آموزش مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی
برای اجرای طرح پژوهشی، پس از انتخاب مراکز مورد نظر و هماهنگی با مدیران مراکز در جلسهای مطالب لازم در باره تحقیق و ویژگیهای کودکان مورد بررسی، به مادران ارائه و از آنان دعوت به همکاری جهت تکمیل پرسشنامهها خواهد شد. پس از جمعآوری پرسشنامهها و همتاسازی بر اساس ملاکهای تعیین شده، تعدادی از مادران کودکانی که دارای نمره برابر یا بالاتر از نمره برش 30 نفر انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. سپس مادران گروه آزمایش در جلسههای مورد نظر شرکت داده میشوند. جلسهها شامل 10 جلسه آموزشی بود که هفتهای یکبار به مدت 90 دقیقه به اجرا در آمد. نحوه کار بدین صورت بود که در ابتدا با مادران ارتباط برقرار میشد و با زبانی ساده اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی و علل آن، اهداف جلسات و ضرورت موضوع برای آنان بازگو شد. در طراحی برنامه آموزش رفتاری مادران از برنامه آموزش رفتاری والدین بارکلی استفاده خواهد شد. گامهای درمانی این بسته آموزشی عبارتند از: تشریح اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی، شکلدهی رفتارهای مثبت از طریق تقویت، عدم تقویت رفتارهای نامطلوب، آموزش یک نظام رسمی از امتیازها و ژتونها به منظور شرطی کردن اطاعت کودک، آموزش والدین در بکارگیری روش محرومسازی، آموزش روش اجرای کارت گزارش رفتار کودک در مدرسه، پیشبینی بد رفتاری کودکان در اماکن عمومی. در جدول 3-2 ساختار جلسات آموزشی ارائه شده است.
جدول 3-2- ساختار جلسات آموزش مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه بیش فعالی
جلسه اول
عنوان: معرفی اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی
دستور جلسه: آشنایی مادران با ماهیت، شیوع، سببشناسی و درمان کارآمد
جلسه دوم
عنوان: اصول کلی مدیریت رفتار
دستور جلسه: آشنایی با انواع روشهای تقویت شامل تقویت مثبت، تقویت تفکیکی و..
جلسه سوم
عنوان: نقش و توجه والدین بر رفتارهای کودک
دستور جلسه: آموزش روشهای کارآمد توجه به رفتارهای کودکان، تکنیکهای کلامی و اصول توجه به رفتار مثبت و نادیدهانگاری رفتارهای نامناسب
جلسه چهارم
عنوان: بسط آموزشهای جلسه سوم
دستور جلسه: توجه مثبت به فرمانبرداری از دستور والدین و نیز پیروی از مقررات خانواده
جلسه پنجم
عنوان: تدوین برنامه اقتصاد ژتونی در خانواده
دستور جلسه: برای تدوین این برنامه والدین فهرستی از مسئولیتها و تکالیف کودک را مشخص میکنندو برای هر کدام از آنها ارزش و امتیاز تعیین میکنند.
جلسه ششم
عنوان: آموزش روشهای تنبیه
دستور جلسه: آموزش روش استفاده از جریمه و محرومسازی
جلسه هفتم
عنوان: مدیریت رفتار در موقعیتهای عمومی
دستور جلسه: آموزش مدیریت رفتار در موقعیتهای عمومی
جلسه هشتم
عنوان: بهبود رفتار کودک در مدرسه
دستور جلسه: آموزش بهبود رفتار کودک در مدرسه از سوی خانه
جلسه نهم
عنوان: آموزش مدیریت رفتارهای آینده
دستور جلسه: مروری کوتاه از آموختههای آنها از کل برنامه، نظر آنها در مورد مشکلات آینده و چگونگی برخورد با آنها
جلسه دهم
عنوان: یادآوری و پیگیری
دستور جلسه: مرور و یادآوری آموختههای والدین در طول 9 جلسه قبل، اجرای پرسشنامهها