به نام خدا عنوان: بررسی تکنیکهای کمی
1
روش ارزیابی و بازنگری برنامه (پرت)
بطور خلاصه پرت را می توان یکی از روشهای برنامه ریزی دانست که با آرایش مقداری خود ،کلیه عوامل موثر را در راه رسیدن به هدف ،با توجه به عامل زمان در شبکه ای جهت دار مصور می سازد . از این روی پرت را «برنامه ریزی شبکه ای »می خوانند.
2
علائم مورد استفاده در پرت
3
1- رویداد یا واقعه
رویدا عبارت است از لحظه مشخصی از زمان که در آن عمل خاصی انجام می گیرد . که می تواند شروع و یا پایان یک کار جسمی یا فکری باشد که دربر گیرنده طی زمان نیست .
در روش پرت رویداد را با علامت دایره نشان می دهند. و برای هر رویداد نیز شماره ای در نظر گرفته می شود .
4
2- فعالیت
فعالیت کار و عمل خاصی است که برای انجام شدن هر قسمت از برنامه ضرورت دارد و انجام آن مستلزم طی زمان است و بدیهی است با طی زمان نیز بخشی از منابع سازمان مصرف می شود برای نشان دادن فعالیت از فلش یا پیکان ( ) استفاده می شود.
5
3- فعالیت عاریه یا فعالیت زمان صفر
برای نشان دادن روال منطقی برنامه و ارتباط بین فعالیتها ،ازعلامت فعالیت عاریه یا زمان صفر یا بی اثر که مستلزم صرف منابع و طی زمان خاصی نیست و صرفاً برای منعکس کردن توالی فعالیتها بکار می رود استفاده می شود . دراین مورد از علامت فلش خط چین( ) استفاده می شود .
6
مراحل روش پرت
7
نمونه ای از شبکه ترسیم شده
8
1
2
3
4
5
6
8
7
سوالاتی که بایستی برای ترسیم شبکه به آنها پاسخ داد
1- چه فعالیتها و رویدادهایی باید قبل از این رویداد انجام شود؟
2- چه فعالیتها و رویدادهایی را نمی توان قبل ازاین رویداد شروع کرد ؟
3- چه فعالیتها و رویدادهایی را می توان قبل از این رویداد شرع کرد ؟
9
گامهای تحلیل زمانی شبکه
10
1- تخمین زمان هر فعالیت
برای تعیین زمان هر فعالیت سه زمان برآورد گردیده و سپس با استفاده از فرمولی که بعداً ذکر خواهد شد به یک زمان تبدیل می شوند.
11
سه زمان برآورد شده در پرت
الف – برآورد خوش بینانه (زمان حداقل یا کمترین زمان )
ب- برآورد بد بینانه (زمان حداکثر یا بیشترین زمان )
ج- برآورد زمان محتمل
12
الف)برآورد خوشبینانه
دراین مورد آنالیست سعی می کند زمان انجام هر کاری را بدون در نظر گرفتن مشکلات و عوامل نا مساعدی که ممکن است در آینده پیش آید تخمین بزند . این زمان را باTo یا Ta نشان می دهند.
13
ب)برآورد بد بینانه
دراین مورد آنالیست می کوشد عوامل نامساعد و نیز مشکلات و موانع را در پیش بینی خود دخالت دهد و حد اکثر زمانی را که فکر می کند برای انجام فعالیت لازم است برآورد نماید . این زمان را با حرف Tpیا Tb نشان می دهند.
14
ج) برآورد زمان محتمل
دراین مورد آنالیست سعی دارد با در نظر گرفتن شرایط عادی و با در نظر داشتن زمانی برای وقایع غیر قابل پیش بینی نسبت به برآورد زمان محتمل اقدام نماید این برآورد معرف زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت بطور معمول است که با حرف Tmنشان داده می شود .
15
2- تعیین زمان انتظار برای هر فعالیت
دراین مرحله سه زمان برآوردی بایستی به یک زمان تبدیل گردد و نظر به اینکه احتمال وقوع زمان حد اقل و زمان حداکثر تقریباً یکسان و احتمال وقوع زمان محتمل بیشتر از برآورد های دیگر است، لذا برای تبدیل سه زمان به یک زمان بایستی شانس و اعتبار بیشتری برای زمان محتمل در نظر گرفته شود .لذا از فرمول زیر استفاده می شود.
Te= ta+4tm+ta
6
16
3- تعیین کمترین زمان برای هر رویداد (TE)
کمترین زمان مورد انتظار برای هر رویداد عبارت است از مجموع زمانهای مورد انتظار هر فعالیت از ابتداء تا آن رویداد خاص.بنابراین وقتی در یک شبکه دو یا چند مسیر وجود دارد که به یک رویداد ختم می شود کمترین زمان مورد انتظار برای آن رویداد عبارت خواهد بود از زمان مورد انتظار مسیری که بصرف بیشترین زمان احتیاج دارد.
