آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه هشتم دوره متوسطه اول
درس نهم : ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان
اسلام در شبه جزیره عربستان و در میان مردمی که در جهالت و نادانی به سر می برند ، ظهور کرد . در این درس با 23 سال مجاهدت رسول خدا و اصحابش برای ترویج یکتاپرستی و گسترش ایمان دینی ، صلح و عدالت آشنا می شوید .
شبه جزیره عربستان که جزیره العرب نیز نامیده می شود در جنوب غربی آسیا واقع شده است و حدود سه میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد. بخش وسیعی از این سرزمین را بیابان و ریگزارها و قسمت دیگری را نواحی کوهستانی تشکیل می دهند . حجاز از جمله مناطق کوهستانی واقع در غرب جزیره العرب است و شهرهای مکه ، یثرب ( مدینه ) و طائف در این منطقه قرار دارند .
محیط پیدایش اسلام
آب و هوای گرم و خشک و کمبود آب ، باعث شده بود که اغلب ساکنان عربستان زندگی صحرانشینی داشته باشند و از طریق پرورش تعداد کمی دام از جمله شتر ، نیازهای روزانه خود را تامین کنند . البته در مناطق برخوردار از آب ، مانند یثرب و یمن ، کشاورزی نیز رونق محدودی داشت . همچنین تعدادی از مردم عربستان مشغول تجارت بودند . مکه و یثرب دو ایستگاه مهم تجاری بر سر راه جنوب به شمال شبه جزیره به شمال می رفتند .
ساکنان جزیره العرب را قوم عرب تشکیل می دادند . آنان به شکل قبیله ای زندگی می کردند . حتی ساکنان شهرها نیز وابستگی و خُلق و خوی قبیله ای خود را حفظ کرده بودند . در آستانه ظهور اسلام بیشتر قبایل عرب ، پراکنده و فاقد حکومت بودند .
اوضاع و شرایط اجتماعی و فرهنگی مردم عربستان در دوران پیش از بعثت ، به گونه ای بود که از آن به عصر جاهلیت یاد می شود . در آن زمان بیشتر عرب ها بت می پرستیدند و کعبه ، خانه خدا را از بت های گوناگون پر کرده بودند . البته گروهی از عرب ها نیز پیرو حضرت ابراهیم و یا دین های یهود ، مسیح و زردشت بودند .
اعراب در دوران جاهلیت بهره چندانی از علم و دانش نداشتند و عده کمی از آنها می توانستند بخوانند و بنویسند . در آن دوره ، زنان اغلب از مقام و موقعیت پایینی برخوردار بودند و برخی مردان حتی از داشتن فرزند دختر احساس حقارت می کردند .
اعراب جاهلی نسبت به قبیله خود تعصب شدید و کورکورانه ای نشان می دادند . آنان بی توجه به اینکه حق با چه کسی است ، از اعضای قبیله خود در برابر افراد دیگر قبایل دفاع و پشتیبانی می کردند . تعصب قبیله ای موجب بروز کینه و حس انتقام جویی در میان قبایل مختلف عرب شده بود و جنگ و خونریزی های پیاپی را به دنبال داشت . از سوی دیگر کمبود غذا و سایر نیازهای زندگی نیز عامل دیگری برای گسترش درگیری های قبیله ای و رواج غارت گری بود .
طلوع آفتاب اسلام در مکه
بعثت پیامبر
حضرت محمد Nدر خاندانی شریف و محترم در شهر مکه به دنیا آمد . آن حضرت تحت تاثیر محیط آلوده به شرک و فساد مکه قرار نگرفت و چنان به پاکدامنی و درستکاری مشهور شد که او را محمد امین می خواندند .
حضرت محمد Nکوه های اطراف مکه و از جمله غار حرا را برای عبادت پروردگار یکتای خویش برگزید و اوقات زیادی را در آنجا می گذراند . در 27 رجبِ سالی که آن حضرت به 40 سالگی رسیده بود ، فرشته وحی در غار حرا بر او نازل شد و فرمان پیامبریش را از جانب خداوند ابلاغ کرد .
امروزه با توسعه شهر مکه ، غار حرا در حومه شهر قرار گرفته است .
