم های اطلاعاتی
توسعه وب سایت سازمانی
نصب یا تبدیل سخت افزار و نرم افزار
آموزش کارکنان
نگهداری سخت افزار
طراحی سیستم و/یا یکپارچه سازی آن
برنامه نویسی قراردادی
خدمات مشاوره ای
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
45
فاکتورهای ارزیابی خدمات سیستم های اطلاعاتی
عملکرد
توسعه سیستم
نگهداری
تبدیل
آموزش
خدمات و امکانات پشتیبانی
دسترس پذیری به فروش و پشتیبانی
موقعیت کسب و کار و قدرت مالی
انتخاب سخت افزار و سازگاری
بسته های نرم افزاری پیشنهادی
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
46
تست سیستم
تست و اشکال زدایی نرم افزار
تست عملکرد وب سایت
تست سخت افزار جدید
مرور نمونه ها
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
47
تبدیل داده ها
تبدیل عناصر داده ای قدیمی به جدید
اصلاح خطاهای داده ها
فیلترگذاری داده هایی که مورد نیاز نیستند
تجمیع داده ها از پایگاه داده ها گوناگون
سازماندهی داده ها به زیرمجموعه های جدید
سازماندهی و فرمت دهی نامناسب داده ها دلیل اصلی خطاهای پیاده سازی می باشند.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
48
مستندسازی
مستند سازی کاربر
نمونه گزارشات، فرمها و صفحات ورود داده ها
دستورالعمل های سیستم
مستند سازی سیستم
روش ارتباطی بین تیم توسعه، پیاده سازی و نگهداری سیستم
جزئیات طراحی سیستم
در هنگام تشخیص خطا و انجام تغییرات سازمانی بسیار مهم است
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
49
استراتژی های تبدیل سیستم
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
50
تبدیل مستقیم
ساده ترین استراتژی تبدیل
امکان شکست بالاتر
گاهی به نام slam dunk و یا cold-turkey نیز شناخته می شود.
بهترین راه حل است به هنگام پیاده سازی فوری یا مواقعی که امکان اجرای همزمان سیستم قدیم و جدید وجود نداشته باشد.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
51
تبدیل موازی
سیستم های قدیم و جدید هر دو در کنار هم اجرا می شوند تا همه به کار با سیستم جدید عادت نمایند.
کمترین ریسک ولی بیشترین هزینه را دارد
بهترین انتخاب در هنگام جایگزینی سیستم قدیمی با سیستمی خودکار
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
52
تبدیل پایلوت
بهترین انتخاب برای پیاده سازی در مکان های گوناگون و دور از هم با انتخاب بهترین مکان که ویژگی هایی شبیه به سازمان را داشته باشد.
کمترین ریسک به هدر رفتن زمان و تاخیر پردازش ها
می تواند قبل از نصب ارزیابی شده و تغییر یابد.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
53
تبدیل فازبندی شده
مزایا:
پیاده سازی تدریجی
مزایای رویکرد های مستقیم و مجازی را دارد
کاهش ریسک
معایب:
وقت گیر بودن
امکان ایجاد مشکلات برای سازمان در طی زمان
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
54
فعالیت های پس از پیاده سازی
اصلاح خطاها یا شکست های سیستم
بهبود عملکرد سیستم
تطبیق سیستم با تغییرات محیط عملیاتی و کسب و کار
نیازمند برنامه نویس های بیشتری نسبت به فاز توسعه است
ممکن است برای سالیان ادامه داشته باشد.
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
55
نگهداری سیستم
چهار نوع از نگهداری سیستم ها:
اصلاح: برطرف نمودن خطاها
تطبیق: اضافه نمودن کارکرد جدید
تکامل: بهبود عملکرد
پیشگیری: کاهش احتمال شکست
Chapter 12 Developing Business/IT Solutions
56
مرور پس از پیاده سازی
تضمین مطابقت سیستم جدید با اهداف عملیاتی کسب و کار
اصلاح خطاها در فرایند نگهداری
مرور و بازرسی دوره ای در کنار نظارت مستمر
مولفه های مدیریت فناوری اطلاعات
Chapter 14 Chapter 14 Enterprise and Global Management of Information Technology