پروپوزال دانش آفرینی در سازمان های رسانه ای با استفاده از مدل نوناکا

 پروپوزال مدیریت رسانه
دانش آفرینی در سازمان های رسانه ای با استفاده از مدل نوناکا

بیان مساله
دانش آفرینی یا مدیریت دانش مشتمل بر طیفی از استراتژی ها و الگوهای اجرایی است که در یک سازمان بمنظور شناسایی، خلق، ارائه ، متمایز ساختن و قادر ساختن پذیرش بینش ها و تجربیات مورد استفاده قرار می گیرد. چنین بینش ها و تجربیاتی دانش را شکل می دهد که می تواند هم در اشخاص و یا در سازمان ها به عنوان رویه ها و یا الگوهای اجرایی قرار داشته باشد .
بیشتر تحلیل گران تجاری عقیده دارند که نوآوری کلید اصلی رشد و بقای سازمان هاست. علاقه سازمان ها به ایجاد دانش درون سازمانی تا حد قابل توجهی افزایش یافته است. یکی از دلایل این امر آن است که در بازار رقابتی امروز دانش سریعتر مستهلک می شود و زمان بهره برداری از دانش سازمانی به شدت کاهش می یابد. خلق دانش یکی از مراحل مهم مدیریت دانش است که ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با خلاقیت دارد. عمل خلق دانش تنها شامل پردازش اطلاعات و داده نیست، بلکه خلق دانش جدید و خلاقیت متضمن کاربرد هوش، دانش ضمنی و اطلاعات و در واقع تعامل بین رفتار و عمل می باشد. (سهرابی، 1389)
رفتار سازمانی سازمان ها می تواند از طریق فرآیند ایجاد و بهبود و حفظ دانش به تصویر کشیده شود. لذا در میان طرق مختلف موجود، دانش آفرینی اغلب در فضای تکنولوژیک و یا خلق و ایجاد محصول به عنوان یک مساله کلیدی درنظر گرفته می شود. (Nonaka et al., 1999)
سازمان ها با داشتن بهترین دانش به مزیت رقابتی نمی رسند مگر اینکه این دانش بکار گرفته شود. بمنظور استفاده کامل از دانش باید آن را بطور کامل در فعالیت های سازمان بکار برد و این امر نیازمند همه فرآیندهای دیگر دانش است(سهرابی، 1389). سازمان های رسانه ای نیز با توجه به وجود متغیرهای فراوان پیش رو می بایست استراتژی مشخصی را در خصوص فرآیند دانش آفرینی خود اتخاذ نمایند. با توجه به اهمیت نقش منابع انسانی در سازمان های رسانه ای تاکید بر استفاده از استراتژی متکی بر نیروی انسانی و ایجاد ساختارهای مرتبط جهت دانش آفرینی لازم و مرتبط با سازمان های رسانه ای است که می تواند رقابت پذیری، انعطاف پذیری و آمادگی هر چه بیشتر این سازمان ها را در مقابله با رخدادهای جهان بیرون به همراه داشته باشد. از جنبه معرفت شناسی تنها انسان ها هستند که می توانند دانش تولید نمایند. از جمله نتایج این دانش آفرینی را می توان کوتاه شدن فرآیندهای سازمانی و چابکی آن، کاهش هزینه های زاید و ارائه خروجی های سازمان های رسانه ای با کیفیت مطلوب را متصور شد.
یکی از مدل های پیشنهادی جهت بکارگیری در سازمان ها، مدل نوناکا می باشد که بررسی آن در این مطالعه موردنظر است.
هسته مدل نوناکا بر اساس دو نوع دانش تصریحی و دانش ضمنی شکل یافته است. دانش ضمنی دانشی است بر اساس تجربه و مفاهیم که بوسیله کلمات، فرمول ها، اعداد و جملات نمی توان آن را بیان کرد و این به دلیل محتوای خاص آن می باشد. همچنین دانش ضمنی می تواند مشتمل بر مهارت های شناختی نظیر تصورات، عقاید و موارد شهودی و مدل های ذهنی باشد.
