پاورپوینت آموزشی
درس12
علـوم تجربـی چهارم دبستان
گوناگونی گیاهان
از دانش آموزان انتظار می رود، در فرایند آموزش این درس بتوانند:
2- با انجام فعالیت های گوناگون با روش های تولید مثل در گیاهان آشنا شوند.
1- با انجام فعالیت های گوناگون با گیاهان تک لپه و دولپه و بخش های مختلف گل و گرده افشانی آشنا شوند.
اهداف یادگیری
مینا، سوسن و بنفشه به همراه خانواده های خود به جنگل رفته بودند. بچّه ها در آنجا برای اوّلین بار گیاهانی را دیدند که با گیاهان محلّ زندگی آنها تفاوت داشتند.
برای پاسخ دادن به این پرسش، دانش آموزان در گروه های خود پیشنهادهای را برای طبقه بندی گیاهان بیان کردند.
بچّه ها می خواستند بدانند که چگونه می توان این گیاهان را طبقه بندی کرد.
نکات درس
تعداد گلبرگ ها در گیاهان متفاوت است؛ پس برای دسته بندی، تعداد گلبرگ ها را در نظر می گیریم.
شکل ریشه ها برای دسته بندی گیاهان مهم است.
برای دسته بندی گیاهان باید به شکل برگ های آنها توجّه کرد.
پیشنهاد دانش آموزان
برای پی بردن به درستی یا نادرستی پیشنهاد های بچّه ها، تصویرهای گیاه کدو و سوسن را مشاهده کنید .
آیا همه پیشنهاداتی که بچه ها داده بودند درست است؟
با کمک دوستان خود، پیشنهاداتی که بچه ها داده بودند را برای دو گیاه کدو و سوسن بررسی کرده و آن را یادداشت کنید.
نکات درس
دانشمندان گیاهانی را که دانه ی یک قسمتی دارند، تک لپه و گیاهانی را که دانه ی دو قسمتی دارند، دو لپه می نامند.
از دو گیاهی که قبلا بررسی کردید(کدو و سوسن)، کدام تک لپه و کدام دو لپه است؟
همه ی گیاهان تک لپه و دولپه، گل دارند.
نکات درس
یک گل از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟
قسمت های مختلف هر گل را جدا کنید و با هم گروه های خود در مورد آن تبادل نظر کنید.
در هر گروه، یک شاخه گل مانند گل سرخ، نیلوفر یا سوسن را از نزدیک مشاهده کنید.
نکات درس
تصویر زیر، قسمت های مختلف یک گل را نشان می دهد.
قسمت های مهم یک گل عبارتند از: گلبرگ، کاسبرگ، مادگی و پرچم
با توجه به اسلاید قبل، گلی را که در گروه خود بررسی کردید، با تصویر روبه رو مقایسه کنید و نام بخش های مختلف آن را بنویسید.
نکات درس
قسمت بالای پرچم گل گلایل را روی یک مقوّای سیاه تکان دهید؛ چه می بینید؟
دانه های گرده از پرچم به روی مادِگی منتقل می شوند. این عمل را گرده افشانی می گویند. باد، جانوران و انسان به عمل گرده افشانی کمک می کنند.
گَرد زرد رنگی را که مشاهده می کنید، دانه های گَرده است.
از گل تا دانه
یکی از موجودات مفید برای انسان ها زنبور عسل می باشد. فکر می کنید چرا زنبور عسل برای ما مفید است؟
معمولاً پس از گرده افشانی، قسمتی از مادِگی به میوه تبدیل می شود. دانه درون میوه تشکیل می شود.
زنبور عسل چگونه به گرده افشانی کمک می کند؟
فکرکنید
شکل های زیر، مراحل رشد میوه ی انار را از گل تا میوه نشان می دهد.
انار یکی از میوه های مفید برای سلامتی ما انسان ها می باشد. فکر می کنید یک انار چند دانه دارد؟
درباره ی ترتیب مراحل رشد این میوه، گفت و گو کنید و این مراحل را شماره گذاری کنید.
گفت وگو
دانه رشد می کند و یک گیاه جدید را به وجود می آورد. از دانه ی گوجه فرنگی، گیاه گوجه فرنگی و از دانه ی کاج، درخت کاج به وجود می آید.
گیاهانی مانند کاج و گوجه فرنگی با دانه تولید مثل می کنند؛ یعنی گیاهی مانند خود را به وجود می آورند. این گیاهان را دانه دار می گویند.
در شکل مقابل، مراحل مختلف رشد گیاه گوجه فرنگی را مشاهده می کنید.
از دانه تا گیاه
تا به حال به جنگل های شمال رفته اید. در جنگل چه گیاهانی دیده اید؟
گیاهانِ بدون دانه هاگ دارند و با هاگ تولید مثل می کنند. این گیاهان در مکان های مرطوب رشد می کنند.
گیاهانی که دانش آموزان برای اوّلین بار در جنگل دیدند، خزه و سرخس نام دارند. این گیاهان دانه ندارند ولی آنها هم تولید مثل می کنند.
گیاهان بدون دانه
دانشمندان گیاهان را بر اساس شباهت ها و تفاوت هایشان طبقه بندی می کنند.
گل یا گیاهانی که در خانه دارید جزء کدام طبقه می باشند؟
چه گیاهانی را می شناسید که به روش های دیگری جز با دانه و هاگ زیاد می شوند؟
طبقه بندی گیاهان
بدون وجود گل و گیاه زندگی کردن امکان پذیر نمی باشد. پس باید به گل و گیاه خیلی اهمیت دهیم.
زندگی ما به گیاهان وابسته است. پس باید بکوشیم تا از گیاهان محافظت کنیم.
