شوک فرهنگی
اصطلاح شوک فرهنگی برای اولین بار در سال 1958 معرفی شد شوک فرهنگی در پی تغییر عمده فرهنگی است و میتواند سبب ناراحتی شدیدی در فرد شود .این حالت زمانی بروز میکند که افراد ناگهان خود را در فرهنگ جدیدی بیابند که با ان احساس بیگانگی کامل میکنند.این افراد همچنین ممکن است در مورد حفظ و تغییر یا در پیش گرفتن سبک زندگی دجار تعارض شوند
شوک فرهنگی میتواند درون کشور خود فرد و بر اثر تغییر جغرافیایی و محل تحصیل وشغل ایجاد شود نظیر ملحق شدن به ارتش ادامه تحصیل نقل مکان در داخل کشور یا نقل مکان ناحیه ای با افراد کاملا متفاوت یا انتقال ازناحیه روستایی به شهرهای بزرگ.علایم واکنشی عبارتند از:اضطراب افسردگی انزوا ترس وحس از دست دادن هویت همزمان با انطباق فرد.اگرفرد بخشی ازخانواده یا گروهی باشد که این نقل مکان را انجام داد ه است ونقل مکان مثبت وبرنامه ریزی شده باشد استرس کمتری عارض میشود.
عوامل شوک فرهنگی
1-دوره ماه عسل:در این مرحله فرد تازه وارد ممکن است احساس سرخوشی به او دست دهد وخوشنود شود وازهر چیز جدیدی که با ان برخورد میکند خوشحال میشود
2-دوره نا امیدی:انتقال بین شیوه های قدیم ومتدهای کشورهای جدید یک فرایند سختی است وزمانبر است .در خلال این انتقال احتمال دارد احساس شدیدی ازنارضایتی نا امیدی وعصبانیت به وجوداید
3-دوره سازگاری:دوره سازگاری دارای سه پیامداصلی زیر میباشد :بعضی قادربه سازگار کردن خود با فرهنگ جدید وپذیرفتن ان نیستند.این افراد خود را ازمحیط کشور میزبان ایزوله میکنند وانرا برضدخود احساس میکنند وبراین تفکراند که زندگی کردن در فرهنگ قبلی انان تنها راه ممکن است.این افراد همچنین مشکلات خیلی بزرگی برای برگشتن به کشورخودی وزندگی درفرهنگ قبلی خود دارند.
مراحل شوک فرهنگی
برخی کاملا خودرا با محیط کشور میزبان وفق میدهندوهویت قبلی خود را ازدست میدهند .این افراد معمولا برای همیشه درکشور میزبان می مانند.
بعضی افراد قسمتی ازفرهنگ کشور میزبان وفرهنگ قبلی خودرا که به نظر انها خوب است می پذیرندوبا یک فرهنگ ساخته خود که مخلوطی از فرهنگ کشور میزبان وفرهنگ قبلی خود می باشد زندگی می کنند .این افراد مشکلی با برگشتن به کشور خود وزندگی کردن درهر جای دیگر ندارند
4-دوره کنترل وتسلط:دراین مرحله فرد متوجه می شودکه فرهنگ جدید چیزهای خوب وبدی دارد وشخص سعی می کند به یک تعادل روحی روانی خود را برساندوشروع میکند به تعریف کردن ازخودش وهدف گذاری اززندگی وفرهنگ خود.
1- ارتباط خود را با گروه قومی خودتان حفظ کنید.
2- یاد بگیرید که سازنده باشید و اگر با یک محیط نا مساعد قرار گرفتید خیلی به خودتان سخت نگیرید
3- ایجاد سرگرمی برای خود
4- به خودتان اجازه بدهید در مورد چیزهایی که پشت سر گذاشته اید احساس ناراحتی داشته باشید مانند خانواده و دوستان و …
5- صبور باشید و با موقعییت های جدید خود را سازگار کنید
چگونه با شوک فرهنگی مقابله کنیم
در جامعه ما با امدن ماهواره اولین شوک به ما وارد شد چون برنامه های ان متناسب با باورهای موجود در جامعه نبود و شوک دوم اینترنت بود که با این فن اوری برای اولین بار بحث تعامل پیش امد و مخاطب برخلاف گذشته تبدیل به مخاطبی فعال شد که می توانست به تولید محتوا بپردازد
زینب کسایی جامعه شناس و استاد دانشگاه بیان کرد:یکی از معضلاتی که شبکه های اجتماعی ایجاد کرده اند این است که پدر و مادر در این حوزه غایب هستند و توانایی یا علاقه ای برای ورود به این شبکه ها ندارند .ما در ایران با شکاف نسلی روبرو نیستیم بلکه با اختلاف نسلی مواجه ایم همچنین بحران خانواده نداریم بلکه تغییر خانواده داریم
شوک های فرهنگی در ایران
