گزارش کارآموزی در تعمیرگاه لوازم برقی خانگی


دانشگاه آزاد اسلامی مرکز گتوند

عنوان گزارش:
گزارش کارآموزی در تعمیرگاه لوازم برقی خانگی

نام استاد:

نام دانشجو:

دانشگاه آزاد اسلامی مرکز گتوند

عنوان گزارش:
گزارش کارآموزی در تعمیرگاه لوازم برقی خانگی
نام استاد:

نام دانشجو:

تقدیر و تشکر
با سپاس از سه وجود مقدس:

آنان که ناتوان شدند تا ما به توانایی برسیم…

موهایشان سپید شد تا ما رو سفید شویم…

و عاشقانه سوختند تا گرمابخش وجود ما و روشنگر راهمان باشند…

پدرانمان
مادرانمان
استادانمان

این تحقیق و پژوهش را ضمن تشکر و سپاس بیکران و در کمال افتخار و امتنان تقدیم مینمایم به:
– محضر ارزشمند پدر و مادر عزیزم به خاطر همه ی تلاشهای محبت آمیز ی که در دوران مختلف زندگی ام انجام داده اند و بامهربانی چگونه زیستن را به من آموخته اند.
– به استادان فرزانه و فرهیخته ای که در راه کسب علم و معرفت مرا یاری نمودند .

فهرست مطالب: صفحه

فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی 6
فصل دوم: ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز 9
ساختمان کولرگازی 10
مدار الکتریکی 13
سرماسازی در کولرگازی 15
عیب یابی و تعمیر کولرگازی 16
اجزا تشکیل دهنده یخچال 27
مدار الکتریکی یخچال 34
فصل سوم: آزمون آموخته ها، نتایج و پیشنهادات 35
عیب یابی و تعمیر یخچال 36

قبل از انجام هرکاری باید ابتدا ایمنی ؟ و بعد ایمنی محل و ایمنی در هنگام کار باید رعایت شود و در غیر این صورت فرد مجری دچار حادثه می شود.
عوامل مهم در برق گرفتگی انسان:
1) ولتاژ
2) جریان
3) مقاومت بدن
4) مدت زمان عبور جریان
5) مسیر عبور جریان
6) فرکانس
لوازم ایمنی که هر فرد مجاز در هنگام کار باید داشته باشد:
1) لباس کار مناسب
2) دستکش ضد ولتاژ
3) کفش ایمنی
در این محل کارآموزی اکثر مراجعات برای نصب و سرویس و تعمیرات اسپلیت، یخچال فریزر و لباسشویی می باشد. که برای نصب و سرویس این قطعات خانگی نیاز به وسایلی مانند:
1) دستگاه جوش
2) دستگاه پرچ
3) موتور هوا
4) موتور وکیوم
5) جعبه ابزار
6) کنتاکتور
7) رله
8) کارواش
9) خازن
و غیر ه می باشد.

سرویس و تعمیر کولر گازی و یخچال

کولرهای گازی که بر خلاف کولر های آبی رطوبت محیط را افزایش نمی دهد بویژه در مناطق مرطوب کارایی زیادی پیدا کرده اند.
ساختمان کولر گازی:
الف-اجزاء الکتریکی-که شامل: سیم های رابط-کمپرسور-خازن (کاپاسیتور)-اورلود- ترموستات-کلید چند وضعیتی(کلید فن)-کلید اصلی کولر(تابلو برق)می باشد.
در کمپرسورکولر های گازی دو مکانیسم بکار گرفته شده نوعی از کمپرسور ها را با استفاده از انرژی الکتریکی،روتور بکار افتاده و با کوپل شدن به سایر قطعات مکانیکی کمپرسور، پیستون به حرکت در آمده،وگاز را از یک مسیر به داخل سیلندر مکیده وپس از آنکه فشار لازم را به گاز وارد آورده ، آن را بدرون لوله رفت جاری می سازد.نوع دیگر کمپرسور ها فاقد میل لنگ و پستون بوده وخود روتور در حال چرخش (بواسطه فرم خاصی که دارد) از مسیر ورودی به سیلندر ، گاز را مکیده و وارد لوله رفت می سازد. این کمپرسور ها ، کمپرسور های دورانی نامیده می شوند.
در کولر های گازی از خازن ویا در بعضی کولر ها، از دو خازن بمنظور ایجاد گشتاور به هنگام راه اندازی کمپرسور استفاده می شود.روش متداول به کار گیری خازن به این صورت است که یک خازن برای راه اندازی موتور فن ویک خازن برای راه اندازی کمپرسور مورد استفاده قرار می گیرد.
حیطه عملکرد دما در ترموستات کولر های گازی نسبت به یخچال های خانگی قدری متفاوت است.در یخچال عملکرد ترموستات بین 1 الی 7 درجه سانتی گراد است اما این دما و در واقع حدود واکنش در ترموستات کولر گازی بین 10 الی 20 درجه سانتی گراد است از این تفاوت که بگذریم، ساختمان و نحوه ی عملکرد هر دو ترموستات یکی است.از آن جا که موتور های کولر های گازی، عموما"چند سرعته است، به منظور استفاده از دورهای مختلف،از یک کلید چند حالته استفاده می شود. ساختمان داخلی این کلید بسیار مشابه کلید پنکه سقفی است با این تفاوت که در این کلید تنها سرهای خروجی وجود دارد واین سرهای خروجی به سیم های رابط موتور فن متصل می شود.تابلو برق کولر جایگاه ترموستات-کلیداصلی یا کلید قدرت کولر وکلید چند وضعیتی است. البته بعضی از کولر ها فاقد کلید قدرت می باشند.
ب – اجزاء مکانیکی-اجزاء مکانیکی کولر گازی با اندک تفاوت،عینا" قطعات مکانیکی یخچال می باشد که از جمله می توان به قطعاتی مانند کمپرسور-کندانسور(رادیاتور)-اواپریتور-فیلتر(درایر)-پروانه کندانسور-پروانه اواپریتور-لوله کاپیلاری(لوله مویی)-سینی زیر کولر-خروجی هوا-فیلترخروجی هوا، اشاره کرد.در کولر های گازی از دو پروانه استفاده می شود که عموما" برروی یک شافت اصلی سوار شده اند یکی از پروانه ها از مجرای ورودی ، هوا را مکیده وبا وزش آن به کندانسور، گرما را به محیط خارجی ساختمان می راند.پروانه دوم که به قسمت جلوی موتور فن متصل است هوا را از مجرای ورودی مکیده و با وزش آن به اواپریتور، سرما را وارد ساختمان می سازد.هوا جهت ورود به ساختمان از دریچه مخصوصی (که به خروجی هوا نامیده می شود) می گذرد به منظور ممانعت از ورود گرد وغبار و موارد مشابه به داخل ساختمان ،پشت خروجی هوا،فیلتر سیمی یا اسفنجی تعبیه می شود.
از آن جا که ممکن است بر اثر عدم تنظیم ترموستات ویا ازدیاد گاز شارژ شده ، اواپریتور و یا قسمتی ازلوله بر گشتی ، دارای برفک شده و یا یخ ببندد و در توقف کولر (هنگام اتومات) بر اثر گرما،یخ ها ذوب شوند وآب حاصله از جدارهای کولر سر ریز نماید، ترتیبی اتخاذ شده تا در صورت بروز حالت فوق آب به خارج از کولر هدایت شود.این وظیفه برعهده سینی زیر کولر است. در گوشه ای از سینی،لوله مخصوصی تعبیه شده که آب ایجاد شده از آن خارج می شود وبرای آن که از ریزش آب جلوگیری بعمل آید،عموما"به لوله مذکور شیلنگی متصل می شود ویا با قرار دادن آن بر روی سطح زمین از پراکنده شدن ذرات آب در محیط ممانعت بعمل می آید.

