به نام خدا عنوان: سیستم ها و روشهای بایگانی
1
هدفهای کلی
1- آشنایی با اهمیت بایگانی در سازمانها
2- آشنایی باانواع سیستم های بایگانی
3- آگاهی از اصول بایگانی
4- شناخت روشهای تنظیم اسناد
5- آشنایی با مراحل بررسی سیستم بایگانی
2
تعریف بایگانی
بایگانی عبارت است از فن اداره ، نظارت وحفاظت اسناد و مدارک سازمان به منظور نگهداری و مراجعه .
3
وظیفه بایگانی
وظیفه بایگانی در هر سازمان طبقه بندی اسناد ،ثبت و ضبط و کنترل آنهاست و این وظیفه از مرحله دریافت سند آغاز و تا زمانی که به علت سلب ارزش و برطبق مقررات از بین می رود و یا به علت ارزش استثنایی در محل معینی برای همیشه نگهداری می شود دوام خواهد یافت .
4
تعریف سند
سند عبارت است از حقایق کتبی در خصوص وقایع و معاملات سازمان که ممکن است در فرمهای چاپی ،کارت ،اوراق،کاغذ یا کتاب منعکس شود . بنابراین هر شیءقابل استناد مثل نوارهای ضبط صوت ،فیلم ،میکروفیلم و …مادام که قابل استناد باشند سند محسوب می شوند .
5
تعریف پرونده
پرونده عبارت است از مجموعه ای از اسناد و مدارک مربوط به یک موضوع ،شخص یا سازمان که بترتیب خاصی در یک پوشه یا کلاسور نگهداری شده است .
6
تعریف آرشیو
آرشیو عبارت است از محل نگهداری دائمی اسناد و مدارک گران بهایی که از نظر اداری ،حقوقی ،مالی ،علمی ،تاریخی و فرهنگی ارزش نگهداری دائمی را دارند.
7
انواع سیستم بایگانی
1- سیستم متمرکز
2- سیستم غیرمتمرکز
3- سیستم نیمه متمرکز (کنترل مرکزی )
8
اصول بایگانی
9
اصل آسان بودن
به موجب این اصل سیستم بایگانی و نحوه تنظیم مدارک و پرونده ها بایستی آسان و قابل درک بوده و با صرف اندکی وقت مفهوم گردد .
10
اصل قابلیت اجرا
براساس این اصل سیستم مورد استفاده بایستی با توجه به نوع و ماهیت کار و امکانات در دسترس و در عمل قابل پیاده شدن باشد .
11
اصل قابلیت انعطاف
به موجب این اصل سیستم بایگانی باید قابلیت تطابق با تغییرات و تحولات را داشته باشد و در این زمینه نیز پیش بینی لازم را انجام داده باشد .
12
اصل دقت و سرعت
سیستم بایگانی و روشهای مورد عمل بایستی به نحوی باشند که در عین دقت و صحت ،امکان تسریع در عمل را نیز میسر سازند .
13
اصل افراد با صلاحیت
کارکنان بایگانی بایستی دارای شرایط لازم برای احراز این شغل بوده و مهارت و تجربه کافی را در این زمینه داشته باشند .
14
اصل نظم اصولی و منطقی
در تشکیل پرونده ها و تنظیم مطالب آنها ،بایستی از یک نظام اصولی و منطقی پیروی شود .رعایت نکات زیر توصیه می شود :
الف- وجود ارتباط منطقی بین عنوان پرونده و موضوع نامه های مندرج در آن
ب- رعایت تقدم و تاخر در شماره و تاریخ نامه ها
ج- حفظ یک نسخه از هر نامه و حذف نسخه های اضافی
د- رعایت حد متعادل برای قطر هر پرونده
15
روشهای تنظیم اسناد
16
مراحل بررسی سیستم بایگانی
17