به نام خدا
عنوان سمینار:
اصول مدیریت رفتار سازمانی
محل برگزاری:
مقدمه
تمامی مکاتب فکری وادیان الهی بویژه دین مبین اسلام که آخرین و کاملترین ادیان الهی است اهمیت ویژه ای به انسان و شخصیت معنوی و پنهانی او داده است . به همین جهت در بیان علوم مدیریت رفتار سازمانی از اهمیت و جایگاهی خاص برخوردار است زیرا هر قدر که استراتژی وتکنولوژی سازمانی پیچیده باشد و هر قدر علوم جدید کشف شود باز هم رمز موفقیت و در خدمت گرفتن آن به عامل انسانی بستگی دارد و هر چه فشار های رقابتی اقتصاد جهانی بیشتر شود مدیریت ماهرانه نیروی انسانی بیش از هر زمان دیگر اهمیت می یابد .
بطوریکه بزرگترین سیاستمدارهندوستان جواهر لعل نهرو گفته است : “میتوان در ظرف دو سال ساختمان کارخانه ذوب اهن اصفهان را بپایان رسانید ولی جهت تربیت یک مدیر برای این صنعت باید بیست سال وقت صرف کرد“
لذا مدیریت رفتار سازمانی در جستجوی دانش همه جانبه رفتارانسانها در محیط های سازمانی برای بهبود فرایند های سازمانی و افزایش کارایی و اثر بخشی سازمانی است.
تعاریف اولیه:
تعریف رفتار : یک رشته فعالیت هدفگرا که معمولا انگیزه فرد رسیدن به این اهداف است.
این هدفها بیرون از فرد هستند و به آنها محرک گفته میشود.
برای پیش بینی رفتار باید دانست که چه انگیزه ها و نیازهایی در مردم باعث بروز فعالیتی مشخص در زمانی خاص میشوند.
تعاریف
رفتار سازمانی: رشته ای از مطالعات منظم، که تاثیر سه تعیین کننده رفتار در سازمان یعنی
افراد
گروه ها
ساختار سازمانی
را بر رفتار کارکنان مورد مطالعه قرار میدهد .
هدف آن بالا بردن مهارتهای مدیران برای شناخت علل رفتار، پیش بینی رفتار،تغییروکنترل رفتار و اثر شیوه ای است که افراد بر عملکرد سازمان میگذارند.
سه پایه اصلی رفتار سازمانی
1) خود
2) گروه
3) سازمان
مدیر به عنوان تحلیل گر:
اگر مدیران بتوانند درک درستی از روابط
علت و معلولی در سازمان ها داشته
باشند، تصمیمات موثرتری اتخاذ می کنند.
اهمیت :
رفتار سازمانی میتواند عوامل موثر بر چگونگی مدیریت مدیران را آشکار کند.جنبه های مهمی از شغل مدیران را تفکیک میکند و در رابطه با بعد انسانی مدیریت،دیدگاه های خاصی را پیشنهاد میکند از قبیل :
*انسانها بعنوان اعضای سازمان
*انسانها بعنوان مهمترین منابع سازمان
*انسانها بعنوان موجوداتی منحصر به فرد
اهداف رفتار سازمانی
اهداف اصلی
– دستیابی به اثربخشی سازمان
– و رفاه فرد در سازمان است.
اهداف رفتار سازمانی از دیدگاه استفان رابینز :
توضیح و تبیین
پیش بینی
کنترل
مسیر رفتار سازمانی
شناخت و مدیریت
رفتار فردی
شناخت و مدیریت
فرایندهای گروهی
شناخت و مدیریت
فرایندهای سازمانی
مدیران مسئول
کسب
اثربخشی سازمانی
اثربخشی سازمانی
بخش اول : مبانی رفتار فردی در سازمان
مبانی رفتار فرد
نگرش
شخصیت
ادراک
یادگیری
انگیزش
تصمیم گیری
ارتباط متغیرهای موثر بر رفتار افراد
www.nikooee.com
نگرش
تعریف :
نگرش نظری است که درباره افراد،چیزها یا رویدادها ابراز میگردد. بعبارتی منعکس کننده انواع احساس فرد درباره یک چیز میباشد.هر نگرش با یک مجموعه ارزش رابطه تنگاتنگی دارد.
منابع نگرش :
نگرش همچون ارزش از سالهای کودکی فرد از پدر و مادر،معلم،دوست و اعضای گروه کسب میشود.
اهمیت نگرش :
تاثیرگذار بر رفتار فرد است.
www.nikooee.com
انواع نگرش
رضایت شغلی :
به نگرش کلی فرد درباره شغلش اطلاق میشود. کسی که رضایت شغلی بالایی دارد به کارش نگرش مثبتی دارد.
وابستگی شغلی :
به درجه یا میزانی اطلاق میشود که شخص شغلش را معرف خود و کار یا عملکردش را موجب سربلندی و کسب حیثیت و اعتبارش میداند.
تعهد سازمانی :
حالتی که یک فرد در سازمان هدفهایش را معرف خود میداند و آرزو میکند که در عضویت آن سازمان بماند.
www.nikooee.com
رابطه بین نگرش و رفتار
در تحقیقات اخیر مشخص شد که رابطه بین نگرش ورفتار را میتوان اندازه گرفت مشروط بر اینکه به متغیرهای واسطه ای توجه شود مانند:
اثرمحدودیت های اجتماعی بر رفتار : فشارهای اجتماعی فرد را وادار به انجام کار خاصی میکند.
تجربه فرد در رابطه با نگرش خاص : وجود تجربه قبلی باعث میشود رابطه بین نگرش و رفتار یک رابطه قوی باشد.
هرقدر نگرش دقیقتر باشد بهتر میتوان این رابطه را تعیین کرد.
www.nikooee.com
ارزشها
ارزشها نمایانگر عقاید اصولی هستند که از نظر فردی یا اجتماعی نوعی رفتار (نسبت به رفتار مخالف) برتر شمرده میشوند.ارزشها در وجود خود حامل نظرها و عقاید فرد میباشند.مبنی بر اینکه چه چیزی درست،نادرست یا مطلوب است.هنگامی که ارزشهای فردی را بر حسب میزان شدت فهرست می کنیم سیستم ارزشی شخص بدست می آید.
اهمیت ارزشها : آنها پایه و اساس درک نگرشها،ادراکات شخصیت و انگیزش افراد هستند و نیز بر ادراک افراد اثر میگذارند.نکته مهم این است که ارزشها بصورت نسبی،ثابت و پایدار هستند. به این دلیل که اصولا ارزشها به افراد آموخته میشوند و مرز رفتارهای پسندیده و ناپسند نیز کاملا مشخص میگردد.
www.nikooee.com
انواع ارزش
ارزشهای نظری : به مساله کشف حقیقت از طریق روش منطقی اهمیت زیادی میدهند.
ارزشهای اقتصادی : بر مساله مفید بودن و فعالیت تاکید میکنند.
ارزشهای زیبایی : به شکل و هماهنگی،ارزش زیادی میدهند.
ارزشهای اجتماعی : به عشق ورزیدن به مردم اهمیت میدهند.
ارزشهای سیاسی : به مساله کسب قدرت و اعمال نفوذ توجه میکنند.
ارزشهای دینی : به وحدت تجربه و درک همه عالم خلقت توجه میکند.
www.nikooee.com
شخصیت
شخصیت فرد مجموعه یا آمیزه ای از جنبه های روانی و فیزیکی فرد است
و تنها عاملی است که تعیین کننده سازش فرد با محیطش میباشد.
www.nikooee.com
شانزده ویژگی مهم شخصیتی
خوددار متجاوز
کم هوش تر باهوشتر
تحت تاثیر احساس مقاوم در برابر هیجان
سلطه پذیر سلطه گر
جدی تن آسان،بیعار
مصلحت بین ، خودغرض با وجدان،وظیفه شناس
ترسو متهور
یک دنده حساس
قابل اعتماد بدگمان
اهل عمل تخیلی،خیال پرداز
بی غل و غش،ساده زیرک،موذی
متکی به نفس بیمناک
محافطه کار آبدیده،مجرب
وابسته به گروه خود بسنده
مهار نشده،بی اراده کنترل شده،با اراده
تحت فشار روانی آرام،مسلط بر روان
www.nikooee.com
ابعاد شخصیت
اقتدارگرایی : شامل پذیرش کورکورانه قدرت است.
