صنعت راه آهن
تاریخچه راه آهن در جهان : اولین قطارراه آهن دنیا به سال 1832م . بوسیله مهندس استیفنس انگلیسی بکار افتاد که دو شهر لیورپول و منچستر را بهم مربوط میساخت و خبر آن بسرعت برق در سراسر جهان پیچید ومانند همه اختراعات و اکتشافات مایه شگفت و اعجاب جهانیان گردید، زیرا اهمیت و فواید راه آهن از حیث اقتصاد و آبادی کشورها بخوبی روشن است . انقلابی که انشاء راه آهن در گیتی پدید آورد میتوان گفت کمتر از اهمیت قطب نما در سده های 15 و 16 نبود.
نخستین راه آهن در ایران در سال ۱۸۸۸ (میلادی) و ۱۲۶۱ شمسی بین تهران و شاه عبدالعظیم به طول ۸۷۰۰ متر کشیده شد. عرض این راه آهن یک متر بود و به وسیله مسیو بواتال فرانسوی اجرا شد و بعدها به یک بلژیکی واگذار شد.
در ۹ نوامبر ۱۸۹۰ ناصرالدین شاه قاجار پیمان نامه ای با روسیه تزاری امضا کرد که ایران را از ساخت راه آهن تا ده سال باز می داشت. این محدودیت در دسامبر ۱۸۹۹ برابر با شروط وام ۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ فرانکی روسیه با دست خط مظفرالدین شاه برای ده سال دیگر تمدید شد.
راه آهن سرتاسری ایران نام راه آهنی است که در زمان پادشاهی رضا شاه پهلوی از جنوب تا شمال ایران کشیده شد. این راه آهن بندر شاهپور (بندر امام خمینی فعلی) در ساحل خلیج فارس را به بندر شاه (بندر ترکمن فعلی راه آهن سرتاسری ایران نام راه آهنی است که در زمان پادشاهی رضا شاه پهلوی از جنوب تا شمال ایران) در ساحل دریای مازندران وصل می کرد.
در ۲۳ مهرماه ۱۳۰۶ اولین کلنگ ساختمان راه آهن سراسری در تهران محل فعلی ایستگاه تهران برزمین زده شد و از همان وقت رسما ساختمان راه آهن از سه نقطه جنوب و مرکز و شمال آغاز گردید.
راه آهن سراسری در ۲۷ مرداد ماه ۱۳۱۷ بپایان رسیده و دو خط شمال و جنوب در ایستگاه سمیه به یکدیگر متصل و در روز سوم شهریورماه ۱۳۱۷ این خط با تشریفات خاصی رسما افتتاح و بهره برداری آن شروع شد.
اولین قطار از این خط در مسیر ساری به بندر شاه و در سال ۱۳۰۸ حرکت کرد
مقایسه کشورهای قدرتمند درصنعت راه آهن:
راه آهنهای بزرگ جهان : ایالات متحده امریکا اول (با 400هزار کیلومتر). اتحاد جماهیر شوروی دوم (با 120هزار کیلومتر). آلمان سوم (با 60هزار کیلومتر). فرانسه چهارم (با 54هزار کیلومتر). طولانی ترین راه آهن جهان راه آهن ماوراء سیبری در اتحاد جماهیر شوروی است که ده هزار کیلومتر درازی آن است ، و بعد از آن راه آهن سانتافی پاسیفیک امریکاست که از شمال بجنوب کشیده شده و با طول 7400 کیلومتر دو شهر فیلادلفیا و لوس آنجلس را بهم مربوط میسازد
ایران، در حال حاضر دارای ۷۰۶۶ کیلومتر شبکه ریلی استاندارد و ۹۶ کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط ریلی عریض است. ساخت و توسعه خطوط ریلی در ایران توسط معاونت ساخت و توسعه راه آهن انجام می پذیرد. نگهداری و تعمیر و هم چنین بهره برداری از این شبکه ریلی بر عهده شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران می باشد.
.
در حال حاضر در ایران لکوموتیو های گوناگونی وجود دارند. اما قسمت عمده آنها لکوموتیوهای دیزل-الکتریک ساخت شرکت GMEMD بوده که البته در ایران یه جی ام (GM) مشهورند.این لکوموتیو ها ساخت کشورهای ایالات متحده, یوگسلاوی,کره جنوبی و کانادا هستند.
این لوکوموتیوها قدیمی هستند وهزیته نگه داری آنها بالاست
از نظر نحوه تامین انرژی قطارها، راه آهن را می توان به
دو بخش کلی بشرح زیر تقسیم کرد :
-1 راه آهن غیر برقی
-2 راه آهن برقیراه آهن غیر برقی
دراین راه آهن، نیروی کشش برای هر قطار در داخل خود
قطار تولید می شود. همه تجهیزات و لوازم تولید و تبدیل
و انتقال انرژی ( تجهیزات مکانیکی مانند دیزل و
تجهیزات الکتریکی مانند ژنراتور ) در واحدی به نام
لکوموتیو متمرکز شده است- راه آهن برقی
در این راه آهن تجهیزات مکانیکی تولید انرژی از قطار حذف شده و درخارج
از آ ن نیروگاههای تولید برق) قرار دارد و انرژی مورد نیاز توسط سیستم
انتقال و توزیع تامین می شود.
اولین قطار برقی توسط فون زیمنس سال 1879 ساخته شد.
مزایای حمل و نقل ریلی نسبت به جاده ای:
1- اشغال زمین
2- حفاظت محیط زیست
3- مصرف انرژی
4- سرعت
5- ایمنی
6- صرفه جویی در سرمایه های ملی
7- انعطاف پذیری
اولویت حمل ریلی به جاده ای
مقایسه روشهای مختلف حمل ونقل :
موارد ایمنی که در این صنعت باید رعایت شود: -از استحکام و ایمنی کافی برخوردار باشد تا برای قطار, گسیختگی در حین سیر و حرکت پیش نیاید. -استفاده از آن پیچیدگی نداشته باشد تا مامورین راه آهن بتوانند به سهولت واگن ها را متصل و یا جدا نمایند. -استفاده از آن با سرعت عمل بالا میسر باشد.چرا که زمان فاکتور مهمی در راه آهن بحساب می آید. -ایمنی کارکنان راه آهن در کار با آن تامین باشد.
با تشکر از توجه شما