پیشینه تحقیق ومبانی نظری ارزیابی عملکرد

ارزیابی عملکرد
تعاریف ارزیابی عملکرد
ارزیابی عملکرد به مجموعه اقدامات و اطلاعاتی اطلاق می گردد که به منظور افزایش سطح استفاده بهینه از امکانات و منابع جهت دستیابی به اهداف و شیوه های اقتصادی توام با کارایی و اثربخشی صورت می گیرد. به طوری که ارزیابی عملکرد در "بعد سازمانی" معمولاً اثربخشی فعالیتهاست. منظور از اثربخشی میزان دستیابی به اهداف و برنامه ها با ویژگی کارا بودن فعالیت ها و عملیات است (کاپلان، 1385).
به طور کلی نظام ارزیابی عملکرد را می توان فرآیند سنجش و اندازه گیری و مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب دانست. برخی تعاریف موجود در مورد ارزیابی عملکرد به شرح زیر است:
* ارزیابی عملکرد فرآیندی است که به سنجش و اندازه گیری، ارزشگذاری و قضاوت درباره عملکرد طی دوره ای معین می پردازد (طاهری، 1382).
* ارزیابی عملکرد در بعد نحوه استفاده از منابع در قالب شاخص های کارایی بیان می شود. اگر در ساده ترین تعریف، نسبت داده به ستاده را کارایی بدانیم، نظام ارزیابی عملکرد در واقع میزان کارایی تصمیمات مدیریت در خصوص استفاده بهینه از منابع و امکانات را مورد سنجش قرار می دهد (طاهری،1382).
* به طور کلی نظام ارزیابی عملکرد را می توان فرآیند سنجش و اندازه گیری و مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب با معیارها و نگرش معین در دامنه و حوزه تحت پوشش معین با شاخص های معین و در دوره زمانی معین با هدف بازنگری، اصلاح و بهبود مستمر آن می باشد (ای . لیکانن، 1381).
2-2-2 سابقه ارزیابی عملکرد
اگر بخواهیم سابقه ارزیابی عملکرد را مورد کاوش قرار دهیم باید به تاریخ زندگی بشر باز گردیم، به اولین باری که افراد کار کردن به صورت گروهی را آغاز کردند. در آن دوران ارزیابی تنها بر اساس قضاوت های ذهنی و شخصی انجام می شد، اما به مرور زمان و در دوره های مختلف مدیریت و در کشورهای مختلف شیوه های مختلفی برای کنترل به سمت زمان سنجی کار و پیش بینی همه شرایط و نتایج دستیابی بود. نظام ارزیابی عملکرد برای اولین بار به صورت رسمی، در سطح فردی و سازمانی از سال 1800 میلادی توسط رابرت اون در اسکاتلند در صنعت نساجی مطرح گردید به طوری که کالاهای تولید شده با استفاده از چوب هایی در رنگ های مختلف درجه بندی می شدند که این کار در واقع نوعی ارزیابی از کیفیت و یا ستاده سازمان بوده است (پورنظری، 1388).
2-2-3 تاریخچه ارزیابی عملکرد در ایران
در ایران ارزشیابی به صورت کلاسیک، توسط خواجه رشیدالدین فضل الله که بیش از بیست سال مقام وزارت مغول ها را عهده دار بوده است، در اواخر قرن هفتم هجری مطرح شده است (پورنظری،1388).
اما به طور رسمی و در سطح ملی برای نخستین بار در سال 1349 مقرر گردید سازمان های دولتی از نظر مدیریت و نحوه اداره امور مورد ارزیابی قرار گیرند. به همین منظور مرکز ارزشیابی سازمان های دولتی در نخست وزیری تشکیل گردید. هدف اصلی از تاسیس این مرکز اصلاح سازمان های دولتی و تغییر اساسی در روش کار آنها، اعمال مدیریت صحیح، دقت در حسن انجام کارهای اداری و سرعت در اتخاذ تصمیم ذکر شده است. هم چنین در اسناد و مدارک مربوطه آمده است که هدف از این ارزشیابی آن است که علل عدم توفیق مسئولین در انجام وظایف و اعمال مدیریت مشخص و با انعکاس نقایص موجود، مدیران را در جهت بهبود وضع وادار به تفکر نماید.
در سال 1352 با آغاز برنامه پنجم عمران و به موجب بند 8 ماده 5 فصل برنامه و بودجه وظایف ارزشیابی کارایی عملکرد دستگاه های اجرایی بر عهده سازمان برنامه و بودجه گذاشته شد. به همین منظور معاونت ارزشیابی سازمان های دولتی در این سازمان تشکیل گردید.
دو سال بعد و در سال 1354 به موجب اصلاحیه مورخ 28/12/53 قانون استخدام کشوری و به موجب بند 6 قسمت ب ماده 104 وظیفه ارزشیابی کارایی عملکرد دستگاههای اجرایی کشور به منظور ارشاد و راهنمایی آنها در جهت برقراری روش های صحیح اداری و اصول مدیریت به سازمان امور اداری و استخدامی واگذار گردید. در همین راستا دفتری تحت عنوان دفتر ارزشیابی سازمان های دولتی در این سازمان تشکیل شد. در سال 1359 دفتر مذکور منحل و تا سال 1376 اقدامات مربوط به ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی متوقف شد.
در سال 1376، مجدداً موضوع ارزیابی عملکرد در قالب یک دفتر در ساختار سازمان امور اداری و استخدامی کشور شکل گرفت تا در زمینه استقرار نظام ارزیابی عملکرد و تهیه سیاست های اجرایی و خط مشی های کلی مربوط به ارزیابی سازمان های دولتی اقدامات لازم را به عمل آورد. پس از ادغام دو سازمان برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور در سال 1379 به موجب تشکیلات و شرح وظایف مصوب سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور وظیفه بررسی، مطالعه، طراحی و استقرار نظام ارزیابی عملکرد مدیریت در دستگاههای اجرایی کشور، تهیه گزارش های لازم در این مورد به عهده دفتر ارزیابی عملکرد سازمان فوق قرار گرفت (دفتر ارزیابی عملکرد و بهبود مدیریت، 1380).
2-2-4 فرایند ارزیابی؛ مراحل ارزیابی عملکرد
در برنامه ریزی جهت بررسی امکان پذیری و نیز بررسی اثربخشی و کارآمدی برنامه ریزی صورت گرفته در سه مرحله برنامه ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. این مراحل را می توان به شرح ذیل بیان کرد (صمدی، 1381)
مرحله اول؛ ارزیابی پیش از اجرا(امکان سنجی برنامه ها).
مرحله دوم؛ نظارت و ارزیابی حین اجرا (نظارت).
مرحله سوم؛ ارزیابی پس از اجرا (ارزشیابی).
امکان سنجی پیش از اجرا یا فقدان ظرفیت های فنی، نهادی، قانونی و مالی را برای اجرای سیاست ها ارزیابی کرده و درجه واقع بینی اهداف و سیاست ها را افزایش می دهد که این نوع ارزیابی خود می تواند از نتایج ارزیابی برنامه های گذشته برای انجام صحیح ارزیابی قبل از اجرا استفاده کند. نظارت حین اجرا، خطاهای هدف گذاری، برآورد منابع، اثربخشی و یا خطاهای اجرایی یا انحرافات ناشی از تغییر شرایط پیرامونی را شناسایی کرده زمینه ساز اقدام به موقع برنامه ریزان برای اصلاح برنامه ها خواهد شد و ارزیابی های پس از اجرا با ارزشیابی معناداری، کارآمدی و اهمیت برنامه ها و سیاست های در حرکت به سمت توسعه تصویری واقعی از وضعیت موجود اقتصادی و اجتماعی در آستانه برنامه های بعدی ارائه خواهد داد.
هر فرآیندی شامل مجموعه ای از فعالیت ها و اقدامات با توالی و ترتیب خاص منطقی و هدف دار می باشد. در فرایند ارزیابی عملکرد نیز هر مدل و الگویی که انتخاب شود، طی مراحل و رعایت نظم و توالی فعالیت های ذیل ضروری می باشد (صمدی، 1381).
الف- تدوین شاخص ها و ابعاد و محورهای مربوطه و تعیین واحد سنجش آنها.
ب- تعیین وزن شاخص ها به لحاظ اهمیت آنها و سقف امتیازات مربوطه.
ج- استانداردگذاری و تعیین وضعیت مطلوب هر شاخص.
د- سنجش و اندازه گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده.
و- استخراج و تحلیل نتایج.
2-2-5 اثرات ارزیابی عملکرد
در جریان ارزیابی عملکرد که برنامه ها بر اساس اهداف از پیش تعیین شده طراحی گردیده همواره مورد سنجش و اندازه گیری قرار می گیرد. در اینجاست که تحقق استراتژی برنامه ها، مدیریت کیفیت، اثربخشی مدیریت و بهره وری و دیگر موارد که همواره از دیدگاههای مدیریتی مورد توجه قرار دارد درصد رشد و یا تضعیف هر یک سنجش می گردد. طراحی که روش ها و خط مشی های عمومی و کلی را برای به دست یافتن به هدف های خاص در نظر می گیرد. به ویژه طرحی برای استراتژی صنفی برای آینده، طرح ریزی استراتژیک یعنی مطالعه، فرآیند یا فعالیتی مبنی بر تهیه طرح های استراتژی (محمدزاده، 1375).
از وظایف چهارگانه اساسی مدیریتی اولین وظیفه، برنامه ریزی است که بر حسب تعریف رسمی عبارت است از فرآیند تعیین هدف ها و تدوین برنامه ها برای تحقق آنها. هدف ها نتایج مشخصی هستند که شخص می خواهد به دست آورد. برنامه ها، بیانیه های عملیاتی هستند که توضیح می دهند که چگونه هدف ها تحقق می یابد. برنامه ریزی سرآغاز فرآیند مدیریت است و مراحل بعدی کوشش های مدیریتی در زمینه سازماندهی (تخصیص و تنظیم منابع برای انجام فعالیت های لازم)، هدایت (راهنمای تلاش های منابع انسانی برای اطمینان یافتن از انجام وظایف در سطح مطلوب) و کنترل (نظارت بر امور و انجام اقدامات اصلاحی لازم) پس از آن صورت می گیرد. مدیریت کاربردی 5 گام فرآیند برنامه ریزی را تبیین می کند (محمدزاده،1375).
1. هدف ها باید تعیین شده و در حد کافی مشخص باشد.
2. موقعیت فعلی باید شناسائی شود.
3. عواملی که در دستیابی به هدف موثر هستند باید شناسائی شوند.
4. برنامههای مورد نیاز برای دستیابی به هدف باید تدوین شود.
5. برنامه عملیاتی اجراء و نتایج باید ارزیابی شود.
2-2-6 اهمیت ارزشیابی عملکرد
بهبود مستمر عملکرد سازمان ها، نیروی عظیم هم افزایی ایجاد می کند که این نیروها می تواند پشتیبان برنامه رشد و توسعه و ایجاد فرصت های تعالی سازمانی شود. دولت ها و سازمان ها و موسسات تلاش جلو برنده ای را در این مورد اعمال می کنند. بدون بررسی و کسب آگاهی از میزان پیشرفت و دستیابی به اهداف و بدون شناسائی چالش های پیش روی سازمان و کسب بازخور و اطلاع از میزان اجراء سیاست های تدوین شده و شناسائی مواردی که به بهبود جدی نیاز دارند، بهبود مستمر عملکرد میسر نخواهد شد. تمامی موارد مذکور بدون اندازه گیری و ارزیابی امکان پذیر نیست (سیدجوادین، 1385).
لرد کلوین فیزیکدان انگلیسی در مورد ضرورت اندازه گیری می گوید: "هر گاه توانستیم آنچه درباره آن صحبت می کنیم اندازه گرفته و در قالب اعداد و ارقام بیان نماییم می توانیم ادعا کنیم درباره موضوع مورد بحث چیزهایی می دانیم. در غیر اینصورت آگاهی و دانش ما ناقص بوده و هرگز به مرحله بلوغ نخواهد رسید"
علم مدیریت نیز مبین مطالب مذکور است. هر چه را که نتوانیم اندازه گیری کنیم نمی توانیم کنترل کنیم و هر آنچه را که نتوانیم کنترل کنیم مدیریت آن امکان پذیر نخواهد بود. موضوع اصلی در تمام تجزیه و تحلیل های سازمانی، عملکرد است و بهبود آن مستلزم اندازه گیری است و از این رو سازمانی بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل تصور نمی باشد.
2-2-7 ابعاد ارزیابی عملکرد