شخصیت دیوانسالار : مبتنی بر قوانین و مقررات است
شخصیت ماکیاولیستی : کسب کنترل دیگران به هر قیمتی
مرکز کنترلی : دو گروه شخصیتی درونگرا و برونگرا هستند
عرت نفس و مناعت طبع : درجه ای که افراد خود را دوست دارند عرت نفس گویند . مناعت طبع نیز درجه ای از احترام شخص به خود است.
سازگاری با موقعیت : توانایی فرد در همسو کردن رفتار خود با عوامل خارجی و موضعی است.
www.nikooee.com
مرکز کنترل افراد
درونگرا :
به خود متکی
اعتماد به نفس بالا
به دنبال شغل سطح بالا
برونگرا :
به بیرون متکی
اعتماد به نفس پایین
به دنبال امنیت شغلی
www.nikooee.com
تناسب شخصیت با شغل
این نظریه بر این اساس است که رغبت یا علاقه فرد با فرض اینکه نشان دهنده شخصیت فرد باشد با محیط کارش متناسب است.
جان هالند شش نوع شخصیت را ارائه میکند و پیشنهاد میکند که رضایت شغلی و میل به ترک شغل به درجه ای بستگی دارد که فرد میتواند به صورت موفقیت آمیز شخصیت خود را با یک محیط شغلی وفق دهد.
واقع گرا
کاوش گر
اجتماعی
سنت گرا
سوداگرا
هنرگرا
www.nikooee.com
www.nikooee.com
ادراک
ادراک فرایندی است که به وسیله ی آن،افرادپنداشتها وبرداشتهایی راکه از محیط خود دارندتنظیم وتفسیرمی کنند وبدین وسیله به ان معنا می دهند،غالبا افراداز یک چیز واحد برداشتهای متفاوتی دارند.
درواقع محیط خارجی مبنا یا اساس رفتار فرد راتشکیل نمی دهند،بلکه منشاءرفتار فردهمان چیز هایی است که به چشم وی می آید واوبیشتر بر باورهای خود تکیه می کند در واقع نوع ادراکی که افراد ازموقعیت کار خود دارند بربازدهی انان اثر می گذارد.
www.nikooee.com
عواملی که برادراک اثر می گذارند:
1-شخص ادراک کننده
2- موضوع مورد ادراک
3-محتوای موقعیت
www.nikooee.com
عوامل موثر بر ادراک
www.nikooee.com
رابطه بین ادراک وتصمیم گیری فردی:
تصمیم گیری فردی بخش مهمی از رفتار سازمانی است.ولی شیوه تصمیم گیری افرادوکیفیت تصمیم های نهایی که آنان می گیرند تا حد زیادی تحت تاثیر ادراکهای آنها است.
گذشته از این برای هر تصمیم گیری باید داده ها را تفسیروآنهارا ارزیابی نمود.
www.nikooee.com
یادگیری
هرنوع تغییر در رفتار( به صورت نسبتاً دایمی) در نتیجه تغییر در نگرش فرد رخ می دهد که همان یادگیری است
پس می توان گفت که تغییردر رفتار نشان می دهد که یادگیری انجام شده.
www.nikooee.com
قانون یادگیری
رفتار تابع نتایج آن است و مقصود از نتیجه چیزی است که فرد آن را پاداش می نامد (پول،تحسین،ارتقاء مقام یا حتی لبخند )
فرآیند یادگیری
محیط
رابطه علت و معلولی
شکل دادن
الگوسازی
رفتار
www.nikooee.com
الگوسازی:
مدیر باید به شیوه ای عمل کند که الگوسازی درستی صورت گیرد:
*مدیری که همواره با تآخیر به سازمان می آید
*مدیری که دو ساعت صرف نهار می کند
*مدیری که از وسایل یا لوازم اداری استفاده شخصی می کند
نباید انتظار داشته باشد که زیردستانش پیام را نگیرند واز نوع رفتار وی الگوسازی ننمایند
www.nikooee.com
انگیزش
تعریف انگیزش : انگیزش از واژه لاتین Mover به معنای حرکت دادن میباشد و نتیجه رابطه متقابل فرد با موقعیتی که در آن قرار میگیرد است. میل به کوشش فراوان در جهت تامین هدفهای سازمان،به گونه ای که این تلاش در جهت ارضای برخی از نیازهای فردی سوق داده شود.
انگیزش حالت درونی فرد است و رفتاری را در وی بوجود میاورد تا رسیدن به هدف ممکن گردد.
www.nikooee.com
انگیزش Motivation
فرآیند اصلی انگیزش
نیازهای ارضا نشده
انگیزه
تنش
کوشش رفتاری
کاهش تنش
نیازهای ارضا شده
www.nikooee.com
نیاز
علت اصلی رفتار . برای درک رفتار سازمانی باید یکسری نیازهایی که باعث ایجاد انگیزه در افراد میشوند و اساسی نیز میباشند را شناسایی و مورد مطالعه قرار داد.
انواع نیاز :
نیازهای اولیه : خوراک – پوشاک – خواب
آموزش پدیر نیستند – عمومیت دارند – یکسان عمل میکنند.
نیازهای ثانویه : رقابت – احترام – خودنمایی
به تدریج در طول زندگی بوجود می آیند.
www.nikooee.com
ارضای نیاز
وقتی نیازی ارضا شود برای رفتار انگیزه به حساب نمی آید.
www.nikooee.com
روشهای ایجاد انگیزش در کارکنان
شناسایی تفاوتهای فردی
تعیین اهداف روشن و واضح
مشارکت افراد در تصمیم گیریها
پاداش
کنترل سیستم از لحاظ رعایت برابری
توسعه شغلی
غنی سازی شغلی
www.nikooee.com
مدیریت رفتار فردی از دیدگاه اسلام
www.nikooee.com
مدیریت رفتار فردی را از دیدگاه روانشناسی علمی امروز بررسی کردیم ، حال برای رسیدن به پله بالاتری از درک اهمیت این موضوع ، دراینجا موضوع را از دیدگاه اسلام نیز مطرح می نماییم.
به ذکر چند نمونه از مهم ترین شاخص های رفتار فردی در قرآن اکتفا میکنیم تا دریابیم که راه دین بسی فراتر و روشن تر از علم روانشناسی امروز روشنگر ماست
www.nikooee.com
مهم ترین شاخص های رفتار فردی در قرآن
www.nikooee.com
احترام (رعایت حرمت انسانها در تمام جهات)
منشا احترام به هر چیزی را باید در نحوه ارتباط آن با خدا دانست. هر چیزی که انتساب آن به خدا قوی تر و نزدیک تر باشد از احترام بیش تری برخوردار است
محبت و مهربانی
روح وجوهره دین غیر از محبت نیست (توصیه به محبت 17مورد درقرآن ):
نیازهاى عاطفى، مقدم بر نیازهاى جسمى است (سوره ماعون آیه 2)
انسان خواهان محبوبیت است و کمبود محبت مایه بزرگترین خطرات و انحرافات است (سوره یوسف آیه 9)
مردم را با محبت و عاطفه، صدا بزنید (سوره یوسف آیه 39)
www.nikooee.com
حفظ امانت (توصیه به امانتداری 10مورد درقرآن ):
الف: میان انسان وخدا. (وظایف وواجباتى که بر انسان تعیین شده است.) ب: میان انسان و دیگران. (اموال یا اسرار دیگران نزد انسان) ج: میان انسان و خودش. (مثل علم و عمر و قدرت که در دست ما امانتند.)
