دانلود پروتکل راهبردهای شناختی بر اساس پی کیو 4 آر (PQ4R)
به منظور گردآوری اطلاعات در این پژوهش از آزمونهای معلم ساخته تشریحی (از متون ساده و دشوار کتاب های درسی) استفاده شد. به منظور مقایسه دو گروه آزمایش و کنترل از نظر میزان دانش پیشین، از دروس تاریخ،علوم تجربی و زبان انگلیسی پایه سوم راهنمایی سه پیش آزمون به عمل آمده، و در پایان طرح نیز سه پس آزمون به منظور تعیین میزان تاثیر متغیر مستقل در یادگیری سه درس مذکور برای دو گروهبه اجرا درآمد.در ضمن بعد از طی دو هفته از پس آزمون اول برای اطلاع یافتن از میزان یادادری در همانسه درس، سه پس آزمون دیگر روی گروه های آزمایش و کنترل به عمل آمد.
پیش آزمون: پیش آزمون ها برای دروس مذکور شامل 30 سوال، یعنی هر درسی 10 سوال و شامل مطالب درس های انتخاب شده بودند.
پس آزمون: تعداد سوالات در پس آزمون ها برای دروس مذکورنیز شامل 30 سوال که تعداد 15 سوال آن با سوالات پیش آزمون مشترک بود.
آزمون یادداری: آزمون های یادداری شامل 51 سوال، و ترکیبی از سوالات پیش آزمون و پس آزمون بود که پس از گذشت دو هفته از زمان اجرای پس آزمون اول روی دانش آموزان اجرا گردید.
روش جمع آوری اطلاعات
برای گردآوری اطلاعات مربوط به یادگیری و یادداری دانش آموزان از آزمون های معلم ساخته استفاده گردید. که هر کدام از آن ها بر اساس نمره (صفر تا 20) طراحی گردیده اند. آزمون های یادگیری معلم ساخته در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون و آزمون یادداری در یک مرحله بعد از گذشت دو هفته از اجرای پس آزمون اولاجرا گردید.در توضیح کامل تر باید بگوییم، که برای جمع آوری داده های حاصل از اجرای متغیر مستقل (راهبردهای شناختی): 12 متن از 3 کتاب درسی علوم تجربی با ماهیت درک کردنی، تاریخ با ماهیت حفظ کردنی و زبان انگلیسی با ماهیت کلامی (هر کدام 4 متن: دو متن آسان و دو متن دشوار) برای استفاده در پیش آزمونو پس آزمون ها انتخابشدند. هم چنین برای ارزشیابی میزان یادگیری و یادداری دانش آموزان از این متون، 6 آزمونتشریحی تشکیل شده از سوالات آسان و دشوار با کمک دبیران مربوطه تهیه و پس از تایید روایی آن ها، اجرا گردید (بانک سوالات در قسمت پیوست موجود می باشد).
برای تدریس راهبردهایشناختی 6 جلسه و هر جلسه 80 دقیقه(طبق جدول زمان بندی شده که به طور کامل در قسمت پیوست آن را آورده ایم) اختصاص داده شد. این برنامه طوری به اجرا درآمدکه در روند عادی اجرای برنامه های کلاسی خللی ایجاد نکرد. در واقع فقط یک کلاس (گروه آزمایشی) درگیر اجرای این برنامه شد و گروه کنترل روال معمول کلاسی خود را پشت سر گذاشتند.
اعتبار1 و پایایی2 ابزار
برای این که سوال ها در آزمون های به کار رفته در پژوهش حاضر پایا و معتبر باشند موارد زیر در مورد تک تک آن ها در نظر گرفته شد؛
الف) استفاده از جدول مشخصات: هدف از به کارگیری ماتریس هدف- محتوا، مشخص کردن تعداد سوال ها، درصد سوال های از هر فصل و مطالب آن فصل می باشد.
ب) تعیین ضریب دشواری و تمییز: هدف از تعیین ضریب دشواری (p)، آسانیا دشوار بودن یک سوال را برای گروه آزمون شوندگان نشان می دهد، و هدف از تعیین ضریب تمییز (D)، مشخص کردن گروه قوی و ضعیف آزمون شوندگان می باشد.
ج) تعیین نوع سوال ها: هدف از به کار گیری سوالاز نوع کوته پاسخ اندازه گیری توانایی سطوح پایین هدف های حوزه شناختی است، و هدف از به کارگیری سوال از نوع محدود پاسخاندازه گیری توانایی دانش آموز در سطوح فهمیدن، کاربستن و و تحلیل است.
پس می شود چنین نتیجه گرفت که تقریباً کل هدف های حوزه شناختی علوم در سوال ها تعبیه شده است.
د) تعیین روایی سوال ها: به دلیل این که هیچ گونه ضریب آماری برای تعیین روایی محتوا وجود ندارد از فرمول سیوی آر(CVR)3 یا روش لاشه4 استفاده شد تادقیق تر در این رابطه عمل شود. در این فرمولبرای هر سوال یک دامنه (1+ تا 1-)تعیرف شده، که در آن صفر (0) نشان دهنده ی آن است که نیمی از داوران سوال را ضروری می دانند و (1-)حاکی از آن است که از نظر همه ی داوران سوال غیرضروری و یاید کنار گذاشته شود.
ه) تعیین پایایی سوال ها: در پژوهش حاضر پایایی ابزار با روش بازآزمایی و بر اساس ضریب همسانی آلفای کرنباخ581/0می باشد که پایایی نسبتاً بالایی است و مورد تایید می باشد. (سیف، 1391)
پیوست 1
بانک سوال های پیش آزمون و پس آزمون دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی پایه سوم راهنمایی در سال تحصیلی 92/ 1393
سوال های درس تاریخ
1. چرا اوضاع سیاسی ایران در آستانه ی تشکیل حکومت صفوی آشفته بود؟
2. چگونگی تاسیس حکومت صفوی را در دو سطر توضیح دهید.
3. حکومت صفوی در آغاز سلطنت شاه تهماسب با چه مسایل و مشکلاتی روبه رو بود؟
4. اخراج پرتغالی ها از سواحل و جزایر ایرانی چگونه صورت گرفت؟
5. مهم ترین عوامل ضعف و سقوط حکوممت صفوی را بنویسید (4 مورد).
6. همکاری نظامی انگلستان با حکومت صفوی علیه پرتغالی ها به دو علت بود، آن ها را بنویسید.
7. جنگ چالدران در زمان کدام یک از پادشاهان صفوی صورت گرفت و علت شکست ایران در این جنگ را بنویسید.
8. مهم ترین اقدام شاه اسماعیل پس از تاج گذاری در تبریز چه بود؟
9. چهار بنای تاریخی که در زمان صفویان ساخته شده است را نام ببرید.
10. سقوط صفویان در دوران زمامداری کدام یک از شاهان صفوی اتفاق افتاد و به دست چه کسی؟ (در سه سطر توضیح دهید).
11. اولین و آخرین پادشاهصفویان را نام ببرید.
12. قزلباش ها چه کسانی بودند؟
13. جامعه ی عصر صفوی از چه گروه هایی تشکیل می شد؟
14. زندگی کشاورزان ایرانی در دوره ی صفویه در مقایسه با کشاورزان اروپایی چگونه بود؟
15. زمینه ها و عوامل رونق و شکوفایی علم و هنر در عصر صفوی کدامند؟
16. اصلی ترین کالاهای صادراتی و وارداتی عصر صفویه را بنویسید.