حضرت خدیجه Eو حضرت علی Gنخستین کسانی بودند که به رسول خدا ایمان آوردند . حضرت خدیجه از زنان ثروتمند مکه بود و تمام دارایی خود را در راه نشر اسلام ، کمک به فقیران و آزادی بردگان خرج کرد .
پس از سه سال ، پیامبر ماموریت یافت نخست خویشاوندان و سپس عموم مردم را آشکارا به اسلام دعوت نماید . در این مرحله از دعوت ، رسول خدا علاوه بر آنکه مردم را به عبادت خدای یکتا فرا می خواند ، پرستش بت ها را نکوهش می کرد و از سرانجام بد کافران سخن می گفت .
صبر و پایداری پیامبر و پیروانش در برابر آزار و شکنجه مشرکان
اشراف مکه به ویژه بزرگان قبیله قریش مانند ابولهب ، ابوجهل و ابوسفیان که بر مکه حکومت می کردند از گسترش دین اسلام و مخالفت آشکار آن با افکار و عقاید جاهلی ، دچار بیم و هراس شدند .
مشرکان پس از آنکه نتوانستند ابوطالب ، بزرگ خاندان بنی هاشم را در پشتیبانی از رسول خدا منصرف کنند ، به شیوه دیگری روی آوردند . آنان نخست به حضرت محمد Nپیشنهاد کردند که ریاست قبیله و قوم و دریافت ثروت فراوان را بپذیرد و از عقاید خود دست بردارد .
پیامبر اسلام در برابر این پیشنهاد فرمود : « من برای گردآوری مال و فرمانروایی مبعوث نشده ام ، خدایم مرا به عنوان پیام آور به سوی شما فرستاده ، هر گاه از من بپذیرید ، این موجب سعادت شما در دو جهان است و اگر آن را رد کنید ، من در این راه استقامت می ورزم تا خدا میان من و شما داوری کند » .
سران مشرکین ، خشمناک از پاسخ پیامبر ، تصمیم گرفتند ایشان و مسلمانان را مورد آزار و شکنجه قرار دهند . هر چه زمان می گذشت بر شدت سخت گیری و شکنجه مشرکان افزوده می شد . آنان بدترین دشنام ها و تهمت ها را به رسول خدا نسبت می دادند و برخوردهای زشت و ناپسندی با آن حضرت می کردند . پیامبر اسلام در برابر چنین رفتارهایی بردبار بود و با مهربانی مردم را به اسلام فرا می خواند .
از آنجایی که از آیات قرآن حتی سرسخت ترین دشمنان پیامبر را تحت تاثیر قرار می داد و موجب گرویدن بت پرستان به اسلام می شد ، مشرکان شنیدن قرآن را ممنوع کردند و به مسافرانی که برای زیارت کعبه به مکه می آمدند دستور دادند که پنبه در گوش خود قرار دهند و به حضرت محمد Nنزدیک نشوند . علاوه بر آن ، مشرکان قرآن را شعر و افسانه می خواندند و تلاش می کردند به وسیله قصه گویان و نقل داستان های عامیه ، مردم را از گوش دادن به آیات قرآن بازدارند .
مشرکان همچنین برای جلوگیری از گسترش اسلام اقدام به آزار و شکنجه مسلمانان کردند . شماری از پیروان رسول خدا به ویژه تهیدستان یا بردگان مورد شدیدترین شکنجه ها قرار گرفتند . یاسر و همسرش سمیّه و پسرشان عمار و نیز بلال حبشی از جمله این افراد بودند . یاسر و سمیّه زیر شکنجه های طاقت فرسای مشرکان به شهادت رسیدند . این زن و شوهر ، نخستین شهیدان راه اسلام بودند .
آزار و اذیّت مشرکان نسبت به پیروان اسلام آن قدر افزایش یافت که پیامبر از مسلمانان خواست به حبشه مهاجرت کنند .
جعفر بن ابی طالب نماینده مسلمانان مهاجر نزد نجّاشی پادشاه حبشه
مشرکان پس از آنکه متوجه شدند با شکنجه و سرکوب نمی توانند مانع گسترش اسلام شوند ، تصمیم گرفتند مسلمانان را تحریم کنند . از این رو ، عهدنامه ای را امضا کردند که براساس آن هرگونه خرید و فروش و رابطه اجتماعی ( ازدواج ) با پیروان اسلام ممنوع شده بود . به دنبال این تحریم ، رسول خدا و یارانش به پیشنهاد ابوطالب به یکی از درّه های اطراف مکه به نام « شعب ابوطالب » پناه بردند . آنها حدود سه سال شرایط بسیار سختی را در این درّه تحمل کردند .