آزادی انسانها
از دیدگاه قرآن انسان موجودی آزاد ومختار است واین اصل قرآنی، هرگونه زورگویی، بهره کشی و سلطه انسان بر انسان را نابود می نماید.
تقدم اخلاقیات بر قانون
انسانهای والا در زندگی ورفتار اجتماعی خویش به تدریج اخلاقیات را مقدم بر قوانین دانسته و عمل میکنند که از نمونه های بارز آن ایثاراست
www.nikooee.com
بخش دوم : مبانی رفتار تیم
www.nikooee.com
تعریف تیمTeam
عبارتست از دو یا چند نفراز افراد که به طور مستقیــــم با یکدیگـــر تعامل برقرار کرده و به منظور رسیدن به هدف، کارها را هماهنگ می کنند.
در تعریف فوق سه نکته وجود دارد: * حضورحداقل دونفر در تیم؛ * اعضا باید به طور منظم تعامل برقرار کنند تا کارهایشان را به صورت هماهنگ انجام دهند؛ * اعضا باید دارای هدف مشترک باشند.
www.nikooee.com
گروه
تیم
انگیزه های پیوند دهنده افراد درتیم
نیازهای مادی / فیزیکی
بقا/ رقابت/ترس از قدرت بیرونی / فشارهای محیطی
نیازهای عاطفی اجتماعی
امنیت/ وابستگی/ حس تعلق
دورنما و اهداف مشترک
پیشرفت/توسعه/ آرمان گرایی
اصول و ارزش های مشترک
یگانگی/ ابتکار و ابداع/ سودمندی اجتماعی
www.nikooee.com
نیروی پیوند دهنده بیرونی:
مانند نیازهای مشترک بقا و امنیت، ترس از دشمن بیرونی یا قدرت مافوق
ترکیبی از نیروهای پیوند دهنده بیرونی و درونی، مانند احساس تعلق، اهداف مشترک و ارتباط کاری در چارچوب وظایف و فرآیندهای مرتبط.
عمدتاً نیروهای پیوند دهنده درونی مانند اصول, ارزشها، باورها و آرمان مشترک برای تعریف چارچوبها در جریان حرکت.
www.nikooee.com
نقش تیم در رفتارسازمانی
تغییر ارزشها،اعتقادات،تفکرات
افزایش اطلاعات و مهارتها
عوامل موجود انگیزش یا دره تحریم و بیداری روانی (نیازهای غیرفعال افراد در تیم تحریک شده وسطح توقعات فرد اگر با دنیای واقعی منطبق نیست ، پایین میآید)
www.nikooee.com
تیمها به دو دسته تقسیم می شوند:
تیم رسمی
تیم غیر رسمی
www.nikooee.com
تیمهای رسمی:
تیمهایی هستند که
توسط ساختار سازمانی مشخص می شوند
کارهای شخصی به آنها واگذار می گردد
تیمها ی کاری یا تخصصی را تشکیل می دهند.
در تیمهای رسمی ، رفتار فرد به وسیله هدفهای سازمان تعیین ومسیر حرکت وی مشخص میشود.
(مثل :خلبان وکمک خلبان)
www.nikooee.com
تیمهای غیر رسمی:
تیمهای هستند که
بوسیله ساختار سازمانی مشخص نمیشوند
هیچ نوع ساختار رسمی ندارند
این تیمها به صورت طبیعی در محیط های کاری تشکیل می گردند
علت موجودیت آنها واکنشهایی است که دربرابر نیاز به تماسهای اجتماعی از خود نشان میدهند.
www.nikooee.com
اصول و معیارهای کار تیمی:
1. روحیه همکاری
2. انعطاف پذیری
3. تعهد
4. اعتماد متقابل
5. شایستگی و فرهیختگی
6. هدفمندی
7. نظم
8. سخت کوشی
www.nikooee.com
1. روحیه همکاری
هریک از اعضای تیم را شریک خود بدانند نه رغیب
هریک از اعضای تیم از دیگر اعضاء حمایت کند
هر یک از اعضای تیم بر فعالیت تیم تمرکز کند
نتایج و موفقیتهای حاصل از تیم متعلق به همه اعضاءاست
www.nikooee.com
2. انعطاف پذیری
افراد منعطف دارای سه ویژگی زیر هستند:
آموزش پذیرند
از نظر روحی ثبات دارند
خلاق هستند
www.nikooee.com
از ویژگیهای عمده تیم هایی که عملکردعالی دارند اعتماد متقابل اعضا به یکدیگر است.
اجزاء اعتماد
4. اعتماد متقابل
www.nikooee.com
علل احساس نیاز به کار تیمی
پیچیدگی وظایف و کارها
نیاز به خلاقیت
مشخص نبودن مسیر آینده: نیاز به انعطافپذیری
استفاده بهینه از منابع
افزایش بهرهوری, اثربخشی و هماهنگی
نیازبه یادگیری
نیاز به تعهد و پشتکار قوی
پیادهسازی برنامه و طرحهایی که به همکاری دیگران نیاز دارد.
چند وظیفهای و میان رشتهای بودن کارها و فرآیندها
www.nikooee.com
پنج مرحله که هر تیمی از آن می گذرد:
دراین مرحله ازنظرهدف، ساختار ورهبری تیم، اتفاق نظر کامل وجود ندارد واعضای آن دراین موارد به مقدار زیادی نامطمئن هستند اعضای سازمان برای تعیین این که چه نوع رفتاری را پذیرفته اند مرتب درحال بررسی وآزمایش می باشند.
1. مرحله شکل گیری : Formation
www.nikooee.com
2. مرحله درگیری: Conflict
یعنی تعارض یا تضاد درون تیم، اعضا موجودیت تیم را می پذیرند،ولی نسبت به کنترلی که می خواهد برافراد اعمال کند مقاومت می نمایند.گذشته ازاین درباره کسی که می خواهند تیم را کنترل کند اتفاق نظر وجود ندارد ودرمواردی هم برخوردهایی مشاهده می شود بعداز کامل شدن دوره،سلسه مراتب اختیارات در درون تیم مشخص خواهد شد.
www.nikooee.com
3. مرحله انسجام:Cohesion
دراین مرحله بین اعضای تیم روابط مستحکمی به وجود می آید که نشان دهنده انسجام است. زمانی که مرحله انسجام تکمیل شود،ساختار تیم منسجم ومستحکم می گردد و تیم نوع رفتارصحیحی راکه هریک ازافراد باید داشته باشند مشخص می کند.
www.nikooee.com
4. مرحله تکامل: Evolution
دراین مقطع تیم فعال ومورد قبول واقع شده است.نیرویی را که پیش ازاین تیم صرف آشنایی با افراد ودرک آنها می کرد،اینک درراه انجام کارها به مصرف می رساند.
این مرحله، مرحله ای است که تیم به کارهای روزانه وهمیشگی خود می پردازد.
www.nikooee.com
5. مرحله ازهم پا شیدن: Disintegrate
دراین مرحله تیم آماده می شود تا پایان موجودیت خودرااعلام کند.
www.nikooee.com
راههای تجدید حیات تیمی که به حالت اشباع رسیده است:
باید افراد را آماده ساخت که درصدد حل مسئله ای به نام اشباع شدن تیم برآیند و یادآورشد که منحصر به فرد نیستند.
به افراد آموزش های تازه داد.
به افراد آموزش های پیشرفته داد.
