پاورپوینت رویکردهای نوین درآموزش ومشاوره شغلی

 بسمه تعالی رویکردهای نوین درآموزش ومشاوره شغلی

تاریخچه و اهمیت مشاوره شغلی در دنیا :
دوره های مختلف تاریخی با تحولات مشاوره شغلی همگام می باشد:
دوره شکار و شبانی
دوره کشاورزی
دوره فئودالیزم
دوره صنعتی
دوره فراصنعتی (ارتباطات- اطلاعات)

تقسیم بندی الوین تافلر از دوره های تاریخی:

موج اول : خشونت (دوره سنت)

موج دوم : ثروت (دوره مدرنیسم)

موج سوم : دانش (دوره پست مدرنیسم)

تحولات روشهای انتخاب شغل درطول تاریخ:
انتخاب شغل به صورت موروثی
انتخاب شغل از روی شکل ظاهری بدن و چهره(مورفوسایکالوژی)
انتخاب شغل از روی شکل و اندازه محیط جمجمه(فرنولوژی)
انتخاب شغل از روی بررسی اجرام سماوی در لحظه تولد(آسترولوژی)
انتخاب شغل از روی خط شناسی و شیوه نگارش(گرافولوژی)
انتخاب شغل از روی اصول روانشناسی علمی و نظریه های شغلی

نظریه های انتخاب شغل:
نظریه های غیر روانی:

اجتماعی و تاریخی
اقتصادی
فرهنگی
تصادف و شانس

نظریه های روانی :

نظریه رشدی- فرایندی گینزبرگ
نظریه خودپنداره سوپر
نظریه شخصیتی هالند
نظریه نیازهای آنا رو
نظریه تصمیم گیری تیدمن و اوهارا

عوامل رشدی موثربرانتخاب شغل:
1. آرزوها وتخیلات والدین
2. اکتشاف در محیط
3. جایگاه فرزندان وترتیب تولد
4. سبک تربیتی والدین
5. بازیهای کودکی
6. برآوردن نیازهای هشیار و ناهشیار
7. الگوی عمل بودن والدین درباره مشاغل
8. ترغیب کلامی وشغل والدین واطرافیان
9. فرهنگ خانواده وجایگاه فرزندان دختروپسر درشغل
10. سازماندهی اوقات فراغت
11. درگیرکردن فرد در موقعیتهای یادگیری
12. خودپنداره و عزت نفس

رویکرد CIP* در مشاوره شغلی
هرم پردازش اطلاعات
Cognitive information processing*

مولفه های خودشناسی شغلی:
شخصیت
رغبت
مهارت
ارزش
باور

شخصیت:

رغبت ها:
بیان شده به مردم به داده ها
آزمون شده
نمایان شده
فهرست شده
به ایده ها به اشیاء
رغبت

استعداد:
کلامی
عددی
حرکتی
فضایی
موسیقی
هماهنگی دستها وانگشتان

ارزشها:

1. ایثار- مبادله
2. فردگرایی- جمع گرایی
3. طبیعت انسان ( خوب- بد- خنثی )
4. ارتباط فرد با طبیعت ( مسلط بر طبیعت- مغلوب طبیعت- هماهنگ با طبیعت )
5. جهت گیری زمانی ( حال- گذشته- آینده ) فصلی ( چرخشی )
6. فعالیت ( بودن در حال خودانگیخته- بودن در حال کنترل شده- انجام دادن )
7. کنترل خود- عدم کنترل خود
8. وظیفه شناسی به پدر و مادر
9. کمک به دیگران- ثروت اندوزی
1. زیباشناسی
11. خلاقیت
12. پیشرفت
13. استقلال کاری
14. منزلت اجتماعی
15. قدرت
16. امنیت
17. همکاران
18. تنوع

باورها:

تقدیر وشانس تفکرعلمی
تفکر مطلق تفکرنسبی
خرافه گرایی کار وتلاش
کلیشه های جنسیتی فمینیستی

دیدگاه های سنتی غلط درباره کار وشخصیت زنان:
زن باید بین شغل وخانواده یکی را انتخاب کند.

بین زنان ومردان در انجام دادن کارها تفاوت اساسی وجود دارد.

زنان هرگز توانایی رقابت با مردان رادر کارها ندارند.

اگر زن یک خانواده کار کند به این معنی است که مرد خانواده فرد بی لیاقتی است.

