مقدمه:
موضوع تحقیق من آشنایی با طراحی محیط و منظر بود.که این موضوع بسیار گسترده است ولی به علت وقت کم من تا جایی که زمان من را یاری نمود توانستم در موردش تحقیق کنم.لازم بذکر است که این موضوع یکی از گرایش های معماری در مقطع کارشناسی ارشد است.
معماری محیط و منظر حرفه ای است که وظیفه اجتماعی مهم آن ایجاد سینرژی میان هنر و علم-به منظور سازماندهی – برنامه ریزی و طراحی کل محیط و منظر فیزیک فرهنگی که طبیعت بکر و محیط شهری را دربردارد-است.
محیط و منظر
در تعریف واژه محیط و منظر می توان اصل واژه محیط و منظر همان لاند شافت آلمانی است. به معنی مجموعه کوچکی از بناها و به صورت تمرکز انسانها محصور در دایره ای از چراگاهها یا فضای کشت و کار شده که با طبیعت بکر احاطه شده است.
انتظار می رود
با آگاهی جامعه ما از آثار کمبود منابع( انرژی-مصالح- منابع اقتصادی )از طراحان محیط و منظر معماران و معماران محیط و منظر انتظار می رود که با استفاده از منابع کمتر- کارهای بیشتری انجام دهند.
فهرست مطالب
فصل اول: جنبه های زمانی ادراک
-حرکت وادراک
– جنبه های زمانی محیط و منظر
– محیط و منظر به صورت سکانس یا توالی
-محیط و منظر به صورت ریتم
– نگرش فرهنگی نسبت به زمان
-هدف گرایی در برابر تجربه گرایی
– زمان و ادراک
– ریتمهای متوالی
-روابط زمان و فضا
–انتخاب مسیر
– دیدهای متوالی
– خصوصیات محیط ومنظر ومیدان حرکت
– سرعت و ادراک
– طراحی جاده ها
– مقاله همیلتن وترستن:رابطه سرعت وادراک محیط و منظر
– مقیاس
فصل دوم:جنبه های حسی ادراک
– محرکها،روابط متقابل با انسان و امنیت
– رویکرد انسان شناسانه به رفتار
– دیدبانی و پناه
– محرکها و مفاهیم نمادین
موزه کمبیل
دگرگونی جوهر سیستم های طبیعی و فرهنگی است.لغت نامه وبستر اشاره می کند زمان ((رشته ای تسلسلی است که فاقد بعد فضایی بوده،وقایع در آن یکی پس از دیگری از گذشته تا حال و به سوی آینده رخ می دهند.))
حرکت وادراک: درک ما از مکان به انچه تجربه کرده ایم و انچه انتظار داریم نیزموثر است .
محیط و منظر به صورت سکانس یا توالی: سیستم های فرهنگی با توجه به سیستم های طبیعی و تکامل آنها در طول زمان و تفاوت جمعیت های انسانی و مقاصد و ادراک آنها دگرگون می شوند
محیط و منظر به صورت ریتم: محیط و منظر در دوره های روزانه و فصلی توالیهای کوتاه مدت و بلند مدت،ریتمهای منظم و نا منظم،ویژگی ها و حالات متعدد خود را نشان می دهند.
جنبه های زمانی ادراک
نگرش فرهنگی نسبت به زمان: فرهنگ های مختلف درک متفاوتی از زمان دارند غربی ها آن را بصورت توالی خطی در نظر می گیرند. فرهنگ های شرقی و بسیاری از فرهنگ های سنتی درکی دوره ای از زمان دارند. فرهنگ آمریکایی امروز به ادراک لحظه ای زمان توجه دارند این درک اززمان منافع بلند مدت را در نظر نمی گیرند .
هدف گرایی در برابر تجربه گرایی:
بعضی از فرهنگها متوجه آینده هستند اینها به قیمت تجربه نکردن حال هدف آینده را دنبال میکنند. این موضوع را پرسیگ در کتاب ذن وهنر مورد توجه قرار داده است.