17. به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف) تجارت داخلی و خارجیایران در دوره ی صفوی در عصر کدام پادشاهاین سلسله بیشترین رونق را داشت؟
ب) شرکای تجاری اصلی ایران در عصر صفوی چه کشورهایی را تشکیل می داد؟
18. به سولات زیر پاسخ دهید:
الف- مهم ترین منبع درآمد حکومت درعصر صفوی چه چیزی بود؟
ب) چهارتن از هنرمندان عصر صفوی را نام ببرید.
19. به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف- سه تن از شاعران عصر صفوی را نام ببرید.
ب- رشته های هنری عصر صفوی را نام ببرید.
20. اقدامات شاه اسماعیل اول را بنویسی (4 مورد).
21. مهم ترین عامل همکاری و اتحاد آیت الله کاشانی و دکتر مصدق چه بود؟
22. دولت انگلستان پس از تصویب قانون ملی شدن نفت،چه اقداماتی علیه ملت و دولت ایران انجام داد؟
23. علت نتیجه قیام سی تیر را در دو سطر بنویسید.
24. چهار مورد از عواملموثر در ایجاد اختلاف میان راهبرانو اعضای نهضت ملی شدن نفت را بنویسید.
25. چه شرایطی امریکا و انگلستان را در اجرای کودتای 28 مرداد کمک کرد؟
26. رهبران نهضت ملی شدن نفت چه کسانی بودند؟
27. رهبر قیام 30 تیر چه کسی بود؟
28. نخست وزیر مخالف ملی شدن نفت چه کسی بود؟
29. کدام گروه سیاسی در تصویب قانون ملی شدن نفت موثر بود؟
30. نخست وزیر در زمان تصویب ملی شدن نفت چه کسی بود؟ و به دست کدام یک از اعضای جمعیت فداییان اسلام ترور شد؟
31. بنیان گذار جمعیت فداییان اسلام را نام برده و هدف از ایجاد این جمعیت چه بود؟
32. دلایل دشمنی و توطئه امریکا علیه انقلاب اسلامی ایران چیست؟
33- به سه مورد از اقدامات گروهک های ضد انقلاب علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی اشاره کنید.
34- چرا دانشجوایان پیرو خط امام سفارت امریکا را تسخیر کردند؟
35- دو مورد از عملیات های آزادی بخش رزمندگان اسلام را با نتایجآن ذکر کنید.
36. رویدادهای زیر را که مربوط به استقرار نظام جمهوری اسلامی است، به ترتیب زمان وقوع مرتب کنید:
انتخابات اولین دوره ی ریاست جمهوری (………….)، همه پرستی قانون اساسی (………..)، انتخابات اولین دوره ی مجلس شورای اسلامی (………….)، همه پرستی نظام جمهوری اسلامی (…………..)، تدوین قانون اساسی (……………..) و تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی (……………….).
37. نام سه تن از شهدای نوجوان جنگ تحمیلی را بنویسید.
38. به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف) جنگ تحمیلی در چه سال و روزی آغاز شد؟
ب) جنگ تحمیلی چند سال به طول انجامید؟
ج)جنگ تحمیلی در چه سال و روزی به پایان رسید؟
عنوان نهاد انقلابی
هدف از تاسیس
کمیته انقلاب اسلامی
———–
———–
کمک به محرومان
جهاد سازندگی
———–
———–
دفاع از کشور و انقلاب اسلامی
———–
کاهش بی سوادی
39. چهاراستان کشور را نام ببرید که بخش هایی از آن در جنگ تحمیلی توسط رژیمبعث عراق به اشغال درآمد.
40. جدول زیر را کامل کنید:
سوال های درس زبان انگلیسی
واژگانVocabulary
الف) درهر گروه کلمه مرتبط با داخل پرانتز را مشخص کنید.
French-german-iran-persian.(country)
2.butter-tea-cheese-rice.(drink)
ب) با استفاده از کلمه زیر جای خالی جمله ها را کامل کنید(یک کلمه اضافی است)
Heavy-train-sky-with-free
3.I traveled by……….last year.
4.children like books………………pictures in them
5.the traffic was ………….yesterday.
6.the sun is in the ………….
پ) جمله های ناقص زیرا را با استفادهاز معلومات خود کامل کنید.
7.this lesson is not hard.Its e………….
8.he dosent feel well.he has h……………..
ت)مناسب ترینپاسخ داخل پرانتز را انتخاب کنید.
9.there are a lot of flowers in the ………………(book case-garden-library)
10.mina speaks frenchbeacause she………..it will.(leaves-thinks-practices)
Pronunciationتلفظ
ث) کدام یک از گزینه های زیر از لحاظ تلفظ با بقیه فرق دارد؟
11.food-good-school-book
Conversaitionمکالمه
با استفاده از کلمات سمت راست،مکالمه ی زیر را کامل کنید (یک کلمه اضافی است).
A:do you know my new—————–
B:no I don't……………is he?
C:He is Ali Amini?
B:what………is he in?
A:He is in grad……………….
چ) عبارات ستون A را با عبارات ستون B جور کنید.
12.He had an accident because……………..a(he is sick)
13.He can eat a lot of food because…………………..b)he is very hungry
14.He will go to the hospital because……….c)its very expensive.
15.He can not by that house because d)he drove a carelessly.
Structure نکات دستوری
ح) پاسخ درست داخل پرانتز را انتخاب کنید.
16.my mother cooking dinner when I come home.(are-were -was)
17.the baby…….two hours ago.(wakes up_wake up_woke up)
18.my sister eats……………..butter because she dosnt like it(much_alittle_ a few)_
19.They take me and …………..sister to the park.(my-him-I)
20.she may …………..home now.(leaves-leave-leaving)
21.your handwritting is………………………… (beautiful-beatifully-well)
خ) با معلومات دستوری خود جمله های زیر را کامل کنید.
22.He is standing near the door…………….. he house.
23.why are you………………….. a hurry?Because Im late.
24.How ………….. students were there in your class? 30 student
25. ………………. She bring some water? Yes.she braught it.
د) با مرتب کردن کلمه های داده شده، جمله بسازید.
26.does/he/after/school/where/go/?
27.boy/cant/fast/this/run/.
break
Broke
think
ذ) با توجه به مثال رابطه ی صحیح را بنویسید.
I
Me
they
Reading—————. ——————-.درک مطلب
متن زیررا با دقت بخوانید.
There is a zoo near my friend's house.There are a Lot of animals there.we shouldn't give them food because it makes them sick.the ticket is not expensive.its open at 10 o'clock in the morning.Some of the animals in the zoo are wild Like lion and tiger and some of them are not.
ر) با توجه به متن فوق، برای جمله ی درست (True) و برای جمله ی غلط (False)بنویسید.
28.my hovse is near the zoo.()
29. The ticket is cheup.()
30.Lions and tigers are not wild.( )
ز) با توجه به متن فوق،به سوال های زیر پاسخ دهید.
31.whose house is near the zoo?
32.what time is the zoo open?
33.Are all the animals in the zoo wild?
Spelling ————.————–.—————.————-.املاء
ژ) املای کامل کلمه های ناقص را بنویسید(هرخط تیره نشانه ی یک حرف است)
34..in summer we eat an icecre-m.
35. Cam – L is a big animal.
36.I Like news progra- me.
37. we went to the h-Ly shrine.
38.The writ – r of this book is very fam-US.
ص) کلمه ناهماهنگرا از لحاظ معنیپیدا کنید و زیر آن خط بکشید.
39. water-milk-cheese-coffee
40. teacher-worrer-driver- paper
41.ticket-plane-bus-bicycle
42.french-German-Arabic-Iran
ض) بهترین جواب را انتخاب کنید.
43.Can he———— the bicycle?
A)runB)swim C)driveD)ride
44.we buy meat from the ———-.
A)butchers B)bookshope
C)bakersD)banks
سوال های درس علوم تجربی
در جای خالی کلمات مناسب بنویسید:
1. کاغذ لیتموس آبی در محلول سرکه به رنگ…………… در می آید.