مدار الکتریکی چند نوع کولر گازی –

سرما سازى در کولر گازی –
در کولر گازی مانند یخچال از تبدیل گاز به مایع با افزایش فشار و سپس از سرمای ایجاد شده به هنگام تبدیل گاز مایع به حالت گاز (بصورت فوران) برای رسیدن به هدف مورد نظر که همان خنک نمودن فضای داخل ساختمان است استفاده می شود.بر اثر کار کمپرسور، گاز تحت فشار قرار گرفته (قدری گرم شده)و وارد لوله رفت می شود .برای کاستن از دمای گاز تحت فشار قرار گرفته ، آن را وارد کندانسور نموده و هوایی که توسط پروانه کندانسور به آن می وزد،گرمای لوله ها که در واقع از گرمای گاز جاری در آن ها ایجاد شده را به خارج از محیط هدایت می کند.در این مرحله گاز تا حدودی خنک می شود. پس از کندانسور گاز از درایر عبور می کند تا رطوبت ویا رسوباتی را که احتمالا"از جداره های داخلی لوله های کندانسور جدا شده از آن سلب شود.گاز خشک و تمیز پس از درایر وارد لوله مویی می شود.از آن جا که سطح مقطع لوله مویی بسیار کمتر از سطح مقطع کندانسور و یا ورودی درایر است.گاز تحت فشار زیاد به حالت مایع تبدیل می شود.کمپرس کمپرسور گاز مایع را از لوله مویی عبور داده و وارد اوپراتیور می کند.تفاوت سطح مقطع دو محیط (سطح مقطع لوله های اواپریتور بسیار بیشتر از لوله مویی است)به گاز جاری اجازه فوران داده و گاز در حال فوران تولید سرما می کند.
سرما سطح اواپریتور را در اختیار گرفته و هوایی که توسط پروانه از اواپریتور به آن برخورد می کند،این سرما را وارد محیط می سازد.فریون 22 پس از اواپریتور به لوله بر گشت کمپرسور باز می گردد تا مجددا"مسیر قبلی را طی نماید.به این ترتیب و به تدریج سرمای ایجاد شده در اواپریتور،دمای محیط را تحت تاثیر قرار داده و محیط را معتدل و خنک می سازد.
عیب یابی و تعمیر کولر گازی:
عیب1- کولر روشن نمی شود
علت 1- پریز برق ندارد،دوشاخه یا سیم رابط کولر معیوب است.
رفع عیب1- با بر رسی برق پریز و اطمینان از سالم بودن آن ،بدنه کولر را با احتیاط جدا نموده و پس از آن که دو شاخه را وارد پریز نمودید،بتوسط ولتمتر مقدار برق را در ترمینال اصلی مورد اندازه گیری قرار دهید.اگر در ترمینال اصلی ولتاژ وجود نداشت ابتدا دو شاخه و سپس سیم رابط را تعویض نمایید البته در صورتی که در بر رسی دو شاخه ،عیب خاصی مشاهده نشده باشد.
عیب2- کولر روشن نمی شود.
علت2- کلید اصلی خراب است.
رفع عیب2- در بعضی از کولر ها کلید قدرت وجود دارد که در واقع فاز اصلی مدار از این کلید عبور نموده. در صورت معیوب بودن کلید قدرت، به سبب عدم وجود فاز در مدار ،عیب1- مشاهده می شود .کلید قدرت را می توان پس از خارج نمودن دو شاخه از پریز مورد آزمایش قرار داد بهتر است یکی از سر سیم ها را جدا کنید. اهم متر را بر روی رنج 1*R قرار داده و رابط ها را به پایه های کلید متصل سازید .اگر کلید سالم باشد با قرار دادن آن بر روی حالت ON،عقربه منحرف شده و عدد صفر را نشان می دهد.در همین زمان با حرکت کلید بر روی حالت OFFعقربه به سمت بی نهایت باز می گردد. در غیر این صورت کلید معیوب است و می بایست آن را تعویض نمایید.
عیب3- کولر روشن نمی شود.
علت3- سیم های رابط قطع شده اند.
رفع عیب3- اگر در سیم بندی مدار اصلی ،فاز یا نول قطع شده باشد،عیب1 بوجود می آید بنابراین لازم است صحت اتصالات تا محل انشعاب بین ترموستات و کلید موتور فن بر رسی شود.
عیب4- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت4- فاز یا نول اصلی کمپرسور قطع است.
رفع عیب4- سیم های رابط را مورد بر رسی قرار دهید.در صورت مشاهده سیمی که از محل اتصال خود خارج شده ،نسبت به اتصال مجدد آن اقدام نمایید.
عیب5- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت5- ترموستات خراب است.
رفع عیب5- دو شاخه کولر را از پریز خارج نموده و پس از جدا نمودن سیم های رابط ترموستات رابط های اهم متر را به آن متصل نمایید.با حرکت ترموستات (ولوم ترموستات)در جهت عقربه های ساعت ، عقربه اهم متر منحرف شده ودر حدود عدد صفر می ایستد و با قطع ترموستات (حرکت ولوم در جهت خلاف عقربه ساعت) عقربه به سمت بی نهایت باز می گردد. اگر به هنگام تست کلید ،موارد مذکور مشاهده نشد کلید ترموستات معیوب است. ترموستات را تعویض نمایید.حتما" هنگام خرید ترموستات جدید،توجه داشته باشید که ترموستات مختص کولر گازی را خریداری نمایید.
عیب6- موتورفن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت6- اورلود،دائما"در حالت قطع است.
رفع عیب6- کنتاکت های اورلود در حلت عادی به یکدیگر متصل هستند که این اتصال بوسیله اهم متر دیده می شود در غیر این صورت اورلود با شماره کد مشابه خود تعویض می شود.لازم است ذکر شود در اکثر کولر های گازی اورلود درون پوسته آهنی کمپرسور تعبیه شده که در این صورت رفع عیب قدری مشکل می شود.
عیب7- موتورفن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد.
علت7- کمپرسور معیوب است
رفع عیب7- بهتر است کمپرسور را در حالی که متصل به برق است مورد آزمایش قرار دهید.کولر را روشن نموده و موتور فن را به حرکت اندازید. ترموستات را نیز در حالت روشن قرار داده و اگر از قبل سر سیم های موتور را شناسایی نموده اید،ابتدا ولتاژ دو سر اصلی و مشترک و کمکی را مورد اندازه گیری قرار دهید واگر به هر دو سیم پیچ ولتاژ به اندازه کافی می رسد اما حرکت نمی کند باید کمپرسور را تعمیر یا تعویض نمایید.
عیب8- موتور فن روشن می شود اما کمپرسور براه نمی افتد
علت8- خازن راه انداز کمپرسور معیوب است
رفع عیب8- اگر خازن معیوب باشد، بمحض حرکت ترموستات در جهت عقربه های ساعت موتور میل به حرکت از خود نشان می دهد اما براه نمی افتد.عموما"این حالت کمپرسور توسط کم نور شدن لامپ های روشنایی منزل قابل رویت و تشخیص است .بواسطه جریان اضافی که کمپرسور در این حالت می کشد،اورلود نیز عمل می کند.خازن را از مدار خارج نموده ،وپس از تخلیه به یکی از روش های گفته شده در مبحث خازن ها آن را آزمایش کنید.در صورت مشاهده عیب خازن ، نسبت به تهیه خازن جدید اقدام نمایید.
عیب9- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما،فن روشن نمی شود(کمپرسور عمل می کند)
علت9- فاز یا نول اصلی فن قطع شده است.
رفع عیب9- از جمله احتمالات می تواند این باشد که فاز کلید چند حالته و یا نول خود موتور فن قطع شده باشد .دو خط مذکور را بر رسی نموده ودر صورت مواجهه با پارگی و یا جدا شدن سیمی از کنتاکت خود ،عیب را بر طرف سازید تا فن به کار خود ادامه دهد.
عیب10- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت10- کلید فن خراب است.
رفع عیب10- کولر را از برق جدا نموده و پس از آزاد ساختن کنتاکت های کلید فن ، یکی از رابط های اهم متر را روی کنتاکت ورودی فاز قرار داده و با زدن کلید (حالت 1 )،می بایست با اتصال رابط دوم اهم متر بر روی یکی از پایه ها ،عقربه منحرف ودر حدود صفر بایستد.در حالت 2 کلید رابطین اهم متر بر روی کنتاکت مشترک ویکی دیگر از پایه ها ارتباط را نشان خواهد دادواز آن جا که فن به هیچ وجه روشن نمی شود در آزمایش کلید هیچ کدام از حالت های کلید انحراف عقربه در اهم متر را ایجاد نمی سازد(اگر کلید خراب باشد). کلید را تعویض کنید تا موتور فن با حرکت کلید براه افتد.
عیب11- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت 11- خازن راه انداز موتور فن معیوب شده.
