تحلیل باغ کتاب تهران
موقعیت، گروه طراحی ، مساحت
نام پروژه: باغ کتاب تهران
موقعیت: عباس آباد، تهران، ایران
گروه معماری: مهندسین مشاور معمار و شهرساز هسته طراحی
معمار مسئول: سام طهرانچی
تیم طراحی: امیرحسین خردمند،علی محمد حیدری،علی نابی،حمیدرضا جهانی مقدم،مهدی غیایی،علی رمضانعلی ،احسان قاسملو
کارفرما: شرکت توسعه فرهنگی تهران، شهرداری تهران
مساحت: 65000 مترمربع
نوع کاربری: فرهنگی – عمومی
سال ساخت: 1395
عکاسان: محمد شاه حسینی، علی دقیق
جوایز: رتبه اول جایزه معمار در گروه ساختمان های عمومی، برگزار کننده مجله معمار، 1396 رتبه دوم جایزه معماری آسیا در گروه ساختمان های عمومی، برلین، آلمان، 2017
ریزفضاها
ساخت یک محل دائمی برای نمایشگاه کتاب می تواند تاثیر بسزایی بر جامعه در خواندن کتاب داشته باشد. باغ کتاب تهران برای این منظور طراحی و ساخته شده است. باغ کتاب یا ۳۷ هکتار مساحت در منطقه سه تهران در محله عباس آباد و در نزدیکی ساختمان های مهم منطقه از جمله کتابخانه ملی ایران و مجتمع دانشگاه و موزه دفاع مقدس و پل طبیعت قرار گرفته است. باغ کتاب نمایشگاه بسیار بزرگیست که فضای آن بر نمایشگاه کتاب و رسانه ها، باغ علمی کودکان، سینما و سالن کنفرانس، تئاتر، کافه و رستوران و همچنین فضای بزرگ رو باز برای گردهمایی های عمومی متمرکز است. مساحت کلی ساختمان ۶۵۰۰۰ متر مربع و ۲۵۰۰۰ مترمربع باغ مسقف، شامل ۱۳ بلوک جداگانه که به هم شباهت دارند و با مسیر های افقی و عمودی به هم متصل هستند. در بین این ۱۳ بلوک، هشت لابی و فضای دسترسی طراحی شده است که در ساعات شلوغ می تواند پاسخگوی ۵۰۰۰ بازدید کننده باشد.
ایده ی اولیه طراحی باغ کتاب تهران به دلیل قرارگیری پروژه در اراضی عباس آباد،ایجاد فضاهای سبز و حفاظت از محیط زیست برای تیم طراحی حائز اهمیت بوده است، به همین دلیل در هنگام طراحی این پروژه سعی بر این شد تا با الهام از طبیعت،بین ساختمان و محیط اطرافش هماهنگی لازم ایجاد شود.بنابراین بام سبز موجود در طرح نقش کلیدی را در نیل به این هدف ایفا می کند. در طراحی فضای داخلی نبز با الهام از معماری باغ های ایرانی،با یک فضای ممتد عظیم که به عنوان تراسه های سبز کاربرد دارند و قرارگیری فضاهای نمایشگاهی به صورت مدولار که از طریق مسیر دسترسی اصلی متصل می شوند رو به رو هستیم.
ویژگی معماری
لایه سبز رنگ روی بام، لایه سرپوش داخلی و نمای بزرگ با تکنولوژی پیشرفته سه عنصر اصلی در شکل دهی به ساختمان هستند. اعمال فضا های سبز و عوامل حفاظت محیط زیستی نقش مهمی در منطقه عباس آباد بازی می کند. بنابراین، در طراحی این پروژه ما سعی کرده ایم ساختمانی الهام گرفته شده از طبیعت و همساز با عوامل محیط اطراف طراحی کنیم. اجرای سقف سبز نکته کلیدی در طراحی این ساختمان بوده که ساختمان را با محیط اطراف خود همساز می کند. در پروژه باغ کتاب، بام سبز تنها یک عامل پوشاننده نیست بلکه یک قسمت از طبیعت است. این مطلب باعث تداوم و تحرک مداوم پروژه می شود. سقف سبز نقش یک پارک عمومی را بازی می کند که قابل دسترسی از پلکان باغ شرقی است و ساختمان را به بازار عمومی متصل می کند.
