حسابداری و موجودی شرکت گاز ملی ایران

فهرست مطالب
عنوان صفحه

فصل اول:
استاندارد نمودن کالا 3
اهمیت ونقش کالا 3
تعاریف 7
کالاهای عمومی ( استاندارد) 8
ضرورت شناخت تنوع کالاها 10
فهرست گروهای اصلی طبقه بندی کالا 12
حفاری وتولید 12
تاسیسات وماشین آلات 12
حمل ونقل 14
متعلقات ماشین آلات 15
وسائل الکتریکی 15
طراحی فهرست جامع طبقه بندی کالا 17
فصل دوم:
طبقه بندی کالا 20
طبقه بندی کالا در صنعت 23
اهداف طبقه بندی واستاندارد کالا در صنعت نفت 26
شماره ده رقمی 29
نمودار کالا 34
واحد شمارش کالا 37
مشخصات کالا 39
کد سفارش مجد د کالا 45
کد اطلاعات متفرقه 49
مراجع راهنمای طبقه بندی کالا 50
راهنمای طبقه بندی کالا 50
فهرست عمومی کالاها 52
فهرست کامل یا کتابهای طبقه بندی کالا 53
سازمان دهی واحد طبقه بندی کالا 53
گردش کار 56
کمیته های کارشناسی استاندارد 57
کیفیت عالی استاندارد 58
فرم پیشنهاد طبقه بندی کالا 59
شرایط خاص اقلام عمومی 60
فرم SPIR یا لیست قطعات ید کی مشابه 61
کارت مشخصات دستگاههاوماشین آلات 61
لیست لوازم یدکی دو سال اولیه 62
روش طبقه بندی وکد گذاری کالاها 62
لزوم تجدید نظر در مشخصات کالاهاواصلاح وبروز نگه داری آنها 66
فصل سوم:
سیستم حسابداری شرکت ملی گاز
سطوح حسابها
نرم افزارها
طبقه بندی کالا در شرکت گاز
مراحل خرید کالا
مراحل خرید مستقیم کالا
حسابداری کالا
حسابهای مرتبط
مراحل انجام هزینه
ثبتهای حسابداری خرید داخلی
خرید های خارجی
مراحل خرید خارجی
ثبتهای خرید خارجی
روش نگهداری کالا در انبار
کنترلهای داخلی حسابداری کالا
فصل اول

استانداردنمودن کالا
اهمیت ونقش کالا :
اهمیت کالا در ساز مانها ، کشورها واصولا"در مجموعه جهان بر کسی پوشیده نیست، با بررسی تراز نامه ها هرسازمان ویا هرشرکتی متوجه میشویم که قسمت عمده دارائی های آن شرکت/سازمان را موجودی کالا تشکیل می دهد .
شاید چیزی حدود50 تا60 درصد هزینه هر پروژه مربوط به کالای آن می باشد. بعنوان مثال درشرکتی ملی گازبیش از60 درصد کل بودجه های عملیاتی آن مربوط به تامین کالاهای مورد نیاز می باشد که از بنظرمی رسد سایر شرکت های تابع وزارت نفت هم همین وضع را داشته باشند .
متاسفانه در کشور ما نقش کالا در فعالیت های تولیدی/ بازرگانی چندان که باید شناخته نشده است این عد متوجه کافی به مسئله ای که در اکثر مواقع قسمت اعظم منابع مالی و انسانی موسسات را به خود اختصاص می دهد. درهر گوشه وکنار به چشم میخورد.
ازانباری های منازل گرفته تاانبارهای بزرگ کارخانه ها وسازمان های دولتی وخصوصی نگاهی به انبارهای کارخانجات مختلف، شرکتهای حمل ونقل میدانهای بار، مغازه های کوچک وفروشگاه های بزرگ همه وهمه وضع نامطلوب موجود را بخوبی نشان می دهد.
در کمتر موسسه ای با مسئله کالا بطورجدی برخورد شده است وآنجا هم که این مسئله مطرح بوده است تنها به قسمت انبارداری، آنهم بصورت بسیار ابتدائی بسنده شده است.
این برخورد با مسئله کالا تنها در سطح صنعت نبوده بلکه در موسسات علمی نیزازوضع مشابهی یرخوردار است .

در کمتر دانشکده ای در کشور موضوع کالا بعنوان شاخه ای اصلی از مد یریت تولید و

صنایع تد ریس می شود واگر صحبتی از آن می شود بسیار مختصر ودر حد چند جلسه

آشنائی بیشتر نیست. شاید روزی برسد که اهمیت ونقش کالا در ساز مانها بیشتر شناخته

شودودر مجامع علمی جایگاه واقعی خود را باز یابد انشاءا…

علی ا یحال وابستگی های سیاسی واقتصادی رژیم گذشته وبعضاٌ اولویت دادن ملاحضات

سیاسی به مسائل فنی وصنعتی تمامی کشوررا به نمایشگاهی ازانواع ماشین آلات وکالاها

صنعتی تبدیل کرده است که صنایع نفت وگاز نیز غرفه بزرگی از آن را تشکیل می دهند به

عنوان مثال در حال حاضر تاسیسات موجود درشرکت ملی گاز ایران مانند پالا یشگاه های

گاز وایستگاه های تقویت فشار که در حال کار می باشد توسط مهند سین مشاور خارجی

طراحی و توسط پیمانکاران ایرانی و خارجی احداث گردیده است و انتخاب آنها عمد تا ًبا

ملاحظات سیاسی ، اقتصادی انجام گرفته ونه به لحاظ بررسی های فنی .

پیما نکاران و سازند گان و تا مین کنند گان کالا و اجناس و ماشین آلات نیز جزئی از این

زنجیره بوده اند لذا گروه مزبور با شناختی که از وسائل و کا لاهای مورد مصرف دراین

تاسیسات داشته اند سعی نموده تا کالاها وماشین آلات واجناس را مصرف نمایند که منابع

اقتصادی خود و یا کشور متبوعه آنها را تا سالهای سال از طریق فروش قطعات ید کی و

وجایگزینی دستگاههای خارج از رده تامین نمایند حتی دربعضی موارد هیچگونه تعهدی

در مورد تامین قطعات ید کی نداشته ویا اگر داشته اند بطور محدود بوده است .از این رو

انتخاب ماشین آلات ود ستگاههای مورد نیاز خریداری شده برحسب توصیه آنان وبد ون

درنظر گرفتن مسائل فنی ونیاز های واقعی بوده است.

استاندارد نمودن و طبقه بندی کردن کالاهای صنعتی مورد استفاده صنایع تحت پوشش

وزارت نفت یکی از گامهای مهم در راه هماهنگی سازمانهای مختلف ووزارت نفت بوده و

حرکتی است در جهت نیل به خود گردانی صنعتی ونهایتاً خود کفائی صنعتی واستقلال فنی و

اقتصادی کشور انشاءا…

شناسایی د قیق، کالاهای صنعتی وبموازات آن استاندارد نمود ن کالاها براساس د و واقعیت

استوار است. ابتدا رعایت مسائل فنی و ایمنی و سپس رعایت اهداف استرا تژیک انقلا ب

اسلا می که این به معنای وابستگی هرچه کمتردرزمینه هائی است که توانمند یهای لازم در

کشور وجود دارد ودر عین حال موجبات بهره وری هرچه بیشتر از امکانات بالقوه وبالفعل

داخلی در راستای نیل به خود کفائی صنعتی و استقلال واقعی را فراهم خواهد آورد .

متاسفانه بعلت فقدان اطلاعات دقیق ومتمرکز زیا نهای ناشی از مصرف کالاهای مشابه با

مارکهای مختلف وبا تغییرات جزئیقابل لمس نمی باشد. بعنوان مثال یک بررسی اجمالی در

تاسیسات مختلف نشان می دهد که در دو تاسیسات مشابه برای یک امر معین مثل ایستگاه

های تقویت فشار گاز که دارای یک نوع عملیات و یک بازدهی می باشد علیرغم اینکه

عملیات احداث ومونتاژد ستگاههاهمزمان به مرحله اجراگذاشته شده است لیکن با توجه به

اینکه پیمانکار اجرائی آن یک شرکت آلمانی بوده کلیه سیستمها و وسائل و ماشین آلات آن

آلمانی ودر تاسیسات مشابه چون پیمانکارآن انگلیسی یا فرانسوی بوده ودستگاهها از نوع

فرانسوی یا انگلیسی وتاسیسات مشابه سومی ترکیبی از وسائل ودستگاههای همه کشورها

مشترک المنافع یا به اصطلاح چند ملیتی بوده است .

لذا شرکت ملی گاز بالاجبار می با ید برای هریک از تاسیسات چند ین سری لوازم و قطعات

ید کی از کشور های مختلف خریداری و در انبارهای متعد د ذ خیره نماید که این امر خود،

موجب افزایش تعدا د اقلا م و لوازم ید کی در انبارها گرد یده وسرمایه های مملکت صرف

خرید ونگهداری قطعات درانباربشود درحالی که اگر قبل ازاجرا و واگذاری طرحها به پیمان

بجای ملا حظات سیاسی به مسائل فنی وآتی توجه می شد سرمایه های کشور انبار ها راکد

نمی ماند و مزایای بی شمار دیگری در این رابطه بهد ر نمی رفت .

بنا براین با هدف کاهش وابستگی به بیگانگان وتقلیل مشکلات ناشی ازتنوع کالاها وایجاد

یک برنامه منظم در مصرف کالاها و جلوگیری از تعداد وسایل و د ستگاهها و پراکند گی

نوع اجناس معرفی ونهایتاَ تاُمین مناسب ترین نوع کالا ورعایت صرفه وصلاح درمصارف

لازم است. کلیه اجناس ووسائل وقطعات دریک سیستم مشخص وبااختصاص شمارههای

طبقه بندی وکالا کد گذاری شوند.

سیستم طبقه بندی واستاندارد کالا باید بر مبنای تعاریف مشخصی از کالاهاواصطلاحات پی

ریزی گردد. در سیستم طبقه بندی واستاندارد کالای شرکت ملی گازتعاریف زیربعنوان زیر

بنا و اساس مورد استفاده قرار گرفته اند.

تعاریف

1ـ کالاهای پروژه و خرید مستقیم ( یا کالاهای غیر موجودی انبار)

به کالاها واجناسی گفته می شود که نیازشرکت به آن غیر مستمربوده و فقط در مقاطع

زمانی خاص ( برای اجراء پروژه خاص) به مقدارمعینی مورد نیاز خواهند بود.

این نوع کالاها بلحاظ اینکه مصرف همیشگی و مستمر ندارند بعنوان کالای موجودی انبار

شناخته نشده وکد گذاری نمی شوند. وفقط بصورت یکد سته کلی از کالاها بعنوان کالاهای

غیر موجودی انبار شناخته می شوند. مانند ماشین آلات ودستگاههای مورد نیاز پروژه ها

2ـ کالاهای موجودی انبار

درمقابل کالاهای غیر موجودی انبار کالاهایی هستند که نیاز شرکت به آن مستمر و مداوم

بوده وعمدتاَ درنگهداری تاُسیسات وعملیات جاری پالایش وانتقال گاز مورد مصرف مستمر

می باشند .

این نوع کالاها بلحاظ نیاز مستمروضرورت ذخیره درانبارها بایستی کد گذاری وطبقه بندی

شوند ومطابق برنامه منظمی ومتناسب با نیاز و روند مصرف سفارش کد گذاری ودر انبار

جایگزین شوند تا عملیات جاری شرکت هیچگاه بد لیل کمبود و یا تاَخیر در تهیه کالا د چار

اختلال نگردد.

قطعات یدکی وکالاهای مصرفی از قبیل لوله، اتصالات، شیرآلات، ابزار ومواد شیمیائی واز

قبیل کالاها جزو کالاهای موجودی انبار می باشند .

کالا های موجود در انبار خود به سه دسته تقسیم می شوند :

ا لف) کالاهای عمومی(استاندارد)(GENRAL ITEMS)

اصطلا حاَ به کالاهائی گفته میشود که قابل تاُمین از منابع عمومی بوده وتولید وفروش آنها

منحصر به سازنده ومنبع خاصی نمی باشد وبرای خرید وتهیه آن می توان از منابع عمومی

تولید کننده آن کالا استعلام بها وبر اساس بهترین پیشنهاد اقدام بخرید نمود .

شرح ومشخصات این نوع کالاهامعمولاَباتوجه به استانداردهای معتبراعم ازداخلی ((ISIRT

یا خارجی تنظیم میگردد ونباید در تنظیم شرح آنها به نام سازنده یا فروشنده خاصی اشاره

کرد یاازشماره های فنی اختصاصی سازند گان و فروشند گان (PART NO ) در تنظیم شرح

ومشخصات آنها استفاده نمود. مانند انواع لوله، اتصالات، کابل برق وازاین قبیل. نکته قابل

ذکر اینکه متاُسفانه بعضی از سازند گان ئفروشند گان علاوه برمعرفی کالاها وقطعات خاص

خود کالاهای عمومی رانیزلابلای لیست قطعات یدکی اختصاصی خودبعنوان قطعات اختصاص

وبا شماره پارت نامبرهای اختصاصی خود معرفی می نمایند لیکن باید توجه داشت که این

گونه اقلام بدلیل اینکه قابلیت شناسایی عمومی دارند ومشخصات آنها از لحاظ ابعاد واندازه،

نوع جنس بکار برده شده وروشهای ساخت وکنترل کیفیت بااستفاده ازکتب استاندارد معتبر

جهانی قابل شناسایی ومشخص می باشند، نباید بهیچوجه آنها راکالای اختصاصی تلقی کرد

وبصورت کالای اختصاصی از آنها خریداری نمود.

بنابراین آنالیست یاتحلیل گرطبقه بندی کالا باید دقت کافی نماید که مبادا کالاهای عمومی را

بعنوان کالاهای اختصاصی سازند گان/ فروشند گان خاص طبقه بندی وکد گذاری نمایند.

ب) کالاهای اختصاصی (SPECIAL ITEMS

اصطلا حاَبه کالاها وقطعاتی گفته می شود که فقط باید از منبع خاص تاُمین شود. مشخصات

این نوع کالاها بصورت اختصاصی و براساس کدها یا پارت نامبرهای اختصاصی سازنده یا

فروشنده خاص می باشد مانند میل لنگ ویا میل سوپاپ یک انجیل خاص که مشخصات آنها

از طرف سازنده درحد فقط یک شماره فنی(PART NO) در اختیار خریدار قرار داده است.

غیرازقطعات یدکی، کالاهای اختصاصی دیگری هستند مانند بعضی مواد شیمیایی خاص مثل

( فالکوشماره19) که باید از تولید کننده خاص مربوطه خریداری شوند . مصرف این نوع

کالاها نیز بد لا یل فنی وایمنی بصورت اختصاصی تعیین گردیده است وجهت تاُمین کالاها

الزا ماَ باید از همان سازنده وبا همان مارک مشخص شده خریداری گردد ومعمولاَ نباید با

کالای مشابه دیگری ازسازنده دیگری جایگزین گردد درشرایط اضطراری و با کسب مجوز

لازم.

1- تعریف استاندارد
بطور کلی استاندارد مناسب ترین الگو ومعیاری است که توسط یک مرکز صلا حیت دارد،

رسمی پذ یرفته می شود و بصورت مد رن در اختیار د ست اند رکاران موضوع استاندارد،

قرار می گیرد تا آن را مورد استفاده وعمل قرار دهند.

مشخصات استا ندارد در شرکت ملی گاز ایران به مشخصاتی گفته می شود که به تاُییدو

تصویب کمیته عالی استاندارد رسیده باشد .

2- استاندارد نمودن کالا

استاندارد نمودن کالا درشرکت اصطلا حاَبع معنی تنظیم مجموعه مشخصاتی از کالا ست که

در مقابل نیازهای شرکت دارای شرایط فنی- ایمنی واقتصادی مناسب باشد.

مشخصات کالامعمولاَشامل مشخصات طرح، مشخصات فیزیکی، شیمیائی، مواداولیه وروش

های کنترل کیفیت وکیفیت بازدهی در مرحله کاربردی می باشد.

ضرورت شناخت تنوع کالا

برای اینکه بتوان کالاها و قطعات مصرفی یک تاُسیسات بزرگ شبیه تاُسیسات شرکت ملی

گاز را طبقه بندی واستاندارد نمود ابتدا باید یک بررسی کلی ازانواع وسائل، د ستگاهها ،

اجناس و قطعات مصرفی آن تاُسیسات بعمل آورد وبا در نظر گرفتن تنوع آنها فهرست کلی

اقلام را تهیه نمود.این فهرست کلی برای کالاهای صنعت نفت(صنایع نفت وگازوپتروشیمی)

قبلاَتوسط شرکت نفتی SHELL تهیه شده است وشرکت ملی نفت ایران آن را بعنوان الگو

استاندارد سیستم طبقه بندی واستاندارد کالای خود برگزیده وبه تبع آن شرکت های ملی گاز

وپتروشیمی نیز از آن استفاده می نمایند.

این فهرست کلی ازکالاهااصطلاحا َبنام راهنمای طبقه بندی کالا(CODING SCHEDULE)

ویا فهرست عمومی کالا های صنعت نفت تدوین یافته ودراختیارتحلیل گران وآنالیست های

طبقه بندی واستاندارد کالای صنعت قرار گرفته است.

در مواردی نیز که وسائل ود ستگاههای جدیدی در سطح صنعت مورد استفاده قراربگیرد

که نوع آن ویا خانواده آن دراین فهرست قبلاَ پیش بینی نشده است با رعایت چهارچوب و

اصول فهرست ورعایت توازن در آن، نوع جد ید کالا به فهرست اضافه خواهد گردید. این

فهرست از6رقم تشکیل شده است وگنجایش طبقه بندی حدود یک میلیون کالاهای مختلف

را دارد. به عبارت دیگر این فهرست 6 رقمی به ترتیب از سمت چپ از3 بخش دو رقمی

تشکیل شده که اولین دو رقم ازسمت چپ شامل یکصد گروه اصلی ازانواع کالاست(از00تا

99) و دومین دورقم ازسمت چپ که گروه فرعی کالا نامیده میشود نیزشامل یکصد گروه

فرعی و به همین ترتیب سومین د و رقم از سمت چپ نیز شامل یک گروه زیر فرعی است

تنوع کالایی هر گروه فرعی را دربرمی گیرد.