دانش صریح دانشی است نسبی و ملموس که می توان آن را در قالب کلمات، جملات، اعداد و فرمول ها بیان نمود. نوناکا انتقال دانش را به صورت یک فرآیند حلزونی مدل می نماید. (Nonaka et al., 1999)
بمنظور انجام این مطالعه خبرگزاری ایسنا به عنوان مورد مطالعه انتخاب گردید. ایسنا یکی از خبرگزاری های فعال در ایران است که از سال 1387 آغاز به کار کرد. گزارشگران و تحریریه این خبرگزاری عموما دانشجویان رشته های مختلف در دانشگاه های ایران هستند و تعداد زیادی از آن ها به صورت داوطلبانه همکاری می کنند. ایسنا با جذب کمک های مالی از دولت و نیز با حمایت تشکیلاتی جهاد دانشگاهی فعالیت می کند.
با توجه به اینکه دانش آفرینی به عنوان رمز بکارگیری دانش و ایجاد مزیت رقابت پذیری در کلیه سازمان ها و همچنین سازمان رسانه ای محسوب می گردد، این تحقیق به بررسی دانش آفرینی در سازمان های رسانه ای می پردازد.
مساله اصلی در این تحقیق، دانش آفرینی در سازمان های رسانه ای با استفاده از مدل نوناکا می باشد که به صورت خاص خبرگزاری ایسنا را هدف قرار داده است.
اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
با توجه به اینکه دانش آفرینی در سازمان جزء اولویت های مدیران ارشد سازمان قرار دارد، انتخاب مدل مناسب به عنوان یک استراتژی سازمانی بسیار ضرورت می یابد. سازمان های رسانه ای نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به تعامل بسیار زیاد با محیط پیرامون خود واجد شرایط خاصی می باشد. لذا از این رو منابع انسانی در سازمان های مذکور در این تحولات نقش آفرین و موثر خواهند بود.بمنظور استفاده بهینه از این پتانسیل ضرورت ایجاد ساختارهای لازم جهت دانش آفرینی به عنوان محور رشد، تعالی و ایجاد احساس ارزش در منابع انسانی از یک سو و استفاده موثر از ایشان برای تحقق اهداف سازمان های رسانه ای از سوی دیگر خواهد بود.
در این تحقیق برآنیم تا با استفاده از مدل نوناکا فرآیند دانش آفرینی را در یک سازمان رسانه ای (خبرگزاری ایسنا) مورد بررسی قرار دهیم. این تحقیق می تواند مدیران سازمان های رسانه ای را نسبت به چهار فرآیند موجود دانش آفرینی در مدل نوناکا آگاه نموده تا با بهره گیری از آن در سازمان خود نقاط ضعف و قوت را شناسایی کرده و تصمیمات و تمهیدات لازم را در این خصوص اتخاذ نمایند.
گزارههای تحقیق
اهداف تحقیق
هدف اصلی تحقیق:
یک سازمان رسانه ای موفق در جهان امروز می بایست فرآیند دانش آفرینی را به صورت استراتژیک انتخاب کند. برای نیل به این هدف مدیران سازمان های رسانه ای می بایست منطبق با الگوهای موجود در فرآیندهای دانش آفرینی استراتژی موردنظر خود را انتخاب نموده و ساز و کارهای لازم جهت تحقق این مهم را فراهم نمایند. یکی از مدل های موجود مدل نوناکا می باشد که ضرورت بررسی این مدل در یک سازمان رسانه ای هدف این تحقیق می باشد.
فرآیندهای تبدیل دانش صریح و دانش ضمنی به یکدیگر که در چهار حالت اجتماعی سازی، بیرونی سازی، ترکیب و درونی سازی محقق می گردد. هدف اصلی این تحقیق تعیین وجود یا عدم وجود ساز و کارهای مرتبط و کارآمد جهت تحقق ارکان این مدل و همچنین تعیین تحقق پذیری این مدل در یک سازمان رسانه ای ( خبرگزاری ایسنا) می باشد.