اعضای تیم را تقویت کرد که پیوسته در صدد فراگیری تجربه برآیند.
www.nikooee.com
اثرات انسجام روی بهره وری تیم:
انسجام بربازدهی وبازدهی برانسجام اثر می گذارد
بهره وری زیاد
بهره وری متوسط
بهره وری کم
بهره وری کم تا متوسط
کم
زیاد
کم
زیا د
انسجام
هنجارها یا معیارها
www.nikooee.com
موانع کار تیمی
بی اعتمادی
عدم تعهد
عدم مسئولیت پذیری
بی توجهی به اهداف تیمی
www.nikooee.com
1- تعهد به آرمان و ماموریت مشترک.
2- تعهد به اصول و ارزشهای مشترک.
3- تعهد به یادگیری و نوآوری مستمر.
4- وضوح در تعریف نقش ها.
5- ارتباطات موثر و دیالوگ.
6- فضای شفاف و اعتماد.
7- راهکارهای تصمیم گیری تعریف شده.
8- مشارکت موزون و متعادل.
9- آگاهی از فرآیند کار تیمی.
10- مهارتهای فردی مناسب.
10 فرمان برای کار تیمی موفق:
www.nikooee.com
پنج آفت کار تیمی:
حد اعلای ضعف هر تیم
به سبب نبود تعهد و مشارکت واقعی
نبود برخوردهای سازنده زمینه ساز عدم تعهد است
قصور در ایجاد اعتماد زمینه ساز آفت دوم است
آفت نخست بی اعتمادی اعضای تیم به یک دیگر است
www.nikooee.com
افزایش انگیزههای پرسنل
همافزایی و افزایش بهرهوری
ارضاء شغلی
تعهد مشترک اهداف
بهبود ارتباطات
افزایش مهارتهای شغلی
افزایش انعطافپذیری
افزایش خلاقیت
محاسن کار تیمی
www.nikooee.com
معایب کار تیمی
اصطکاک در تقسیم کار و تصمیمگیری
کاهش بازدهی، بخصوص در ابتدای شکلگیری تیمها
مشکل همسو کردن اهداف فردی، تیمی و سازمانی
به تعویق افتادن اجرای کار به بهانه نظرخواهی و مشارکت
سازش و تیم سالاری تحت عنوان اجماع
توجیه سوء مدیریت و نبود رهبری
عدم استفاده بهینه از تخصصها و درگیر شدن همه در کاری که تخصص آنرا ندارند
از این شاخه به آن شاخه پریدن، اتلاف وقت در جلسات بینتیجه
www.nikooee.com
تیم از دیدگاه اسلام
www.nikooee.com
توصیه های قرآن به جمع گرایی افراد:
همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید وازهم پراکنده نشوید.
این نعمت بزرگ رابه یادآورید که شماباهم دشمن بودیدواودردلهایتان الفت ایجادکردودرپرتونعمتش برادر یکدیگرشدید.
پیامبر(ص) می فرمایند: مومنان همچون یک روحند!
www.nikooee.com
مشخصه های تیم های الهی از منظر قرآن:
سستی به خود راه نمی دهند.
از مشکلات نمی هراسند و غمگین نمی شوند و از سرزنش هیچ ملامتگری هراس ندارند.
دگرگونی ها را از خود شروع می کنند.
خداوند وعده داده است، این گروه را با روح تازه ای تقویت و تایید می کند
(و ایدهم بروح منه)
و آنها را در گروه خود قرار داده و بر دشمنان پیروز می گرداند.
(حزب الله هم الغالبون )
www.nikooee.com
ارتباطات در تیم
www.nikooee.com
معنی واژه ارتباطات Communications
واژه ارتباطات به مفهوم انتقال اطلاعات از یک فرد به فردی دیگر و درک آن می باشد.
هدف از ارتباطات، ایجاد تغییرات لازم در رفتار و یا تغییر در شرایطی است که سازمان بر آنها کنترل دارد.
www.nikooee.com
چنانچه کارکنان از احساسات و خواسته های شما اطلاع نداشته باشند
بهترین ایده های مدیریتی در دنیا بی اثر خواهد بود
www.nikooee.com
نکاتی در مورد اهمیت ارتباط
بدون ارتباط موثر، نه با انگیزش کاری از پیش می برید و نه بارهبری
مهارت خود را در دریافت اطلاعات از دیگران که لازمه آن گوش دادن موثر و توجه به واکنش ها و سوالات است افزایش دهید
مدیران موفق، روش های ارتباطی خود را براساس تحلیل دقیق از شرایط مکان، زمان وموقعیت فرد انتخاب می کنند.
ارتباط با هر یک از کارکنان، به خصوصیات منحصر به فرد آنان بستگی دارد و برای تمامی آنان نمی توان از روشی یکسان استفاده کرد.
افراد دوست دارند تفاوت هایشان شناخته شده و متناسب با خودشان با آنان رفتار شود.
www.nikooee.com
انواع ارتباطات انسانی
1) کلامی: گفتاری و نوشتاری
2) غیر کلامی: تصاویر، بیانات چهره ای،حرکات و ژست ها.
گاهی اوقات زبان سکوت، گویاتر از سخن گفتن است!
www.nikooee.com
استفاده از کلمات مناسب سخنان ما را نافذ و موثر می کند
کلمات باید:
صریح
کوتاه
دقیق
مودبانه
صحیح
و پر محتوا
باشد.
www.nikooee.com
مهارتهای چهارگانه ارتباط :
– گفتن – شنیدن – خواندن – نوشتن
بیشترین کاربرد
بیشترین تاثیر
www.nikooee.com
همه کارهای ما به نوعی در اثرگذاری ارتباط ما نقش دارد
از قبیل:
آهنگ صدا
نگاه کردن
پوشش
راه رفتن
نشستن
زیور آلات
www.nikooee.com
ارتباط، یک خیابان دو طرفه است. در یک ارتباط خوب دو عامل دخالت دارد:
فرستنده پیام و گیرنده پیام
www.nikooee.com
فرایند ارتباطات
گیرنده پیام فرستنده
سه عضو اساسی ارتباطات
ساده ترین مدل فرایند ارتباطات
www.nikooee.com
فرایند ارتباطات
چه کسی…
چه میگوید…
به چه کسی…
به چه طریقی…
با چه تاثیری بازخور
www.nikooee.com
روشهای بهبود ارسال پیام
استفاده از بازخور
افشاء
تشریح پیام
استفاده از ارتباطات شفاهی
آگاهی از علائم ارتباط
www.nikooee.com
به خاطر داشته باشید :
1. افرادی که بهتر با دیگران ارتباط برقرار می کنند مدیران بهتری هستند.
2. برای غلبه بر موانع ارتباطی، از قضاوت سریع و انتقاد بی مورد پرهیز کنید.
3. با همکاران خود صادقانه و بی پرده صحبت کنید تا آنان نیز به همین ترتیب به شما پاسخ دهند.
www.nikooee.com
یک طرح:
www.nikooee.com
مسیر ارتباطات
ارتباطات از بالا به پائین. مدیران سطوح بالا برای مدیران سطوح پایین تر اطلاعاتی درباره هدف های سازمان تامین می کنند، توصیه و دستور صادر می کنند و مدیران فرودست را ارزیابی می نمایند.
ارتباطات از پایین به بالا. فرودستان یا مدیران سطوح پایین تر اطلاعات می فرستند مانند گزارشات پیشرفت کار و توضیحات،پیشنهاد می دهند و از مدیران سطوح بالا سئوال می کنند.
ارتباطات افقی. ارتباطات جانبی بین افراد یک گروه کاری،بین گروهها در یک اداره، بین ادارات و ارتباطات مورب،بین یک اداره در یک سطح سلسله مراتب سازمان و اداره دیگری در سطحی دیگر روی می دهد.
www.nikooee.com
ارتباطات فرادست ـ فرودست
ارتباطات بالاگرایانه (از پایین به بالا) بهتر از نوع پایین گرایانه است، ولی مشکلاتی دارد:
به کندی حرکت می کند.
دستخوش تعبیر و تفسیر می شود.