طراحی وتد وین این فهرست عمومی از تنوع کالاها ، معمولاَ توسط گروههای کارشناسی

کالا، مرکب از متخصصین رشته های مختلف صنعت انجام گرد یده یا میگرد د؛ د ر گروه

کارشناسی مزبور این فهرست را با راهنمایی های مناسب هرگروه اصلی تدوین وجهت طبقه

بندی انواع کالای مختلف صنعت در اختیار تحلیل گران ( آنالیست ها) طبقه بندی کالا قرار

میدهند تاباتوجه به راهنمایی های ارائه شده نسبت به کدگذاری اجناس وقطعات اقدام نمایند.

برای استفاده بهترازاین فهرست،آن را به دو صورت مختلف یکی به ترتیب شماره ای بنام

کتابچه راهنمای طبقه بندی کالا (CODING SCHEDULE) ودیگری را به ترتیب حروف

الفبا و بنام کتابچه فهرست عمومی الفبایی کالاها (X (GENERAL INDE تنظیم مینمایند.

فهرست عمومی الفبایی کالاها همچنین مورد استفاده متقاضیان کالا ، هنگامی که متقاضی

می خواهد از روی نام کالا به شماره ردیف6 رقمی کالا دست بیابد قرار می گیرد .

نمونه ای از فهرست عمومی شماره ای وفهرست عمومی الفبایی کالارادرصفحهُ بعد ملاحظه

خواهید نمود .

لیست گروههای اصلی طبقه بندی کالا(دورقم سمت چپ) که درسیستم طبقه بندی واستاندارد

کالای صنعت نفت مورد استفاده قرار میگیرد ودر اوراق ضمیمه ملاحظه خواهید نمود.

فهرست گروههای اصلی طبقه بندی کالا

ا لف: حفاری وتولید

گروه1: ماشین آلات حفاری وکل حفاری

گروه2: ماشین آلات تولید وسیمان

گروه3: ابزار آلات حفاری وتولید

گروه5: ابزار آلات سیمان کاری وکل حفاری

گروه6:ابزار آلات تعمیرات

گروه7:ابزار د قیق حفاری

گروه8:ابزار د قیق کنترل حفاری وتولید

گروه9: کالاهای حفاری، کل حفاری وسیمانکاری

گروه10: کالاهای مورد استفاده دراستخراج وتولید

گروه11: د کل حفاری ومتعلقات

گروه12: د ستگاههای عملیاتی وزمین شناسی ولرزه نگاری

ب:تاُسیسات وماشین آلات عمومی

گروه12: د یگ بخار ومتعلقات

گروه14: موتورهای احتراقی( بغیرازاروپائی،انگلیسی وآمریکائی)

گروه15:موتورهای بخار، رفت وبرگشتی

گروه16:توربینهای بخاری

گروه17: موتورهای احتراقی (اروپائی)

گروه18: موتورهای احتراقی (انگلیسی)

گروه19: موتورهای احتراقی (آمریکائی)

گروه20: توربینهای گازی

گروه21: کمپرسورهای پمپهای خلاء(اروپائی)

گروه23: کمپرسورهای پمپهای خلاء(انگلیسی)

گروه25: کمپرسورها، پمپهای خلاء( بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکائی)

گروه26: پمپهای رفت وبرگشتی( بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکائی)

گروه27: پمپهای رفت وبرگشتی( اروپائی)

گروه28: پمپهای رفت وبرگشتی(انگلیسی)

گروه29: پمپهای رفت وبرگشتی(آمریکائی)

گروه30: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(بغیرازاروپائی، انگلیسی وآمریکایی)

گروه31: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(اروپائی)

گروه32: پمپهای دورانی وگریزازمرکز(انگلیسی)

گروه33: پمپهای دورانی وگریزاز مرکز(آمریکائی)

گروه34: پمپهای متفرقه

گروه36: د ستگاههای بالابر

گروه37: دستگاههای جاده سازی، کانال کنی وساختمان

گروه38: ماشین آلات متفرقه

گروه40: تاُسیسات گازوضمائم آن

گروه41: تاُسیسات پتروشیمی، ضمائم ومشتقات

گروه42: تاُسیسات فرعی، ضمائم ومتعلقات

گروه43: تاُسیسات پالایشگاهها، ضمائم ومتعلقات

گروه44: تاُسیسات واحدهای بسته بندی ولوازم مربوطه

ج: حمل ونقل

گروه45: اتومبیلهای(اروپائی)

گروه46: اتومبیلهای(غیراروپائی)

گروه47: کامیونهاواتوبوسها(اروپائی)

گروه48: کامیونهاواتوبوسها(غیراروپائی)

گروه50: تراکتورها و تریلرها( کاترپیلا ر)

گروه51: لکوموتیوها، واگنها، ودستگاههای راه آهن

گروه52: وسائط نقلیه دریائی، کوچک

گروه53: وسائط نقلیه دریائی، نفتکش

گروه55: وسائط متفرقه نقلیه ، متعلقات نقلیه

گروه56: د ستگاههای مربوط به تعمیرگاه وابزارآلات مربوط به اتومبیل

گروه57: هواپیمائی

د: متعلقات ماشین آلات، آلات متحرکه، تسمه ها

گروه58: متعلقات ماشین آلات، آلات متحرکه، تسمه ها

گروه59: قطعات یدکی ابزار د قیق و وسائل اندازه گیزی

گروه60: ابزار د قیق، وسائل اندازه گیری ودرجه ها

ه: لوازم سا ختمانی مخازن و د ستگاههای کارگاهی

گروه61: مخازن واسکلت های فلزی

گروه62: ابزار های ماشین آلات کارگاهی، ضمائم و متعلقات

گروه63: ابزارهای هوائی (بادی) و متعلقات

گروه64: د ستگاههای جوشکاری ودیگر وسائل کارگاه

و: وسائل الکتریکی

گروه65: مولد ها، مبد لها، انباره ها، یکسو کننده ها، وسائل حفاظت کننده کاتدی

گروه66: موتورهای برقی و قطعات

گروه67: راه اندازهاو وسائل قطع ووصل برقی

گروه68: سیمها، کابلها ومتعلقات

گروه69: لامپها، اتصالات لامپها ومتعلقات

گروه70: لوله های برقی، اتصالات مربوطه، فیوزهاوادوات مورد استفاده دربرق منازل

گروه71: دستگاه های مخابراتی والکترونیکی

گروه72: کامپیوتر، لوازم وابزار آلات دقیق سیستمهای کامپیوتر

ز: کالاهای لوله ای شکل، شیرها واتصالا ت

گروه73: شیلنگهاو اتصالات شیلنگها

گروه74: کالاهای لوله ای شکل

گروه75: شیر آلات

گروه76: اتصالات وفلنجها

ج: مصالح ساختمانی، فلزات وسخت افزار ساختمانی

گروه77: مصالح عمومی والوار

گروه78: شمشها ورقه های فلزی، پلاستیکی وغیره

گروه79: طناب سیمی، طناب تابیده، زنجیره وقرقره

گروه80: مصالح وسخت افزار ساختمانی

گروه81سخت افزارعمومی وپیچ ومهره ها

ط : ابزارآلا ت و وسائل آب بندی

گروه83: ابزارآلات کوچک

گروه85: وسائل آب بندی واجناس عایق بندی

ی: رنگها، روغنها ومواد شیمیا ئی

گروه86: رنگها، جلا دهنده ها وغیره

گروه87: روغنها وفرآورده ها

گروه88: مواد سمباده ای، براق کننده ها وترکیبات بطور عمومی

گروه89: مواد شیمیائی

گروه90: لوازم ومایحتاج آزمایشگاهی

ک: تجهیزات پزشکی و داروها

گروه91: لوازم وتجهیزات پزشکی، داروها ولوازم متفرقه طبی

ل: مبلمان، لوازم منزل، دفتر وانبار

گروه92: مبلمان، لوازم منزل ومایحتاج باشگاه

گروه93: اجناس تدارکی وملزومات دفتروانبار

گروه94: اجناس تدارکی فروشگاه

گروه95: پارچه، مواد نساجی وکالا ها چرمی ولباس

گروه96: دستگاههای آتش نشانی وایمنی، سلاح ومواد منفجره

گروه97: دستگاهها وکالاهای توزیع وبازار یابی (منجمله تبلیغات)

طراحی فهرست جامع( 6 رقمی ) طبقه بندی کالا

با شناسائی کلی تنوع کالاها وآگاهی از کالاهای مختلف مورد استفاده در صنایع نفت وگاز و

پتروشیمی کار طراحی فهرست جامع طبقه بندی کالا یعنی دسته بندی های اصلی ، فرعی

و زیرفرعی امکان پذ یر میگردد .

شناسائی کلیه لوازم ووسائل وکالاهای مورداستفاده درصنایع نفت وگازوپتروشیمی به عهده

کار شناسا ن فنی و با تجربه ای می باشد که آشنائی کافی علمی و عملی با صنعت داشته و

انواع کالاها وقطعات وماشین آلات وابزارآلات را بخوبی می شناسد .

اساس وچهار چوب این فهرست مبتنی بر3مجموعه دو رقمی از تنوع کالاهاست که هرکدام

از این مجموعه ها زیر مجموعه دسته اصلی تراست بعبارت دیگراین فهرست6رقمی شامل

3بخش یا3د سته تنوع کالایی است که از سمت چپ به ترتیب گروه اصلی ود و رقم بعد ی

گروه فرعی و دو رقم سوم گروه فرعی تر تد وین شده است و بطور کلی تنوع کالاهای

صنایع نفت وگازوپتروشیمی را یکصد نوع اصلی(99-00) وهرنوع اصلی به نوبه خود به

یکصد نوع فرعی (99-00) وهر نوع فرعی بازبه نوبه خود به یکصد نوع فرعی تر(99-

00) تقسیم گردیده است .

این مجموعه درکل تنوع کالاهای صنایع نفت وگاز و پتروشیمی راتا حدود یک میلیون نوع

پیش بینی نموده است. در د سته بندی های فرعی هر یک از گروههای اصلی د ید گاههای

متفاوتی وجود دارد که بعضی از آنها به شرح زیر می باشد:

1- د سته بندی برحسب نام کالا وبترتیب حروف الفباء

2- د سته بندی برحسب نوع کالا واندازه ویا ظرفیت آن

3- د سته بندی برحسب نام سازنده گان کالا بترتیب حروف الفباء

4- د سته بندی برحسب شماره فنی قطعات کارخانجات سازنده
5- د سته بندی برحسب کاربردهای متفاوت از کالا

6- د سته بندی برحسب مواد بکار رفته شده در کالا

این طراحی با ظرفیت متنوعی حدود یک میلیون نوع کالا برای صنایع نفت وگازوپتروشیمی

بسیار مناسب بوده واین امکان رافراهم خواهد ساخت که چنانچه بخواهند برای جزئیات قابل

توجه کالاراازهم دیگرمجزاوباکدهای متفاوت نشان دهند قابلیت لازم راخواهد داشت وبراحتی

امکان پذ یرخواهد بود. بدیهی است واحدهای صنعتی کوچکترممکن است بااستفاده ازهمین

طراحی والگوولی ازتقسیم بندیهای کوچکتراستفاده نمایند بدون اینکه مشکلی دراختصاص

کد شناسایی مجزا برای هر کالا برایشان ایجاد کند.

فصل دوم

طبقه بندی کالا

مقدمه

همانطورکه میدانیدلازمه استمرارحیات یک مجموعه زنده نظم است سیستم کالای یک سازمان

نیز بعنوان زیر مجموعه زنده از کل سازمان احتیاج به نظم دارد.

پراکند گی ومشخص نبودن کالاهامدیریت رامختل کرده وبه حیات طبیعی سازمان لطمه میزند

طبقه بندی کالا درحقیقت روشی است در جهت ایجاد نظم درطبقه بندی کالا؛ابتدا باید اقلام را

استاندارد نمودودرردیف هاوگروههای منطقی قراردادوبه هریک ازاقلام شماره ای اختصاص

داد. شرح اقلام نیزبه صورتی مفهوم وروشن تدوین یافته وپس ازچاپ وتکثیردرسطوح لازم

بین مسئولان سازمان منتشر می گردد.

طبقه بندی کالاآهنگ موزونی رادرارتباط کالایی سازمان ایجادکرده وزبان مشترکی رادرجهت

برقراری ارتباط صحیح بین قسمتهای مختلف سازمان ارائه می دهد.

تدارکات، انبارها، حسابداری کالا، خرید، ادارات مصرف کننده طراح مهند سی بازرسان فنی

ومد یران اجرایی همه با یک زبان مشترک و یکنواخت صحبت خواهند کرد و همزبانی خود

عامل اصلی نظم است این نظم دارای فوایدومزایای مشهود زیر است:

1- تسریع در ارتباطات

بدون شک استفاده از شماره های طبقه بندی کالا در مکاتبات یا ارتباطات مخابراتی ساده تر

از استفاده ازشرح های نامنظم وطولا نی می باشد. بنا براین با طبقه بندی کالا سرعت ارتباط

افزایش یافته وازتلف شدن منابع حیاتی وقت ونیروی انسانی جلوگیری خواهد شد.

2- کاهش اشتباهات

نوشتن شرح نامنظم و طولا نی کالا برای تشریح کالای مورد درخواست توسط هر قسمت از

سازمان غالباَ باعث بروز اشتباهاتی می شود؛ لذا تخصیص شماره های هماهنگ ومنطقی به

هریک ازاقلام کاراحتمال اشتباه راکاهش میدهد.این امرمخصوصاَدراسنادمربوط به درخواست

وتحویل کالا ازانباربه متقاضیان وانتقال کالا در درون سازمان اهمیت فراوان دارد .

3- ایجاد سهولت در تنظیم فرم ها

معمولاَ در تدارکات وعملیات کالاازفرم های متعددی چون برگ تقاضا، درخواست کالاازانبار،

برگ انتقال کالاازانباری به انبار دیگر، بارنامه برگ سفارش کالا، سیاهه خریدوغیره استفاده

می شود. استفاده از شماره طبقه بندی نوشتن فرم ها ی یاد شده را آسان ترمی کند .

در سازمانهای بزرگ صنعتی واجرایی مانند شرکت ملی گاز ایران که تعداد فرم ها قابل توجه

است، اهمیت این مسئله کاملاَ محسوس می باشد .

4- کمک به استاندارد نمودن کالا

با طبقه بندی کالاومجتمع نمود ن اقلام هم خانواده تصویرروشنی ازتعداد وتنوع اقلام بدست

می آید ودر نتیجه می توان از تعداد اقلام مشابه کاست وهمان تعداد راجهت رفع نیاز مندی

های کالایی سازمان استاندارد کرد. برای مثال چنانچه6نوع پیچ ومهره به طول 110و120

و130 و140 و150 و160 ومیلیمتروضخامت مشابه وجود داشته باشد شاید بتوان تنها3

قلم از آنها را جهت مصرف در سازمان استاندارد کرد وبا همان3 قلم جواب گوی نیازهای

سازمان بود و3 قلم دیگر رااز لیست اقلام طبقه بندی شده حذ ف کرد وبدین طریق ازتنوع و

تعداداقلام کاسته شدهوموجودی انبارهاازنظراقتصادی درسطح بهینه ومطلوبتری قرارمیگیرد.

5- تسهیل عملیات انبار داری

طبقه بندی کالا عملیات انبار داری از قبیل دریافت، وتوزیع کالا راآسان تر می کند برای مثال

قفسه بندی وچیدن اقلام در انبار صورت منطقی ومنظم پیدا می کند.

6- کمک به عملیات خرید

علا وه بر ایجاد سهولت بیشتر در مکاتبات وثبت عملیات خرید با طبقه بندی کالا، این امکان

پدید خواهدآمد که واحد خرید را می توان بر حسب گروه های مختلف کالا سازماندهی کرد به

نحوی که هرقسمت آن مسئول گروه معینی ازآن باشد بدین طریق جمع آوری وتنظیم فهرست

نیازهای واحد های مختلف عملیاتی ، خصوصاَ در سازمانهای بزرگ، تمرکز بیشتری یافته و

خریدهای کلی ویکجا که غالباَ باصرفه ترمی باشد امکان پذ یرمی باشد.

7- کمک به حسابداری کالا

ثبت سریع ودقیق اطلاعات حسابداری وکنترل حسابهای مالی بدون داشتن سیستم طبقه بندی

بسیار مشکل ودراکثر موارد تقریباَ غیر ممکن است. این امرخصوصاَ درعملیات هزینه یابی

وقیمت گذاری محسوس است .

7- کمک به مکانیزه کردن( کامپیوتری) سیستم ها

بدون استفاده ازسیستم طبقه بندی کالا،استقرارسیستم مکانیزه انبارهاوکنترل موجودی کالای

انبار امکان پذ یر نخواهد بود. طبقه بندی واستاندارد نمودن کالا در شرکتهای تولیدی به کار

طراحی کمک فراوانی می نماید. ممکن است تصورشود که استاندارد کردن کالا آزادی عمل

طراحان را محد ود کرده واز قد رت خلا قیت آنها می کاهد این تصورات ناصحیح است زیرا

استاندارد کردن کالاهاطراح راازدرگیری درجزئیات اختصاصی رهانیده وبرعکس آزادی عمل

بیشتری به او می دهد . بار ها مشاهده شده که کالاهای پیش بینی شده در طرح با کالاهای

موجود استاندارد شده مشابه وقابل تعویض اند تعداد قطعات عمومی نه تنها وقت طراح را

تلف می کند بلکه در مراحل مختلف تولید مشکلا تی رابوجود می آورد برای مثال مهند سی

که درپی طراحی یک دستگاه تولیدی جدید است هیچ به طراحی تازه ای در مورد پیچ ومهره

ومفتول وورق آهن بکار برده شده درطرح نمی پردازد درمورد این قبیل اقلام همه می پذیرند

که باید ازاستاندارد های فراگیر موجود استفاده شود چرا که استاندارد کردن این اقلام کاربرد

آنها رامحدود نمی کند وتعداد بی شماری کالاهای مختلف ازترکیب آنها ساخته می شود بدون

شک دراین موارد طبقه بندی واستاندارد کالا ازتعداد قطعات کاسته وبه اقلام مشابه نظام داده

ودر تمام مراحل طرح وتولید اثرات مثبتی خواهد داشت .

طبقه بندی کالا در صنعت نفت

در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی که اصطلا حاَ به آن صنعت نفت می گویند صدها هزار قلم

کالا با مشخصات فنی/ تدارکاتی مختلف وجود دارد وکمتر کالایی را می توان یافت که در این

صنعت عظیم مصرف نداشته باشد.ازپیچ ومهره ساده گرفته تاوسائل ابزارد قیق والکترونیک

از پوشاک گرفته تاوسائل آتش نشانی واز مته حفاری گرفته تا مواد خوراکی و دارویی . این

گستره وسیع کالا، سیستم طبقه بندی کالا مُوثری را طلب می کند. سیستمی که انواع مختلف

کالا را به نوعی منطقی در خود جای داده وقابلیت انعطاف فراوانی برای پذیرش اقلا م جدید،

جابجایی آنهاوحذ ف اقلام قدیم داشته باشد وبا توجه به ماهیت فعالیت صنایع نفتی دائماَ اقلام

جدیدی به این صنعت اضافه شده واقلا م فراوانی از رده خارج می شوند .