فضای داخلی ساختمان یک فضای بسیار بزرگ به عنوان تراس باغ ( الهام گرفته شده از باغ های سنتی ایرانی) طراحی شده است که از طریق مسیر اصلی در امتداد نمای عربی با طول ۵۵۰ متر و بلندای ۱۳ متر به قسمت های کوچک محل نمایشگاه متصل می شود. فضای داخلی ساختمان بر قمست غربی نمایشگاه و همچنین ۲هکتار دریاچه مصنوعی از طریق نمای شیشه ای مشرف است. قسمت مرکزی ساختمان یک پیاده رو به نام “مسیر فرهنگ” است که از سایت ساختمان عبور می کند. محل عبور عابرین چندین ساختمان فرهنگی را در مسیر خود بهم متصل می کنند تا زمانی که با پل طبیعت در یک سو و پارک عمومی طالقانی در سوی دیگر بهم وصل شوند. طراحی فضای ساختمان و چشم انداز ها، بر پایه ایده ی فضا های انعطاف پذیر پیش ساخته، شفافیت، حرکت سیال بازدید کنندگان و یکپارچه سازی چشم انداز ها طراحی شده است
چالش های طراحی باغ کتاب تهران سقف باغ کتاب تهران تنها یک عنصر نیست بلکه بخشی از طبیعت و به عنوان فضایی پر کاربرد است. در واقع بام سبز این پروژه نقش یک پارک فرهنگی را بر عهده دارد که دسترسی به آن از طریق پله های بزرگ شرقی میسر می شود.
فرم گیری شکل ساختمان به وسیله ی 3 عنصر اصلی: لایه های بام سبز، لایه های سیرکولاسیون داخلی و نمای های تک مجموعه صورت گرفته است.در باغ کتاب تهران رسیدن به ایده هایی نظیر: فضاهای انعطاف پذیر مدولار،شفافیت، حرکت روان و راحت بازدیدکننده ها و هماهنگی آن با محیط اطراف مد نظر تیم طراحی مذکور بوده است.
این باغ کتاب با توجه به نزدیک بودن به ساختمان های فرهنگی دیگر ، با ایجاد یک مسیر پیاده در میان ساختمان باغ کتاب باعث اتصال دیگر ساختمان های فرهنگی به این مسیر تا پل طبیعت شده است.از جمله ساختمان های مهم در نزدیکی پروژه می توان به کتابخانه ملی ایران و باغ موزه دفاع مقدس اشاره کرد.
تفکیک فضایی باغ کتاب تهران باغ کتاب تهران در مجموع دارای 65000 مترمربع فضای ساخته شده در 3طبقه و 25000 مترمربع بام سبز می باشد که از 13 بلوک تقریبا شبیه به هم تشکیل شده است. فضاهای موجود در این مجموعه شامل: فضاهای نمایشگاهی جهت ارائه دادن کتب و سایر محصولات فرهنگی، پارکی مختص کودکان، گالری های هنری، تماشاخانه، سینماها و تالارهای کنفرانس، کافه ها و ستوران ها و در نظر گیری فضاهایی در محیط باز مجموعه می باشد.