زنان از نظر عقلی از مردان در سطح پائین تری هستند.(ناقص العقل بودن)

زنان موجوداتی احساساتی ودرمانده هستند که نمیتوان مشاغل مهم را به آنان سپرد.

زنان فقط وظیفه خانه داری،بچه داری وحمایت عاطفی از خانواده را دارند.

زنان به خوبی مردان نمی توانند کارها را انجام دهند وهمیشه باید دستمزد آنها کمتر از مردان باشد.

دیدگاه افراطی درباره کار وشخصیت زنان(فمینیسم رادیکال):
زنان ازنظر توانایی ها واستعدادها کاملا با مردان برابرهستند.
زنان باید به هر قیمتی که شده حقوق پایمال شده تاریخی واجتماعی خود را از مردان بگیرندوحتی وارد مبارزه با مردان شوند.
برای اینکه اولین گام را در برابری زن ومرد برداشت باید سبک لباس پوشیدن،تفریحات وسرگرمیهای آنان دقیقا یکی شود.
تمام مشاغلی را که مردان قادرند انجام دهند زنان نیز میتوانندانجام دهند.
برای پاسخ به تاریخ مردسالاری لازم است یک تاریخ زن سالاری داشته باشیم.

دیدگاه متعادل براساس یافته های علمی نسبت به زنان:
1. بیشتر تفاوتهای بین زن ومرد مربوط به انتظارات وتوقعات والدین وسبک تربیتی مختلف والدین میان دختر وپسراست ونه مربوط به تفاوتهای اساسی و ذاتی بین دو جنس.

2. زنان در خصوص نیمکره راست ازمردان قویترهستند بنابراین از نظر:
توانایی همدلی و همدردی با دیگران
توانایی دریافتهای شهودی
توانایی کلامی وسیالی وروان بودن زبان
توانایی ابراز احساسات
برقراری روابط اجتماعی
دقت وظرافت وتوجه به تفاوتها
حس زیبایی شناسی
قدرت حافظه وبه خاطر سپردن
هوش موسیقیایی وریتمیک
بالاتراز مردان هستند.

ادامه:
3. مشاغلی که در آنها شان ومنزلت زن زیر سوال میرود ویاباعث فرسودگی جسمی و روانی آنان میشود مناسب زنان نمیباشد هرچندکه توانایی انجام آنرا داشته باشند.
4. بنابر استدلالت بالا زنان درانجام برخی از مشاغل از مردان موفق بوده اند همانطور که مردان در برخی از مشاغل از زنان موفق ترند واین مربوط به تفاوتهای جنسی وجنسیتی است.
5. احتمال موفقیت زنان در مشاغل اجتماعی- هنری- تهوری بالا تر از مشاغل واقع بین- فکری و قراردادی است.
6.زنان باید به مساله تبعیض جنسیتی در محیطهای کار توجه کافی داشته باشند.

راهبردهای شغل شناسی:
کسب اطلاعات تحصیلی و شغلی
مهارتهای تحلیل شغل
مهارتهای کاریابی

منابع کسب اطلاعات تحصیلی و شغلی :

مهمترین منابع کسب اطلاعات تحصیلی و شغلی در کشورما به قرار زیر است:
افراد:مثل صاحبان مشاغل،فارغ التحصیلان ودانشجویان،والدین و خویشاوندان،مشاوران.
سازمانها: مثل مراکز کاریابی،وزارت کار،آموزش وپرورش،سازمان فنی وحرفه ای، سازمان همیاری اشتغال فارغ التحصیلان،فرهنگسراهای کار، دفاتر کاریابی شهرداریها،دانشکده کارآفرینی،مراکز جهاد دانشکاهی،سازمان تعاون.
سایتها: مثلwww.jobiran.com ،www.jobportal.ir ، www.bazarekar.ir ،www.eshteghal.ir ، www.bashgahekar.ir
مهمترین سایتهای تستهای مشاوره شغلی: www.parinc.com ،www.psychocorp.com .
روزنامه ها ونشریات: هفته نامه بازارکار،نیازمندیهای روزنامه ها،هفته نامه جامع،تهران امروز،دنیای اقتصاد.