رفع عیب 11- اگر مشکل از خازن باشد ،با حالت 1 کلید فن ، موتور صدای هوم داده وشروع به آمپر کشی می کند که اگر به موقع کلید فن در حالت خاموشی قرار نگیرد،موتور فن خواهد سوخت. همین واکنش موتور در سایر حالت های کلید فن نیز با کمی شدت یا ضعف مشاهده می شود خازن راه انداز موتور فن را از مدار خارج نموده و پس از تخلیه به یکی از روش های گفته شده در مبحث تست خازن ها آن را آزمایش نمایید اگر خازن معیوب است آن را تعویض نمایید.
عیب12- کلید فن را روی تمام حالت ها قرار داده ایم اما، فن روشن نمی شود (کمپرسور عمل می کند).
علت 12- موتور فن معیوب است.
رفع عیب12- از آن جا که موتور فن قدری پیچیده است و از انواع آسنکرون های چند سرعته محسوب می شود . تشخیص سیم پیچ معیوب و رفع عیب آن تا حدودی مشکل است توصیه می شود موتور را به تعمیرگاه منتقل و رفع عیب آن را به تعمیر کاری مجرب واگذار کنید.
عیب13- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت13- ترموستات تنظیم نیست.
رفع عیب13- ترموستات را بر روی درجه مناسب قرار دهید تا سرمایی که کولر ایجاد می کند پاسخگوی نیاز محیط باشد.
عیب14- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت14- موتور فن نیم سوز شده.
رفع عیب14- اگر سرعت فن تقلیل یابد،سرمای کمتری وارد محیط می شود در نتیجه عملکرد کولر مطلوب نخواهد بود موتور فن را به تنهایی مورد آمپر کشی قرار دهید.اگر جریان اضافی می کشد،نیم سوز است،نسبت به تجدید سیم پیچی موتور فن اقدام نمایید.
عیب15- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت15- فیلتر خروجی هوا،کثیف است.
رفع عیب15- در اولین تصویر همین صفحه مراحل دستیابی به فیلتر نشان داده شده ،پس از خروج فیلتر آن را کاملا" تمیز نمایید. جهت شستشوی فیلتر به مندرجات دفتر چه های راهنما دقیقا" توجه کنید.
عیب16- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت16- مسیر ورودی هوا مسدود شده است.
رفع عیب16- توسط یک فرجه ورودی های هوا به داخل کولر را تمیز نمایید.
عیب17- کمپرسور و فن هر دو در حال کارند اما خنک کنندگی کولر بسیار کم است.
علت17- یاتاقان های محور فن خراب است.
رفع عیب17- از آن جا که صحت عملکرد یاتاقان ها در سرعت محور فن بسیار موثر است خرابی آن ها علاوه بر آنکه هوای خروجی را کاهش می دهد صدای شدیدی را نیز ایجاد می سازد. در صورت مشاهده این عیب یاتاقان ها را تعویض نمایید.
عیب18- بدنه کولر برق دارد
رفع عیب18- اتصال بدنه ممکن است از کمپرسور و یا فن ،خازن ها و یا سیم های رابط باشد.مانند سایر لوازم خانگی ابتدا ارتباط الکتریکی مصرف کننده های ماشین را با مدار قطع نمایید اگر اتصال بدنه از بین رفت یکی از آن ها دارای اتصال بدنه است هر کدام از مصرف کننده ها را جدا گانه بوسیله اهم متر یا لامپ سری تست نمایید ودر صورت برخورد با قطعه معیوب ،سایر اتصالات مدار را به شکل اولیه باز گردانیدو اتصال بدنه آن مصرف کننده را بر طرف نمایید.اما اگر با قطع مصرف کننده های مدار ،اتصال بدنه همچنان بر قرار بود، سیم بندی مدار را تعویض نمایید.
عیب19- سرمای کولر بیش از حد زیاد است،و علیرغم کار مداوم اتومات نمی کند.
رفع عیب19- این عیب می تواند از جوش خوردن کنتاکت های کلید درون ترموستات باشد ولوم ترموستات را در جهت خلاف عقربه های ساعت (به سمت صفر) بچرخانید.اگر ترموستات خاموش نشد آن را تعویض کنید البته می توان قابه مخصوص ترموستات را جدا نموده با سمباده کشی سطح کنتاکت ها،از آن ها مجددا" استفاده نمود اما تجربه نشان داده است کنتاکت های جوش خورده پس از مدت اندکی مجددا" دچار همین عیب می شوند زیرا سطح پلاتین ها فرسوده شده .تعویض ترموستات منطقی تر است زیرا کار مداوم کولر به کمپرسور آسیب می رساند ودر مقابل قیمت ترموستات تعمیر کمپرسور به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.
این عیب می تواند از خروج لوله بلوی ترموستات از جایگاه خودش نیز باشد .همچنین این عیب می تواند از ایجاد حفره باریکی در سیستم گاز ترموستات نیز ایجاد شود اگر کلید ترموستات سالم است (جوش نخورده)ولوله بلو نیز در محل خودش است گاز درون ترموستات از خفره باریکی خارج شده و بناچار می بایست ترموستات را تعویض نمایید.اگر سیم بندی مدار را تغییر داده اید و یا تجدید نموده اید،یکی از احتمالات اشتباه در سیم بندی مدار است.مدار را مجددا"مورد بر رسی قرار دهید.
عیب20- با قرار دادن کلید قدرت کولر بر حالت ONفیوز مخصوص کولر ویا فیوز منزل قطع می شود
رفع عیب20- اتصال کوتاه در کولر عموما"به سبب فاسد شدن عایق خازن های راه انداز می باشد.در پوش کولر را جدا نموده و به ظاهر خازن ها توجه نمایید اگر در بدنه خازن ها یا یکی از خازن ها آثار سوختگی ویا شکافی مشاهده شد ،خازن معیوب است ،خازن را تعویض کنید.
اتصال کوتاه می تواند در کمپرسور یا فن نیز رخ دهد از اینرو سیم های رابط آن ها را جدا نموده،کولر رامجددا" روشن نمایید. اگر اتصال کوتاه صورت نگرفت، یا کمپرسور دچار اتصالی است ویا موتور فن که هر کدام را جداگانه بر رسی و مورد معیوب را رفع عیب نمایید.
اما اگر با توجه به خارج نمودن فن و کمپرسور از مدار اتصالی همچنان رخ دهد کل سیم بندی مدار را تعویض نمایید.
عیب21- با روشن کردن موتور فن و یا کمپرسور در کولر اتصال کوتاه رخ می دهد.
رفع عیب21- رجوع شود به رفع عیب 20
عیب22- بادی که از کولر خارج می شود گرم است.
رفع عیب22- این عیب می تواند با روشن نشدن کمپرسور مرتبط باشد صرفنظر از این عیب و به فرض آنکه کمپرسور در حال کار باشد بر اثر نشت ،گاز فریون 22 از کولر خارج شده است که می بایست توسط تعمیر کاری مجرب بوسیله فشاردهی محل نشت ، مشخص شده وپس از جوشکاری و آزمایش مجدد بوسیله فشار دهی ، هوای درون لوله ها بوسیله وکیوم پمپ (پمپ تخلیه هوا ) تخلیه شده و سپس شارژ گاز صورت پذیرد.اگر پروانه خنک کننده کندانسور هرزگرد شده باشد وعمل خنک شدن گاز درون آن صورت نگیرد سرمای ایجاد شده توسط کولر شدیدآ" تحت تاثیر قرار گرفته و به هیچ وجه قابل مقایسه با شرایط خنک شدن گاز درون کندانسور نخواهد بود.
مورد مذکور را می توان با بر داشتن دریچه کولر ویا جدا نمودن در پوش کولر مشاهده و رفع عیب نمود. علت دیگری که می تواند این عیب را بوجود آورد طولانی بودن توقف های ترموستات است که در نتیجه آن،تبرید کولر شدیدا" کاهش می یابد. ترموستات را تنظیم نمایید.
سرویس و تعمیر یخچال
اجزاء تشکیل دهنده یخچال:
اجزا، مکانیکی- 1- کمپرسور: مجموعه ای مکانیکی شامل میل لنگ ،پیستون و سوپاپ ها می باشد.که میل لنگ توسط یک موتور آسنکرون که داخل محفظه کمپرسور قرار دارد.می چرخد و در نتیجه پیستون مانند یک تلمبه عمل کرده با باز و بسته شدن سوپاپ ها گاز موجود در سیلندر و لوله ها به گردش در می آید. گاز مرتبا" از لوله برگشت مکیده شده با فشار وارد لوله رفت می شود بنابراین گاز سرما ساز مدام در حال حرکت بوده به ترتیبی که در ادامه ذکر خواهد شد عمل سرما سازی انجام می شود . روی بدنه کمپرسور معمولا" سه لوله دیده می شود : الف-لوله رفت یا فشار گاز ب- لوله بر گشت یا مکش ج- لوله کور یا لوله مخصوص شارژ گاز .
2-کندانسور(رادیاتور خنک کننده):از آنجایی که گاز در کمپرسور تحت فشار قرار میگیرد (تا آماده حرکت درون لوله های مسیر شود) حرارت گاز افزایش یافته واگر به طریقی این گرما از گاز سلب نشود و یا تعدیل نگردد عمل سرما سازی مختل می شود . از این رو همواره گاز تحت فشار قرار گرفته پس از کمپرسور وارد لوله های مارپیچ مانندی میشود که جایگاه این لوله در یخچال های خانگی پشت کابینت اصلی یخچال است.