اهداف فرعی تحقیق:
* شناسایی فرآیندهای تولید دانش در یک سازمان رسانه ای
* تعیین و اولویت بندی فرآیندهای تبدیل دانش ضمنی و تصریحی بر اساس مدل نوناکا در یک سازمان رسانه ای
* وجود یا عدم وجود فرآیندهای تولید دانش ضمنی و یا تصریحی در یک سازمان رسانه ای
* بررسی انطباق پذیری مدل نوناکا برای دانش آفرینی در یک سازمان رسانه ای
سوال های تحقیق
سوال اصلی تحقیق:
* تا چه میزان فرآیند دانش آفرینی در یک سازمان رسانه ای (خبرگزاری ایسنا) بر اساس مدل نوناکا انجام می پذیرد؟
سوالهای فرعی تحقیق:
* آیا فرآیند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا منطبق با مدل دانش آفرینی نوناکا میباشد؟
* چه فرآیندهایی برای تبدیل دانش تصریحی و دانش ضمنی به یکدیگر بر اساس مدل نوناکا در سازمان رسانه ای وجود دارد؟
فرضیههای تحقیق
فرضیات این پژوهش بر اساس مطالعات و بررسیهای پیرامون موضوع به شرح زیر تدوین گردید:
فرضیه اصلی:
فرآیند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا منطبق با مدل دانش آفرینی نوناکا می باشد.
فرضیه های فرعی:
 فرضیه اول: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرآیند اجتماعی سازی وجود دارد.
 فرضیه دوم: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرآیند بیرونی سازی وجود دارد.
 فرضیه سوم: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرآیند ترکیب وجود دارد.
 فرضیه چهارم: در فرایند دانش آفرینی در خبرگزاری ایسنا، فرآیند درونی سازی وجود دارد.
شرح واژه ها و اصطلاحات بکار رفته در تحقیق
دانش ضمنی: شکلی از دانش است که از تجربیات و اعمال مستقیم و معمولاً از طریق مکالمات تعاملی می توان آن را به اشتراک گذاشت. همچنین دانشی است که احساس یا درک می شود اما نمی توان آن را به صورت مکتوب بیان کرد. استنباط از اعمال دیگران مشکل در رمز گذاری و بیان زبانی از ویژگی های این نوع دانش می باشد (سهرابی، 1389).
دانش تصریحی: بخشی از دانش که در داخل سازمان تولید می شود دانش تصریحی است. این دانش به آسانی ذخیره و انتقال داده می شود. دانش تصریحی به آسانی نوشته، تشخیص و رمزگذاری می شود. این دانش شکلی از دانش است که مستند سازی، اخذ و انتشار آن در اشکال گوناگون آسان است. بنابراین می توان آن را در سراسر سازمان به شکل قوانین و رهنمودها بیان کرد. (سهرابی، 1389)
اجتماعی سازی: فرآیندی است که در آن دانش ضمنی فردی به فردی دیگر انتقال می یابد (سهرابی، 1389).
بیرونی سازی: فرآیندی است که دانش ضمنی افراد را به صورت دانش تصریحی درمی آورد. (سهرابی، 1389)
ترکیب: فرآیند انتقال دانشی که به صورت صریح درآمده است. (سهرابی، 1389)
درونی سازی: فرآیند درک و جذب دانش تصریحی به صورت دانش ضمنی که فرد دارای آن است. (سهرابی، 1389).
روش تحقیق
شناخت پدیده های اجتماعی نیازمند اتخاذ روش تحقیق مناسب است تا با به کار گرفتن مجموعه ای از قواعد روشمند و رعایت منظم مراحل، بتوان به کسب یافته های علمی نایل آمد.
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده، متغیر، شیئ یا مطلب چگونه است. به عبارت دیگر این نوع تحقیق وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظاممند وضعیت فعلی آن می پردازد و ویژگی ها و صفات آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیر ها را بررسی می نماید. در این نوع تحقیقات نوعاً از روش های مطالعه کتابخانه های و بررسی متون و محتوای مطالب روش های می دانی نظیر پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده می شود. به طور کلی تحقیقات توصیفی را می توان به سه گروه پیمایشی، موردی و تحلیل محتوا تقسیم کرد. تحقیق توصیفی- پیمایشی به مطالعه ویژگی ها و صفات افراد جامعه می پردازد و وضعیت فعلی جامعه آماری را در قالب چند صفت یا متغیر مورد بررسی قرار می دهد (دانایی فرد و دیگران، ۱۳۸۳).