17
فرمول محاسبه TE
مثال : در شبکه زیر کمترین زمان مورد انتظار برای رویداد پنجم عبارت خواهد بود از مجموعte در مسیر 5-4-3-1
(فعالیت)te+(رویداد قبلی)TE=(رویداد بعدی)TE
18
1
2
3
4
5
4= te
5= te
3= te
7= te
2= te
4- تعیین بیشترین زمان مجازTL
بیشترین زمان مورد انتظار و مجاز برای یک رویداد عبارت است از دیرترین زمانی که یک رویداد باید تکمیل شود تا پروژه طبق برنامه زمانبندی شده پیش برود . TL ازطریق پیدا کردن طولانی ترین مسیر از رویداد پایان شبکه تارویداد مورد نظر محاسبه می کنیم . بنابراین عکس محاسبه TE عمل می کنیم .
19
فرمول محاسبه بیشترین زمان مجاز (TL)
(فعالیت)te – (رویداد بعدی)TL= (رویداد قبلی)TL
در مثال قبل چنانجه زمان انجام پروژه 12 هفته باشدTL رویداد4 عبارت خواهد بود از 10= 2- 12
20
5- تعیین زمان آزاد (S)
زمان آزاد یا فرجه عبارت است از تفاضل بین بیشترین زمان مجاز ؛یعنیTL و کمترین زمان مورد انتظار؛یعنیTE برای هر رویداد و منظور از آن عبارت است از وقت اضافی موجود است که برای رسیدن به هر رویداد در اختیار می باشد . میزان فرجه ممکن است مثبت ،صفرو منفی باشد.
21
فرمول محاسبه زمان آزاد (S)
S = TL –TE
زمان مورد انتظار زمان مجاز زمان آزاد
اگر بیشترین زمان مجاز با کمترین زمان مورد انتظار مساوی باشد فرجه صفر خواهد بود .بدین معنی که هیچ وقت آزادی موجود نیست .
اگر مسیری از نظر زمانی طولانی تر از زمانی باشد که برای اتمام پروژه در نظر گرفته شده است در این صورت میزان فرجه منفی خواهد بود .
22
6- تعیین مسیر بحرانی
طولانی ترین مسیر شبکه؛ یعنی مسیری که از آغاز تا پایان شبکه ، بیشترین وقت را می گیرد مسیر بحرانی است .بعبارت دیگر مسیری که دارای کمترین وقت آزادو امکان کند کاری باشد مسیر بحرانی است .
23
7- تعیین واریانس و احتمال خاتمه پروژه
آنالیست برای اینکه از میزان دقت برآورد خود آگاه شود می تواند از فرمول واریانس کمک بگیرد . اگر میزان واریانس کم باشد ،درصد احتمال برآورد و درجه اطمینان بالاتر خواهد بود و چنانچه دامنه اختلاف بین دو برآورد حداکثر و حداقل خیلی زیاد باشد،میزان عدم اطمینان افزایش می یابد. برای محاسبه واریانس از فرمول زیر استفاده می شود .
o = b– a
6
24
روش مسیر بحرانیc . p . m ) )
این روش یکی دیگر از روشهای برنامه ریزی است که مبنای پیش بینی را با برآورد هزینه فعالیتهای مربوط به انجام یک پروژه مرتبط می سازد .
25
تفاوتهای روش سی پی ام و پرت
1- در روش c .p .m بجای برآورد سه زمان در مورد هر فعالیت فقط یک زمان برآورد می شود .
2- روش پرت صرفاً مبنای پیش بینی زمان فعالیت شکل می گیرد در حالی که در روشc p m علاوه بر فعالیت ،نسبت به هزینه های انجام هرفعالیت نیز توجه می شود .
26
مراحل روش C P M) (
27
روش ترسیم پیش نیازها(P D M)
این روش برنامه ریزی شبکه ای برمبنای ترسیم شبکه براساس فعالیت های مورد نیاز قبلی یا ترسیم پیش نیازها می باشد در این روش فعالیت ها بصورت مستطیل یا دایره نشان داده می شوند و روابط بین فعالیتها بوسیله فلش یا پیکان منعکس می گردند.
28
جدول زمانبندی فعالیتها در P D M
ویژگی خاص روشP D M تنظیم جدول زمانبندی فعالیتها است که با آن می توان تعیین کرد که هر فعالیتی در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد ،چه مدتی طول خواهد کشید و چه ارتباط هایی بین آن فعالیت با فعالیتهای قبل از آن وجود دارد .
29