سیستم طبقه بندی کالا در اکثر شرکت های نفتی عمد تاَ بر اساس سیستم شرکت نفت

شل(SHELL) بنا شده است. سیستم یاد شده که اصطلا حاَ سیستم طبقه بندی استاندارد کالا
ULPMENT STANDARDS AND CODE MATERIAL AND EQ واختصاراَ

MESC خوانده می شود ابتدا در سال 1932 به صورت شماره های هفت رقمی طرح شده

است ولی در سال 1936 بعلت ضرورت گسترش به شماره هلی هشت رقمی تغییر یافت. در

اواسط سال 1946 بار دیگرنحوه شماره گذاری آن د گرگون وبه شماره های ده رقمی تغییر

یافت وازآن تاریخ تا کنون چهار چوب آن تغییری نکرده است.

اصول این سیستم هم اکنون در بیش از 150 شرکت نفتی وغیر نفتی ودر 80 کشور مورد

استفاده قرار میگیرد. باانعقاد قرارداد کنسرسیوم وتشکیل شرکتهای عامل نفت ایران درمناطق

نفت خیزجنوب ایران وپالایشگاه آبادان، مکانیزه نمودن عملیات، سودآورترکردن وکم هزینه

تر شدن فعالیتهاسیستم وروشهای شرکت ملی نفت دربرنامه کار قرار گرفت. بدین ترتیب که

عمل بررسی وتجدید نظر درهریک از عملیات سیستمها وروشها به یکی از شرکتهای تشکیل

دهنده کنسرسیوم شپرده شد دراین رابطه جهت اعمال تحولات علمی در سیستم کالاازمتخصص

شرکت نفتی" شل" هلند کمک گرفته شد.

کارشناسان مربوطه به منظور انجام این مهم سیستم سفارشات وکنترل موجودی را درشرکت

نفت پی ریزی وبرای طبقه بندی نمودن کالاها واجناس مصرفی وقطعات ید کی درحوزه قرار

داد پالایشگاه آبادان سیستم طبقه بندی واستاندارد کالا(MESC) را پیاده نمود .

زمانیکه کار طبقه بندی اجناس وکالا در انبارهای حوزه عملیات قرار داد تا حد زیادی به ثمر

رسید فکر استفاده از این سیستم در سایر تاُسیسات ومراکز شرکت ملی نفت نیز قوت گرفت

با این ترتیب طبقه بندی واستاندارد کالا در صنعت نفت ایران دارای سابقه طولاتی است وطی

این مدت سعی شده است که با تحولات وتغییرات فنی وعلمی در سطح بین المللی همگام وهم

جهت باشد. با ایجاد وتاُسیس هرواحد عملیاتی جدید درصنعت نفت، برپائی سیستم سفارشات

وکنترل موجودی بر مبنای سیستم طبقه بندی واستاندارد کالا از واجبات ضروریات شمرده

می شود وبدین ترتیب هرواحد جدید نیزلامحاله به جریان طبقه بندی واستاندارد کالا میپیوندد

وچنانچه بطورسیستماتیک عمل شود با آغاز بهره برداری، انبارهاولوازم مصرفی وقطعات

یدکی با شرح ومشخصات کافی جهت هرگونه مراجعه بعدی درکتب مربوطه درج ودردسترس

واحد های متقاضی قرار خواهد گرفت .

شرکت های مختلف تابع وزارت از جمله شرکت ملی گاز ایران نیز از ابتدای تاُسیس، سیستم

MESC در شرکت ملی نفت ایران را انتخاب وهم اکنون با هماهنگی کامل باسایر شرکتهاا ز

روشهای یکسان آن استفاده می کند

اهداف طبقه بندی واستاندارد کالا درصنعت

1- به حد اقل رسانیدن تنوع کالاهای مصرفی در سطح صنعت

2- کاهش هزینه های تدارکاتی، حمل ونقل، ترخیص، انبارداری وتوزیع کالا

3- تقلیل سرمایه راکد انبارها

4- تسهیل در کاربرد ونگه داری وتعمیرات دستگاههاوماشین آلات وآموزشهای مربوطه.

5- فراهم کردن زمینه مساعد برای آزادی انتخاب منابع تاُمین، بنحوی که از تاُکید برتولیدات

سازندگان انحصاری احتراز کرد .

6- تسهیل در زمان بندی وبرنامه ریزی تعمیرات وتاُمین بموقع قطعات مورد نیاز.

7- ایجادهماهنگی در تهیه وتدارک ویکنواخت کردن کالاهای عمومی ومشترک موردمصرف

صنایع نفت و گاز و پتروشیمی .

8- جایگزینی کالاهای مصرفی باکالاهای مشابه جدید در چهارچوب سیاستهای کلی بازرگانی

داخل وخارج.

9- ایمنی بیشتر در عملیات اجرایی وبهره برداری.

10- کاهش وابستگی به خارج از کشور وتوسعه روز افزون منابع داخلی

11- ایجاد یک زبان مشترک، ساده وقابل درک برای متقاضیان وبرای دست اندرکاران کالا

درسطح نفت .

12- صرفه جویی در زمان نوشتن شرح تفضیلی کالا

13- تسهیل دراستفاده از کامپیوتر جهت ثبت اطلاعات وآمار مصرف وسفارش ونهایتاَ پی

ریزی یک برنامه مطلوب برای امر خرید، نگهداری وتوزیع کالا

14- هدایت طراحان بسوی طراحی های آسانتر

15-افزایش قدرت خرید از طریق حذف خریدهای کوچک وتکراری

15- ایجاد تسهیلات بیشتر در جهت رشد توانایی های تخصصی کارکنان

نکته مهم

مشکل عمده ای که در صنایع ما ازجمله صنعت نفت وجود دارد ، نداشتن سیستم طبقه بندی

واستاندارد کالا نیست بلکه مشکل عمده عدم توجه به اهداف فوق، عدم بهنگام رسانی(بروز

رسانی)وعدم کنترل لازم در سوابق طبقه بندی واستاندارد کالاست که بتدریج سیستم فوق به

جای اینکه عامل پیشبرد اهداف سازمان گردد به عاملی از عوامل بازدارنده تبدیل می شود.

ب) شرح طبقه بندی کالا در صنعت

در توضیح مختصر ومفید این سیستم باید گفت کلمه MESC به مجموعه مشخصات کالا و

شماره شناسایی 10 رقمی کالاها اطلاق می گردد .

انبارداران اجناس وقطعات رابترتیب شماره 10رقمی MESC در قفسه ها وردیف های انبار

می چینند. شماره MESC راگاهی شماره رمزکالا هم می گویند. بطئر کلی MESC مربوط

به هرکالا / قطعه دارای3 مشخصه اصلی و2مشخصه فرعی اضافه می باشد که مجموعاَ در

ارتباط با یکدیگر بوده وباشماره (MESC) ده رقمی مربوطه تشکیل یک رکورد معین را می

دهند. تنظیم 3مشخصه اصلی فوق وسایرمشخصه های فرعی بترتیب ازسمت چپ بشرح زیر

می باشد :

مشخصه اضافی مشخصه اضافی شرح ومشخصات کالا واحد صدور کالا شماره رمز
……………………………… ……………………………….. ………………………………………….. ………………………………. …………………….
(5) (4) (3) (2) (1)

در سیستم طبقه بندی کالای صنعت نفت مشخصه اضافی (4) ،(5) به ترتیب کد مربوطه به

سفارش مجدد کالا ودرصورت لزوم هر گونه اطلاعات اضافی لازم دیگر تعیین گردیده است

کتابهای طبقه بندی کالا معمولا َشامل 3 مشخصه اصلی شماره رمز کالا، واحد صد ور کالا و

شرح و مشخصات کالا می باشد ومشخصه اضافی دیگربمنظور کنترل های کامپیوتری سیستم

مکانیزه کالاست ( کنترل تجدید سفارش+ کنترل مالی ) وضرورتی ندارد متقاضیان واستفاده

کنندگان کتب طبقه بندی کالا از آن مطلع باشند. وبه همین دلیل در کتابهای مربوط به استفاده

متقاضیان کالا درج نمی گردد . مشخصات اضافی مورد بحث به اهدا ف هر سازمان می تواند

شامل اطلاعات ویا کد های کامپیوتری دیگری باشد برای روشن شد ن مطلب به مثالهای زیر

توجه کنید:

16- MIS.INF
S/C
شرح کالا DESCRTPION
U N IT
MESC NO

_
S

زانو90 درجه رزوه ای طیق استانداردAPI ،فولاد
کربن دار، فشارکاربردی..
پوند براینچ مربع، نوع ساخت بروش فورچینگ طبق استاندارد161-1503 BS یا 105-1 ASTM اندازه های طبق استاندارد 3799 BS نوع رزوه از داخل(ماده)
اندازه زانو: 2اینچ

NO
7605391201

تعریف کدهای تشکیل دهنده شماره MESC بترتیب از سمت چپ

– 76 (گروه اصلی) : نشانگر گروه اتصالات لوله ها

– 05(گروه فرعی ): نشانگر اتصالات رزوه ای ازداخل (ماده) وفولادی

– 39(گروه فرعی درفرعی ): نشانگر زانوی 90 درجه

– 120(شماره وردیف کالا): نشانگر شماره ردیف طبقه بندی قطعه اندازه2اینچ

– (نمودار کالا): نشانگر کالای عمومی استاندارد تاُمین از خارج

– NO( واحد کالا): نشانگر اینکه واحد صدور کالا درانبار عدد است.

– S ( کد سفارش مجدد کالا): نشانگر اینکه مقدار تجدید سفارش انباراز طریق فرمول

S محاسبه می شود.

– (کد اطلاعات متفرقه ): در این مورد هیچگونه اطلاعات اضافی ضرورت نداشته است .

1_ شماره ده رقمی MESC

شماره ده رقمی MESC طوری طراحی وتنظیم شده است که ضمن آنکه یک روش منطقی

برای دسته بندی کالاها بوجود می آورد ودرعین حال واحدهای اجرایی وعملیاتی نیزمی تواند

بصورت تخصصی آنرا مورد استفاده قرار دهند شماره MESC یک ترکیب عددی ده رقمی

می باشد وطول تعداد ارقام طوری انتخاب شده است که ازیک طرف تغییرات وجابجائی بد ون

کمترین اشکال در آن امکان پذ یربوده ودر عین حال محدوده ارقام آن از چهار چوب منطقی

لازم فراتر نمی رود . ممکن است در تئوری بتوان محدوده ارقام را کوتاهتر انتخاب نموده و

از سیستم کد گذاری ساده ترین استفاده کرد ولی تجربه نشان داده است برای طبقه بندی کالا

هایی با حجم بیش از چند صد هزار قلم محدوده ارقام کوتاهتراز ده رقم قابلیت نسبتاَ محد ود

تری از نطر امکان تغییرات وجابجایی کدها دارد و سیستم کد گذاری خیلی زود از کارآیی و

توسعه لازم باز می ماند .

برخلا ف تدوین استانداردها که ممکن است بعضی ازانواع کالاها توسط کمیته استا ندارد

مرکزی وبرخی توسط واحدهای فنی- مهندسی ویا سایر واحدهای دیگرتنظیم گردد کد گذاری

طبقه بندی کالاها بایستی در سطح سازمان متمرکز انجام پذیرد .

ارقام تشکیل دهنده شماره ده رقمی پذیرد .

ارقام تشکیل دهنده شماره ده رقمی MESC بترتیب زیر تقسیم بندی ومشخص شده اند.

X
نمودارکالا
-XXX-
شماره ردیف کالا
-XX
گروه زیرفرعی
-XX
گروه فرعی
XX
گروه اصلی

دراین روش( شماره گذاری ده رقمی کالاها) کلیه اقلام مصرفی جاری وآتی دریک صد گروه

داخلی(00تا99) پیش بینی شده است(ضمیمه شماره) تاکنون درصنعت نفت وگازوپتروشیمی

( وزارت نفت) بیش از90 گروه اصلی استفاده شده است . علیرغم اینکه منطق نام گذاری و

مشخصات گروههای صد گانه ازحفاری، اکتشاف وابزار تولید خام شروع شده و تا پالایش،

حمل ونقل نفت وگاز و فرآورده ها وسایر نیازهاومتعلقات مربوطه ادامه میابد. لکن به جراُت

میتوان ادعا کرد که کلیه دستگاههاوماشین آلات صنعتی ویاقطعات وکالاهای عمومی مصرفی

صرفنظرازاینکه مربوط به تاُسیسات نفتی بوده ویا درارتباط با سایر صنایع کشور باشند قابل

دسته بندی وطبقه بندی درچارچوب ارائه شده خواهند بود.

هرگروه اصلی مشتمل بریکصد گروه فرعی از00تا99 می باشد که جهت وسمت گیری کالای

مورد بحث را نشان می دهد منطق ومحتوای گروههای فرعی مانند گروههای اصلی است که

تشخیص این گروههای فرعی بر حسب موردوبا توجه به گروه اصلی مربوطه به روشهای

مختلفی صورت می پذیرد. هر گروه فرعی نیز مشتمل بر یکصد گروه فرعی تر از 00تا99

می باشد که نوع کالا را بطور مشخص بیان می کند با توجه به معنای هر گروه اصلی وگروه

فرعی محتوای گروه فرعی تر به نوع کالای مورد نظر نزدیکترشده ومشخصات تقریباَ کامل

جنس دراین مرحله قابل تشخیص است. بدین ترتیب 6رقم از10 رقم مربوط به کد گذاری کالا

مشخص می شود ومیتوان اینطورنتیجه گیری کرد کل کالاها براساس این طبقه بندی به یک

میلیون نوع قابل تقسیم بندی می باشند. 000/000/1=100×100×100

اما برای رسیدن کامل به مشخصات خاص ودقیقی ازکالای مورد نظر به هر یک ازکدهای 6

رقمی فوق الذ کر اعداد 00تا999( عد د سه رقمی) رانیز اضافه نموده وتا9 رقم آنرا تکمیل

می نمایند. به این ترتیب درسیستم طبقه بندی واستاندارد کالای وزارت نفت عملاَ می توان تا

یک میلیارد قلم کالای مختلف را شماره گذاری کرد. دراین سیستم،هریک ازاقلام کد شده اعم

از لوازم یدکی یا کالای عمومی بایک کد 10رقمی مشخص وشناخته خواهند شد که رقم دهم

آنرانمودار کالا تشکیل می دهد واز 0تا9به شرحی که بعداَ آورده خواهد شد تغییر می کند .

در توضیح بیستر قسمتهای تشکیل دهنده شماره MESC باید گفت:

1-1 گروه اصلی (MAIN GROUP): تقسیم کالاها با یکصد گروه اصلی بر اساس

یک نظر مطلق وغیر قابل تغییری نمی باشد . این تقسیم بندی با توجه به میدان های مختل

علمی ومهندسی وملا حظه کالاهای مربوطه حاصل سالها تجربه به محققان، پژوهشگران و

همکاری با صاحبان صنایع وکارخانجات می باشد والبته متناسب باتغییر شرایط نیازمند یها

ولزوم چاره جویی تغییر در آن امکان پذ یراست. در بعضی موارد مشابهت درنحوه نگهداری

کالا در انبارها ویا دیدگاههای خاص مدیریت فنی – مهندسی ومدیریت عملیات عامل تصمیم

گیری های مربوطه خواهد بود این یکصد گروه اصلی را در صنایع نفت و گاز وپتروشیمی

میتوان به 12 قسمت عمده تقسیم بندی نمود که هر قسمت به یک زمینه عملیاتی مشخص

گرایش دارد .

مثلاَ قسمت C مربوط به کالاهای حمل وتقل وقسمت F مربوط به کالاهای برقی می باشد .

(1):A- حفری وتولید

(2):B- تاسیسات وماشین آلات

(3):C- حمل ونقل

(4):D- متعلقات ماشین آلات وابزار دقیق

(5):E- لوازم ساختمانی، مخازن ود ستگاههای کارگاهی

(6):F- وسائل الکتریکی

(7):G- کالاهای لوله ای شکل، شیرها واتصالات

(8):H- مصالح ساخنمانی، فلزات وسخت افزارساختمانی

(9):I- ابزار آلات ووسائل آب بندی

(10):J- رنگها، روغنها ومواد شیمیایی

(11):K- تجهیزات پزشکی وداروها

(12):L- مبلمان، لوازم منزل، دفتر وانبار

2-1گروه فرعی (USB. GROUP)

تقسیم گروه اصلی به یکصد گروه فرعی بستگی دارد به نوع کالاهایی که در آن گروه اصلی

قرار دارد . در تقسیمات فرعی ممکن است بعضی ازقسمتها فعلاَ درنظر گرفته نشوند وبرای

انواع کالاهائی که درآینده احتمالاَ احتیاج خواهد شد باز گذاشته شود. یک گروه فرعی معمولاَ

در برگیرنده یکدسته از انواع کالاهائی است که مشخصات عمومی مشترکی دارند .

– گروه اصلی (03) : ابزار آلات حفاری وتولید

– گروه فرعی(32) : سرتمه های چرخنده وتبد یلا ت مربوطه .

یا اینکه :

– گروه اصلی (81): سخت افزا عمومی

– گروه فرعی (31): پیچهای فولادی

3-1 گروه فرعی تر(USB. USB. GROUP): برای تقسیم بندی گروه فرعی به

گروههای زیر فرعی همان ترنیب طبقه بندی که در بالا ذکر شد منتها درالگوی جزئی تر و

دقیق تر رعایت می شود که چنانچه همان مثالهای فوق را درنظر بگیریم گروه فرعی تر هر

کدام بترتیب می شود:

گروه فرعی تر(033259) : تبدیل نوع ناسیونال، مدل 24-N

یا:

گروه فرعی تر (813162): پیچ فولادی، دنده درشت (UNC)

4-1 شماره ردیف کالا (ITEM NO): تحت هر گروه فرعی تر یا گروه زیر فرعی

تعداد یکهزار کالا از همان نوع قرار می گیرد (999-000) این سه رقم که شماره ردیف کالا

مشخص شده میباشد بعد از6رقم طبقه بندی یا کد فهرست کالا قرارگرفته وبدین ترتیب 9رقم

از شماره MESC را کامل می کند.

