عنوان پایان نامه (فارسی): بررسی رابطه طرحواره های ناسازگاری اولیه و سبک های دلبستگی با طرحواره های هیجانی در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی
عنوان( لاتین): the effect af schema disorder a vecedarian.accent attachment schema excitedly in sickac character borderlin
1- اطلاعات مربوط به دانشجو :
1- 2اطلاعات مربوط به استاد راهنما :
تذکر: اطلاعات به طور کامل و دقیق تکمیل گردد. در صورت نقص پروپوزال عودت داده خواهد شد
3. اطلاعات مر بوط به پایاننامه :
4. بیان مساله ( تشریح ابعاد، حدود مساله، معرفی دقیق مساله ، بیان جنبه های مجهول و مبهم و متغییرهای مربوط
به پرسش های تحقیق ومنظور تحقیق
یکی از چالش هایی که امروزه علم روانشناسی با آن روبه رو است ارائه راهبر د هایی درمانی موثر برای کار با بیماران مبتلا به اختلال شخصیت یا دیگر بیماریها ی حاد و مزمن است بسیاری از انسانها به خاطر مشکلات ارتباطی که دارن در جستجوی درمان هستند .همچنین در بسیاری از اختلالات روانی شناخته شده مشکلات یین فردی دیده می شود .اغلب مشکلات بین فردی که افراد تجربه می کنند تحت تاثیر شیوه تصور آنها در مورد خود و دیگران است این شیوه تصور طرحواره نامیده می شود طرحواره رویکردی نوین و منسجم به درمان اختلالات روانی است که حاصلی از ترکیب روان کاوی ، گشتالت درمانی ، رفتار درمانی و شناخت درمانی است اصل این رویکرد درمانی بر این است که فرد طرحواره هایی از کودکی با خود به بزرگسالی می آورد این طرحواره ها معمولا ناسازگار بوده و موجب می شود کیفیت زندگی فرد تحت تاثیر قرار گیرد برای بهبود کیفیت زندگی فرد بایدطرحواره هایش را بهبود داد که اغلب روند بهبود طرحواره دشوار و طولانی است .طرحواره ها به سختی تغییر می کنند چون عمیقا با باورهای فرد راجب خودش و محیط پیرامونش گره خورده است بهبود طرحواره نیازمند اراده ای قوی برای جنگیدن با طرحواره ها است مسلما این کار نیاز به انظباط دقیق و تمرین فراوان دارد طرحواره ها هرگز از بین نمی روند در عوض وقتی که بهبود پیدا کنند از میزان فعال شدن و شدت عاطفه همراه آنها کاسته می شودپس از بهبود طرحواره ها بیماران به محرکها ی برانگیزاننده طرحواره ها به شیوه سالمتری پاسخ میدهند ، دوستان مطلوب تری انتخاب میکنند ، نگرش شان نسبت به خودشان مثبت تر می شودو سبک مقابله ای سازگارجانشین سبک ناسازگار می شود .یانگ معتقد است طرحواره به دلیل ارضا نشدن نیازهای هیجانی اساسی دوران کودکی به وجود می آیند که این نیازها عبارتند از، دلبستگی ایمن به دیگران ، خود -گردانی، کفایت و هویت ، آزادی دربیان نیازها و هیجان های سالم ، خود انگیختگی و تفریح ، محدودیت های واقع بینانه و خویشتن دار، لیهن مدلی برگرفته از مدل فراشناخت و لز و همکارانش بو جود آورده و طرحواره های هیجانی را بعنوان الگوها، روش ها، و راهبردهایی که در پاسخ به یک هیجان استفاده می شوند تعریف کرده است
وقتی هیجان و احساس ظاهر می گردد گام اول توجه به آن احساس است ، گام دوم در مدل لیهی اجتناب شناختی و هیجانی از آن احساس است ، این اجتناب ممکن است بصورت گسستگی ، شراب خواری و مصرف الکل رخ میدهد .در مدل فراشناختی به فرمول بندی پردازش شناخت درونی، قوانین و کانیزم هایی که موجب می شوند تا بیماران به تعبیر و تفسیرباورهای ناسازگار بپردازند توجه می کنند.در این الگو علاوه بر توجه به محتوای فکر به چگونگی فکر کردن افراد نیز توجه می شود .آنان اختلال هیجانی را به فراشناخت و شکل تفکر در آسیب پذیری هیجانی مرتبط می سازند .با توجه به اینکه طرحواره های ناسازگاری اولیه نقش کلیدی در انواع اختلالت خصوصا اختلالات شخصیت دارند.بررسی اهمیت و نقش طرحواره های ناسازگاری اولیه در شکل گیری و تداوم
