حـــل خــلاقـــانـــه مسئـــله
مهارت
محتوای دوره:
آشنائی با مفاهیم حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
مهارتهای جمعی حل مسئله
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله
موانع تفکر خلاق و روشهای غلبه بر آنها
ارتباطات و حل خلاقانه مسئله
مطالعه موردی- 7 اصل حل مسئله برادران رایت
آشنائی با مفاهیم حل خلاقانه مسئله
مســئــله
– اتفاقی غیر معمول، ناخواسته یا غیر منتظره.
– زمانی پیش آمده است که شما این را می پرسید:
چرا چنین اتفاقی افتاد؟
– انحراف (Deviation)
– شکاف بین آنچه هست و آنچه باید باشد.
آشنائی با مفاهیم حل خلاقانه مسئله
مفهوم خلاقیت
– تولید ایده های نو
– توانایی ارائه راه حل جدید برای حل مسائل
– طی کردن راهی تازه یا پیمودن یک راه طی شده قبلی به روشی نوین
– فرایند یافتن راه های جدید برای انجام دادن بهتر کارها
– به کارگیری توانائیهای ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید
– توانائی نگاه جدیدو متفاوت به یک موضوع(ورث هایمر)
– توانائی خارج شدن از جهان مرسوم و رد شدن از تله تکرار(واین من)
– تفکر واگرا در برابر تفکر همگرا (گیلفورد)
خلاقیت= دانش + تجربه + بینش کودکانه
آشنائی با مفاهیم حل خلاقانه مسئله
مفهوم نوآوری
– عملی و کاربردی ساختن افکار و اندیشه های نو ناشی از خلاقیت.
– خلق چیز جدیدی است که یک هدف معین را دنبال و به اجرا رساند.
– هر چیز تجدید نظر شده است که طراحی و به حقیقت درآمده باشد.
– بیشتر جنبه عملی دارد و در حقیقت محصول نهایی عمل خلاقیت است.
نوآوری یعنی راه حل بهتر را پیدا کنید.
آشنائی با مفاهیم حل خلاقانه مسئله
تفکر خلاق
تفکر خلاق عبارت است از فرآیند درک مشکلات، مسایل، کمبود اطلاعات، و عوامل جا افتاده؛
حدس زدن و فرضیه ساختن در مورد این کمبودها؛ ارزیابی و آزمون فرضیه ها و حدس ها؛
اصلاح ارزیابی مجدد آنها؛ و بالاخره ارایه نتایج.
تورنس
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
فرآیند حل مسئله: تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : روش علمی – علوم
تحلیل اطلاعات و فرضیه سازی
مقایسه راه حل های ممکن
آزمایش راه حل های متفاوت
به کار گیری بهترین راه حل
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : روش پولیا – ریاضی
مسئله چیست؟
طرح ریزی راه حل
توجه به موارد انتخاب
تصویب طرح ، بررسی نهائی نتایج
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : تفکر تحلیلی – مهندسی
تعریف و طراحی سیستم
شناسائی ناشناخته ها
مدلسازی مسئله
هدایت تحلیل ها و آزمایش ها
ارزیابی نتایج نهائی
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : روش 8D – صنعت
1- استفاده از روش گروهی
2- تعریف مسئله
3- پرداختن به موارد اضطراری
4- یافتن علل ریشه ای
5- آزمایش اقدامات اصلاحی و طراحی
بهترین نقشه عملیاتی
6- اجرای نقشه
7-جلوگیری از برگشت مسئله
8-تبریک به گروه
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – انواع مسئله
تعریف مسئله
گردآوری اطلاعات و تحلیل
به وجود آوردن ایده – ایده های بسیار
ارزیابی نظریه خلاق – ایده های برتر
داوری درباره نظرات و تصمیم گیری – بهترین راه حل
اجرای راه حل
پیگیری آموخته ها
تولید بهترین محصول انتخاب بهترین ایده تولید ایده
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – انواع مسئله
تکنیک های خلاقیت در مرحله تحلیل محیطی
مقایسه نسبت به دیگران: الگوبرداری, بهترین رویه ها, مسابقه ها علیه رقبای موهوم
به کارگیری مشاوران
کنترل علایم ضعیف
جست و جوی فرصت
کشف موقعیت های جدید
کاربردهای دانش امروزی
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – تحلیل محیطی
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – تشخیص مسئله