مهارتهای تحلیل شغل :
شرح وظایف
شرح مهارتهای لازم برای انجام شغل
شرح محیط فیزیکی شغل
شرایط احراز شغل
شرایط جسمانی و روانی
مدارک تحصیلی
روابط انسانی حاکم بر محیط کار

مهمترین تست های شغلی عبارتند از:

پرسشنامه استعدادسنجی
" شخصیت شناسی
" رغبت سنج شغلی
" ارزشهای شغلی
" بلوغ شغلی
" نگرش سنج شغلی
" پیشرفت تحصیلی
” دقت(بینایی، حسی-حرکتی)

مهارتهای کاریابی :

مهارتهای شبکه سازی
مهارتهای رزومه نویسی
مهارتهای شرکت در مصاحبه استخدامی
مهارتهای ارتباط با کارفرما و شناخت بازار کار مخفی.

سبک های تصمیم گیری:

دینکلیج (1998) هشت سبک تصمیم گیری را مشخص کرده است:
سبک تصمیم گیری تاخیری: افراد دارای این سبک از تصمیم گیری حاشیه می روند وهمواره می گویند بعدا درباره ی این موضوع فکر می کنند.
سبک جبرگرا: افراد دارای این سبک براین باورند که چه آنها بخواهند وچه نخواهند چیزی که باید اتفاق بیفتد می افتد وآنها اراده ای در تصمیمات خود ندارند.
سبک دنباله رو: افراد دارای این سبک اجازه می دهند دیگران برای آنها تصمیم بگیرند واز تصمیمات دیگران بدون چون وچرا تبعیت می کنند.

ادامه:
سبک فلج کننده: افراد دارای این سبک هنگام تصمیم گیری آنقدر مضطرب وترسیده هستند که معتقدند قادر به تصمیم گیری نیستند یا احساس می کنند برای تصمیم گیری از طرف دیگران تحت فشارند اما از نتایج تصمیم گیری میترسند.
سبک تکانشی: افراد دارای این سبک روش معقول ومنطقی برای رسیدن به تصمیمات خود را ندارند وبیشتر بر اساس خلق خود رفتار می کنند به عبارتی اول تصمیم می گیرند وبعد فکر می کنند.
سبک سردرگم: افراد دارای این سبک درباره ی موضوع تصمیم گیری خود آنقدر اطلاعات جمع می کنند که عملا در میان این اطلاعات گم می شوند.
سبک شهودی: افرادی هستند که اعتقاد دارند باید در تصمیم گیری به حرف دلشان گوش کنند همچنین اعتقاد زیادی به خرافات،فال گرفتن واستخاره دارند.
سبک با برنامه: این افراد کارشان مبتنی بر منطق و برقراری تعادل میان شناخت وهیجان است،آنها براین باورند که برسرنوشت خویش حاکمند وتمام امور در اراده ی آنهاست.

توانمند سازی شغلی:
1)رویکرد مکانیکی(Mechanic)
دراین رویکرد توانمندسازی به معنای تفویض قدرت تصمیم گیری به زیردستان محسوب میشود.آنچه اهمیت دارد تغییرات در سطح سازمانی است.
2)رویکرد اُرگانیکی(Organic)
توانمندسازی دراین رویکرد به معنی ریسک پذیری،رشد وتغییر کارکنان و اعتماد به آنها و پذیرفتن اشتباهات آنها می باشد.

ویژگیهای رویکرد مکانیکی:
1)از مدیریت عالی شروع میشود.
2)چشم اندازواهداف سازمانی به روشنی تعریف می شود.
3)وظایف ونقشها وپاداشهای کارکنان مشخص میشود.
4)مسئولیت ها تفویض میشوند.
5)کارکنان در قبال نتایج پاسخگو هستند.

راهبردهای توانمندسازی مکانیکی کارکنان:
1)فراهم کردن اطلاعات
2)پیوندبا نتایج
3)اعتمادسازی
4)سبک رهبری
5)تشکیل گروههای کاری
6)تفویض اختیار
7)استقلال وآزادی عمل کارکنان

ویژگیهای رویکرد اُرگانیک:
1)توانمندسازی از رده پائین شروع می شود وبا توجه به
نیازهای کارکنان تعیین می شود.
2)رفتار توانمند برای کارکنان الگو می شود.
3)در مورد کارکنان اعتماد وجود دارد.

ابعاد توانمندسازی روانشناختی:
1)احساس شایستگی
2)احساس خودمختاری
3)احساس موثربودن
4)احساس معنی داربودن
5)احساس اعتماد

Thank you