2. نیروی جاذبه در میان یون ها با بار ناهمنام………… ایجاد می کند.
3. ترکیب یونی و ترکیب مولکولی را مشخص کنید. اکسیژن (…………) سدیم کلرید (………….).
4. بیشترین جرم اتم در………….. است.
5. وقتی اسیدی با یک باز ترکیب می شود یک………….. و آب بدست می آید.
6. نوترون دارای بار………….. است. (مثبت- خنثی- منفی)
7. دو هسته ی اتم ذره ای با بارالکتریکی مثبت به نام…………. وجود دارد. (الکترون- پروترون- نوترون)
8. به ماده ای که محلول آن جریان برق را از خود عبور می دهد…………. می گویند.
9. اگر از یک اتم الکترونی جداشود دارای بار الکتریکی………… می شود (الف- مثبت ب- منفی)
10. اتمی که تنها یک پروتون هسته ی آن را می سازد……………. نام دارد. (الف- هلیم ب- هیدروژن)
11. بار پروتون……………. است.
12. مدل اتمی رادرفور و بور چه شباهتو چه تفاوت هایی با هم دارند؟
13.اگر به اتم Fe
(با جریان اتمی 56 و عدد اتمی 26)، یکالکترون اضافه شود، عدد اتمی و عدد جرمی آن چه تغییری می کند؟ و چرا؟
14. پیوند کوالانسی و پیوند یونی چه شباهت و تفاوت هایی با هم دارند؟
15. یک ویژگی مهم ترکیب های یونی را بیان کنید؟
16. عدد جرمی عنصری 8 است و در هسته ی آن 5 نوترون وجود دارد. عدد اتمی، تعداد اکترون و پروتون آن را مشخص کنید و مدل بور را برای آن رسم کنید.
17. به سوال های زیر پاسخ دهید:
الف) CL2 یک پیوند یونی است یا یک پیوند کووالانسی و چرا؟
ب) CL- الکتروناز دست داده یا الکترون گرفته و چرا؟
18. نمودار بُور برای اتمی که در هسته ی آن سه پروتون و چهار نوترون وجود دارد را رسم کردهعدد اتمی و عدد جرمی آن را نیز مشخص کنید.
19. مدل اتمی تامسون و رادفور را رسم کنید (در مورد عناصر هیدروژن و اکسیژن).
20. برای هیدروژن سه ایزوتوپ یافت می شود؛ .
الف) کدام ایزوتوب از همه سبک تر است.ب) تفاوتاین سه ایزوتوپ چیست؟
21.در فرمول شیمیایی C6 H12 O6 نام عناصر تشکیل دهنده آن ها را بنویسید.
22.در فرمول شیمیایی C6 H12 O6به طور کلی چند اتم در آن شرکت دارند؟
23. با توجه به جدول به سوالات پاسخ دهید.
ایزوتوپ
تعداد ایزوتوپ ها د رمیان یکصدهزار اتم
200
37
997637
الف) کدام ایزوتوپاز همه سبک تر است چرا؟
ب) تفاوت این سه ایزوتوپ چیست؟
ج) کدام ایزوتوپدر طبیعت به مقدار بیشتری یافت می شود؟
24. علی در گزارش خود نوشته است که محلول ترکیب های یونی،الکترولیت محسوب می شوند. چه تفسیری برای این گفته دارید؟
25. برای ترکیب مولکولی تفلون یک کاربرد را بنویسید.
26. نمودار بُور برای اتمی که در هسته ی آن چهار پروتون و سه نوترون وجود دارد را رسم کنید و عدد اتمی و عدد جرمی آن را نیز مشخص نمایید.
27. هنگام جابه جایی وسایل در آزمایشگاه برچسب بعضی از مواد افتاده است. اکنون محمد می خواهد مواد اسیدی و بازی را از هم جدا کند، او چگونه می تواند این کار را انجام دهد. لطفاً او را راهنمایی کنید.
28.مدل اتمی بور را شرح دداده و آن را در مورد اتم اکسیژنبا عدد اتمی 8 رسم کنید.
29. چگونه می تواند فهمید یک ماده الکترولیت است یا خیر؟ با طراحی یک آزمایش توضیح دهید.
30. در هنگام انجام آزمایش مقداری اسید سولفوریک بر روی دست مجید ریخت. اگر شماآن جا بودید چه کارهایی را انجام می دادید؟
31. فرمول شیمیایی را تعریف کنید و بنویسید فرمول شیمیایی چه اطلاعات سودمندی به ما می دهد؟
32. ایزوتوپ را تعریف کنید و برای آن یک مثال بنویسید.
33. نمک خنثی را تعریف کنید و برای آن یک مثال بنویسید.
34. جدول زیر را کامل کنید.
نام ذره
بارالکتریکی
جرم
جای ذره
کاشف آن
پروتون
نوترون
O
الکترون
تامسون
35. گاهی به دلیل زیاد بودن ترشحات اسید معده احساس ناراحتی می کنیم و معمولاً پزشکان برای درمان آن قرص سدیم کربنات که یک ماده بازی است تجویز می کنند. چرا؟
36. جدول تناوبی را تعریف کنید، و دو مورد از کاربردهای ان را بنویسید.
37. عدد اتمی و جرمی را تعریف کنید و برای آندو مثال ارایه دهید؟
38. شناساگر را تعریف کنید و یک مثالبرای آن ذکر کنید.
39. مفاهیم نماد شیمیایی و پیوند کووالانسی را تعریف کرده و برای آنمثالی ذکر کنید.
40. نماد شیمیایی را تعریف کنید و برای آن دو مثال ذکر کنید.
پیوست 2
طرح درس
مقدمه- طرح درس ارایه شده بر اساس طراحی آموزشی معلم – محور (الگوهای عمومی آموزشی)می باشد. این الگو بر این فرض استوار است که رفتارها،دانش ها، و باورهای شخصی وجود دارندکه باید آموخته شوند،و راهبردی یا شرایط آموزشی متفاوتی موجودند که هر یک برای بخشی از آن هدف ها،دانش ها، و باورها مناسب ترند. هم نظریه های رفتاری و هم نظریه های شناختی برای این دسته از الگوها مثال هایی به دست داده اند (سیف، 1391).با در نظر گرفتن روش های پی کیو 4 آر (PQ4R) و نوع تکمیل یافته ی آن یعنیمردر (MURDER) که به تفصیل در مورد آن در فصل سوم بحث کرده ایم،به تدریس راهبردهای شناختی طبق برنامه ریزی زیر، پژوهشگر ادامه داد.
* عنوان درس: راهبردهایشناختی
* موضوعدرس:
راهبردهای شناختی
* منابع موردمطالعه:
1- تاریخ، پایه سوم راهنمایی 93-92
2- علوم تجربی، پایه سوم راهنمایی 93-92
3- زبان انگلیسی، پایه سوم راهنمایی 93-92
روزهای هفته
تاریخ
سه شنبه
19/1/93
چهارشنبه
20/1/93
سه شنبه
26/1/93
چهارشنبه
27/1/93
سه شنبه
2/2/93
چهارشنبه
3/2/93
* زمان برگزاری جلسه:
توضیح این که تمام مطالب برای تدریس (راهبردهای شناختی بر اساس پی کیو 4 آر)طی 6 جلسه ی 80 دقیقه ای،برای گروه آزمایش، طبق جدول زمان بندی شده زیر صورت گرفت:
زمان اختصاص یافته
سایر فعالیت ها
زمان اختصاص یافته
نام دروس
5 دقیقه
حضور و غیاب و احوالپرسی
20 دقیقه
زبان انگلیسی
8 دقیقه
ارزشیابی آغازین
20 دقیقه
علوم تجربی
7 دقیقه
پاسخ به سولات جلسه قبل
20 دقیقه
تاریخ
"نحوه ی توزیع زمان برای هر جلسه"
هدف جلسه اول- آشنایی با نحوه استفاده از راهبردهای تکرار و مرور ویژه تکالیف ساده و پایه هنگام مطالعه،و رابطه ی آن ها،با میزان یادگیری و یادداری در دروس حفظی،درکی و کلامی
اهداف آموزشی:(شناختی- مهارتی)
1. مزیت های چندبار رونویسی مطالب کتاب های تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی در امر یادگیری و یادداریرا بر شمارد.