تکنیک های خلاقیت در تشخیص مسئله
وضعیت آرمانی
گردآوری و فهرست کردن شکایات
فکاهی و طنز
ایفای نقش
برنامه پیشنهادها
توفان فکری معکوس
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – شناخت مسئله
تکنیک های خلاقیت در شناخت مسئله
درمیان گذاشتن با دیگران
به تصویر کشیدن مسئله
تعریف دوباره مسئله یا فرصت
تکنیک اکامز ریزر – مسائل را باید تا آنجائیکه ممکن است ساده کرد و از انباشتگی و به هم ریختگی پرهیز نمود و بایستی به موضوع اصلی پرداخت و سرگرم مسائل متفرقه نشد.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – شناخت مسئله
سئوالات اصلی مطرح شده در شناخت مسئله
چه اتفاقی افتاد، یا خواهد افتاد؟
روی چه کسی تاثیر گذاشت یا خواهد گذاشت؟
چه زمانی اتفاق افتاد یا خواهد افتاد؟
چگونه اتفاق افتاد با خواهد افتاد؟
چرا اتفاق افتاد یا خواهد افتاد؟
چه باید بکنیم تا موفق باشیم؟
کجا اتفاق افتاده یا خواهد افتاد؟
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : روشهای حل مسئله در نظام های مختلف : حل خلاقانه مسئله – شناخت مسئله
شناخت درست وکامل مساله
نیمی از حل خلاقانه مساله است.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
تحلیل راه حل های گذشته
تداعی Association
موعد مقرر
منابع ایده را مشخص کنید
نگاه تازه
دفترچه یادداشت ایده ها
گوش دادن به موسیقی
تکنیک ناپلئون
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
تحلیل راه حل های گذشته
گزارش های فنی، گزارش های تخصصی و کتاب هایی که داستان های مربوط به اینکه دیگران چگونه مسائل خود را حل کرده اند را نقل می کنند، در تشخیص راه حل های ممکن برای یک مسئله قابل به کارگیری هستند. حتی اگر روشی که به وسیله آن مسئله ای در گذشته حل شده، دقیقاً با شرایط شما سازگار نباشد می توانید از آن روش مطابق با تجربه خودتان بهره بگرید.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
تداعی Association
تداعی یعنی برقراری یک رابطه ذهنی بین دو شی ء یا دو اندیشه، که براساس سه قانون اولیه صورت می گیرد.
1- مجاورت Contiguity
2- شباهت Similarity
3- تقابل Contrast
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
موعد مقرر
از آنجایی که بسیاری از افراد خلاق اگر تحت فشار باشند بهتر کارمی کنند تعیین ضرب الاجل برای خلق راه کارهای مختلف و برانگیختن کار خلاق، بی نهایت موثر است. تعیین مهلت، فشار را افزایش می دهد و فعالیت نیمکره راست مغز را بیشتر تحریک می کنند.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
منابع ایده را مشخص کنید
خودتان را با منابع آشنا محدود نسازید.
مکان های جدیدی را جست و جو کنید که بتوانند به شما ایده بدهند.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
نگاه تازه
از بیرون از سازمان کسی را بیاورید که چیزی درباره مسئله نمی داند، شاید کسی از زمینه کاری متفاوت و یا از شرکت دیگری. چنین شخصی ممکن است مسئله را با دید تازه ای بنگرد، ممکن است ایده های جدیدی ارائه دهد.
از یک بچه شش ساله بخواهید نگاهی به مسئله بیاندازد او هنوز آن اندازه بزرگ شده که خلاقیت خود را ازدست بدهد ممکن است هر چه به زبان می آورد همان راه حل درست باشد.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
دفترچه یادداشت ایده ها
انسان همواره دارای ایده و فکر است.
ایده ها و افکار به هنگام خواب، به هنگام رانندگی … به سراغ شما می آیند. همیشه یک دفترچه یادداشت کوچک در دسترس داشته باشید.
هنگامی که فکر یا اندیشه ای به ذهن شما می رسد اگر آن را یادداشت نکنید از خاطرتان می رود و ممکن است برای همیشه آن را فراموش کنید.
پس آنها را یادداشت کنید!همین حالا!