ما از میوه، دانه، برگ، ساقه و ریشه ی گیاهان گوناگون استفاده می کنیم. از گیاهان، انواع داروها، روغن، رنگ، کاغذ و حتّی پارچه تهیه می کنیم.
نکات درس
راه های محافظت از گل و گیاهان…
چه کار های دیگری برای حفاظت از گیاهان می توانید انجام دهید؟
من شاخه ی درخت و گل ها را نمی شکنم.
هیچ گاه روی درخت یادگاری نمی نویسم.
از گل و درخت حیاط خانه ی خودمان مراقبت می کنم.
گیاهانی مانند ریحان، گوجه فرنگی و خیار را در گلدان می کاریم و از محصول آنها استفاده می کنیم.
محافظت از گیاهان
در هر سوال، با کلیک روی گزینه مشاهده جواب، پاسخ ظاهر می شود.
مشاهده جواب
به چه گیاهانی تک لپّه و به چه گیاهانی دولپّه گفته می شود؟
به گیاهانی که دانه ی یک قسمتی دارند تک لپّه و به گیاهانی که دانه ی دو قسمتی دارند، دولپّه گفته می شود.
سوال 1
مشاهده جواب
آیا همه ی گیاهان تک لپّه ودولپّه، گل دارند؟
بله، گل دارند.
سوال 2
مشاهده جواب
یک گل از چه قسمت های تشکیل شده است؟
کاسبرگ، گلبرگ، مادگی، پرچم
سوال 3
مشاهده جواب
گرده چیست؟
پودر ریز تا دُرُشتی است که دارای نسلی از چرخه ی زندگی گیاهان بوده و سازنده ی سلّول های نر در گیاهان دانه داراست.
سوال 4
مشاهده جواب
گرده افشانی چیست؟
وقتی دانه های گرده از از پرچم به روی مادگی منتقل می شوند به این عمل گرده افشانی می گویند.
سوال 5
مشاهده جواب
چه عواملی به گرده افشانی کمک می کنند؟
باد، جانوران و به خصوص حشرات، انسان ها
سوال 6
مشاهده جواب
گرده روی کدام قسمت گل قرار دارد؟
روی پرچم قرار دارد.
سوال 7
مشاهده جواب
زنبورعسل چگونه به گرده افشانی کمک می کند؟
وقتی زنبورعسل روی گل ها می نشیند گرده های گل از پرچم به پاهایش می چسبند و وقتی روی گل ها حرکت می کند پاهایش به مادگی برخورد می کنند و گرده ها به مادگی منتقل می شوند.
سوال 8
مشاهده جواب
پس از گرده افشانی در گل ها چه اتّفاقی می افتد؟
معمولا پس از گرده افشانی؛ قسمتی از مادگی تبدیل به به میوه می شود و دانه درون میوه تشکیل می شود.
سوال 9
مشاهده جواب
به چه گیاهانی دانه دار گفته می شود؟
به گیاهانی مثل کاج و باقلا و گوجه فرنگی که با دانه تولید مثل می کنند گیاهان دانه دار گفته می شود.
سوال 10
مشاهده جواب
گیاهان بدون دانه چگونه تولیدمثل می کنند؟
به وسیله ی هاگ تولید مثل می کنند. مثل: خزه و سرخس
سوال 11
مشاهده جواب
گیاهان بدون دانه بیش تر در کجا رشد می کنند؟
در جاهای مرطوب
سوال 12
مشاهده جواب
فرق سوسن با کدو چیست؟
سوسن ریشه ی راست با برگ های دراز و باریک و دانه یک قسمتی دارد و گلبرگ هایش 3 یا مضربی از آن است. ولی کدو ریشه ی افشان و برگ های پهن و دانه دو قسمتی دارد و گلبرگ هایش 4و5 یا مضربی از آن هاست.
سوال 13
مشاهده جواب
فرق گیاهان سوسن و کدو و کاج و خزه و سرخس را از نظر داشتن و گل و دانه و مخروط و هاگ بیان کنید.
سوسن و کدو گل و دانه دارند ولی مخروط و هاگ ندارند. خزه و سرخس گل و دانه ندارند ولی مخروط و هاگ دارند. کاج مخروط و دانه دارد ولی هاگ و گل ندارد.
سوال 14
مشاهده جواب
چه گیاهان دیگری می شناسید که به روش های دیگری جز دانه و هاگ زیاد می شوند؟
گیاهان پاجوش (مثل درخت فندق و بوته ی توت فرنگی)؛ به روش قلمه زدن (گیاه میخک)؛ از طریق کاشت غدّه مثل (سیب زمینی)
سوال 15
مشاهده جواب
از گیاهان چه استفاده هایی می شود؟
در تهیه غذاها، در ساخت داروها، در ساخت رنگ ها و در ساخت وسایل
سوال 16
مشاهده جواب
سهم شما در حفاظت از گیاهان چیست؟
شاخه ی درختان را نمی شکنم، روی درخت یادگاری نمی نویسم، از گیاهان خانه مراقبت می کنم، برخی از گیاهان را می کارم.
سوال 17
مشاهده جواب
در ابتدای این پاورپوینت، خلاصه درس و نکات مهم آن به نمایش در آمده است. هر اسلاید شامل سه پاراگراف و یک عکس می باشد. پاراگراف اول و عکس مربوطه به طور خودکار اجرا می شود ولی برای اجرای پاراگراف دوم و سوم باید کلیک کرد تا متن نمایش داده شود.
در قسمت سوالات، ابتدا سوال نمایش داده شده و به فراگیر فرصت پاسخگویی داده می شود. با کلیک روی آیکون مشاهده جواب، پاسخ ظاهر می شود.
موفق باشید…