2. نحوه ی استفاده از یاددار، مانند آهنگ، قافیه و تصویر هنگام مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی را یاد بگیرد.
3. برای چندبار روخوانی مطالب دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی صبر و حوصله به خرج دهد.
4. سعی کند با تکرار اصطلاحاتمهم و کلیدی با صدار بلند،مطالب تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی را به حافظه بسپارد.
5.با استفاده از راهبردها بازگویی مطالب تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی به صورت پشت سر هم آن ها را ملکه ی ذهن خود سازد.
6. برای به یادسپردن مطالب غیرمعنی دار دروس مذکور بتواند آن ها را بخش بخش حفظ کند.
7. مطالب ساده ی دروس نامبرده شده را بتواند به روش مطالعه ی با فاصله یا تمرین پراکنده حفظ کند.
اهداف آموزشی (نگرش)
1. به استفاده از راهبردهای تکرار و مرور ویژه تکالیف ساده و پایهعلاقه نشان دهد.
2. به کاربرد راهبردهای تکرار مرور ویژه ی تکالیف ساده و پایه هنگام مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی توجه نشان می دهد.
اهداف ورودی (رفتار ورودی)
برای انجامفعالیت های بالا، دانش آموز نیاز به توانایی های زیر دارد:
1. تشخیص اصطلاحات مهم و کلیدی مطالب دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی.
2. داشتن حوصله و صبر برای بازگویی مطالب به صورت پیاپیدر دروس مذکور.
3. شناختو به کارگیری یادیارها برای یادگیری و یادداری در دروس مذکور.
4. توانایی خواندن و فهمیدن متونمختلف بلاخص دروس مذکور.
5. توانایی و حوصله ی نوشتن مطالب مهم در دروس مذکور.
الگوهای تدریس: از الگوهای پردازش اطلاعات استفاده می شود.
هدف مشترک تمامی الگوهای پردازش اطلاعات کمک به توانمند تر شدن شاگردان در یادگیری است. الگوهای پردازش اطلاعات استفاده شده در این طرحدرس می توان به الگوهای دریافت مفاهیم و یادسپاری اشاره کرد که اثر آموزش آن هابه ترتیب عبارت است از:
1. راهبردهای یادگیری مفهوم2.ابزار سلطه بر اطلاعات (جویس، ویل و کالهون،ترجمه بهرنگی، 1390).
روش تدریس، معلم- محور یا آموزش مستقیم می باشد به عبارت دیگر از روش تدریس تلفیقی که بیشتراز سخنرانی و توضیحدادن در آن استفاده می شود بهره برداری می شود.روش تلفیقی بیشتر به یادسپاری و یادآوری مطالب ختم می شود (شعبانی، 1390).
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
مکرر خوانی
مکرر نویسی
تکرار اصطلاحات کلیدی
بازگویی مطالب
استفادهاز یادیارها
آشنایی با تاثیر مکرر خوانی در یادگیری و یادداری دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی
نگه داشت بیشتر دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی
ارتقاء یادآوری اصطلاحات مهم در هنگامامتحان دروس تاریخ، علوم تجربیو زبان انگلیسی
افزایشتوان در بیان شفاهی و کتبی مطالب دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی
افزون به ظرفیت یادگیری و نگه داشتمطالب دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی
جلسه اول
مدل کلاس: چون از روش تلفیقی استفاده می شود،بنابراین آرایش کلاس اغلب به صورت خطی است (شعبانی، 1390).
رویکردها و روش های یاددهی- یادگیری: مطابق طرح زیر کهبه آن طرح نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون و پس آزمون) گفته می شود
به گروه آزمایشی، راهبردهای شناختی آموزش داده شد و به گروه کنترل هیچ آموزشی در این زمینه ارایه نشد.
رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز: کتاب های درس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی پایه سوم راهنمایی، وایت برد و ماژیک های رنگی، برگ سفید A4، کپی مطالب دروس مذکورجهت تمرین، نصب تابلویی که راهبردهای تکرار و مرور ویژه ی مطالب ساده و پایه روی آن نوشته بود.
ایجاد انگیزه: برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان گروه آزمایشیموارد زیر در نظر گرفته شد.
1. نوشتن عنوان درس روی تابلو کلاس توسط معلم (راهبردهای تکرار و مرور ویژه تکالیف ساده و پایه).
2. گفتن این جمله به دانش آموزان: "آیا مایلید روشی به شما نشان دهم که به راحتی نمره ی بالایی از درس ها بگیرید.
3. نشان دادن نمرات بالای چند دانش آموز که درمطالعه دروس از راهبردهای شناختی استفاده کرده اند.
4. معرفی چند دانش آموز به گروه آزمایش که از راهبردهای شناختی هنگام مطالعهاستفاده کرده و به موفقیت رسیده اند.
ارایه درس جدید:
معلم؛ خوب بچه ها قبل از پرداختن به قسمت اول راهبردهای شناختی بهتر است تعریف کوتاهی از راهبردها و شناخت داشته باشیم و هدف از کاربرد این راهبردها هنگام مطالعه دروس را برای شما دانش آموزان خاطر نشان کنیم. معلم بعد از مقدمه چینی مستقیم به سراغ قسمت اول راهبردهای شناختی، یعنی راهبردهای تکرار و مرور ویژه تکالیف ساده و پایه می رود، و از بچه ها می خواهد به موارد آن یعنی (چندبار روخوانی، چندبار رونویسی، بازگویی مطالب و…) که روی تابلو نوشته شده است توجه کنید.
بعد از جلب توجه داشن آموزان معلم 20 دقیقه اول را به تدریس تاریخ اختصاص می دهد و درس های 1 و2 (یک و دو) را با دانش آموزان مورد مطالعه قرار می دهد. از یکی از دانش آموزان خواسته می شود که بخش هایی از درس اول کتاب تاریخ را برای دوستان خود بخواند و بعد از اتمام خواندنمعلم چند اصطلاح مهم و کلیدی را انتخاب کرده و از بچه های کلاس می خواهد که آن ها را با صدایبلند تکرار، و زیر آن ها خط بکشند. از دانش آموز بعدی خواسته که بخش دیگری را بخواند که در ادامه به چند اصطلاحو شبه جمله می رسیم که بچه هادر به خاطر سپردنآن ها با مشکل مواجه اند.در این جا معلم پیشنهاد استفاده از یادیارها را می دهد. به همین صورت به دروس 12و 16 می رسیمکه پیوستگی معنایی دارند؛ در این میان از بین سطرها، چند سطر مهم و سوال برانگیز به چشم می خوردکه معلم پیشنهاد چندبار نوشتن آن ها را به دانش آموزانارایه داد و از دانش آموزانخواست که در موردآن ها فکر کنند و به طرح سوال ار این قسمت بپردازند (اجرای روش PQ4R). بعد از پایان یافتن وقت تاریخ نوبت به 20 دقیقه درس علوم تجربی می رسد که باردیگرراهبردهای تکرار و مرور را به تریب در مورددرس های 1 و 2 و 6 و 8 برای مطالعه و یادگیری از سوی دانش آموزانبه کار گرفته شد؛و بالاخره 20 دقیقه پایانی به درس زبان انگلیسی اختصاص داده می شود که بار دیگر راهبردهای تکرار و مرو را در مورد درس های 1 و2، 8و9 به تریب از سوی دانش آموزانکلاس برای مطالعه آن ها به کار گرفته شد. نکته ی مهم در حین اجرای راهبردهای تکرار و مرورویژه ی تکالیف ساده و پایه، ارزشیابیتکوینی است که از سوی معلم تقریباًبعد از اجرای تک تک راهبردها اجرا شد،تا دانش آموزانبه نتیجه ی استفاده از این استراتژی پی برده و منظور از راهبردهای شناختی را بفهمند و اجرا کنند. همانطور که قبلاًاشاره رفت، برای اجرای ارزشیابی تکوینی از مطالب کپی شده ی دروس مذکوراستفاده شد، که آن ها را در بین دانش آموزانتقسیم و از بچه های کلاس خواسته شدکه از راهبردهای تکرار و مرور استفاده کرده و مطالب را مطالعه و به حافظه خویش بسپارند و هنگام آزمون های کتبی یا شفاهی از سوی معلم،مطالب به خاطر سپرده شده را بازپس دهند.
