ADHD
کودکان با کمبود توجه – بیش فعالی
اختلال نقص توجه توام با بیش فعالی
Attention Deficit Hyperactivity Disorder
ADHD
مایکل فیلیپس قهرمان المپیک با 22 مدال طلا در کودکی مبتلا به ADHD بوده اند.
(ADHD)
تعاریف
نشانه ها
مفاهیم
تاریخى
طبقه بندی
اختلال
معیارهاى
تشخیصى
شیوع
ADHD
سن و هوش
اختلالات توام
با ADHD
سبب شناسی
آسیب شناسى
تشخیص
افتراقى
(ADHD
ناتوانى هاى ویژه یادگیرى
سنجش ADHD
درمان
ADHD
تشخیص ADHD بر اساس DSM-5
بیش فعالی و بی توجهی؛ بایستی بسیار بیشتر از سطح نرمال آن برای مرحله رشدی کودک باشد.
این (بیش فعالی و بی توجهی) تنها به یک محیط خاص مثلا (خانه) محدود نشود.
حضور حداقل در دو محیط مختلف باشد(مدرسه، خانه و…)
این علایم بایستی حداقل قبل از 12 سالگی بروز کرده باشد.
نکاتی در شناسایی اختلال نقص توجه
دشواری در تمایز میان اختلال نقص توجه و رفتار های طبیعی
گزارش کامل والدین / معلم / مشاهده و بررسی بالینی دانش آموز/آزمون وکسلر
خطر بکار بردن مکرّر لفظ نقص توجه یا بیش فعال
آسیب رسیدن به عزت نفس به خاطرتشخیص گذاری غلط
توجه به شدت و مدّت علائم
بزرگان تاریخ که یا اختلال نقص توجه داشته اند یا به خاطر افت های تحصیلی و مشکلات سازشی در مدرسه از نظام مدرسه کنار گذاشته می شوند: موتسارت، برنارد شاو ،ادیسون ، انشتین،ادگارآلن پو ،سالوادور دالی،لینکلن
تخلیه انرژی به شکل سالم
تامس کودک بیش فعال
شیطنت یا بیش فعالی
بی قراری نسبت به سایر کودکان
خصوصیات بالینی
حساسیت زیاد و آشفتگی بی جهت نسبت به محرک های محیطی
پرجنب و جوش ،کم خواب و بسیار گریان
نداشتن تحمل در انتظار کشیدن
خلق ناپایدار
سانحه پذیری
اختلال بیش فعالى/کمبود توجه
یک اختلال مزمن وشایع کودکان است .
با سطح فعالیت نامنا سب رشدى.
تحمل محرومیت پایین.
تکانشگرى.
رفتارهاى کم سازمان یافته.
آشفتگى و ناتوانى در نگهدارى توجه و تمرکز مشخص مى شود.
(انجمن روانپزشکى آمریکا،APA،2000)
تعریف
نشانه هاى ADH D
با آسیب در چندین ناحیه از عملکرد مشخص مى شود.
پیشرفت تحصیلى .
سلوک در مدرسه.
ایجاد مشکل برای
والدین .خواهر و برادرها .
مشکل ارتباط اجتماعی.
براى اولین بار در اوایل قرن نوزدهم
توسط هاینریش هافمن
با توصیفى که از ”زنى بیقرار“ ارایه کرد به محافل علمی شناسانده شد.
در سال 1902 به صورت اختلال بالینى شرح داده شد.
در سال 1937.
اولین گزارش استفاده از داروهاى محرک براى درمان بیش فعالى منتشر شد.
مفاهیم تاریخى
بعد از جنگ جهانى اول :
برخى از کودکان و نوجوانان به سندرم رفتارى بعد از آنسفالیت دچار شدند.
که مشخصه آن.
پرتحرکى.
ناهماهنگى.
ناتوانى در یادگیرى.
رفتار تکانه اى .
پرخاشگرى .
که از آن به عنوان سندرم ”پر جنبشى“ یاد مى شدو تا بعد ها نیز به قوت خود باقى ماند.
آسیب مغزى جزی:
اصطلاح دیگرى است که بعدها مورد توجه قرار گرفت. بعدها از اهمیت این اصطلاح نیز کاسته شد.
در 1980 درِ DSM-IIبه اختلال کمبود توجه“ ADD تغییر نام داد
و مجموعه اى از اصول منطقى از معیارهاى تشخیصى طرح گردید.