وضعیت حال حاضر می گوید ازدواج های غیر رسمی در شهرهای بزرگ رو به گسترش است اما امار دقیقی از این نوع ازدواج ها در دست نیست تنها اماری که وجود دارد امار 30 درصدی خانه های مجردی در شهر تهران و یا تجرد نزدیک به 11 میلیون دختر و پسر ایرانی است که هر روز سنشان بالا میرود
ازدواج سفید شوک جامعه امروز
انتقال فرهنگی فرایندی است که ان بوسیله فرهنگ از طریق اموزش از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود
فرهنگ را به طریق زیستی نمی توان به ارث برد هر نسلی فرهنگ خویش را میاموزد و سپس ان را همراه با تغییراتی که در عصر خود حاصل شده به نسل بعد از خود می اموزاند
انتقال فرهنگی تداوم فرهنگ را امکان پذیر میسازد . در واقع تا زمانی که عوامل تغییر و دگرگونی فرهنگ قوی و قدرتمند نباشند اعضای جامعه در برابر دگرگونی فرهنگ مقاومت و مخالفت میکنند. برای مثال در هر فرهنگی شیوه خاصی برای لباس پوشیدن وجود دارد. فقط هنگامی این شیوه دست خوش تغییر میگردد که تحت تاثیر عوامل فرهنگی نو و جدید(نواوری فرهنگی) قرار گیرد و از طرف اکثریت جامعه مورد پذیرش قرار گیرد
انتقال فرهنگی
اشکال انتقال فرهنگ به دو صورت است:
1-مستقیم: ان است که نسل جدید در ارتباط با نسل قدیم فرهنگ را به طور مستقل فرا میگیرد . این گونه انتقال فرهنگی از طریق اموزش صورت میگیرد که در این حالت یا پدر و مادر با امر و نهی کودک خود را با هنجار ها و موازین اخلاقی جامعه و بطور کلی با فرهنگ اشنا می سازند و یا انجام این کار بر عهده نهادهایی همچون اموزش و پرورش و … است
اشکال انتقال فرهنگی
2-غیر مستقیم: ان است که فرزندان خود با دیدن و شنیدن و لمس کردن خاصه های فرهنگی و مشاهده مکرر اعمال و رفتار پدر و مادر در خانواده و سایر افراد در جامعه ان را فرا میگیرند. مثلا کودک نماز خواندن پدر و مادرش را میبیند و ان را تقلید میکند و اعمالش را انجام میدهد و به تدریج عمیقا اداب نماز خواندن را می اموزد
جامعه شناسان نظریه های مختلفی چون نظریه انتقال فرهنگی در مورد کج رفتاری های اجتماعی بیان نمودند.
در نظریه انتقال فرهنگی برروی سرایت رفتار مثبت ومنفی ازطریق فرهنگ پذیری ویاد گیری تاکید میشود وهمانطورکه برخی جرم شناسان بزهکاری را قابل سرایت ازطریق ژنتیک میداننداندیشمندانی نظیر بندورا وساترلند وتارد نظریه یادگیری اجتماعی را توسعه دادند.این افراد بزهکاری را ازطریق فرهنگ قابل انتقال می دانند .اینان برمحیط اجتماعی ونفش ان دررفتار منفی تاکید کرده وبرخی چون لاکاسانی می گوید:محیط اجتماعی غذای پرورش بزهکاری است.
نظریه انتقال فرهنگی
نظریه انتقال فرهنگی براین نکته تاکید دارد که رفتار انحرافی ازطریق معاشرت بادوستان ناباب اموخته می شودوکج روان بیشتر ازطریق حشرونشربامجرمان منحرف می شود .
نقد نظریه انتقال فرهنگی
به این نظریه چند انتقاد اساسی وارد است.
1-این نظریه نمیتواند تمام انواع بزهکاری وجرم را تبیین نماید زیرا در بسیاری از موارد بزهکاری و جرم رابطه ای باهمنشینی ندارد و شخص میتواند بدون همنشینی با منحرفان منحرف شود
2- نقش نظام های اجتماعی در ایجاد زمینه های بزهکاری و جرم در این نظریه نادیده گرفته شده است
3- اصطلاحات کلی که ساترلند در این نظریه به کار برده است قابل عملیاتی کردن و اندازه گیری نیستند
1- محیط خانواده(نوع رفتار با کودکان و نگرش ها و گفتار های والدین)
2-الگوهای نمادین(در رسانه های جمعی به ویژه
تلویزیون) بسیاری از مجرمین سعی کرده اند خود را به جای هنر پیشه های فیلم های جنایی گذارند و به عبارت ساده تر اعمال ان ها را تقلید کنند
3- مدرسه(معلمان و دانش اموزان و نظام اموزشی)
4- گروه همسالان و خرده فرهنگ ها(گروه های مذهبی چون مسجد و کلیسا و نماز جمعه و…)
منابع و طرق انتقال فرهنگی
5- شهر نشینی:این عامل با ایجاد عوارضی منفی چون حاشیه نشینی و ایجاد محلات پر جمعیت و فقیر نشین سبب انتقال فرهنگی بزهکاری میشود .