2- نمودار کالا(INDICATOR)

نمودارکالا رقم دهم شمارهMESC را تشکیل می دهد نمودارکالا بدین منظوربکاربرده میشود

که نوع کد گذاری کالا را از لحاظ فعال یا غیر فعال بودن و داخلی یا خارجی بودن را مشخص

نماید نمودار کالا از0تا 9 به شرح زیرتعریف شده است :

نمودار (0): این شماره نمودار هنوز بکار برده نشده است .

نمودار(1): نشان دهنده کالا ولوازم وارداتی ( به استثناء قطعات ید کی ) که بعنوان کالاهای

استاندارد مصرف در شرکت انتخاب شده است:

مثال : بعضی از لوله های مصرف شبکه گاز رسانی که از خارج تامین می شود .

نمودار(6): نشان دهنده کالاهای غیر استاندارد است که قابل سفارش مجدد نمی باشند.اقلا م

دارای نمودار6 باید به سرعت بررسی شوند وطبق ضوابط مقرر ترتیب حذف آنهاازموجودی

انبار داده شود.

مثال: رنگهای فاسد شده در انبار

نمودار(7): نشان دهنده کالاهائی است که هنوز قابل مصرف می باشند ولی کالای استاندارد

ومشابه دیگری جانشین آن شده ودیگر سفارش داده نخواهد شد. از مسئولین انبار خواسته

می شود که قبل ازسفارش وتوزیع اقلام استاندارد جایگزین شده نسبت به توزیع ومصرف

اقلا م نمودار (7)اقدام نمایند .

مثال : لوله های درز دار باضخامت بالا که جایگزین لوله های بدون درزبا ضخامت پایین تر
شده اند .

نمودار(8): نشان دهنده کالاهای مستعملی است که تعمبر شده وقابل تطبیق نمیباشد ومادام

که تعمیم نهایی درباره آن گرفته نشده سفارش نخواهد شد .

نمودار(9): نشان دهنده کالاهایی است که هنوز مشخصات آن با هیچیک از نمودارهای فوق

قابل تطبیق نمیباشد ومادام که تصمیم نهایی درباره آن گرفته نشود سفارش نخواهد شد.

توضیح لازم :

مواقعی که تعیین قطعی وضعیت طبفه بندی کالا ئی امکان پذ یر نباشد کالا به صورت موقت

طبقه بندی وکد گذاری می شود تا بعداَ د ر فرصت مناسب با بررسی کامل مشخصات ومدارک

لازم بدست آورده شده اقدام به کد گذاری دائمی در وضعیت قطعی گردد.

اقلام موقت بد لیل اینکه امکان دارد پس از بررسی اطلاعات بد ست آورده از سیستم کالاهای

فعال حذف شوند در صورت نیازبایستی به مقدارحد اقل سفارش کد گذاری ودر انبارها ذخیره

گردد ومصرف کنندگان جدید نیز حتی المقدور نبایستی نیازهای خود راازمیان کالاهای موقت

انتخاب ودرخواست نمایند. این اقلام درکتب طبقه بندی کالا باید با علامت ویا کد مشخصی از

سایر اقلام استاندارد دائم قابل تشخیص باشند وبهتر است دلیل موقت بودن آنها نیزدرانتهای

متن مشخص برای آگاهی متقاضیان ذکر گردد .

مثال:

با افزودن رقم دهم (نمودار کالا) به 9رقم بد نه، شماره MESC 10 رقمی تکمیل می شود .

در مورد مثال قبلی با نمودار(1) کالای استاندارد وکد گذاری شده بشرح زیر میباشد :

گروه اصلی (03): ابزار آلات حفاری وتولید

گروه فرعی (0332): سرتمه های چرخنده وتبد یلات

گروه زیرفرعی(033259): تبدیل – ناسیونال مدل 24-N

شماره ردیف کالا (033259010):تبدیل کامل با آداپتورونوع مخصوص

شماره MESCکامل با نوع (1) (0332590101): کالای استاندارد در مورد مثال دوم با

نمودار(9) کالای موقت ( تحت بررسی) بشرح زیر میشود :

گروه اصلی(81): سخت افزار عمومی

گروه فرعی (8131): پیچهای فولادی

گروه زیر فرعی (813162): پیچ فولادی د نده درشت

شماره ردیف کالا (813162329): به قطر4/3 اینچ به طول 4اینچ

شماره MESCکامل با نمودار(9) (0813163299 ): کالای تحت بررسی(موقت)

3- واحد شمارش کالا

واحد شمارش کالا درسیستم طبقه بندی کالاهمان واحد صدورکالا ازانباردرنظرگرفته میشود

این واحد تاآنجا که امکان دارد بایستی منطبق باواحد شمارش کالای بکار برده شده دراسناد

خرید انتخاب شود ولی در مواردیکه واحد اندازه گیری کالا در اسناد خرید با واحد صدور کالا

از انبار متفاوت می باشد ترجیحاَ بایستی موردی رابرای سیستم طبقه بندی کالا انتخاب کنیم

که درسیستم عملیات انبارها کاربرد مناسبتر وآسانتری دارد والبته برای سهولت امرخرید و

برای راهنمائی ماُموران خرید باید جداول راهنمای تبدیل واحد صدور کالا به سایر واحد های

اندازه گیری بکار رفته در خرید تهیه گردد ودر اختیار آنان قرار گیرد.

در سالهای اخیر سعی شده تا واحدهای مختلف شمارش کالا برای کالاهای مشابه ویکسا ن

حذف وتنها از یک واحد مشترک وقابل استفاده همگان در سیستم عملیات انبارها وواحد های

تدارکاتی وخرید استفاده شود دراین رابطه بااستفاده ازسیستم اندازه گیری متریک تنوع واحد

ها بطور قابل ملاحضه ای کاهش یافته است.

واحد های اندازه گیری که هم اکنون درسیستم MESC استفاده می شود وبا کد های دوحرفی

به سیستم کامپیوتری طبقه بندی کالا معرفی شده اند بشرح زیرمیباشد :

واحد شمارش کالا کد کامپیوتری مربوطه

جعبه (BOX) BX

تکه طولی LE

متر M I

ورق SH

متر مکعب 3M

متر مربع 2M

یارد YD

سانتیمتر CM

فوت FT

کیلو گرم KG

لیتر LT

میلیمتر MM

میلی لیتر ML

گرم GR

گالن GL

جفت PR

عدد NO

دست(SET) ST

پوند (وزنی) LB

حلقه(بدون لبه) RO

حلقه ( لبه دار) RL

قوطی CN

کارتن CA

کیسه BG

بشکه DR

اینچ IN

متقاضیان کالا مجازند فقط واحدهای شمارش کالای معرفی شده به سیستم کامپیوتری رامورد

استفاده قرار دهند وچنانچه بخواهند واحد جدیدی را به سیستم معرفی نمایند بایستی پیشنهاد

خود را بادلایل کافی به اداره طبقه بندی کالاارائه نمایند تامورد بررسی قرارگیرد ودرصورت

تاُیید به سیستم اضافه شوند .

4- مشخصات کالا

پس از شماره MESC (10رقمی) وواحد صدور کالا(2حرفی) بخش سوم ساختارMESC

شرح کالا شامل یک خط اطلاعاتی 45حرفی می باشد که جزئیات مربوط به مشخصات فنی

کالا در آن نوشته میشود .

MIS.INF
S/C
DESCRIPTION P.INFORM
UNIT
MISC NO
5 حرف یا رقم
1حرف
45 حرف
حرف
10 رقم

اماازآنجا که معمولاَ مشخصات کامل کالاها دریک خط 45 حرفی جا نمی گیرد ونیازبه خطوط

اضافی دیگری می باشد سیستم MESC حد اکثر 16خط برای مشخصات هر رقم کالا در نظر

گرفته است .درصورتیکه کالاهائی که بخش عمده مشخصات آنها مشابه ویکسان باشد برای

جلوگیری از تکرار مشخصات مشابه در مورد هرقلم، مشخصات یکسان ومشترک فقط یکبار

دربالای مشخصات خاص اقلام نوشته میشود ودرذیل آن بترتیب تک تک اقلام وباشماره های

MESC وشرح خاص نوشته میشوند؛ مشخصات یکسان ومشترک بین یکد سته ازاقلام هم

خانواده رادرسیستم مکانیزه MESC سرفصل مشخصات (HEADING) میگویند که با یک

شماره MESC (9رقمی) کوچکترازشماره ردیفMESC های اقلام مربوطه ودر بالای اقلام

آورده می شود و سپس درذ یل آن شماره MESC های(10رقمی ) خاص هرقلم را به همراه

مشخصات مربوط آن اقلام درج می نمایند . با این وصف مشخصات کامل هرقلم کالا تشکیل
ت
میشودازمشخصات کلی که تحت عنوان سرفصلHEADING آورده میشود باضافه مشخصا

خاص قلم مربوطه بنابراین مشخصات سرفصل بتنهائی ویا مشخصات خاص هر قلم بتنهائی

نمی تواند گویای مشخصات کامل کالا باشد. لذا چنانچه در درخواستها ومکاتبات تدارکاتی

فقط به یکی ازآن دو اشاره شود کافی به مقصود نخواهد بود .

بمنظور رعایت یک نظم وترتیب یکنواخت در تنظیم کلی مشخصات طبقه بندی کالاها تعداد

خطوط لازم برای تنظیم هدینگ کالا راحداکثر17خط وتعداد خطوط لازم برای درج مشخصات

خاص هرقلم راحداکثر 2خط درنظر گرفته اند ولی معمولاَ تعداد خطوط هد ینگ اغلب اقلام

طبقه بندی شده از 10خط تجاوز نمیکند وهمینطور مشخصات خاص هرقلم نیز معمولاَ از

یک خط بیشتر نمی شود .

مثال (4) چگونگی طبقه بندی 3 قطعه مربوط به یک لگولا تورگاز رانشان می دهد .

17- MIS.INF
7- S/C
DESRIPTION
8- UN
9- MESC NO

PARTS FOR GAS REGULATOR 18s3b3/4 X
3/4 INCH OVTLET INLET SIZE SUPPLER:

AMERISAN METER
ADRESS: FAX: TLX:
DIAPHRAGM PART NO: 41X123 SPRI N G PART NO :40X 124 O – RING PART NO :40X 124

604415000

6044150113
6044150123
6044150133

خطوط مختلف هدینگ یا سرفصل کلی کالا بترتیب زیر شامل اطلاعات مختلفی است که تحلیل

گران وآنالیست های طبقه بندی کالا برای یکنواختی این سیستم باید درتنظیم مشخصات ترتیب

آن را رعایت کنند .

خطوط اول ودوم: نام کالا + مشخصات مهم واساسی کالا

خطوط سوم وچهارم : اطلاعات لازم برای شناسایی کالا وموارد کاربرد آن

خطوط پنجم وششم : اطلاعات لازم مربوط به چگونگی ساخت + استاندارد های مربوطه

خطوط هفتم وهشتم : اطلاعات تکمیلی مربوط به سابقه خرید قبلی وارتباط با دستگاهها

خطوط نهم ودهم : نام وآدرس کامل سازنده در مورد کالاهای اختصاصی (SUPPLIER)

خطوط یازدهم ودوازدهم : اطلاعات اضافی برای مصرف کنندگان وکاربردی کالا

خطوط سیزدهم وچهاردهم : اطلاعات اضافی برای مصرف کنندگان وکاربردی کالا

خطوط پانزدهم وشانزدهم : هر گونه اطلاعات لازم واضافی دیگرجهت شناسایی بهتر کالا از

جمله اطلاعات شامل شماره MESCهای مرتبط

خط اضافی (25): شماره تصویر کالا در ضمیمه مصور کتاب مربوط

تنظیم مشخصات هدینگ کالاها بسته به اینکه کالا هزنوع عمومی باشد یا ازنوع خصوصی

تفاوت هایی را الزاماَ ایجاب می کند که بعداَ توضیح داده خواهد شد .

مثال (25): چگونگی تنظیم مشخصات هدینگ ومشخصات قلم در کالاهای عمومی با توجه

به تعریف کالاهای عمومی خطوط مختلف یک هدینگ برای کالاهای عمومی معمولاَ به شرح

زیر تنظیم می شود :

خطوط 1 و2 :نام کالا + نوع کالا + زمینه کاربرد

خطوط 3 و4 : جنس مواد ساخت +استاندارد ساخت + استاندارد آزمایشات کنترل کیفیت

خطوط 5 و6 : سایر استانداردهای معادل وپذیرفته شده + شرایط کار

خطوط 7 و8 :سایر اطلاعات تکمیلی جهت شناسایی بیشتر کالا

خطوط 9 و10: توضیحات بیشتر در مورد شکل ظاهری وجنس بدنه

خطوط 11 و12: در صورت لزوم اطلاعاتی در مورد طراحی وجزئیاتی در این رابطه

خطوط 13 و14: استانداردهای مربوط به ابعاد واندازه

خطوط 15 و16: هر گونه توضیح اضفی لازم برای مصرف کنند گان یا تولید کنند گان

خط اضافی(25): شماره رفرانس مربوط به تصویرکالا درکتابچه تصاویرکالا توضیح اینکه

در تنظیم مشخصات از نوشتن کلمات وعبارتهای اضافی غیرمورد نیازویا توضیح واضحات

خود داری می گرد د.

MIS.INF
S/C
DESRIPT ION
UN
MESC NO

S
S
S
NYTS, CARBON STEEL, BLACK
HEXAGOKAL, UNIFIED NORMAL
SERIES, MATERIAL IN
ACC.WITHBS – 2708,THREAD UNCIN.
WITH BOLTS
MESC REFERENCE NO 8101011841
SEE ILUSTRATION IN PAGE
1/2-
SIZE 1/4 INCH
SIZE 3/8 INCH
SIZE 5/8 INCH

NO
NO
NO

8141011041
8141011051
8141011061

در پاره ای موارد که اطلاعات اضافه ولازم آنقدر زیاداست که نمیتواند جزو16خط مشخصات

هدینگ (سر فصل) قرار بگیرد اطلاعات بایستی بصورت کتابچه مشخصات وبا شماره رفرانس

معین وتاریخ تجدید نظر تدوین گردد ودر متن مشخصات هدینگ بعنوان راهنمائی قید شود که

برای مشخصات کاملتر به کتابچه شماره………تجدید نظر……… مورخ…………رجوع شود

مثال (6): چگونگی تدوین مشخصات هدینگ ومشخصات قلم در مورد قطعات یدکی با توجه به

تعریف قطعات یدکی اختصاصی تدوین خطوط مختلف هدینگ در مورد قطعات یدکی معمولاَ

شامل اطلاعات ومشخصات مربوط به دستگاههایی است که قطعات یدکی آن درذیل آن کد گذاری می گردد.

خطوط 1 و2 و3:شامل نام کالا+ نوع دستگاه+ مدل دستگاه + طرفیت دستگاه (اندازه) +

شماره سریال

خطوط 4 و5 و6: کاربرد دستگاه+ نوع عملکردآن درارتباط باسایر دستگاه یا کل تاُسیسات

+ شماره نقشه+ سابقه خرید و شماره سفارش.

خطوط 7 و8 : اطلاعات لازم دیگر جهت شناسایی بهتر دستگاه

خطوط 9 و10: نام آدرس کامل فرستنده اولیه( تلکس+ تلفن+ فاکس)

خطوط11 و12: محل نصب وسرویس دهی دستگاه

خطوط13 و16: هر گونه توضیحات اضافی لازم برای شناسایی بهتر دستگاه برای فروشنده

ویانحوه نگهداری دستگاه برای واحد های عملیاتی

خط اضافی آخر(25): شماره وصفحه مربوط به دستگاه

MIS.INF
S/C
DESRIPTION
UN
MESC NO

C
C

4122
4123

PARTS FOR GAS TURIN
………………..
MODEL MARS, 10 MW. . SERIAL NO
81423, COUPLED WITH
GENERATOR
FROM ORDER 0334455MD – 01

SUPPLTER: SOLLAR CO. TLX=
……..
FAX: TLEX ADRES=
LOCAYION : BIDBOLAND GAS REFINERY
…………..
NO TE: FOR GENERAYOR PART
REFER TOGROUP 67
I LLU STRA TION: SEE PAGE 9 ITE M 1
………………
ROTOR
STATOR BLADES

01

09

11

25

NO
ST

202020111

2020201203

2020201223

مسئولیت نوشتن مشخصات اقلام عمومی با توجه به تعریف آن وبد لیل اینکه نباید ذکری از

سازنده یا فروشنده خاصی درآن بشود به عهده گروه کارشناس کمیته استاندارد کالا ست که

چگونگی تزکیب اعضاء ونحوه کارآنها بعداَ توضیح داده خواهد شد .

تنظیم مشخصات اقلام یدکی واختصاصی به لحاظ اینکه مشخصات باید دقیقاَ ازروی اسناد و

مدارک فنی فروشندگان مربوطه نوشته شود نیازی به بررسی وتدوین توسط گروه کارشناس

کمیته استاندارد کالا ندارد ومستقیماَ توسط تحلیل گران طبقه بندی کالا انجام میشود .

تمرین: با استفاده از مدارکی که در اختیارتان قرارمیگیرد(کاتالوگ دستگاه+ لیست قطعات

یدکی مربوطه) حداقل 10 قطعه مهم را که درتعمیرات سالیانه دستگاه مورد نیاز می باشد و

لازم است قبلاَ کد گذاری وجهت ذخیره درانبار بروش کالای موجودی انبار سفارش گرد د

طبقه بندی نمائید .

5- کد سفارش مجدد کالا (STANDARD CODE)

پس ازتدوین مشخصات کالا، کد سفارش مجدد کالا یا استاندارد کالا قرار داده میشود کالاهای

موجودی انبار ازلحاظ چگونگی تجدید سفارش وجایگزینی اقلام درانبارها ازنقطه نظر مقدار

سفارش با یکدیگر متفاوتند اما میتوان آنها راازدیدگاه عملیات انبارها طبق روشهای کنترل

موجودی انباربه چند دسته یاگروه مهم تقسیم بندی کرد هریک ازاین تقسیم بندی ها میتواند

بعنوان یک فرمول مشخص برای مقدارسفارش هربار ونقطه سفارش(زمان سفارش)،(ازنظر

سطح موجودی کالا درانبار) و دوره سفارش درنظر گرفته شود ود رسیستم مکانیزه کنترل

موجودی انبارمورد استفاده قرارگیرد.درحال حاضر8 کد مختلف برای سفارش مجد د اقلام

گرفته شده است که تعریف هریک بشرح زیر میباشد :

S: کد تجدید سفارش مجدد به کالاهایی ( به غیراز قطعات ید کی) است که فرمول کامپیوتری

جایگزینی آن درانبارمتناسب با روند مصرف کالا ازانبارمیباشد.

