بسمه تعالی
وزارت صنایع و معادن
سازمان صنایع و معادن هرمزگان
حوزه معاونت برنامه ریزی
عنوان: سند توسعه صنعتی و معدنی شهرستان بستک – ویرایش مقدماتی
نظارت کلی: علی اباذری
هماهنگی و نظارت: عزیز ا… کُناری
تهیه کنندگان: مجتبی برخورداری – احسان آزاددخت – آتیه باقری – پریسا رجائی
ناشر: سازمان صنایع و معادن استان هرمزگان
تاریخ انتشار : زمستان 1378
مقدمه
ترویجِ رویکرد و نگاهِ کارشناسی به تمامی نهادها و سطوح حاکمیتی و به تبع آن به کلیه ی بخش ها و مناطقِ کشور، یکی از الزامات نظامِ سیاست گذاری و برنامه ریزی محسوب می شود. یکی از گام های اساسی نیل به هدف مورد اشاره، طراحی و تدوینِ اسناد و طرح های توسعه ی قاعده مند و علمی ای است که از صدر تا ذیلِ سلسله مراتبِ خط مشی گذار را حمایت کرده و تصمیم سازی های کلیدی را پشتیبانی نماید.
بر این اساس، طراحی و تدوینِ اسناد توسعه ی شهرستانی هم سو با اسناد استانی، از یک سو، اسناد فرادستی را به سطوح تفصیلی تر و مصادیق عینی تر تعمیم می دهد و از سوی دیگر، به برنامه ها و بسته های توسعه ی استانی، جامعیت بیشتری می بخشد.
از این روی، سند توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک، سندی راهبردی و در افق زمانی 7 ساله است که هم آهنگی کامل با اسناد فرادستی و توجه به توانمندی ها و قابلیت ها، و تنگناها و چالش های فعلی و پیش روی شهرستان، در جهت گیری ها و رویکردِ کلی آن انعکاس یافته است.
با توجه به جمیع موارد بیان شده، تدوین سند توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک مبتنی بر فرآیندها و روش های رایج برنامه ریزی منطقه ای و راهبردی است که مراحلی همچون، شناخت و تحلیل وضعیت موجود، تدوین چشم انداز و رویکردهای آتی، و اقدامات اولویت دار را در بر می گیرد. در پایان نیز فهرستی از اولویت های سرمایه گذاری صنعتی و معدنی متناسب با اهدافِ سند ارائه می شود.
*
هدف از انجام طرح
هدف از انجامِ طرحِ حاضر، طراحی و تدوینِ سند توسعه ای است که با توجه به اسناد فرادستی و واقعیت های موجود، نقشِ هادی را برای حوزه ی صنعت و معدن شهرستان ایفا کند، به نحوی که بتوان پس از تدوین آن احتمال اجرای اثربخش و کارای طرح های صنعتی و معدنی را در منطقه ی مورد نظر افزایش داد.
بر این اساس، اهدافِ کلی طرح به شرحِ ذیل می باشد:
* دستیابی به شناختی جامع و سودمند از وضعیت فعلی شهرستان
* تحلیل توانمندی ها و قابلیت ها، و تنگناها و چالش های فعلی و پیش روی شهرستان
* تدوین برنامه ی راهبردی و درازمدت توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان
* ارائه ی اولویت های سرمایه گذاری متناسب با شرایط منطقه
* روش و چارچوبِ طرح
اسناد و تحقیقاتِ گوناگون، سهم بالایی از اعتبار و پایایی خود را مدیون قرارگیری در جایگاهِ مناسب و شایسته ای در توالی اسنادِ فرادست و فرودستِ خود هستند. بر همین اساس، برای دستیابی به طرح های امکان سنجی قابل استفاده و اثربخش، در منطقه ای که تا به حال مطالعاتِ صنعتی درخوری انجام نگرفته است، تن دادن به پژوهش هایی بنیادی تر و کلان تر ضروری به نظر می رسد.
از سوی دیگر، ایجاد پیوند مناسب با طرح های فرادست نیز خواهانِ توجهی جدی است. بر این مبنا، در سندِ حاضر، محوریت با نگاهی راهبردی می باشد تا مطالعات امکان سنجی آتی، توانِ جهت دهی و راهنمایی جامع برای سرمایه گذاران را دارا باشند.
با توجه به جمیع موارد بیان شده، چارچوبِ کار به صورتِ ذیل می باشد:
بخش اول – شناختِ وضعیتِ موجود
1-1- موقعیت جغرافیایی شهرستان:
شهرستان بستک یکی از شهرستان های سیزده گانه ی استان هرمزگان است که با مساحت تقریبی 7/5253کیلومتر حدود 3/7 درصد از مساحت استان را به خود اختصاص داده است.
جمعیت آن در سال 1375 برابر49676 نفر(1/78 درصد جمعیت روستائی) و جمعیت در سال 1385 برابر67805 نفر(78 درصد جمعیت روستائی) بوده است.