در سال 1987 DSM-III
در تجدید چاپ به هر دو شکل کمبود توجه و بیش فعالى وزن یکسانى داده شد.
براى ایجاد تشخیص ADHD بر اساس DSM5
سه زیر مجموعه براى ADHD معین گردید:
الف) نوع بى توجه Inattentive
ب) نوع بیش فعال/تکانشگر Hyperactivity/Impulsivity
ج) نوع ترکیبى (شامل نشانه هاى بى توجهى و بیش فعالى/تکانشگرى)
Combined type
در DSM5
تصمیم گیرى تشخیصى با تمرکز بر روى 9 مورد از نشانه هااست.
یکى سری مربوط به نشانه هاى بى توجهى.
دیگرى مربوط به بیش فعالى/تکانشگرى .
مشاوران باید وجودحداقل شش یا نه مورد از این رفتارها را براى تشخیص ADHD از نوع بى توجهى یا نوع بیش فعالى/تکانشگرى مشخص کنند.
براى تشخیص نوع ترکیبى ADHD.
بیش از شش مورد از هر دو سری باید حضور داشته باشند.
معیارهاى تشخیصى براى ADHD
این رفتارها باید:
پیش از سن دوازده سالگى.
در طول حداقل 6 ماه اتفاق افتد.
کثرت وقوع آن باید بالاتر از سطح قابل مقایسه رشد کودکان بیان شده باشد.
این موارد باید در 2 موقعیت یا بیشتر رخ دهد.
برخورد واضحى بر عملکردهاى روانشناختى داشته باشد.
ازعوارض انواع بیمارى هاى ذهنى یا اختلالات یادگیرى که ممکن است حضور آنها بیشتر واضح باشد، نباشد.
معیارهاى تشخیصى براى ADHD
.6مورد یا بیشتر از نشانه هاى اشاره می شود
. براى حداقل 6 ماه
با حدى از ناسازگارى و از هم گسیختگى سطح رشد.
.
تمرین
می توانید ذکر کنید.
.تشخیص اختلال کمبود توجه
اغلب توجه خود را به جزییات از دست مى دهند یا ازروى بى دقتى در تکالیف مدرسه، کارها یا فعالیت هاى دیگر مرتکب اشتباه مى شوند.
اغلب توجه خود را در تکالیف یا فعالیت هاى بازى به سختى بدست مى آورند.
اغلب به نظر میرسد زمانى که با آنها در جهت خاصى صحبت مى شود، گوش نمى دهند.
اغلب آموزش ها را دنبال نمى کنند و در تمام کردن تکالیف مدرسه، کارها و وظایف محول شده به آنها با شکست مواجه مى شوند.
اغلب در سازمانبندى کردن وظایف یا فعالیت ها مشکل دارند.
اغلب از مشغول شدن به وظایفى که نیازمند بدست آوردن کوشش هاى ذهنى است. (همچون تکالیف مدرسه وخانه)، اجتناب مى ورزند، نفرت دارند یا بى میل هستند.
اغلب وسایل خود را گم مى کنند (یعنى اسباب بازى ها، وسایل مدرسه، کتاب ها یا لوازم التحریر).
اغلب فعالیت هاى روزانه خود را فراموش مى کنند.
.تشخیص بیش فعالى/تکانشگرى
.6مورد یا بیشتر از نشانه هاى اشاره می شود
. براى حداقل 6 ماه
با حدى از ناسازگارى و از هم گسیختگى سطح رشد.
.
تمرین
می توانید ذکر کنید.
.- بیش فعالى
اغلب با دست ها یا پاهاى خود ضرب مى گیرند یا در جاى خود پیچ و تاب مى خورند.
اغلب جاى خود را در کلاس یا دیگر موقعیت ها که از آنها خواسته شده که سر جاى خود بنشینند، ترک مى کنند.
اغلب در جاهایى که نا مناسب است به سرعت مى دوند یا مى پرند. (در نوجوانان یا بزرگسالان ممکن است به احساسات ذهنى از بى قرارى محدود شود.)
.- بیش فعالى
اغلب درمشغول شدن یا بازى کردن درفعالیت هایى که کاملا ذهنى است، مشکل دارند.
اغلب در حال دویدن هستند یا انگارموتورى روى آنها سوار کرده اند.