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
گوش دادن به موسیقی
گوش دادن به موسیقی آرام و ملایم روش خوبی برای رها کردن ضمیر نیمه آگاهتان است. موسیقی در سمت راست مغز شنیده می شود یعنی سمتی که بیشتر ادراکی و شهودی است تا استدلالی و عقلی . موسیقی همچنین معمولاً باعث می شود سمت تحلیلی مغز به خواب برود و به این ترتیب، سمت ادراکی مغز فعال تر شود.
تعریف و مقایسه مهارتهای حل خلاقانه مسئله : حل خلاقانه مسئله : روشهای فردی برای خلق راهکارهای مختلف
تکنیک ناپلئون
وانمود کنید که شما شخص مشهوری هستید و سعی کنید مسئله را از دید آن شخص حل کنید. شخصیت مفروض شما ممکن است چشم اندازهای جدیدی را نسبت به آن مسئله به شما بدهد. برای مثال، با خود بگویید اگر اسحاق نیوتن با این مسئله روبرو می شد، چه می کرد؟
مهارتهای جمعی حل مسئله
مهارتهای جمعی حل مسئله
طوفان فکری
نگارش فکری
تجسم سازی خلاق
تکنیک دلفی
تکنیک گشت و گذار
روش گالری
تابلوی ایده ها
تکنیک گروه اسمی
تکنیک 6 کلاه فکری
مهارتهای جمعی حل مسئله
طوفان فکری
اجرای یک تکنیک گردهمایی که از طریق آن، گروهی می کوشند راه حلی برای یک مساله ی بخصوص با انباشتن تمام ایده هایی که در جا به وسیله ی اعضا ارائه می گردد، بیابند.
در این تکنیک، تمام شرکت کنندگان به ایده یابی در محیطی که موکداً خالی از عوامل بازدارنده است، هدایت می شوند. همین روحیه ی آزاد، منجر به آنچه که می توان آن را ایده های خارق العاده نامید، می گردد.
بدین ترتیب زنجیرهای عادت، شکسته شده و ایده ها بدون آن که به وسیله ی تجارب گذشته محکوم شده باشند، آزادانه به جریان می افتند.
مهارتهای جمعی حل مسئله
خلاصه ی مراحل فرایند طوفان فکری
گروهی مرکب از 6 تا 12 نفر، یک رهبر و یک منشی، انتخاب کنید.
سرپرست یا رهبر، مسئله را برای گروه، ترجیحاً قبل از تشکیل جلسه ی طوفان فکری، تعریف می کند.
گروه به صورت تعاملی و با رعایت چهار قاعده ی طوفان فکری ، راه حل های خود را برای مسئله، پیشنهاد می کند.
بعد از 25 تا 35 دقیقه، گروه استراحتی می کند و سپس برمی گردد و ایده ها را نقد می کند.
مهارتهای جمعی حل مسئله
چهار قاعده ی طوفان فکری
هیچ قضاوتی درباره ی هیچ پیشنهادی انجام نمی شود.
کلیه ی نظرات حتی نظرات پوچ و غیرعملی، مورد استقبال قرارمی گیرند.
کمیت ایده ها هدف اصلی است زیرا به کیفیت می انجامد.
ایده ها را می توان ترکیب، اصلاح، و انتخاب نمود.
مهارتهای جمعی حل مسئله
نگارش فکری
نگارش فکری شکلی از طوفان فکری است که اصول اولیه طوفان فکری در مورد آن مصداق دارد.
شرکت کنندگان نظرات خود را برای حل مسئله ای معین روی کاغذ می نویسند و آن را به نفر بغل دستی می دهند او نیز مدت زمان معینی با بررسی نظرات دیگران ایده خود را روی کاغذ نوشته و به نفر بعدی می دهد.
هدف کمک به خلق نظرات براساس نظرات دیگران ویا بهبود بخشیدن یه نظرات ماقبل خود است.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تجسم سازی خلاق(نوعی طوفان فکری است)
از این تکنیک اغلب در برنامه های خلاقیت و نوآوری استفاده می شود.