باید از ارزیابی کوچکترین اجزاء تاثیرگذار در عملکرد یک نهاد شروع کرده و با طی کردن سلسله مراتب سازمانی و استفاده از اطلاعات ارزیابی اجزاء و ارزیابی عملکرد نهاد پرداخت برای انجام ارزیابی یک نهاد در سه سطح ضروری است (سعادت، 1377).
2-2-7-1 عملکرد کارکنان
این نوع ارزیابی، ارزیابی کوچکترین واحد یک سازمان می باشد. ادبیات موجود و حوزه مدیریت در این حوزه بسیار فراوان می باشد. در مدل های بسیاری برای ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه شده است و هر کدام از الگوهای ارائه شده در این حوزه با تکیه بر شاخص هایی که برای ارزیابی معرفی کرده اند به ارائه شیوه ای برای سنجش عملکرد کارکنان اقدام می پردازد. در این حوزه می توان رویکردهای فراوانی را عنوان نمود.
2-2-7-2 ارزیابی عملکرد بخشی از یک سازمان
این ارزیابی که به عنوان زیرمجموعه ای از ارزیابی سازمانی می باشد برای ارزیابی عملکرد یک سازمان ضروری است. از آنجا که یک سازمان متشکل از زیرمجموعه ها (بخش هایی) مختلف می باشد که مجموع این بخش ها سازمان را تشکیل می دهد. لذا برای ارزیابی عملکرد سازمان ارزیابی عملکرد این زیرمجموعه بر مبنایی با شاخص ها و معیارهای ارزیابی آنها ضروری است. در این نوع ارزیابی ابتدا اهداف و ماموریت های یک بخش در راستای اهداف و ماموریت های دستگاه مشخص شده و سپس شاخص های ارزیابی آنها تعریف شده و به محاسبه شاخص ها و سپس ارزیابی نتایج شاخص ها اقدام می شود.
2-2-7-3 ارزیابی عملکرد مدیر
از آنجا که در هر سازمان نقش مدیر آن سازمان با عنوان یکی از عوامل مهم راهبری و هدایت سازمان غیر قابل اغماض می باشد، لذا ارزیابی عملکرد مدیر برای آگاهی از میزان موفقیت در انجام نقش راهبری خود برای دستیابی به نتایج صحیح ارزیابی عملکرد سازمان ضروری است. در ادبیات مدیریت نیز نظریات مختلفی برای ارزیابی عملکرد مدیر یک سازمان معرفی شده است که هر کدام از این نظریات نیز با معرفی کردن نوع نگاه به مدیریت یک سازمان و نیز شاخص ها و معیارهایی برای ارزیابی به ارائه شیوه ای برای ارزیابی مدیریت می پردازد. به عنوان مثال می توان به نظریاتی همچون: الف) مدل های رفتاری ـ رهبری، ب) نظریه های اقتضایی ـ رهبری، ج) نظریه های بهره وری و غیره اشاره نمود که هر کدام در یک رویکرد خاص به معرفی شاخص های معیارهای صحیح عملکرد در جهت اهداف سازمانی اقدام نموده و بر همین اساس برای ارزیابی یک سازمان استفاده از نتایج ارزیابی کارکنان و بخش های مختلف یک سازمان ضروری است (سعادت،1377).
2-2-8 تعریف کارایی
انسان در تمام قرون و اعصار همیشه با مشکلی به نام محدودیت و کمیابی مواجه بوده است. این محدودیت و کمیابی در تمام زمینه ها از جمله عوامل تولید و به تبع آن کالاها و خدمات کاملا محسوس است. از این رو، کوششهای اقتصادی انسان همواره معطوف بر آن بوده که حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود به دست آورد. از طرفی تداوم بقای واحدها و سازمانها در هر نظام اقتصادی در گرو ایجاد ارزش افزوده است. برای دستیابی به این مهم تنها داشتن منابع کافی نیست، بلکه نحوه ترکیب و استفاده از منابع اهمیت به سزایی دارند که این مهم خود در گرو طرز عمل و نحوه کار در سازمانها می باشد. استفاده از ابزارهای علمی سنجش کارایی و بهره وری می تواند ارائه کننده اطلاعات مفید برای مدیریت جهت تصمیم گیری به منظور بهبود شیوه های انجام فعالیت و بکارگیری منابع باشد. امروزه با وجود فضای رقابتی، سازما نها علاوه بر اینکه باید بتوانند با منابع موجود به مقدار مورد نیاز تولید کنند، بلکه باید این توانایی را داشته باشند که فرایند تولید را به گونه ای پیش ببرند که بتوانند از رقبا پیشی بگیرند تا به حیات خود ادامه دهند. به همین دلیل سازمان ها با به کارگیری رو شهایی که در جهت ارزیابی عملکردشان می باشد ضعفها و قوتها، فرصتها و تهدیدها را برای بهبود و اصلاح روشها نمایان می سازند. (افشار و همکاران، 1388)
ارزیابی کارایی واحدهای خدماتی، تولیدی، آموزشی و … همواره مساله مهمی نزد مهندسان و اقتصاددانان بوده است. اینکه یک واحد چگونه از مجموعه امکاناتی که در اختیار دارد استفاده نموده و طی یک دوره مورد بررسی چگونه عملکردی داشته، سوالی است که در حیطه ارزیابی کارایی می گنجد. (خدابخشی و بیرانوند،1390)
محدودیت عوامل تولید موجب گردیده است که توجه انسان به کارایی هرچه بیشتر در تمام فعالیتها و اقداماتی که به عمل می آورد به یک پدیده دائمی و مقبول نظر همگان مبدل شود. از این رو، در اقتصاد ملی هر جامعه ای کارایی و ارتقاء آن از جمله موضوعات برخوردار از اولویت قلمداد می گردد.(سبحانی و کارجو،1391)
در محیط رقابتی امروز که دوام و بقای سازمان ها به کیفیت تصمیمات ذینفعان بستگی دارد ارزیابی عملکرد از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده و نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمان ها خواهد داشت. ارزیابی عملکرد بایستی از چنان جامعیتی برخوردار باشد که بتواند تمامی ابعاد پیرامون مترتب بر فعالیت سازمانها را با عملکرد آنها مرتبط نموده و نقش تصمیمات مدیران در نیل به اهداف و ارتقا عملکرد آنها را منعکس نماید. (اسلامی و همکاران،1390)
کارایی در مفهوم عام آن به معنای درجه و کیفیت رسیدن به مجموعه اهداف مطلوب است. بنابراین یک تولید کننده در صورتی کارا خواهد بود که بتواند به کلیه اهداف تولیدی که برای او در نظر گرفته شده برسد. مفهوم کارایی عموما در سه سطح مختلف ، خرد ، سطح صنعت یا سازمان و سطح کلان به کار برده می شود. (کرد و همکاران، 1390)
کارایی در مفهوم عام به معنای درجه و کیفیت رسیدن به مجموعه اهداف مطلوب است. کارایی بخشی از بهره وری است و به صورت های گوناگونی تعریف می شود. ولی در یک مفهوم ساده شامل نسبت ستانده به نهاده در یک سیستم می باشد. در تعریف دیگر کارایی، به صورت نسبت حداقل هزینه ممکن به هزینه تحقق یافته برای ارائه میزان مشخص ستاده در مقایسه با سایر واحدهای موجود در آن صنعت در نظر گرفته می شود. کارایی مقیاس، کارایی فنی، کارایی تخصیصی، کارایی اقتصادی و کارایی قیمت، انواع مختلف کارایی هستند و همه آنها برای حداکثر کردن تولید با هزینه مشخص یا حداقل نمودن هزینه با سطح تولید مشخص هستند و نتیجه آنها نیز حداکثر کردن سود واحد تصمیم گیرنده است. (طحاری و همکاران، 1390)
مفهوم کارایی عمدتا در سه حوزه مهندسی، مدیریت و اقتصاد مطرح است. در اقتصاد، مفهوم کارایی، همان تخصیص بهینه منابع است. هر چند که از نظر اهداف کاربرد ی، تعاریف گوناگونی از کارایی عنوان شده است ، اما به طور کلی می توان گفت که کارایی، معرف نسبت ستاده ها به نهاده ها در مقایسه با یک استاندارد مشخص است. از طرفی دیگر، در حوزه علم مدیریت علاوه بر سرمایه های فیزیکی، سرمایه های انسانی نیز به عنوان نهاده هایی مهم و تعیین کننده در نظر گرفته می شوند. لذا از آن جا که کارایی افراد – با توجه به تشویق ها و تنبیه ها- ممکن است از توان افراد نیز بیشتر و یا کمتر شود، مقدار محاسبه شده برای آن ، محدود به مرز واحد نمی شود. به عبارت دیگر می توان گفت که کارایی، بهینگی استفاده از منابع در راستای تامین اهداف کارکردی است.. (عالم تبریز و همکاران، 1388)
2-2-9 مفهوم بهره وری
به طور کلی بهره وری مفهومی است که برای نشان دادن نسبت برونداد به درونداد یک فرد، واحد یا سازمان به کار گرفته می شود و به بررسی رابطه بین داده ها و ستانده ها می پردازد که به صورت زیر بیان می شود:
داده / ستانده = بهره وری
ستانده، خدمات ارائه شده توسط واحد اقتصادی است که می توان آن را بر حسب تولید کل یا تولید خالص یا هر دو بیان کرد. داده، شامل عواملی نظیر نیروی انسانی، مواد، انرژی، سرمایه و دیگر منابع مرتبط به بهره وری است که در جهت ایجاد ستانده مورد استفاده قرار می گیرد. از بین عوامل ذکر شده، عوامل نیروی انسانی و سرمایه نسبت به بقیه عوامل مهمتر تلقی شده و جایگاه بهتری در تحلیل بهره وری نیز دارند.
افزایش بهره وری یک شرکت می تواند منجر به بهبود کیفیت خدمات شود و هزینه های آنرا کاهش دهد. در نتیجه سود و سهم از بازار افزایش می یابد. سهم بیشتر از بازار به رشد فروش منجر می شود که دستیابی به سطوح مختلف عملیات و فعالیتها را ممکن می سازد. با افزایش سود، اعتبار و امکانات لازم برای تحقیق و توسعه افزایش می یابد که به نوبه خود به بهبود سیستمهای تولیدی و فرایندها کمک می کند و مشوقی برای ایجاد فناوری و محصولات جدید خواهد بود. این موضوع، سوداوری درازمدت سازمان و نیز دوام آن را تضمین می کند.
بهره وری حاصل همکنشی دو عامل کارایی و اثربخشی است منظور از کارایی انجام فعالیتها با صرف حداقل منابع یا حداقل هزینه است و مقصود از اثربخشی حداکثر استفاده بهینه از مخارج و هزینه هاست و و مقصود از اثربخشی، حداکثر استفاده بهینه از مخارج و هزینه هاست. به عبارت دیگر، کارایی کار را خوب انجام دادن و اثربخشی، کار خوب را انجام دادن است و بهره وری به عنوان ترکیب این دو مفهوم یعنی کار خوب را خوب انجام دادن است. (قائمی و همکاران،1390)
لذا با توجه به تعاریف ارائه شده تشخیص کارایی منوط به تعریف و مقایسه با یک حد مطلوب استاندارد است و مبنای چنین حد مطلوبی می تواند به روشهای متفاوتی تعیین گردد که از جمله این روشها می توان به روش تحلیل نسبت و روش تحلیل مرزی اشاره نمود.
در روش تحلیل مرزی از مفهوم کارایی که رابطه مستقیمی بامفهوم ارزیابی عملکرد دارد استفاده شده و مرزی به عنوان مرز کارایی به وجود می آید و شعبه ها و واحدهایی که بر روی این مرز فعالیت می کنند کارا شناخته می شوند و به عبارت دیگر ، آنها بهترین عملکرد را داشته و واحدهایی که در زیر مرز کارایی فعالیت کنند به عنوان واحدهای ناکارا شناخته می شوند. در تئوری های اقتصادی برای تعیین مرز کارایی (تابع تولید ) دو روش مهم پارامتریک و ناپارامتریک وجود دارد . در رویکرد پارامتریک تعیین مرز کارایی، روشهای متفاوتی چون روش مرزی تصادفیSFA1 ، روش مرزی ضخیمTFA2 ، روش توزیع آزادDFA3 وجود دارد. اصولاً در تمامی این روشهای پارامتریک سعی بر آن است که با استفاده از فرضهای متفاوت، یک تابع تولید مرزی به شکل خاصی (نظیر کاب داگلاس4، ترانسلوگ5 و .. ) با یک جمله خطای ترکیبی، تخمین زده شود و به این وسیله میزان ناکارایی واحد ها رابه دو دسته عوامل تصادفی و عوامل ناکارایی نسبت دهد. )ودودی و همکاران، 1384(