اغلب بسیار سریع صحبت مى کنند.
.
تکانشگرى
اغلب قبل از اینکه به طور کامل از آنها سوال شود، با عجله پاسخ مى دهند.
اغلب براى منتظر ماندن بسیار مشکل دررند. اغلب مانع دیگران مى شوند یا خود را به زور جا مى دهند (یعنى در گفتگو یا بازى دیگران دخالت مى کنند).
فاکتورهای تشخیصی دیگر
ب) بعضى از نشانه هاى بیش فعالى/تکانشگرى یا کمبود توجه که باعث آسیب رسانى مى شوند قبل از هفت سالگى ظاهر مى شوند.
پ) بعضى از آسیب هاى حاصل شده از این نشانها در دو یا بیش از دو موقعیت ظاهر مى شوند.
(یعنى در مدرسه[یا سر کار] و در خانه).
ت) از این نشانه ها باید آسیب هاى قابل توجه بالینى درجامعه، دانشگاه یا عملکردهاى حرفه اى ظاهر مى شوند.
ث) این نشانه ها نباید منحصراّ در یک محیط رخ دهد.
شیوع
DSM5 با استفاده از معیارهایى مشخص مى کند
که تقریبا‍ً 3 تا 7 درصد از کودکان مدرسه رو.
بیش فعالى/تکانشگرى و نوع ترکیبى.
در بین کودکان کوچک بسیار معمول تر از نوع کمبود توجه است.
(به دلیل اینکه توجه در مدرسه بیشتر ضرورى است.)
ADHD اغلب در پسران بیشتر از دختران رخ مى دهد.( توقعات فرهنگى)
دختران اغلب تشخیص بى توجهى براى آنها داده مى شود.
شیوع
بسیارى از والدین کودکان ADHD اظهار مى کنند :
کودک نوپایشان بسیار فعال، پر تنش و مدعى است.
بیشترین واولین علامتهای واضح ناتوانى نامناسب رشد، کمبود توجه و رفتار هاى بیش فعال در ADHD از سن 3 تا 4 سالگى رشد مى کند.
توانایى نشستن تا مدتى، نگه داشتن توجه، منع رفتارهاى تکانشى، سازمان دادن به اعمال و دنبال کردن آموزش، اعمالى هستند که در مدرسه انجام مى پذیرند.
به همین خاطر براى تعداد معدودى از کودکان، نشانه هاى ADHD ممکن است تا سن 6،5 سالگى برابر با ورود به مدرسه آشکار نشود.
برآورد شیوع
از لحاظ تاریخى.
این موضوع باورپذیر است که نشانه هاى ADHD قبل و در طول نوجوانى تخفیف مى یابد.
اما بیش از 70درصد کودکان ADHD در کودکى نشانه ها را در طول نوجوانى و بزرگسالى ادامه مى دهند.
بسیارى از یادگیرى ها این مشکل را حل مى کند و نهایتاً سازگارى آمارى را در بزرگسالى بوجود مى آورد.
برآورد شیوع
ADHD سن و هوش
هیچ نوع محدودیت سنى براى بروز ADHD وجود ندارد.
ADHD در هر سطح هوشى رخ مى دهد.
اما بیشتر افراد احتمال دارد از لحاظ هوشى در سطح متوسط یا بالاتر از متوسط باشند.
ADHD ممکن است در کودکان باهوش تر، بروز کند که در این صورت عملکردهاى هوشى آن ها را در سطح متوسط یا پایین تر از متوسط نشان مى دهد.
ADHD، سن و هوش
اختلالات توام با ADHD
اثبات شده است که ADHD معمولاً با حضور یک یا بیشتر از اختلالات روانپریشى همراه است.
بیش از 2 از 3 کودک با ADHD در جوامع بزرگ براى یک یا بیش از یک تشخیص دریافت می کنند.
نارسایى هاى یادگیرى نیز در ADHDعادى است.
کودکانى که ADHD دارند، داراى اختلالات خواب نیز هستند .
اختلالات توام با ADHD
بیشترین اختلالات معمولى که همراه ADHD وجود دارد.
اختلال بى اعتنایى مقابله اى
اختلال سلوک
اختلال افسردگى و اضطراب.
اختلال دو قطبى.
اختلال تیک.
اختلال وسواس اجبارى.
اختلال اوتیسم کودکى .