این شهرستان شامل سه بخش به نام های : مرکزی، جناح و کوخرد و هفت دهستان به نام های :جناح ، فرامرزان ، ده تل ، فتوئیه ، گوده ، کوخرد و هرنگ می باشد.
این شهرستان در غرب استان قرار گرفته که از شمال به شهرستان لار، از جنوب به بندرلنگه ، از مشرق به فاصله 220 کیلومتری به بندرعباس و بندر خمیر و از طرف غرب به اشکنان و لامرد فارس محدود شده است . این شهرستان دارای دو مرکز شهری، 3 بخش، 7 دهستان و 94 آبادی دارای سکنه می باشد.
جدول 1: مقایسه ی شاخص های تقسیمات کشوری شهرستان بستک و استان هرمزگان
عنوان
شهرستان
استان
نسبت شهرستان به استان
مساحت
7/5253
4/71193
3/7
تعداد شهر
2
22
1/9
تعداد بخش
3
34
8/8
تعداد دهستان
7
81
6/8
2-1- ویژگی ها و ظرفیت های نظام طبیعی
شهرستان بستک در زاگرس چین خورده یا زاگرس خارجی قرار دارد و اشکال عمده ناهمواریهای آن مشتمل بر تاقدیسها و ناودیسهاو دشتهای ساختمانی و یا فرسایشی می باشد . از دیگر عوارض ژئومور فولوژی منطقه بستک گنبدهای نمکی ومسلما هستند که توسط حرکات تکتونیکی به وجود آمده اند. . از نظر نحوه پراکندگی ناهمواریها و ارتفاعات و توپوگرافی ،از یک سیستم مثبتی بر تاقدیس و ناودیسهایی تشکیل شده است که در طول زمان از ارتفاع آن کاسته شده است . تاقدیسهای منطقه به صورت شرقی – غربی کشیده شده که به موازات هم از شمال به جنوب ادامه یافته است .
مهمترین اشکال ساختمانی منطقه به شرح زیر می باشد :
-گسلها: گسل رازک ،گسل بستک ،گسل چارک و گسل شمال لار با این وجود شهرستان بستک منطقه ای است زلزله خیز و وجود گسل در منطقه امری طبیعی است.
– تاقدیسها: از جمله می توان به تاقدیسهای گاوبست ،گزه ، ناخری و باویون،هرنگ و چمبه ،پر قلعه ، دهنگ ، نیدان ،تسان ،لومه ای وپرزی را نام برد که در این منطقه رخنمون یافته اند .
– دشت ها : در بین تاقدیسها چندین دشت نسبتا وسیع نظیر دشتهای بستک ، دهنگ،هرنگ ،کهیج فاریاب (فتویه و تدرویه ) ،کمشک جناح به صورت طولی به موازات تاقدیسها و اغلب با محورهای شمال غرب -جنوب شرق دیده می شوند.
-گنبد های نمکی : گنبد نمکی شمال شرق بستک ،گنبد نمکی شرق بستک ،گنبد نمکی جناح ،گنبد نمکی چاله جناح ، گنبد نمکی کمشک و کوههای مرتفع که ارتفاع آنها به چند صد متر می رسد ( نظیر کوه گاو بست با ارتفاع تقریبی 2000 متر) و پرتگاهها با شیب تند و خط الراسهای نواحی کوهستانی با ارتفاع کمتر و بیشتر از1000 متر. .
3-1- اقلیم
بستک در منطقه ای معتدله واقع شده است ولی بسیار نزدیک به مدار راس السرطان است وتا منطقه حاره فاصله چندانی ندارد .از یک طرف تحت تاثیر جریان عمومی اتمسفر بخصوص جریان سیبری ،جریان مدیترانه ای ،جریان آتلانتیک،جریان اقیانوس هند و جریان عربستان وصحرا است و از طرف دیگر عرض جغرافیایی کم ،نزدیکی به آبهای خلیج فارس و ویژگیهای توپوگرافیک باعث ایجاد جریانهای محلی و یا انحراف و دگرگونی جریان عمومی روی آن می گردد.
میانگین سالانه بارندگی در شهرستان بستک 32/227 میلی متر می باشد ، پرباران ترین ماه در این شهرستان دی ماه با میانگین 18/51 میلی متر و کم باران ترین ماه در این منطقه تیر ماه با میانگین 35/1 میلی متر می باشد.
4-1- جمعیت و نیروی کار
جمعیت این شهرستان در سال 1375 برابر با 49676 نفر بوده است . از کل جمعیت در سال 1375 معادل 9/21 درصد در مناطق شهری و 1/78 در نقاط روستایی سکونت داشته اند . جمعیت شهرستان بستک در سال 1385 به 67805 نفر رسیده است . ازلحاظ نسبت جنسی 34306 نفر مرد و 33499 نفر زن می باشند بنابر این نسبت جنسی مرد به زن برابر 102 می باشد . این نسبت در مناطق شهری 106 و روستایی 101 می باشد .