احتمالاً هنگام گذشتن از سطوح مختلف سازمان از فیلترهای سلیقه ها و احتیاط کاری آنها می گذرد و دست چین می شود.
www.nikooee.com
روشهای برقراری ارتباط
ارتباطات کتبی
مزایا : برقراری ارتباط با تعداد زیادی از مخاطبان – مناسب برای ارسال پیامهای پیچیده و بلندمدت – ثبت متن ارتباطی برای همیشه – پیشگیری از سو تعبیر
معایب : ایجاد انبوهی از کاغذ – نیاز به مکانی جهت بایگانی نمودن کاغذها – عدم وجود بازخور سریع و نیاز به وقت بیشتر – عدم به روز کردن آسان برخی اطلاعات
ارتباطات شفاهی
مزایا : ملاقات و گفتگو بجای مکاتبه – بازخور سریع – فرصت اصلاح سریع – تفاهم آسانتر
معایب : امکان تغییر و تحریف – سریع نیست – بازخور کم در ارتباطات گروهی
ارتباطات اشاره ای
از طریق حرکات بدن انجام میشود و جدا از ارتباط شفاهی و نوشتاری است . مانند از جا پریدن – ترس و وحشت – خوشحالی- تنفر – اهانت و …
www.nikooee.com
شنود موثر در زمینه ارتباطات سازمانی
ارتباط دارای معادله ای است که نیمی از آن گفتار موثر و نیمی دیگر را شنود موثر تشکیل میدهد.شنود موثر در دو مرحله رخ میدهد:
ابتدا گیرنده به پیام فرستنده گوش میدهد تا پیام را از رمز درآورده و پیام اصلی را درک کند.
سپس فرستنده زمانی که تلاش میکند از نتایج پیام ارسالی و بازخور پیام آگاهی یابد،بایستی یک شنونده موثر باشد.
www.nikooee.com
مهارتهای لازم برای شنود موثر:
تماس چشمی
تکان دادن سر به علامت تایید و حالت مناسب چهره
اجتناب از اقدامات انحرافی،اشارات و حرکات
سوال پرسیدن
تاویل و تفسیر آنچه گوینده میگوید
بیش از حد صحبت نکردن
تغییر حالت مستمر از نقش گویندگی به شنوندگی
www.nikooee.com
چگونگی انتقال احساس و ایجاد ارتباط:
گروه های سه گانه انسانی:
انسان های بصری(تصویری):
این گونه افراد به فاصله علاقه دارند، در دفتر کارشان همیشه افراد را روبه روی خود قرار می دهند تا همه داده ها در جلو آنها و در میدان دیدشان قرار بگیرد.
از طریق چشم بهترین ارتباط را برقرار می کنند.
تا نبینند باور نمی کنند.
( هدیه دادن)
www.nikooee.com
2. انسان های سمعی:
از طریق گوش بهترین ارتباط را برقرار می کنند.
و در موقع سخن گفتن به دوردست خیره می شوند.
تا نشنوند باور نمی کنند.
(از خود بگو، از او بپرس)
چگونگی انتقال احساس و ایجاد ارتباط:
www.nikooee.com
3. انسان های لمسی(عاطفی):
این افراد فاصله کمتر را ترجیح می دهند.
مناسب ترین روش ارتباط با این گونه افراد حس لامسه است.
باید نوازش شوند
(مانند کودکان بی سرپرست)
در هر فردی یکی از این سه کانال یا ترکیبی از اینها باز و فعال است
چگونگی انتقال احساس و ایجاد ارتباط:
www.nikooee.com
موانع موجود بر سر راه ارتباطات اثربخش
ارتباط از طریق واسطه
ویژگی های شخصی
جنسیت
عواطف
ارتباطات غیرگفتاری
ادراک های متفاوت افراد
زبان در خور فهم گیرنده
عدم اعتماد
www.nikooee.com
خطاهای مخرب ارتباطی:
ارزیابی کردن
دلخوش دادن
برچسب زدن و نقش یک روانکاو را بازی کردن
گوشه و کنایه زدن
افراط در پرسش و طرح سوالات نامناسب
فرمان دادن
تهدید کردن
تحمیل اندرزهای حکیمانه
در لفافه سخن گفتن
خودداری از ابراز اطلاعات
انحراف از اصل موضوع
www.nikooee.com
رهبری چیست؟
رهبری توانایی در اعمال نفوذ بر گروه و سوق دادن آن به هدفهای موردنظر می باشد.
منبع قدرت جنبه رسمی دارد.
هر مدیری رهبر نیست
و
هر رهبری هم مدیر نیست
www.nikooee.com
ویژگیهای منحصر به فرد رهبری
1- روحیــه
2- آنچه که به دنبال آن هستید در درون شما است.
3- مدیران کارها را به نحو احسن انجام می دهند؛
رهبران به فکر انجام کارهای صحیح می باشند
4- اخلاق
5- نظام ارزشی
www.nikooee.com
شایستگی های رهبری
تشخیص :درک موقعیت فعلی و آگاهی از آنچه که به گونه ای معقول از آینده انتظار میرود.
تطبیق : تطبیق رفتارهای شخصی و دیگر منابع به طریقی که سبب پر کردن خلاء وضعیت جاری گردد.
برقراری ارتباط : حتی اگر شخص قادر به درک وضعیت باشد و حتی اگر شخص به تطبیق رفتار و منابع برای رسیدن به وضعیت توانا باشد به برقراری ارتباط موثر نیاز دارد.
www.nikooee.com
شیوه رهبری
شیوه رهبری اولیه : یعنی نوعی الگوی رفتاری که غالب اوقات برای نفوذ در فعالیتهای دیگران به کار میرود.
شیوه رهبری ثانویه : شیوه ای است که رهبر هر از گاه از آن استفاده میکند.
www.nikooee.com
شیوه ها و سبکهای رهبری:
سبک استبدادی : تمام اختیارات و تصمیم گیریها در دست رهبر متمرکز میشود.یکی از امتیازات این نوع سبک سرعت تصمیم گیری است.
سبک مشارکتی : به دنبال ایجاد هماهنگی در میان کارکنان در جهت دستیابی به اهداف سازمانی،از طریق فراهم آوردن زمینه های مشارکت در تصمیم گیری. از مزایای این نوع سبک تحکیم روابط کارکنان و مدیر،ارتقای روحیه و رضایت شغلی،کاهش وابستگی به رهبر
سبک آزادی مطلق : رهبر فراهم کننده و ایجاد کننده انگیزش بیرونی فرد نیست بلکه کارکنان خودشان را بر پایه نیازها،خواسته ها و تمایلاتی که دارند برمی انگیزانند.
www.nikooee.com
مشخصه های رهبری:
فراست و هوش : شکلی از مهارتهای ارتباطی و توانایی بکارگیری درست انگیزش بیرونی در جهت جذب و جلب همکاری کارکنان
بلاغت اجتماعی و وسعت نظر : دربرگیرنده توانایی حفظ آرامش شخص در برخورد با شکست یا موفقیت بوده و نیز مواردی مانند اعتماد به نفس،احترام برانگیزی، و جاذبه های آشکار
انگیزش درونی و تمایل به کسب موفقیت : باعث میشود انگیزه ها و تلاشهای فرد برای دستیابی به آرزوهایش افزایش یابد.این یک فرایند بی انتهاست.
جنبه ها و تلقی های روابط انسانی : یک سازمان در صورتی اثربخش است که همکاری انسانی در آن امری الزامی تلقی شود.مدیر تمایل دارد بجای وظیفه مداری بر مردم مداری تکیه کند.
www.nikooee.com
وظایف رهبری
داوری کردن
پیشنهاد کردن
تدارک و عرضه اهداف
شتاب بخشیدن و سرعت پذیرکردن
تامین امنیت
القا نمودن
شاخص و نماینده بودن
تشویق و تمجید
www.nikooee.com
مهارتهای رهبری
مهارتهای فنی : در سطوح پایین مدیریتی شامل کسب آموزش و تجربه است و به کمک مهندسان و متخصصان در محیط کار حاصل می آید.