زمان و ادراک: در هنگام برخورد با وضعیت های جدید سرعت یادگیری در ابتدا زیاد است وبا گذشت زمان سرعت پردازش اطلاعات جدید مربوط به محیط ومنظر کاهش میابد. جستجو ناخود آگاه اولیه باگذشت زمان تبدیل به جستجویی آگاهانه برای بدست آوردن اطلاعات دقیقتروخاص تری میشود . ریتم های متوالی: 1-دوره های آب و هوایی 2-دوره های اقلیمی
دیدهای متوالی:
استفاده از ذهنیتهای مجزا و مرتبط کردن آنها با هم .
خصوصیات محیط ومنظر ومیدان حرکت:
سرعت حرکت در یک محیط بستگی به خصوصیات ان دارد:
میزان پیچیدگی سرعت حرکت را کاهش می دهد.
سرعت و ادراک:
دیدن مناظر وقت می گیرد وما باید تاثیر سرعت بر ادراک را در نظر بگیریم وتازمانی که چشم وشیی رابطه نسبتا ثابتی بایکدیگر نداشته باشند چشم نمی تواند انها را درک کند.
طراحی جاده ها:
زمان چشم دوختن اصل مهمی در طراحی جاده هاست.
راننده درهرزمان محسوس فقط می تواند منظرهای دوردست را ببیند
مقاله همیلتن وترستن:رابطه سرعت وادراک محیط و منظر
1-میزان تمرکز با افزایش سرعت بیشتر میشود
2-نقطه تمرکز با افزایش سرعت دور میشود
3-با افزایش سرعت دید جانبی کاهش میابد
مقیاس:
ما مردی را از فاصله ی( 4000 ) پایی تشخیص می دهیم ، او را در فاصله 80 پایی می شناسیم،چهره ی او را در فاصله 45 پایی به وضوح می بینیم و در فاصله ی 3 تا 10 پایی احساس می کنیم که نسبت به ما حالت خصمانه یا دوستانه دارد.فضاها در هوای آزاد با ابعاد اخیر فوق العاده کوچک و غیر قابل تحمل به نظر می رسند. فضاهایی با ابعاد 40 پا صمیمانه به نظر می رسند.
فضاها تا 80 پا هم هنوز دارای مقیاس انسانی راحتی هستند.غالب میادین محصور موفق گذشته ،در بعد کوچکتر از 450 قوت تجاوز نکرده اند………..یک فضای خارجی زمانی راحت به نظر می رسد که ارتفاع دیوار هایش به اندازه یک سوم تا یک چهارم عرض فضای محصور شده باشد.
اگر این نسبت از یک چهارم کمتر شود ، دیگر فضا محصور به نظر نخواهد رسید . اگر ارتفاع دیوارها بیش از عرض فضا باشد ، بیننده نمی تواند افق را ببیند یا براحتی ارتفاع دیوار را بر آورد کند و فضا شبیه یک گودال یا خندق خواهد شد.
جنبه های حسی ادراک:
محرکها،روابط متقابل با انسان و امنیت:
قلمروهای فیزیکی به چهار دسته تقسیم میشوند.
صمیمی،خصوصی،اجتماعی و عمومی
هر حوزه محرکهایی برای دستیابی به الگوهای ذهنی بخصوصی بوجود می آورد. این الگوها رفتار اجتماعی مناسب را تعیین میکند.
رویکرد انسان شناسانه به رفتار:
مغز انسان از سه قسمت مجزا تشکیل شده است
1-مغز خزنده: رفتارهای مربوط به بقا
2 -قسمت شاخه ای:احساسات و حواس را شکل میدهد
3-نئو کورتکس:حرف زدن،زبان و سایر تفکرات انتزاعی را کنترل می کند.
ادوارد هال برای استفاده از فضا به صورت تجلی فرهنگ اصطلاح هم گروهی را ابداع کرد
وگرینبی از این اصطلاح برای تعریف دهکده ها و محله های شهری که از لحاظ فرهنگی
همگن هستند استفاده کرد.