2-2-10 روشهای کلی اندازه گیری کارایی
1) پارامتری و 2) ناپارامتری
2-2-10-1 روشهای پارامتری
در روش های پارامتری که بیشتر بر پایه اصول اقتصادسنجی است و در اقتصاد مورد استفاده قرار می گیرد، ابتدا یک فرم تابعی (معمولا تابع تولید کاب- داگلاس) برای تولید در نظر گرفته می شود. لازم به ذکر است که در روش های پارامتری علاوه بر محدودیت انتخاب تابع تولید، با محدودیت های دیگری نیز روبرو هستیم:
اول اینکه واحدها باید فقط یک محصول تولیدی داشته باشند و این در حالی است که ممکن است واحدهای تحت ارزیابی چند محصولی باشند.
دوم اینکه استفاده از روش کمترین مربعات برای برآورد پارامترهای تابع تولید بیان کاملی از نقاط ممکن تولید نمی باشد. زیرا تابع تولید بیشترین تولید ممکن به ازای هر ورودی است؛ در حالی که تابع محاسبه شده از این روش بیشترین تولید ممکن را در هر ورودی به دست نمی دهد. اولین مدل تخمین به روش پارامتری در سال 1977 توسط ایگنز لاول و اشمیت و همچنین میوزن و وان دن بروک ارایه شد. روش های پارامتری به دو گروه کلی قطعی و تصادفی تقسیم می شوند. (بحیرایی و حامدی، 1391)
در روش پارامتری، تابع تصادفی تولید(SFA) را به روشهای اقتصادسنجی با استفاده از نظریه اقتصاد خرد تعیین می کنیم. این تابع رویه ای در فضای n بعدی است. با توجه به تابع تولید مرزی تصادفی بدست آمده، کارایی دیگر واحدها را تعیین می کنیم. برتری روش (SFA) نسبت به روشهای معمولی اقتصادسنجی در این است که در برازش تابع، نقاط متوسط در نظر گرفته نمی شود بلکه نقاط مرزی لحاظ می شود. معادله این تابع به این صورت است:

به طوری V که همان جزء تصادفی (جمله اخلال) در اقتصادسنجی است و دارای توزیع نرمال است و U معرف ناکارایی است که بیشتر با توزیع نرمال در نظر گرفته می شود. تابع f(x) تابع تولید و به شکل تابع کاب-داگلاس یا از نوع ترانسلوگ است.

