اسکار نیومن Oscar Newman
اسکار نیومن: فعالیت ها و آثار
فارغ التحصیل معماری و برنامه ریزی شهری از دانشگاه مک گیل مونترال
رئیس پژوهشکده تحلیل طراحی اجتماعات
رئیس شرکت مشاور معماری و برنامه ریزی اسکار نیومن و همکاران
مدیر اجرایی سازمان خانه سازی غیرانتفاعی
محور فعالیت ها ، پژوهش ها و نوشته های نیومن
برنامه ریزی اجتماعی
خانه سازی حمایتی
پیشگیری از جنایت
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
با وجود متغیرهای اجتماعی یکسان در هر دو مورد، پرسشی که برای من پیش آمد این بود که اهمیت تفاوت های کالبدی که یکی را قادر به بقا و دیگری را ناگزیر از تخریب کرده بود چیست؟
مسکن حمایتی و آغاز نظریه فضاهای قابل دفاع
مجموعه پرویت ایگو در سنت لوئیس میسوری دهه 1960
با 2740 واحد مسکونی برای
اسکان اقشار آسیب پذیر
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
ناامنی پیامد ویژگی های کالبدی و اجتماعی
مطالعات نشان می دهد که در ساختمان های مسکونی خیلی بلند برای قشرهای کم درآمد، تا 55% از جرائم در فضاهای مشاع داخلی رخ می دهد که این عدد در ساختمان های مسکونی 3 تا 5 طبقه به 17% کاهش پیدا می کند.
مردم کم درآمد سرمایه کافی برای نگهداری از ساختمان و تامین امنیت خود ندارند و از این روست که بیشتر این جرم ها در مجموعه های مسکونی اجتماعی رخ می دهد.
در چنین فضاهای همگانی بی نام و نشان کنترل رفتارها ، تحقق حس مالکیت و توانایی تشخیص غریبه ها ناممکن است.
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
تاثیر فرم خانه سازی بر توانایی ساکنان در کنترل محیط مسکونی
نیومن ساختمان های مسکونی را به سه گروه بزرگ تقسیم کرد:
هرچه نسبت شمار خانواده هایی که در یک قلمرو شریک اند افزایش یابد، اندازه حس مالکیت خانواده و ادعای آن نسبت به قلمرو نیز کاهش می یابد و نتیجتا نظارت بر فضا و مراقبت از آن کمتر خواهد بود
خلق فضای قابل دفاع
تاثیر نوع ساختمان بر توانایی ساکنان در نظارت خیابان ها و پهنه های پیرامون خانه هایشان
در مناطق مسکونی با ساختمان ها ی بلند ساکنین پیاده روها و خیابان کنار مجموعه را جزء حریم خود نمی دانند و هیچ گونه توجهی به آن ندارند و این امر به کاهش امنیت در این مناطق می انجامد.
خلق فضای قابل دفاع
در ساختمان هایی که تک خانواری است و افراد خودروی خود را در جلوی ساختمان ها یشان و در کنار پیاده رو نگه می دارند ، پیاده رو را جزو حریم خود دانسته و بر رفت و آمد در آن نظارت دارند.
عوامل موثر بر جرم و بی ثباتی در مناطق مسکونی
عوامل کالبدی
مقیاس پروژه یا شمار پروژه هایی که دولت در منطقه از آنها حمایت می کند
ارتفاع ساختمان یا شمار واحد به ازای هر ورودی که بر توانایی ساکنان در کنترل محیطشان تاثیر می گذارد
عوامل اجتماعی
نسبت شمار نوجوانان به تعداد بزرگسالان در مجموعه
شمار خانوارهای پرفرزند در یک مجموعه که به یاری دولت نیازمند هستند
اندازه یک مجتمع تاثیری مستقل از دیگر عوامل اجتماعی اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، انتظامی و… بر وحشت ساکنان از وقوع جرم و بی ثباتی اجتماعی دارد.
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
مفاهیم پایه در توصیف فضای قابل دفاع
خوانایی
حس قلمرو
نظارت طبیعی
پهنه های امن
نظریه فضای قابل دفاع بیشتر بر خودیاری و مداخله ساکنین در کاهش جرم و جنایت تکیه دارد
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
خوانایی : از نظر نیومن خوانایی در ارتباط با بود یا نبود نشانه هایی بصری در ساختمان ها یا نشانه هایی است که معرف ساکنان منطقه است. این نشانه ها فرد مهاجم را از انجام جرم می ترساند یا به سوی آن می راند. این بخش از نظریه او به نظریه پنجره های شکسته ویلسن بسیار نزدیک است.
حس قلمرو: نیومن در تعریف حس قلمرو آن را احساس تعلق و اندازه ی دخالت ساکنان نسبت به محدوده محل زندگیشان دانسته و تاکید می کند که هر چه این احساس بیشتر باشد احتمال رخداد جرم و جنایت کاهش می یابد.
نظارت طبیعی : نیومن مفهوم نظارت طبیعی را به معنای توانایی ساکنان در مشاهده ی قلمرو زندگیشان معرفی می کند، یعنی توانایی کالبد فضا در تامین فرصت های نظارت بر آن به گونه ای که هرچه اشراف ناظران بر یک فضا بیشتر باشد، امکان وقوع جنایت در آن کمتر و در ضمن احتمال دیده شدن فرد خطاکار به هنگام انجام جرم نیز بیشتر خواهد شد.
پهنه ها ی امن : مفهوم پهنه های امن در این نظریه بر پایه محل قرارگیری ساختمان نسبت به خیابان ها ، پارک ها و دیگر عوامل کالبدی وابسته به محدوده ی همسایگی تعریف می شود.
مفاهیم پایه در توصیف فضای قابل دفاع
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
نمونه های اجرایی
Mini-neighborhood in Five Oaks, Dayton, Ohaio
در این طرح دسترسی به خانه ها از درون کوچه های بن بست در نظر گرفته شده است که رفت و آمد در آنها به کمک در های ورودی محدود می شود
خلق فضای قابل دفاع
Yonkers city
نمونه های اجرایی
در یانکرز نیویورک نیز به جای خانه های بلند مرتبه آپارتمانی شهرک هایی با آپارتمان های کم ارتفاع در محله های متوسط جایگزین شد و افراد برای نگهداری از خانه هایشان آموزش داده شدند.
استفاده از زنجیر و نرده، اصلاح نورپردازی، درست کردن راه گذری و بهبود ظاهر منطقه از اقدامات انجام شده در طرح های مشابه است.
خلق فضای قابل دفاع
نقدهای وارد بر نظریه فضاهای قابل دفاع
به طور کلی به دو جنبه از کار نیومن بیش از دیگر جنبه ها خرده گرفته شده است:
کاهش جرم و جنایت در پی به کارگیری این اصول ثابت شده نیست.
نظریه وی بیش از اندازه بر تلاش های مردم در دفاع از خودشان وابسته است.
از این رو نیومن در نظریه خود تغییرات بیشتری پدید آورد و عوامل دیگری مانند پیدایش بن بست ( دوربرگردان ها) ، باریک تر کردن ورودی همسایگی ها، افزودن بر رفت و آمد پیاده ها و تعیین مرز محله ها و برنامه های نورپردازی به کارش افزوده شد.
سیراندیشه ها در شهرسازی 3
منابع
پاکزاد،جهانشاه- سیراندیشه ها در شهرسازی 3 – انتشارات آرمانشهر
رواقی،فائزه، صابر،کاوه- خلق فضای قابل دفاع- نیومن اسکار- انتشارات طحان
www.huduser.org