اختلالات توام با ADHD
علل ADHD
علت واحدى براى ADHD نمى توان متصور شد.
– آمادگى ارثى مى تواند یکى از این دلایل باشد. مطالعات مختلف این امر را نشان داده است.
مطالعات دیگرى میزان پایین بودن دوپامین و سرتونین خون افراد مبتلا به ADHD را نشان مى دهد.
سبب شناسى
برخى مطالعات وجود ناهنجاریهایى را در بخش هاى مختلف مغز نشان مى دهد که این ناهنجاریها بیش تر در قسمت پیشانى مغز وجود دارد.
در یک مطالعه نشان داده شد که الکتروانسفالوگرام بزرگسالانى که در کودکى ADHD داشتند متفاوت از کسانى بود که ADHD نداشتند.
همین طور انواع آسیب هاى مغزى با افزایش خطر ابتلا به ADHD همراهند.
لیکن هیچکدام از آنها در اکثریت کودکان دچار ADHD به اثبات نرسیده است.
سبب شناسى
الف- حداقل 7یا 8 ژن نقش دارند و اکثر آن ها باعث ناهنجاری هایی در نور و ترانسمیترهای
(انتقال دهنده ها) مغز می شوند از جمله در دوپامین، نورایی نفرین، و سروتونین
MRI مغز کودکان ADHD نشان داده است که مغز آن کوچکتر از مغز کودکان سالم است.
مناطقی که حجم ترند عبارتند از قطعات پیشانی، گیجگاهی، آهیانه ای، پس سری،
کورتکس پیشانی و مخچه و هیپوکامپ که تنظیم توجه را به عهده دارد.
مغزADHD ها در یک حالت برانگیختگی پایین قرار دارد و بنابراین باید
از محرک ها استفاده کنیم تا فعالیت نرونی مغز تقویت شود.
ب- ناهنجاری در مغز
عوامل پیش از تولد
سیگار کشدن و الکل نوشیدن ما در طول بارداری
زودرس بودن نوزاد
افزایش میزان سرب خون ناشی از مصرف مواد مخدر
علت های پسیکولوژیک
(روان شناختی) ADHD
روش های تربیتی ناکارآمد والدین( محافظه و مستبدانه بوده) والدین رفتارADHD را تشدید می کنند.
سختگیری بیش از حد والدین باعث می شود که فرزندان لجبازی و نافرمانی بیشتری داشته باشند.
در بعضی مواقع توجه والدین به این رفتارها (بیش فعالی) نقش پاداشی یا تقویت را ایفا می کند و باعث افزایش این رفتارها می شود
همچنین توجه قابل ملاحظه اى بر روى نقش ترکیبات غذایى.
بویژه، افزودنى هاى غذایى و شکرهاى تصفیه شده.
هر چند بدیهیات علم این فرضیات را ثابت نکرده است.
سبب شناسى
سبب شناسى
رویکرد یکپارچگى حسى از سوگیرى بیش از حد حسى در این کودکان سخن مى گوید.
در این رویکرد کودکان به علت آستانه تحریک پایین.
داراى ثبت حسى محیطى بالایى هستند.
به خاطر همین حساسیت بالا نسبت به درون دادهاى حسى دچار بى توجهى و تکانشگرى مى شوند.
-سبب شناسى
محیط اجتماعى.
کودکانى که فقدان یا جدایى را در اوایل زندگیشان تجربه کرده بودند.
مطالعات کلاسیک جان بالبى.
محرومیت مادرى مى تواند به رفتارهاى بیش فعالى و کمى توجه منجر شود.
–
یک مدل ترکیبى بهترمى تواند ازتوجیه سبب شناسى برآید.
معمولاً نشانه هاى مرضىADHD توسط فشارروانى، موقعیت هاى آشفته و درهم ریخته و درخواست مداوم براى انجام کارى تشدید مى شوند.
فرد بزرگسالى که جو پایدار و حمایت آمیزى را فراهم مى کند، اغلب مى تواند بارزترین تظاهرات ADHD را در کودکان فرو بنشاند.
در عین حال کودکى که داراى آمادگى ارثى است، احتمالاًازوالدینى برخورداراست که قادر نیستند محیط خانواده را سروسامان دهند.