اختلالات روانی در بزرگسالی کانون توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه سلامت و آسیب شناسی روانی بوده است اغلب تحقیقات انجام شده در طرحواره درمانی بر اصلاح و تعدیل طرحواره های ناسازگاراولیه در بزرگسالان متمرکز بوده .این در حالی است که طرحواره های ناسازگاری اولیه به عنوان الگوهای هیجانی و شناختی خود آسیب رسان غالبا در آسیب ها (تروما)و بدرفتاریهای دوران کودکی ریشه دارند .از نظر یانگ طرحواره های ناسازگاری اولیه شامل 18جزء می باشد که عبارتند از:طرد ، بی اعتمادی -سوءرفتار ، محرومیت های هیجانی ، نقص و شرم ، انزوای اجتماعی و بیگانگی ، وابستگی و بی کفایتی ، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری ، گرفتاری خود تحول نایافته ، شکست ، استحقاق بزرگ منشی، خویشتن داری و خودانظباطی ناکافی، اطاعت ، ایثار ، پذیرش جویی و جلب توجه ، منفی گرایی و بد بینی ، بازداری هیجانی ، معیارهای سر سختانه و عیب جویی افراطی ، تنبیه .به نظر یانگ طرحواره های ناسازگاری اولیه الگو های هیجانی و شناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل گرفته اند و در مسیر زندگی تکرار می شوند طرحواره های ناسازگاری اولیه برای بقاء خودشان می جنگند این امر نتیجه تمایل بشر به هماهنگی شناختی است اگر چه فرد می داند این طرحواره منجر به ناراحتی وی می شود ولی با طرحواره احساس راحتی می کند و همین احساس راحتی فرد را به این نتیجه می رساند که طرحواره اش درست است .و به همین دلیل تغییر طرحواره سخت است یکی دیگر از عنصر های اصلی در پردازش شناختی حالت های هیجانی هستند نظریه هایی هستند که باور دارند عنصر کلیدی در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی ، ویژگیها و باورها و تجارب هیجانی بنیادین فرد است ، نظریه طرحواره بر این باور است که شناخت ها و طرحواره ها خواستگاه آغازین پردازش بوده و پردازش شناختی به کمک طرحواره های موجود در فرد هدایت می شوند .طرحواره های هیجانی دارای ابعادی از انعطاف و ناسازگاری تا انعطاف ناپذیری و عدم سازگاری هستند .این مدل طرحواره های هیجانی ادعا می کنند کسانیکه طرحواره های ناسازگارهیجانی را تایید میکنند بیشتر احتمال دارد در برابر احساسات خاص مقاومت کنند و در راهبردهای اجتنابی درگیر شوند وظیفه درمانگر این است که با شیوه مناسب نسبت به بیمارانی که آگاهی در برابر تلاش های درمانگر برای نزدیک شدن به هیجان هایی که تجربه می کنند مقاومت نشان میدهند از طریق مقیاس (ال ای اس اس )به طرحواره های هیجانی مراجع پی ببرد و از طریق آن به افکارو احساسات و باورهای مراجع پی ببرد و در اصلاح آن برآید .با توجه به تعاریف فوق و اهمیت طرحواره های ناسازگاری اولیه و سبک های دلبستگی و طرحواره های هیجانی در شخصیت افراد در صدد بررسی رابطه این طرحواره ها با بیماری اختلال شخصیت مرزی می باشیم همانطور که یانگ و همکاران بخوبی اشاره کرده اند (2013) یکی از چالش هایی که امروزه شناخت درمانی با آن روبه رو است ارائه راهبر د هایی درمانی موثر برای کار با بیماران مبتلا به شخصیت یا دیگر بیماریها ی حاد و مزمن است .یکی از شایعترین اختلالات شخصیت بیماری شخصیت مرزی
می باشد . اختلال شخصیت مرزی یک اختلال متداول و ناامید کننده است که با آشفتگی اساسی و اختلال در کنش مشخص می شود.این اختلال الگوی فراگیر مزمنی از ناتوانی در زمینه های عاطفی ، رفتاری، روابط بین فردی، هویت و شناخت را در برمیگیردیکی از . شایع ترین اختلالات در بیماران بستری و در مراجعان به کلینیک های روان شناسی شخصیت مرزی است (نوردهال و ناسیتر ۲۰۰۵ ; سادوک و سادوک ، ۲۰۰۰ ). در میان افراد مبتلا به اختلال شخصیت ، گروه زندانیان بیشترین طیف را تشکیل می دهند (روتر، ۲۰۰۲).آمار جهانی نشان می دهد که شیوع اختلالات شخصیت ، به ویژه اختلال شخصیت مرزی در حال افزایش است به طوری که برخی موسسات نرخ ۹/۵ درصد را برای جامعه ی نرمال گزارش داده اند (گرانتز، تول و گاندرسون، ۲۰۰۸). (50درصد ) در دوره ی سنی ۱۸ تا ۲۵ سال تشخیص داده می شوند (گاندرسون ، ۲۰۰۹).