مهارتهای انسانی : به روابط متقابل موجود بین کارکنان و مدیرانی که به طور مستقیم با آن تماس دارند ارتباط پیدا میکند از سوی دیگر مهارتهای انسانی به توانایی فرد در بکارگیری انگیزه بیرونی یا خارجی در بین زیردستان خود برای ایجاد هماهنگی بین سطوح پایین به بالای سازمان بستگی دارد.
مهارتهای ادراکی : به توانایی فرد در چگونگی اعمال نگرش استراتژیک یا کلان نگری او از سازمان ارتباط پیدا میکند. در سطوح بالای مدیریتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
www.nikooee.com
نمودار مهارتهای مدیریتی
ادراکی
فنی
انسانی
مدیریت عالی
مدیریت میانی
سرپرستی
www.nikooee.com
عوامل اثربخشی رهبری
عوامل اثربخشی
رهبری
شخصیت رهبر
نیازمندیهای شغل
خصوصیات
تجربه ها
انتظارات
انتظارات همکاران
انتظارات
فرودستان
انتظارات
مدیران عالی
خط مشی ها و فرهنگ سازمان
www.nikooee.com
شیوه مناسب و اثربخش کدام است؟
در هر سازمانی نوع رهبری موردنیاز بستگی به موقعیت خاص دارد.همچنین برای موقعیتهای متفاوت نیز باید سبکهای رهبری متفاوتی وجود داشته باشد زیرا یک شیوه منحصر به فرد تمام منظوره رهبری که بتواند در تمام موقعیتها موثر باشد وجود ندارد و نخواهد داشت.
www.nikooee.com
بازخور Feedback
بازخور یعنی مقدار تمایلی که دیگران در محیط سازمانی برای مشارکت در نحوه برخورد رهبرشان ارائه میدهند همچنین مقدار کوششی است که رهبر برای درک بازخور کلامی و غیرکلامی ای که در نظام وجود دارد بکار می برد.در واقع بدون بازدهی و تعیین بازخور از طرف افراد نواحی کور مدیران بسیار وسیع خواهد شد و سرانجام بر اثربخشی آنها تاثیر خواهد گذاشت.
www.nikooee.com
فاش سازی
فاش سازی مقدار تمایلی است که رهبران در زمینه درمیان گذاشتن داده های سازمانی با دیگران در مورد خودشان دارند.در این مورد چند موضوع مطرح است:
مطلوبترین فاش سازی آن است که مردم درباره رفتارشان میگویند.
فاش سازی فقط زمانی در سازمان مناسب است که از نظر سازمان، بجا و با اهمیت و مفید باشد.
در جریان فاش سازی هرقدر رهبران اطلاعات سازمانی بیشتری را در زمینه روش فکری و رفتاری خود افشا کنند ناحیه عمومی بیشتر به ناحیه خصوصی راه پیدا میکند. ناحیه عمومی ناحیه ای است که تمام افراد نسبت به آن شناخت دارند تا در حالی که ناحیه خصوصی ناحیه ای است که مربوط به مدیر یا افراد خاصی می باشد و تنها برای رهبر شناخته شده است نه برای دیگران.
www.nikooee.com
مدیریت بر مبنای هدف MBO
برای اولین بار توسط پیتر دراکر مطرح شد و عبارت است از :
MBO فرایندی است که به وسیله آن مدیران سطوح بالا و پایین مشترکا هدفهای عمومی را تشخیص میدهند موارد مهم مسوولیت هر فرد را بر حسب نتایجی که از آنها انتظار میرود معلوم میکنند و این اقدامات را بعنوان راهنمایی برای به کار انداختن واحد و ارزیابی سهم هر عضو به کار میبرند.
www.nikooee.com
1)افرادی که با آن ها کار می کنید
2) ویژگی های خودِ کار
این فاکتورها از آن جهت مهم هستند که فرصت هایی را برای یک رهبر یا رهبر شدن با به کار بردن مدل عمل ـ نظارت ـ عکس العمل ، به وجود می آورند .
دو فاکتور مهم بهبود رهبری
www.nikooee.com
رهبر فرهمند:
وجه تمایز رهبر فرهمند با دیگر رهبران:
اعتماد به نفس
دیدگاه بلند(رویا)
اعتقاد راسخ به آن دیدگاه
رفتار فوق العاده
عامل تغییر
www.nikooee.com
خروج از مدیریت اجرایی
دست کشیدن از خود به دنبال موفقیت
برخی از مدیران اجرایی در یک مسیر ظاهراً روشن ، هرگز قادر به ادامه راه نیستند،آنها از خط خارج شده اند.
بیش از یک دهه محققان در مرکز «رهبری خلاق» مدیران اجرایی، که یک درجه از موفقیت اولیه در حرفه خود تنزل کرده بودند، را مورد بررسی قرار دادند.
یکی از مهم ترین عوامل خروج آنها بی توجهی به دیگران بود.
www.nikooee.com
نتایج تحقیقات
ویژگی های رهبران موفق ویژگی های رهبران از دور خارج شده
توانایی توسعه دادن یا سازگار کردن ناتوانی در توسعه دادن و سازگار کردن
توانایی برقراری روابط مشارکتی روابط کاری ضعیف
توانایی تشکیل و هدایت یک گروه ناتوانی درتشکیل و هدایت یک گروه
مخالف استبداد طرفدار استبداد
عملکرد متفاوت پایدار عملکرد ضعیف
بلند همتی جاه طلبی افراطی
www.nikooee.com
رابطه رهبر با مردم از منظر قرآن:
– براساس ترس و یا طمع و خودباختگى)فرعون)
بله قربان!
– بر اساس ایمان و عشق و محبت)پیامبر)
در اسلام رابطه رهبر و مردم، رابطه عشق و درود است، نه ترس و وحشت
www.nikooee.com
خصوصیات رهبر الهی:
تکلف ندارد: خود را بر سایرین ترجیح نمی دهد.
حقّ خود را بیش از دیگران نمىداند.
www.nikooee.com
تعریف تعارض
فرایندی که در آن نوعی تلاش آگاهانه به وسیله الف انجام میگیرد تا تلاشهای ب را خنثی کند
البته از طریق سد کردن راه او که در نتیجه ب در مسیر نیل به هدف خود مستاصل میشود یا این که الف بدان وسیله بر میزان منافع خود می افزاید.
www.nikooee.com
تعارض سازنده
دیدگاه تعامل : مقدار تعارض را در حدی نگه دارید که بتواند گروه را زنده و خلاق و منتقد به خود نگه دارد.
تعارض هنگامی مطلوب است که علاوه بر اینکه مانع از رکود ، رخوت و درجازدن باشد ، موجب خلاقیت شود ونیز فرد بتواند بدان وسیله از میزان تنش یا فشارهای روانی بکاهد
www.nikooee.com
تعارض؛ سازنده و مخرب
تعارضی که هدف گروه را تایید و تقویت کند سازنده و خلاف آن مخرب میباشد .
اما از کجا بدانیم که این تعارض سازنده است یا خیر ؟
ملاک داوری اثری است که آن تعارض بر گروه میگذارد
www.nikooee.com
مذاکره یا چانه زدن
فرایندی است که در آن 2 گروه یا 2 طرف کالا یا خدماتی را مبادله میکنند و هریک میکوشد تا منافع خود را تامین کند.