بنابراین کودکى که نیازمند محیط امن و حمایت آمیزى است در اکثر اوقات از آن محروم است و محیط روانى اجتماعى مذکور او را براى ابتلا به استعداد ارثى همراه مى سازد.
دربسیارى از کودکان استرس زا است.
باعث ایجاد مشکلات بیشترى در طولانى مدت در مقایسه با مسایل اولیه مانند عدم تمرکز، افزایش فعلیت و رفتار زود انگیخته براى کودکان دربرداشته باشد.
رفتارهاى تکانه اى و توجه کم به مسایل اجتماعى ممکن است باعث شود که بسیارى از کودکان با ADHD غیر اجتماعى جلوه کرده و سبب طردشدن آنها از طرف خانواده هایشان گردد.
اگر اطرافیان این رفتارها را جدى بگیرند بازخورد آن باعث ایجاد اعتماد بنفس پایین، انزواطلبى و افسردگى در این کودکان مى گردد.
اگر این رفتار از طرف اطرافیان نادیده گرفته شود ممکن است در کودک باعث ایجاد یک حالت شقاوت و بیرحمى گردد و اطرافیان را به ستوه آورد.
آسیب شناسى
وجود همزمان اختلالات یادگیرى در کودکان دچار ADHDسبب طرد شدن بیشتر آنها از طرف والدینشان مى گردد.
پایین آمدن عزت نفس این کودکان به علت شکست در مهارت هاى اجتماعى.
ایجاد یک سیکل معیوب رفتار اجتماعی.
کاهش عملکرداجتماعی این کودکان از سایر همسالانشان.
عدم پختگى کافى عملکردهای اجتماعی.
تمایل به همبازى شدن با کودکان کم سن و سال تر از خودشان.
آسیب شناسى
پرسشنامه ها و مقیاسهای ADHD
مانند تست ADHD کانر.
مقیاس علامتى DSM-IV (شرح ازهردو والد ومعلم)
پرسشنامه مخصوص .ADHD
اگر کودک زمان قابل ملاحظه اى را در محیط ساختارى دیگری همچون برنامه هاى بعد از مدرسه صرف کند.
نکات مهم در تشخیص بهتر ADHD :
تفاوت های فرهنگى.
انتظارات کودکان و والدین.
سطح سلامت روانى خانواده و کودک.
جنس و نژاد.
مشاهدات رفتارهاى کودک و ارتباط متقابل میان والد-کودک در اتاق انتظار کلینیک ودر طول مصاحبه.
Neurodevelopmental Disorders
DSM 5
Several inattentive and hyperactive – impulsive symptoms were present prior age to 12 years
اختلال نقص توجه توام با بیش فعالی
سه نوع فرعی
الف – اختلال نقص توجه/ بیش فعالی نوع عمدتا عدم توجه
ب – اختلال نقص توجه/ بیش فعالی نوع بیش فعالی – تکانشگری
ج – اختلال نقص توجه/ بیش فعالی نوع ترکیبی
Three Sub-Types of ADHD • Predominantly inattentive type
• Predominantly hyperactive type • Mixed Type
*دو نوع دیگر از اختلال در مورد نوجوان و بزرگسالان
الف- اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در حال بهبودی نسبی: نشانه ها وجود است اما نشانه ها آن قدر شدید نیستند که او را مشمول سه نوع اختلال کنند . نشان می دهد قبلا“ مشکل وجود داشته است .
ب – اختلال نقص توجه/ بیش فعالی که در جای دیگر مشخص نشده است . ابتلا با این اختلال قطعی نیست
The term “Attention Deficit Hyperactivity Disorder” is misleading.
ADHD is NOT the result of any deficits in attention (Barkley, 2005).
ADHD is the result of self-control and self-regulation deficits (Barkley, 2006).
Difficulties with inhibiting behavior appear symptomatically as attentional problems.
Self-Control and attention are separate functions and involve clearly different anatomical regions of the brain.