2-2-10-2 روشهای غیرپارامتری
در تلاش برای رفع مشکلات موجود در روش های پارامتری روش های غیرپارامتری ایجاد شدند. فارل در سال 1967 اولین روش غیرپارامتری را جهت تعیین کارایی در حالت دو ورودی و یک خروجی ارایه نمود. وی بجای برآورد تابع تولید مرز کارای قطعه قطعه خطی را با اعمال فرض های زیر و با استفاده از تبدیل یک به یک به دست آورد. شیب پاره خطها منفی یا صفر است و هیچ واحدی بین مرز و مبدا قرار نمی گیرد. نقاطی که روی مرز قرار می گیرند نقاط کارا و بقیه ناکارا هستند. (بحیرایی و حامدی، 1391)
در روشهای ناپارامتری، تابع تولید برآورد نمی شود. مهمترین روش غیرپارامتری، روش تحلیل پوششی داده ها(DEA) است و نیازی به تابع تولید برای تعیین کارایی نیست. این روش توسط سه نفر ارائه شد و موسوم به روش CCR است.
میخواهیم کارایی چند واحد تصمیم گیر(DMU) همگن را تعیین کنیم. اگر Xj،j=1 تا n، داده ها،نهاده ها یا بعبارت دیگر متغیرهای ورودی و Yj،i=1 تا m ستانده ها یا متغیرهای خروجی باشند، کارایی برابر است با:

ui ضریب اهمیت ستانده ها و vj ضرایب اهمیت نهاده هاست. مسئله مهم تعیین این ضرایب است. گاهی این ضرایب مشخص، به عنوان مثال می تواند قیمت باشد و باید قیمت آنها را در نظر گرفت اما در بیشتر مواقع ممکن است قیمتها در دسترس نباشد یا نظرات متفاوتی در مورد این ضرایب وجود داشته باشد. CCR به نحو جالبی در این حالت مشکل ضرایب را حل می کند. آنها پیشنهاد کردند که این ضرایب را هر واحد تصمیم گیر می تواند به مقدار دلخواه اختیار کند، به شرط اینکه کارایی دیگر واحدها با این ضرایب از یک بیشتر نباشد. به عبارت دیگر برای بنگاه pام با فرض اینکه s واحد تصمیم گیر داشته باشیم، ماکزیمم مقدار کارایی را با تعیین ضرایب u و V چنان تعیین می کنیم که دیگر واحدها کارایی کمتر یا مساوی یک داشته باشند، یعنی:

برنامه ریزی تابع یادشده یک برنامه ریزی غیرخطی است که آن را می توان به برنامه ریزی خطی تبدیل کرد، دوگان آن را حل کرده و به طور مستقیم کارایی را حساب کرد. ممکن است برای ضرایب vjp و uip محدودیت هایی در نظر گرفته به عنوان مثال این ضرایب بزرگتر از صفر باشد یا رابطه ای بین آنها وجود داشته باشد.
(0< ε) یعنی ضرایب صفر نباشد. این مدل موسوم به CCR /ε است که بانکر و چارنز آنرا ارائه کردند. در این حالت، دوگان بصورت فرمول شماره (31) در می آید:

ثابت می شود θp که همان کارایی واحد pام است و در این رابطه θ و λ متغیرهای دوگان و Z و W متغیرهای کمکی هستند. از مدل یاد شده می توان برای تعیین کارایی در زمینه های مختلف نظیر بانکها، صنعت، آموزش عالی یا طبقه بندی دانشگاهها استفاده کرد. (پورکاظمی، 1383)
مهمترین ایراد روش پارامتریک، فرضهای متفاوتی است که برای توابع و جزء ناکارایی در نظر می گیرد. لذا با درنظر گرفتن فرضهای مختلف، تخمینهای بسیار متفاوتی حاصل می گردد که امکان مقایسه عملی بین واحدها را با مشکل مواجه می سازد.
در مقابل، در روش ناپارامتریک که برای اولین بار توسط فارل ( 1957 ) برای تخمین کارایی ارائه شد نیازی به تعیین شکل تبعی خاصی برای توابع نبوده و عوامل تصادفی نیز وجود ندارند . فارل به جای حدس تابع تولید، مقادیر داده ها و ستانده ها را مشاهده کرده و مرزی را برای واحدها در نظر گرفته و آنرا ملاک کارایی قرار داد . فارل کارایی یک واحد اقتصادی را شامل دو جزء کارائی فنی و کارائی تخصیصی می دانست . کارایی فنی مربوط به ساختار تکنولوژیکی یک واحد است . به عبارت دیگر در کارایی فنی بحث بر سر رابطه بین نهاده و خدمات و چگونگی تبدیل نهاده ها به خدمات است . کارایی تخصیصی نیز مربوط به اهداف رفتاری واحدهاست . چون اهداف رفتاری عموماً مواردی نظیر حداکثر نمودن درآمدها، حداقل کردن هزینه ها و یا حداکثر نمودن سود است از اینرو به اطلاعات قیمتی در مورد نهاده ها و محصولات نیازمند است و نهایتاً از ضرب این دوکارایی، کارایی کل(اقتصادی ) بدست می آید. در سطح الگوهای ناپارامتریک، روشهای متفاوتی برای مشاهده ناکارایی وجود دارد که از مهمترین و پرکاربردترین آنها می توان به روش مرز پله ای و روش برنامه ریزی خطی اشاره نمود که هر دو جزو الگوهای برنامه ریزی ریاضی هستند. (ودودی و همکاران، 1384)
در مدل های کمی و عینی مرتبط با اندازه گیری کارایی، آنچه مهم است تعیین تابع تولید و استفاده از آن در مدل است. زیرا با داشتن آن می توان عملکرد یا کارایی یک واحد را محاسبه کرد. برای تعیین و تقریب تابع تولید دو روش عمده پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش پارامتری، تابع تولید مشخصی با استفاده از روش های مختلف آماری و اقتصادسنجی تخمین زده شده و سپس با بکارگیری این تابع نسبت به تعیین کارایی اقدام می گردد. اما در روش غیرپارامتری که فارل برای اولین بار به تعیین کارایی به این روش پرداخت. نیازمند تخمین تابع تولید نمی باشیم و به جای توجه به تابع تولید به مرز تولید توجه می شود. (اسدی و همکاران، 1388)
معرفی انواع روشهای اندازه گیری عملی کارایی از سوی فارل(1957) صورت گرفته است. وی پیشنهاد کرد که برای اندازه گیری کارایی یک بنگاه، باید عملکرد آن با عملکرد بهترین واحدهای موجود در آن صنعت مقایسه شود. فارل سه نوع کارایی برای بنگاه مطرح کرد. وی نظر خود را با مثال ساده ای از واحدی که با استفاده از دو عامل تولید X1 و X2 به تولید یک ستانده Y با فرض بازده به مقیاس ثابت و بر مبنای حداقل نهاده می پردازد، بیان کرد. (بحیرایی و حامدی، 1391)

2-2-11 انواع کارایی

نمودار2-2- انواع کارایی از دیدگاه فارل
2-2-11-1 کارایی فنی یا تکنیکی
کارایی فنی یا تکنیکی عبارت است از توانایی یک واحد در بدست آوردن حداکثر خروجی با یک دسته از ورودیهای ثابت.
این کارایی متاثر از عملکرد مدیریتی و مقیاس آن واحد (شعبه) می باشد. به عبارت دیگر کارایی فنی، اختلاف بین نسبت خروجی به ورودی مشاهده شده با نسبت بین خروجی به ورودی در بهترین شرایط است. (فقیه نصیری و همکاران، 1389)

2-2-11-2 کارایی تخصیصی
کارایی تخصیصی عبارت است از توانایی یک واحد در استفاده بهینه از نهاده ها برای تولید، با توجه به قیمت و تکنولوژی، به گونه ای که هزینه حداقل گردد. در کارایی تخصیصی فرض بر این است که سازمان مورد نظر از لحاظ تکنیکی کاملاً کاراست. (فقیه نصیری و همکاران، 1389)

2-2-11-3 کارایی اقتصادی
کارایی اقتصادی ترکیبی است از کارایی فنی و تخصیصی. همانطور که گفته شد، کارائی فنی بیانگر حداکثر سطح تولید ممکن برای یک واحد خدمات با استفاده از نهاده های معین است و کارایی تخصیصی با توجه به قیمت عوامل و محصولات و لحاظ سطح معین و ثابتی از تکنولوژی، میزان بکارگیری نهاده ها را در اندازه بهینه شان نشان می دهد. این دو مفهوم در مجموع بیانگر کارایی اقتصادی است که از آن به کارایی هزینه نیز یاد می شود. یک سازمان زمانی به کارایی اقتصادی می رسد که هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ تخصیصی، کارا باشد. به عبارت دیگر کارایی فنی، بخشی از کارایی اقتصادی است و این دو رابطه ضروری- و نه کافی دارند. (فقیه نصیری و همکاران، 1389)