3- فیلتر یا درایر:از آنجا که ممکن است گاز پس از عبور از کندانسور جرم های آن را حمل کند یا گاز دارای رطوبت باشد،لازمست قبل از سرما سازی کاملا" پاک و خشک شود . به همین منظور پس از رادیاتور از فیلتر(درایر) عبور میکند درایر دارای دو لوله ارتباطی است که یکی از لوله ها سطح مقطع بزرگتری دارد و در واقع محل اتصال آن به خروجی کندانسور است . در این ورودی درایر شبکه های توری بسیار ریز به منظور سلب جرم و یا جداره های فرسوده شده لوله های کندانسور است.لوله دوم درایر سطح مقطع بسیار کمتری دارد تا بدینوسیله گاز پس از درایر تحت فشار بسیار زیاد قرار گیرد.
درون درایر را از موادی بنام سیلیکات یا سیلیکاژل پر می کنند . این مواد خاصیت رطوبت زدایی داشته و گاز پس از عبور رطوبت خود را تماما" به این مواد میدهد وخشک می شود بمرور بر اثر کار کرد زیاد رنگ قهوه ای بسیار روشن این مواد به تیرگی می نهد و این تغییر حالت در واقع بیانگر پایان توانایی این مواد جهت رطوبت زدایی است از اینرو پیشنهاد می شود به هنگام تعویض کمپرسور یا شارژ گاز مجدد یخچال درایر را نیز تعویض نمایید تا سرما سازی کیفیت مطلوب را داشته باشد.
4- اواپریتور (محفظه تولید یخ ):از آنجا که آلومینیوم در انتقال سرما از توانایی بالایی برخور دار است به طور معمول اواپراتور را از لوله های مارپیچ آلومینیومی می سازند و از آنجا که بتوسط بسته شدن درب جای یخی هوا درون اواپریتور مسدود می شود ،تبخیر مداوم سرما در اواپریتور دما را شدیدا"کاهش می دهد بگونه ای که آب و یا هر ماده غذایی دیگری درون اواپریتور منجمد می شود. اواپریتور نیز مانند درایر دو لوله ارتباطی با سایر اجزاء مکانیکی دارد ،لوله ورودی اواپریتور بسیار باریک است ودر واقع نقطه اتصال آن به لوله مویی است. لوله خروجی اواپرایتور سطح مقطع بیشتری دارد و به لوله بر گشت کمپرسور می رسد.
5- کاپیلاری تیوب(لوله مویی):به سبب قطر بسیار کمی که داراست لوله مویی نامیده می شود . جایگاه آن بین خروجی فیلتر (درایر)و ورودی اواپریتور است. قطر وطول آن در کیفیت سرمای ایجاد شده بسیار با اهمیت است در رابطه با نقش سرما سازی آن در ادامه بحث خواهد شد. در شکل زیر مجموعه قطعات مکانیکی شامل: کمپرسور-کندانسور – لوله مویی- درایر و اواپریتور دیده می شود.
اجزاء الکتریکی یخچال- 1-موتور الکتریکی: همانگونه که قبلا" نیز ذکر شد موتور الکتریکی با یک مجموعه مکانیکی کمپرسور یخچال را تشکیل می دهند. موتور یخچال از نوع آسنکرون بوده ودر یخچال های مختلف نوع راه انداز خازنی و یا بدون خازن آن مورد استفاده قرار می گیرد. سرهای خروجی موتور از بدنه کمپرسور خارج شده و به سایر قطعات الکتریکی متصل می شود . معمولا" سر های خروجی شامل سه سر سیم که مانند شکل یکی از سر سیم ها متعلق به سیم پیچ اصلی ،سرسیم دوم مربوط به سیم پیچ کمکی وسر سیم سوم مشترک بین اصلی و کمکی است.بر روی بدنه بعضی از کمپرسور ها حروفی خاص،سر سیم ها را از یکدیگر تفکیک می کند.
2-ترموستات(اتومات):عمل تنظیم سرما در یخچال بتوسط ترموستات صورت می گیرد .اجزاء اصلی ترموستات عبارتند از:1- بدنه فلزی 2-کنتاکت های اتصال 3- فانوسک محتوی گاز 4- لوله مویی 5- لوله بلو 6- فنر و اهرم ها 7- پیچ تنظیم .
معمولا" لوله بلوی ترموستات را به قسمت تحتانی ویا سقف اواپرایتور متصل می سازند و با قرار دادن ترموستات در حالت وصل ،کمپرسور شروع بکار می کند.با سرد شدن اواپرایتور گاز درون لوله بلو ،لوله مویی و به تبع آن ها فانوسک تقلیل حجم داده و جمع می شود و با جمع شدن آن اهرم اتصال کلید درون ترموستات بطرف پایین کشیده شده و فاز موتور قطع می گردد. با خاموش شدن موتور و توقف کار کمپرسور،سرمای محیط یخچال ،بالاخص اواپرایتور کاهش یافته و گاز درون فانوسک ترموستات فعال شده و بر اثر گرم شدن محیط اضافه حجم یافته و فانوسک بزرگتر می شود . با افزایش حجم فانوسک کلید ترموستات بحالت وصل در آمده و کمپرسور شروع بکار می کند و …. میزان سرمای دلخواه در اواپرایتور و یخچال یا بعبارت دیگر مدت کار کمپرسور را می توان بوسیله ولوم ترموستات که در واقع اهرم کنترل حجم فانوسک است تنظیم نمود.
3- رله استارت یا رله راه انداز موتور:آسنکرون بکار گرفته شده در مجموعه کمپرسور از نوع آسنکرون هایی است که سیم پیچ استارت تنها در لحظه راه اندازی (که همواره در این حالت بیشترین مقدار گشتاور مورد نیاز است) در مدار بوده وسپس از مدار خارج می شود. در مبحث موتور های آسنکرون به این دسته از موتور ها اشاره شد البته خروج سیم پیچ کمکی در آنها بتوسط کلید گریز از مرکز صورت می گیرد.
در موتور یخچال سیم پیچ اصلی از مسیر رله استارت که در خارج از مجموعه کمپرسور تعبیه شده تغذیه می شود.
اجزاءاصلی رله استارت عبارتند از : 1-بدنه معمولا" از جنس باکلیت 2-بوبین یا سیم پیچ 3-اهرم فلزی سرگرد یا سرتخت 4- کنتاکت های اتصال 5-مادگی های (فیش های)اتصال رله به موتور. همانطور که ذکر شد بوبین رله استارت با سیم پیچ اصلی سری قرار گرفته. در لحظه اول راه اندازی که نیاز به گشتاور فراوانی است تا روتور و سپس پیستون به حرکت در آید،بیشترین جریان از دو سیم پیچ مذکور عبور نموده وبه تبع آن حد اکثر میدان مغناطیس ایجاد می شود ،با افزایش ولتاژ خود القاء در رله استارت و رسیدن آن به سقف معینی،اهرم فلزی درون رله بطرف بالا جذب شده و اتصال کنتاکت های 3و4 مطابق شکل برقرار می شود و در نتیجه سیم پیچ کمکی وارد مدار شده و شروع به ایجاد گشتاور می کند. به کمک دو میدان مغناطیسی سیم پیچ های اصلی و کمکی رتور براه افتاده و جریان راه اندازی معادل جریان نامی موتور می شود (شدیدا" کاهش می یابد.) با کاهش جریان دریافتی موتور از شبکه ،مغناطیس سیم پیچ رله استارت کاهش یافته و اهرم فلزی جذب شده رها میشود وبا قطع ارتباط کنتاکت های 3و4 در رله،سیم پیچ کمکی از مدار خارج می گردد.مراحل مذکور همواره در لحظه آغازین حرکت کمپرسور تکرار می شود و اگر بعللی در مکانیسم عملکرد رله استارت مشکلی بوجود آید،کمپرسور قادر به حرکت نخواهد بود.
4- اورلود یا محافظ جریان دریافتی موتور: هرگاه در عملکرد صحیح موتور مشکلی بوجود آید مانند آسیب دیدن سیم پیچ های اصلی و کمکی ویا مسدود شدن مسیر گردش گاز ویا ضعیف بودن ولتاژ و…. جریان دریافتی موتور افزایش یافته و حرارت موتور رو به افزایش می نهد ودر نتیجه خواهد سوخت از این رو استفاده از اورلود یا محافظ الکتریکی موتور ضروری است.ساختمان آن تشکیل شده است از: 1-بدنه مخصوص 2-پایه های فلزی اتصال برق 3- صفحه حساس بی متالی 4- سیم فنری از جنس کرم نیکل یا کرم آلمینیوم 5- پلاتین های اتصال (مطابق شکل). عبور جریان از اورلود که سری با کنتاکت مشترک موتور قرار می گیرد،حرارت تولید شده توسط فنر کرم نیکل را افزایش داده و صفحه حساس را تحریک می سازد.با افزایش طول صفحه حساس ارتباط کنتاکت ها با یکدیگر قطع می شود وکمپرسور خاموش می شود (در این حالت نول قطع است) پس از مدتی با کاهش دما در محفظه اولود،صفحه حساس منقبض شده و ارتباط کنتاکت ها مجددا" بر قرار می گردد واگر مشکل همچنان وجود داشته باشد،قطع خود کار اورلود (و به تبع آن کمپرسور) تکرار می شود.
5-دوشاخه،سیم های رابط،لامپ ، سرپیچ و کلید معکوس لامپ .