هدف کلی جلسه ی دوم:آشنایی با نحوه ی استفاده از راهبردهای تکرار و مرور ویژه ی تکالیف پیچیده هنگام مطالعه، و رابطه ی آن ها با میزان یادگیری و یادداری در دروس حفظی، درکی و کلامی.
اهداف آموزشی: (شناختی- مهارتی)
1. مزیتهای انتخاب نکات مهم مطالب کتاب های تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی در امر یادگیری و یادداری را بر شمارد.
2. با خطر کشیدن زیر مطالبمهم (های لایت کردن)از کتاب های مذکور،بتواند حافظه ی تصویری خویش را در امر یادگیری و یادداری به کار گیرد.
3. از میزان یادگیری و یادداری خود هنگام استفاده از راهبرد برجسته سازی قسمت هایی از کتاب های نامبرده شده گزارشی تهیه نماید.
4.بعد از استفاده از راهبرد رونویسیکردن مطالب مهم و کلیدی دروس تاریخ، علوم و زبان انگلیسی، میزان تسلط خود در امر یادگیری را برآورد کند.
5. میزان ماندگاری مطالب مهم در حافظه، هنگاماستفاده از راهبردهای تکرار و مرور ویژه ی تکالیف پیچیده دروس زبان انگلیسی، علوم تجربی و تاریخ،در یک گزارش به معلمخود اعلام نماید.
اهداف آموزشی (نگرشی)
1. به استفاده از راهبردهای تکرار مرور ویژه ی تکالیف پیچیده هنگام مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی علاقه نشان می دهد.
2. به کاربرد راهبردهای تکرار و مرور و ویژه ی تکالیف پیچیده هنگام مطالعه دروس مذکور توجه نشان دهد.
مهم اهداف ورودی (رفتار ورودی): برای انجام فعالیت های بالا، دانش آموز نیازی به توانایی های زیر دارد:
1. تشخیص نکات مهم مطالب دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی.
2. قدرت نوشت سریع در هنگامکپی کردن مطالب مهم دروس مذکور.
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
انتخاب نکات مهم
خط کشیدن زیر مطالب
برجسته سازی قسمت های مهم
رونویسی یا کپی کردن
آشنایی با تاثیر انتخاب نکات مهمدر یادگیری و یادداری دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی
شناسایی مطالب مهمدروس مذکور و توجه به آن ها
اهمیت توجه به قسمت های مهم دروس مذکوربه عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در یادگیری و یادداری
تعیین میزان تاثیرکپی کردن در یادگیری و یادداری دروس مذکور
جلسه دوم
الگوی تدریس:از الگوی پردازش اطلاعات و روش تدریس تلفیقی مطابق با جلسه اول استفاده شد.
رویکردها و روش های یاددهی- یادگیری: مطابق طرح زیر که به آن طرح نیمه آزمایشی(طرح پیش آموزن – پس آزمون) گفته می شود و در جلسه اول از آن استفاده شد.
رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز:
رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز برای جلسه دوم مطابق همان رسانه ها و مواد آموزشی بکار رفته در جلسه ی اول بود.
مدل کلاس: آرایش کلاس به صورت خطی بود (مطابق جلسه ی اول).
ایجاد انگیزه: از دستورالعمل هایی که در جلسه اول برای برانگیختن انگیزه در دانش آموزان استفاده شد مجدداًدر این جا به کار گرفته شد.
ارایه درس جدید: چون راهبردهای تکرار و مرورویژه ی تکالیف پیچیده است (در جلسه ی دوم) پس درس های (12و 16) از تاریخ، (6و8) از علوم تجربی و (8 و 9) از زبان انگلیسی که دشوار هستند برای این منظور انتخاب شدند.ابتدا دانش آموزان توسط معلم به درس 8 زبان انگلیسی هدایت شدند و نکات مهممربوط به قید و صفت و این که چگونه آن ها را با روش PQ4Rتشخیص دهیم برای دانش آموزان توضیح داده شد. به همین ترتیب برای درس 9 نیز چنین عمل شد.
توضیح اینکه نکات مهم درس 8 یکی صفت است که به وسیلهپسوندهای Tive , Ful و… یا به وسیله معنی مشخص می شود، و دیگری قید است که به وسیله"LY"یا معنی کلمه نیز نشان داده می شود.
درس 9 مربوط به زمان حال و آینده بود،و به دانش آموزانگفته شد که فعل هایی چون Play, Seeو… یا قیدهای زمانی مانند every morning , everydayو….از نشانه های زمان حال می باشند. بعد از اتمام توضیحات مهم ترین قسمت درس یعنی فرمول"قید زمین +مفعول+ فعل ساده+ فاعل"نوشته شد و از بچه هاخواسته شد که جملاتی در این رابطه با این فرمول بنویسند و هیچ گاهفرمول را به تنهایی حفظ نکنند چون سریعاًفراموش می شود. در ادامه از دانش آموزانخواسته می شود که روی برگه های A4 که حاوی جملاتی از درس های 8 و 9هستند فرمول های زمان حال و آینده استخراجکنند و باخودکارهای رنگیزیر مطالب مهم و کلیدی خط بکشند (مانند فعل های ساده، صفت ها، نشانه ی زمان آینده و…) و چند جمله ی مورد علاقه ی خود را با استفاده از فرمول های زمان حال و آینده بنویسند. بعد از مطالعه درس ها (8و 9)از زبان انگلیسی، درس (6) علوم تجربی که به موضوع کار و انرژی اختصاص داشت، می رسیم که باز تمامی راهبردهای تکرار و مرور را برای مطالعه این درس توسط شاگردان به کار گرفته شد و….
معلم در حینفعالیت شاگردان مرتباًارزیابی های تکوینی و تشخیصی خود را به کار گرفت و بازخوردها را به اطلاع دانش آموزان می رساند.
هدف کلی جلسه ی سوم:آشنایی با نحوه ی استفاده از راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه ی تکالیف ساده و پایه هنگاممطالعه، و رابطه ی آن ها بامیزان یادگیری و یادداری در دروس حفظی، درکی و کلامی.
اهداف آموزشی: (شناختی- مهارتی)
1. در خصوص فواید استفاده از واسطه ها در مطالعه دروس زبان انگلیسی، علوم تجربی و تاریخ، و اهمیتتوجه به این موضوع، دلایلی ذکر نماید.
