فرهنگ ترافیک
دی ماه 1401
فهرست مطالب
مقدمه
فرهنگ ترافیک
نقش خانواده در ترویج فرهنگ ترافیک
مشخصه های فرهنگ ترافیکی پایین و راهکارهای افزایش آن
مشخصه های فرهنگ رانندگی
الگوى مفهومی راهبردی توسعه فرهنگ ترافیک کشور
وظایف مدیریت عالی نظام توسعه فرهنگ ترافیک کشور
بحث و نتیجه گیری
مقدمه
هدف نهایی : کاهش سوانح رانندگی و ضرورت ارائه الگوی راهبردی فرهنگ ترافیکی است.
سالانه صدها هزار نفر در تصادفات جاده ای در سراسر جهان کشته و زخمی می شوند. این یک فاجعه انسانی است و جامعه بشری در فکر کاهش این درد بوده و نیازمند تعیین ساختاریی برای فرهنگ ایمنی ترافیک می باشد که از جمله عوامل توسعه پایدار می باشد. بنابراین، سرمایه گذاری های قابل توجهی به سمت استراتژی هایی برای کاهش تصادفات شده است.
با توجه به روند روزافزون تصادفات در کشور و ضرورت ارتقای فرهنگ ترافیک و پراکندگی اقدامات موازی سازمان ها در راستای فرهنگ سازی و اقدامات آموزش، تاکنون الگوی منسجمی برای هماهنگی فعالیت های پراکنده سازمان های فرهنگی کشور که باعث اتلاف وقت، منابع و انرژی می شود ارائه نشده است.
مقدمه
یکی از راه حل های پیشنهادی، تدوین الگوهای راهبردی فرهنگ ترافیک کشور و تبعیت همه سازمان های مسئول در امر فرهنگ سازی از این الگو است. البته بررسی های انجام شده در این خصوص، بیانگر اهداف و نتایج متفاوتی در خصوص میزان تحقق یافتن یا نیافتن اقدامات صورت گرفته در زمینه فرهنگ ترافیک است.
بنابراین با تدوین یک الگوی مناسب راهبردی وظیفه همه سازمان های مسئول در امر آموزش و فرهنگ سازی در چارچوبى کلان، مشخص و معین می شود به گونه اى که دسترسی به اهداف اصلی، یعنی ارتقای فرهنگ ترافیک، محقق خواهد شد.
فرهنگ ترافیک
فرهنگ ترافیک و رانندگی به طور کلی، با کیفیت آموزش رانندگان و چگونگی مواجهه و قانون گذاری مسئولان این امر ارتباط دارد.
برنامه ریزی و سیاست های مناسب برای ارتقای فرهنگ ترافیک شهری نیازمند شناسایی عوامل موثر در ترافیک می باشد، که مهم ترین عامل “خودمان” هستیم. رانندگی میان خطوط، استفاده به موقع از راهنما و رعایت فاصله ایمن، از کار هایی هستند که ما در ابتدای این مسیر می توانیم انجام دهیم.
به شیوه برخورد مردم یک منطقه یا کشور با یکدیگر در محیط حمل و نقل، فرهنگ ترافیکی میگویند، که با توجه به قوانین، آیین نامه های مربوط، طراحی و ساخت معابر، میزان امنیت آن ها را با فرهنگ ترافیکی مرتبط میکند.
نقش خانواده در ترویج فرهنگ ترافیک
به عنوان یکی از پایه های اساسی در اصلاح رفتار و فرهنگ ترافیک نقش موثری در تغییر رفتار کاربران ترافیکی دارد،نقش خانواده در نهادینه کردن فرهنگ ترافیک از همان دوران کودکی بسیار موثر است و آموزش درست قوانین ترافیک در دوران کودکی در محیط خانواده تاثیرات خود را در رفتار اجتماعی آنان در بزرگسالی و در رعایت قوانین ترافیکی بروز می دهد.
نقش خانواده در نهادینه کردن فرهنگ ترافیک از همان دوران کودکی بسیار موثر است.
مشخصه های فرهنگ ترافیکی پایین و راهکارهای افزایش آن
خودخواهی
حق به جانب بودن
رفتارهای پرخاشگرانه
ملاحظه
مشخصه های فرهنگ پایین ترافیکی
صبر
احساس مسئولیت
دقت و تمرکز
مشخصه های فرهنگ بالای رانندگی
مشخصه های فرهنگ ترافیکی پایین و راهکارهای افزایش آن
فرهنگ ترافیکی را میتوان مجموعه ای از رفتارهای عادتی اعضای جامعه و نحوه برخورد مردم یک کشور یا منطقه با یکدیگر در محیط حمل و نقل (معابر، جاده ها و خیابان ها و …) در نظر گرفت که معمولاً با نحوه نگرش مسئولین به مشکلات ترافیکی، قوانین و آیین نامه های به کار گرفته شده، کیفیت آموزش رانندگان و جامعیت اطلاعاتی که در اختیار رانندگان قرار می گیرد مرتبط است، همچنین نحوه طراحی و ساخت معابر بویژه میزان امنیت و راحتی آن ها با فرهنگ ترافیکی مرتبط است.
فرهنگ
مجموعه ای از الگوهای رفتاری است که در جوامع متفاوت دیده می شوند، فرهنگ های متفاوت، ارزش ها و معانی متفاوتی را به رفتارها می دهند.