تحریم اقتصادی و اجتماعی مسلمانان
رویدادهای مهم تاریخ اسلام از بعثت تا هجرت پیامبر از مکه به مدینه ( بر اساس سال های بعثت )
پیمان نامه اوّل پیامبر با تعدادی از مردم یثرب در سال 12 بعثت :
به خدا شرک نورزند ، دزدی نکنند و از فرمان پیامبر سرپیچی ننمایند .
پیمان نامه دوم پیامبر با گروهی از مردم یثرب در سال 13 بعثت :
در صورتی که پیامبر به یثرب مهاجرت کند ، از او حمایت کنند .
حضرت محمد Nچند روز پس از خروج از مکه ، در میان هیجان و شادی مسلمانان به یثرب رسید . جوانان آن شهر که درباره اخلاق نیکو و پسندیده رسول خدا مطالبی شنیده بودند ، به استقبال ایشان رفتند . از آن پس نام یثرب به مدینه النبی ، یعنی شهر پیامبر تغییر داده شد .
تشکیل اُمت و حکومت اسلامی به رهبری پیامبر در مدینه
در تاریخ اسلام به گروهی از ساکنان یثرب که با پیامبر Nپیمان بستند و آن حضرت را یاری کردند ، انصار ( یاری کنندگان ) می گویند . همچنین گروه دیگری از مسلمانان که اموال و دارایی خود را رها نمودند و از مکه به مدینه رفتند ، به مهاجرین ( هجرت کنندگان ) معروف هستند .
نقاشی شهر مدینه در قرن نوزدهم
نخستین اقدام مهم پیامبر پس از ورود به مدینه ، ایجاد مسجدی برای انجام امور عبادی ، اجتماعی ، علمی و سیاسی بود . آن حضرت خشت اول مسجد را خود حمل کرد و مسلمانان به خصوص زنان در بنای مسجد مشارکت ورزیدند . مسجد علاوه بر آنکه مکانی برای عبادت و اجرای مراسم مذهبی به شمار می رفت ، مرکزی برای مشورت و تصمیم گیری درباره امور سیاسی و نظامی نیز بود ؛ مسجد همچنین کانون اصلی سواد آموزی و فراگیری علم و دانش محسوب می شد . در کنار مسجد ، سرپناهی برای افراد تهیدست بنا شد و افرادی وظیفه آموختن قرآن و خواندن و نوشتن به آنها را بر عهده گرفتند .
تاسیس مسجد
مسلمانان ساکن مدینه یعنی مهاجرین و انصار از قبایل مختلف بودند . بعضی از این قبایل در گذشته نسبت به هم کینه و دشمنی شدیدی داشتند . پیامبر به منظور ایجاد محبّت و دوستی بین مسلمانان ، آنها را دو به دو با یکدیگر برادر اعلام کرد . این کار پیامبر گامی در جهت ایجاد امّت ( جامعه ) اسلامی بود . رسول خدا ، علی بن ابیطالب Gرا به برادری خود برگزید .
پیمان برادری به جای تعصّب قومی و قبیله ای
علاوه بر مسلمانان ، تعدادی از قبایل یهود نیز در شهر مدینه و اطراف آن سکونت داشتند . پیامبر لازم می دانست میان ساکنان مدینه اتحاد سیاسی برقرار شود . از این رو ، پیمان نامه ای تنظیم شد و مسلمانان و یهودیان متعهد شدند که به آن عمل کنند . تدوین و امضای این پیمان نامه ، در واقع اعلام رسمی تاسیس حکومت اسلامی به رهبری پیامبر در شهر مدینه بود .
پیمان نامه سیاسی
برخی از مفاد پیمان نامه سیاسی
مسلمانان امت واحدی هستند و نباید ولایت کافران را بر خویش بپذیرند .
مسلمانان باید عدالت پیشه باشند و در برابر ستمگران متحد گردند .
مسلمانان باید یار و غمخوار هم و یاری کننده فقیران باشند .
یهودیان و مسلمانان باید اختلافات خود را به صورت مسالمت آمیز پایان دهند .