زیربنای اصلی باغ ۶۵ هزار متر مربع است که به جز کتابفروشی ها شامل بخش های دیگه ای مثل: خانه علم و کودک، باشگاه های آگاهی علمی و رباتیک یا نجوم و قرآن میشه و علاوه بر خواندن و خریدن کتاب اینجا قراره که فعالیت های فرهنگی-هنری زیادی در زمینه های موسیقی و تئاتر، جمع خوانی، دیدار با نویسنده، کارگاه های نقاشی، قصه خوانی و … رخ بده و برای هر کدوم فضا و امکاناتی در نظر گرفته شده. بعد از انتقال نمایشگاه بین المللی کتاب به شهرآفتاب جای خالی یک نمایشگاه دائمی کتاب در تهران بیشتر و بیشتر حس می شد. تا قبل از این هم که غرفه های کتاب در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران قرار می گرفت مشکلات زیادی از جمله افزایش ترافیک و کمبود فضا و امکانات مناسب رو به دنبال داشت. به تازگی ولی با تشکیل فضایی وسیع و پر امکانات مثل باغ کتاب که بزرگترین مجموعه ی فرهنگی و سرگرمی علمی کشور شناخته میشه، همه ی شهروندان یا مسافران تهران به راحتی و هر موقع از سال که بخوان می تونن به این بزرگترین فروشگاه و نمایشگاه دائمی کتاب سر بزنن.
فضای اصلی باغ کتاب در سه طبقه و ۴ بلوک A، B، C، D خلاصه میشه که به شرح زیر است: بلوک A یا بهارستان (بخش کودک و نوجوان) بلوک B یا خیالستان (گذرگاه خیال) بلوک C یا نگارستان (سالن های سینما و تئاتر) بلوک D یا سروستان (بزرگسالان) طبقه ی اول بخش اول این طبقه یعنی بلوک A (بهارستان) شامل کافه کودک، لمکده و مرکز رویدادها، باشگاه نجوم و رباتیک و باغ علم خردسال میشه و بعد از عبور از بلوک B (گذر فرهنگ) میرسیم به بلوک C که این قسمت هم شامل باغ علم کودک و تالار اصلی تئاتر میشه. آخرین بخش طبقه ی اول یعنی بلوک D شامل لمکده و باغ علم نوجوانان، مرکز رویدادهای علمی و کافه هنر میشه.
طبقه همکف بلوک A این طبقه متشکل از خانه کودک، فروشگاه کتاب نوجوانان، فروشگاه لوازم التحریر و اسباب بازی و فروشگاه خردسالان است. بعد از عبور از بلوک B یا خیالستان به فروشگاه آثار هنری و سالن سینما، تالار اصلی تئاتر، سالن و کافه سینما در بلوک C می رسیم و بعد از این بخش می تونید از فروشگاه کتب بزرگسالان و فروشگاه محصولات فرهنگی و رسانه ای در بلوک D دیدن کنید.
بعد از این دو طبقه در نهایت میرسیم به زیرزمین که مهمترین بخش این قسمت سالن های سینما هستند.
دسترسی به باغ کتاب
این مکان از شرق با کتابخانه ی ملی، از شمال شرقی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی، از شمال غربی با باغ هنر و از سمت غرب با باغ موزه ی دفاع مقدس همسایه است.
برای رسیدن به باغ کتاب با خودروی شخصی
می تونید از بزرگراه همت یا بزرگراه حقانی به صورت مستقیم به باغ کتاب دسترسی داشته باشید و یکی از دو مسیر زیر رو انتخاب کنید:
مسیر اول: میدان ونک، بزرگراه شهید حقانی(غرب به شرق)، بعد از تقاطع بزرگراه شهید مدرس، خروجی کتابخانه ملی.
مسیر دوم: بزرگراه شهید همت (شرق به غرب)، بعد از خروجی بزرگراه حقانی، خروجی باغ موزه دفاع مقدس و باغ کتاب.
برای رفتن به این مکان به وسیله ی مترو
هر جای شهر که هستید خودتون رو به یکی از ایستگاه های متروی شهید حقانی یا شهید همت در خط تجریش-کهریزک یا همون خط قرمز رنگ مترو برسانید
همچنین برای رسیدن به باغ کتاب توسط خطوط اتوبوسرانی
از پایانه های میدان صنعت، اوشان، بلوار ارتش و اختیاریه می تونید خودتون رو به پایانه ی اتوبوسرانی متروی شهید حقانی برسونید.
منبع
https://blog.ihome.ir/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86/
http://blog.kikojas.com/%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C