شامل سه مرحله است:
1- تجسم یک نیاز خاص به تغییر
2- تجسم روشی بهتر
3- تدوین یک برنامه اجرایی مبتنی بر بینش،
این تمرین را می توان به وسیله تک تک افراد انجام داد و تصاویر ذهنی حاصله را به گروه ارائه کرد یا تحت سرپرستی یک فرد به اجرا درآورد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تکنیک دلفی
در این فرآیند پرسشنامه ای براساس برداشت هایی از یک موقعیت برای کارشناسان مربوط ارسال می شود.
پاسخ یکایک آنها جمع آوری و خلاصه می شود و خلاصه پاسخ ها همراه با رهنمودهایی به هریک از آنها ارجاع داده می شود.
این فرآیند چند بار تکرار می شودتا یک اتفاق نظر کلی حاصل شود.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تکنیک گشت و گذار
این تکنیک در ابتدا به عنوان بخشی از فرآیند مطالعه فرآیندهای خلاق حل مسئله معرفی شد.این تکنیک هنگامی مفید است که گروه حتی بعد از استفاده از دیگر فرآیندهای خلاق مانند توفان فکری یا نگارش فکری نتوانسته به راه حلی دست یابد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
روش گالری
در این روش به جای ایده هایی که تغییر موقعیت می دهند، آفرینندگان ایده ها تغییر موقعیت می دهند.
نام گذاری این تکنیک ناشی از این مسئله بود که هر یک ازاعضای گروه حوزه کاری متفاوتی را در نظر می گیرد و یک گالری ایده خلق می کند و در معرض تماشای دیگران قرار می دهد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تابلوی ایده ها
تابلوی ایده ها یک تمرین مستمر حل مسئله است که در آن، مسئله ای روی یک تابلو یا دیوار نمایش داده می شود و اعضای گروه می توانند افکار خود را که قبلاً بر روی کارت های یادداشت نوشته شده، به آن اضافه کنند.
مزیت مهم آن این است که همه افراد را دخیل می کند و احساس مالکیت و علاقه اختصاصی نسبت به راه حل هایی که ظاهر می شود در افراد به وجود می آید.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تکنیک گروه اسمی
تکنیک گروه اسمی فرآیند گروهی کوچک سازمان یافته ای برای خلق ایده ها است.
از این تکنیک می توان برای از بین بردن تاثیر نفوذ یک شخص مقتدر، بر نتایج فرآیند خلق ایده گروه استفاده کرد.
فرآیند تصمیم گیری متشکل از پنج مرحله است:
اعضاء گروه در یک میز جمع می شوند. موضوع تصمیم گیری به صورت کتبی به هریک از اعضا داده می شود.
آنها چگونگی حل مسئله را می نویسند؛ هریک از اعضا به نوبت، یک عقیده را به گروه ارائه می دهد.
عقاید ثبت شده در گروه به بحث گـذارده مـی شود تا مفاهیم برای ارزیابی روشن تر و کامل تر شود.
هر یک از اعضاء مستقلاً و مخفیانه عقاید را درجه بندی می کنند.
تصمیم گروه آن تصمیمی خواهد بود که در مجموع بیشترین امتیاز را به دست آورده باشد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
تکنیک 6 کلاه فکری:
شش جنبه یا سبک فکری را تعریف کرده و برای هر یک کلاه رنگی خاصی را به عنوان سمبل تعیین می کند.
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه سفید: با موضوعات و شکل های واقعی سروکار دارد .
بدون هیچگونه قضاوتی فقط واقعیت ها مورد جستجو
قرار می گیرد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه سرخ:
برای بیان و جستجوی جنبه های هیجانی ، احساسی و
غیراستدلالی و برای اظهار نظرات با این کلاه دلیلی
خواسته نمی شود.
1-ابزار مناسبی برای بیرون ریختن احساسات هیجانات، حدسها، درکهای شهودی و اموری که
احتیاج به استدلال نداشته باشد.
2-اگر در فرآیند تفکر و صحبت ها به این گونه امور توجهی نشود آنها در پس پرده، پنهان شده و به صورت
مخفی بر تمام تفکر فرد و مذاکرات اثر می گذارند.
3-با استفاده از این کلاه پی گیری یا حدس زدن احساسات دیگران لزومی پیدا نکند و بنابراین مقاومت،
ستیزه جویی و سوءتفاهمات کاهش می یابد و از طرف دیگر از پافشاری و وسوسه برای توجیه عواطف
کاسته می شود.
