بسم الله الرحمن الرحیم
مفهوم شناسی فرهنگ و مدیریت فرهنگی
نقش و تاثیرفرهنگ در کلام رهبر معظم انقلاب:
فرهنگ بعنوان شکل دهنده ی به ذهن و رفتار عمومی جامعه است حرکت جامعه براساس فرهنگ آن جامعه است . اندیشیدن و تصمیم گیری جامعه براساس فرهنگی است که بر ذهن آنها حاکم است…… مردم در خانواده و ازدواج و کسب و لباس پوشیدن و حرف زدن با تعامل اجتماعی شان در واقع دارند با یک فرهنگ حرکت می کنند.. ما مسئولیت داریم این فرهنگ را بشناسیم.
جایگاه فرهنگ
فرهنگ ویژگی و جان مایه حیات بشری است و همه گستره ی آن را پوشش می دهد؛ بینش ها ، باورها ، نگرش ها ، آرمان ها و آرزوهای فردی و اجتماعی را شکل داده بایدها و نبایدهای حاکم بر رفتار فردی ، اجتماعی ، عبادی و حتی چگونگی رفتار انسان با طبیعت را ترسیم می کند.
فرهنگ چگونگی سازماندهی اجتماعی و نیز شیوه ی بکار گیری طبیعت را برای تامین نیازمندیهای انسان ، به او یاد می دهد.
نظر به چنین جایگاه مهم و کارکرد بنیادین فرهنگ در جامعه و حیات بشری، اسلام که داعیه دار هدایت و مدیریت زندگی آرمیان در همه عرصه های فردی و اجتماعی است ، مسلمانان را بسوی ساختن جامعه ای بر اساس فرهنگی ویژه و مشخص و پاسداری از هویت و استقلال آن فرا می خواند.
1. مفهوم شناسی فرهنگ
مبادی فرهنگ
2. مولفه های فرهنگ
3. ویژگی های فرهنگ
4. نسبت میان دین و فرهنگ
مفهوم شناسی فرهنگ
1. واژه شناسی فرهنگ
واژه فرهنگ از واژگان کهن و باستانی است که در فارسی دری و پهلوی کاربردهای فراوان داشته است این واژه از دو بخش «فر»و «هنگ» ساخته شده است و هر یک از آن دو مفاهیم و کاربردهای گوناگون دارند.
«فر» هم در نقش پیشوند به معنای جلو، بالا و بر ، و هم در نقش اسم و مترادف «فره» و در معانی زیر بکار می رود:
الف: نور ، فروغ یا موهبتی که اهورا مزدا و ایزد به کسی که شایسته ی آن باشد میبخشد.
ب: بزرگی ، شوکت ، و شکوه
ج: زیبایی و شادابی و شکوفتگی
«هنگ»: هنگ ازریشه ی اوستاییThangو بمعنای کشیدن و سنگینی می باشد که Th تبدیل به H شده است این واژه درادبیات فارسی در معانی زیر بکار رفته است.
الف: سنگینی و وقار
ب: قصد ، اراده و آهنگ سمت و جایی را کردن
ج: زور و قدرت
قوم، قبیله و سپاه
مفهوم شناسی فرهنگ
2. مفاهیم لغوی فرهنگ
1ـ2. واژه فرهنگ در زبان و ادبیات فارسی در معانی زیر به کار رفته است:
دانش و فرزانگی
خرد و عقل سلیم
رای ، تدبیر و سنجیدگی
تیزهوشی، چابک اندیشی و خبرگی
شکوه و بزرگی
حرفه ، فن و هنر
کتاب لغت
دهنه ی قنات و کاریز ؛ جایی که آب از آن خارج می شود
شاخه ای از درخت که در زمین خوابانده ، روی آن خاک می ریزند تا ریشه دواند و بعد آن را در می آورند و در جای دیگر می کارند.