گاز های مورد استفاده در یخچال سازی (گاز های مبرد – سرما زا ).
در یخچال های اولیه از گاز آمونیاک NH3 استفاده می شد ولیکن از آنجا که این گاز سمی بوده ودر بر خورد با اعضای بدن بالاخص چشم عوارض ناگواری را ایجاد می سازد و همچنین در ترکیب با رطوبت اثر بسیار مخربی را بر روی فلزاتی چون مس و آلمینیوم گذارده و خاصیت انفجاری دارد و…به جمیع علل مذکور به تدریج کنار گذارده شد و گازهای فریون جانشین آن شد.در انواع یخچال های موجود در بازار از گاز فریون 12 استفاده می شودفریون 12 (ccl2f2 )در ترکیب با هوا بی بو بوده و بر روی فلزات (حتی در ترکیب با رطوبت ) اثر مخربی بجای نمی گذارد و سمی نیست. در مناطقی که دمای هوا در حدود 60 درجه سانتی گراد است این گاز سرما سازی بسیار عالی داشته ودر برابر شعله قابل اشتعال نیست.علیرغم محاسن مذکور استفاده از فریون 12در مقایسه با آمونیاک مقرون بصرفه نبوده و حجم زیادی را نسبت به آمونیاک (در تامین سرما) اشغال می سازد.معایب فوق از ارزش فریون نمی کاهد،اما پیرو آخرین بر رسی های بعمل آمده فریون ها در تخریب لایه اوزون و ایجاد حالت گلخانه ای در جو بسیار موثرند از اینرو دانشمندان تمام مساعی خویش را بکار گرفتند تا جانشینی مناسب برای فریون ها بیابند.در حال حاضر گاز مورد استفاده در یخچال سازی R134A می باشد. فریون مخصوص کولر های گازی فریون 22 (CHCLF2 ) است . از آنجا که این فریون دارای هیدروژن است،اثر تخریبی آن در لایه اوزون بمراتب کمتر از فریون 11 و 12 است..
برخی از گاز های مبرد عبارتند از : آمونیاکNH3 فریون 11 NFCL3 فریون 12 CCL2F2 فریون 21 CHCL2F21 فریون22 CHCLF2 فریون 114 C2CL2F2 انیدرید سولفورو SO2 متیل کلرید CH3CL انیدریدکربنیک CO2 اتیل کلرید C2H5CL
چگونگی تولید سرما در یخچال:
در تولید سرما از دو ویژگی مهم گاز ها استفاده می شود. 1-گازها تحت اثر فشار زیاد بحالت مایع در آمده ودر این تغییر حالت،درجه حرارت گاز افزایش می یابد. 2- اگر گاز مایع در محیطی باز تر از محیط قبلی قرار گیرد. بحالت فوران در آمده ،تبخیر شده و دمای آن شدیدا" کاهش می یابد.بنابر این بصورت یک سرما ساز مورد استفاده قرار می گیرد. حال با توجه به این دو ویژگی به شرح سرما سازی در یخچال می پردازیم. با بکار افتادن کمپرسور پیستون مرتبا"گاز را از طریق لوله بر گشت می مکد و با فشار وارد لوله رفت می کند.فشار وارده بر گاز ،حرارتش را افزایش می دهد.بمنظور کاستن از حرارت گاز آن را وارد رادیاتور می کنند ودر آن جا مقداری از حرارت گاز کاسته می شود.سپس با عبور از فیلتر (درایر)کاملا" خشک می شود و چون لوله خروجی درایر و پس از آن سطح مقطع لوله مویی بسیار کم است گاز تحت فشار زیادی قرار گرفته و همانگونه که قبلا" ذکر شد بر اثر این فشار بحالت مایع در می آید و حرارتش نیز افزایش می یابد.با عبور از لوله مویی ، وارد لوله های اواپریتور (جای یخ) می شود ودر آن جا که سطح مقطع جدید به مراتب بیشتر از سطح مقطع لوله مویی است شروع به فوران نموده و تولید سرما میکند،فشار کمپرسور گاز را از اواپریتور عبور داده و خروجی اواپریتور توسط لوله ای مسی یا آهنی به لوله برگشت یخچال می رسد و مجددا"… گفتیم که براثر ازدیاد فشار در لوله مویی حرارت گاز افزایش می یابد . اگر حرارت بطریقی از گاز سلب نشود ،سرماسازی در اواپریتور کیفیت مطلوبی نخواهد داشت بهمین منظور معمولا"کار خانجات سازنده لوله بر گشت اواپریتور که حاوی گاز سرد است را به لوله رفت لوله مویی که حاوی گاز گرم است جوش می دهند تا گاز گرم لوله مویی در حرکت بطرف اواپریتور در مجاورت بر گشت گاز سرد از اواپریتور سرد شود واز دمای آن کاسته شود.
بعضی از کارخانجات بمنظور بهره وری بیشتر از برگشت گاز سرد،لوله مویی را از درون آن عبور داده و به اواپریتور می رسانند. بدین ترتیب گاز مایع شده گرم قبل از رسیدن به اواپریتور کاملا" سرد میشود ودر جای یخی حد اکثر راندمان را ارائه خواهد داد. هر گاه سرمای ایجاد شده در اواپریتور بحد تنظیم شده در ترموستات برسد ، براثر انقباض فانوسک درون ترموستات برق کمپرسور قطع شده و عمل سرما سازی متوقف می شود .دمای محفظه یخچال معمولا" بین 1 الی 7 درجه سانتی گراد ،اواپریتور در حدود 15 درجه زیرصفر است.
ذوب برفک در یخچال (دیفراست):با باز شدن درب یخچال مقداری از هوای گرم محیط وارد یخچال شده و بر اواپریتور قطرات آب را بوجود می آورد . بمرور قطرات آب بوجود آمده ، توده های عظیم یخ یا بعبارت دیگر برفک را ایجاد می سازد که بوسیله آن ها عمل سرما سازی مختل می شود از اینرو لازم است در فواصل زمانی معین نسبت به ذوب برفک ها اقدام شود. در اکثر یخچال ها برای نائل آمدن به این منظور تدبیری اندیشیده نشده و تنها راه ذوب برفک ها ،باز گذاشتن درب یخچال است که در اینحالت برق آن از مدار قطع می شود. روش دیگر استفاده از چند لایه سیم المنت است که بدور اواپریتور پیچیده می شود .هر گاه ذوب برفک ضروری به نظر آمد،باقرار دادن ترموستات در وضعیت مخصوص ذوب برفک ،المنت تولید گرما نموده ویخ های زائد را از میان می برد.
در دیفراست گازی که امروزه متداول ترین شکل ذوب برفک است از شیر سولنوئیدی(شیر الکتریکی) استفاده می شود . این شیر دارای دو ورودی و یک خروجی مطابق شکل است . ورودی B در حالت عادی مسدود است اما با اتصال برق به شیر الکتریکی ، مسیر B نیز باز می شود و گاز گرم از این مسیر به خروجی C راه می یابد. همانطور که در شکل دیده می شود مادامی که به شیر الکتریکی برق نمی رسد گاز سرد با ورود به قسمت A و خروج مستقیم از قسمت C وارد اواپریتور شده و عمل سرما سازی صورت می گیرد. با اتصال برق به شیر الکتریکی ،مسیر B باز شده و گاز گرم از مسیر C خارج شده و محفظه اواپریتور را گرم می سازد. گرمای محیط اواپریتور برفک های بوجود آمده را ذوب می سازد و پس از ذوب برفک ها ،یک ترموستات مجددا" شیر سولنوئیدی را بحالت قطع و در واقع مسدود بودن مسیر B ، باز می گرداند. در شکل بالا همین مکانیسم بتوسط شیر سولنوئیدی با یک ورودی و یک خروجی دیده می شود.
البته اشکال دیگری از ذوب برفک نیز بکار گرفته شده که امروزه کاربرد کمتری دارد . بعنوان مثال می توان نوع دیفراست با شمارش دفعات باز و بسته شدن درب یخچال را نام برد . با قرار دادن کلید مخصوص شمارش زیر درب ،تعداد دفعات باز و بسته شدن درب شمارش شده و بمحض رسیدن تعداد آن به عدد تنظیمی کلید، مدار یخچال برای مدتی قطع می شود .در زمان توقف کمپرسور ،بر اثر افزایش دمای محیط یخچال برفک ها ذوب می شوند. ویا می توان بروش استفاده از تایمر اشاره نمود در این روش پس از زمان معینی تایمر مخصوص عمل نموده و مدار را قطع می سازد . در بعضی از یخچال ها ،تایمر بمحض قطع مدار اصلی ،مدار المنت پیچیده شده بدور اواپریتور را بر قرار نموده تا عمل ذوب برفک با سرعت بیشتری انجام شود.