(توضیحات بیشتر رادر روشهای کنترل موجودی انبار پیگیری نمائید.)

این کد فقط درمقابل کالاهای عمومی یا نمودار(1) و(2) استفاده میشود .

C : کد تجدید سفارش مربوط به قطعات یدکی مورد مصرف درتعمیرات دستگاههاست که در

حین عملیات بهره برداری از یک مصرف منظم برخوردار میباشند فرمول کامپیوتری آن نیز

براساس روند مصرف انباروجایگزینی متناسب با آن تنظیم گردیده است این کد فقط درمقابل

قطعات یدکی بانمودار (2) و(3) استفاده می شود .

I : کد تجدید سفارش مربوط به آن دسته ازقطعات ید کی است که دردستگاهها مشمول یک

روند مصرف مستمر نمی باشد. دربین قطعات یدکی مربوط به دستگاههای حیاتی ودر درجه

اول قطعاتی هستند که معمولاَ در تعمیر د ستگاه های مربوطه مصرفی ندارند و یا به ندرت

مصرف می شوند نظیر پوسته پمپها ویا موتورتوربین در توربین های گازی ویامیل لنگ در

موتورهااین قطعات بد لیل اینکه درجریان کارکرد دستگاه معمولاَ مستهلک وفرسوده نمیشود

لذادرتعمیرات معمولی نیازبه تعویض نخواهند داشت وضرورتی ندارد قبلاَ خریداری ودرانبار

ذخیره شوند. لیکن احتمال بسیار کمی داده می شود که به علت بروز حوادث پیش بینی نشده

دستگاه صدمه ببیند واین قطعات نیازبه تعویض داشته باشد درچنین مواردی برای جلوگیری

از توقف طولاتی دستگاه وتاُخیر درخرید قطعه وحمل آن به محل کار باید اقامت راازقبل بعمل

آورد مثلاَاگراین قطعه مهم که معمولاَ گران قیمت نیزهست قبلاَ خریداری ودرانبارذخیره نشده

باشدلازم است بفوریت وبصورت اضطراری خریداری ودراختیار گروه تعمیرات قرارداده شود

تا با تعویض آن بلا فاصله دستگاه مربوطه را آماده فعالیت نمایند ولی با توجه به اینکه خرید

اضطراری هر چقدرهم فوری وسریع انجام شود حداقل چند ین ماه طول خواهد کشید ودر این

فاصله دستگاه حیاتی واصلی مربوطه متوقف خواهند ماند ونتیجتاَ کل عملیات پالایش متوقف

شده وضرر وزیان فراوانی به بار خواهد آورد ؛ لذا برای جلوگیری ازاین وضع ومقابله بااین

ریسک تعداد حداقلی از قطعه را باکد(INSURANCE ITEM) خریداری ودرانبارنگهداری

می کنند تا چنانچه روزی در اثرحادثه ضرورت داشت که تعویض شود بلا فاصله قطعه

را ازانبار مربوطه گرفته ونسبت به تعمیر دستگاه مربوطه اقدام نمایند .

اقلامی کخ دارای این شرایط باشند یعنی کم مصرف وگران قیمت باشند رااقلام بیمه ای گویند

از آنجا که این قطعات گران قیمت بوده و خرید و نگهداری آنها درانبار صرفاَ جهت کاهش

ریسک احتمال توقف دستگاههای حیاتی انجام میگیرد. وذ خیره کردن قبلی این قطعات می

تواند خود نوعی بیمه کردن سلا مت کار تولید وپالایش به حساب آید شاید این اقلا م به این

دلیل بیمه ای نامیده شده اند بطوریکه حتی اگراین قطعات در طول عمر دستگاه هیچکدام هم

مصرف نشوند ودر انبار بلا مصرف بمانند هزینه های مربوط به رکورد این سرمایه درانبار

رامیتوان معادل هزینه های مربوط به بیمه سلا مت دستگاههای حیاتی به حساب آورد .

اقلام بیمه ای باید تحت کنترل خاصی نیز مصرف وتجد ید سفارش شوند. متقاضیان بطوری

عادی و معمول نمی توانند اینگونه قطعات را از انبار تحویل گرفته ومصرف نمایند برای

دریافت قطعات بیمه ای واحد متقاضی باید گزارش کاملی در مورد غلت صدمه دیدن قطعه و

دلیل تعویض آن ارائه نمایند تا پس از بررسی وتاُیید بالاترین مقام تعمیراتی قطعه مورد نظر

در اختیار او قرار گیرد

تعداد قابل ذخیره ونگهداری اقلا م بیمه ای در انبار بستگی به تعداد دستگاههای موجود در

سرویس عملیات ودرجه ریسک توقف احتمالی آنها دارد .

در حال حاضر تعداد حد اکثرذخیره اقلام بیمه ای درانبارمربوط به هر تاسیسات یکعدد منظور

شده است.این کد فقط در مقابل اقلام قطعات یدکی استفاده می شود

Q : کد تجدید سفارش مربوط به کالاهایی است که مصرف منظم ومستمری ندارد ونوعاَطبق

برنامه خاصی وبه مقدارمعینی ودرمقاطع خاصی مورد نیازخواهند بود.این اقلام پس ازتاُمین

نیز فقط جهت اجرای همان برنامه یا پروژه خاص مصرف می شوند. بنا براین اقلام براساس

روند مصرف انبار قابل سفارش گذاری مجدد نمی باشند مانند اقلام پروژههای گاز رسانی که

طبق برنامه سالیانه وپیش بینی وسفارش میشوند ودرهمان پروژهها نیز مصرف می شوند

بعضی از انواع لوازم یدکی نبز که درتعمیرات اساسی ویا پروژههای بازسازی مورد نیاز می

باشند میتوانند با کد تجدید سفارش(Q) درسیستم مکانیزه کالا شناسائی ومورد استفاده قرار

گیرند . این کد در مقابل اقلام نمودار (1) تا(4) می تواند مورد استفاده باشد .

O : کد تجد ید سفارش مربوط به اقلا م موقت می باشد که متناسباَ براساس نظر آنا لیست

مربوطه در برنامه ریزی های کنترل موجودی کالای مربوطه میتواند مورد استفاده قرار

گیرد وفرمول خاص در سیستم مکانیزه کنترل کالا برای آن درنظر گرفته نشده است این کد

درمقابل اقلام نمودار (4) و(9) مورد استفاده می باشد

N : کد تجدید سفارش مربوط به اقلام دارای جانشین / جایگزین شده میباشد. این کد نیز

مانند کدO براساس نظر تحلیل گر کنترل موجودی انبارها متناسباَ مورد استفاده قرار میگیرد

وفرمول مشخص در سیستم مکانیزه کنترل کالا ندارد .

X : کد تجدید سفارش مربوط به کالاهای استاندارد نمودار(6) میباشد. اینگونه کالاها نباید

تجدید سفارش شوند مگربد لایل خاص که مربوط به روشهای کنترل کالا میباشد.

R : کد تجد ید سفارش مربوط به اقلا م نمودار(8) میباشد برای این دسته ازاقلا م سفارش

مجدد انجام نمیگیرد اما سفارش تعمیر ویا سفارش ساخت در کارگاه داخلی سازمان شرکت

امکان پذیر است وچه تسمیه کدهای فوق الذ کر بشرح زیر اعلام گرد یده است.

S: STANDARS ITEMS

C: CONSUMMABLE ITEMS

I: INSURANCE ITEMS

Q: TO BE ORDERES ON SPECIAL REQUEST

O: PROVISIONAL ITEMS

N: NOT TO BE REORDERED ITEMS

X: NON STANDARD ITEMS

R: RECONDITIONED ITEMS
6 : کد اطلاعات متفرقه

آخرین بخش اطلاعاتی که برای یک قلم کالا در نظر گرفته میشود اطلاعات متفرقه است که

کاربردهای مختلف دارداین کد ممکن است کالاها راازنظرکنترلهای مالی وتقسیم بند یهایی

که درمورد تخصیص بودجه مورد نیازسازمان میباشد تفکیک نماید بعنوان مثال اقلام پروژه

های گاز رسانی از لحاظ تاُمین بودجه با سایر قالام تعمیراتی مورد نیاز برای نگهداری

تاُسیسات متفاوتند وباید حساب وکتاب مالی آنها جدا نگذاشته شود. لذااز کد اطلاعات متفرقه

در این زمینه می توان استفاده کرد ودر سیستم مکانیزه کالا از آن استفاده نمود .

مراجع راهنمای طبقه بندی کالا

مرجع راهنمای طبقه بندی کالا که تحلیل گران وآنالیستهای طبقه بندی کالا برای طبقه بندی

وکد گذاران کالا از آن استفاده می کنند عبارتند از :

1- راهنمنای طبقه بندی کالا (CODING SCHEDULE)

2- فهرست عمومی کالاها (GENERAL INDEX)

3- کتب کامل طبقه بندی کالا (MESC BOOKS)

راهنمائی طبقه بندی کالا

مرجع طبقه بندی کالا که تحلیل گران وآنالیست های کارشناسی استاندارد انجام شده است

شامل کدهای6 رقمی طبقه بندی کلیه کالاهای مورد استفاده درصنایع نفت وگازوپتروشیمی

میباشد که در یک فهرست 6رقمی تنظیم وتدوین گردیده است نمونه پیوست یک فهرست 6

رقمی از راهنمائی طبقه بندی کالا بانضمان نمونه ای از فهرست چهار رقمی راهنمائی طبقه

بندی کالا در مورد گروه اصلی 78 (شمشها وورقه های فلزی پلاستیکی وغیره ) را نشان

میدهد.
راهنمای طبقه بندی کالا تقسیم بندی های کلی کالا را از گروههای اصلی گرفته تا گروههای

فرعی وهم چنین گروه های فرعی در فرعی همه را شامل می شود و چهار چوب و الگوی

یکنواخت ومناسبی برای طبقه بندی وکد گذاری کالاهاست .

راهنمای طبقه بندی کالا برای هر کروه طبقه بندی کالا شامل بخشهای زیر می باشد :

– مقدمه کلی در ارتباط با نوع کالاهای هرگروه ونحوه طبقه بندی کالای مربوطه

– فهرست گروههای فرعی (فهرست 4رقمی )

– فهرست گروههای فرعی درفرعی (فهرست 6رقمی)

طراحان این فهرست در لابلای گروههای فرعی ، وفرعی در فرعی کد های 6رقمی آزادی را

پیش بینی کرده اند تا تحلیل گران وآنالیست های طبقه بندی کالا برای طبقه بندی کالای جدید

در آینده بتوانند متناسباَ فهرستهائی را اضافه ومتناسب بانیاز سازمان خود آنرا تکمیل نمایند

کدهایی که به این ترتیب تحلیل گران وآنا لیستهای طبقه بندی براساس تشخیص خود ا ضافه

می نمایندجنبه موقتی دارد وباعلا مت * درجلوی آن مشخص می نمایند تادربررسیهای بعدی

توسط کمیتهای فنی وکارشناسی مورد بررسی وتجدید نظرقرارگرفته ودرصورت تاُییدعلامت

* خذف گردد وکد موقت به کد دائمی تبدیل گردد. البته در تنظیم وتدوین چنین راهنمائی برای

طبقه بندی کالاها اگر چه همه دست اندر کاران سعی می نمایند که این راهنما، فهرست کاملی

باشد از کالاها صنایع نفت و گاز وپتروشیمی والکوی صحیحی باشد برای کد گذاری کالاها و

خلاصه اینکه تا آنجا که ممکن است سعی بر این است که این فهرست بطور کامل طراحی و

تدوین گردد ودربرگیرنده همه انواع کالاهای مورد نیازسازمان باشد تا آنالیستهای طبقه بندی

کالا براحتی بتوانند کالاها وقظعات جدید مورد نظررابا کمترین اشکال طبقه بندی نمایند لیکن

طبیعت کاروتنوع اقلام به حدی است که دائماَ نیازبه بازنگری وتجدید نظردارد ونباید از بروز

رسانی وبهنگام نگهداری آن غافل گردید

2- فهرست عمومی کالا(GENERAL INDEX)

فهرست عمومی الفبایی کالاها لیستی از کالاهاست که بترتیب حروف الفبا تنظیم شده است(بر

عکس کتابچه راهنمای طبقه بندی کالا که بترتیب شماره های 6رقمی تنظیم شده است) دراین

فهرست درمقابل مشخصات عمومی هرکالا شماره6رقمی مربوطه درج شده است تا متقاضیان

کالا از روی مشخصات کلی کالا به شماره 6 رقمی کالا د ست یافته و سپس برای پیدا کردن

مشخصات کامل کالای مورد نظر خود به کتابهای کامل طبقه بندی کالا مراجعه ودر ذیل همان

ردیف 6رقمی شماره 10 رقمی MESC مربوط به انبار مراجعه وکالای خود را دریافت کنند.

کتابچه فهرست عمومی الفبائی کالا شامل بخشهای زیر است .

– مقدمه : شامل توضیحاتی درمورد چگونگی استفاده از کتابچه وذکر چند مثال

– فهرست گروههای اصلی کالا شامل گروههای 01 تا99 وشرح کلی کالاهای هر گروه

– شرح کلمات اختصاری بکار برده شده درکتب طبقه بندی واستاندارد کالا

– جدول واحد های اندازه گیری بکار برده شده

– فهرست عمومی کالاها بترتیب حروف الفبا ازA تا Z .

ضمیمه انتهایی کتابچه شامل استاندارد معتبر جهانی بکار برده شده درشرح کالا ها کتابچه

فهرست عمومی الفبائی کالا نیز مانند کتابچه راهنمائی طبقه بندی کالا باید بطورمرتب بهنگام

در آورده شود وهر از گاهی جهت توزیع بین متقاضیان تجدید چاپ وتکثیر شود .

همینطور بتدریج که کالاهای جدید کد گذاری واضافه میشودلازم است فهرست عمومی الفبائی

نیزاصلاح شده ومتناسباَ توسعه یابد .

نمونه پیوست قسمتی از کتابچه فهرست عمومی الفبائی میباشد .

3- فهرست کامل یا کتابهای طبقه بندی کالا (MESC BOOKS)

فهرست کامل کتابهای طبقه بندی کالا شامل تمامی شمارههای 10 رقمی MESC مربوط به

کالاهای استاندارد شده، واحد شمارش کالا ومشخصات کامل آنها می باشد .

کتابهای طبقه بندی کالا بترتیب شماره MESC در اوراق جداگانه تهیه وتکثیروبین استفاده

کنند گان توزیع میگردد تا درکلاسورهای مخصوص قراردهند وبراحتی بتوانند برگهای جدید

بروز درامده را جاگزین اوراق قد یمی ومنسوخ شده نمایند .

کتابهای طبقه بندی کالا که برای هرگروه اصلی جدا گانه تهیه می شود شامل قسمتهای زیر

می باشد:

– مقدمه: شامل توضیحاتی درمورد نحوه طبقه بندی کالاعای ظان گروه می باشد

– فهرست گروههای اصلی+ فرعی (4رقمی) وفهرست اصلی+فرعی+ زیرفرعی(6رقمی)

– متن کتاب شامل شماره ده رقمی MESC ، واحد شمارش کالا وشرح ومشخصات کالا

روش انجام کارطبقه بندی کالاها درشرکت ملی گاز ایران

سازمان دهی واحد طبقه بندی کالا

سازمان های کوچک ممکن است نیازی به سازماندهی واحدی جداگانه جهت طبقه یندی کالا

نداشته باشد وطبقه بندی کالا درشرح وظائف واحد دیگری چون واحد کنترل کالاها ی انبارها

ادغام شود. باافزایش وسعت سازمان نیاز به ایجاد واحد طبقه بندی واستاندارد کالا بصورت

جداگانه کاملاَ احساس می شود این موضوع در بسیاری از واحدهای دیگر نیزصادق است در

سازمانهای کوچک ممکن است به واحد روش جداگانه نیز نیازی نباشد لیکن بارشد سازمان

وافزایش حجم عملیات فروش قسمت فروش کم کم به صورت واحدی بزرگ ومجزابوجودآید.

گفته شد که سازمان بصورت ارگان زنده عمل می کندآنگاه که کوچک است ساختاری مناسب

با وضع خود داشته وارای واحد های محدودتری میباشد بارشد سازمان وضائف تخصصی تر

شده ونیاز به ایجاد قسمتهای مجزااحساس می شود لیکن دراین حالت نیزاجزای سازمان باید

همچون اعضاء بد نی واحد هماهنگ ومنظم عمل کنند .

واحد طبقه بندی واستاندارد کالا به عنوان عضوی ازمجموعه زنده سازمان باید در محدوده

مجموعه خود به صورت سیستمی بازعمل کرده وباسایرادارات درارتباط ارگانیک قرارگیرد.

بااین دیدگاه وظیفه واحد طبقه بندی واستاندارد کالاازتعین شماره هایMESC وتدوین شرح

ومشخصات کالا فراتر می رود.

در مدیریت واحد طبقه بندی واستاندارد کالا همچون سایرزمینه های مدیریت، مفاهیم برنامه

ریزی، سازماندهی وکنترل ارگان اصلی مد یریت را تشکیل می دهند. سرپرست طبقه بندی و

استا ندارد کالا باید نسبت به نیازهای سازمان آینده نگر باشد، برنامه ریزیهای لا زم را بعمل

آورده، ساختاراداری وروشهای کاری مناسب را طرح ریزی کرده وحرکت واحد خودراکنترل

نماید. سیستم طبقه بندی واستاندارد کالای هرسازمان همچون زبانی زنده برای جوابگویی به

نیازها دائماَ درحال تغییر وتحول می باشد همراه با رشد تکنولوژی، مواد و ماشین آلات جدید

به بازارعرضه میشود واقلام قدیمی از رده خارج می گردند .

هرواحد طبقه بندی پویا باید نسبت به تغییرات تکنولوژیک داخلی وجهانی درحوزه عمل خود

آگاه باشد واطلاعات فنی جدید را جمع آوری کند دراین زمینه واحد طبقه بندی واستانداردکالا

میتواند خوراک اطلاعاتی مفیدی را دراختیار واحد فنی – مهندسی سازمان قرار دهد.