یهودیان در انجام مراسم دینی خود آزاد خواهند بود .
هر گاه مدینه مورد حمله دشمن قرار گرفت همگی از آن دفاع خواهند کرد .
در موقع اختلاف ، آخرین داور ، رسول خدا خواهد بود .
از زمان مهاجرت حضرت رسول به مدینه تا رحلت ایشان ، چندین جنگ میان مسلمانان و دشمنان آنان رخ داد . به برخی از این جنگ ها غَزوَه و به برخی دیگر سَریّه گفته می شود . پیامبر اسلام برخلاف زمامداران آن زمان ، هرگز برای کشورگشایی و به دست آوردن غنیمت اقدام به جنگ نمی کرد و به عهد و پیمان خود وفادار بود . در جنگ های اُحُد و خندق ، این مسلمانان بودند که مورد حمله مشرکان قرار گرفتند و ناگزیر شدند از خود دفاع کنند .
نبردهای دوران پیامبر
برخی جنگ ها نیز برای دفع تهدیدهای خطرناک دشمنان رخ داد ؛ برای نمونه پس از آنکه برخی قبایل یهود پیمان شکنی کردند و با مشرکان علیه مسلمانان متحد شدند ، پیامبر ناگزیر شد با آنان نبرد کند .
پیامبر همواره پیروانش را به رعایت اصول اخلاقی و ارزش های انسانی در جنگ ها توصیه می نمود ؛ او به ویژه سفارش می کرد با اسیران خوش رفتاری نمایند و از تخریب و غارت اموال مردم در جنگ پرهیز کنند . آن حضرت همچنین مراقب بود که مسلمانان همانند مشرکان رفتار نکنند .
از آنجایی که هدف دین اسلام هدایت همه مردم جهان است ، پیامبر به فرمانروایان کشورهای مختلف از جمله ایران ، روم ، مصر و حبشه نامه نوشت و آنان را به اسلام دعوت کرد .
مهم ترین رویدادهای تاریخ اسلام از هجرت پیامبر تا رحلت آن حضرت ( بر اساس سال های هجرت )
رسول خدا آراسته به صفات نیکی چون مهربانی ، گذشت ، پارسایی و ساده زیستی بود و بُخل ، حسد ، آز و طمع در وجود او راه نداشت . او هدف از بعثت خود را ترویج ارزش های اخلاقی بیان می کرد و تربیت و رستگاری انسان ها را برتر و بالاتر از هر کار دیگر می شمرد .
اخلاق ، اصول و شیوه حکومت پیامبر
حضرت محمد Nبر پایه تعالیم اسلام ، نظام اجتماعی و حکومت جدیدی را بنیان نهاد که بر همکاری زمامداران و مردم استوار بود . آن حضرت از اصل مشورت برای مشارکت دادن مردم در امور حکومت به خوبی بهره می گرفت و پس از مشورت با اصحاب اقدام به تصمیم گیری در مسائل مهم سیاسی و نظامی می کرد . برای مثال در جنگ اُحد رای جوانان را که اکثریت داشتند بر رای خود ترجیح داد و در جنگ خندق ، پیشنهاد سلمان فارسی را در کندن خندق و شیوه دفاع از شهر پذیرفت .
رسول گرامی اسلام هنگامی که از آخرین سفر حج باز می گشت ، دستور داد تا همه زائران خانه خدا در محلی به نام غدیر خم توقف کنند . آن حضرت سپس برای جمعیت حاضر خطبه ای طولانی خواند و از آنان پرسید : « چه کسی نسبت به مومنان از خودشان برتر و اولی تر است ؟ » ؛ مسلمانان یک صدا گفتند خدا و پیامبرش در این امر ، اولی تر هستند . پیامبر سپس دست علی Gرا بالا برد و فرمود : « ای مردم ، هر کس که من پیشوای او هستم ، پس این علی پیشوای اوست ؛ خداوندا ، دوستداران او را دوست بدار و دشمنانش را دشمن باش » .
پیامبر خدا همچنین از مسلمانان خواست که خطبه غدیر را به خاطر بسپارند و آن را برای دیگران بازگو کنند . پس از آن ، حاضران جانشینی پیامبر را به حضرت علی Gتبریک گفتند .