و همچنین بخشهای وسیعی از شهرهای بزرگ با فرهنگهای متفاوت را بررسی کرد. .
گرینبی این فضاها را نا هم گروه معرفی کرد.
دیدبانی و پناه:
رویکرد انسان شناسانه ی بسیاری از احساسات مربوط به امنیت و خطر توضیح میدهد که
چرا وقتی در فضای باز وسیعی راه میرویم ،احساس ناراحتی میکنیم.این موضوع اساس
نظریه دیدبانی و پناه در رفتار نوشته ی ج.اپلتون را تشکیل می دهد.
محرکها و مفاهیم نمادین:.
محرکهایی که معانی مخصوص دارند واکنشهای احساسی بسیار قوی را بر می انگیزند.این محرکها امکانات
و محدودیتهای منحصر به فردی برای طراح فراهم میسازند
محرکها و شرایط اجتماعی:
کسب فرهنگ.طراح باید ادراکات متفاوت فرهنگی را در مورد قلمرو خود شناخته ،نسبت به آنها واکنش
نشان دهد.طراحی برای سایر فرهنگها نیاز به شناخت آن فرهنگ دارد.
درک آسایش جسمی:
آسایش جسمی به معنی فقدان تنش جسمی است.
یکی از مقاصد مهم سر پناه ،کنترل تغییرات محیط است.
.
سبک ها و جنبش های طراحی:
به منظور ایجاد هماهنگی بصری و برقراری ارتباط بیشتر با معنی معماری و فضاهای خارجی،معمار محیط و منظر باید با معماری که این فضاها را می سازد و مفاهیمی که این بناها بیان می کنند آشنا باشد.
جنبش های معماری و تجلیات فرهنگی:
در بررسی جنبه شاعرانه معماری آمریکا پس از جنگ جهانی دوم،باید توجه داشت که در تمام این دوران،معماران خود را وسیله ای برای بیان فرهنگ ندانسته اند.به جز در چند کار انقلابی از قبیل معماری بدون معماران(رود فسکی) و آموختن از لاس وگاس (رابرت ونتوری)،معماران معمولا نقش بخش اعظم عوامل سازنده فرهنگ ما را دست کم گرفته اند.در نتیجه وضعیت فعلی معماری آمریکا بیانگر دو سنت کاملا متفاوت است.
اولی بیان معماری روشنفکرانه است که توسط طرفداران جنبش روشنفکری طراحی شده و دومی بیان فرهنگی ساختمان های معمولی است که توسط معماران خارج از آن جنبش یا توسط کسانی به جز معماران دارای مجوز کار طراحی شده است.
نقاط قوت و ضعف جنبشهای معماری پس از جنگ جهانی دوم:
نقاط قوت پست مدرنیسم،جدایی آن از جمود معماری مدرن،توانایی آن در تلفیق و سازش،و
تمایل آن به برقراری ارتباط هم با رزشنفکران و هم با توده مردم است.
نقاط ضعف آن کنار گذاشتن تفکر سیستمی و فقدان جهت و از همه مهمتر،تداوم و گسترش نجنه
گرایی است.این معماری هم مانند معماری مدرن ماهیتا ساده گراست.
طراحی به صورت بیان روابط انسان،محیط:
محیط و منظرهای آن بسیار متغیرند . به علاوه ساختمان و سایت از طریق تشابه ، سازگاری یا تضاد میتوانند با
یکدیگر رابطه برقرار کنند . مقدار و ماهیت این رابطه میتوانند بصورت آگاهانه تعیین شود به طوری که رابطه ی
مناسب انسان-محیط را به وجود آورند.
اگر میان بنا و سایت سینرژی حاصل شود،این دو میتوانند از واژگان معمارانه ای استفاده کنند که،همانطور که در موزه هنری کیمبل طراحی شده توسط لوئی کان دیده میشود.