درسازمانهای بزرگ مثل شرکت ملی گاز ایران واحد طبقه بندی واستاندارد کالا معمولاَ باید

کتابخانه فنی مجهزی داشته باشد که حاوی اکثراستانداردهای بین المللی ومعتبر بوده وبا

سازمانهای استاندارد جهانی درارتباط باشد. این واحد باارسال خبرنامه های داخلی می تواند

سایرادارات شرکت رادرجریان پدیده های جدید فنی در زمینه تولید ماشین آلات ومواد جدید

قرار داده ونظرات آنها را متقابلاَ کسب نماید. ضمناَ با استفاده از کامپیوتر ونرم افزارهای

بانک اطلاعاتی باید شناسنامه کلیه ماشین آلات موجود درشرکت دراین کتابخانه نگهداری

شود واحد طبقه بندی واستائدارد کالا هنگام خرید دستگاه جدید یا موقع از رده خارج شدن

دستگاه قدیمی باهمکاری وکسب نظر از واحد های زیر ربط وتحلیل اطلاعاتی که جمع آوری

می نمایند در صورت لزوم اقدام به اضافه یا حذف نمودن شماره های طبقه بندی می کند.

محل سازمان واحد طبقه بندی واستاندارد کالا معمولاَ باید در بخش خدمات فنی بازرگانی ودر

حوزه مربوط به مدیریت بازرگانی قرار گیرد. این واحد ضمناَ باید همکاری نزدیکی با واحد

انبارها وواحد کنترل موجودی انبارها داشته باشد. واحد طبقه بندی واستاندارد کالا خود باید

از قسمتهای زیر تشکیل شده باشد :

1- گروه کارشناسی کالاهای ماشین آلات وقطعات یدکی

2- گروه کارشناسی کالاهای برق والکترونیک

3- گروه کارشناسی کالاهای شیمیائی ولوازم ایمنی

4- گروه کارشناسی کالاهای عمومی ومتفرقه

5- گروه کارشناسی کالاهای گاز رسانی وخطوط انتقال گاز

گردش کار

شرکت ملی گاز ایران سازمانی مرکب از مدیریت های زیر است:

1- مدیری عملیات پالایشگاهها و خطوط انتقال

2- مدیریت مهندسی وطرح ها

3- مدیریت بازر گانی

4- مدیریت اداری ومالی

5- مدیریت گاز رسانی وفروش

مسئولیت مد یریت های عملیات پالایشگاه ها وخطوط انتقال ومد یریت گاز رسانی و فروش

مجموعاَ نگهداری از تاُسیسات مربوط به پالایشگاه های گاز وخطوط انتقال گاز در سرتاسر

کشور ونهاتاَ توزیع گاز در شبکه های گاز رسانی در سطح شهرها وصنایع گاز سوز میباشد

که برای نگهداری این تاُسیسات نیازمستمر به کالاهای مختلف وقطعات یدکی می باشد. این

مدیریت هاکه عمده کالاهای صنعتی وقطعات یدکی رامصرف می کنند درخواست های کالاهای

خودرا که می خواهند بصورت مستمر ودائم کد گذاری ودر انبارها ذخیره گردد تا درجریان

نگهداری وتعمیردستگاهها از آن استفاده کنند طی فرمی بنام برگ پیشنهاد طبقه بندی کالا

(MAPF) تنظیم وطبق نمودار پیوست برای مدیریت بازر گانی ارسال می دارند برگ پشنهاد

طبقه بندی کالا در مدیریت بازرگانی بترنیب درامور خدمات فنی وبازرگانی وامور عملیات

کالا ونهایتاُ در امورتدارکات کالا مورد بررسی وتاُیید واقدام قرار می گیرد وآخرالامر که کالا

توسط امور تدارکات کالا خریداری گردید کالای خریداری شده به انبارهای مرکزی یا انبار

اختصاصی متقاضی تحویل می گردد تا از آن طریق در اختیار مصرف کننده قرار گیرد .

کمیته های کارشناسی استاندارد

اجناس ووسائلی که مورد مصرف مستمر واحدهای مختلف شرکت می باشد بایستی بصورت

متمرکز وهماهنگ توسط کمیته های کارشناسی استاندارد مورد بررسی قرار گرفته واستاندار

شود. دراغلب موارد درتدوین شرح استاندارد کالاهای مورد نیازشرکت ملی گازاستانداردهای

معتبر جهانی استفاده میگردد استاندارد های معتبر معمولاَ در مورد طراحی، کیفیت ساخت،

ابعاد واندازه چگونگی انجام آزمایشات مطالب مشخصی را ارائه داده اند . در تد وین شرح و

مشخصات استانداردکالاها علاوه بر استانداردهای ملی وبین المللی ا زکاتالوگ ها ومدارک

فنی سازندگان نیزبرای توضیح بیشترمشخسات اقلام ویا ترسیم بهتر نوع کالا میتوان استفاده

نمود.کمیته های کارشناس استاندارد به منظور تطبیق مشخصات فنی کالاها با نیازهای واقعی

واحد های مصرف کننده درتماس دائم با واحد های عملیاتی بوده وبا نیازها ومشکلات اجرای

آنها از نزدیک آشنائی کامل دارند .

کمیته های کارشناس استاندارد درحال حاضرترکیبی ازکارشناسان فنی وصاحب نظرواحد های

مختلف زیرمی باشد .

1- شخص متقاضی یا نماینده آگاه وتام الاختیار واحد متقاضی

2- نماینده امور مهندسی وخدمات فنی

3- نماینده امور بازرسی، کنترل فنی وایمنی

4- نماینده امور پژوهش واستانداردهای صنعتی (بعنوان دبیر کمیته)

5- نماینده امور خدمات فنی در مدیریت بازرگانی

کمیته های کارشناسی استاندارد برگهای پیشنهاد طبقه بندی کالاهای متقاضیان درمورد اقلام

عمومی را مورد بررسی قرارداده وبر اساس تجربیات عملی و اطلاعات علمی وبا استفاده از

کتب استاندارد جهانی ویا استاندارد ملی اقدام به تدوین مشخصات کالا می نمایند .

کیفیت عالی استاندارد

مشخصات تدوین شده توسط کمیته های کارشناسی استاندارد توسط کمیته عالی استاندارد که

اعضاء آن مرکب ازاشخاص حقوقی زیر میباشد مورد بررسی وتدوین قرار می گیرند وپس از

تصویب جهت اجراء به واحد های زیربط ابلاغ می گردد .

1- مدیر مهندسی وطرح ها(بعنوان رئیس کمیته عالی استاندارد )

2- مدیر عملیات پالایش وانتقال گاز یا نماینده تام الاختیارایشان

3- مدیر گازرسانی وفروش یا نماینده تام الاختیار وی

4- مدیر بازرگانی یا نماینده تام الاختیار وی

5- رئیس امور بازرگانی ، کنترل فنی و ایمنی

6- رئیس امور پژوهش واستاندارد های صنعتی (بعنوان دبیر کمیته)

فرم پیشنهاد طبقه بندی

واحد های عملیاتی مصرف کننده کالاها اقلام مورد نیاز آنها با تعریف کالاهای موجودی انبار

مطابقت می نماید ومایلند نیازهای خود را ازطریق کد گذاری وذخیره کالا درانبارها بصورت

مستمر تاُمین نمایند مشخصات کالای مورد نظر خودرا طی فرم پیشنهاد طبقه بندی کالا

(MAPF) تکمیل وجهت اقدام به اداره طبقه بندی واستاندارد کالا ارسال میدارند. نمونه فرم

MAPF جهت مشاهده ضمیمه گردیده است.

متقاضیان در تنظیم وارسال این فرم به واحد طبقه بندی واستاندارد کالاباید به نکات زیرتوجه

نموده ودرصورتی که کالای مورد نظرشان با شرایط اعلام شده تطبیق داشت اقدام به تکمیل

وارسال فرم نمایند.

1- کالا نباید در بازار محلی منطقه به سهولت دردسترس وقابل تهیه باشد. در این صورت

مقرون به صرفه نخواهد بود که کالا برای ذخیره درانبارکد کذاری گرد زیرا هنگام نیاز کالا

به راحتی خریداری شده ودر دسترس قرار خواهد گرفت

2- ساخت کالای وربوطه نباید درکارگاه واحد متقاضی ویاتاُسیسات پالایشگاه منطقه مربوطه

امکان پذیر ویا مقرون به صرفه اقتصادی باشد.

3- کالا نباید محدودیت زمانی،نگهداری در انبار (SHELF TIME) داشته باشد .

4- کالا نباید جزء ماشین آلات ودستگاهها (EQUAPMENT) محسوب شود

شرایط خاص اقلام عمومی

( درمورد کالاهای عمومی) کالای مورد درخواست کد گذاری باید علاوه بر شرایط چهارگانه

فوق دارای شرایط زیر نیز باشد .

– مصرف مستمر در سطح واحد های مختلف شرکت داشته باشد .

– مشخصات کالا به تاُیید وتصویب کمیته کارشناسی مربوطه وکمیته عالی استاندارد برسد.

شرایط خاص قطعات یدکی

(در موردقطعات یدکی ) قطعات مورد درخواست کد گذاری باید علاوه برشرایط چهارگانه فوق

شرایط ویژه زیر را نیز دارا باشند:

– قطعه یدکی مورد درخواست الزلماَ باید در تعمیر دستگاه مربوطه مورد نیاز باشد

– دستگاه مربوطه باید به صورت فعال در سرویس بهره برداری وعملیات قرار داشته باشند .

– تعمیر دستگاه حتماَ توسط واحد های تعمیراتی داخل شرکت انجام گردد .

– عمر مفید باقیمانده از سرویس دستگاه مورد نظرنباید کمتر از ده سال تخمین زده شده باشد .

متقاضی فرم MAPE را با توجه به شرایط فوق در مورد کالاهای مورد درخواست تنظیم و

به همراه اسناد مدارکی که مشخصات را از روی آن تنظیم کرده وبا ذکر دلایل نیاز وسایر

اطلاعات لازم به واحد طبقه بندی واستانداد کالا ارسال میدارد .

نحوه تنظیم برگ پیشنهاد طبقه بندی کالا وجزئیات مواردی که توسط متقاضی باید د رنظر

گرفته شود در روش مربوطه روش تنظیم برگ پیشنهاد طبقه بندی کالا جداگانه توضیح داده شده است .

فرم SPIR یا لیست قطعات یدکی مشابه

در خرید دستگاهها ویا ماشین آلات مورد نیاز طرحها ویا برای توسعه تاُسیسات موجود در

شرکت لازم است از سازنده یا فروشنده خواسته شود تا لیسا قطعات یدکی یا رم SPRI را

تکمیل وهمراه سایر مدارک لازم واسناد خرید ارائه نماید. متقاضی با استفاده از فرم تکمیل

شده SPIR با لیست قطعات ید کی مشابه بکار رفته در د ستگاهها وماشین آلات می تواند

نیازهای مستمرسالیانه خود را پیش بینی وطی فرم MAPF (برگ پیشنهاد طبقه بندی کالا)

از واحد طبقه بندی و استاندارد کالا بخواهد تاکد گذاری وجهت مصارف مستمر وبعنوان اقلام

موجودی انبار خریداری ودر انبار ها ذ خیره گردد .

یک نمونه فرم SPIR ( لیست قطعات یدکی مشابه) که باید توسط سازنده / فروشنده تکمیل

گردد بپیوست جهت آشنایی ضمیمه گردیده است. روش پرکردن اطلاعات فرم SPIR نیز در

انتهای جزوه ضمیمه گردیده است.

کارت مشخصات دستگاهها وماشین آلات
ت
دستگاهها وماشین آلا تی که قطعات یدکی آنهاطبقه بندی وکد گذاری میگردد دارای مشخصا

خلاصه شده ای هستند که با توجه به نوع دستگاه، مدل، ظرفیت، نام سازنده کشور مربوطه

وشماره شماره تقاضای خرید وتعداد خریداری شده ومحل نصب وسرویس دهی وچگونگی

وضعیت کاردهی آن وتعداد کل قطعات یدکی وتعداد قطعه یدکی طبقه بندی شده آن روی کارت

درج وهر سال اطلاعات مربوط به وضعیت کار وسروسی دهی وتعداد طبقه یندی شده فعال و

غیرفعال آن مورد بازنگری واصلاح قرارمی گیرد اطلاعات این کارت دربرنامه های بازسازی

بررسی های اقتصادی تعمیر یا جایگزینی ماشین آلات مورد استفاده قرار خواهد گرفت نمونه

ای از کارت مشخصات دستگاهها وماشین آلات ضمیمه گردیده است .

لیست لوازم یدکی دو سال اولیه

لوازم یدکی دوسال اولیه قطعات یدکی هستند که برای شروع کاردستگاه یعنی زمان راه اندازی

ودوسال اول کاردستگاه مورد نیاز میباشد معمولاَ مقدار پیش بینی شده برای دوره راه اندازی

ودوسال اول به اندازه ای باشد که تاکد گذاری قطعات وسفارش گذاری وتحویل به انبارمشکل

در ادامه کار دستگاه مربوطه پیش نیاید .

بهنگام خرید دستگاههای جدید توصیه می شود علا وه برپرکردن فرم SPIR از فروشندگان

یا سازندگان خواسته شود لیست قطعات یدکی دو سال اول راه اندازی وکار دستگاه رانیزارائه

نمایند .

روش طبقه بندی وکد گذاری کالاها

برای کد گذاری کالاها بطور کلی به این ترتیب عمل می شود که بعد ازاینکه اطمینان حاصل

شد که کالای مورد نظر قبلاَ کد گذاری نشده ویا کالای مشابه وقابل استفاده دیگری از بین

کالاهای طبقه بندی شده برای آن وجود ندارد جهت اختصاص شمارهMESC جدید به کالای

مورد نظر بترتیب زیر اقدام می گردد. البته به فرض اینکه اگر نوع کالا عمومی است قبلاَُ

مشخصات آن به تاَیید وتصویب کمیته عالی استاندارد رسیده باشد واگر نوع کالا قطعه یدکی

واختصاصی است مدارک شناسایی کالا از فروشنده یا سازنده در اختیار می باشد ابتدا با

استفاده از راهنمای طبقه بندی کالا وکتابچه فهرست عمومی الفبائی کالا 6رقم مربوطه تعیین

می گردد در صورتیکه در فهرست عمومی الفبایی کالاها ویا کتابچه راهنمایی طبقه بندی کالا

6رقم مربوط به کالا شناخته نشود نزدیکترین ومناسبترین شماره 6رقمی را که میتوان برای

کالای مورد بحث در نظر گرفت انتخاب نمود وبه عنوان کد جدید 6رقمی به فهرست عمومی

الفبایی یا کتابچه راهنمای طبقه بندی اضافه کنیم البته این کار باید با دقت کافی انجام گردد

چرا که گاهی ممکن است مشخصات کالاهای مشابه با دوانشاء ونگارش مختلف نوشته شده

باشد حال آنکه از نظر فیزیک کالا وکاربرد دقیقاَ یکسان هستند بنابراین آنالیست طبقه بندی

کالا باید در این کار ازتخصص ومهارت کافی برخوردار باشد وکالاهای مورد بحث را بااصطلا

حات انگلیسی مربوطه کاملاَ بشناسند در غیر اینصورت امکان دارد شماره های متعدد برای

کالاهای مشابه ویکسان در نظر گرفته شود وحجم شماره های MESC بدون دلیل افزایش

یابدد که این با اهداف وموضوع طبقه بندی کالا منافات دارد .

اما در صورتی که کالای مورد نظر قبلاَ دارای کد 6رقمی در کتابچه راهنمای طبقه بندی کالا

یا فهرست عمومی الفبائی کالا باشد برای تعیین 4 رقم باقیمانده به کتب طبقه بندی یا فهرست

کامل طبقه بندی کالا مراجعه نموده در ذیل 6رقم مشخص شده اند اندازه دقیق کالای مورد

نظر را با مشخصات دقیق شماره های ده رقمی MESC تطبیق میدهیم . درصورتی که قبلاَ

این نوع کالا ودقیقاَ باهمین اندازه کد شده باشد شماره ده رقمی MESC آنرا پیدا خواهیم

کرد ولی اگر این نوع کالا کد شده باشد لیکن هیچ کدام از ابعاد اندازه های کد شده با اندازه

کالای مورد نظر مطابقت نداشته باشد بایستی کد جدید را در نزدیکترین کد مربوط به نزدیک

ترین اندازه ایجاد و به کدهای ده رقمی کتب طبقه بندی کالا اضافه نمود به عنوان مثال سیم

بوگسل با مشخصات زیر را به عنوان یک کالای جدیدی که باید کد گذاری شود درنظربگیرید.

WIRE ROPE , STEEL, GALVANIZED ,6X24,FABBRE MAIN CORE,

RIGHT HAND ORDINRY LAY ,PER FORMED TYPE ,NOMINAL

ROPE DIA 28 MM

وفرض کنید که 6رقمی از فهرست عمومی الفبائی کالا 796306 مشخص شده باشد وتحت

این کد 6رقمی اندازههای مختلف سیم بوکسل از کمترین قطر18 میلیمترتحت شمارهMESC

7963063181 تا 7963063261 طبقه بندی شده باشد مشخص می گردد که آخرین

شماره MESC مربوطه است به قطر 26میلیمتربنا براین برای اختصاص شماره MESC

سیم بوگسل با قطر 28 میلیمتر یک ردیف بعد ازآخرین شماره MESCدر نظر گرفته میشود

یعنی شماره 7963063281 ونحایتاَ کد جدیداَ اختصاص داده شده وکدهای قبلی در کتاب

طبقه بندی کالا به صورت زیر نمایش داده می شود .

دبابیاSI
S/C
DESREPTION
UNIY
MESC NO

WIRE ROPE/STEEL,GALVANOZED,6X24

FIBR MAIN CORE , RIGHT HAND
ORDINARY LAY PERFORMED TYPE
NOMIN AL ROPE
DIA 18 MM
DIA 20 MM
DIA 22 MM
DIA 24 MM
DIA 26 MM
DIA 28 MM

MT
MT
MT
MT
MT
MT

7963063181
7963063201
7963063221
7963063241
7963063261
7963063281

درکد گذاری کالاها بکاربردن ذوق ونظم بسیارموُثروبجاخواهد بود مثلاَ درمورد سیم بوگسل

فوق که برای قطر 28 میلیمتر کد 7963063281 اختصاص داده شده ارقام هشتم ونهم از

سمت چپ درست معادل اندازه قطرسیم بوگسل یعنی 28 انتخاب شده است تا متناسب باکد و

اندازه کالا بنحوی نشان داده شده باشد .