واقعه غدیر خُم
یکی از آثار مهمی که درباره واقعه غدیر خم تالیف شده است ، دایره المعارف 11 جلدی الغدیر است . مرحوم علامه امینی با چهل سال تلاش و مطالعه ده هزار جلد کتاب و سفر به کشورهای اسلامی و مطالعه کتابخانه های آنها ، گزارش ها و روایات مربوط به واقعه غدیر را از منابع مختلف به ویژه منابع اهل سنت استخراج و گردآوری نموده است .
سئوالات متن درس نهم : ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان
1-ویژگی جغرافیایی شبه جزیره عربستان چیست؟
شبه جزیره عربستان که جزیره العرب نیز نامیده می شود در جنو ب غربی آسیا واقع شده است و حدود سه میلیون کیلومترمربع مساحت دارد. بخش وسیعی از این سرزمین را بیابانها و ریگزارها و قسمت دیگری را نواحی کوهستانی تشکیل می دهند.
2-کدام شهرهای عربستان در منطقه کوهستانی حجاز قرار گرفته اند؟
حجاز از جمله مناطق کوهستانی واقع در غرب جزیره العرب است و شهرهای مکه، یثرب )مدینه( و طائف در این منطقه قرار دارند.
3-شغل مردم عربستان چه بود ؟
آب و هوای گرم و خشک و کمبود آب، باعث شده بود که اغلب ساکنان عربستان زندگی صحر انشینی داشته باشند و از طریق پرورش تعداد کمی دام از جمله شتر، نیازهای روزانه خود را تامین کنند. البته در مناطق برخوردار از آب، مانند یثرب و یمن، کشاورزی نیز رونق محدودی داشت. همچنین تعدادی از مردم عربستان از طریق کاروا نهای تجاری با نقاط مختلف داد و ستد می کردند
4-مهمترین ایستگاهها و توقفگاه تجاری عربستان کدام شهرها بودند؟
مکه ومدینه
5- قبل از ظهور اسلام اوضاع اجتماعی و فرهنگی عربستان چگونه بود؟
ساکنان جزیره العرب را قوم عرب تشکیل می دادند. آنان به شکل قبیل های زندگی می کردند. حتی ساکنان شهرها نیز وابستگی و خُلق و خوی قبیله ای خود را حفظ کرده بودند. در آستانه ظهور اسلام بیشتر قبایل عرب، پراکنده و فاقد حکومت بودند. اوضاع و شرایط اجتماعی و فرهنگی مردم عربستان در دوران پیش از بعثت، به گونه ای بود که از آن به عصر جاهلیت یاد می شود.
6-مردم عربستان قبل از ظهور اسلام پیرو چه دین وآئینی بودند؟
در آن زمان بیشتر عربها بت می پرستیدند و کعبه، خانه خدا را از بتهای گوناگون پر کرده بودند. البته گروهی از عربها نیز پیرو حضرت ابراهیم و یا دینهای یهود، مسیح و زردشت بودند.
7-چه مقدار از اعراب دوران جاهلیت با سواد بودند؟
اعراب در دوران جاهلیت بهره چندانی از علم و دانش نداشتند و عده کمی از آنها می توانستند بخوانند و بنویسند .
8-عوامل گسترش درگیریهای قبیله ای و رواج غارتگری چه بود؟
-تعصبات کورکورانه قبیله ای (بدون توجه به شناختن گنهکار)
-کمبود غذا و سایر نیازهای زندگی
9-خلاصه ای از زندگی حضرت رسول (ص) (دوره زمانی تولد تا بعثت ) را بنویسید.
در شهر مکه به دنیا آمد – تحت تاثیر محیط نامناسب مکه قرار نگرفت آنچنان که او را محمد امین می خواندند-برای عبادت به غار حرا می رفت – در 27 رجب در 40 سالگی به پیامبری مبعوث شد.
10- نخستین افرادی که به پیامبر خدا ایمان آوردند چه کسانی بودند؟
حضرت خدیجه (س) و حضرت علی (ع) نخستین کسانی بودند که به رسول خدا ایمان آوردند. حضرت خدیجه از زنان ثروتمند مکه بود و تمام دارایی خود را در راه نشر اسلام، کمک به فقیران و آزادی بردگان خرج کرد.
11-چگونگی دعوت مردم به خدا از سوی پیامبر را شرح دهید.