آموزش و پرورش
ادب ، دانش ، خوش مشرب و آشنا به آداب و رسوم اجتماعی( انسان با فرهنگ)
فرهنگ اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی غالباً در معنای باورها و ارزش های اسلامی معادل «معارف اسلامی» به کارمی رود.
بایدها و نبایدهای مربوط به حوزه ی معینی از زندگی اجتماعی انسان نیز به کارمی رود.(فرهنگ سازمانی ، ترافیک….)
مفهوم شناسی فرهنگ
3. تعاریف فرهنگ
مجموع تعاریف ارائه شده را می توان در 6 گروه کلی دسته بندی کرد:
الف. تعاریف تشریحی(Discriptive)
ب.تعاریف تاریخی(Histrorical)
ج.تعاریف هنجاری(Normative)
د.تعاریف روان شناختی(Psychelocal)
هـ . تعاریف ساختی(structural)
و.تعاریف تکوینی(Genetics)
مولفه های فرهنگ
1. جهان بینی یا باورها
2. ارزش ها(Values)
3. هنجارها(Norms)
4. تکنولوژی(Technology)
ویژگی های فرهنگ
بدیهی است که مفهوم فرهنگ براساس تعریف ارائه شده، همه پدیده ها و نیز و همه گونه های معرفتی را در بر نمی گیرد بنابراین باید با بیان ویژگی های عمده آن مرز دقیق فرهنگ با دیگر پدیده ها و معرفت ها را تعیین کرد تا هر چه بهتر شناخته شود:
1. اشتراک
2. یادگیری
3. انتقال پذیری
4. تحول پذیری
نسبت میان دین و فرهنگ
نظریه پردازی در نسبت دین و فرهنگ :
1. دین محصول فرهنگ : براساس این نظریه، فرهنگ مولود تحولات اجتماعی است و دین بعنوان یکی ازنهادهای زیر مجموعه فرهنگ و ساخته و پرداخته آن است یعنی دین نقش هدایت گری نسبت به فرهنگ ندارد بلکه در خدمت فرهنگی است که آن نیز یا تابع امیال مردم و یا تابع اراده ی صاحبان قدرت و ثروت است.
2. دین از عوامل فرهنگ ساز است: یعنی دین و فرهنگ در عرض یکدیگر بوده . با یکدیگر تعامل دارند به این معنا که دین در فرهنگ سازی و فرهنگ در دین تاثیر گذارده است از این رو فرهنگ از اجزای مختلفی تشکیل شده است که دین یکی از آنها می باشد.
3. دین منشا فرهنگ سازی است: در این نظریه دین ابزار سرپرستی بشردر همه شئون فردی، اجتماعی و تاریخی است و لازمه چنین سرپرستی این است که آموزه های خود را نسبت به شکل دهی باورها ، ارزش ها و رفتار بشر در معرض استفاده پیروان ادیان الهی (به ویژه اسلام) قرار داده و به این ترتیب راه سعادت و کمال را فرا روی مومنین قرار دهد.
مدیریت فرهنگی
پیشینه مدیریت فرهنگی
ضرورت مدیریت فرهنگی
ویژگی های مدیریت فرهنگی
اصول مدیریت فرهنگی
ویژگی های مدیریت فرهنگی
1. حساسیت اجتماعی و فعالیت ها و کالاهای فرهنگی
2. حساسیت عمومی
3. حداکثر پیچیدگی و دشواری
4. حداکثر اهتمام اجتماعی
5. حداکثر ارتباطات با جامعه
حداکثر ظرافت و دقت در مدیریت های فرهنگی
اصول مدیریت فرهنگی
1. زمان شناسی و بهره گیری از زمان
2. دین محوری
3. انسانی بودن
4. انطاف و پویایی در عین پافشاری بر اصول
5. مشارکت دادن آحاد جامعه
6. تقویت فرهنگ ملی و توجه به آن
7. عقلانی بودن
8. جذابیت بخشی
9. تاکید بر جذب و پرهیز از دفع(جاذبه در حد نهایت ، دافعه در حد ضرورت)
تهیه کننده : مجتبی درودی
خسته نباشید