2-2-11-4 کارایی مقیاس
کارایی مقیاس، بیانگر نسبت کارایی فعلی یک واحد به کارایی در مقیاس بهینه آن واحد تولیدی است. به عبارت دیگر کارایی مقیاس، بیانگر تولید در مقیاس بهینه یک واحد تولیدی است. (فلاح، 1386)
تاکنون تعاریف متنوعی از کارایی ارایه شده است. مفهوم کارایی در اقتصاد، تخصیص مطلوب منابع است. اما از نظر اهداف کاربردی، تعاریف گوناگونی بیان شده است. به طور کلی کارایی، معرف نسبت ستانده ها به نهاده ها در مقایسه با یک استاندارد مشخص است .
از این رو تشخیص کارایی، منوط به تعریف و مقایسه با یک واحد مطلوب استاندارد است. مبنای چنین حد مطلوبی می تواند با روش های مختلفی تعیین و مشخص شود.
2-3 پیشینه تحقیق
2-3-1 تحقیقات خارجی
1. فارل در سال 1975 برای اولین بار برای تخمین تابع تولید روش غیرپارامتریک را مطرح کرد. او به جای تخمین تابع تولید با استفاده از مشاهدات مقادیر مرزی ورودی ها و خروجی های کارایی را برای واحدهای مورد مطالعه محاسبه نمود و مرز کارایی را به دست آورد. این مرز به عنوان معیاری برای مقایسه کارایی واحدهای تصمیم گیرنده به کار برده شد. همچنین فارل کارایی را به دو بخش تکنیکی و تخصیصی تقسیم نمود که با ترکیب این دو کارایی، کارایی اقتصادی به دست آمد. بعدها چارنز، کوپر و رودز دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت. این مدل تحت عنوان (تحلیل پوششی داده ها) نام گرفت و اول بار در رساله دکتری ادوارد رودز و به راهنمایی کوپر تحت عنوان (ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس ملی آمریکا) در سال 1976 در دانشگاه کارنگی مورد استفاده قرار گرفت. چارنز، کوپر و رودز در سال 1978 مقاله ای تحت عنوان (اندازه گیری واحدهای تصمیم گیرنده) ارائه نمودند.
از آنجا که این مدل توط چارنز، کوپر و رودز ارائه گردید به مدل CCR که از اول نام این سه فرد تشکیل شده معروف گردید. چارنز، کوپر و رودز تحلیل پوششی داده ها را چنین تعریف کرده اند: تحلیل پوششی داده ها یک مدل برنامه ریزی ریاضی به کار گرفته شده برای داده های مشاهده شده است که روش جدیدی را برای تخمین مرز کارایی و همچون تابع تولید فراهم می سازد که پایه اقتصاد مدرن می باشد.
در این تکنیک با استفاده از مجموعه ای از مشاهدات یک تابع تولید تجربی از داده های مشاهده شده ساخته می شود. این روش یک مرزی به دست می دهد که تمام داده ها را تحت پوشش قرار می دهد، به همین دلیل آن را تحلیل پوششی یا تحلیل فراگیر می گویند. بنکر، چارنز و کوپر در سال 84 با وارد کردن کارایی فنی و کارایی مقیاس تحول دیگری در DEA به وجود آوردند. پس از آن مطالعات زیادی با استفاده از این مدل شکل گرفت (جلودار و همکاران، 1390).
2. کانگ چن و میکاییل اسکالی(2005) مقاله آنها کارایی فنی و هزینهای و تخصیصی 43 بانک چین را در دوره زمانی 1993- 2000 روش DEA مورد بررسی قرار دادهاند. هدف از بررسی آنها شناسایی تغییرات در کارایی بانکهای چین بود که این بانکها تابع برنامههای آزادسازی مالی در سال 1995 بودند. نتایج نشان میداد که بانکها با اندازه بزرگتر و کوچکتر نسبت به بانکها با اندازه متوسط کاراتر هستند. مضافاً اینکه کارایی فنی بر کارایی تخصیصی برتری دارد. آزادسازی مالی از سال 1995 سطوح کارایی هزینه که شامل هر دو نوع کارایی فنی و کارایی تخصیصی میشود را بهبود داده است.
3. تسا وانینا سوتانتو و ریکی (2011)، از روش تحلیلی غیرپارامتری، تحلیل پوششی داده ها (DEA)، به تجزیه و تحلیل کارایی نسبی 10 تا از بزرگترین بانک ها در سال 2009 در طول دوره 2003-2008 استفاده کردند. می توان نتیجه گرفت که اندازه تنها عامل برای اثبات کارایی در راه مولد و مقرون به صرفه بودن نیست. به طور کلی بسیاری از بانک ها در لیست کارایی در هر دو نقش (ارائه دهنده خدمات و رویکرد واسطه گری) با وجود حقیقت انتظارهای ملی بالاتر از نقش واسطه ای بانک عمل می کنند (Vanina Soetanto & Ricky,2011) در مطالعات داخلی، حقیقت و نصیری (1382) با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، کارایی 72 شعبه از بانک کشاورزی را در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل، با فرض بازدهی ثابت و متغیر به مقیاس و با جهت گیری نهاده ای و به کارگیری روش چند مرحله ای در سال 1381 آزمون نموده و دریافتند واحدهایی که از موقعیت مکانی مناسب تری برخوردارند کارایی بیشتری داشته اند (باصری و همکاران، 1389).
4. لوپز و لانزر (2001)6 عملکرد 58 دپارتمان یک دانشگاه برزیلی را ارزیابی کردند، در این تحقیق ایشان عملکرد دانشگاه را در چهار بعد بهره وری آموزشی، بهره وری پژوهشی، خدمات و کیفیت ارزیابی کردند. هر یک از این ابعاد نیز شامل شاخص هایی هستند. مثلاً بعد بهره وری، آموزشی این شاخص ها را در برمی گیرد. تعداد دریافت کنندگان مدرک لیسانس در سال 1995 تعداد دریافت کنندگان مدرک ارشد، … و حجم کار دانشجویان دوره لیسانس. شاخص های بهره وری پژوهشی عبارتند از: تعداد مقاله های چاپ شده در ژورنال های ISI و ژورنال های علمی و پژوهشی، تعداد کتاب های چاپ شده، کتاب های ویرایش شده، تعداد مقالات چاپ شده در کنفرانس های ملی و بین المللی در بعد بهره وری خدمات نیز به تعداد فعالیت های فرهنگی دپارتمان، فعالیت های مشاوره ای، سمینارها و غیره اشاره کردند. تنها ورودی در این پژوهش تعداد پروفسورهای تمام وقت هر دپارتمان است.این اطلاعات به صورت فازی جمع آوری شده و سپس مدل DEA برای هر چهار بعد حل شد. نتایج نشان داد که بهره وری آموزش در بین دپارتمان ها نسبتاً همگن بوده ولی این نتیجه برای کیفیت پژوهشی و خدمات مشاهده نشد. از طرف دیگر همبستگی بین چهار بعد نیز بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد که همبستگی بین آموزش و تحقیق و توسعه صفر است. زیرا دانشگاه های برزیل توسط پروفسورها اداره می شود. همچنین همبستگی مثبت ضعیفی بین بهره وری تحقیق و اندازه دپارتمان کشف شد (37/0=R) در حالی که همبستگی بین آموزش و اندازه دپارتمان منفی ضعیفی بود (در سطح معناداری 5٪). به طور کلی نتایج نشان داد که 50 تا از مجموع 58 دپارتمان دانشگاه ها عملکرد پایین دارند و عدم همبستگی بین آموزش و پژوهش و خدمات و همبستگی ضعیفی بین پژوهش و کیفیت دیده شد (Lopes & Lanzer, 2002).
5. مارتین (2003)7 در پژوهشی عملکرد 52 دپارتمان دانشگاه Zaragoza را با استفاده از مدل جمعی تحلیل پوششی داده ارزیابی کرد. در این پژوهش ورودی های مورد استفاده در سه دسته قرار گرفته اند که عبارتند از: منابع انسانی، منابع مالی و تجهیزات (منابع مادی). مارتین منابع انسانی را به دو گروه پرسنل علمی و تحقیقی (PDI) و پرسنل مدیریتی و خدماتی (PAS) تقسیم کرده است که در این پژوهش تنها پرسنل علمی و تحقیقی که خود به دو دسته دکترا و غیر دکترا تقسیم می شوند را مدنظر قرار داده است. منابع مالی بودجه ای است که به هر دپارتمان جهت توسعه فعالیت هایش تخصیص داده می شود. منابع مادی یا تجهیزات شامل کالاهایی هستند که دپارتمان ها در فعالیت هایشان استفاده خواهند کرد. خروجی ها نیز در دو سطح آموزشی و پژوهشی تقسیم شده اند. میزان ساعات تخصیص داده شده به هر دانشجو، میزان فعالیت های هر دپارتمان در آموزش دوره های بعد لیسانس از جمله شاخص های آموزشی هستند. از شاخص های پژوهشی نیز می توان به تعداد رساله ی دکترای خوانده شده در طول سال، درآمد سالانه تحقیق و محاسبه فعالیت پژوهشی اشاره کرد. در این پژوهش برای ارزیابی عملکرد دپارتمان ها چهار مدل DEA به کار رفته است. مدل اول تمام متغیرهای ورودی و خروجی به کار رفته است ولی در بقیه مدل ها یکی از متغیرهای خروجی حذف شده است. بدین وسیله می توان تاثیر متغیر حذف شده بر عملکرد و کارایی دپارتمان را شناسائی کرد. در این تحقیق 36 دپارتمان کارا شناسائی شدند (martin, 2003).
6. باروس و ماسکارنهاز در سال 2005 در مقاله ای تحت عنوان "کارایی فنی و تخصیصی هتل های کوچک" به بررسی کارایی 43 هتل در کشور پرتغال پرداختند و به منظور ارزیابی عملکرد آنها از مدل DEA خروجی محور با ورودی تعداد کارکنان، تعداد اتاق ها و خروجی های میزان فروش و تعداد مهمانان استفاده گردید. نتایج نشان داده است که تحت بازدهی متغیر به مقیاس 4 هتل از 43 هتل، هم کارایی تخصیصی بودند که امتیازات کارایی آنها 1 بوده است و 7 تای آنها فقط کارایی فنی بوده و 2 تای آنها نیز فقط کارایی تخصیصی بوده اند.
7. اولین مطالعه واحدهای بانکی به روش DEA توسط شرمن و گلد در سال 1985 انجام شد. آنها 14 شعبه از بانک های پس انداز آمریکا را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که از بین 14 شعبه بررسی شده فقط 6 شعبه کارایی 100 درصد داشته اند. علل ناکارایی دیگر شعب نیز عواملی از قبیل ضعف مدیریت، اندازه شعبه، تعداد کارکنان و هزینه های عملیاتی می باشد. پس از آنها مطالعات زیادی در این زمینه انجام شد. مطالعه 20 بانک توسط آویل در ترکیه، مطالعه 17 بانک توسط هیوکاس در یونان، مطالعه 74 بانک توسط ساهای در هندوستان، مطالعه 291 بانک توسط روزن در کانادا نمونه هایی از این مطالعات هستند. شرمن و لاندینو در سال 1998 کارایی 33 شعبه از یک بانک را بررسی کردند. برای این کار از 5 داده و 5 نهاده استفاده شد. نتایج نشان داد 23 شعبه از 33 شعبه کارا هستند. ساها و راویساکار در هند به بررسی 25 شعبه پرداختند. مدل انتخابی آنها CCR با ماهیت خروجی محور بود. 25 بار مدل برنامه ریزی خطی حل شد. نتایج بیانگر ناکارایی اغلب واحدهای مورد بررسی بود (کرد و همکاران، 1390).

