پاتوژنز عفونت باکتریایی
آغاز فرایند عفونی و مکانیسم هایی که منجر به ایجاد علایم و نشانه های بیماری می گردد.
خصوصیات:
قابلیت سرایت
چسبندگی به سلول های میزبان
تهاجم به سلول ها و بافت های میزبان
توکسیژنیسیته و توانایی فرار کردن از چنگال سیستم میزبان
پاتوژنز عفونت باکتریایی
انسان ها و حیوانات دارای فلور طبیعی هستند که معمولا باعث ایجاد بیماری نمی شوند ، اما تعادلی ایجاد می کنند که متضمن حیات ، رشد و تکثیر باکتری و میزبان است.
برخی باکتری هایی که از علل مهم بیماری هستند معمولا همراه با فلور طبیعی کشت داده می شوند.
محققین با کلون کردن مولکولی می توانند ژن های ویرولانس ویژه را جدا کرده و اصلاح کنند و آنها را با الگو های عفونت مورد مطالعه قرار دهند.
شناسایی باکتری هایی که بیماری ایجاد می کنند
تجزیه و تحلیل عفونت و بیماری ها براساس فرضیات کخ منجر به طبقه بندی باکتری ها به انواع پاتوژن ، پاتوژن های فرصت طلب و غیر پاتوژن ها می شود.
برخی گونه های باکتریایی همیشه پاتوژن در نظر گرفته می شوند و وجودشان غیر طبیعی است مثل مایکو باکتریوم توبرکلوزیس (سل).
گونه ی دیگر معمولا بخشی از فلور طبیعی انسان ها و حیوانات هستند که می توانند باعث بیماری شوند مثل E.COLI .
برخی دیگر تنها در افرادی که دچار سرکوب ایمنی بوده و ناتوانند بیماری ایجاد کنند که به آنها پاتوژن فرصت طلب می گویند مثل بسیاری مخمر ها و قارچ ها.
باکتری ها و میکرو ارگانیسم ها با محیط (انسان و حیوان) سازگار شده و زندگی می کنند.
باکتری ها شرایط احتمال انتقال خود را افزایش داده ، میکرو ارگانیسم هایی که به طور طبیعی در بدن انسان زندگی می کنند با ایجاد عفونت بدون علامت یا بیماری خفیف احتمال انتقال را افزایش می دهد.
برخی دیگر از باکتری ها که معمولا باعث بیماری در انسان می شوند به صورت اولیه در حیوانات وجود داشته و به طور اتفاقی انسان را آلوده می کنند.
انتقال عفونت
باکتری ها باید به سلول های میزبان که معمولا سلول های اپی تلیال هستند چسبیده یا متصل شوند.
پس از این که عفونت اولیه ایجاد شد تکثیر پیدا کرده و از طریق سیستم لنفاتیک یا به طور مستقیم از داخل بافت ها وارد جریان خون می شود.
این عفونت (باکتریمی) می تواند گذرا یا دایمی باشد.
باکتریمی به باکتری ها اجازه می دهد که به صورت گسترده در بدن پخش شده و به بافت هایی که برای تکثیر آنها مناسب است دست پیدا کنند.
مراحل عفونت
پاتوژنیسته باکتریایی و ژنوم
باکتری هاپلویید بوده و تقابلات ژنتیکی که ممکن است باعث تغییر در کروموزوم انها شود محدود است و در نتیجه سازگاری و بقای انها در محیط های زیستی ویژه دچار اختلال میشود.
کلونال شدن ارگانیسم یک نتیجه مهم است که از حفظ ژن های کروموزومی در باکتری ها بدست می اید.برای اغلب پاتوژن ها تنها یک یا چند کلونی وجود دارد که طی یک دوره زمانی در سر تا سر جهان پراکنده هستند.
اجزای متحرک ژنتیکی
اولین راه تبادل اطلاعات ژنتیکی بین باکتری ها بصورت انتقال عوامل ژنتیکی خارج کروموزومی پلاسمید ها و فاژ هاست.ژن هایی که حامل رمز مربوط به فاکتور های ویرولانس باکتریایی هستند بیشتر روی پلازمید ها قرار داشته یا بوسیله فاژها حمل میشوند .
عوامل ویرولانس باکتریایی
عوامل چسبندگی:
وقتی باکتری وارد بدن میشود.باید به سلول های سطح یک بافت بچسبدبعد از چسبیدن مراحل بعدی بیماری زایی و عفونت اتفاق می افتد
تهاجم به سلول ها و بافت های میزبان:
تهاجم یعنی ورود باکتری به داخل سلول های میزبان و نقش فعال ارگانیسم ها و نقش غیر فعال سلول های میزبان گویند.
تولید توکسین و دیگر خصوصیات ویرولانس معمولا مستقل از دیگر توانایی باکتری ها در تهاجم به سلولها و بافت ها است
آنزیم
بسیاری از گونه های باکتری ها انزیم هایی تولید میکند که ماهیت توکسیک ولی نقش مهمی در مراحل عفونت بازی میکنند
الف:انزیم های تخریب کننده بافت ها
بسیاری از باکتری ها انزیم هایی تولید میکنند که باعث تخریب بافت ها می شوند شناخته شده ترین این ها انزیم های تولید شده بوسیله کلستریدیوم پرفرینژنس .استاف اوروس.استرپتوکوک های گروه A و تا حدی باکتری های بی هوازی
ب:پروتاز های IGA1
ایمونوگلوبین A انتی بادی ترشحی روی سطوح مخاطی هست.این ملکول دارای دو شکل IGA1 و IGA2 میباشد که تفاوت انها در ناحیه مرکزی یا لولای زنجیره سنگین هست
عوامل ضد فاگوسیتوز
بسیاری از عوامل بیماری زایی باکتریایی به محض بلع بوسیله سلول های پلی مورفونوکلر یا ماکروفاژ ها به سرعت کشته میشوند برخی عوامل بیماری زا با قرار دادن اجزای طبیعی میزبان روی سطوح خود از فاگوسیتوز یا مکانیسم های کشتن میکروب ها بوسیله گلبول های سفید قرار میگیرند.
بیماری زایی داخل سلولی
برخی باکتری ها در محیط نامناسب موجود داخل سلول های پلی مورفونوکلر.ماکروفاژ ها یا مونوسیت ها زندگی کرده و رشد میکنند .باکتری ها به کمک چندین مکانیسم این عمل مهم را انجام میدهند.ممکن است وارد فاگولیزوزوم ها نشده و داخل سیتوزول سلول فاگوسیت زندگی کنند و یا ممکن است از به هم پیوستن فاگوزوم –لیزوزوم جلوگیری نموده و داخل فاگوزوم زندگی کنند و همچنین ممکن است در برابر انزیم های لیزوزومی مقاوم بوده و داخل فاگو لیزوزوم زندگی کنند .
موفق باشید