4 نوع رفتار به عنوان شاخصه این کودکان (لوگی و روزنتال 2002)
1- Inhibiting behavior
2- Rule – govern behaviors
3-Inconsistence
4- Motivation problems
4 نوع رفتار به عنوان شاخصه این کودکان (لوگی و روزنتال 2002)
Rule – govern behaviors
ضعف در رفتار های کنترل قانون و مقرّرات :
هنگامی که افراد ، اهدافی را برای خود تعیین می کنند و سپس برای رسیدن به آن ها تلاش می کنند ، در واقع در حال استفاده از رفتار های rule – govern هستند . بنظر می رسد این نوع رفتار ، به افراد کمک می کند که رفتار هایشان را در طول یک دوره زمانی بلند مدّت ، حفظ کنند تا با سازمان دهی پاسخ ها ، به اهداف آتی خود برسند . در واقع این گونه رفتار ها ، باعث ارتقای استدلال اخلاقی و رفتار های خود تنظیمی می گردند . کودکان ADHD در این نوع رفتار ، دچار مشکل می باشند . بنظر می رسد کودکان ADHD در رشد " گفتار درونی" که در پیروی از قوانین ، دستورات و درخواست ها ، کمک کننده هستند ، ضعیف عمل می کنند . این گفتار درونی شده ، یک کنترل مهم بر رفتار تلقی می شود که پاسخ های فرد را از محیط آنی به سوی منابع کنترل درونی تغییر می دهد .
طبقه بندی اختلال
الف- طبقه بندی مولفه ای یا طبقه ای
اشکالات :
زیر خط برش
میزان تشابه کودکان دارای اختلال . نوع مداخله
اختلالات همراه
ب- طبقه بندی بعد نگر یا پیوستاری
61
Myths About ADHD
1) Only affects children
2) Disappears in adolescence
3) Does not affect adults
4) Ritalin has paradoxical effects in children not in adults
62
Myths About ADHD
5) Consequently it does not work in
adults
6) Dangerous drug because possibility of
addiction
دو روش مهم درمانى براىADHD وجود دارد.
1- استفاده از داروها.
2-استفاده از رفتاردرمانى .
روشهاى دیگر ی که بر رژیم غذایى و وضع تغذیه متمرکزاند هم وجود دارد که اثبات علمی ندارد.
.
درمان
ADHD درمان
رفتار درمانی Behavior therapy شامل حساسیت زدایی منظم اصول شرطی سازی کلاسیک، کنشگر، شکل دهی رفتار
شناخت درمانی cognitive therapy
درمان شناختی – رفتاری cognitive- Behavior therapy/cb5
دارودرمانی: استفاده از محرک ها (استیمولانت ها) چون فعالیت مغز ADHD ها در یک حالت برانگیختگی پائینی قرار دارد و فعالیت نرونی کافی ندارد و بایستی از محرک های مثل ریتالین وسیلرت استفاده شود تا اینکه فعالیت مغز بتواند شلیک نورونی شدیدتر داشته باشد.
آرام بخش ها دراین افراد ADHD اثر معکوس دارد و بیماری را تشدید می کند. مانند الکل.
درمان
دارو درمانى
این روش یکى از روش هاى درمانى استاندارد در خیلى از جوامع است.
مشهورترین این داروها داروهاى محرک است.
اثرات این داروها در کاهش علایم اصلى ADHD، مثل اختلال توجه، رفتارهاى تکانه اى و افزایش فعالیت، کاملاً شناخته شده اند.
بنظر مى رسد که با افزایش دوز دارو این اثرات افزایش مى یابد.
اثرات این دارو در بهبود مشکلات درسى بیمار و بدست آوردن نمرات خوب کاملاً اثبات شده است.
درمان هاى رفتارى
از جمله درمان هاى شناختى-رفتارى از تعدیل رفتار یا فرضیه یادگیرى (اصول یادگیرى اجتماعى) مشتق مى شوند.
تنبیه و پاداش سازمان داده شده براى رفتارى که که به طرز صحیح و دقیق تحت نظر قرار مى گیرد.
1- مستقیماً از طریق یک والد .
2- معلم (براى مثال با آموزش والدین).
3- به طریق خودکار توسط کودک (بعد از آموخته شدن).
آموزش به والدین:
والدین در یک دوره آموزشى سازمان یافته با تمرینات و تکالیف خاص، اصول تعدیل رفتار و یادگیرى اجتماعى را فرا مى گیرند.
دوره آموزشى ممکن است از 8تا 20جلسه به صورت گروهى تشکیل مى شود.
آموزش به والدین:
مواردى که به طور مشخص باید به والدین آموزش داده شود.
1- چگونگى پیگیرى رفتار بر پایه ى یک سیستم پاداش.
2 – استفاده از جدول نقطه ستاره.
3- چگونه مى توان یک کودک خوب داشت.