به هنگام مذاکره از دو استراتژی استفاده میشود:
www.nikooee.com
یکسونگریها در مذاکره
اصرار ولجاجت بر راهی که از قبل برگزیدیم
تفکر به این موضوع که اگر ما برنده شویم طرف مقابل بازنده خواهد بود
ارائه کلیه اطلاعاتی که به یاد می آوریم! که ممکن است نامربوط وغیر قابل اعتبار باشد
اعتماد بیش از حد
پشیمانی بعد از قرارداد
www.nikooee.com
هدف از ارزیابی عملکرد
تصمیم گیری بهتر مدیران برای کارکنان
شناسایی نارساییهای مهارتی افراد
شناسایی برنامه های آموزشی معتبر و قابل اعتماد
www.nikooee.com
چه چیزی ارزیابی میشود؟
نتایج کار فردی
رفتارها
ویژگیها
www.nikooee.com
ارزیاب کیست؟
رییس مستقیم فرد:طبق سنت,اختیارات مدیر شامل ارزیابی عملکرد زیردستان هم میشود.
سرپرست مستقیم فرد
همکاران
خود را ارزیابی کردن
زیردست فرد
ارزیابی 360 درجه ای (روش فراگیر)
www.nikooee.com
شیوه های ارزیابی عملکرد
نوشتن شرح حال
رویدادهای سرنوشت ساز
مقیاس فزاینده سنجش
مقیاس سنجش طیف رفتاری
روشهای مقایسه افراد با یکدیگر
www.nikooee.com
مسایل بالقوه ارزیابی عملکرد
شاخص منحصر به فرد
اشتباهات مربوط به سختگیری یا آسان گیری
خطای هاله ای
خطای شبیه سازی
شاخصهای محدود
شاخص غیر عملکردی
www.nikooee.com
راه حلهای مسایل دشوار ارزیابی عملکرد
استفاده از چندین شاخص
بی توجهی به ویژگیها
ارزیابی توسط چند نفر
گزینش داور
آموزش به داوران
www.nikooee.com
روشهای ارزیابی عملکرد تیم
گره زدن هدفهای سازمان با نتایج عملکرد تیم
شروع کار با مشتریان تیم و مشخص کردن مسیرهای تامین نیاز مشتری
سنجش عملکرد فرد و تیم
آموزش تیم
www.nikooee.com
سیستم پاداش
شخص برای رفع نیازهایش یکسری کارهای مشخص را انجام میدهد و قبل از انجام آنها به نتیجه و پاداش آن کار می اندیشد که توسط سازمان کنترل میشود.
ارزیابی عملکرد یکی از شاخصهای پرداخت پاداش میباشد
www.nikooee.com
عوامل تعیین کننده پاداش
عملکرد
میزان تلاش
سابقه کار
مهارت کارکنان
سختی کار
www.nikooee.com
انواع پاداش
پاداشهای درونی : مشارکت در تصمیم گیری – پذیرفتن مسوولیت بیشتر – یافتن فرصت برای رشد شخصی – آزادی عمل بیشتر در کار – داشتن کار جالبتر – داشتن کارهای گوناگون و متنوع
پاداش های ظاهری :
مستقیم : حقوق – اضافه کاری – جایزه – سهم سود – حق تقدم
غیر مستقیم : برنامه حمایتی – حقوق غیر کاری – امکانات سازمان
غیر مالی : اتاق مفروش – پارکینگ اختصاصی – عنوان جذاب – عدم محدودیت زمان صرف ناهار – منشی خصوصی
www.nikooee.com
بخش سوم: رفتار سازمانی
www.nikooee.com
سرفصل ها:
فرهنگ سازمانی
تغییر و بهبود سازمانی
کاربرد احساسات در مدیریت
www.nikooee.com
فرهنگ سازمانی
www.nikooee.com
فرهنگ قوی باعث کاهش جابجایی کارکنان می شود
فرهنگ موجب بالارفتن تعهد فرد به سازمان وتداوم رویه در رفتار او می شود
www.nikooee.com
هر سازمان دارای یک فرهنگ اختصاصی می باشد که با توجه به میزان قدرتش می تواند در امر شکل دادن به نگرش و رفتار اعضای سازمان اثرات به سزایی داشته باشند.
ساز مان مانند یک فرد دارای شخصیت است و می تواند دارای ویژگی هایی از قبیل انعطاف پذیری، دوستانه، خلاف، محافظه کار و یا… باشد.
www.nikooee.com
تعریف فرهنگ سازمانی
عبارت است ازویژگی های منحصر به فرد یک سازمان که به صورت شفاف و واضح تعریف و تعیین می شود.
به عبارت دیگر می توان گفت فرهنگ سازمانی تشکیل دهنده شخصیت سازمان می باشد .
www.nikooee.com
چهار نقش فرهنگ سازمانی
هویت سازمان
www.nikooee.com
ویژگیهای فرهنگ
آموختنی است نه غریزی
قابل آموزش است
اجتماعی است
سازگاری میابد.
www.nikooee.com
شیوه شکل گیری فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی محصولی است ازبرقراری روابط متقابل بین :
تعصبات واصول مورد قبول بنیانگذاران و
آنچه اعضای سازمان در بدو استخدام وبعد از آن می آموزند
www.nikooee.com
معیارهای ارزیابی فرهنگ سازمانی
1. هویت عضویتی
فرد به چه میزان هویت خود را به شغل یا سازمانش نسبت میدهد.
2. تاکید بر منافع فردی یا جمعی
فرد به چه میزان به منافع خود یا سازمان توجه دارد.
3. تاکید بر وظایف افراد
فرد بیشتر تصمیمات خود را به وظایف معطوف می کند یا به افراد سازمان
www.nikooee.com
4. کنترل زیاد یا کم در سازمان
افراد به چه میزان تحت مراقبت ، نظارت وکنترل مقررات و آئین نامه های اداری هستند.
5. هماهنگی واحدهای مختلف سازمان
واحدهای مختلف یک سازمان به چه میزان به مآموریت وهدفهای خود در مقابل مآموریت وهدف سازمان توجه دارند.
6. ریسک پذیری
میزان گرایش افراد به خطر پذیری وخلاقیت به چه میزان است.
7. معیارهای پاداش
پاداش در مقابل عملکرد خوب پرداخت می شود یا در برابر معیارهایی مثل : ارشدیت ،وفاداری و …
www.nikooee.com
8. میزان تحمل تعارض و اختلاف
توان تحمل اختلاف سلیقه و انتقادپذیری
9. تاکید بر هدف یا وسیله
میزان توجه مدیریت یا افراد سازمان بیشتر به تحقق اهداف است یا به رعایت مقررات وروشهایی که به منظور تحقق اهداف ایجاد شده
10. وجود نگرش سیستمی
آیا رابطه سازمان با محیط خارج مورد تآکید است یا خیر؟
www.nikooee.com
انواع فرهنگ های سازمانی
فرهنگ علمی
فرهنگ باشگاهی
فرهنگ تیمی
فرهنگ تدافعی
www.nikooee.com
فرهنگ علمی
سازمانهایی با فرهنگ علمی تآکید می کنند بر:
یادگیری ، پرورش و تقویت شخصیتهای علمی وتخصصی ، کوشش در جذب افراد جوان
فرهنگ باشگاهی
سازمانهایی با فرهنگ باشگاهی تآکید می کنند بر:
روحیه وفاداری افراد ، تعهد به سازمان
ارزش واهمیت به ارشدیت ، سن وسنوات خدمت
مثال: ادارات دولتی وسازمانهای نظامی
www.nikooee.com
فرهنگ تیمی
سازمانهایی با فرهنگ تیمی تآکید می کنند بر:
نوآوری ، ریسک پذیری، آزادی عمل
مثال:بانکها، سازمانهای حسابداری،مشاوره ای، تحقیقاتی و تبلیغاتی
فرهنگ تدافعی
سازمانهایی با فرهنگ تدافعی تآکید می کنند بر:
امنیت شغلی ، حفظ وبقای سازمان
مثال:عمده فروشیهای بزرگ ،هتلها، سازمانهای اکتشاف نفت وگاز
www.nikooee.com
تغییر و تحول در سازمان
www.nikooee.com
تعریف تحول
تحول یعنی فرآیند ذوب شدن اندیشه ها و باورها و رفتارهای سنتی و تثبیت ارزش های نوین و استقرار نظام های جدید.
www.nikooee.com
146
Change is a window to the future
چرخ تغییر می چرخد
www.nikooee.com
تعریف تحول سازمانی
تحول را فرآیند تغییر بنیادی در فرهنگ سازمان دانسته اند.