2-3-2 تحقیقات داخلی
1. در زمینه بهره وری تحقیقی با عنوان "طراحی مدل بهره وری با رویکرد تحلیل پوششی داده ها" توسط دکتر عادل آذر و دکتر علیرضا موتمنی به نگارش درآمده که در این تحقیق برای اندازه گیری بهره وری ارزیابی عملکرد در سازمان ها مدل جامعی با استفاده از DEA طراحی گردیده که از دقت و صحت بالایی برخوردار است. در این مدل نهاده های محسوس بر اساس دوره های زمانی ماهیانه استفاده گردیده است.
مدل های BCC, BCC-CCR, CCR-BCC و CCR بر اساس اطلاعات یک شرکت بزرگ تولیدی مورد آزمون قرار گرفته و مدل CCR برای اجرای مدل، مناسب تشخیص داده شد. این مدل ابزاری کارآمد برای کنترل سازمان در اختیار مدیران قرار داده است که قادرند درجه انحراف عملکرد را از مرز کارایی در دوره های قبل تشخیص داده و پیش از مواجه شدن با مشکلات جدید با تحلیل دلیل انحرافات به برنامه ریزی آینده می پردازند.
2. اجلی و صفری (1390) طی پژوهشی تحت عنوان ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری با استفاده از مدل ترکیبی شبکه های عصبی پیش کننده عملکرد تحلیل پوشش داده ها (شرکت ملی گاز ایران) به ارزیابی عملکرد و کارایی شرکت های گاز استانی با استفاده از رویکرد یا مدل مضربی CCR ورودی محور و روش اندرسون ـ پیترسون (AP) برای رتبه بندی واحدهای کارا در قالب مدل های تحلیل پوشش داده ها قرار گرفت و ضعف مدل ها از نظر محاسبه و تفکیک کارایی شرکت ها مشخص شد. در این تحقیق، برای تحلیل و ارزیابی کارایی شرکت ها از رویکرد شبکه های عصبی پیش بینی کننده عملکرد در قالب مدل های ترکیبی تحلیل پوششی داده ها و شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شد. نتایج تحلیل کارایی محاسبه شده واحدها با استفاده از این مدل ها نشان از قدرت بالای شبکه در محاسبه و تفکیک پذیری شرکت ها از نظر کارایی بود (اجلی، صفری، 1390).
3. قربانی(1383) عملکرد دانشکدههای مدیریت وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری را با استفاده از DEA ارزیابی و رتبهبندی کرد. وی برای رتبهبندی دانشگاهها هشت سناریو را اجرا کرد. در سناریوی اول به مقایسه آن دسته از دانشکدههایی پرداخت که سه رشته مدیریت بازرگانی، صنعتی و دولتی را دارا بوده و دانشجو و دانشآموخته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد باشد. تنها سه دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی این شرایط را داشتند. در این سناریو سه متغیر ورودی (تعداد دانشجویان دو مقطع کارشناسی و ارشد، تعداد هیئت علمی، تعداد کارکنان اداری تمام وقت) و چهار متغیر خروجی (تعداد دانشآموختگان در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ، تعداد کتب و مقالات اعضای هیئت علمی، تعداد طرحهای پژوهشی اعضای هیئت علمی و درصد پذیرفتهشدگان مقطع کارشناسی در آزمون کارشناسی ارشد) در نظر گرفته شده است. در این سناریو چون تعداد واحدهای مورد ارزیابی از مجموع متغیرهای ورودی و خروجی کمتر بود سه دانشکده کارا معرفی شدند سپس با استفاده از روش اندرسون – پترسون (AP) رتبه بندی شدند .که نتایج بصورت زیر است.
دانشگاه شهید بهشتی < دانشگاه علامه طباطبایی <<< دانشگاه تهران
سناریوی دوم ،سوم و چهارم هر یک به مقایسه رشته مدیریت دولتی، مدیریت بازرگانی و مدیریت صنعتی میپردازد در این سناریوها تنها یک متغیر ورودی( تعداد دانشجویان کارشناسی) و یک متغیر خروجی( تعداد دانشآموختگان کارشناسی)در نظر گرفته شده است.سناریوی پنجم دانشکدههایی که سه رشته بازرگانی، دولتی و صنعتی را دارند با سه ورودی (تعداد دانشجویان کارشناسی، هیئت علمی تمام وقت،تعداد کارکنان اداری) و دو خروجی(تعداد فارغالتحصیلان کارشناسی، درصد پذیرش از کارشناسی به کارشناسی ارشد)مقایسه و ارزیابی شدند. درسناریوی ششم دانشگاههایی که دو رشته بازرگانی و دولتی،سناریوی هفتم دانشگاههایی که دو رشته مدیریت بازرگانی و صنعتی و سناریوی هشتم دانشگاههایی که دو رشته مدیریت صنعتی و دولتی را دارند با سه متغیر ورودی و دو متغیر خروجی سناریوی پنجم ارزیابی و رتبهبندی شدهاند.
4. فتاحی (1380) عملکرد دانشکده های دانشگاه علم و صنعت ایران را در طی سال های 79-78 ارزیابی کرد. ایشان در این پژوهش از تلفیق دو روش تحلیل پوششی داده و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP/DEA) استفاده کرد. این مدل دارای دو مرحله می باشد. در مرحله اول مقایسات زوجی واحدها با روش DEA انجام می شود و سپس در مرحله دوم، نتایج مرحله اول در مدل AHP وارد می شود و رتبه بندی کامل صورت می گیرد (فتاحی، 1380).
5. عیسی خانی در سال 1381 گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس را با استفاده از DEA ارزیابی کرد. ایشان در این پژوهش از مدل تحلیل پوششی داده ها با ماهیت ورودی محور استفاده کردند. زیرا به نظر ایشان مدیریت توان اعمال کنترل بیشتری بر روی داده ها نسبت به ستاده ها دارد. واحدهای مورد ارزیابی در این پژوهش گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی است که شامل 22 گروه آموزشی می باشد. داده های منتخب در این پژوهش عبارتند از: تعداد دانشجویان ورودی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، هزینه حق التدریس.
ستاده ها شامل تعداد دانش آموختگان، تالیفات اعضای هیئت علمی، تعداد پذیرفته شدگان در مقطع دکتری و نمره ارزشیابی گروه ها می باشند (عیسی خانی، 1381)
6. ثریائی و قاروئی در پژوهشی در سال 1386 برای رسیدن به اهداف 5 گانه ای همچون درجه بندی شعب، تعیین کارایی، تعیین شعب مرجع، ارائه راهکارهایی برای شعب ناکارا و در نهایت رتبه بندی واحدهای کارا صورت پذیرفت. عدم توزیع صحیح نیرو در سطح شعب و تمرکز وجوه در برخی شعب از عوامل ناکارایی بودند. بحرینی و همکاران به بررسی کارایی اقتصادی دو گروه بانک های خصوصی و دولتی، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداختند. محاسبات نشان می داد که کارایی اقتصادی بانک های دولتی بیشتر از بانک های خصوصی است (کرد و همکاران، 1390).
امیر مرادی و همکارانش (2011)، در مقاله خود از تجزیه و تحلیل پوششی داده ها (سه مرحله ای: خطر، کارایی و اثربخشی) (DEA) برای اندازه گیری عملکرد و خطر از بانک های استرالیا در طول دوره از سال 2001 تا 2007 استفاده نمودند. تحلیل پوششی داده ها نشان می دهد که اثر از بانکهای بزرگتر بیشتر از بانک های متوسط است. در مقابل، بانک های متوسط قادر به دستیابی به نمرات بهره وری بالاتر هستند. علاوه بر این، برخی از بانک ها سود را با توجه به در نظر گرفتن ریسک بالاتر و نه از دیگر حالت های ممکن پایدار خود در درازمدت به دست می آوردند. نتایج نشان می دهد همچنین که میانگین نمرات خطر از بانک های بزرگ و متوسط، هیچ اختلاف قابل توجهی ندارد، با این حال، صرف نظر از اندازه بانک ها سیاست های غیرمشابه از لحاظ عملکرد و خطر وجود دارد) Moradi etal, 2011 (
5-6 فهرست منابع و مآخذ
5-6-1 منابع فارسی
1- اسدی-اصلانی،عباس-محمود، ارزیابی کارایی پژوهشی گروه های آموزشی با استفاده از مدل DEA، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،1388،شماره3
2- اسلامی-بهرامی-رجبی-میهنی،زهرا-مریم-محمد-مریم،ضرورت تدوین الگوی رتبه بندی بانکها و ارائه مدل پیشنهادی، اداره تحقیقات و کنترل ریسک بانک سپه،1390
3-اسماعیلی کاکرودی،علیاکبر، ارزیابی عملکرد شعب بانک صادرات استان مازندران با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادهها، پایان نامه ارشد به راهنمایی داودکیاکجوری،رشت: دانشگاه آزاد اسلامی،1388