با توجه به اینکه در این پژوهش از روش های مطالعه کتابخانه های و بررسی متون و نیز روش های میدانی نظیر پرسشنامه استفاده شده است و هدف شناخت صفات افراد، ویژگی ها و رفتار افراد جامعه از طریق مراجعه به آن ها می باشد، می توان گفت که پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش، تحقیقی توصیفی است که بصورت پیمایشی انجام شده است.
جامعه آماری
با توجه به تعریف، یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد وهمکاران،1380.ص 177). به عبارت دیگر جامعه آماری عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند (دلاور، 1380). جامعه آماری همان جامعه اصلی است که از آن نمونهای نما یا معرف بدست میآید. (ساروخانی، 1372)
جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی خبرنگاران شاغل در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) میباشد.
روش نمونه گیری
با توجه به محدود بودن جامعه آماری در این تحقیق، تمام شماری صورت گرفت. پس از توزیع اوراق پرسشنامهها در بین جامعه آماری 150 نفری تعداد 118پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد.
روش و ابزار گردآوری اطلاعات
یکی از مهمترین مراحل تحقیق، گردآوری اطلاعات است. اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق رابه طرق مختلف میتوان جمعآوری نمود. ابزارهای گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک و غیره برای به دست آوردن دادهها وجود دارد. هر یک از این ابزارها معایب و مزایایی دارند که هنگام استفاده از آنها باید مورد توجه قرار گیرند تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود و از طرفی نقاط قوت ابزار تقویت گردد. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مساله و فرضیههای طراحی شده یک یا چند ابزار را انتخاب نماید و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها، از آنها در جهت جمعآوری دادهها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این دادهها، بتواند در مورد فرضیهها قضاوت نماید. انتخاب ابزارها باید به گونهای باشد که پژوهشگر بتواند از نحوه انتخاب ابزار خود دفاع کند و از این طریق دستاوردهای پژوهش خود را معتبر سازد. (خاکی، 1378)
مهمترین روشهای گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:
الف: مطالعات کتابخانهای: که جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات موضوع، از منابع کتابخانهای و مقالات استفاده شده است.
ب: تحقیقات میدانی: به منظور جمعآوری دادههای خام و تجزیه و تحلیل آنها از پرسشنامه استفاده گردیده است. بدین منظور بر اساس مدل مدیریت دانش آفرینی نوناکا از پرسشنامه دانش آفرینی رحیمی و همکاران (Rahimi, et al, 2011) بهره گرفته شده است.
از 30 سوال پرسشنامه مذکور، 4 سوال مربوط به تعیین جنسیت، سطح تحصیلات، سن و سابقه شغلی پاسخدهندگان میباشد. از 26 سوال بخش مدیریت دانش، 5 سوال برای سنجش بیرونی سازی، 11 سوال برای سنجش ترکیب، 4 سوال برای سنجش درونی سازی و 6 سوال برای سنجش اجتماعی سازی طراحی گردیدهاند.
برای طراحی این سوالات از طیف پنج گزینهای لیکرت استفاده گردیده است که یکی از رایجترین مقایسهای اندازهگیری به شمار میرود. شکل کلی و امتیازبندی این طیف برای تمام سوالات به صورت ذیل است.
شکل کلی:
کاملاً موافقم
موافقم
نظری ندارم
مخالفم
کاملاً مخالفم
امتیاز بندی:
5
4
3
2
1
جدول (3-1) مربوط به مدیریت دانش می باشد:
Table 2 جدول3-1: عوامل سنجش شده در پرسشنامه دانش
ردیف
ابعاد مدیریت دانش
تعداد گویه
گویهها
1
بیرونی سازی
5
1 تا 5
2
ترکیب
11
6 تا 16
3
درونی سازی
4
17 تا 20
6
اجتماعی سازی
6
21 تا 26

اعتبار (روایی)1 پرسشنامه
مفهوم اعتبار یا روایی به این سوال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را میسنجد. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصیصه ویژه دارای اعتبار باشد، در حالی که برای سنجش همان خصیصه بر روی جامعه دیگر از هیچ گونه اعتباری برخوردار نباشد. روش های متعددی برای تعیین اعتبار ابزار اندازه گیری وجود دارد.