گرچه تا کنون هیچ مطالعه تجربی کامل و گسترده در باره شخصیت مرزی وجود ندارد اما مشاهدات بالینی خبراز افزایش شیوع اختلال شخصیت مرزی در جامعه ما می دهداین امر دلایل بیشمار پیچیده و متقابلی دارد اما برخی از آنها به محاق رفتن آرامش و ثبات گذشته ,ضعیف شدن کارکرد خانواده ,زوال نسبی برخی از روش هاست تقریبا تردیدی وجود ندارد که گذشته از محیط خانواده ,محیط اجتماعی و فرهنگی نیز تاثیری قدرتمند اما غیر مستقیم در شکل گیری شخصیت مرزی دارد برای مثال پاریس(1994)که یکی از مشهورترین صاحب نظران در حوزه اختلال شخصیت مرزی است بیان می کنند که جوامع بر حسب میزان انسجام و یکپارچگی شان در مقاطع مختلف زمانی تغییر می کنند.و کودکانی که در جامعه منسجم رشد می کنند تا اندازه ای از ابتلا به صفات مرتبط با اختلال شخصیت مرزی در امان می مانند .در همین راستا میلون (2004)معتقد است که فشار ها و الزامات اجتماعی -فرهنگی نافذ و گسترده نقش مهمی در شکل گیری تمامی الگو های شخصیت مرزی ایفا می کنداین امر بویژه زمانیکه آداب و ارزش ها ی جامعه بی ثبات و سیال می شود از اهمیت بیشتری بر خوردار است .پژوهش فوق به بررسی رابطه هریک از طرحواره های ناسازگاری اولیه ، سبک های دلبستگی با طرحواره های هیجانی دراختلال شخصیت مرزی می پردازد که هدف کوشش های پژوهشی فراوان بوده است که به یافته های با ارزش منتهی شده اند .اما در این زمینه هنوز پرسش های فراوان وجود دارد که ضرورت تدابیر جدید پژوهشی و در نظر گرفتن متغییر های دیگر را به میان می آورند پژوهش حاظر با در نظر گرفتن این نکته و به میان آوردن مولفه هایی که ورود بعضی از آنها به این قلمرو تقریبا جدید است از زاویه دیگر به این مساله پرداخته است .از این رو پژوهش حاظر در پی پاسخگویی به سوالات در زمینه ی ارتباط بین طرحواره های ناسازگاری اولیه و سبکهای دلبستگی با طرحواره های هیجانی در بیماران اختلال شخصیت مرزی می باشد .
. سوابق مربوط ( بیان مختصر سابقه تحقیقات انجام شده درباره موضوع و نتایج به دست آمده در داخل و خارج از کشور نظرهای علمی موجود درباره موضوع تحقیق ) :
با توجه به قلت منابع مرتبط با بحث مورد نظر پیشینه های مختصری در زیر بیان شده همچنین نتایج این پژوهش با یافته های تحقیقاتی انجام شده در خارج ایران هماهنگ است.
ضمن آنکه دکترمژگان صلواتی از پایان نامه دکتری تخصصی خود در رشته روانشناسی بالینی تحت عنوان طرحواره های غالب و اثر بخشی طرحواره درمانی در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در تاریخ 20آبان 1386 دفاع نمود رساله ایشان توسط دکتر یزدان دوست از اعضاء هیئت علمی گروه روانشناسی بالینی انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران هدایت شده نتایج نشان دادکه طرحواره درمانی موجب کاهش معنی دار نمرات علایم اختلال شخصیت مرزی به جز تکانش گری و احساس تهی بودن می شود و در مورد خشم نیز تاثیر اندکی در در مان کوتاه مدت دارد همچنین طرحواره درمانی موجب تعدیل طرحواره های غیر انطباقی میشود ولی نیاز به زمان طولانی دارد .