4- دادن دستورات واضح.
5- ایجاد نقش هاى متفاوت در منزل.
6- ایجاد یک سیستم اقتصاد ژیتونی
7-برنامه هاى زمان فراغت.
8-ارزشمندی پاسخ و تکمیل برگه گزارش روزانه (با همکارى یک معلم) است.
مشاوره با معلم:
امروزه آموزگاران چیزهاى زیادى در مورد ADHD مى دانند و غالباً آن را تشخیص مى دهند.
اما ممکن است روش برخورد با آن را در کلاس نشناسند.
لذا از یک دوره فشرده شبیه آموزش والدین مى توانند بهرمند شوند.
آموزش روش هاى مفید اداره کلاس به معلمان.
شامل روش هاى فرا ساختار.
1-همراه کردن کودک با یک دانش آموز نمونه به جاى کارکردن در گروه هاى بزرگ.
2- ایجاد وحفظ دوستى در بین دانش آموزان.
3- استفاده از معلم مرجع.
4-آموزش به همکلاسى ها براى تقویت رفتار کودک.
5- تشویق والدین براى حمایت ساختار مدرسه .
سایر مداخلات رفتارى در مدرسه:
مداخله هاى مربوط به مدرسه روز به روز در حال گسترش است.
یک نمونه مداخله ها برنامه هاى انفرادى کمکى رفتار است.
A-درآن معلم رفتار معلم را مشاهده مى کند.
B- به آن بازخورد مى دهد.
C-در صورت لزوم آن را تقویت مى کند.
-D-این برنامه ادامه مى یابد تا بتدریج محو شود تا جایى که کودک بهبود یابد و به مرحله اى رسد که دیگر نیاز به توجه بیشتر از جانب معلم نباشد.
برگه گزارش روزانه:
یک راه ارتباطى مهم بین خانه و مدرسه کارت گزارش روزانه است که در آن چند رفتار هدف در طى روز با فاصله ردیابى مى شود.
کودک کارت را هر روز گرفته و آن را براى امضا به والدین ارایه مى کند.
ضمناً براساس درصد موفقیت پاداش هاى خانه را نیز دریافت مى کند.
حد مطلوب آن است که یک سیستم پاداش بالارونده براى 70درصد موفقیت در رفتار و پاداش هاى بهتر و اضافه تر براى درصد بالاتر موفقیت داشته باشیم.
به همان میزان که کودک پیشرفت مى کند، آستانه براى موفقیت بالا برده مى شود یا اهداف اضافى انتخاب مى شوند.
راههاى درمانى رفتارى دیگر:
آموزش مهارت هاى مطالعه براى بالا بردن سطح تحصیلى کودک.
آموزش مهارت هاى اجتماعى براى از بین بردن خامى رفتارهاى اجتماعى کودک .
آموزش مهارت هاى ورزشى که از طریق آن مى توان مهارت هاى اجتماعى کودک را نیز همزمان بالا برد.
.
براى آموزش این مهارت ها مى توان از تدارک اردوهاى درمانى در تابستان استفاده نمود.
در آموزش مهارت هاى ورزشى مى توان از ورزش هاى انفرادى براى آموزش کنترل تکانه ها و پیشبرد خود تنظیمى و حس فیزیکى خوب بودن و اعتماد به نفس در کودک مورد استفاده قرار گیرد .
از ورزش هاى گروهى براى آموزش اجتماعى شدن، پذیرش همسالان و مهارت هاى همکارى و کارهاى تیمى استفاده نمود.
سایر درمان هاى رفتارى:
در آموزش انطباقى، کودک به منظور آن که مشاهدات رفتارى خود را بدرستى گزارش نماید، پاداش مى گیرد، خواه این رفتارها خوب یا بد باشد.
در رویکرد دیگر یک کودک باید زمانى که در او مشکل ایجاد مى شود از طریق فعالیت هاى بى ضرر، انرژى فوق العاده خود را صرف کند.
خانواده درمانى شناختى رفتارى.
براى رفع رابطه مختل والد-کودک که غالباً بیشتر براى نوجوانان مورد استفاده قرار مى گیرد، نیز کاربرد دارد.
.
باران رحمتت همیشه در حال باریدن است، این ما هستیم که کاسه هایمان را برعکس گرفته ایم!
خــــدایـــا
موفق وسربلند باشید