توضیح اینکه رقم سمت راست شمارهMESC کلیه سیم بوگسل ها 1 در نظر گرفته شده

است که به معنای این است که این کالاها عمومی وخرید از خارج میباشد ومشخصات آنها

قبل از کد گذاری به تاَیید یا تصویب کمیته عالی استاندارد رسیده است ولی اگرچنانچه لازم

باشد کالایی قبل از تاُیید مشخصات آن توسط کمیته عالی استاندارد کد گذاری شود رقم سمت

راست شماره MESC آن را(9) قرارمی دهند که به معنای موقت بودن یا تحت بررسی بودن

مشخصات کالا میباشد

اما درمورد طبقه بندی وکد گذاری قطعات یدکی چون مشخصات قطعات یدکی عموماَ بصورت

اختصاصی بوده وباید ازطریق فروشنده اختصاصی یا سازنده د ستگاه مربوطه تا ُمین گردد

نیازی به بررسی وتاُیید مشخصات قطعات ید کی توسط کمیته های کارشناسی و کمیته عالی

استاندارد نمی باشد ومشخصات قطعات یدکی عیناَ از روی مدارک فروشنده دستگاه از قبیل

لیست قطعات یدکی، نقشه فنی مربوطه یا کاتالوگ مربوطه وبا همان شماره فنی های ذکر

شده توسط فروشنده در این مدارک تعیین می شود وکد گذاری میشود لذا درمورد قطعات

یدکی نیازی به تاُیید مشخصات از طرف کمیته عالی استاندارد نمی باشد آنالیست طبقه بندی

کالا مستقیماَمشخصات را از روی مدارک سازنده دستگاه تنظیم نموده ونسبت به کد گذاری و

اختصاص شمارهMESC اقدام می نماید در صورت لزوم تحلیل گرطبقه بندی باید ازد ستگاه

مورد نظرجهت بررسی وضعیت وکارکرد دستگاه بازدید بعمل آورد ودرمورد چگونگی تعمییر

نگهداری وتعویض قطعات با کارشناس مربوطه تبادل نظر نماید تا شناخت کاملی ازدستگاه و

قطعات بدست آورد وسپس اقدام به کد گذاری نماید .

لزوم تجدید نظر درمشخصات کالاها واصلاخ وبروزنگهداری آنها

مشخصات کالاها اعم ازا قلا م عمومی ( قابل خرید از منابع غیر انحصاری) وقطعات یدکی که

فقط ازمنابع خاص واختصاصی قابل تاُمین می باشد به اقتضای دگرگونی درتکنولوژی ونحوه

ساخت ویا چگونگی کنترل کیفیت ویا بطور کلی تغییر در طراحی ماشین ویا دستگاه که منجر

به تغییرات عمده در قطعات یدکی مربوطه میگردد باید هر از گاهی مورد تجدید نظر قرارگیرد
ت
ومطابق با روند پیشرفت تکنولوژی وهمگام با تغییرات داده شده در نوع ماشین آلات وقطعا

یدکی مربوطه اصلاحات لازم انجام ومشخصات بروز در آورده شود .

اصلاحات مربوط به تغییرات واصلاحات مشخصات کالا ازطرق مختلف زیربه واحد طبقه بندی

واستاندارد کالا ارسال می گردد

1- فروشنده ویا سازندگان که تغییرات مربوط به ماشین آلات وقطعات یدکی مربوطه را اعلام

می دارند .

2- متقاضیان ومصرف کنندگان که ازاشکالا ت مربوط به مشخصات کالاهای مصرفی خود را

به اداره طبقه بندی واستاندارد کالا اعلام می دارند

3- انباردارها وکنترل کنندگان موجودی انبارکه اشکالات ومغایرتهای کالاهای دریافتی وتحویل

شده به انبار را نسبت به مشخصات مندرج در کتب طبقه بندی کالا اعلام می دارند .

4- موسسات استانداردهای جهانی که از طریق نشرییات وکدهای استاندارد خود تغییرات و

اصلاحات مربوط به استانداردهای ساخت کالا را درج مینمایند ومورد استفاده کارشناسان کمیته

استاندارد قرار گرفته ودر تغییر مشخصات کالاهای طبقه بندی شده تاُثیر خواهد گذاشت .

تغییرات وموارد اشکال که بدین ترتیب به اداره طبقه بندی واستاندارد کالا واصل می گردد در

اصلاح سوابق وکتب طبقه بندی کالا مورد استفاده قرار می گیرد اداره طبقه بندی

کالا پرونده ای از واحد های مختلف استفاده کننده کتب طبقه بندی کالا ومصرف کنندگان را

دراختیار دارد وتغییرات واصلاحات را بطور مرتب تکثیر وبرای آنها ارسال خواهند نمود.

کلیه واحد های دست اندر کار کالا ازجمله انباردارها، باز رسی انبار، کنترل موجودی انبارها

وادارات خرید موظفند تغییرات واصلاحات طبقه بندی کالا را درسوابق خود عمل کنند وفایلها

وسوابق خود را مطابق آن بروز نگهدارند تا درارتباط کالایی در سطح کل شرکت همه با یک

مشخصات وشماره رمز های واحد سرکار داشته وهمکاری نمایند .

فصل سوم:

سیستم حسابداری شرکت ملی گاز:

قبل از اینکه درباره سیستم حسابداری کالا در شرکت گاز صحبتی را انجام دهیم لازم است با

مفاهیم واصطلاحات وروشهای این سیستم حسابداری شرکت گاز اشنا شویم.

حسابها:

حسابها در سیستم حسابداری شرکت گاز بصورت کدینگ واستاندارد در سطح کل صنعت نفت

تعریف شده به شکلی که برای هر منطقه یک رمز مد یریت تعریف شده و براساس مراکز

هزینه ومناطق مختلف هر منطقه وانواع هزینه های هر مرکز بودجه در نظر گرفته شده وکد

گذاری می شود .

برای مثال:

3

8

7

7

2

1

1

5

4

4

3

3

8

7

7

1

1

7

1

9

9

8

899 : سه اقم اول رمز مدیریت نشاندهنده منطقه چهار عملیات انتقال گاز می باشد

1711 : چهاررقم دوم نشان دهنده واحدی است که درآن هزینه صورت گرفته است درمثال

فوق 1711 معرف واحد مستقلات می باشد .

7783 : چهاررقم سوم منطقه ای است که درآن هزینه صورت گرفته است که درمثال فوق

7783 معرف مشهد می باشد .

344 : سه رقم چهارم نوع هزینه رامشخص میکند که دراین مثال344 معرف لوله وشیلنگ

می باشد .

51127783 : واحد درخواست کننده می باشد که درمثال فوق51127783 معرف ساختمان

اداره مرکزی می باشد .

سطوح حسابها :

در شرکت گاز سطوح حسابها در چهار سطح طبقه بندی وقابل گزارش می باشد .

انواع اسناد در سیستم حسابداری شرکت گاز :

1- اسناد دستی ( از طریق سیستم جامع مالی )

2- اسناد سیستمی (از طریق سیستم یکنواخت کالا)

1- اسناد دستی

به آن دسته از اسناد گفته می شود که از طریق سیستم جامع مالی مستقردرهرمنطقه تغذ یه

می شود که خود این اسناد سه دسته می باشند:

اسناد پرداخت

اسناد روز نامه

اسناد دریافت

اسناد پر داخت :
سند پرداخت به سندی اطلاق می شود که حتماَ سمت بستانکار این سند بانک / صندوق باشد

وچک یا وجه نقدی از حسابهای شرکت خارج شود .

اسناد روز نامه :
سند روز نامه سندی است که سمت بدهکار یا بستانکار آن بانک یا صندوق نباشد وبیشتر

جهت اصلاح حساب ویا تسویه غیر نقدی بکار می رود .

اسناد دریافت :

سند دریافت سندی است که سمت بدهکار آن حتماَ حساب صندوق یا بانک است واغلب جهت

دریافت سپرده یا مابه التفاوت علی الحساب و… بکار می رود .

2- اسناد سیستمی :

اسنادی است که از طریق سیستم جامع پرسنلی یا سیستم یکنواخت کالا تغذ یه شده باشد .

نرم افزارها:

درسیستم حسابداری شرکت گاز دونرم افزارموجود می باشد که دریک سطح به شکل موازی

کار می کند.

الف ) سیستم جامع مالی

ب ) سیتم جامع نفت

الف) سیستم جامع مالی

این سیستم در هر منطقه به صورت شبکه بین واحد های مختلف امور مالی به شکل شبکه

ناول وتحت سیستم عامل داس برقراراست واسناد د ستی ذکرشده ازاین سیستم استخراج می

شود . اسناد پس ازورود به امور مالی طی پرسه ای به حسابداری مربوطه رسیده و پس از

سند رسی به سیستم تغذ یه می شود سپس چاپ وضمائم اسنادالصاق می شود وجهت مراحل

قانونی و امضاهای مجاز به واحد های مربوطه ارجاع داده می شود با توجه به نوع سند

پرداخت، روزنامه یا دریافت درپایان به خزانه رفته قطعی شده ودرحساب های مربوطه ثبت

شود. درپایان هرماه اطلاعات تغذیه شده درطی ماه بصورت یک فایل ازطریق شبکه اینترنت

به ستاد تهران ارسال می شود. درستاد تهران فایل را در سیستم مرجر(Merger) باز یابی

نموده ودفتر کل پس از20 روز به هرمنطقه ارسال می شود .

ب ) سیستم جامع نفت :

سیستم جامع نفت بصورت آنلا ین درکل واحدهای تابع وزارت نفت با توجه به نوع و سطح

دسترسی قابل روُیت می باشد . این سیستم از بخشهای مختلفی برخوردار است مانند سیستم

یکنواخت کالا وسیستم پرسنلی و… .

اسنادی که ازطریق این سیستم ثبت می شود اصطلاحاَ اسناد سیستمی می گویند.

این سیستم قابلیت های بسیاری را دارد که درنوع خود بی نظیر است .

اطلاعات ثبت شده دراین سیستم وسیستم جامع مالی در سیستم مرجر(Merger) ادذام شده

ودفاتر کل در منطقه را شکل می دهد .

طبقه بندی کالا درشرکت گاز :

اقلام پرتحرک : اقلامی هستند که در12 ماه گذشته در6 ماه یا بیشتر مصرف داشته باشند

اقلام کم تحرک : اقلامی که در12 ماه گذشته در5ماه یاکمترمصرف داشته باشند.

اقلام دوره ای/ گروهی/ فصلی:به اقلامی گفته می شود که درمدت زمان/ فصل خاصی ازسال

مصرف داشته باشند.

اقلام با مصرف نا مشخص : به اقلا می گفته میشود که روند مصرف آن ها برای کارشناس

سفارش مشخص نبوده وعمد تاَ اقلا می هستند که جدیداَ به موجودی انبار اضافه واطلاعات

کافی درخصوص روند مصرف آنها وجود ندارد .

اقلا م برنامه ای : ا قلا می هستند که با توجه به برنامه ریزی انجام شده در مقاطع زمانی

خاص حتماَ به میزان پیش بینی شده باید درانبار موجودی باشند مانند اقلام تعمیرات اساسی

حفاری وبهره برداری .

اقلام طبق در خواست : اقلامی هستند که برحسب درخواست وبا مسئولیت متقاضی سفارش

شده ودر انبار نگهداری می شود

اقلام موقت: اقلامی هستند که برای یکبار سفارش ومصرف شده ومجدداَ سفارشی برای آنها

صادر نمی گردد.

مراحل خرید کالا:

عملیات خرید کالا پرسه ای است که درآن اقلام مورد نیازمنطقه خریداری ودرانبارنگهداری

ویا مستقیماَ مصرف می شود عملیات خرید کالا درشرکت گاز مراحل مختلی دارد که قسمتی

توسط امور کالا وقسمتی توسط حسابداری کالا انجام می پذیرد .

درسیستم کنترل موجودی اقلا م انبارها نیاز به روش منظمی که به وسیله آن بتوان میزان

مصرف وموجودی کالادرانبار رامشخص نمود وراهنمای کارشناسان کنترل کالا باشد ازپیش

احساس می گردد. بهمین لحاظ برای کلیه اقلام مورد نیاز واحدها که بصورت اقلا م پروژه،

خرید مستقیم ومصرف مستمردرانبارها نگهداری می شوند، فرمولها وروشهای خاصی بکار

رفته که براساس آن کارشناسان کنترل کالا در انبارها می توانند پس از معرفی کالای مورد

نظربه سیستم وتغذ یه اولیه،ازروند مصرف کالا درانبارمطلع گردیده وطبق اطلاعات موجود

درسیستم خدمات لازم را به متقاضیان کالا ارائه نمود. بهمین منظورلازم است جهت نگهدای

اقلام مستمرموجودی درهرانبارمشخصات وپارامترهای مورد نیازسفارشات وکنترل موجودی

هرقلم کالا سندی به سیستم تغذ یه وسابقه اقلام کالا برای انبار مورد نیاز تعریف گردد.

مراحل خرید مستقیم کالا:

INDENT

INVOISE

ORDER

M.R.S

1- درخوات

2- مجوز

3- خرید

4- رسید

شرح مراحل فوق:

A درخواست : ابتدا واحد درخواست کننده کالا به انبار مراجعه کرد چنانچه کالای مورد

نظر در انبار موجود باشضد اقدام به تهیه فرم حواله انبار نماید وحواله پس از گذشتن

ازمراحل قانونی به دست متقاضی رسیده وکالا از انبار دریافت می شود .

a . مجوز: اگر کالا درانبار موجود نباشد چند حالت وجود دارد :

الف) کالا پرتحرک ومستمر است :

i. مسئول عملیات انبار با اقدام به تهیه فرم خرید مستمرمی نماید (31 MT)

ii. سپس به جهت اینکه عملیات سیستمی دنبال شود با توجه به خارجی یا داخلی بودن

خرید کالا اقدام به تهیه فرم های33 MT یا 35 MT می نماید.33 MT سفارش خرید

داخلی و35 MT سفارش خرید خارجی است .

iii. 33MT یا 35 MT را به سیستم یکنواخت کالا تغذ یه وفرم هارا بایگانی می نمایند.

iv. 31 MT را به امور مالی فرستاده تا حسابداری کالا آنرا بصورت آماری ثبت نموده و

پس از تایید جهت گذراندن بقیه مراحل ارجاع نماید.

ب) کالای کم تحرک وغیر مستمر می باشد :

1- واحد حواله انبار که در آن مهر موجود نمی باشد را ضمیمه فرم ایندنت خرید مستقیم 26

MT نموده وجهت گذراندن مراحل قانونی به معاونت مربوطه ارسال می نماید .

خرید: فرمهای خرید مستقیم یا مستمرپس ازتایید وامضاهای مجاز به انبارجهت خرید ارجاع

داده میشود وعملیات انبار فرمها را به مسئول تدارکات ارسال می نماید وواحد تدارکات با

توجه به ایین نامه معاملات شرکت اقدام به خرید کالا می نماید .

کالای خریداری شده به انبارآمده ورسید می شود 43 MT یا 45 MT 43 جهت رسید

کالاهای داخلی و45 جهت کالاهای خارجی

حسابداری کالا:

درپی مراحل مختلفی که جهت تامین موجودی کالا در شرکت گاز انجام می شود فرم های

مختلفی تهیه وبه سیستم کالا تغذ یه می شود که بعضی از آنها بار مالی داشته وبرحسابهای

کالای شرکت تاثیر ندارد لازم است قبل از بحث در مورد حسابداری کالا با اصطلاحات وانواع

فرمها وحسابها در سیستم کالا آشنا شویم :

اصطلاحات :

MESC CENTER : C.D.G.N.R.S

MG CODE : 801 TO 899

MAIN STORE : XX

SUB STURE : XXX

ADMIN TYPE : SK/PR/DC/SS/SD/DP/SX

ADMIN CODE : 01 TO 21 (SK)

31 TO 42 (PR)

(PR) 41

(DC) 48

(SS) 26

(SD) 25

(DP) 29

(SX) 34

SX: کالاهای عمومی شامل لوازم یدکی وعملیات

PR: کالاهای پروژه دارای شماره طبقه بندی

DC: کالاهای خرید مستقیم

SS: مازاد موجودی کالاهای عمومی.

SD: مازاد پروژه.

DP: مازاد اسقاطی وقابل فروش.

SX: کالاهای که دارای شماره حساب نمی باشند ودرمواقع ضروری استفاده می شود .

ADMIN: رمز رسانی ومشخص کننده نوع جنس ازنظرپروژه دایرکت یا مستمر می باشد

ادمین نشان می دهد که کالا چه نوع واز چه طریق خرید می شود .

ادمین به نوعی معین حساب موجودی انبار می باشد .