اعتبار (روایی) محتوا
از آنجا که پرسشنامه مدیریت دانش توسط صاحب نظران ساخته شده است و اعتبار آن توسط دانشمندان مختلفی مورد سنجش قرار گرفته، از اعتبار محتوای خوبی برخوردار می باشد. به علاوه این پرسشنامهها استاندارد بوده و در تحقیقات و تحقیق های متعدد داخلی و خارجی بطور مجزا مورد استفاده قرار گرفته است.
پایایی (قابلیت اعتماد)2 پرسشنامه
پایایی یا قابلیت اعتماد یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است. مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۶)
در این تحقیق برای بدست آوردن پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه بکار می رود. در این ابزار پاسخ هر سوال می تواند مقادیر عددی مختلفی را اختیار کند. برای محاسبه ضریب آلفا ابتدا باید واریانس نمره های هر زیرمجموعه سوال های پرسشنامه و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۶، ص ۱۶۹)

که در آن:
J= تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون.
Sj2= واریانس زیر آزمون jام.
S2= واریانس کل آزمون.
Table 3 جدول 3-2: ضریب آلفای کرونباخ ابعاد مورد سنجش در پرسشنامه مدیریت دانش
ردیف
ابعاد جوّ سازمانی
ضریب آلفا
1
بیرونی سازی
0.57
2
ترکیب
0.85
3
درونی سازی
0.66
4
اجتماعی سازی
0.70

این تحقیق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده سوالات پرسشنامه توسط نرم افزار SPSS محاسبه گردیده است که بر طبق آن ضریب آلفا برای پرسشنامه مدیریت دانش برابر 0.90 که بیانگر ثبات و همسانی درونی پرسشنامهها می باشد.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در تحقیق حاضر تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فنون و روشهای آمار توصیفی و نیز استفاده از روشهای آمار استنباطی می باشد، انجام شد. بدین منظور پس از جمعآوری پرسشنامه ها، عملیات کدگذاری انجام و داده ها وارد نرم افزار SPSS گردید.
برای توصیف داده ها از روشهای معمول در آمار توصیفی نظیر تهیه جدول فراوانی و نمودارهای ستونی و جهت آزمون فرضیه های آماری از آزمون میانگین یک جامعه استفاده شده است. این آزمون برای ارزیابی میزان همقوارگی یا یکسان بودن و نبودن میانگین نمونه با میانگین جامعه در حالتی به کار می رود که انحراف معیار جامعه مجهول باشد. برای به کاربردن این آزمون، متغیر مورد مطالعه باید در مقیاس فاصله ای باشد و شکل توزیع آن نرمال باشد.
منابع
منابع فارسی:
افرازه، عباس (1384). "مدیریت دانش، (مفاهیم، مدل ها، اندازه گیری و پیاده سازی)". تهران. نشر مولفت
الوانی، سید مهدی. (1383). "خط مشی دانش آفرین"، تهران، انتشارات کیفیت و مدیریت.
اورمزدی، نوشین. (1386). "تبیین و سنجش عوامل زمینه ای برای استقرار مدیریت دانش: مطالعه موردی در شرکت ملی پخش فرآورده های ایران – منطقه ی تهران"، پایان نامه دکتری. دانشگاه شهید بهشتی.
بات، گانت، دی. (1383)، "مدیریت دانش در سازمان ها: بررسی تاثیر متقابل فناوری، فنون و انسان". ترجمه محمد ایرانشاهی. فصلنامه علوم اطلاع رسانی، شماره 18 (1 و 2)، صص 83-76.
برگرن، برایان (1386). "مبانی مدیریت دانش" ، ترجمه محمد قهرمانی و سید محمد باقری، موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت وابسته به وزارت نیرو.
برگرن، برایان (1386). "اصول "، ترجمه منوچهر انصاری، تهران. موسسه کتاب مهربان نشر.
حسن زاده، محمد. (1386). " مدیریت دانش. مفاهیم و زیر ساخت ها"، تهران، نشر کتابدار.