4- آصفی-داودی،توران-علیرضا، طراحی یک سیستم مبتنی بر دانش برای تشخیص کانال توزیع انتخابی مشتریان به کمک DEA، دومین کنفرانس مد یریت اجرایی،1390
5- افشار-طلوعی-قلم سیاه،محمدعلی-عباس-لیلی،طراحی مدل ترکیبی کارت امتیاز متوازن و تحلیل پوششی، نظام سلامت،1388
6-الوانی، سید مهدی، تصمیم گیری و تعیین خط و مشی دولت، تهران: انتشارات سمت، 1380
7- امامی میبدی،علی،اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری،تهران:موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1384
8- امیری-رئیس صفری،هادی-مجتبی،بررسی کارایی بانکهای تجاری در ایران و عوامل نهادی موثر بر آن، جستارهای اقتصادی،1385
9- انوار رستمی- حسینی- آذر ،علی اصغر- خداد-عادل، مرکز مطالعات مدیریت و بهره وری ایران، تهران: اولین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه تهران، 1384
10- باصری-باقری-برات پور،بیژن-محمد-مصطفی،تحلیلی بر کارایی فنی شعب منتخب بانک ملت در شهر تهران، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی،1389،شماره54
11- بحیرایی-حامدی،علیرضا-رضا،مدلسازی و اندازه گیری کارایی بانکهای ایران: با رویکرد تحلیل پوششی داده ها، سومین کنفرانس ریاضیات مالی و کاربردها،1391
12- پورکاظمی،محمدحسین،رتبه بندی بانکهای تجاری کشور،فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی،1383 ، شماره39و40
13- پورنظری، معصومه، ارزیابی عملکرد مدیریتهای شعب بانکهای دولتی با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها( مطالعه موردی: مدیریت های شعب بانک مسکن)، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی محمدحسن قلیزاده ، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، 1388
14- جلودار-شجاع-شیرخانلو،مهدی-نقی-فهیمه،ارزیابی کارایی شعب بانک سپه در استان تهران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها،سومین همایش ملی تحلیل پوششی داده ها،1390
15- حقیقت-نصیری،جعفر-ناصر،بررسى کارایی سیستم بانکى با کار برد تحلیل پوشش داده ها،فصلنامه پژوهشهاى اقتصادى،1382،شماره ٩و١0
16- خاکی،غلامرضا،روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی،چاپ ششم،انتشارات بازتاب،1389
17- خدابخشی-بیرانوند،محمد-اسما،استفاده از تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی کارایی یک سیستم بانکی با داده های غیرقطعی،سومین همایش ملی تحلیل پوششی داده ها،1390
18- خواجوی-غیوری-غفاری،شکراله-علی-محمدجواد، تکنیک تحلیل پوششی داده ها مکملی برای تحلیل سنتی نسبتهای مالی،بررسیهای حسابداری و حسابرسی،1389،شماره60
20- دانشیان-پورجعفر-کافی-دهقان نژاد،بهروز-صادق-آذرنوش،پریناز،تحلیل پوششی داده ها و تحلیل های آماری، مجله ریاضیات کاربردی واحد لاهیجان،1386،شماره12
19- دفتر ارزیابی عملکرد و بهبود مدیریت ، نگاهی به موضوع ارزیابی عملکرد ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1380
20- سبحانی-کارجو،حسن-حلیمه،بررسی و اندازه گیری کارایی فنی شعب منتخب بانکهای صادرات استان تهران، فصلنامه پژوه شها و سیاس تهای اقتصادی،1391،شماره62
21- سعادت، اسفندیار، مدیریت منابع انسانی، تهران: انتشارات سمت، 1381
22- سید جوادین، سید رضا، مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان، تهران: نگاه دانش، 1384
23- صمدی، علی، راهنمای ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی، 1381
24- طاهری، شهنام، بهره وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمانها، تهران: انتشارات هوای تازه، 1382
25- طحاری-فرید-بابایی،محمدحسین-داریوش-حمید،ارائه یک مدل ترکیبی از تحلیل پوششی داده ها و برنامه ریزی آرمانی برای بهبود سنجش کارایی واحدهای تصمیم گیری، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی،1390،شماره21
26- طلوعی-حسینی،عباس-سیدمحمد،ارزیابى کارایى واحدهاى خرید شرکت هاى گاز استانى،فنی،1386، شماره38
27- عالم تبریز-رجبی پور-زارعیان،اکبر-علیرضا-محمد،بررسی کارکرد تکنیک تاپسیس فازی در بهبود سنجش کارایی شعب بانکها با استفاده از تکنیک DEA،مدیریت صنعتی،1388،شماره3
28- عالم تبریز-فرجی-سعیدی،اکبر-راضیه-حسام،ارزیابی کارایی دانشکده های دانشگاه شهید بهشتی با رویکرد تلفیقی تحلیل پوششی داده ها و مدل برنامه ریزی آرمانی،فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی سال هشتم،1389، شماره19
29-عیسی خانی، احمد، طراحی مدل ریاضی ارزیابی کارایی گروههای آموزشی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس با استفاده از تحلیل پوششی داده ها ، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمای عادل آذر، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، 1381
30-عیسی زاده-خسروی،یوسف-بهزاد،رتبه بندی مخابرات استا نهای کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده ها، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن،1390،شماره3
31- فتاحی، امیرافشین، ارزیابی عملکرد دانشکده های دانشگاه علم و صنعت با AHP / DEA ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران: دانشگاه علم و صنعت، 1380
32- فتحی هفشجانی، کیامرث، توسعه مدل پویای تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارائی واحدهای تصمیم گیری، 1381
33- فضلی-خوئینی،صفر-امیر،ارائه الگویی به منظور پیش بینی کارایی دستگاههای اجرایی و واحدهای سازمانی در دستگاههای اجرایی،1379
34- فضلی-منصوری،صفر-صالح،مقایسه رویکردهای تحلیل پوششی داده ها(DEA) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در رتبه بندی شاخصهای کلیدی تصمیم گیری خرید و فروش سهام،فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت،1388،شماره15
35- فقیه نصیری-عریانی-سوری-گرشاسبی،مرجان-بهاره-امیررضا-علیرضا،مقایسه ی کارایی سرپرستی های پست بانک ایران با استفاده از دو روش ناپارامتری و پارامتری،پژوهشنامه ی علوم اقتصادی علمی – پژوهشی، 1389،شماره2
36- فلاح،محمد،ارزیابی کارایی شعب شرکتهای بیمه با روش تحلیل پوششی داده ها،تازه های جهان بیمه، 1386 ،شماره115و116
37- قائمی-حمیدی-زواری،محمدحسین-سلمان-اکبر،رابطه شاخصهای مالی و شاخصهای بهره وری در شرکتهای تولیدی،حسابرس،1390،شماره52
38- قربانی، کامران ، تعیین کارایی نیبت دانشکدههای مدیریت با رویکرد تحلیل فراگیر دادهها، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی عادل آذر، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حسابداری و مدیریت،1383
39- کاپلان، رابرت اس، نورتون، دیوید پی، سازمان استراتژی محور، ترجمه پرویز بختیاری، تهران: سازمان مدیریت صنعتی، 1385
40- کرد-شیخ زاده-جعفری،باقر-شکوه-راضیه،ارزیابی کارایی بانکها به روش تحلیل پوششی داده ها،سومین همایش تحلیل پوششی داده ها،1390
41- لیکانن، ای، مبانی و مفاهیم ارزشیابی( طرحهای عمرانی) ، ترجمه احمد باقری، تهران: انتشارات دفتر نظارت و ارزشیابی وزارت جهاد کشاورزی،1381
42- محمدزاده ، عباس ، مدیریت توسعه، تهران: انتشارات دانشکده علوم اقتصاد و دارایی ،1375
43- مهرگان،محمدرضا،مدلهای کمی در ارزیابی عملکرد سازمانها:تحلیل پوششی داده ها ،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران،1383
44- ودودی-موسی خانی-حمیدی،بهرام-مرتضی-ناصر،توسعه مدلی برای ارزیابی کارایی و رشد بهره وری در مراکز آموزش عالی،1384