2. ضمن تعریف تصویرسازی ذهنی، گزارشی از میزان یادگیری و یادداری خود هنگام استفاده از این راهبرد در مطالعه دروس مذکور، تهیه کند.
3. در مطالعه بخش هایی از دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی که با استفاده از راهبرد روش مکان ها، می شود به آسانی آن ها را یاد گرفت، مشخص نماید.
4. واژگانی از زبان انگلیسی در درس های 8 و 9 را که می شود با استفاده از راهبرد کلمه کلیدی یادگرفت را مشخص نماید.
5. از میان دروس زبان انگلیسی، علوم تجربی و تاریخ، مطالب درسی را که بیشتر می شود با استفاده از راهبرد سرواژه ها به یادگیریش پرداخت مشخص نماید.
اهداف آموزشی (نگرشی)
1. به استفاده از راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه تکالیف ساده و پایه هنگام مطالعه دروس تاریخ،علوم تجربی و زبان انگلیسی علاقه نشان دهد.
2. به کاربرد راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه تکالیف ساده و پایه هنگام مطالعه دروس مذکور توجه نشان دهد.
اهداف ورودی (رفتار ورودی): برای انجام فعالیت های بالا، دانش آموزا نیاز به توانایی های زیر دارد.
1. توانایی یافتن واسطه های مناسب یا جفت های متداعی در هنگاممطالعه دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی.
2. تشخیص کلمات عینی جهت ساختن رمز تصویری آن ها در ذهن.
3. تمرین جهت استفاده از راهبرد کلمه کلید هنگاممطالعه واژگان درس زبان انگلیسی.
4. استفاده از راهبرد روش مکان ها در مطالعه دروس را قبلاًتمرین کرده باشد.
5. قادر باشد سرواژه هایی هنگام مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسیبسازد که خوش آهنگ بوده و در ذهن بماند.
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
استفاده از واسطه ها
تصویرسازی
روش مکان ها
کلمه کلید
سرواژه ها
شناخت استفاده از واسطه ها و تاثیرش بر یادگیری و یادداری در درس زبان انگلیسی، تاریخ و علوم تجربی
پی بردن به اهمیت استفاده از تصویرسازی ذهنی در یادگیری و یادداری هنگام مطالعه دروس مذکور
بحث در خصوص روش مکان هادر هنگام مطالعه دروس زبان انگلیسی، تاریخ و علوم تجربی
بررسی تاثیرراهبرد کلمه کلید در یادگیری زبان انگلیسی
بررسی رابطه یبین استفاده از سرواژه ها و میزان یادگیری و یادداریمطالب درسی که می شود با اینراهبرد به حافظه سپرد.
جلسه سوم
الگوی تدریس: از الگوی پردازش اطلاعات و روش تدریس تلفیقی که بیشتر از سخنرانی و توضیح دادن استفاده می شود، بهره برداری شد.
مدل کلاس: آرایش کلاس به صورت خطی می باشد.
رویکردها و روش های یاددهی – یادگیری: مطابق طرح زیر که به آن طرح نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون و پس آزمون) گفته می شود.
رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز: رسانه و مواد آموزشی موردنیاز برای این جلسه مطابق همان رسانه ها و مواد آموزشی بکار رفته در جلسه های اول و دوم بود.
ایجاد انگیزه:برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان مطابق جلسه ی اول و دوم عمل شد.
ارایه درس جدید: از کتاب های علوم تجربی، زبان انگلیسی و تاریخ بیشتر به سراغ مطالبی خواهیم رفت که امکان این را داشته باشد که با استفاده از راهبردهایی مانند تصویرسازی ذهنی، واسطه ها، روش مکان ها، کلمه کلید و سرواژه ها، علاوه بر این که دانش آموزآن مطالب را یادبگیرد،قادر باشد برای مدت طولانی و شاید همیشه همان مطالب را در ذهن خود نگه دارد. مثلاًدر درس (2)زبان انگلیسی کلمه "be" که شامل were, was , are, is, am می شود، یک کلمهکلیدی است و بعد از آن کلمه ی صفت می آید. دانش آموزان در شناختصفت با مشکل مواجه بودند. معلم با استفاده از راهبرد "سرواژه" حرف اول پسوندهای صفت ساز مانند ful, tive, ableرا به هم چسباند و کلمه (fat)به معنی چاق را به آن ها ارایه داد. یا به آن ها گفته شد که کلمه را معنی نمایند و به آنپیشوند "تر" در فارسی اضافه کنند، و اگر کلمه معنی دار بود حتماًیک صفت می باشد. مثلاًgoodخوبخوب تر
یا در درس (1و 2) تاریخ با اسامی فراوانی مواجه می شویمکه دانش آموز به وسیله ی راهبرد "سرواژه" به راحتیبسیاری از اسامی را به ذهنمی سپارد. مثلاًاماکن تاریخی، دانشمندان عصرصفوی، هنرمندان آن دوره و نام محصولات صادراتی و وارداتی به وسیلهراهبردهای واسطه ها، روش مکان ها و کلمه کلید به راحتی قابل یادگیریو یادداری هستند.
در این بین معلم مرتباًدانش آموزان را به تمرین فرا می خواندو به وسیله ی مطالبی که قبلاًبه این منظور دربرگه های A4کپی شده بودند، به طور فردی به تمرین پرداختند و از این بابت که به یادگیری دست پیدا می کردند بسیا راضی به نظر می رسیدند.
هدف کلی جلسه چهارم: آشنایی با نحوه ی استفاده از راهبردهای بسط و گسترش معنایی، ویژه تکالیف پیچیده هنگام مطالعه، و رابطه ی آن ها با میزان یادگیری و یادداری در دروس حفظی، ادراکی و کلامی.
اهداف آموزشی: (شناختی – مهارتی)
1. هنگام مطالعه دروس علوم تجربی و تاریخ نکاتی را به زبان خود یادداشت نماید.
2. بتواند در حین مطالعه کتب علوم تجربی و تاریخ، اصل اندیشه را پیدا کرده و آن را به صورت خلاصه بنویسید.
3. قادر باشد به صورت مقایسه ای (قیاس گری) مطالب دروس تاریخو علوم تجربی را به حافظه بسپارد.
4.بتواند بعد از آموخته شدن مطالب درس های مذکور، آن ها را به زبان یا بیان خود بازگو نماید.
5.مطالبی از دروس مذکور که نیاز به بحثبیشتری برای آموخته شدن دارند را ضمن تحلیل روابط شرح و تفسیر نماید.
اهداف آموزشی (نگرشی) :
1. به استفاده از راهبردهای بسط و گسترش معنایی، ویژه تکالیف پیچیده در مطالعه دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی، علاقه نشان دهد.
2. به کاربرد راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه تکالیف پیچیده هنگام مطالعه دروس مذکور توجه نشان دهد.
اهداف ورودی (رفتاری ورودی): برای انجام فعالیت های بالا،دانش آموز نیاز به توانایی های زیر دارد.
1. تشخیص نکات مهم و کلیدی از غیرمهم جهت یادداشت برداری.
2. توانایی یافتن اصل اندیشه از میان مطالب، برای خلاصه کردن.
3. تشخیص این که چه چیزی برای قیاس گری با موضوعی که قرار است یادبگیرد مناسب است.
4. دربازگو کردن مطالب برای هم کلاسی های خود، نحوه ی تدریس را بداند.
5. برای شرح و تحلیل روابط قادر باشد مطالب مهمی را که آموخته است به هم ربط داده و تفسیر کند.
الگوی تدریس: از الگوهای پردازش اطلاعات مانند دریافت مفاهیم و یادسپاری استفاده شده است. روش تدریس معلم – محور یا آموزشمستقیم بود.به عبارت دقیق تر از روش تدریس تلفیقی که بیشتر از سخنرانی و توضیح دادن در آن استفاده می شود بهره برداری شد.