مدار الکتریکی یخچال:

عیب یابی و تعمیر یخچال :
عیب1-یخچال روشن نمی شود.
علت1-پریز برق ندارد،دوشاخه یا سیم رابط معیوب است.
رفع عیب1-پس از کنترل برق پریز دوشاخه وسیم رابط را به این صورت آزمایش می کنیم .توسط یک سیم دو قطب دو شاخه را به یکدیگر مرتبط ساخته ودر حالی که ورودی کابل را از مدار یخچال باز نموده ایم ،آوامتر را به آن ها متصل می نماییم در صورت عدم انحراف عقربه ،سیم رابط ودو شاخه را که معمولا" به شکل یک پارچه تولید می شود تعویض می کنیم.
عیب 2- یخچال روشن نمی شود
علت 2- ترموستات معیوب است
رفع عیب 2- با بررسی مدار الکتریکی یخچال (شکل فوق ) به این نتیجه خواهید رسید که اگر کلید ترموستات خراب باشد و فاز ورودی را به موتور ،هدایت نکند کمپرسور قادر به حرکت نخواهد بود . ورودی و خروجی ترموستات را به آرامی از آن جدا سازید و با اتصال رابط های اهم متر به آن ولوم را به چپ و راست بچرخانید تا صدای قطع و وصل کلید داخل ترموستات شنیده شود . اگر با وصل کلید عقربه بطرف صفر منحرف و با قطع کلید عقربه بطرف بی نهایت باز گردد عیب از ترموستات نیست .در غیر این صورت ترموستات را از بدنه یخچال خارج نموده و قاب آن را باز کنید و به آرامی سعی کنید مشکل کلید داخل آن را رفع نمایید.اگر ترموستات تعمیر نمی شود آن را تعویض کنید تا یخچال شروع بکار کند.
تذکر:در مواردی که نیاز است ترموستات از یخچال خارج شود ویا اگر ناچارید در همان وضعیت (متصل به بدنه ) بر روی آن آزمایش را انجام دهید، می بایست در نظر داشته باشید که اعمال فشار نا مناسب برروی ترموستات ممکن است به لوله مویی و یا لوله بلو آسیب رساند، ودر نتیجه گاز داخل ترموستات تخلیه شود.ترموستاتی که دچار چنین عیبی گردد،بلافاصله باید تعویض شود زیرا عمل اتومات را انجام نخواهد داد.
عیب3- یخچال روشن نمی شود.
علت 3- اورلود معیوب است.
رفع عیب 3- در صورت خرابی اورلود کمرسور روشن نخواهد شد زیرا عموما" جایگاه اورلود سر راه نول مشترک کمپر سور است واگر پلاتین های داخلش در حالت عادی متصل نباشند به موتور الکتریکی کمپرسور ولتاژ نمی رسد اتصال پلاتین های اورلود را بتوسط اهم متر در حالی که دوشاخه از پریز جدا شده ،مورد بررسی قراردهید.اگر این پلاتین ها به یکدیگر متصل نیستند،اورلود را با نوع مشابه خودش تعویض نمایید.معمولا"بر روی اورلود کد بخصوصی ذکر می شود که در واقع بیانگر جریان نامی اورلود است.اگر به مورد مذکور توجه نشود و اورلود جدید دارای جریانی کمتر از جریان نامی اورلود قبلی باشد،بمحض اتصال برق به کمپر سور ،عمل نموده و مدار الکتریکی موتور را قطع می کند.
عیب4- یخچال روشن نمی شود.
علت4- سیم های رابط از مجموعه سیم بندی مدار جدا (قطع)شده اند.
رفع عیب4- اگر سیم های اصلی مانند فاز و یا نول مدار پاره شده ،و یا از اتصالات قطعاتی مانند ترموستات – اولود یا موتور جدا شوند عیب مربوطه بوجود می آید. سیم بندی را دقیقا" بر رسی نمایید ودر صورت مشاهده قطعی و یا پارگی در سیمی،اتصال را مجددا" بر قرار نمایید تا مشکل بر طرف شود.
عیب5- یجچال اتومات نمی کند.
علت5- لوله بلو از جای خود خارج شده است.
رفع عیب 5- در مبحث ترموستات به اهمیت صحت قرار گرفتن لوله بلو در جایگاهش (بدنه اواپریتور ) اشاره شد.اگر به سبب جابجایی یخچال ویا ذوب برفک و یا…..لوله بلو از بدنه اواپریتور جدا شود اتومات یخچال بسیار با تاخیر و یا در بعضی موارد به صورت کلی قطع شد.توصیه می شود قبل از هر اقدامی به محل استقرار لوله بلو توجه نمایید و اگر با موارد مذکور مواجه شدید لوله بلو را را به آرامی در جایگاهش مستقر نمایید تا من بعد عمل اتومات همانند گذشته انجام شود .
عیب6- یخچال اتومات نمی کند.
علت6- کنتاکت های ترموستات به یکدیگر جوش خورده اند.
رفع عیب6- گاها" دیده می شود که بر اثر کار مداوم سطح پلاتین های اصلی کلید ترموستات فرسوده شده وبه یکدیگر بصورت دائم اتصال می یابند . برای پی بردن به این عیب اتومات را در حالی که یخچال روشن است به طرف خلاف عقربه ساعت ویا بعبارت دیگر بطرف صفر بچرخانید.اگر یخچال خاموش شد کلید ترموستات (اتومات)سالم است اما اگر تغییر حالت در کار ترموستات مشاهده نشد قطعا" پلاتین ها به یکدیگر چسبیده اند. ترموستات را به آرامی از بدنه یخچال خارج نمایید و پس از باز نمودن قابه آن کنتاک های کلید را از یکدیگر جدا ساخته و پس از سمباده کشی ،کلید را بتوسط اهم متر تست نمایید. اگر با حرکت ولوم بطرف چپ و راست قطع و وصل کلید بتوسط انحراف عقربه اهم متر مشاهده شده ترموستات را بی آن که به لوله مویی آسیبی برسد ،مجددا" به محل استقرار اولیه اش باز گردانید.در بعضی از ترموستات ها ،دسترسی به کلید دشوار و یا غیر ممکن است.اینگونه ترموستات ها را اجبارا"تعویض می کنیم.
عیب7-یخچال اتومات نمی کند.
علت7- مقدار برفک در اواپریتور بسیار زیاد است.
رفع عیب7- در مباحث قبل ذکر شد که ایجاد برفک و تجمع آن در اواپریتور عمل سرما سازی را مختل می سازد.از اینرو اگر مقدار برفک اواپریتور از حد معینی تجاوز نماید،عمل اتومات قطع شده ویا بسیار بکندی و با تاخیر صورت می گیرد. اگر یخچال دارای سیستم دیفراست است،آن را به کار اندازید.در غیر این صورت یخچال را از برق خارج نموده ودرب آن را برای مدتی باز بگذارید و پس از ذوب برفک ها و پاک سازی کامل دیواره های اواپریتور از یخ های زائد، مجددا" یخچال را به برق وصل کنید تا اتو مات همانند گذشته بصورت مداوم انجام شود.
عیب8-یخچال اتومات نمی کند.
علت8- سیم بندی یخچال اشتباه است.
رفع عیب8- اگر پس از سیم بندی یخچال عیب مذکور رخ داده ،یکی از علل ممکنه می تواند اشتباه شما در سیم بندی باشد. مدار را مجددا" بر رسی نمایید.
عیب9- علیرغم عملکرد صحیح کمپرسور ،اواپریتور دائما" خیس بوده و قطرات آب از آن چکه می کند.
علت9-ترموستات بر روی درجه مناسب قرار نگرفته
رفع عیب9- از آنجا که ترموستات در حد کمی تنظیم شده ، سرمای ایجاد شده پاسخگوی نیاز یخچال نیست.توسط حرکت ولوم در جهت عقربه های ساعت میزان سرما سازی یخچال را افزایش دهید.
عیب10- علیرغم عملکرد صحیح کمپرسور،اواپریتور دائما" خیس بوده و قطرات آب از آن چکه می کند.
علت 10- ترموستات تنظیم نیست.
رفع عیب 10- در بسیاری از موارد مشاهده می شود که به سبب تنظیم نا مناسب و یا ضعیف شدن فنر زیر اهرم کلید، مدت استراحت (توقف) ترموستات افزایش یافته و بواسطه افزایش دما در اواپریتور ، برفک ها ذوب شده و شاهد ریزش قطرات آب خواهیم بود از اینرو لازم است با حرکت بسیار ملایم پیچ تنظیم در جهت عقربه های ساعت ، توقف ترموستات را کاهش دهیم این عمل نیاز به تبحر فراوانی دارد.
عیب11- علیرغم عملکرد صحیح کمپرسور،اواپریتور دائما" خیس بوده و قطرات آب از آن چکه می کند.
علت11- سیستم ذوب برفک (دیفراست) دائم در مدار است.
رفع عیب11- در مواردی دیده شده که به سبب بروز اشکال در ترموستات دیفراست ،شیر سولنوئیدی مدام عمل نموده و با ورود گاز به اواپریتور،یخ و برفک ها ذوب می شوند. صحت عملکرد دیفراست را کنترل نمایید.