نرخ شهرنشینی معادل 22 درصد و روستانشینی 78 درصد است که این موضوع بیانگر مشکل غالب روستانشینی در این شهرستان می باشد.
تعداد خانوارهای ساکن این شهرستان 13607 خانوار بوده است که از این تعداد 22 درصد در مناطق شهری و مابقی در مناطق روستایی ساکن هستند. بعد خانوار در این شهرستان از 5/5 نفر در سال 1375 به 5 نفر در سال 1385 کاهش پیدا کرده است، که با ارقام متناظر استانی (43/5 و 61/4 ) اندکی تفاوت دارد.
بعد خانوار در مناطق شهری و روستایی این شهرستان در سال 85 به ترتیب 8/4 و 5 نفرمی باشد.
جمعیت فعال شهرستان بستک در سال 1385 معادل 16704 نفر بوده است این میزان در نقاط شهری4231 نفر (3/25 درصد ) و در نقاط روستایی12473 نفر(7/74 درصد) می باشد.
از کل جمعیت فعال شهرستان بستک درسال مذکور 15175نفر درگروه های مختلف شغلی به کار اشتغال داشته اند. بنابراین نرخ اشتغال در سال 1385 معادل 85/90 درصد بوده است همچنین 6/26 درصد شاغلین به مناطق شهری و 4/73 درصد نیز به مناطق روستایی تعلق دارند . در سال 1385 ازکل جمعیت فعال تعداد 1529 نفر بیکار می باشند. بر این اساس نرخ بیکاری شهرستان معادل 2/9 درصد است.
تعداد شاغلین بخش کشاورزی در این سال معادل 1244 نفر و سهم این بخش در کل اشتغال شهرستان حدود 2/8 درصد می باشد .
تعداد شاغلین بخش صنعت و معدن شهرستان معادل 5681 نفر و سهم اشتغال این بخش نیز حدود 4/37 درصد است. در نهایت تعداد شاغلین بخش خدمات شهرستان براساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 برابر 8265 نفر و سهم آن از اشتغال شهرستان حدود 5/54 درصد است .
ترکیب اشتغال شهرستان غلبه و گسترش زیاد بخش خدمات وصنعت ومعدن را در اقتصاد آن بخوبی نشان می دهد. برتری بخش خدمات به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و محدودیتهای منابع آب و خاک و عدم سرمایه گذاری مناسب در بخش صنعت ومعدن است.
همچنین تعداد شاغلین روستایی شهرستان در سال 1385 حدود 11135 نفر و سهم آ نها از اشتغال شهرستان حدود 4/73 درصد بوده است .
تعداد بیکاران در سطح شهرها 191 نفر و در سطح روستاها 1338 نفر هستند .تعداد بیکاران شهرستان بستک در این سال حدود 3 درصد از بیکاران سطح استان را تشکیل می دهند که نسبت به سهم جمعیت این شهرستان از جمعیت استان که حدود 8/4 درصد است جایگاه خوبی دارد .
5-1- صنعت
مباحث مرتبط با صنعت در 2 بخش جواز تاسیس، و پروانه بهره برداری مورد بررسی قرار می گیرد که هر یک از آنها نیز از زیربخش هایی نظیر تعداد، سرمایه، و یا میزان اشتغال تشکیل شده اند.
1-5-1- جواز تاسیس
* تعداد جواز تاسیس صادره: تعداد جوازهای تاسیس صادره در سال 1387 در شهرستان بستک 34 فقره می باشد که این میزان در بازه ی زمانی مشابه در سال گذشته (19 فقره) بوده است. این تعداد جواز تاسیس، حدود 11 درصد از کل جوازهای تاسیس صادره در استان (316 فقره) طی سال 1387 را شامل می شود، در حالی که سهم مذکور در مدت مشابه از سال گذشته (277 فقره) حدود 7 درصد بوده است.
همچنین، وضعیت موجود تعداد جوازهای تاسیس صادره در شهرستان بستک از ابتدا تا پایان سال 1387 بالغ بر 108 فقره می شود که رتبه ی چهارم را از این نظر به دست آورده است. بر این مبنا، سهمی حدود 6 درصد را می توان برای شهرستان بستک از وضعیت موجود تعداد جوازهای تاسیس استان قائل شد.
* میزان سرمایه گذاری جوازهای تاسیس صادره: میزان سرمایه گذاری پیش بینی شده برای جوازهای تاسیس در سال 1387 در شهرستان بستک 112954 میلیون ریال است که سهمی بسیار ناچیز و حدود 5/0 درصد از کل میزان سرمایه گذاری را شامل می شود. در مدت مشابه از سال گذشته، میزان سرمایه گذاری حدود 40405 میلیون ریال بوده است که تنها حدود 4/0 درصد از کل سرمایه گذاری جواز تاسیس استان را در برگرفته است. وضعیت موجود میزان سرمایه گذاری بر حسب جوازهای باقیمانده نشان دهنده ی سهم 246562 میلیون ریالی شهرستان بستک از کل سرمایه گذاری در استان است. رقم ناچیز میزان وضعیت موجود سرمایه گذاری باعث شده است تا بستک در کنار شش شهرِ میناب، حاجی آباد ، رودان، جاسک، قشم، و ابوموسی تنها حدود 1 درصد از کل سرمایه گذاری را شامل شوند.