لازم به یادآوری است که روش تلفیقی بیشتر به یادسپاری و یادآوری مطالب ختم می شود. (شعبانی، 1390)
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
یادداشت برداری
علامت گذاری
قیاس گری
خلاصه کردن
شرح و تفسیر و تحلیل روابط
اهمیت موضوع یادداشت برداری و این که برای یادگیری و یادداری کدام یک از درس های مذکور مناسب تر است تا راهبرد یادداشت برداری در مورد آن اجرا شود.
تِز اصلیموجود در یک پاراگرافرا یافته و ضمن علامت گذاری آن، شرحی در کنارش بنویسد.
اندیشه ی موجود در یک پاراگرافاز دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی را استنباط نماید و آن را خلاصه وار بنویسد.
ارتقاءقدرت شرح و تفسیر مطالب آموخته شده جهت نگه داشت بیشتر مطالب و یادگیری عمیق
جلسه چهارم
مدل کلاس: چون از روش تدریس تلفیقی استفاده می شود، بنابراین آرایش کلاس اغلب به صورت خطی بود. (شعبانی، 1390)
رویکردها و روش های یاددهی- یادگیری: مطابقطرح زیر که به آن طرح نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون- پس آزمون) گفته می شود.
به گروه آزمایش، راهبردهای شناختی آموزش داده می شود، و به گروه کنترل هیچ گونه آموزشی در این زمینه ارائه نشد.
رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز: کتاب های درسی تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی پایه سومراهنمایی، وایت برد،ماژیک های رنگی، برگه سفید A4، کپی از مطالب دروس مذکور، جهت تمرین دانش آموزان، نصب تابلویی که راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه ی تکالیف پیچیده روی آن نوشته شده بود.
ایجاد انگیزه:
1. نوشتن عنوان درس بر روی تابلوی کلاس توسط معلم، و پرسیدن این سوال که راهبردهای بسط و گسترش چه کاربردی در مطالعه دارند؟
2. گفتن این جمله به شاگردان کلاس "که آیا مایل هستید روشی به شما نشان دهم که به راحتی نمره ی بالایی از دروس مذکور را اخذ کنید"
3. معرفی کردن دانش آموزانی به کلاس درس که روش یا راهبردهای مذکور را در مطالعه به کارگرفته و به موفقیت نیز رسیده بودند.
ارایه درس جدید: معلم وارد کلاس درس می شود، و ضمنسلام و احوالپرسی با بچه ها موضوع تدریس را روی وایت بردمی نویسد، و هم چنین راهبردهای بسط و گسترش معنایی ویژه ی تکالیفپیچیده را به طور آماده شده در کنار وایت برد نصب می کند. بچه ها کتاب علوم تجربی و درس های (1و 2)را برای مطالعه آماده کرده و موضوع آن ها اتم و ترکیب های شیمیایی بود. پاراگراف ها یکی یکی توسط بچه ها خوانده شد و معلم به کمک شاگردان اقدام به پیدا کردن نکات اصلی، تزهای اصلی و یا اصل اندیشه هانمود. در این بین، بچه ها دست به خلاصه نویسی و یادداشت برداری زده و هرجا که لازم بودعلامت گذاری می کردند.مثلاً نکات مهم شامل ذراتدرون اتم با نام های الکترون، پروتون و نوترون بود و معلم راهبرد قیاس را برای مطالعه ی این قسمت به بچه ها معرفی کرد.معلم به آرامی وارد بحث مولکول ها و پیوندهای اتمی شده و از تصاویر از پیش آماده شده برای مطالعه این قسمت استفاده نمود. دانش آموزان در این قسمت به زبان خود از مطالب یادگرفته شده خلاصه نویسی کرده و…
درس بعدی تاریخ بود که از پیش نحوه ی روی کارآمدن "سلسله ی صفویان" را در پاراگرافی 10 خطیبرای دانش آموزان روی برگه کپی شده بود، و از شاگردان خواسته شد تا در 2 خط و فقط اندیشه و نکات اصلی روی کارآمدن یا به حکومت رسیدن سلسله صفویان را بنویسید، و معلم به طور مداوم اشتباهات آن ها را گوشزد می کرد.
در درس زبان انگلیسی، این جلسه را اختصاص به واژگانی دادیم که برای املاء حتماً مورد سوال هستند.مثلاً در واژه ی "book"یکی از "O"ها جا می گذارند و دانش آموز فکر می کند که صدار "O" را دارد پس حتماً یک حرف دیگری باید جاگذاری نماید، بنابراین دچار اشتباه می شود. یا در واژه " university" طراح سوال S را حذف کرده و دانش آموز به جای آن حرف "C "را جای گذاری می کند. بنابراین از راهبردهای علامت گذاری و یادداشت برداری برای رفع این نقیصه استفاده شد و….
*هدف کلی جلسه ی پنجم: آشنایی با نحوه ی استفاده از راهبردهای سازمان دهی ویژه ی تکالیف ساده و پایه هنگام مظالعه، و رابطه ی آن با میزان یادگیری و یادداری در دروس حفظی، درکی و کلامی
*اهداف آموزشی: (شناختی- مهارتی)
1.بعد از مطالعه درس های 1،2،3،4 زبان انگلیسی، بتواند واژگان این درس ها رادرقالب فعل،صفت و قید دسته بندی نماید.
2. بعد از مطالعه درس 2 علوم تجربی، بتواند فرمول ها، داده ها و مجهولات مساله ها را به خوبی دسته بندی نماید.
3.بعد ازز مطالعه درس های 1 و 2 تاریخ، بتواند پادشاهان، مدت حکومت و اقدامات مهم آن ها را به صورت سلسله مراتبی بنویسد.
*اهداف آموزشی( نگرشی)
1.به استفاده از راهبردهای سازمان دهی ویژه تکالیف ساده و پایه در مطالعه دروس تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی علاقه نشان دهد.
2. به کاربرد راهبردهای سازمان دهی ویژه ی تکالیف ساده و پایه در مطالعه دروس مذکور توجه نشان دهد.
اهداف ورودی( رفتار ورودی) : برای انجام فعالیت های بالا، دانش آموز نیاز به توانایی زیر دارد.
1.تشخیص پسوندها و پیشوندهای فعل ساز، صفت سازو قید ساز.
2. صورت مساله را به خوبی بفهمد.
3. تفاوت سال های قمری و شمسی را بداند.
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
دسته بندی اطلاعات در قالب:
الف-حیوانات
ب-گیاهان
ج-سلسله مراتبی
نوشتن گزارشی در رابطه با میزان تاثیر راهبرد سازمان دهی برمطالب مورد مطالعه.
مطالعه کردن درس تاریخ به صورت سال های قمری و صعودی
درک صورت مساله ها هنگام خواندن آن ها
دسته بندی واژگان زبان انگلیسی براساس نوع کلمه
جلسه پنجم
*الگوی تدریس: الگوهای پردازش اطلاعات استفاده شد( مطابق جلسه ی چهارم)
* مدل کلاس: مدل کلاس به صورت خطی( مطابق جلسه ی و چهارم)
* رویکردها و روش های یادهی-یادگیری: رویکرد و روش یاددهی- یادیگیری مطابق جلسه چهارم بوده و به صورت یعنی،فقط به گروه آزمایش راهبردهای شناختی آموزشی داده شد.