حسینی، یعقوب (1385). "بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و استقرار مدیریت دانایی در دانشگاه تربیت مدرس"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
رادینگ، الن. (1383). "موفقیت در اقتصاد جهانی مبتنی بر اطلاعات" ترجمه محمد حسین لطیفی، تهران، انتشارات سمت.
ربیعی علی، خواجوی زینب (1389). "استقرار نظام مدیریت دانش و ارائه مدل کاربردی در شهرداری تهران"، مجله رشد فناوری، شماره 6 (24)، صص 22 – 29.
رهنورد، فرج الله، صدر، فاطمه، (1388). "رابطه ادراک فرهنگ تسهیم دانش کارکنان با عوامل سازمانی در دستگاه های دولتی". موسسه آموزش و پزوهش مدیریت دولتی، ماهنامه فراسوی مدیریت، شماره2 (8). صص 51 – 74.
زارع، محسن (1387). "بررسی تاثیر توانمند سازها بر فرآیند های مدیریت دانش در پالایش نفت اصفهان"، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
سرمد، زهره، عباس بازرگان، الهه حجازی. (1383)، روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران، نشر آگاه.
سلسله، مینو (1385). "چرخه مدیریت دانش"، پایان نامه کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.
سهرابی، بابک؛ دارمی، هادی (1389). "مدیریت دانش (با رویکرد MBA)"، تهران. انتشارات سمت،
شهرکی، زهره (1388). " بررسی عوامل زمینه ساز مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش استان بوشهر". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر
صادقی، فرشته؛ صالحی ابیانه، سهیلا (1387). "ضرورت بکارگیری مدیریت در سازمان ها". ماهنامه صنعت برق، شماره 143. صص 16- 21.
صلواتی عادل، حق نظر فرشته. (1388). "بررسی تحلیل عوامل زمینه ای موثر بر استقرار سیستم مدیریت دانش در واحد های ستادی شرکت ملی نفت ایران". مجله فراسوی مدیریت، 3 (10)، صص 104 – 77.
عسگری، ناصر. (1384). "رابطه عوامل سازمانی (ساختار، فرهنگ، تکنولوژی) وزارت کار و امور اجتماعی با استراتژی مدیریت دانش"، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه تهران
فرجندی، مریم. (1389)، "تاثیر فرآیند اشتراک دانش بر قابلیت نوآوری سازمانی". پایان نامه برای درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
قانع بصیری، محسن (1373). "از اطلاعات تا آگاهی: نظریه تعادلات سه جزئی". تهران: انتشارات شرکت ساختمانی نو ساختمان.
کرمانی القریشی، محمدرضا. (1383). "امکان سنجی استقرار مدیریت دانش در صنعت فولاد کشور، مورد مطالعه: شرکت ذوب آهن اصفهان"، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان.
مارکوارات، مایکل (1385)، "ایجاد سازمان یادگیرنده"، ترجمه: محمد رضا زالی، تهران، مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران.
میر غفوری، سید حبیب الله (1387)، "بررسی و تجزیه و تحلیل موانع تسهیم دانش در سازمانهای دولتی، مطالعه موردی: سازمان های دولتی استان یزد"، ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت. تهران.
میرپور، سید سعید. (1388). "بررسی عوامل موثر بر پیاده سازی مدیریت دانش در ستاد نظارت استان بوشهر از دیدگاه مدیران و کارکنان"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر.
نوناکا، ایکوجیرو، هیروتاکا، تاکوچی. (1385)، "شرکت های دانش آفرین"، ترجمه علی عطافر و دیگران، قم: انتشارات سماء قلم.
وردی نژاد، فریدون؛ بهرامی رشتیانی، شهلا. (1392). "سیاست گذاری و مدیریت رسانه". تهران. انتشارات سمت.
یوسفی، سجاد؛ مرادی، مرتضی؛ تیشه ورز دائم، محمد کاظم. (1389)، "نقش تعهد سازمانی کارکنان در تسهیم دانش". دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال هفتم، شماره 30، صص 23 – 36.

منابع انگلیسی
Albarran, A., Chan-Olmsted, S. & O.wirth, M., (2006), Handbook of media management and economics. Lawrence Erlbaum Associate publisher
Angus, J., Patel, J., Hartley, J. (1998), "Knowledge management: great concept … but what is it?", InformationWeek, No.673.