* میزان اشتغال جوازهای تاسیس: میزان اشتغال جوازهای تاسیس در سال 1387 تعداد 307 نفر عنوان شده است که حدود 5/2 درصد از کل اشتغال جوازهای تاسیس استان را شامل می شود. این میزان در مدت مشابه از سال گذشته، 211 نفر و به عبارت دیگر، 6/2 درصد از کل جوازهای تاسیس استان بوده است.
وضعیت موجود میزان اشتغال جوازهای تاسیس از ابتدا تا پایان سال 1387 بالغ بر 1232 نفر است که سهمی 2 درصدی را برای این شهرستان به ارمغان آورده است و این شهرستان را در مقام پنجم جای داده است. شایان ذکر است که سهم بندرعباس حدود 72 درصد برآورد شده است.
2-5-1- پروانه بهره برداری
* تعداد پروانه های بهره برداری صادره: تعداد پروانه های بهره برداری صادره ی شهرستان بستک در سال جاری تعداد 8 فقره گزارش شده است که سهمی حدود 10 درصد از کل استان (79 فقره) را شامل می شود. در مدت مشابه از سال گذشته، تعداد پروانه های صادره ی بستک 8 فقره بوده است که سهمی 5/10 درصدی را نشان می دهد که همانند سال قبل این شهرستان را در رتبه ی سوم استان قرار دارد.
وضع موجودِ پروانه های بهره برداری تا پایان سال 1387، رتبه ی پنجم این شهرستان را در قیاس با سایر شهرستان ها نشان می دهد. بر این اساس، شهرستان بستک 40 فقره پروانه ی بهره برداری و سهمی معادل 7/5 درصد از کل پروانه های بهره برداری استان (703 فقره)را دارا ست.
* میزان سرمایه گذاری پروانه های بهره برداری: میزان سرمایه گذاری پروانه های بهره برداری شهرستان بستک در سال 1387 حدود 15354 میلیون ریال برآورد می شود و سهمی 2/0 درصدی از کل سرمایه گذاری استان را شامل می شود. مهم ترین عامل در سهم ناچیز این شهرستان از سرمایه گذاری کل به سرمایه گذاری شرکت پالایش نفت بندرعباس به میزان 6807550 میلیون ریال در تیر ماه 1387 برمی گردد. در صورتی که میزان سرمایه گذاری پروانه های بهره برداری شهرستان در بازه ی زمانی مشابه سال قبل بالغ بر 3179 میلیون ریال بوده است که سهمی 5/0 درصدی از کل سرمایه گذاری استانی را شامل شده است.
وضعیت موجود میزان سرمایه گذاری پروانه های بهره برداری از ابتدا تا پایان سال 1387 در شهرستان بستک گویای سرمایه گذاری 40807 میلیون ریالی است که سهمی معادل 3/0 درصد را در بر می گیرد. سهم شهرستان بندرعباس از شاخص مذکور 92 درصد برآورد شده است.
* میزان اشتغال پروانه های بهره برداری: میزان اشتغال پروانه های بهره برداری در سال 1387 بالغ بر97 نفر می باشد که حدود 4 درصد از کل اشتغال پروانه های بهره برداری (2437 نفر) را شامل می شود. این رقم در مدت مشابه از سال گذشته23 نفر بوده است که با توجه به میزان اشتغال کل 1090 نفری از سهمی2 درصدی برخوردار است.
همچنین، وضعیت موجود پروانه های بهره برداری صادره از ابتدا تا پایان سال 1387 در شهرستان بستک بالغ بر 322 نفر و حدود 2 درصد از کل اشتغال استان می شود. ارقام مذکور نشانگرجایگاه ششم این شهرستان از این منظر می باشد.
بررسی اطلاعات ارائه شده، به خوبی ماهیت و ساختار حوزه ی صنعت شهرستان بستک را نشان می دهد. سهم کم و جایگاه رتبه ای پایین این شهرستان از نظر تعداد ، سرمایه گذاری و میزان اشتغال پروانه های بهره برداری در مقایسه با سایر شهرستانها ، نشان از عدم توسعه یافتگی این شهرستان و لزوم توجه بیشتر به این شهرستان با توجه به مزیتهای موجود در شهرستان از نظر امکان توسعه فعالیتهای صنعتی با گرایش صنایع مصرفی و صنایع غذایی و تبدیلی (بدلیل وجود واحدهای گاوداری و مرغداری فراوان در این شهرستان) و خدمات مرتبط در مقیاس متوسط همچنین امکان وتوانایی استقرارصنایع آهک وگچ باتوجه به معادن موجود در این شهرستان را می دهد.