تحول اثربخشی سازمانی از تغییر فرآیندهای سازمانی اتفاق می افتد.
هدف نهایی برنامه های تحول سازمان، بهینه سازی سامانه از طریق حصول اطمینان از هماهنگی و سازگاری اجزاء سامانه می داند.
www.nikooee.com
تفاوت تغییر با تحول :
تغییر بیشتر حالت سطحی و یک بعدی دارد و غالبا در لایه های بالایی سازمان یا عملکردها رخ میدهد بدون اینکه پایه ها و زیربناها مورد بازبینی مجدد قرار گیرند .
اما تحول حالت عمقی و چند بعدی دارد و لایه های زیرین سازمان و عملکردها را نیز تحت الشعاع خود قرار میدهد . تحول دگرگونی اساسی در کلیه سطوح سازمانی و کارویژه ها ایجاد میکند.
www.nikooee.com
اهداف تغییر:
1- موفقیت و تحصیل سود
2- کارآیی و بهره وری
3- کاهش و تلفیق تعارضات
4- مسائل روحی و اخلاقی، غیبت و بازده فردی
www.nikooee.com
ابزار تغییر و تحول
نیروی انسانی: هدف وعامل تحول انسان ها هستند.
تکنولوژی: ابزاری جهت تسریع و حصول اهداف تعیین شده است.
اطلاعات: ماهیتا تغییر گرا است،
www.nikooee.com
سطوح ایجاد تغییر در انسانها
تغییرات در معرفت
تغییرات در نگرش یا گرایش
تغییرات در رفتار فردی
تغییرات در رفتار گروهی
www.nikooee.com
انواع تغییر
1.تغییر برنامه ای : کوششی آگاهانه وعمدی برای اداره رویداد به منظور رسیدن به نتایجی که از پیش تعیین گردیده است .
2.تغییر خود جوش: یا نوعی دگرگونی که در کوتاه مدت به علت رویدادهای طبیعی و پیش آمدهای تصادفی ظاهر می گردد.
3.تغییر تدریجی: با تکامل تندریجی که شامل مجموعه دگرگونی های بزرگ و کوچکی است که در دراز مدت در یک سازمان رخ میدهد.
www.nikooee.com
اجزاء تغییر
دیدگاه
مهارت
انگیزه
منابع
برنامه اجرا
تحول
=
Vision
Skills
Incentives
Resources
Action
Plan
Change
=
اجزاء تغییر
www.nikooee.com
اجزاء تغییر
اجزاء تغییر
www.nikooee.com
عکس العمل نیروی انسانی در مقابل تغییر
1. مقاومت(کاملا مخالف تغییر)
2. تبعیت(50 درصد با تغییر موافق)
3. رهبری(کاملا پذیرای تغییر)
www.nikooee.com
انواع مقاومت:
مقاومت فردی
مقاومت سازمانی
www.nikooee.com
روش های استقرار تغییر
یکباره
موازی
تدریجی
معیار انتخاب روش استقرار: میزان اطمینان به نتایج حاصل از تغییرات، نوع تغییرات ، شرایط امکانی و زمانی
www.nikooee.com
1- طراحی شغل
2- رفتار کارکنان
3- فرایندهای گروهی
4- فرهنگ و جو محیطی
5- انتظارات نقش
نقاط تغییر:
www.nikooee.com
تغییر از نگاه خداوند متعال:
در حقیقتخدا حال قومى را تغییر نمىدهد تا آنان حال خود را تغییر دهند
(سوره رعد آیه 11)
خداوند نعمتى را که بر قومى ارزانى داشته تغییر نمىدهد مگر آنکه آنان آنچه را در دل دارند تغییر دهند و خدا شنواى داناست
(سوره انفال آیه 53)
www.nikooee.com
ویژگی های مدیریت تغییر از منظر قرآن
تحمل
تسهیل
تفهیم
واحلل عقده من لسانی*
یفقهوا قولی
و اجعل لی وزیرا من اهلی
رب اشرح لی صدری
و یسرلی امری
مشارکت
www.nikooee.com
ویژگی های مدیریت تغییر
سعه صدر و بردباری دست افزار سروری است و سالاری
(امام علی(ع))
تحمل و بردباری:
با تمرین بردباری و تحمل انسان دو خصیصه مهم پیدا می کند:
1. وسعت دید
2. کرامت نفس
www.nikooee.com
راهکار افزایش تحمل و بردباری
آگاهی: به میزان افزایش آگاهی، انسان دیدش وسیع تر و تحملش افزون تر می گردد.
عشق: عشق به کار و به زیر مجموعه و پرسنل تحمل انسان را افزون می نماید.
ویژگی های مدیریت تغییر
www.nikooee.com
تسهیل و آسان سازی:
نتیجه و بازتاب تفکر سهولت در انجام امور است.
یک مدیر فکور همیشه کوتاه ترین راه را برای مقصد انتخاب میکند، راهی که مبتنی بر تفکر باشد.(صراط مستقیم)
ویژگی های مدیریت تغییر
www.nikooee.com
www.nikooee.com
ابزار کاربردی در مدیریت رفتار سازمانی
www.nikooee.com
ابزار کاربردی در مدیریت رفتار سازمانی:
هوش عقلی: در این زمینه مدیر از عقل و منطق استفاده می کند. (IQ)
هوش عاطفی: مدیر از احساسات و عاطفه خود استفاده می کند. ( (EQ
www.nikooee.com
احساسات
شبکه اطلاعاتی هستند که به صورت ارسال علائم به شما ودیگران اطلاعات می دهند.
www.nikooee.com
محیط اثرگذاری احساسات
رفتار
تصمیم گیری
کارایی
www.nikooee.com
احساسات مسری هستند
با ورود فرد شاد به جمع ما، محیط تغییر حالت می دهد. احساسات اکتسابی است و در تمامی دوران زندگی قابل بهبود است.
www.nikooee.com
افکار و احساسات:
احساسات به فکر کردن کمک می رساند و افکار برای تجزیه و تحلیل احساسات به کار گرفته می شود.
www.nikooee.com
هوش عاطفی:
توانمندی در تشخیص و شناسایی احساسات خود و دیگران در جهت ایجاد انگیزه در خود و مدیریت احساسات در ارتباط با دیگران را هوش عاطفی گویند.
www.nikooee.com
هوش عاطفی
.
IQ
EQ
www.nikooee.com
عصبانی شدن آسان است!
اما عصبانی شدن:
از فردی موجه
به اندازه مشخص
زمان معین
هدف معلوم
به روش صحیح …
کار آسانی نیست
اصول مربوط به هوش هیجانی:
خودآگاهی: توانایی در شناخت احساسات خود و چرائی آن
خویشتن داری: مدیریت احساسات از بروز تا کنترل
آگاهی اجتماعی: توانایی در شناخت احساسات دیگران
مدیریت روابط: قدرت برقراری و هماهنگی بین احساسات خود و دیگران
احساسات شما می تواند اطلاعات با ارزشی در مورد خودتان ، دیگران و شرایط محیطی شما بدهد.
یک خبر خوش!
هوش احساسی قابل آموزش ، توسعه وافزایش می باشد.
چگونه می توان خود آگاهی احساسی را افزایش داد؟
چگونگی انتخاب معیارهای ارزشی
هماهنگی با حواس
ارتباط با احساسات
آگاهی از افکار
توجه به عمل
با تشکر از توجه شما
www.nikooee.com