حسابها :

هرکدام از ادمینهای فوق یک شماره حساب دارد که معرف نوع حساب است همانطور که در

بالا اشاره شد حسابها در شرکت گاز 4 رقمی می باشد که حسابهای مرتبط با کالا از8720

الی 8795 می باشد

48

اقلام مستقیم

ADMIN

نوع

51

اجناس مازاد پروژه

01

اجناس عملیاتی، یدکی وتعمیراتی

52

اجناس اسقاط

02

اجناس گاز رسانی

03

اجناس بیع متقابل

04

اجناس گاز رسانی به صنایع

05

اجناس استگاههای تقلیل فشار

08

اجناس مصالح ساخنمانی

31

اجناس پروژه

41

اموال منقول

حسابهای مرتبط:

شماره حساب

ADMIN

شرح

حسابهای موجودی

8720

01

موجودی انبار اجناس عملیاتی، یدکی وتعمیراتی

8721

02

موجودی انبار گاز رسانی

8722

04

موجودی انبار گاز رسانی به صنایع

8723

05

موجودی انبار ایستگاههای تقلیل فشار

8724

08

موجودی اجناس مصالح ساختمانی

8725

51

موجودی انبار مازاد پروژه

8726

52

موجودی اجناس اسقاط

8727

03

موجودی انبار اجناس بیع متقابل

8728

41

موجودی اموال منقوع

8729

48

موجودی اقلام مستقیم

حسابهای کنترل کالا

8730

کنترل پیش پرداخت خرید خارجی

8731

کنترل پیش پرداخت خرید داخلی

8732

کنترل پیش پزداخت خرید خارجی پروژه

8734

کنترل پیش پرداخت خرید داخلی پروژه

8735

کنترل هزینه بیمه سفارشات خارجی

8736

کنترل هزینه بانکی سفارشات خارجی

8737

کنترل هزینه حمل خارجی سفارشات خارجی

8738

کنترل هزینه حمل داخلی وترخیص سفارشات خارجی

چهار حساب فوق هزینه های جانبی حساب 8730 می باشد

فرمهای ورودی به سیستم کالا
نوع فرم

شرح
توضیحات
09 MT
کارت نمونه معرفی امضاء

بار مالی ندارد
11 MT
فرم پیشنهادی طبقه بندی کالا

بار مالی ندارد
12 MT
جدول راهنمای طبقه بندی کالا

بار مالی ندارد
14 MT

فهرست الفبائی طبقه بندی کالا
بار مالی ندارد
15 MT

سر فصل اصلی وفرعی طبقه بندی کالا
بار مالی ندارد
17 MT

تغیر واحد اندازه گیری کالا
بار مالی ندارد
19 MT

تغیر شماره طبقه بندی کالا
بار مالی ندارد
20 MT

ایجاد ستبقه کالا در انبار اصلی
بار مالی ندارد
23 MT

ایجاد سابقه کالا در انبار فرعی
بار مالی ندارد
32/25/24 MT

مشخصات عنوان طرح / پروژه / برنامه
بار مالی ندارد
26 MT

تقاضای کالای پروژه / خرید مستقیم
بار مالی دارد
A 27 MT

اصلاح سوابق مصارف اقلام پروژه ای
بار مالی ندارد

28 MT

اصلاح سابقه مصارف اقلام پروژه
بار مالی ندارد
30 MT

سابقه اقلام مازاد
بار مالی ندارد
31 MT

تقاضای خرید اقلام موجودی مستمر
بار مالی ندارد
33 MT

سفارش خرید داخلی
بار مالی ندارد
35 MT

سفارش خرید خارجی
بار مالی ندارد
36 MT

در خواست کالای برنامه ای
بار مالی ندارد
45/43 MT

رسید کالای خرید داخلی / خارجی
بار مالی دارد
49 MT

رسید کالای متفرقه
بار مالی دارد
50 MT

سیاهه / سیاهه تعدیلی خارجی
بار مالی دارد
51 MT

سیاهه / سیاهه تعدیلی داخلی
بار مالی دارد
52 MT

سند تعدیل قیمت
بار مالی ندارد
55 MT

در خواست انتقال کالا بین انواع رمز سازمانی
بار مالی ندارد
56 MT

در خواست انتقال کالا بین انبارهای اصلی وفرعی
بار مالی ندارد
57 MT

در خواست انتقال کالا بین انبارهای اصلی
بار مالی ندارد
65 MT

انتقال کالا بین انواع رمز سازمانی

بار مالی ندارد
66 MT
انتقال کالا بین انبار های اصلی وفرعی

بار مالی ندارد
67 MT
انتقال کالا بین انبارهای اصلی
بار مالی ندارد

64 MT
انتقال کالا داخل رمز سازمانی

بار مالی ندارد
70MT

فرم توزیع کالا
بار مالی ندارد
A 70 MT

تکمیل/ اصلاح سوابق
بار مالی ندارد
71 MT

در خواست فروش/ واگذاری به اشخاص ثالث
بار مالی ندارد
72 MT

فرم فروش
بار مالی ندارد
73 MT

فروش / واگذاری
بار مالی ندارد
74 MT

حواله صدور کالا
بار مالی دارد

R4
برگشت کالا به انبار
بار مالی دارد
75 MT

تعد یل موجودی کالا
بار مالی دارد
76 MT

تعدیل موجودی اقلام اسقاطی/ مازاد
بار مالی دارد
78 MT

تعد یل موجودی کالا(ناشی از شمارش)
بار مالی دارد
80MT

شمارش موجودی
بار مالی ندارد

مراحل انجام هزینه

سند دستی علی الحساب علی الحساب *****
8312: علی الحساب جاری
بانک *****
8314: علی الحساب عمرانی

پیش پرداخت
پیش پرداخت*****
سند دستی 8730و8731: پ پ خرید داخلی وخارجی

8733و8734: پ پ خریدداخلی وخارجی علی الحساب*****
پروژه

کالای در راه کالای در راه *****
سندسیستمی 8745و8746: پ پ خرید داخلی وخارجی
8742و8743: پ پ خرید داخلی وخارجی پیش پرداخت *****
پروژه

موجودی انبار
سند سیستمی موجودی انبار *****
8720-8721-8722-8723-8724-
8725-8726-8727-8728-8729 کالای در راه *****

هزینه
سند سیستمی هزینه ******
حساب هزینه واحد متقاضی یا
موجودی انبار *****
پروژه

ثبتهای حسابداری خرید داخلی

دریافت علی الحساب سند پرداخت دستی

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

8312
7783

پرسنلی مامورخرید
***

899

8876
7783

شماره حساب بانکی

***
چک در وجه مامور خرید منطقه با تایید

پیش پرداخت سند پرداخت دستی

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

7831
7783

شماره تقا ضا
***

899

8312
7783

پرسنلی مامور خرید

***

انتقال از حساب علی الحساب مامور خرید به حساب پیش پرداخت

کالای در راه

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

8746
7783

شماره تقاضا
***

899

8731
7783

پرسنلی مامور خرید

***

با تغذ یه سیاهه تعد یلی توسط حسابداری کالا فرم 51 MT به سیستم کالا

موجودی

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

8720
7783

شماره تقاضا
***

899

8746
7783

شماره تقاضا

***

با رسید کالا توسط انبار به شکل سیستمی به حساب موجودی منظور می شود
هزینه

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

1717
7783
372

***

899

8720
7783

شماره تقاضا

***

با صدورحواله انبار74MT وتغذ یه به سیستم کالا به حساب هزینه واحد درخواست کننده منظورمی شود

حسابدار کالا از روی فاکتور فروشنده اقدام به تهیه فرم51 MT نموده واقلام خریداری شده

را یکی یکی درسیستم کالا تغذ یه می نماید واصطلاحا رلیزمی نماید پس ازتغذ یه فرم سیاهه

تعد یلی اتوماتیک ثبت زیر انجام می پذیرد:

کالا در راه ……..

پیش پرداخت ………

خرید های خارجی

در مورد خرید خای خارجی چند نکته حائز اهمیت می باشد:

1- نرخ ارز کشور فروشنده.

2- هزینه های همراه خرید خارجی .

3- ثبت دقیق اطلاعات در سیستم کالا .

مراحل خرید خارجی

1- ابتدا ORDER توسطعملیات انبار به سیستم تغذ یه می شود.

2- از روی ORDER ایند نت تنظیم شده وبه امضاء ریاست منطقه می رسد .

3- یک نسخه ازایندنت خرید خارجی به تدارکات خرید خارجی دراستان تهران ارسال میشود

4- ستاد تهران با توجه به نرخهای براوردی درایند نت وبا توجه به سوابق کالا وکشورهای

دارنده کالا اقدام به ایجاد اعتبارات ارزی می نماید .

5- پس ازخرید کالا وترخیص از گمرک، کالا را به همراه اسناد ومدارک مربوطه به منطقه

ارسال نموده ودر انبار منطقه رسید می شود .

6- پس از رسید کالا فرم رسید کالا به سیستم تغذ یه می شود .

7- سپس اسناد خرید خارجی به حسابداری کالا ارسال می شود .

8- حسابدار کالا اقدام به تهیه فرم50 MT نموده ودر سیستم کالا تغذ یه می نماید تا اقلام

خریداری شده با نرخهای واقعی در حساب موجودی انبار ثبت شود .

9- 50 MT در دو نسخه تهیه می شود یک نسخه ضمیمه سند پرداخت سده ویک نسخه در

بایگانی حسابداری کالا نگهداری می شود .

ثبتهای خرید خارجی:

خرید خارجی توسط ستاد تهران

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

8730
7783
—–
شماره تقاضا
***

899

8735
7783
—–
——
***

899

8736
7783
—–
——
***

899

8737
7783
—–
——
***

899

8738
7783
—–
——
***

899

بانک ستاد
——
***
***

خرید توسطستاد تهران وبه حساب پیش پرداخت خرید خارجی منطقه منظور میشود

کالای در راه
شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899
8745
7783
—-

***

899
8730
7783
—-
شماره تقاضا

***
899
8735
7783
—-
—–

***
899
8736
7783
—-
—–

***
899
8737
7783
—-
—–

***
899
8738
7783
—-
—–

***
با تغذیه سیاهه تعدیلی توسط حسابداری کالا فرم50 MT به سیستم کالا
موجودی
شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899
8720
7783

شماره تقاضا
***

899
8745
7783

شماره تقاضا

***

توضیحات:

در هنگام خرید خارجی حسابهایی درگیر عملیات می شوند که به شرح زیر می باشد:

* حساب 7835 کنترل هزینه بیمه خرید خارجی: کالاعایی که از کشورهای دیگر خرید

می شوند نیاز دارند که بیمه شده تا در هنگام حوادث بتوان جبران خسارت نمود این حساب

به میزان 5 % سفارش بدهکار می شود .

* حساب 8736 کنترل هزینه کارمزد بانکی: کارمزد گشایش اعتبارات ارزLC در این

حساب به میزان 3% سفارش بدهکار می شود.

* حساب 8737 کنترل هزینه حمل خارجی: آن قسمت ازهزینه های حمل کالا که درخارج

از کشور انجام می پذیرد به میزان 8% سفارش در این حساب بدهکار می شود.

* حساب 8738 کنترل هزینه ترخیص وحمل داخلی: هزینه های حمل داخل کشوروترخیص

کالا از گمرک به میزان 20% سفارش بدهکار می شود.

مثال:

خرید 1000 عدد گسکت 50 اینچ

شرکت
حساب
منطقه
هزینه
پسوند
بدهکار
بستانکار
899

8730
7783
—–
88009901
000/000/1

899

87350
7783
—–
5 %
000/50

899

8739
7783
—–
3%
000/30

899

8737
7783
—–
8%
000/80

899

8738
7783
—–
20%
000/200

899

بانک ستاد

000/360

خرید توسط ستاد تهران وبه حساب پیش پرداخت خرید خارجی منطقه منظور می شود

* حسابدار کالا درهنگام تغذ یه فرم50 MT هرقلم را که درسیستم وارد می کند سیستم

اتوماتیک در صدر های مربوطه را به هر قلم منظور نموده ولیزر می نماید.

روش نگهداری کالا در انبار:

روش حسابداری موجودی انبار میانگین می باشد.

نکته : در سیستم کالا به هیچ عنوان نمی توان از طریق سند دستی موجودی انبار را تعدیل

نمود.

کنترل داخلی حسابداری کالا :

* تمامی مراحل خرید کالا توسط اشخاص مختلفی صورت می پذیرد.

درسیستم کالا سطوح دسترسی مختلفی وجود دارد که امکان دسترسی افراد را به سایر

قسمتها نمی دهد .

* حساب موجودی انبارفقط وفقط توسط حسبدار کالا واز طریق سیستم قابل تعدیل میباشد.

* تمامی مراحل با نظارت روسای واحد ها وامور مالی صورت می پذیرد.

استاندارد حسابداری شماره 1
نحوه ارائه صورتهای مالی پیوست
شرکت گاز
صورت سود وزیان
برای سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه2×13

یا داشت سال 2×13 سال 1×13

میلیون ریال میلیون ریال میلیون ریال
فروش خالص/ درآمد حاصل ازارائه خدمات ……… ……..
کسرمی شود:
بهای تمام شده کالای فروش رفته/ خدمات ارائه شده (……..) (…….)
سود(زیان) ناخالص ……… ……..
کسر می شود:
هزینه های فروش، اداری وعمومی (……..) (……..)
خالص سایردرآمدها وهزینه های عملیاتی …….. …….
(…….) (……..)
سود (زیان) عملیاتی ……. …….
اضافه کسر می شود:
هزینه های مالی (…….) (…….)
خالص سایر درآمدها وهزینه های غیر عملیاتی ……. ……
…… …….
سود(زیان) قبل از مالیات ……. …….
مالیات بر درآمد (……) (…….)
سود(زیان) خال …… …….
گردش حسلب سود (زیان) انباشته
سود زیان خالص ……. ……
سود(زیان) انباشته در ابتدای سال …….. …….
تعدیلات سنواتی …….. …….
سود(زیان) انباشته در ابتدای
سال – تعدیل شده ……. …….
سود قابل تخصیص ……. …….
تخصیص سود:
اندوخته قانونی ( …….) (…….)
سایر اندوخته ها (……..) (……..)
سود سهام پیشنهادی (……..) (……..)
(…….) (…….)
سود(زیان) انباشته در پایان سال ……. …….
استاندارد حسابداری شماره2 پیوست شماره 2
صورت جریان وجوه نقد گروه واحدهای تجاری
گروه ب
صورت جریان وجوه نقد تلفیقی برای سال مالی منتهی به29 اسفند ماه2×13
یاد داشت سال 2×13 سال1×13
میلیون ریال میلون ریال میلیون ریال
فعالیتهای عملیاتی
وجوه نقد دریافتی از مشتریان
پیش پرداخت ازمشتریان – جریان نقدی استثنایی
وجوه نقد پرداختی به فروشند گان
وجوه نقد پرداختی به کارکنان واز جانب کارکنان
مزایای پایان خد مت پرداختی به کارکنان
سایر وجوه نقد پرداختی
جریان خالص خروج وجوه نقد در ارتباط با عملیات متوقف شده-
جریان نقدی استثنایی
جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی
بازده سرمایه گذاریها وسود پرداختی بابت تاُمین مالی
سود تضمین شده دریافتی
سود تضمین شده پرداختی
حصه سود تضمین شده اقساط پرداختی اجاره به شرط تملیک
سود سهام دریافتی از شرکت های وابسته
سود سهام پرداختی
جریان خالص خروج وجه نقد ناشی از بازده سرمایه گذاریها و
سود پرداختی بابت تاُمین مالی
مالیات بر درآمد
مالیات بر درامد پرداختی
فعالیتهای سرمایه گذاری
خرید دارایی ثابت مشهود
خرید شرکت فرعی( پس از کسر وجه نقد تحصیل شده )
فروش دارایی ثابت مشهود
جریان نقدی غیرمترقبه: خسارت دریافتی از شرکت بیمه
فروش بخشی از عملیات واحد تجاری
فروش سرمایه گذاری کوتاه مدت
ایجاد سپرده سرمایه گذاری بلند مدت بانکی
جریان خالص خروج وجه نقد ناشی از فعالیتهای سرمایه گذاری
جریان خالص خروج وجه نقد قبل از فعالیتهای تاُمین مالی
فعالیتهای تاُمین مالی
وجوه دریافتی بابت افزایش سرمایه
در یافت تحصیلات مالی
خالص تحصیلات مالی دریافتی( سر رسید کمتر از سه ماه)
باز پرداخت تحصیلات مالی
حصه اصل اقساط پرداختی اجاره به شرط تملیک
جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای تاُمین مالی
خالص افزایش در وجه نقد
مانده وجه نقد در آغاز سال
تاثیر تغییرات نرخ ارز
مانده وجه نقد در پایان سال

استاندارد حسابداری شماره2
صورت جریان وجوه نقد
گروه ب پیوست شماره 2 (ادامه)
یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی
1- صورت تطبیق سود عملیاتی باجریان خالص ورودوجه نقد ناشی ازفعالیتهای عملیاتی بشرح زیراست: 2×13 1×13
سود عملیاتی میلیون ریال میلیون ریال
هزینه استهلاک
خالص کاهش در ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
افزایش در موجودی مواد وکالا
افزایش در حسابهای دریافتی عملیاتی*
افزایش در حسابهای پرداختی عملیاتی*
جریان خالص خروج وجه نقد در ارتباط با فعالیتهای متوقف شده
خالص سایر درامد هزینه ها**
جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی

2- خرید شرکت فرعی به شرح زیر است :
داراییهای ثلبت مشهود
سرمایه گذاریها
موجودی مواد وکالا
حسابهای دریافتی
پیش پرداخت مالیات
موجودی نقد
حسابهای پرداختی
وامها وتسهیلات اجاره به شرط تملیک
مالیات پرداختی
حقوق سهامداران اقلیت

سقفلی

کسر می شود : ما به ازای غیر نقدی – تخصیص اوراق سهام
ناخالص ما به ازای نقدی
کسر می شود: موجودی نقد تحصیل شده
جریان خالص خروج وجه نقد بابت خرید شرکت فرعی
ا
*حسابهای دریافتی وپرداختی عملیاتی شامل هردوگروه حسابهای دریافتنی وپرداختنی کوتاه مدت وبلندمدت
**منظور خالص اقلامی است که درتعین سود(زیان) عملیاتی منظورنشده ودرسایرسرفصلهای اصلی صورت
جریان وجوه نقد نیز قابل طبقه بندی نبوده است(بند20 استاندارد حسابداری).

استاندارد حسابداری شماره 2
صورت جریان وجوه نقد
(شرکت گاز) پیوست شماره3 (ادامه)
یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی

1- صورت تطبیق سود قبل از کسر مالیات بر درامد با جریان خالص ورود وجه نقد ناشی از
فعالیتهای عملیاتی به شرح زیر می باشد :
2×13 1×13
سود قبل از کسر مالیات بردرامد* میلیون ریال میلیون ریال میلیون ریال
هزینه استهلاک
هزینه کاهش ارزش سرمایه گذاریها ومشارکتهای حقوقی*
سود سهام سرمایه گذاریها ومشارکتهای حقوقی*
سود فروش سرمایه گذاریها ومشارکتهای حقوقی*
سود فروش داراییهای ثابت مشهود*
خالص زیان تسعیر ارز وجه نقد

خالص افزایش(کاهش) بدهیهای عملیاتی
جاری اشخاص وسپرده های دیداری
سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت ومشابه
سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت ومشابه
حسابهای دولتی
حصه عملیاتی سایر بدهیها
اقلام در راه

خالص(افزایش) کاهش داراییهای عملیاتی
سپرده قانونی
سایر سپرده ها
اوراق قرضه(مشارکت)
وام واعتبار به بانکها
وام واعتباراعطایی وسایر مطالبات
تسهیلات اعطایی عقود اسلامی
وثایق تملیک شده
حصه عملیاتی سایر دارایی ها
جریان خالص ورود وجه نقدناشی از فعالیتهای عملیاتی
ا
*با توجه به اینکه درصورت سودوزیان نمونه مصوب شورای پول واعتبارسود عملیاتی مشخص نمیشود
لذادرنمونه حاضرسود قبل ازکسرمالیات جهت تطبیق با خالص جریان وجه نقد ناشی ازفعالیتهای عملی انتخاب شده است بدیهی ست دراین حالت اقلامی که بطورجداگانه درسایرسرفصلهای اصلی طبقه بندی می

شود باید درتبدیل سودقبل ازمالیات بجریان خالص وجه نقدناشی ازفعالیتهای عملیاتی مدنظرقرارگیرد.

6