6-1- معدن
در بخش معدن نیز بررسی ها و تحلیل ها در 4 زیر بخشِ پروانه ی اکتشاف، گواهی نامه ی کشف، پروانه ی بهره برداری، و مجوز برداشت ارائه می شود.
1-6-1- پروانه ی اکتشاف
پروانه ی اکتشاف صادره ی شهرستان بستک در سال 1387 تعداد 5 فقره بوده است که حدود 5/7 درصد از کل پروانه های صادره در استان (67 فقره) را در بر دارد. این رقم طی سال گذشته تعداد 3 فقره گزارش شده است.
وضعیت موجود پروانه های اکتشافِ شهرستان بستک تا پایان سال 1387 نشان دهنده ی صدور تعداد 9 فقره پروانه اکتشاف برای این شهرستان و در نتیجه رتبه ی 5 استانی (همانند شهرستان پارسیان)، با سهمی حدود 6/5 درصد از کل پروانه های اکتشاف استان می باشد.
2-6-1- گواهی نامه ی کشف
* تعداد گواهی نامه ی کشف: در سال 1387 هیچ گواهی نامه کشفی برای این شهرستان صادر نشده است اما در سال گذشته شاهد صدور 1 فقره گواهی نامه کشف مربوط به ماده معدنی مارن برای این شهرستان بوده ایم .
* وضع موجود مربوط به گواهی نامه های کشف این شهرستان ( از ابتدا تا پایان سال 1387) صفر فقره گزارش شده است.
* ذخیره قطعی گواهی نامه ی کشف: بدلیل عدم صدور گواهی نامه کشف در سال 1387 این مقدار برابر صفر می باشد. اما رقم استانی این مقدار در سال 1387 معادل 27730 هزار تن برآورده شده است.
* بدلیل عدم وجود گواهی نامه کشف وضع موجود ذخیره ی قطعی گواهی نامه های کشف تا پایان سال 1387 نیز صفر می باشداما رقم استانی معادل 66021 هزار تن می باشد که سهم بالای ذخیره ی قطعی متعلق به شهرستان های بندرلنگه با سهمی حدود 46 درصد و بندرعباس با سهمی حدود 5/37 درصد می باشد.
* 3-6-1- پروانه بهره برداری
* تعداد پروانه بهره برداری: برای این شهرستان در سال 1387 تعدا 1 فقره پروانه بهره برداری صادر شده است. در مدت مشابه سالقبل نیز1386 تعداد 1 فقره پروانه ی بهره برداری صادر شده است که نشانگر سهمی 5/12 درصدی از کل استان (8 فقره پروانه صادر شده) بوده است.
همچنین، وضعیت موجود پروانه های بهره برداری صادره در شهرستان بستک تا پایان سال 1387 حاکی از ثبت 7 فقره می باشد که 4 فقره مربوط به ماده ی معدنی سنگ گچ و 2 فقره مربوط به ماده ی معدنی مخلوط کوهی می باشد ، در نتیجه این شهرستان رتبه 5 استانی و سهمی 8 درصدی از کل پروانه های بهره برداری استان (88 فقره) را دارا می باشد.
* میزان سرمایه گذاری پروانه بهره برداری: سرمایه گذاری صورت گرفته در سال 1387 معادل 2120 میلیون ریال بوده است در حالی که سرمایه گذاری کل استان حدود 17338 میلیون ریال بوده است. در سال 1386 سرمایه گذاری صورت گرفته حدود 919 میلیون ریال بوده است که سهمی2 درصدی از کل میزان سرمایه گذاری استان (45775 میلیون ریال )را شامل می شود. وضع موجود میزان سرمایه گذاری در شهرستان بستک تا پایان سال 1387 بالغ بر 8726 میلیون ریال می باشد که سهمی5/3 درصدی از سرمایه گذاری کل استان (2462260 میلیون ریال )را شامل می شود.
* میزان اشتغال پروانه های بهره برداری: میزان اشتغال در سال 1387 تعداد 7 نفر گزارش شده است درحالیکه در استان از این منظر تعداد (90 نفر) اشتغال ایجاد شده است. در سال 1386 میزان اشتغال برای پروانه های بهره برداری 5 نفر بوده است و نشانگر سهم 4 درصدی از کل اشتغال استان (121 نفر) در بازه زمانی مذکور می باشد. وضع موجود میزان اشتغال شهرستان تا پایان سال 1387 بیانگر وجود 37 نفر نیروی کار می باشد که در حدود 4/3 درصد از کل میزان اشتغال استان (1089 نفر) را شامل می شود.
* ذخیره ی قطعی پروانه های بهره برداری: : میزان ذخیره قطعی با توجه به صدور تنها یک فقره پروانه ی بهره برداری در سال1387 معادل 2970 هزار تن می باشد ، درحالیکه کل ذخیره قطعی صادره در استان (135016 هزار تن) را شامل می شود. در سال 1386 ذخیره ی قطعی ثبت شده معادل 1200 هزار تن می بوده است.