ابتدا به صورت فردی و پنهانی و پس از سه سال به صورت آشکارا مردم را به سوی خدا دعوت کرد.
12-مهمترین مخالفان گسترش دین اسلام که از اشراف وبزرگان قبیله قریش بودند چه نام داشتند؟
ابولهب، ابوجهل و ابوسفیان
13-مشرکان برای منصرف کردن پیامبر از ادامه دعوت مردم به سوی خدا چه اقدامی انجام داد؟
مشرکان پس از آنکه نتوانستند ابوطالب، بزرگ خاندان بنی هاشم را در پشتیبانی از رسول خدا منصرف کنند، به شیوه دیگری روی آوردند. آنان نخست به حضرت محمد (ص) پیشنهاد کردند که ریاست قبیله و قوم و دریافت ثروت فراوان را بپذیرد و از عقاید خود دست بردارد.
14-پاسخ پیامبر در مقابل پیشنهاد مشرکان برای دست برداشتن از عقاید خود چه بود؟
پیامبر اسلام در برابر این پیشنهاد فرمود: من برای گردآوری مال و فرمانروایی مبعوث نشد ه ام، خدایم مرا به عنوان پیا م آور به سوی شما فرستاده، هر گاه از من بپذیرید، این موجب سعادت شما در دو جهان است و اگر آن را رد کنید، من در این راه استقامت می ورزم تا خدا میان من و شما داوری کند.
15-مشرکان پس از پاسخ قاطعانه پیامبر وناامیدی آنان از دست برداشتن ایشان از عقاید خود چه رفتاری با مسلمانان داشتند و واکنش پیامبر چه بود؟
سران مشرکین، خشمناک از پاسخ پیامبر، تصمیم گرفتند ایشان و مسلمانان را مورد آزار و شکنجه قرار دهند. هر چه زمان می گذشت بر شدت سختگیری و شکنجه مشرکان افزوده می شد. آنان بدترین دشنا م ها و تهمتها را به رسول خدا نسبت می دادند و برخوردهای زشت و ناپسندی با آن حضرت می کردند. پیامبر اسلام در برابر چنین رفتارهایی بردبار بود و با مهربانی مردم را به اسلام فرا می خواند.
16-نام چند تن از پیروان پیامبر اسلام را که توسط مشرکان شکنجه نام ببرید؟
یاسر وسمیه (نخستین شهدای اسلام ) – عمّار پسر یاسر – بلال حبشی
17-چه چیز سبب شد که پیامبر از مسلمانان بخواهد که به حبشه مهاجرت کنند ؟
آزار و اذیّت مشرکان نسبت به پیروان اسلام آن قدر افزایش یافت که پیامبر از مسلمانان خواست به حبشه مهاجرت کنند.
18- چرا مشرکان دست به تحریم اقتصادی مسلمانان زدند؟
مشرکان پس از آنکه متوجه شدند با شکنجه و سرکوب نمی توانند مانع گسترش اسلام شوند، تصمیم گرفتند مسلمانان را تحریم کنند.
19-عهد نامه ای که مشرکان برای تحریم اقتصادی مسلمانان امضاء کردند شامل چه مواردی بود ؟
بر اساس آن هرگونه خرید و فروش و رابطه اجتماعی )ازدواج( با پیروان اسلام ممنوع شده بود.
20-پس از شروع تحریم اقتصادی ، مسلمانان به کدام منطقه مکه رفتند؟
به دنبال این تحریم، رسول خدا و یارانش به پیشنهاد ابوطالب به یکی از درّ ه های اطراف مکه به نام شعب ابوطالب پناه بردند. آنها حدود سه سال شرایط بسیار سختی را در این درّه تحمل کردند.
21- برخورد مردم یثرب با پیامبر پس از ورود ایشان به این شهر چگونه بود؟
حضرت محمد (ص) چند روز پس از خروج از مکه، در میان هیجان و شادی مسلمانان به یثرب رسید. جوانان آن شهر که درباره اخلاق نیکو و پسندیده رسول خدا مطالبی شنیده بودند، به استقبال ایشان رفتند.
