پیلونفریت در کودکان
تهیه کنندگان:
مقدمه
فعالیت غیر معمول باکتری ها در دستگاه ادراری علایمی را ایجاد می کند که به عنوان عفونت ادراری شناخته می شوند. عفونت های ادراری بسیار شایع و متنوع هستند.
دختران از نقطه نظر ساختاری و کارکردی، بیشتر در معرض عفونت های ادراری قرار دارند. اهمz علل ساختاری عفونت پذیری دختران در دستگاه ادراری به قرار زیر است:
1- طول مجرای ادرار در خانم ها کمتر است.
2- خانم ها پروستات ندارند. این غده تنها در آقایان وجود دارد. در ترشحات پروستات «ترکیبات روی دار» وجود دارد که سبب مرگ عوامل عفونی می شود. علایم تحریکی ادرار شامل تکرر، نیاز شدید به دفع ادرار، شب ادراری و سوزش در اکثر موارد وجود دارند، درد در ناحیه پایین کمر و شکم نیز وجود دارند. از بین عفونت های ادراری، دو عفونت پیلونفریت حاد و مزمن در کودکان شایع تر است.
پیلونفریت حاد:
پیلونفریت حاد یعنی عفونت حاد نسج کلیه و دستگاه جمع کننده ادرار. این بیماری در جنس مونث شایع است. سه گروه از آن ها بیشتر در معرض این عفونت هستند:
دختر بچه های دبستانی
دختران در زمان شروع بلوغ
زنان بعد از ازدواج و شروع مقاربت
نسج کلیه از دو طریق عفونی می شود:
از طریق صعود عوامل عفونی از مثانه
از طریق خون
علایم:
پیلونفریت علایم گوناگون دارد. مهمترین علامت آن، تب و لرز ناگهانی است . پهلوهای بیمار به شدت دردناک و حساس می شوند، در حدی که کوچکترین ضربه سبب بروز درد می گردد، گاه همزمان علایم سیستیت را نیز می توان دید، یعنی تکرار ادرار- شب ادراری سوزش و نیاز شدد به دفع ادرار ظاهر می شوند. تهوع- استفراغ- بی قراری و وابستگی از علایم دیگر بیماری به شمار می آیند.
پیلونفریت مزمن:
پیلونفریت مزمن بیماری است که در کودکی ایجاد و در بلوغ نمایان می شود. اصولاً در صورت عدم وجود عامل زمینه ای خاص مثل دیابت، سنگ یا علل دیگر به خصوص، اگر در سنین رشد نباشد عفونت های حاد صدمه ای به کلیه وارد نمی آورد.
علایم:
عفونت های مکرر ادرار از علایم ثابت بیماری در کودکان است. تب نیز در اثر عفونت ایجاد می شود. اگر پیلونفریت مزمن به صورت دو طرفه و شدید باشد.
افزایش فشار خون شریانی
کم خونی
افزایش کراتینین
افزایش WBC و Pr
فاکتورهایی که کودکان را مستعد UTI می کند:
نوزادان پسر ختنه نشده ظاهراً در خطر بیشتری برای ابتلا به UTI در سه ماهه اول زندگی شان هستند.
تغییر در فلورای پیشابرهی
بعد از چند ماهه اول زندگی UTI غالباً در دختران بیشتر از پسران رخ می دهد که احتمالاً به دلیل کوتاهتر بودن مجرای ادراری در دختران است.
اختلال ادراری:
اختلال ادراری معمولاً توسط یکی از علایم زیر یا همگی آنها مشخص می شود:
فوریت و ضرورت ادرارکردن- تکرار ادرار- اشکال در ادرار- تردید در ادرار- قطره قطره بیرون آمدن ادرار- و عدم توانایی شدید در نگه داشتن ادرار- علایم و نشانه های اختلال ادراری احتمالاً بعد از ابتلا به UTI یا آماس ها و تحریکات موضعی رخ می دهد، مثل آلودگی با کرمک یا نوعی مادهمعطر یا هایپرکلسمی.