4-هنگام گفتن با کلاه سرخ گوینده احساس شرم، گناه یا غیرمنطقی بودن نمی کند.
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه سیاه: برای بیان و جستجوی جنبه های منفی، بدبینانه اما واقعی (مشابه گروههای مخالف خوان).
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه زرد:
برای بیان و جستجوی جنبه های مثبت ، خوش بینانه،امّا و اقعی.
1-معجونی است از کنجکاوی ، لذت و میل به عملی کردن چیزها.
2-فرصت دیدن موضوعاتی که به نظر دیگران تهدید می آید.
3-تلاشی آگاهانه و سنجیده برای مثبت فکر کردن.
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه سبز:
برای بیان و جستجوی جنبه های جدید، خلاقانه و تازه
با این کلاه ( تفکر جانبی ) می تو ان بسیا ری اوقات
برای تحریک ذهن خلاق دیگران ، عمداً فکرهای غیرمنطقی بیان کنیم.این افکار حتی اگر برانگیزنده
هم نباشند، برای پیشگیری از انجماد فکرهای ناشی از
کلاه سیاه لازم و مفیدند.
مهارتهای جمعی حل مسئله
کلاه آبی:
برای تنظیم و ساماندهی فرآیند برنامه ریزی برای تفکر و استفاده ازکلاههای دیگر (کلاه نظارت)
به اصل موضوع فکر نمی کنیم ، بلکه به سبک تفکری فکر می کنیم که برای بررسی و پژوهش موضوع لازم است.
تعیین مرحله های مختلف فکری و اولویت آنها
ارزیابی اولویت ها، فهرست کردن محدودیت ها، تعیین حد تمرکز و یا نشان دادن هدف
مهارتهای جمعی حل مسئله
تکنیک 6 کلاه فکری:
فرد در اثر تعویض کلاههای فکری، نقشش را درگروه تغییر می دهد ونهایتاً تنوع و کثرت این تغییرها باعث رشد خلاقیت فرد می شود.
هنگام بازی کردن نقش ها، فرد فکرش از ”من“ خود یا قالب های ذهنی جدا شده و به سمت نقش هدایت می شود.
افراد به فکر خود مسلط می شوند و تنها چیزهایی را که می خواهند، فرامی خوانند.
یکی از محدودیت های اصلی در فکر کردن، مقابله و مقاومت ”من“ انسان است که باعث اشتباهاتی در تفکر می گردد.
مهارتهای جمعی حل مسئله
اهداف اصلی تکنیک 6 کلاه فکری :
ساده کردن تفکر: پرداختن جداگانه به عواطف، منطق، اطلاعات، امید و خلاقیت تفکری ساده تر،دقیق تر،شفاف تر،سریع تر و اثربخش تر.
فراهم کردن زمینه جهت تغییر آگاهانه الگوهای ذهنی به منظور استفاده از تمامی ظرفیت های ذهنی.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
ند هرمان (1999-1920)
پدر تکنولوژی تسلط مغز
با ارزیابی بیش از نیم میلیون نفر دریافته است که 7 درصد افراد فقط یک نوع تسلط 60 درصد تسلط دوتائی ؛ 30 درصد تسلط سه تائی و فقط 3 درصد تسلط چهار گانه داشتند.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
آزمون HBDI
4 تسلط مغزی (A,B,C,D)
چرا برخی افراد در آن واحد اینقدر باهوش و اینقدر خنگ هستند.