22-چه زمانی یثرب به مدینه النبی تغییر نام یافت ؟
پس از ورود پیامبر
23-به چه کسانی انصار و به چه کسانی مهاجرین گفته می شد ؟
در تاریخ اسلام به گروهی از ساکنان مدینه که با پیامبر پیمان بستند و آن حضرت را یاری کردند، انصار )یاری کنندگان( می گویند. همچنین گروه دیگری از مسلمانان که اموال و دارایی خود را رها نمودند و از مکه به مدینه رفتند، به مهاجرین )هجرت کنندگان( معروف هستند.
24-نخستین اقدام پیامبر پس از ورود به یثرب چه بود؟
نخستین اقدام مهم پیامبر پس از ورود به مدینه، ایجاد مسجدی برای انجام امور عبادی، اجتماعی، علمی و سیاسی بود.
25-چه کسانی در ساخت اولین مسجد د رمدینه (یثرب ) شرکت کردند و ساخت مسجد از چه نظر اهمیت داشت؟
آن حضرت خشت اول مسجد را خود حمل کرد و مسلمانان به خصوص زنان در بنای مسجد مشارکت ورزیدند. مسجد علاوه بر آنکه مکانی برای عبادت و اجرای مراسم مذهبی به شمارمی رفت، مرکزی برای مشورت و تصمیم گیری درباره امور سیاسی و نظامی نیز بود؛ مسجد همچنین کانون اصلی سوادآموزی و فراگیری علم و دانش محسوب می شد.
26-پیامبر برای از بین بردن تعصبات قومی وقبیله ای چه اقدامی انجام داد؟
مسلمانان ساکن مدینه یعنی مهاجرین و انصار از قبایل مختلف بودند. بعضی از این قبایل در گذشته نسبت به هم کینه و دشمنی شدیدی داشتند. پیامبر به منظور ایجاد محبّت و دوستی بین مسلمانان، آنها را دو به دو با یکدیگر برادر اعلام کرد. این کار پیامبر گامی در جهت ایجاد امّت )جامعه( اسلامی بود. رسول خدا، علی بن ابیطالب (ع) را به برادری خود برگزید.
27-پیامبر با چه اقدامی به رسمی تاسیس حکومت اسلامی را اعلام کرد؟
تدوین وامضای پیمان نامه میان مسلمانان ویهودیان ساکن مدینه برای ایجاداتحاد سیاسی
28-علت جنگهای پیامبر چه بود؟
پیامبر هرگز برای کشور گشایی و جمع آوری غنیمت نمی جنگید در جنگهایی مانند احد و خندق با حمله مشرکان مجبور به دفاع شد و علت جنگ با یهودیان ، پیمان شکنی واتحاد آنان با مشرکان بود.
29-پیامبر در هنگام جنگ چه توصیه ای به مسلمانان می کرد؟
پیامبر همواره پیروانش را به رعایت اصول اخلاقی و ارز شهای انسانی در جنگ ها توصیه می نمود؛ او به ویژه سفارش می کرد با اسیران خو ش رفتاری نمایند و از تخریب و غارت اموال مردم در جنگ پرهیز کنند. آن حضرت همچنین مراقب بود که مسلمانان همانند مشرکان رفتار نکنند.
30- چرا پیامبر به حاکمان کشورهایی چون ایران ، روم و حبشه نامه نوشت و به اسلام دعوت کرد؟
هدف دین اسلام هدایت همه مردم جهان است
31-خلاصه ای از واقعه غدیر خم را بنویسید.
پیامبر در بازگشت از آخرین سفر حج ، در محلی به نام غدیر خم پس از تایید حاضران مبنی بر اولویت خدا و پیامبرش به تصمیم گیری برای مومنان ، به مردم فرمود : هر که مرا پیشوای خود می داند پس از من ، علی (ع) پیشوای اوست . خدایا با دوستانش دوست و با دشمنانش دشمن باش و سپس همه حاضران به علی (ع) تبریک گفتند.
32-چند مورد از اخلاق و شیوه حکومتی پیامبر را ذکر کنید.
مهربان ، با گذشت ، پارسا ، ساده زیست بود هدفش از بعثت را ترویج ارزشهای اخلاقی وتربیت و رستگاری انسانها می دانست . برپایه تعالیم اسلام حکومت تشکیل داد و در مهمترین مسایل هم مشورت می کرد . مانند کندن خندق به پیشنهاد سلمان فارسی در جنگ خندق و رفتن به بیرون شهر برای جنگ به رای جوانان در جنگ اُحُد