عیب 12- اواپریتور در فواصل زمانی اندک،مملو از برفک می شود
علت12- لاستیک دور درب خراب است
رفع عیب12- اگر لاستیک دور درب خراب شود (از ضخامتش کاسته شود)،بین درب و شاسی یخچال فاصله هوایی ایجاد شده و هوای گرم بدرون یخچال راه می یابد. هوای سرد در بر خورد با هوای گرم بصورت قطرات آب در آمده و مجددا" یخ می بندد بدین ترتیب درون یخچال توده های ضخیم یخ و برفک شکل می گیرند. لاستیک دور درب را تعویض نمایید.
عیب13- اواپریتور در فواصل زمانی اندک ، مملو از برفک می شود.
علت13- غذا بصورت گرم در یخچال قرار داده می شود
رفع عیب 13- قرار دادن غذای گرم درون یخچال بمنزله راه یابی هوای گرم بدرون آن است از این رو همواره می بایست دمای غذا در بیرون از یخچال بمیزان لازم کم شود و سپس در یخچال قرار گیرد.
عیب14- اواپریتور در فواصل زمانی اندک،مملو از برفک می شود
علت 14- دیفراست اتوماتیک دچار مشکل شده است
رفع عیب 14- همانگونه که در مبحث دیفراست ذکر گردید،سیستم ذوب برفک در بعضی از یخچال ها بتوسط شمارنده دفعات باز و بسته شدن درب یا با استفاده از تایمر و یا با بکار گیری اتومات مخصوصی دیفراست انجام می شود. اینگونه یخچال ها به برفک بسیار حساس بوده و در صورت از کار افتادن سیستم سریع دچار مشکل می شوند (معمولی ترین مشکل عدم اتو مات یخچال است).سیستم دیفراست یخچال را بررسی و عضو معیوب را تعمیر ویا تعویض نمایید.
عیب15- کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتومات نمی کند ودر یخچال سرما وجود ندارد.
علت15- در یخچال گاز وجود ندارد
رفع عیب15- می بایست یخچال را به تعمیر گاه انتقال داده و با دقت در اطراف کندانسور و اواپریتور جستجو نمود تا حفره ایجاد شده در مسیر گردش گاز را پیدا نمود سپس یک تعمیر کار مجرب ابتدا محل آسیب دیده را با مهارت جوشکاری نموده و پس از آن یخچال را تحت فشار هوا قرار می دهد.اگر پس از فشار دهی به یخچال ،در تست با کف صابون نشتی دیده نشد ابتدا توسط وکیوم پمپ لوله ها را کاملا" از وجود هوا خالی نموده و سپس به آرامی گاز را درون لوله ها تزریق می کنند. پس از اتمام شارژ گاز، لوله کور را مجددا" مسدود و جوشکاری می کنند تا از خروج گاز درون یخچال ممانعت بعمل آید.عملیات تخلیه و شارژ گاز ، همچنین ترمیم نقطه آسیب دیده ، می بایست توسط فردی مجرب انجام شود.
عیب16-کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتومات نمی کند ودر یخچال سرما وجود ندارد
علت 16- گاز یخچال کم است
رفع عیب16- اگر شارژ گاز به اندازه کافی نباشد،سرمای ایجاد شده در اواپریتور و کابینت یخچال بسیار ناچیز و نا محسوس است.معمولا"تزریق گاز می بایست بحدی باشد که اگر انگشت خیس خود را به 30 سانتی متری لوله خروجی اواپریتور (که معمولا" در اکثر یخچال ها ، از پشت کابینت خارج شده ) مماس نمایید کاملا"به آن بچسبد. در صورت مشاهده و انجام آزمایش و پی بردن به ناچیز بودن گاز ، می بایست با آزاد ساختن لوله کور و بستن شلینگ مخصوص رابط بین کپسول گاز و کمپرسور ، به آرامی آنقدر گاز تزریق نمایید تا سرمای مطلوب در یخچال ایجاد شود . البته تزریق گاز بحثی به مراتب پیچیده تر از مطلب ارائه شده است.
عیب17- کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتومات نمی کند ودر یخچال سرما وجود ندارد.
علت17- موتور الکتریکی سالم است اما کمپرسور معیوب شده
رفع عیب 17- کمپرسور را در حالت جدا از یخچال به برق متصل سازید و اگر مشاهده شد که قدرتی جهت کمپرس ندارد و لوله رفت آن فشار انگشت را دفع نمی سازد و براحتی مسدود می شود کمپرسور معیوب شده و باید تعویض شود.
عیب 18- کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتومات نمی کند و در یخچال سرما وجود ندارد
علت 18- کندانسور به دیوار چسبیده است و یا فاصله اش با دیوار بسیار ناچیز است
رفع عیب 18- نقش عمده و اهمیت بسزایی که کندانسور در سرما سازی مطلوب بر عهده دارد قبلا" مورد بحث قرار گرفت .از نظر رعایت استاندارد حد اقل فاصله کندانسور با دیوار 20 سانتی متر است واز آنجا که رعایت این نکته قسمتی از فضای مفید آشپزخانه را اشغال خواهد نمود ،مورد رعایت قرار نمی گیرد وکاهش فاصله ذکر شده وسرمای تولید شده را تحت تاثیر قرار می دهد.
عیب 19- کمپرسور یخچال بی وقفه در حال کار است اما اتو مات نمی کند ودر یخچال سرما وجود ندارد.
علت 19- فن معیوب شده
رفع عیب 19- در بعضی از یخچال ها برای خنک شدن کندانسور و گاها" موتور از دمنده (فن) استفاده می شود . خرابی فن موجب افزایش دما در قطعات مذکور شده که بر تولید سرما نتیجه عکس خواهد گذارد. سیم های رابط فن را جدا نموده و توسط کابل دیگری ولتاژ 220 ولت را مستقیما" به آن اعمال کنید. اگر فن شروع بکار کرد.نتیجه می شود که برق به فن نمی رسد . مشکل را بر رسی نمایید. اگر فن عکس العملی نشان نداد آن را از شاسی جدا نموده و پیرو مطالب ذکر شده در عیب یابی موتور های الکتریکی، به عیب یابی و رفع عیب بپردازید.
عیب20- قبل از آن که یخچال شروع به کار کند ، صدای بخصوصی شنیده شده و از کار می افتد.
علت 20- برق ضعیف است
رفع عیب 20- اگر یخچال در تمام مدت روز شروع بکار خوبی داشته اما در ساعات اولیه شب کمپرسور قادر بحرکت نیست ،مشکل از ضعیف بودن برق است . میتوان با استفاده از ولتمتر یا قسمت ولتاژ آوامتر ، مقدار اختلاف سطح (ولتاژ) را اندازه گیری نمود و به یقین برسید. در صورت ضعیف بودن برق در ساعات اولیه شب دو راه پیش رو دارید. اول آن که در این ساعات یخچال را از برق خارج نمایید که روش چندان مطلوبی نیست دوم آن که از ترانس های تقویت ولتاژ جهت منازل استفاده شود که بطور قطع مشکل راه اندازی موتور کمپرسور ،بر طرف خواهد شد.
عیب 21-قبل از آن که یخچال شروع به کار کند،صدای بخصوصی شنیده شده واز کار می افتد.
علت21- اورلود معیوب است.
رفع عیب 21- اگر مشکل مذکور در تمام ساعات شبانه روز مشاهده شود ،ودر روز مقدار برق در اندازه گیری با ولتمتر طبیعی باشد. یکی از علل ممکنه خرابی اورلود است.ساده ترین روش جهت حصول اطمینان آن است که اورلود را از مدار الکتریکی یخچال خارج نموده و بر سر راه مدار یخچال یک آمپر متر قرار دهید.اگر جریان دریافتی یخچال طبیعی باش اورلود را با شماره سریال مشابه خودش تعویض نمایید. شماره های مذکور بر روی اورلود ها ، بیانگر جریان و توان مصرف کننده است که اورلود سری با آن قرار می گیرد.
عیب22- قبل از آن که یخچال شروع به کار کند،صدای بخصوصی شنیده شده و از کار می افتد.
علت22- نیم سوز بودن موتور
رفع عیب 22- اگر در آزمایشی اندازه گیری جریان بدون اورلود به دریافت جریان اضافی توسط موتور برخورد نمودید،یکی از علل آن می تواند اتصال حلقه یا اتصال کلاف در سیم پیچ های استاتور باشد.به استاتوری که دچار مشکل مذکور شده ،استاتور نیم سوز می گویند.استاتور مذکور می بایست تجدید سیم پیچی شود.