وضع موجود ذخیره ی قطعی پروانه های بهره برداری تا پایان سال 1387 میزان 8300 هزار تن می باشد نشانگر سهم ناچیز 1 درصدی این شهرستان از رقم کل استانی (حدود 855000 هزار تن) می باشد.
توانمندی ها و قابلیت های تاثیرگذار بر توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک
توانمندی ها و قابلیت های تاثیرگذار بر توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک
*
موقعیت متفاوت وخاص جغرافیایی و آب و هوایی نسبت به سایر نواحی ساحلی استان
*
وجود منابع و ظرفیت های بالقوه معدنی گچ و آهک در نتیجه امکان وتوانایی استقرار صنایع مرتبط با این مواد معدنی در منطقه
*
وجود تعداد زیادی واحدهای گاوداری و مرغداری در این شهرستان و تبدیل این شهر به عنوان قطب دامدار ی استان
*
امکان وتوانایی استقرار صنایع شیمیایی پایین دست گاز و پتروشیمی
*
امکان توسعه فعالیتهای صنعتی با گرایش صنایع مصرفی و صنایع غذایی و تبدیلی و خدمات مرتبط در مقیاس متوسط
*
برخورداری از یک شهرک صنعتی به مساحت حدود 13 هکتار
*
وجود افراد بومی علاقمند جهت سرمایه گذاری در فعالیتهای صنعتی شهرستان ، علی الخصوص بومیان ساکن در آنسوی خلیج فارس
*
وجود مراکز آموزش عالی
*
برخورداری از ظرفیت های انسانی بویژه جمعیت جوان و فعال و عمدتاً تحصلیکرده
*
عبور خط لوله گاز (خط صلح ) از این شهرستان
*
قابلیت های توسعه کشت محصولات گلخانه ای
*
قابلیت های توسعه کشت علوفه و گسترش صنعت دامداری و دامپروری
تنگنا ها و چالش های تاثیرگذار بر توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک
تنگنا ها و چالش های تاثیرگذار بر توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان بستک
*
استمرار خشک سالی و پیامدهای منفی آن در حوزه های کشاورزی و عمرانی
*
کمی و نامنظم بودن بارندگی وهجوم سیلابها
*
بالا بودن میزان فرسایش خاک بدلیل هجوم سیلابهای فوری در زمان بارندگی
*
گرمای بیش ازحد درتابستان که منجر به افزایش تبخیر آب می گردد
*
عدم دسترسی به آب دریا جهت استفاده در آب شیرین کن ها ،جهت رفع مشکل کمبود آب
*
سنتی بودن و عدم به کارگیری شیوه های نو در بخش کشاورزی
*
عدم وجود مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه کشاورزی
*
فقدان حضور شرکت های مشاوره ای کارا و متخصص در فضای اقتصادی شهرستان
*
فقدان امکانات مناسب رفاه شهری و خدمات شهری در مقایسه با مرکز استان
*
ضعف زیرساخت ها و زیربناها به ویژه در زمینه ی شبکه ی راه ها (وجود راههای ارتباطی نا مناسب و گردنه های پر پیچ و خم در مسیر ارتباطی این شهر با سایر نقاط استان)
*
توزیع نابرابر امکانات خدماتی و آموزشی بین مناطق شهری و روستایی
*
نبود امکانات حمل و نقل مناسب بین شهری و درون شهری
*
عدم ارائه ی تصویری جامع از پتانسیل های منطقه به سرمایه گذاران بخش خصوصی
*
بالا بودن هزینه ی انرژی با توجه به شرایط خاص اقلیمی منطقه و سیاست های کلان اقتصادی جدید
*
ناکافی بودن زیرساخت های لازم برای توسعه ی پایدار صنعتی
*
عدم دستیابی به فن آوری های پیشرفته در بخش معدن
*
دور افتادگی جغرافیایی از مرکز استان
*
*
*
*
1-2- تدوین چشم انداز
تدوین چشم انداز به عنوان چراغ راه پیش رو، نیازمند ایجاد پیوندی استوار مابین واقعیت های محیطی در ابعاد مختلف آن (اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی) و مبانی نظری برنامه ریزی راهبردی است. بر همین اساس، در این بخش پیش از ارائه ی چشم انداز بخش صنعت و معدن شهرستان به ارائه ی مفاهیم شکل دهنده ی پیوند مورد اشاره پرداخته می شود.
1-1-2- مبانی چشم انداز
جایگاه رفیع و کلان نگریِ ذاتیِ چشم انداز، تدوین آن را به کاری سهل و ممتنع تبدیل می سازد. زیرا، از یک سو، عدم ورود به جزئیات و پرهیز از خُردنگری، فرآیند تدوین را از پیچ و خم های مرسوم مباحث اجرایی رها می سازد و از سوی دیگر، لزوم به کارگیری واژه گان و مفاهیمِ کلان و متناسب با ادبیات توسعه جهت پوشش دادن تمامی عناصر و لایه های زیرینِ برنامه ریزی راهبردی نظیرِ اهداف، راهبردها، و سیاست ها، نگاه و دقتی خاص را می طلبد.
توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان نیز از قاعده ی مذکور مستثنی نیست و دستیابی به جایگاهی مناسب و قابل قیاس با سطوح میانگین استانی و ملی، نیازمند تبعیت از الزامات تدوین چشم انداز است. امکان توسعه ی صنایع تبدیلی و تکمیلیِ متناسب با مزیت هایِ بالفعل و بالقوّه یِ منطقه نظیر کشاورزی، دام پروری، و … در کنارِ محدودیت هایی همچون نبود زیرساخت ها و امکانات ضعیف ، کمبود آب ، دور افتادگی جغرافیایی از مرکز استان ، راه نا مناسب و …، اجزاء و ترکیبات مورد نیاز جهت تدوین چشم انداز توسعه ی صنعتی و معدنی را تشکیل می دهند.
بر این اساس، و با توجه به مفاهیم فوق الذکر، در ادامه سعی بر آن است تا پیوستگی و توالی منطقی اجزاء برنامه ی راهبردی ایجاد و حفظ شود.
2-1-2- چشم انداز سند توسعه صنعتی و معدنی شهرستان بستک
در راستای چشم انداز 20 ساله ی کشور و چشم انداز 7 ساله ی بخش صنعت و معدن استان هرمزگان، انتظار می رود؛ عناصر تاثیرگذار بر حوزه ی صنعت و معدن شهرستان بستک در افقی 7 ساله با بهره گیری از قابلیت ها و مزیت های موجود در جهت رسیدن به حداکثر بهره وری در استفاده از منابعِ منطقه گام بردارند و دستیابی به توسعه ی پایدار و متوازن منطقه ای را در این حوزه با تاکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی ، فرآوری مواد معدنی همچنین استقرار صنایع شیمیایی پایین دست گاز و پتروشیمی دنبال نمایند.
2-2- اهداف کیفی سند توسعه
*
افزایش سهم و نقش شهرستان در فعالیت های اقتصادیِ استانی و ملی با تکیه بر قابلیت ها و مزیت های ویژه ی جغرافیایی و اقتصادی آن
*
افزایش سهم اشتغال بخش صنعت و معدن نسبت به کل اشتغال شهرستان.
*
رشد و توسعه صنایع شیمیایی پائین دست گاز و پتروشیمی
*
رشد و توسعه صنایع مرتبط با فرآوری مواد معدنی گچ و آهک
*
رشد و توسعه فعالیتهای صنعتی با گرایش صنایع مصرفی و صنایع غذایی و تبدیلی و خدمات مرتبط در مقیاس متوسط
*
حفاظت و ارتقاء سطح توانمندی های محیطی با بهره برداری عقلایی و علمی در جهت حفظ محیط زیست
*
تلاش در جهت افزایش سهم اشتغال بخش صنعت و معدن نسبت به کل اشتغال منطقه
*
دستیابی به فن آوری های پیشرفته در بخش معدن
3-2- راهبردهای توسعه صنعتی و معدنی شهرستان
*
توسعه و ترویج فعالیت های صنعتی با گرایش به تولید کالاهای صادراتی، مصرفی، صنایع غذایی، و تکمیلی و خدمات مرتبط با آن
*
ایجاد ظرفیت های جدیدِ فرآوری محصولات در زیربخش های زراعت، باغداری، و معدن
*
ایجاد و گسترش خدمات تخصصی با تاکید بر خدمات پشتیبانی تولید
*
بسترسازی جهت ارتقاء علمی و تکنولوژیکی بخش صنعت و معدن شهرستان
*
استقرار صنایع جدید متناسب با ماهیت و مقیاس منطقه در شهرک صنعتی شهرستان
*
توسعه و گسترش صنایع بومی و محلی
*
جلب و جذب سرمایه گذار
*
بهبود و اصلاح بسترهای توسعه ی صنعتی
*
استفاده از فرصت های موجود سرمایه گذاری در بخش صنعت و معدن
*
حمایت ویژه از اکتشاف، استخراج، و توسعه ی صنایع معدنی و حوزه ی مربوطه
*
پیگیری حذف قوانین و مقررات و رفع موانع توسعه ی واحدهای کوچک صنایع تبدیلی خانگی و کارگاهی در مراکز عمده ی تولید
*
ساماندهی استفاده از ظرفیت خالی واحدهای موجود و بازسازی ونوسازی آنها
*
انتقال موثر مفاهیم مرتبط با فن آوری های جدید و مناسبِ منطقه به مدیران و شاغلین واحدها
*
حمایت از صنایع فرآوری محصولات زراعی و باغی ، همچنین محصولات گلخانه ای با هدف صادرات
*
تلاش در جهت افزایش بهره وری عوامل تولید، و ارتقاء کیفیت و کارایی
4-2- سیاست های اجرایی توسعه ی صنعتی و معدنی شهرستان
*
اتخاذ و اعمال راه کارهای حمایتی و تشویقی برای ایجاد و راه اندازی صنایع منطبق بر مزیت های نسبی منطقه با تاکید بر صنایع غذایی، تبدیلی و مواد معدنی.