Aurum Aybiike, Daneshgar Farhad, Ward James (2008). "Investigating Knowledge Management practices in software development organisations – An Australian experience." Information & Software Technology 50(6): 511-533
Awad, E. M, Ghaziri, H.M, (2003). "Knowledge management", Pearson prentice Hall.
Azlyn, A., (2011). "The Study of Barrier Factors in Knowledge Sharing: A Case Study in Public University", Management Science and Engineering.
Beckman, T. (1998), "Knowledge management seminar notes", ITESM, Monterrey.
Blair, D.C. (2002). "Knowledge Management: Hype, Hope, or Help?" Journal of the American Society for Information Science and Technology, 53, (12) 1019-1028.
Brent Gallup. R (2000). "Knowledge management system: surveying the landscape", Queen's university at Kingston.
Davenport, T. H., & Prusak, L. (1998). "Working knowledge: How organizations manage what they know." Boston, MA: Harvard Business School Press.
Debowski, Sh. (2006), "Knowledge Management." Milton: John Wiley & Sons.
Epple, D., Argote, L. and Murphy, K., (1996). "An empirical investigation of themicro structure of knowledge acquisition and transfer through learning by doing", Operations Research, 44(1),77-86.
Ghoshal, S. Bartlett, C. and Moran, p. (1999). "A new manifesto for management."
Sloan Management review. 40(3), 9-20.
Gupta.B, lyer.L.S and Aronson.J.E. (2000). "knowledge management practice and challenger, industrial management & data systems." 100(1), 17-21.
Hariharan, Arun (2002). "Knowledge management: strategic tool, Journal of knowledge management practice", December edition.
Hassard,J and Kelemen, M.(2002). "Production and consumption in organizational knowledge: The case of the paradigms debate, Organization", 9(2), 331.355.
Holsapple, C. W., Jones, K. G. (2005). "Exploring Primary Activities of the Knowledge Chain. Knowledge and Process Management." 11(3), 155-174.
Holsapple, C. W., Jones, K. G. (2009). "Knowledge Chain Activity Classes: Impacts on Competitiveness and the Importance of Technology Support. in Knowledge Management, Organizational Memory, and Transfer Behavior, Global Approaches and Advancements." New York and London: Information Science Reference.
Holsapple, C.W., Joshi, K.D. (2000), "an investigation of factors that influence the management of knowledge in organizations", Journal of Strategic Information Systems, 9, 235-61.
Holsapple, C.W., Joshi, K.D. (2002), "Knowledge manipulation activities: results of a Delphi study", Information & Management, 39, 477-90.
Hsiu-Fen Lin, (2007). "Knowledge sharing and firm innovation capability: an empirical study", International Journal of Manpower, 28 (3/4), 315 – 332.
Hubbard, 1. (1998). "Knowledge tools debate." Information week, 36,673.
Jashapara, A (2001), "Knowledge management: An integrated approach", Prentice Hall.
Jashapara, A. (2004). "Knowledge Management: An Integrated Approach", Harlow, Essex: Prentice Hall.
Jayanthi Ranjan., (2011). "Study of sharing knowledge resources in business schools", Learning Organization, 18(2), 102 – 114.
Joseph M. Firestone, Mark W. McElroy, (2003). "Origin of the knowledge lifecycle.
Key Issues in the New Knowledge Management", Pp. 32-59.
Ju, T.j., Sun, SY., Chao, P.j., WU, c.Y., (2009). "Knowledge sharing behavior or in E-communities: from the perspective of Transaction cost theory", World Academy of science, Enginnering and Technology. 53,150-155.
Kakabadse, N., Kakabadse, A, Kouzmin, A (2003), "Reviewing the knowledge management literature: towards a taxonomy", Journal of Knowledge Management, 7(4),75-91.
Kamal Kishore Jain, Manjit Singh Sandhu, Ir Umi Kalthom bte Ahmad (2011).
"Knowledge sharing among public sector employees: evidence from Malaysia." International Journal of Public Sector Management. 24(3), 206-226.
KUCZAT (2001). "Knowledge management Process model", technical research center of Finland.