5-6-2 منابع انگلیسی:
1. Afsharian-Kryvko-Reichling,Mohsen-Anna-Peter,Efficiency and Its Impact on the Performance of European Commericial Banks,Faculty of Economics and Management,2011
2. AKIN- KILIÇ- ZAĐM, Ahmet- Merve- Selim, Determinants of Bank Efficiency in Turkey: A Two Stage Data Envelopment Analysis, International Symposium on Sustainable Development,2009
3. Amadou Barry- José O. Dacanay- Lepetit- Tarazi, Thierno- Santos- Laetitia- Amine, Ownership Structure and Bank Efficiency in Six Asian Countries, Philippine Management Review,2010
4. Asmild- Bogetoft- Leth Hougaard, Mette- Peter- Jens, Rationalising Ineciency: A Study of Canadian Bank Branches, Department of Economics,2008
5. BASAR- BASAR, Mehmet- A. Banu, ASSESSMENT OF TURKISH BANKS' PERFORMANCE BY USING DATA ENVELOPMENT ANALYSIS,Advancing Business and Management in Knowledge-based Society,2006
6. Bazrkar- Khalilpour, Ardeshir- Kamal, A comparative study on ranking the banks using Data Envelopment Analysis (DEA) and Stochastic Frontier Analysis (SFA) approach, International Research Journal of Applied and Basic Sciences,2013
7. Ben Naceur-Ben-Khedhiri-Casu, Sami-Hichem-Barbara, What Drives the Performance of Selected MENA Banks? A Meta-Frontier Analysis, International Monetary Fund,2011
8. Chao- Yu- Wu, Chuang_Min- Ming_Miin- Hsiao_Ning, An Application of the Dynamic Network DEA Model: The Case of Banks in Taiwan, Department of Business Management,2013
9. Chen, Tien-Hui, Using Data Envelopment Analysis (DEA) to the efficiency evaluation and improvement of a Taiwanese commercial bank, Department of Tourism Management,2010
10. Duygun Fethi-Pasiouras, Meryem-Fotios, Assessing Bank Performance with Operational Research and Artificial Intelligence Techniques: A Survey, University of Bath School of Management,2009
11. D. Varias- Sofianopoulou, Anastasios-Stella, Efficiency evaluation of Greek commercial banks using data envelopment analysis, Lecture Notes in Management Science,2008
12. Farhan Akhtar- Ali- Sadaqat, Muhammad- Khizer- Shama, PERFORMANCE EFFICIENCY OF COMMERCIAL BANKS OF PAKISTAN:
NONPARAMETRICTECHNIQUE DATA ENVELOPMENT ANALYSIS (DEA), Asian Journal of Business and Management Sciences,2011
13. Fiorentino- Karmann- Koetter, Elisabetta- Alexander- Michael, The cost efficiency of
German banks: a comparison of SFA and DEA, Deutsche Bundesbank Eurosystem,2006
14. Gulumser Arslan- Hakan Ergec, Bengul- Etem, The Efficiency of Participation and Conventional Banks in Turkey: Using Data Envelopment Analysis, International Research Journal of Finance and Economics,2010
15. Gu- Yue, Hongmei- Jiahui, The Relationship between Bank Efficiency and Stock Returns: Evidence from Chinese Listed Banks, World Journal of Social Sciences,2011
16. Hasan Eken- Kale, Mehmet- Suleyman, Measuring bank branch performance using Data
Envelopment Analysis (DEA): The case of Turkish bank branches, Finance and Banking PhD Programme, Institute of Social Sciences,2010
17. H. Osman- Hitti- Al-Ayoubi, Ibrahim- Aline- Baydaa, DATA
ENVELOPMENT ANALYSIS:
A TOOL FOR MONITORING THE RELATIVE EFFICIENCY OF LEBANESE BANKS, European and Mediterranean Conference on Information Systems,2008
18. HUANG-CHEN, LI-WEI-YI-KAI, Does Bank Performance Benefit from Non-traditional Activities? A Case of Non-interest Incomes in Taiwan Commercial Banks, Asian Journal of Management and Humanity Sciences,2006
19. J.B. Yang – B.Y.H. Wong – D.L. Xu – X.B. Liu – R.E. Steuer, Integrated bank performance assessment and management planning using hybrid minimax reference point – DEA approach, European Journal of Operational Research,2010
20. Jeeyoung Min, Elizabeth, Evaluating Customer Service Representative Staff Allocation and Meeting Customer Satisfaction Benchmarks: DEA Bank Branch Analysis, Centre for Management of Technology and Entrepreneurship,2011
21. Johnes- Izzeldin- Pappas, Jill- Marwan- Vasileios, A comparison of performance of Islamic and conventional banks 2004 to 2009, Department of Economics Lancaster University Management School,2012
22. K. Klimberg- D. Lawrence- Lal, Ronald- Kenneth- Tanya, USING DATA ENVELOPMENT ANALYSIS (DEA) TO FORECAST BANK
PERFORMANCE ,2009
23. K.Sharma- Sharma- K. Barua, Anil- Dipasha- Mukesh, Efficiency and Productivity of Indian Banks: An Application of Data Envelopment Analysis and Tobit Regression, National Conference on Emerging Challenges for Sustainable Business,2012
24. Kumara- Yasushi, Manjula- SUZUKI, Can state-owned banks outperform private banks? – The evidence from Sri Lanka, Ritsumeikan Asia Pacific University,2011
25. Kumar-Charles, Mukesh-Vincent, Evaluating the Performance of Indian Banking Sector using Data Envelopment Analysis during Post-Reform and Global Financial Crisis, CENTRUM Católica – Pontificia Universidad Católica del Perú,2012
26. KUMAR- GULATI, Sunil- Rachita, An Examination of Technical, Pure Technical and Scale Efficiencies in Indian Public Sector Banks using Data Envelopment Analysis, Eurasian Journal of Business and Economics,2008
27. Kumar Mishra- N. Gadhia- Prasad Kar- Patra- Anand, Aswini- Jigar- Bibhu- Biswabas- Shivi, Are Private Sector Banks More Sound and Efficient than Public Sector Banks? Assessments Based on Camel and Data Envelopment Analysis Approaches, Research Journal of Recent Sciences,2013
28. Kumbirai- Webb, Mabwe- Robert, A financial Ratio Analysis of Commercial Bank Performance in South Africa, African Review of Economics and Finance,2010
29. Liu- Lin- Fang, Z_John- Fengyi- Li_Peng, A STUDY OF APPLYING DEA TO MEASURE
PERFORMANCE ON BANK IMPLEMENTING FINANCIAL ELECTRONIC DATA INTERCHANGE, International Journal of Electronic Business Management,2009
30. Matthews, Kent, Risk Management and Managerial Efficiency in Chinese Banks: A Network DEA Framework, Cardiff Economics Working Papers,2010
31. Matthews- Xiao- Zhang, Kent- Zhiguo- Nina, Rational Cost Inefficiency in Chinese Banks,2011
32. Mohamad- Hassan- I. Bader, Shamsher- Taufiq- Mohamed Khaled, Efficiency of Conventional versus Islamic Banks:International Evidence using the Stochastic Frontier Approach (SFA), Journal of Islamic Economics, Banking and Finance,2008
33.Mohd Tahir-Mazlina Abu Bakar-Haron,Izah-Nor-Sudin,Evaluating Efficiency of Islamic Banks Using Data Envelopment Analysis: International Evidence,Journal of Islamic Economics,Banking and Finance,2011
34. Moradi_Motlagh- Salman Saleh- Abdekhodaee- Ektesabi, Amir- Ali- Amir- Mehran, Examining the Performance of Australian Banks by Considering the Issue of Risk, Faculty of Engineering and Industrial Sciences ,2011
35. Muhammad, Tanko, A DEA Analysis of Bank Performance in Nigeria, Munich Personal RePEc Archive,2008
36. NIGMONOV, Asror, Bank Performance and Efficiency in Uzbekistan, Eurasian Journal of Business and Economics,2010
37. NIŢOI, Mihai, Efficiency in the Romanian Banking System: An Application of Data Envelopment Analysis, Faculty of Economics and Business Administration,2009
38. Oberholzer- Westhuizen, M- G van der, Estimating technical and scale efficiency in banks and its relationship with economic value added: A South African study, Unit for Business Mathematics and Informatics,2009
39. Öztorul, Güliz, PERFORMANCE EVALUATION OF BANKS AND BANKING GROUPS: TURKEY CASE, Approval of the Graduate School of Social Sciences,2011
40. Rahnamay Roodposhti- Hosseinzadeh Lotfi- Vaez Ghasemi, Fereydon- Farhad- Mohsen, Performance Evaluation through Data Envelopment Analysis Technique and Balanced Scorecards Approach and its Application in Bank, Applied Mathematical Sciences,2010
41. Rastar- Baghban Oobari- Ghorbani Digesarai- Sadeghian, Habibeh- Hamidreza- Esmail- Sadegh, Province Bank Branches Performance Evaluation by using data envelopment analysis (DEA), International Journal of Business and Behavioral Sciences,2013
42. Sajid Nazir- Alam, Mian- Atia, The Impact of Financial Restructuring on the Performance of Pakistani Banks:A DEA Approach,2010
43. Šegota, Alemka, Evaluating shops efficiency using data envelopment analysis: Categorical approach, Preliminary communication,2008
44.Shahooth-Battall,Khalid-Hussein,Using Data Envelopment Analysis To Measure Cost Efficiency With an Application on Islamic Banks,Assistant Instructor of Economics,2006
45. Tripe, David, Using DEA to investigate bank safety and soundness – which approach works best?, Centre for Banking Studies Massey University,2009
46. Vanina Soetanto- SE, Tessa- Ricky, Performance Evaluation of 10 Indonesian Banks Using Data Envelopment Analysis (DEA), International Business Management Program, Faculty of Economics Petra Christian University,2011
47. W. Ketkar- L. Ketkar, Kusum- Suhas, LIBRALIZATION AND DEREGULATION: PERFORMANCE OF BANKS IN INDIA,2005
48. Wozniewska, Grazyna, METHODS OF MEASURING THE EFFICIENCY OF COMMERCIAL BANKS: AN EXAMPLE OF POLISH BANKS, Banking Department Wroclaw University of Economics,2008
49. Yang, Zijiang, Bank Branch Operating Efficiency: A DEA Approach, Proceedings of the International MultiConference of Engineers and Computer Scientists,2009

1. Stochastics Frontier Approach
2. Tick Frontier Approach
3. Distribation Free Approach
4. Cobb-Douglas Production Function
5. Translog
6 – Lopes & Lanzer
7 – Martin
—————

————————————————————

—————

————————————————————