4804
روش تعیین درجه معیار خاکستری تغییر رنگ با استفاده از ارزیابی دستگاهی
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:
(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور- ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تامین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.
کمیسیون استاندارد روش تعیین درجه معیار خاکستری تغییر رنگ با استفاده از ارزیابی دستگاهی
رئیس
دهقانی – مهرانگیز
فوق لیسانس – مهندسی شیمی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
اعضاء
آفاقی – جمیله
مهندسی شیمی نساجی
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
دقیقی روحی – مریم
فوق لیسانس – مهندس نساجی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
سمسارها – مریم
لیسانس شیمی
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
همتی نژاد – ناهید
فوق لیسانس – مهندسی شیمی نساجی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
دبیر
عرفانی تبار – میترا
مهندس شیمی نساجی
اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان مرکزی( اراک )
فهرست مطالب
هدف و دامنه کاربرد
اصول
وسیله
آزمونه
روش کار
محاسبه تغییر رنگ
تعیین درجه معیار خاکستری تغییر رنگ
گزارش آزمون
بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد روش تعیین درجه معیار خاکستری ، تغییر رنگ با استفاده از ارزیابی دستگاهی که به وسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در هفتادوچهارمین کمیته ملی استاندارد مورخ 77/9/25 مورد تایید قرار گرفته ، اینک باستناد بند 1ماده 3قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد.
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم ، استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود.
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجراء آزمایشهای لازم این استاندارد با استفاده از منبع زیر تهیه گردیده است :
ISO 105 – AO5 , 1996 (E)
روش تعیین درجه معیار خاکستری تغییر رنگ با استفاده از ارزیابی دستگاهی
– 1هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد ارائه روشی برای تعیین درجه معیار خاکستری با استفاده از ارزیابی دستگاهی تغییر رنگ آزمونه در مقایسه با نمونه عمل نشده یکسان (مرجع ) و انجام محاسبات لازم می باشد.
– 2اصول
رنگ آزمونه ای که در معرض آزمون ثبات رنگ قرار گرفته و رنگ نمونه عمل نشده یکسان بصورت دستگاهی اندازه گیری می شود.
محورهای سیستم CIELABبرای روشنایی L* ، خلوص رنگ C*abو فام hab برای هر دو نمونه تعیین و اختلاف آن ها یعنی ، و محاسبه و بوسیله یکسری معادلات به درجه معیار خاکستری تبدیل می شوند.
– 3وسیله
اسپکتروفتومتر یا کالریمتر: 1 شرایط بررسی و روشنایی مطابق نشریه CIE 15.2 ، بند 4-1می باشد.
– 4آزمونه
نمونه مرجع و آزمونه باید متناسب با اندازه نگهدارنده نمونه دستگاه باشد و عیب قابل رویت نداشته باشد. یک لایه سفید مات عاری از مواد سفیدکننده فلورسنتی و یا تعدادی نمونه عمل نشده یکسان پشت آزمونه و نمونه مرجع قرار دهید، تا کاملا پشت پوش گردد.
– 5روش کار
بوسیله دستگاه ، مقادیر محرکهای سه گانه CIE نمونه مرجع و آزمونه را با استفاده از منبع نوری D65و مشاهده کننده 10°بدست آورید.
مقادیر L*، C*abو habسیستم CIELABرا با استفاده از استاندارد ملی ایران به شماره … 2 محاسبه نمائید.
یادآوری : منبع نوری مجاز/ مشاهده کننده برای محاسبات رنگ سنجی 3 عبارتند از:
C/10° ، C/2° ، D65 /2°
– 6محاسبه تغییر رنگ
-1-6اختلاف روشنایی ،خلوص و ته رنگ نمونه مرجع و آزمونه را محاسبه نمائید.
-2-6تغییر رنگ را با استفاده از معادلات زیر محاسبه کنید:
حروف R,S به ترتیب مربوط به آزمونه و نمونه مرجع ، حرف M برای نشان دادن میانگین مقادیر آزمونه و مرجع ، حرف K جهت نمایش مقادیر تصحیح شده ته رنگ و خلوص و F برای تمایز مقادیر ویژه رنگ سنجی از مقادیر معمول رنگ سنجی CIELABبکار می روند.
L*، C*abو hab,s به ترتیب عبارتند از : روشنایی ، خلوص و ته رنگ آزمونه
LR*، C*ab,Rو hab,R به ترتیب عبارتند از : روشنایی ، خلوص و ته رنگ نمونه مرجع
، وبا استفاده از استاندارد ملی ایران به شماره . . . 4 محاسبه نمائید.
– 7تعیین درجه معیار خاکستری تغییر رنگ
با استفاده از محاسبه شده (بند 2-6)، درجه معیار خاکستری تغییر رنگ (GSC) را بر اساس بیان نزدیکترین عدد با فواصل نیم درجه (بطور مثال 4 ، 4.5 ، 5 و غیره ) با استفاده از جدول (1) یا معادلات (1) یا (2) تعیین نمائید.
یادآوری : استفاده از معادله (1) یا (2) تابع پیوسته ای ایجاد می کند. مقادیر اعشاری GSCحاصله با مقادیر بدست آمده از جدول (1) مقایسه می گردد.
– 8گزارش آزمون
گزارش آزمون باید شامل موارد زیر باشد:
– شماره این استاندارد
– کلیه ویژگیهای آزمونه
– مشخصات اسپکتروفتومتر یا کالریمتر مورد استفاده ، بانضمام هندسه CIE ارائه شده
– شرایط آزمون به انضمام منبع نوری و مشاهده کننده مورد استفاده
– تعیین درجه معیار خاکستری GSCهر آزمونه با دقت نیم درجه
– تاریخ آزمون
-1با هر یک از این دستگاهها میتوان رنگ سنجی را انجام داد
-2تا تدوین این استاندارد به استاندارد ISO 105 – JO3مراجعه نمائید.
3-Colorimetric
4- تا تدوین این استاندارد به استاندارد ISO 105-JO3,1995 مراجعه نمائید.
ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
Institute of Standards and Industrial Research of Iran
ISIRI NUMBER
4804
Instrumental assessment of change in colour for determination of grey scale rating
Firet Edition