عیب23-قبل از آنکه یخچال شروع بکار کند ،صدای بخصوصی شنیده شده و از کار می افتد.
علت 23- مسدود بودن مسیر گردش گاز در یخچال
رفع عیب 23- گاها" به هنگام تغییر مکان یخچال ،قسمتی از مسیر گردش گاز مانند کندانسور با اشیاء مجاور و یا دیوار بگونه ای بر خورد می کند که در نتیجه آن ،قسمتی از مسیر گردش گاز مسدود می شود.ایجاد سد،در برابرعبور گاز سرما ساز ،عملکرد کمپرسور را مختل نموده و در نتیجه به موتور الکتریکی کمپرسور فشار وارد شده و جریان اضافی می کشد.اورلود متوجه جریان اضافه بار شده و همواره بمحض آغاز حرکت کمپر سور ،اورلود آن را از مدار خارج نموده و عیب مذکور بوجود می آید. در بعضی موارد می توان محل آسیب دیده را با دست بگونه ای حالت داد که گاز از آن نقطه عبور نماید.در غیر این صورت می بایست توسط جوشکاری نقطه مذکور را از سایر لوله ها جدا نموده و لوله دیگری را به همان طول در نقاط مورد نظر جوشکاری نمود از آنجا که به هنگام تعویض محل آسیب دیده ، گاز یخچال تخلیه می شود ، پس از ترمیم مسیر حرکت گاز ، نیاز به شارژ مجدد گاز می باشد.
عیب 24- قبل از آنکه یخچال شروع بکار کند،صدای بخصوصی شنیده شده و از کار می افتد.
علت 24- خرابی رله استارت
رفع عیب 24- در تشریح عملکرد یخچال به نقش رله استارت اشاره شد .بکمک این رله برای مدت اندکی سیم پیچ استارت وارد مدار شده و پس از راه اندازی روتور ، از مدار خارج می شود . اگر رله در ورود سیم پیچ کمکی بمدار ، تعللی داشته باشد،موتور بکمک سیم پیچ اصلی براه نمی افتد و بر اثر جریان اضافی که می کشد ، اورلود مدار را قطع خواهد نمود. برای آزمایش رله استارت بهتر است موتور را مستقیما" به برق متصل نماییم.مداری مانند (شکل فوق )ایجاد نمایید و بمحض بستن کلید b1 ، شستی b2 را برای یک لحظه بطرف پایین فشار داده و رها کنید بدین وسیله استارت برای چند ثانیه وارد مدار و سپس خارج می شود.اگر موتور براه افتاد و کمپرسور شروع بکار نمود (و اورلود عکس العملی را بروز نداد)،استارت را با مشابه خودش تعویض نمایید.
عیب 25- صدای یخچال در هنگام کار غیر عادی و تا حدودی زیاد است.
علت25- یخچال کاملا" تراز قرار نگرفته
رفع عیب 25- اگر وضعیت استقرار یخچال کاملا" تراز نباشد،روتور در حال چرخش درون موتور دچار مشکل شده و صدای زیادی را بوجود می آورد. برای رفع عیب محل استقرار یخچال را کاملا" تراز نمایید. می توانید بجای تراز از یک لیوان آب نیز استفاده کنید.اگر لیوان بر روی یخچال قرار گیرد،براحتی تراز بودن یا عدم تراز قرار گرفتن آن را نشان خواهد داد.با قرار دادن پایه های چوبی نازک زیر پایه های یخچال،آب درون لیوان را کاملا" در حالت متعادل قرار دهید و یقین داشته باشید یخچال در وضعیت کاملا" تراز قرار گرفته.
عیب 26- صدای یخچال در هنگام کار غیر عادی و تا حدودی زیاد است.
علت 26- موتور فن دچار مشکل شده
رفع عیب 26- همانگونه که قبلا" ذکر شد در بعضی از یخچال ها ،برای خنک شدن کندانسور و یا موتور از فن استفاده می شود بر اثر برخورد فن با سیم هایی که از کلاف اصلی جدا شده اند و یا خرابی یاتاقان های فن و یا شل شدن اتصالاتی که فن را به شاسی متصل کرده است صدای فن شدید می شود . مورد عیب بررسی و رفع شود تا صدای یخچال در حال کار کاهش یابد.
عیب 27- صدای یخچال در هنگام کار غیر عادی و تا حدودی زیاد است.
علت 27- اتصالات موتور (کمپرسور ) به شاسی شل شده است
رفع عیب 27- اگر می توان با دست براحتی کمپرسور را در محل استقرارش حرکت داد،لازمست اتصالات موتور به شاسی بررسی شود ودر صورت نیاز ، پیچ و مهره های مربوطه را محکم نمود.
عیب 28- صدای یخچال در هنگام کار غیر عادی و تا حدودی زیاد است.
علت 28- موتور معیوب است.
رفع عیب 28- علیرغم تراز بودن یخچال در محل استقرارش و یا بررسی سایر موارد ، گاها" صدای زیاد از خود کمپرسور است که می تواند بواسطه بروز یک مشکل مکانیکی ایجاد شود. نیاز است که پوسته کمپرسور جدا شده و قطعات مکانیکی سرویس شوند و پس از جوشکاری پوسته کمپرسور ،عملیات تخلیه هوا از لوله کور و شارژ گاز تکرار شود.در بعضی موارد نیز کمپرسور قابل تعمیر نیست و اجبارا" می بایست آنرا تعویض نماییم.
عیب29-بدنه یخچال برق دارد
علت 29- موتور اتصال بدنه دارد
رفع عیب 29- در اکثر موارد ،برق دار بودن یخچال ،ناشی از اتصال بدنه موتور است که گاها" با ارت نمودن یخچال از میان می رود ودر بعضی موارد ،در صورت بستن ارت همزمان با زدن دو شاخه یخچال به پریز ،فیوز منزل قطع می شود. اجبارا"در مورد دوم موتور می بایست کاملا" تعمیر (تجدید سیم پیچی )ویا تعویض شود.
عیب30- بدنه یخچال برق دارد
علت30- ترموستات اتصال بدنه دارد
رفع عیب30- رابط های ترموستات را از آن جدا نموده و با احتیاط کامل ترموستات را توسط چراغ سری مورد آزمایش قرار دهید.برای این آزمایش می توانید از اهم متر استفاده کنید.ترموستات معیوب می بایست تعویض شود.
عیب 31- بدنه یخچال برق دار است
علت 31- سر پیچ لامپ درون یخچال اتصال بدنه دارد
رفع عیب 31- اگر فاز مستقیما" به سر پیچ رفته باشد و نول را از میکروسوئیچ عبور داده باشند،احتمال اتصال بدنه سر پیچ نیز وجود دارد که می توان رابط های سر پیچ را جدا نموده و بتوسط اهم متر آنرا مورد آزمایش قرار داد. علت اصلی اتصال بدنه سر پیچ را بیابید و مشکل را رفع نمایید.
عیب 32- بدنه یخچال برق دار است
علت 32-سیم های رابط معیوب شده اند
رفع عیب 32-پس از بررسی قطعات الکتریکی یخچال مانند موتور -ترموستات-لامپ-المنت دیفراست و… بهتر است سیم بندی یخچال را تعویض نمایید تا اتصال بدنه کاملا"از میان برود.
عیب 33- مواد درون یخچال منجمد شده وسرما بیش از حد زیاد است.
علت 33- ترموستات اتومات نمی کند.
رفع عیب 33- رجوع شود به عیوب مربوط به یخچال اتومات نمی کند.
عیب 34- مواد درون یخچال منجمد شده و سر ما بیش از حد زیاد است.
علت 34- ترموستات تنظیم نیست
رفع عیب 34- ترموستات را بگونه ای تنظیم نمایید که محل اتوماتش متناسب با عدد تنظیم شده توسط ولوم باشد البته تنظیم ترموستات به تبحر زیادی نیاز دارد که پیشنهاد می شود از یک تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.
عیب35- مواد درون یخچال منجمد شده و سر ما بیش از حد زیاد است.
علت35- گاز بیش از حد تزریق شده
رفع عیب 35- در صورت تزریق بیش از حد گاز بهنگام شارژ ،علاوه بر بروز عیب 33 لوله بر گشت نیز منجمد می شود که ریزش قطرات آب از ذوب یخ های این لوله در پشت یخچال ،مصرف کننده را با زحمت مواجه می سازد.لازم است مقداری از گاز یخچال بوسیله آزادنمودن لوله کور ،رها شده و مجددا"لوله کور مسدود و جوشکاری شود.
عیب 36- با باز شدن درب یخچال ،فیوز منزل قطع می شود
علت 36- سیم بندی لامپ روشنایی یخچال اشتباه است
رفع عیب 36- مدار را بررسی و اصلاح نمایید.
عیب37- با باز نمودن درب یخچال فیوز منزل قطع می شود.
.

8