Lin, C. P. (2007). "To share or not to share: Modeling knowledge sharing using exchange ideology as a moderator." Personnel Review, 36(3), 457-475.
Lin, H. F. (2007). "Effects of extrinsic and intrinsic motivation on employee knowledge sharing intentions." Journal of Information Science, 33(2), 135-149.
Lodhi, S.A (2005) "Culture Based Knowledge Sharing Model, doctoral dissertation", National collage of Business Administration & Economics, Lohore, Pakistan
Longstaff, T., Yacov Y. H. (2000). "Knowledge Management: A Requisite for Information Assurance." Retrieved January 1st, 2011 from
http://www . cert.org/research/isw /isw2000/papers/5 2. pdf.
Lynn, G.S & Morone, 1.G. & Poulson, AS (1996). "Marketing and Discontinuous innovation: the prob and learn process." California management review, 38, 8-37.
Meadown, J. (2001).Undrestanding information, K, G.Saur, Munchen, p77.
Murray G., (1999). "The knowledge management factbook", International data corporation report.
Nahapiet, 1. & S. Ghoshal (1998). "Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage, Academy of Management Review", 23(2), 242-266.
NASA (2005), "project office system Engineer Earth, science project." Knowledge hut.
Nonaka, I., Amikura, h., Kanai, T. & Kauamura, T. (1992). organizational knowledge creartion and the role of middle management. Annual conference of academy of management
Nonaka, 1. (1994). "A Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation, Organization Science." 5(1), 14-37.
Nonaka, Ikujiro; H. Takeuchi & K. Umemoto. (1996). "A Theory of Organizational Knowledge Creation." International Journal of Technology Management, 11 (7/8), 833-845.
Nonaka, 1. and Takeuchi, H. (1995). "The Knowledge-Creating Company", Oxford University Press, Oxford.
Nonaka, I & Takeuchi.H. (1998). "The knowledge – creating company: how japanese companies create the dynamic of innovation newyork." Oxford university press.
Pauline, D and Mason, D. (2002). "New Zealand Knowledge Management Survey:
Barriers and Drivers" , Available online at
http://nzkm.sites.totall ydigita1.co .nzl assetsl survey. pdf
Perrin, TC; (2005). "An analysis of knowledge integrator effectiveness in managing organizational knowledge school", Capella University.
Phillips P W B, Ryan C D, (2004), "Knowledge management in advanced technology industries: an examination of international agricultural biotechnology clusters, Environment and Planning, Government and Policy." 22(2),217 – 232.
Polanyi, M. (' ~ " "). "The Tacit Dimension." Garden City: DOUBLEDAY.
Raja Yaacob, Raja Ahmad Iskandar and Abdullah, Muhammad Ridhuan Tony Lim and Raja Yaacob, Raja Abdullah and M.A., Abdur-Rahman and Abu Bakar, Zulqarnain and Azelin, Mohamed Noor and abdullah, azrai (2011). "Knowledge Sharing in Organizations: Issues of Society and Culture, Problems and Challenges." International Journal of Basic & Applied Sciences, 11 (2), 41-46.
Riege, A. (2005), "Three dozen knowledge sharing barriers managers must consider", Journal of Knowledge Management, 9(3), 18-35.
Ruggles, R.L. (1997), "Tools for knowledge management: an introduction", in Ruggles, R. (Ed.), Knowledge Management Tools, Butterworth-Heinemann, Boston, MA, pp. 1-8.
Sivan, yesha (2000). "Knowledge processes: Driving organizational practices knowledge", web Net journaL P, 265.
Spector, 1.M & Edmonds, G.S (2002). "Knowledge management in instructional Design." Available at (http://www.eric.ed.gov.) (Accessed January 2011).
Szulanski, G. and Jensen, R. 1. (2006), "Presumptive adaptation and the effectiveness of knowledge transfer." Strategic Management Journal, 27, 937-957.
Tserng, H.p, Lin, YC. (2004). "Developing an activity-based knowledge management system for contractors." Automation in contraction, 13,781- 802.
Tuomi, I (2002). "The future of knowledge management", lifelong learning in Europe, vol VII, Issue 2.

1 Validity
2 Reliability
—————

————————————————————

—————

————————————————————