هنری منسبرگ، استاد مدیریت دانشگاه مک گیل
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
A
D
C
B
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
-14
-15
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
-14
-15
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
-14
-15
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
-14
-15
2
1
1+
3
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
منطقی واقعی
انتقادی تحلیلی
فنی کمی
بصری کل نگرانه
شهودی نوگرایانه
مفهومی تخیلی
محافظه کار
ساختار یافته
سازمان یافته
با جزئیات مشروح
بین فردی
عاطفی روحانی
حسی احساسی
A
B
D
C
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
نتایج آزمون هرمان
نتایج آزمون دریک دانشکده مهندسی
دانشجویان سنتی: کاهش C,D
دانشجویان متفاوت: افزایش D
دستیاران خلاقیت: افزایش C,D
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
خصوصیات هر ربع و تفکر تمام مغزی
:A تحلیلی، منطقی وعملکردگرا
:B محاسبه گر، محافظه کار و تولیدگرا
:C احساسی و انسان گرا
😀 خلاق، کل نگر و شهودگرا
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
نحوه یادگیری هر ربع و تفکر تمام مغزی
:A بیرونی- از طریق داده ها
:B با توالی- از طریق آزمون و …
:C با کنش متقابل- از راه تجربه
😀 درونی- از راه بینش
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
موضوع ها و حرفه های مورد پسند ربع A
افرادی که تفکرربع A را ترجیح می دهند؛ ترجیحاتی نیز برای موضوعهای خاصی در مدرسه و حرفه های مشخص دارند. قلمروهای درسی مورد پسند آنان حساب، جبر، حسابان و حسابداری به علاوه علوم و فناوری می باشد. وکلا، مهندسین، دانشمندان کامپیوتر ، تحلیلگران و تکنسین ها، بانکداران و فیزیکدانان تفکر ربع A را ترجیح می دهند. افرادی که تفکرA دارند درباره خط پایان یا دریافت واقعیتها یا تحلیل انتقادی صحبت می کنند به این افراد خوره عدد یا ماشین های انسانی یا باکله می گویند.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
فعالیت هایی برای تمرین تفکر ربع A
جمع آوری اطلاعات در مورد موضوع خاص
دسته بندی اطلاعات به طور منطقی
تهیه نمودار و طرح کلی از داده ها
انجام تحقیق کتابخانه ای
نحوه کارکرد یک دستگاه
پازل یا بازی های منطقی مثل شطرنج
آموختن یک نرم افزار جدید
نقش مخالف در فرآیند تصمیم گیری گروهی
نقد فیلم، مقاله، شعر، کتاب
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
موضوع ها و حرفه های مورد پسند ربع B
افرادی که تفکر ربع B را ترجیح می دهند دوست دارند که موضوعات درسی مدرسه بسیار ساختار یافته و با توالی سازماندهی شده باشد. طراحان، بوروکراتها، مدیران اجرایی و دفتر داران نمایانگر تمایل تفکری ربع B هستند. افرادی که ربع B را ترجیح میدهند درباره ما همواره این کار را به این صورت انجام داده ایم یا قانون و نظم یا خود – انضباطی و یا آن را بی خطر بازی کن صحبت کنند. آنها را ملا لغتی یا مشکل پسند(ایرادگیر) و یا سخت کوش (بی وقفه در حال کار – خرکار) می نامند.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
فعالیت هایی برای تمرین تفکر ربع B
غذای جدید با دستورالعمل
طراحی پروژه با نوشتن هر گام جزییات
سر هم کردن یک کیت نمونه
طراحی بودجه شخصی و رعایت آن
تهیه فهرست اموال شخصی
تهیه سیستم بایگانی برای کارهای دفتری و مکاتبات
منظم کردن کشوی میز و کمد لباس و …
نظم دادن فایل ها، کتاب ها و …
تهیه شجره نامه خانوادگی
پیدا کردن اشتباه در صورت حساب بانکی
سر وقت حاضر شدن سر کلاس یا محل کار
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
موضوع ها و حرفه های مورد پسند ربع C
افرادی که تفکر ربع C را ترجیح می دهند برای موضوعهای درسی خاصی در مدرسه مثل علوم اجتماعی، موسیقی، تئاتر و ورزشهای بسیار ماهرانه تمایل نشان می دهند و به جای اینکه تنها کار کنند در فعالیتهای گروهی شرکت می کنند. معلمین، پرستاران، مددکاران اجتماعی و موسیقیدان ها تمایل بسیار شدیدی به تفکر ربع C دارند، اگرچه موسیقیدان ها و آهنگسازان هنگامی که نت های موسیقی را تحلیل می کنند و یا یک اجرا را مورد ارزیابی قرار می دهند، تفکر ربع A را درگیر می کنند. افرادی که تفکر ربع C دارند درباره خانواده یا کار تیمی یا رشد شخصی و ارزش ها صحبت می کنند. به طور کلیشه ای، آنها را چون دلهای نگران (قلب های خونین) یا نازنازی (حساس) یا پرحرف در نظر می گیرند.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
فعالیت هایی برای تمرین تفکر ربع C
در میان گذاشتن احساسات با یک دوست
تمرین گوش دادن
مطالعه گروهی یا انجام پروژه به صورت تیمی
اجرای نمایش
شعر گفتن
شرکت در فعالیت ورزشی جدید
بازی کردن با کودک
اشک ریختن
شرکت در فعالیت های عام المنفعه
گردش در طبیعت
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
موضوع ها و حرفه های مورد پسند ربع D
افرادی که تفکر ربع D را ترجیح می دهند موضوعهای درسی مانند هنر (نقاشی، مجسمه سازی) به علاوه هندسه، طراحی، شعر و معماری را می پسندند. موسسین ،کاوشگران، هنرمندان (نقاشان) و نمایشنامه نویسان و دانشمندانی که در تحقیق و توسعه (R&D) در علم طب، فیزیک و مهندسی درگیر هستند، تمایل شدیدی به تفکر ربع D دارند. از این افراد غالباً اینطور یاد می شود که درآسمانها سیر می کنند یا بی نظم و یا رویایی و غیر واقع بین هستند.