*
تلاش در جهت حفظ فرهنگ سرمایه گذاری صنعتی در میان بومیان منطقه
*
تامین زیربناها با شرایط و قیمت مناسب برای توسعه ی صنعتی
*
اعمال سیاست های حمایتی و تشویقی شامل زمین، تسهیلات، زیرساخت ها، و… جهت صنایع اولویت دار
*
ارتقاء تسهیلات و خدمات زیرساختی در شهرک صنعتی ، مجتمع های کارگاهی، مراکز خدمات فن آوری و کسب و کار، مجتمع های فن آوری و خدمات نرم افزاری و …
*
توسعه ی صنایع معدنی و بهره برداری بهینه از منابع معدنی
*
انجام عملیات زمین شناسی و تهیه اطلاعات پایه، شناسائی ذخایر معدنی تا مرحله ی مطالعه ی پیش امکان سنجی
*
برنامه ریزی در جهت انجام و توسعه ی اکتشاف، بهره برداری، فرآوری و تولید محصولات صنایع معدنی با مسوولیت، هدایت و نظارت دولت براساس فن آوری های پیشرفته روز توسط بخش خصوصی داخلی و خارجی
*
اولویت دهی به تامین منابع مالی و تخصیص بودجه و اجرای اصولی و علمی طرح ها با هدف کاهش منطقی دوره ی زمانی طرح های اکتشافی
*
ارتقاء کیفیت محصولات فرآوری شده و تنوع در بسته بندی آنها
*
حمایت ویژه از صادراتِ محصولات معدنی فرآوری شده
*
تشخیص مزیّت نسبی درحوزه های مختلف بخش معدن و حمایت از تبدیل آن به مزیت رقابتی جهت ورود به بازارهای جهانی
*
تامین، آموزش، و حمایت از نیروی انسانی متخصص و محقق در حوزه ی صنعت و معدن
*
تقویت تشکل های تخصصی و صنفی مرتبط با بخش صنعت و معدن
*
ایجاد تعامل پویا و بهینه بین صنعت، مراکز تحقیقاتی، و دانشگاه ها
*
حمایت مالی از طرح ها و پایان نامه های دانشگاهی مرتبط با بخش صنعت و معدن شهرستان
5-2- اقدامات اولویت دار و محرک های توسعه ی شهرستان
*
تکمیل شهرک صنعتی بستک
*
احداث ناحیه صنعتی روستایی
*
احداث مجتمع های کارگاهی
*
احداث نیروگاه گازی جناح و پستهای برقو خطوط انتقال و فوق توزیع برق در راستای تامین برق مورد نیاز منطقه بویژه برق مورد نیاز صنایع
*
پیگیری تامین اعتبار انجام مطالعات پی جویی و اکتشاف معدنی در شهرستان از طریق معاونت برنامه ریزی استانداری هرمزگان
*
شناساندن ویژگی ها و پتانسیل های صنعتی و معدنی شهرستان به سرمایه گذاران
*
انجام مطالعات بازار منطقه و کشورهای همسایه در رابطه با محصولات تولیدی شهرستان
*
انجام مطالعات و امکان سنجی طرح های صنعتی توسط شرکت های مشاوره ای صاحب نام
*
ارائه مشوق های سرمایه گذاری برای جذب سرمایه ها به حوزه ی صنعت و کمک به ارتقاء فرهنگ تولید در شهرستان
*
احداث فضاهای فیزیکی (ساختمان) اداری و آزمایشگاهی استاندارد بستک
*
گسترش آموزش های فنی و حرفه ای جهت تامین نیروی کار مورد نیاز صنایع
*
بالا بردن سطح خدمات شهری به منظور جذب نیروهای متخصص و ماهر برای سرویس دهی صنایع
*
توسعه شبکه حمل و نقل
اولویت های سرمایه گذاری صنعت و معدن شهرستان بستک
ردیف
گروه صنعت و معدن
اولویت سرمایه گذاری (نام محصول)
1
محصولات غذایی و آشامیدنی ها
بسته بندی خرما
شیره خرما
شکلات خرما
قند خرما
نان صنعتی
یخ
تصفیه و بسته بندی آب اشامیدنی
خشک کردن میوه و سبزیجات
کشتارگاه صنعتی
کنسرو گوشتی
تصفیه و بسته بندی نمک
2
صنایع کانی غیرفلزی
گچ ساختمانی
قطعات پیش ساخته ساختمانی
قطعات پیش ساخته بتنی سبک
دیوارهای پیش ساخته گچی
گچ پزشکی
فرآوری مواد معدنی
3
صنایع فلزی
فویل آلومینیوم
پروفیل آلومینیوم
ورقهای آلومینیومی کامپوزیتی
پنجره دوجداره UPVC
4
صنایع شیمیایی
مخازن پلی اتیلن
ظروف یکبار مصرف
کیسه های پلاستیکی
16