جلوگیری از بروز UTI:
اولین مرحله در ممانعت از UTI در کودکان سالم، مطرح کردن این پرسش است که چرا این کودکان به UTI مبتلا شده اند؟ ابتدا باید یک تاریخچه کامل از زندگی کودک، مبنی بر نحوه ادرار کردن و مشکلات مربوط به آن مانند تکرار ادرار، سوزش ادرار و…. گرفته شود. درمان اخیر عفونت بخش بالایی دستگاه تنفس با آموکسی سیلین یا سفالوسپورین احتمالاً حاکی از نیاز به تلاش برای دوری از تجویز این عوامل برای کودکان در آینده است. در هر حال اگر آموکسی سیلین یا سفالوسپورین برای درمان عفونت بخش بالایی دستگاه تنفس مورد نیاز باشد، قطع و عدم ادامه درمان با نیتروفورانتیون (ماکرودانتین) یاتری متوپریم- سولفامتوکسازول در کودکانی که درمان سرکوب کننده ضدمیکروبی برای ممانعت از عود UTI دریافت کرده اند مهم می باشد.
ما مکرراً به کودکی که در صورت به وجود آمدن این امر، بیماری UTIاش عود کرده است، برخورد پیدا می کنیم که احتمالاً به دلیل تاثیر بر فلورای پیشابراهی یا به دلیل میزان وقوع بالای E.coli مقاوم به آموکسی سیلین می باشد.
تشخیص UTI:
گرفتن نمونه ادرار برای آنالیز ادرار و کشت باید توسط کاتتر یا سوند ادراری در نوزادان و کودکانی که قادر به ادرار کردن نیستند انجام شود. این روش همچنین متد انتخابی در پسران ختنه نشده است. نمونه ادرار باید از وسط جریان ادرار گرفته شود. نمونه کشت داده شده ادرار که رشدی را نشان نمی دهد، یا این که کمتر از ده هزار واحد کلونی(CFU) در هر ml آن است، نشانه ای از عدم حضور UTI می باشد.
اساس تشخیص علاوه بر علائم کلینیکی تشخیص عفونت و باکتری ها در ادرار است. در صورتی که امکان مزمن شدن عفونت نباشد، از یک کاتتر استفاده می کنیم و اگر امکان مزمن شدن باشد، رتروگرافی داخل وریدی باید انجام گیرد. سیتوگرام برای معاینه کودکان و برای دیلاتاسیون حالب مفید است.
مراقبت و درمان:
درمان مطلوب عفونت مجرای اداری به کار بردن آنتی بیوتیکی است که ضمن ریشه کن کردن باکتری ها از مجرای ادراری دارای حداقل اثرات روی فلور مدفوع و مهبل باشد تا احتمال عفونت قارچی مهبل به حداقل برسد. علاوه بر این دارو باید ارزان باشد و کمترین آثار جانبی و مقاومت را ایجاد کند. از آنجائی که عامل عفونت مجرای ادراری نوع بدون عارضه در دختران اغلب E.coli یا دیگر ارگانیسم های فلور مدفوع است، بنابراین لازم است که آنتی بیوتیک مورد نظر روی این باکتری ها کاملاً موثر باشد.
نیتروفرانتوئین تقریباً تمام این ویژگی ها را دارد و برای غلبه بر تهوع (که مهمترین اثر جانبی این دارو روی دستگاه گوارش است) می توان از ماکروکریستال های نیتروفورانتوئین (ماکرودانتین) استفاده کرد. سولفی سوکسازول ـ باکتریم نیز بطور موثر برای درمان عفونت های بدون عارضه قسمت تحتانی مجرای اداری بکار می روند.
نتیجه گیری:
پیلونفریت در کودکان معضل بزرگی است. این عفونت در کودکان باید درست تشخیص داده شده و اصولی درمان شود. این درمان تنها محدود به مصرف آنتی بیوتیک و فرونشاندن عفونت حاد نیست. در بسیاری از موارد در کودکان عامل زمینه ای وجود دارد که باید آن را تشخیص داده و درمان شود.
با تشکر از استاد گرامی سرکار خانم قربانی که در تهیه و تدوین این تحقیق بنده را یاری نمودند.
و با تشکر از شما استادان و مدعوین گرامی که وقت خود را در اختیار اینجانب قرار دادید.