دکتر مجید محمودعلیلو دارای دکتر روانشناسی بالینی و استاد روانشناسی بالینی دانشگاه تبریز با نگارش کتاب خود تحت عنوان طرحواره درمانی در بیماران اختلال شخصیت مرزی اطلاعات نسبتا جامعی را درزمینه توصیف بالینی سبب شناسی و روش های در مان اختلال شخصیت مرزی به صورت منسجم قابل قبول ارائه داده است .
دکتر جعفر دارابی دارای تخصص روانشناسی در مقاله ی خود تحت عنوان اختلال شخصیت مرزی و ویژگیهای آن (1392) بیان کرده درمان انتخابی برای این اختلال (روان درمانی ) می باشد که به یک اندازه برای بیمار و درمانگر مشکل است که علت آن بی ثباتی و رفتار تکانشی استفاده از مکانیسم های دفاعی دونیم سازی است(مکانیسمی که موجب می شودشخصیت مرزی متناوبا ازدرمانگریا سایر افراد محیط بیزارشده یاآنان را به شدت دوست بدارد)رفتار درمانی به خصوص اموزش مهارت های اجتماعی با استفاده از نوارویدئویی که بیماررا در مشاهده ی تاثیر رفتارش بر دیگران توانا می کند مفید است در کنار روان درمانی انفرادی روان درمانی گروهی نیز سودمند است.
در سال 2009 مقاله ای تحت عنوان طرحواره ای در اختلال شخصیت مرزی ترجمه و منتشر شد که نوشته ی جان وایل بود که تجدید نظر شده و توسعه یافته آن از وان آرنولد می باشدطبق این مقاله طرحواره ها قابل تغییر اساسی نیستن بلکه کمیت و کیفیت انها تغییر می کند.
در پژوهشی که بوسیله ی پلاتز، ماسون و نایسون (2005)بمنظور بررسی رابطه بین طرحواره های ناسازگاری اولیه و دلبستگی در بزرگسالان انجام گرفت نتایج نشان داد که طرحواره ها به صورت معنی داری مطابق با گروهبندی سبک دلبستگی متفاوتند گروه دارای سبک دلبستگی بیمناک درجه بیشتری از طرحواره های ناسازگاری را داشته اند که به وسیله گروه دل مشغول دنبال می شوند
6. فرضیهها (هر فرضیه به صورت یک جمله خبری نوشته شود) :
7 .
اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی1 کاربردی 2 و ضرورتهای 3 خاص انجام تحقیق ) :
8- در صورت داشتن هدف کاربردی بیان نام بهرهوران ( اعم از موسسات آموزشی و اجرایی و غیره ) :
9 – جنبه نو آوری و جدید بودن تحقیق در چیست ؟
10. روش کار :
ب. روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانهای و غیره)
با استفاده از کتب ، مجلات، و نوشتارهاو سایت های روانشناسی و جمع آوری و بررسی آنها و
در روش کتابخانه ای از پژوهش های انجام شده در داخل و خارج کشور استفاده می شود.با استفاده از فیش برداری از کتاب های مربوطه.