ذات انسان-خدایی بشر را بیان کند.همچنین ممکن است بنا و سایت خود را به شکل طبیعت گرایانه تری مطرح
ساخته،بر وجود انسان در طبیعت دلالت کنند. همان گونه که در خانه ی کافمن اثر فرانک لوید رایت.
این بیان به خوبی مشهود است.یا ممکن است به صورت عناصری مجزا مطرح شوند،که اگر چه دارای ویژگیهای
متفاوتی هستند اما به شکل سازگار با یکدیگر در کنار هم قرار گرفته بر همزیستی انسان وطبیعت دلالت کنند یا
ممکن است صورت متضاد در کنار هم قرار گیرند
خانه آبشار
عناصر طراحی:
عناصر طراحی معمولا شامل نقطه،خط،فرم می شوند.
نقطه:
محیط و منظر،دارای نقاط خاصی است.این نقاط ممکن است دارای اهمیت بصری باشند یا دارای مفاهیم تاریخی باشند.ساختمانها یا سایر تاسیسات واقع در سایت نیز میتوانند به عنوان نقاط خاصی در محیط و منظر مطرح شوند و تاثیراتی خطی بر آن وارد سازند
خط:
اگر از فاصله دور به توده های ساختمانی نگاه کنیم،لبه ی آنها به صورت خطوطی به چشم خواهند خورد.اگر به ساختمانی نزدیک شویم ،خطوط غالب واقع در نمای ساختمان با خطوط دیگری،مانند تقسیمات پنجره ها،درزهای انبساط و غیره ترکیب شده نظامی سلسله مراتبی به وجود می آورند.سایتها نیز دارای ویژگی خطی هستند.
هندسه به عنوان ساز و کار نظم دهنده :
ادراک از رابطه متقابل محرکها و تصویر ذخیره شده در ذهن حاصل می شود . بنابراین انسانها به صورت شهودی نسبت به مکانهای طبیعی واکنشی مثبت نشان می دهند . از سوی دیگر فرهنگ غربی در 7000 سال گذشته ، هندسه اقلیدسی را کاملا” پذیرفته است .
هندسه اقلیدسی :
چهار نوع هندسه اقلیدسی وجود دارد :
1-خطوط راست
2-خطوط زاویه ای
3-خطوط مدور
4-خطوط ترکیبی
هندسه خطوط راست :
نیروهایی که هندسه راست را می سازند ، خطوط افقی و خطوط عمودی و زوایای 90 درجه هستند
ترکیبهای خطوط راست معمولا” ایستا ، پیوسته و در مواردی خسته کننده می شوند .
هندسه دایره ای:
دایره مسیر گردش نقطه ای حول نقطه ای ثابت است . نیروهای درونی ، شعاعی که نقاط ثابت و متحرک را به یکدیگر وصل می کنند و زاویه 90 درجه ای که از برخورد کمان و شعاع حاصل می شود تعدادی از روابط خاص در هندسه دایره ای وجود دارد که با
آن پیوند ناگسستنی دارد.
هندسه زاویه ای:
نیروهایی که فرمهای زاویه ای را به وجود می آورند عبارتند از نقاط ، خطوط مستقیم شعاعی و زاویه ها(بجز زوایای 90 درجه ) .
ترکیبهای زاویه ای احساسات پویا و پر انرژی را بیان می کنند .
زوایای تند بر انرژی می افزایند و زاویه ای بودن را شدت می بخشند
زوایای باز انرژی را کنترل کرده ، آنرا تعدیل می کنند .
زوایای راست ( 90 درجه ) فاقد انرژی بوده و ویژگیهای فرم دارای خطوط راست را از خود نشان می دهند.
هندسه ترکیبی :
هندسه ترکیبی شامل مجموعه هندسه های خطوط راست ، زاویه ای یا
دایره ای می باشد .
هندسه در طبیعت برای مفهوم بهتر آن می توان تلفیق هتل سان جیانگ چین را که بر روی دریاچه ای زیبا شکل گرفته.که با هندسه ای زیبا با طبیعت ارتباط بر قرار می کند.