به نام خدا
فصل دوم
مقدمه، تعاریف و مفاهیم پایه موجودی
انواع موجود یها
هزینه های موجودی
نقطه سر به سر
موجودیInventory) )
کمیتی از کالا یا مواد اولیه که در سازمان برای مدت زمانی بدون مصرف نگهداری شده و بر اساس تصمیم گیری جهت مصرف یا فروش در حال انتظار می باشد.
موجودیها بمنظور تولید محصول یا سرویس و نگهداری تجهیزات کاربرد دارند.
دارائیهای ثابت، جزء موجودیها محسوب نمی شوند. ( ساختمان و زمین کارخانه، مبلمان و وسایل دفتری، ماشین آلات خط تولید، دارائیهای نقدی و اسناد و مدارک مربوط به امور مالی)
انواع موجودی
موجودی مستقیم:
– مواد خام
– محصولات نیمه ساخته و کار در جریان (WIP)
– قطعات و مواد استاندارد
– محصولات ساخته شده
موجودی غیر مستقیم:
– ابزارها و گیجها
– قطعات یدکی
– مواد مصرفی غیر تولیدی
موجودی ها به دلیل اختلاف روند در عرضه و تقاضا به وجود می آیند.
در حالت کلی اگر y(0) موجودی اولیه و (x (t و,d (t) به ترتیب توابع نشان دهنده ی عرضه و تقاضا بر حسب زمان باشند؛ افزایش موجودی بوجود آمده از این دو روند y (t) برابر است با:
موجودی
چرا موجودی؟
تولید و تحویل بموقع/ مشتری مداری
یکنواخت کردن عملیات
استفاده از بازار و نوسانات قیمت
اقتصاد حجم انباشته و بهره بری از تخفیف براساس حجم
کاهش هزینه های کنترل و سفارش دهی
حفاظت در مقابل کمبود کالا و افزایش قیمت ها
موجودی ها به دلایل زیر غیر قابل اجتناب میباشند:
تهیه / نگهداری اقلام مورد نیاز، با کیفیت مطلوب، بمقدار لازم، و در زمان مناسب، بطوریکه نیاز های سازمان، به بهترین نحوه ممکن، تامین گردد.
کنترل موجودی (Inventory Control)
مدیریت کنترل موجودی، با تحلیل شرایط و هزینه ها، مناسب ترین روش را برای سفارش و نگهداری موجودی در سازمان پیشنهاد می دهد.
هزینه خرید مواد
هزینه ای که جهت خرید موجودیها پرداخته می شود.
به نوعی هزینه فرصت از دست رفته است. بصورت در صدی از سرمایه گذاری محاسبه میگردد. (مقادیر مختلف)
از مهمترین هزینه های مربوط به موجودی هستند.
در غالب موارد، در ارتباط مستقیم با مقدار محصولات است
هزینه های سفارشی دهی
هزینه فعالیتهای سفارش دهی/ ساخت
هزینه های دفتری و اداری
هزینه های آماده سازی برای ساخت
با تعداد سفارش گذاری رابطه مستقیم دارد.
(معمولا به حجم سفارش وابسته نیست)
هزینه های نگهداری
هزینه های فضا و مکان
هزینه های نیروی انسانی
هزینه های بیمه و مالیات
جابجایی و حمل و نقل
هزینه های متروکه شدن و فساد کالا
هزینه های مواجهه با کمبود کالا
بیکاری ماشین آلات
اجبار به اضافه کاری و یا تهیه مواد گران تر
فرصت از دست رفته و کسر اعتبار
عدم تحویل بموقع
نرخ تولید و مصرف موجودی
نقطه سر به سر
از روشهای ساده و کارامد در انتخاب فرآیند مناسب تامین/ تولید، که بر اساس آنالیز هزینه ها نسبت به حجم تولید کار میکند.
متغییرهای دخیل در تحلیل نقطه سر به سر:
حجم تولید
هزینه های تولید ( ثابت و متغیر)
درآمد ناشی از تولید
حجمی از تولید و یا خدمات در واحد زمان است که به ازاء آن جمع در آمد حاصل از فروش محصول با جمع هزینه های تولید محصول برابر باشد
تحلیل نقطه سر به سر
هزینه های متغیر+ هزینه های ثابت = هزینه کل
قیمت فروش واحد* حجم تولید= درآمد کل
هزینه کل ـ درآمد کل = سود کل
= Cf هزینه های ثابت = v حجم تولید (تعداد)
Cv = هزینه متغییر به ازاء هر واحد محصول = p قیمت هر واحد محصول
تحلیل نقطه سر به سر
در انتخاب نوع فرایند، باید مطمئن شد که هزینه های کل تولید از مجموع درآمدهای حاصل بیشتر نخواهد شد.
(حجم تولیدی که در آن به سودهی می رسیم؛ نقطه سربه سر است)