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
فعالیت هایی برای تمرین تفکر ربع D
نگاه کردن به تصویر کامل یک مساله نه جزییات آن
اگر – آنگاه
خیالبافی
چند راه حل
بازی کردن با وسایل بازی مختلف
نقاشی
اختراع یک غذای حرفه ای و درست کردن آن
قدم زدن یا رانندگی به محل نامشخص
تصور خود در سال 1399
ارتباط مطالب مختلف با هم
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله : مدل مغز چهارربعی هرمان
موانع تفکر خلاق و روشهای غلبه بر آنها
فرضیات نادرست
صرفا یک پاسخ صحیح وجود دارد.
نگاه به مسئله بصورت مجزا
تبعیت از قواعد
تفکر منفی
پرهیز از خطر و یا ترس از شکست
گریز از ابهام
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
آقای مارک اپلر در کتاب خود به 7 اصل حل مسئله برادران رایت می پردازد.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 1
FORGING
The Principle of Constructive Conflict
FORGING is a problem-solving principle that uses constructive conflict to uncover and validate new ideas and strategies.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 2
TACKLE THE TYRANT
The Principle of Worst Things First
TACKLE THE TYRANT is a problem-solving principle based on the idea that within each problem there is a potential “tyrant,” a subset of the problem that, if not resolved, will prevent solution of the whole. By putting the worst (i.e., the tyrant problem) first, costs for the whole are
limited to this subset should a solution be unachievable.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 3
FIDDLIN G
The Principle of Inveterate Tinkering
FIDDLING is a problem-solving principle that says new ideas and
approaches can be created by tinkering with portions of a problem in an
effort to understand it, repair it, or make it better. Tinkering, the art of
looking for connections and contrasts, can be either conceptual (mental)
or tactile (physical). Brainstorming is a form of conceptual tinkering.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 4
MIND-WARPING
The Principle of Rigid Flexibility
MIND-WARPING is a problem-solving principle that encourages flexing
the mind, allowing it to consider possibilities that fall outside the plane
of thought established (and limited) by policy, tradition, and personal
experience. It is the ability to think “outside the box,” without abandoning
the box.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 5
RELENTLESS PREPARATION
The Principle of Forever Learning
RELENTLESS PREPARATION is a problem-solving principle that says
that “forever learning”—learning as a lifelong passion—is essential to
generating the information needed to solve problems. Forever learning
draws a dotted line between the need to solve problems and the reservoir
of ideas we possess to do so. Forever learning, a vital part of preparation,
is the process of keeping that reservoir full.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 6
MEASURE TWICE
The Principle of Methodical Meticulousness
MEASURE TWICE is a problem-solving principle that says the fastest and
most efficient way to solve a problem is by being meticulous and methodical
in your approach.
مطالعه موردی : ارائه 7 اصل حل مسئله برادران رایت
Principle 7
FORCE MULTIPLICATION
The Principle of Team Equity
FORCE MULTIPLICATION is a problem-solving principle stating that the
output of a group of people (force) with a common purpose is increased
exponentially (multiplied) by a seamless interdependence powered by
five areas of team equity: trust, effort, profits, power, and honor.
با آرزوی موفقیت و بهروزی