فرهنگ ترافیکی
فرهنگ امنیت ترافیکی
فرهنگ امنیت ترافیکی :فرهنگ امنیت ترافیکی مربوط به بخشی از فرهنگ ترافیکی است که با تصادفات و سوانح ترافیکی ارتباط دارد و می توان کلیه الگوهای رفتاری، باورها، ارزش ها، تفکرات مردم جامعه و مسئولین که در بروز یا پیشگیری تصادفات نقش دارند را فرهنگ امنیت ترافیکی در نظر گرفت.
مشخصه های فرهنگ رانندگی
سطح اجتماعی، اقتصادی و آموزش از مشخصه های تعیین کننده فرهنگ رانندگی است، جوامعی که درآمد بیشتر یا سطح تحصیلات بالاتری دارند، معمولاً فرهنگ ترافیکی امن تری دارند و دقت، تمرکز و احساس مسئولیت بیشتری از رانندگان این جوامع به چشم می خورد، در عوض فقر، فشار اقتصادی و نا امنی شغلی با رفتارهای پرخطر بیشتری در رانندگی همراه است.
الگوى مفهومی راهبردی توسعه فرهنگ ترافیک کشور
این الگو مولفه هایی به شرح زیر دارد:
1. نظام توسعه پشتیبانی نرم افزاری که شامل روش ها و فرایندها و تدوین و توسعه پایگاه داده ها، نرم افزارها و فناوری اطلاعات است. همچنین وظایفی از قبیل استانداردسازی، فرهنگ سازی، آموزش، اطلاع رسانی و تامین منابع مالی و نظام نامه،منابع انسانی و تصویب قوانین و مقررات را بر عهده دارد؛
2.نظام پشتیبانی سخت افزاری، شامل زیرساخت ها، فضای فیزیکی، تجهیزات تخصصی و عمومی؛
3. نظام مدیریت عالی، شامل برنامه ریزی، سازمان دهی، هدایت و رهبری و نظارت و کنترل؛
4. نظام ارزشی، شامل بایدها و نبایدها؛
5. نظام تعاملات محیطی، شامل تعاملات درونی و برونی
انسان به عنوان محور اصلی در بین ابعاد سه گانه و مولفه رفتار قانونمند ترافیکی به عنوان اصلی ترین فعالیتی که سایر فعالیت ها باید حول آن سازماندهی شود، در نظر گرفته شده است.
الگوى استفاده شده، تلفیقی از روش های کنترل کلاسیک، نگرش و مدیریت راهبردی است.
مدیریت عالی نظام توسعه فرهنگ ترافیک کشور که مهم ترین حوزه ملی است. عهده دار وظایف و ماموریت های زیر است:
1.سیاست گذاری، برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی های کلان و هدایت و نظارت بر فعالیت ها و اجرای برنامه های توسعه فرهنگ ترافیک فرابخشی و بخشی با هماهنگی و همکاری دستگاه های اجرایی ذی ربط، برای تغییر و توسعه رفتارهای قانونمند ترافیکی.
4. برنامه ریزی کلان فرابخشی در زمینه پشتیبانی های لازم اعم از تامین منابع انسانی، منابع مالی، نهادسازی، تدوین قوانین و مقررات و دیگر امور پشتیبانی های عمومی و اختصاصی برای تحقق اولویت ها و برنامه های مصوب توسعه فرهنگ ترافیک
3. طراحی، تدوین و بهسازی نظام جامع توسعه فرهنگ ترافیک کشور و تعیین شاخص های هر یک از مولفه های اصلی) فرهنگ ترافیک (رفتارهای قانونمند ترافیکی و ایجاد و اصلاح رفتارهای ترافیکی؛
2.تبیین شاخص ها، تعیین انحرافات از مطلوبیت ها، ابلاغ و نظارت بر تغییر ساختارها و عملکردهای تخصصی دستگاه های پشتیبانی، ارتباطات و رسانه ها، برنامه ریزی فرهنگ و آموزشی و انسجام عملی برای بهسازی شاخص های فرهنگ ترافیک.
بحث و نتیجه گیری
آمار تصادفات جاده ای نقش مهمی در زندگی روزمره هر شهروندی گذاشته و حتی شعاع تاثیر آن بر جذب صنعت گردشگری به عنوان یکی از منابع اشتغالزایی ملموس می باشد.
عدم رعایت انضباط در فرهنگ رانندگی، ریشه در عوامل متعددی دارد.
بر همین اساس باید گام های گسترده ای مانند تعمیق آموزش حقوق شهروندی از نهاد خانه تا مدرسه برداشته شود که برآیند آن قانون پذیری در جامعه باشد.
بدیهی است با نهادینه شدن احترام به حقوق دیگران، استاندارد سازی تولیدات داخلی و نیز توسعه کمی و کیفی جاده ها و مهم تر از همه مقابله با فرد گرایی و ترجیح منافع عمومی، به عنوان یک فرهنگ شهروندی هر یک در جای خود نقش سازنده ای در تعمیم فرهنگ ترافیکی خواهد داشت. در غیر اینصورت چنانچه این فرهنگ همسان با هنجارهای شهروندی تعریف و تبیین نشود آنچه رخ خواهد داد نابهنجاری و دست اندازی به حقوق دیگران خواهد بود. البته جامعه به مرور و در صورت تکرار در برابر این نوع از ناهنجاری ها واکسینه خواهد شد و مبادا چنین شود.