* رسانه و مواد آموزشی مورد نیاز: مطابق جلسات 1 تا 4 از رسانه و مواد آموزشییکسانی استفاده شد
* ایجاد انگیزه: برای ایجاد انگیزه از روش هایی استفاده شده در جلسه ی چهارم استفاده شده
* ارایه درس جدید: معلم وارد کلاس درس می شود و بعد از سلام و احوالپرسی 20 دقیقه اول را به حضور غیاب، جواب به سوالات و مشکلات جلسه ی قبل شاگردان و بلاخره ارزشیابی آغازین و ایجاد انگیزه برای ورود به درس جدید اختصاص می دهد. در 20 دقیقه دوم معلم به کمک دانش آموزان به مطالعه درس های اول و دوم با موضوعیت تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و اقدامات مهم صفویانمی پردازد. آن چه در این میان مهم به نظر می رسد سازمان دادن به مطالب مطالعه شده است، یا به طور نظامدار مطالعه کردن است. لذا اگر بخواهیم درس های (1 و 2) تاریخ پایه سوم راهنمایی را با استفاده از راهبرد سازمان دهی مطالعه نماییم، از دانش آموزان رسم چنین جدولی درخواست می شود:
مقوله ها
پادشاهان
فرهنگی
سیاسی
اقتصادی
اجتماعی
اقدامات مهم
شاه اسماعیل اول
907-930 ق
شاه تهماسب اول
930-984 ق
شاه اسماعیل اول
984-985ق
شاه محمد خدابنده
985-996ق
بعد از اتمام تاریخ، نوبت به 20 دقیقه سوم که به زبان انگلیسی اختصاص دارد، می رسد. برای مطالعه درس های (1و 2) باز می توان جدولی به شرح زیر از سوی دانش آموزان رسم شود. در ضمن این جدول می تواند به اندازه دلخواه گسترش داشته باشد:
واژگان
نوع کلمه
wallet
is
tall
slow
bad
carefully
play
فعل
صفت
اسم
قید
×
و20 دقیقه آخر به درس علوم تجربی اختصاص دارد که می توان از راه سازمان دادن حجم وسیعی از اطلاعات را یاد گرفت و به راحتی همان اطلاعات را از حافظه ی بلند مدت فرا خواند.
*هدف کلی جلسه ی ششم: آشنایی با نحوه استفاده از راهبردهای سازمان دهی ویژه ی تکالیف پیچیده هنگام مطالعه، و رابطه ی آن ها با میزان یادگیری و یادداری در دروس درکی، حفظی و کلامی
* اهداف آموزشی (شناختی – مهارتی) :
1.از سرفصل ها یا عناوین دروس تاریخ،زبان انگلیسی و علوم تجربی فهرست تهیه نماید.
2. متن درس های انتخاب شده از تاریخ، زبان انگلیسی و علوم تجربی را به طرح، نقشه یا نمودار تبدیل کند.
3.اندیشه های اصلی مطالب دروس زبان انگلیسی، علوم تجربی و تاریخ را به صورت طرح درختی خلاصه نماید.
4. از مطالب فرایندی دروس علوم تجربی، زبان انگلیسی و تاریخ،نمودار گردشی(جهت توضیح دادن) استفاده نماید.
5. برای مطالب دروس تاریخ،علوم تجربی و زبان انگلیسی،نقشه مفهومی و الگوی مفهومی تهیه نماید.
* اهداف آموزشی (نگرشی)
1.به استفاده از راهبردهای سازمان دهی ویژه ی تکالیف پیچیده در مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی علاقه نشان دهد.
2.به کاربرد راهبردهای سازمان دنهی ویژه ی تکالیف پیچیده در مطالعه دروس تاریخ، علوم تجربی و زبان انگلیسی توجه نشان دهد.
* اهداف ورودی ( رفتار ورودی) : برای انجام فعالیت های بالا، دانش آموز نیاز به توانایی زیر دارد
1.عناوین یا سرفصل های دروس مذکور را با حوصله شناسایی و بنویسید .
2. منظور از کارد طرح (نقشه) یا نمودار را درک نماید.
3. اندیشه های اصلی مطالب دروس مذکور را تشخیص دهد.
4. منظور از کاربرد نمودار گردشی را بفهمد.
5. تعریف نقشه مفهومی و الگوی مفهومی را بداند.
*الگوی تدریس: از الگوهای پردازش اطلاعات و روش تدریس تلفیقی مطابق با جلسات چهارم و پنجم استفاده شد.
*مدل کلاس: مدل کلاس به صورت خطی بود( مطابق جلسه های 1 تا 5)
شناسنامه درس
مفاهیم
هدف ها
جلسه
تهیه فهرست عناوین تبدیل متن به طرح و نمودار
تبدیل اندیشه های اصلی به طرح درختی
استفاده نمودارگردشی برایتوضیح
استفاده نقشه مفهومی برای توضیحدادن وخلاصه کردن
آشنایی با این روش مطالعه و تاثیرش بر میزان یادگیری و یادداری مطالب مطالعه شده.
تعیین میزان تاثیر تبدیل متن به طرح بریادگیری و نگه داشت مطالب شده.
در مورد استفادهاز نمودار گردشی هنگام مطالعه با هم شاگردی ها بحثبپردازد.
اهمیت توجه به نقشه مفهومی یا الگوی مفهومی و آثار عدم توجه به آن
جلسه ششم
*رویکردها و روش های یاددهی -یادگیری: رویکرد و روش یاددهی-یادگیری مطابق با جلسه های(1تا5) طبق الگوی زیر بود
*رسانه مواد آموزشی موردنیاز: از رسانه ها و مواد آموزشی جلسات گذشته استفاده شد.
*ارائه درس جدید: معلم وارد کلاس شده و بعد از سلام و احوالپرسی (20) دقیقه اول را به حضور و غیاب،ارزشیابی آغازین،ایجاد انگیزه و… اختصاص داد.(20) دقیقه دوم به درس تاریخ اختصاص یافت که درس های دوازدهم و شانزدهم راشامل می شود و با کمک دانش آموزان و با به کارگیریراهبردهای سازماندهی به مطالعه آن ها پرداخته شد. عنوان اصلی درس شانزدهم "نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران" می باشد، بنابراین به نوشتن عنوان های فرعی می پردازیم:1-شکل گیری نهضت 2-تصویب قانون ملی شدن نفت 3- توطئه های انگلستاندر برابر نهضت ملی شدن نفت 3- قیام (30) تیر4- بروز اختلاف در نهضت 5- کودتای (28)مرداد. عنوان اصلی اصلی درس شانزدهم "ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی" نیز می باشد که به همین ترتیب سرفصل های فرعی آن را به شرح زیر می نویسیم:1-برپایی نظام جمهوری اسلامی 2- توطئه ها و تلاش های دشمنان 3- دوران دفاع مقدس ملت ایران.
اگر بخواهیم زیر عنوان های درس شانزدهم را به صورت یک طرح درختی در آوریم تقریباً به صورت زیر می باشد :
به همین ترتیب برای توضیح ساختمان اتم در عناصر در درس یکم تجربی در 20 دقیقه سوم می توانیم در ابتدا الگوی مفهومی را روی تابلو رسم نماییم، و سپس به توضیح ذرات داخلی آن بپردازیم که چگونه الکترون ها برروی مدارهای خود در حال گردش هستند و با الکترون های اتم های دیگر به طور مشترکی ترکیبی را می سازند که نام آن مولکول است و از پیوند کووالانسی بوجود می آید. تمام اجرای این فرآیند ها با ارزشیابی از سوی معلم همراه بوده و تمرین دانش آموزان بر روی برگه همواره ادامه داشته است. ابراز رضایت و خسته نشدندانش آموزان در طول این 6 جلسه چیزی بود که توجه پژوهشگر را به خود جلب کرده بود.
1- Validity
2 – Reliability
3- Content validity Ratio
4- Lawshe
5-Coefficient alpha Coronach
—————
————————————————————
—————
————————————————————