ابزار گردآوری اطلاات پرسشنامه .مصاحبه.مشاهده.آزمون .فیش .جدول نمونه برداری.تجهیزات آزمایشگاهی.و بانک های اطلاعاتیو شبکه های کامپیوتری و ماهواره ای و غیره)
11. جدول زمان بندی مراحل انجام دادن تحقیق از زمان تصویب تا دفاع نهایی :
تاریخ تصویب
از تاریخ
تا تاریخ
مطالعات کتابخا نهای
1/9/93
1/10/93
جمعآوری اطلاعات
1/10/93
1/11/93
تجزیه و تحلیل دادهها
1/11/93
1/1/94
نتیجهگیری و نگارش پایاننامه
1/1/94
1/2/43
تاریخ دفاع نهایی
طول مدت اجرای تحقیق
1/9/93
15/3/94
12- فهرست منابع و مآخذ ( فارسی و غیر فارسی ) مورد استفاده در پایاننامه به شرح زیر :
کتاب : نام خانوادگی ، نام ، سال نشر، عنوان کتاب، مترجم ، محل انتشار، جلد
مقاله : نام خانوادگی ، نام، عنوان مقاله ، عنوان نشریه، سال، دوره، شماره، صفحه
1- شایگان، داریوش، افسون زدگی جدید، هویت چهل تیکه و تفکر سیار، ترجمه فاطمه ولیانی (1386) تهران، انتشارات فروزان
2-قادی پاشا، مسعود، سرداری پور، مهران، نشریه پزشکی قانونی ، مقایسه طرحواره های ناسازگاری اولیه در مجرمین مرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با سایر اختلالات شخصیت، ، 1392، دوره 19، شماره 2و3، صفحه 392-383
3-هارولد کاپلان و بنیامین سادوک، چکیده روانپزشکی بالینی ، ترجمه فرزین رضایی، تهران، انتشارات ارجمند، جلد دوم ، ص 418
، جلددوم ، تهران، انتشارات ساوالان ، 1392DSM5حمزه گنجی، آسیب شناسی روانی براساس4-
گرینگ آن ، ام ، آسیب شناسی روانی، ترجمه حمید شمسی پور، تهران، انتشارات ارجمند ، 13885-
6-یانگ جفری، لیزو لارنس، استین وان، طرحواره های شناختی و باورهای بنیادی در مشکلات روانشناختی ، ترجمه رضامولودی، سیما احمدی، انتشارات ارجمند، 2007
7-یانگ جفری، شناخت درمانی اختلالات شخصیت(رویکردطرحواره محور)، مترجم حسن حمیدپور، علی صاحبی، انتشارات ارجمند، 1392
8-یانگ جفری، کلوسکو، ژانت ، ویشار، مارجوری (2003) طرحواره درمانی راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی ترجمه حسن حمید پور و زهرا اندوز (1386) .تهران، انتشارات ارجمند
محمودعلیلو، مجید، شریفی، محمدامین، اختلالات شخصیت مرزی، تهران، انتشارات ارجمند، 13929-
10-حسنی ، ملیحه، فتحی آشتیانی، علی، رسول زاده طباطبائی، سید کاظم، نشریه علوم رفتاری، مقایسه طرحواره های ناسازگاری اولیه و شیوه های فرزند پروری ادراک شده در زوجین با سبک های مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار ، 1392، دوره 6، شماره 3، صفحات 235-231
منابع لاتین:
.
1- Liotti, G. (2002). The inner schema of borderline states and its correction during psychotherapy: A
cognitive-evolutionary approach. Journal of Cognitive Psychotherapy, 16, 349-366.
2-Lynch, T. R., Morse, J. Q., Mendelson, T., Robins,C. J. (2003). Dialectical behavior therapy for depressed
older adult: a randomized pilot study. Journal of Geriatric Psychiatry, 11, 22-34.
3-Rosemery, O., Nelson-Gray, S. P., Keane, R. M., et al. (2006). A modified DBT skills training program
for oppositional defiant adolescents: promising preliminary findings. Behavior Research and
Therapy, 44, 1811-1820.
4-Ryle, A., Kerr, I.B. Introducing Cognitive Analytic Therapy. New York: Wiley. (2002)
5-Sharoff, K. Cognitive coping therapy. New York: Brunner-Routledge. . (2002)
6-Becker, C. B., Zayfert, C. (2001). Integrating DBT-based techniques and concept to facilitate exposure treatment for PTSD. Cognitive and Behavioral Practice, 8, 107-122.
7-Lobbestael, A. Arntz and S. Sieswerda, "Schema modes and childhood abuse in
borderline and antisocial personality disorders," Ther Exp Psychiatry, vol. 36, no. 53, p. 240, 2005.
8- S. Ball and J. Young, "Dual focus schema therapy for personality disorders and substance dependence(Case study results)," Cogn Behav Pract, vol. 7, no. 81,
p. 270, 2000
9-Z. Sadooghi, M. Aguilar-Vafaie, K. Rasoulzade-Tabatabaee and N. Esfahanian, "Factor analysis of the Young schema questionnaire-short form in a nonclinical Iranian sample," Iranian journal of psychiatry and clinical psychology, vol.
14, no. 9, p. 214, 2008. [Persian]
10–Linehan, M., Cochran, B. N., Kehrer, C. A. (2001). Dialectical Behavior Therapy for Borderline
Personality Disorder. In Barlow, D. H. Clinical Handbook of Psychological Disorders: Astep-by-
Step Treatment Manual. New York: Guilford press.