پاورپوینت جامع مداخله در طلاق

کارگاه آموزشی مداخله در طلاق
دکتر رضا برومند
دکترای تخصصی مشاوره خانواده
Reza.brmminab@yahoo.com

2

اهداف برگزاری کارگاه
درحوزه دانش: مرور دانسته ها، تبادل تجارب، هم آموزی و افزایش آگاهی
در حوزه بینشی: ارتقای نگرش مثبت مشاورین نسبت به مشاوره پیشگیری از طلاق و کاهش آن
در حوزه توانشی: تبدیل زوج های متقاضی طلاق به متقاضی زوج درمانی

مقدمه
قبل از طلاق، ازدواج رخ می دهد
طلاق نتیجه ناپایداری ازدواج است
ازدواج ناپایدار نتیجه فقدان یا کمبود سه عامل مهم و اساسی در فرایند ازدواج است

قبل از شروع کار با زوج های متقاضی طلاق تصویری از ازدواج پایدار داشته باشیم

سه اتفاق مهم برای پایداری ازدواج
اول: شکل گیری و حفظ مناسب ارتباط و حفظ آن ها
دوم: وجود و حفظ عناصر اصلی عشق
سوم: پاسخ مناسب و کافی به نیازهای زناشویی

دکتر ویلیام گلسر بنیانگذار واقعیت درمانی
هر جا مشکلی وجود دارد، قبل از آن یک مشکل مهم تری وجود داشته است.آن مشکل ارتباط است

مقدمه
فرایند ارتباط صحیح برای ازدواج

فرایند صحیح ارتباط برای ازدواج
1- رابطه در سطح اجتماعی
تبادل اطلاعات و گفتگو
شکل گیری عشق اجتماعی

سطوح رابطه
2- رابطه در سطح عاطفی
تبادل عواطف
محبت کردن و محبت دیدن
شکل گیری عشق عاطفی

سطوح رابطه
3- رابطه در سطح غریزی
رابطه غریزی
شکل گیری عشق جنسی

نکته مهم: حفظ این سه نوع ارتباط در طول زندگی زناشویی است.

عاشق شدن
www.mehre-jonoob.ir
13

سه عنصر اساسی زندگی زناشویی

سه عنصر اساسی زندگی زناشویی
1- جذابیت
کشش بین زن و مرد
جذابیت کشش هایی است که موجب
توجه و علاقمندی و گرایش می شود

جذابیت مبنای اول عشق
انواع جذابیت
1- جذابیت ظاهری –ظاهر و قیافه جذاب
2-جذابیت شخصیتی-شخصیت و ظاهر جذاب
3-جذابیت اجتماعی- موقعیت اجتماعی، خانوادگی شغل، درآمد

صمیمیت ، دومین مبنای عشق
صمیمیت یعنی
درک متقابل
نگاه مشترک به زندگی
احساس خوب در گفتگو

تعهد ، سومین مبنای عشق
تعهد یعنی:
کار خاصی انجام دادن
اولویت قائل شدن
ترجیح دادن

3- پاسخ به نیازهای بنیادی

پنج نیاز بنیادین

پنج نیاز بنیادین
1- نیاز بقا و زنده ماندن
سلامتی
آرامش و امنیت
تغذیه
گرما

پنج نیاز بنیادین
2-نیاز به عشق، صمیمت و احساس تعلق
تعلق خاطر
دوست داشته شدن
مورد احترام بودن
دوستی
صمیمیت
همراهی و همکاری

پنج نیاز بنیادین
3- نیاز به قدرت
دیده شدن
مهم بودن
پیروزی و برنده شدن
داشتن مهارت

پنج نیاز بنیادین
4-نیاز به ازادی

پنج نیاز بنیادین
5-نیاز به تفریح
لذت بردن
خنده و شوخی
یادگیری
تغییر و تنوع

ترسیم نیمرخ بر اساس شدت نیازها
به منظور مقایسه نیم رخ افراد ابتدا پنج نیاز پایه را به ترتیب زیر می نویسیم
بقا
عشق و محبت
قدرت
آزادی
تفریح

سپس برای هر یک از نیازها درجاتی از 1 تا 5 مشخص می کنیم
1 برای بسیار کم
2 برای کم
3 متوسط
4 زیاد
5 بسیار زیاد

آزمون سازگاری نیازهای اساسی صاحبی

نمره گذاری

فرایند مداخله در طلاق

ارتباط درمانی
ارزیابی
تشخیص
عدم امکان بهبودی
متقاضی زوج درمانی
توصیه های سازگازی
مصاحبه انگیزشی
امکان بهبودی
عدم توافق سازش
تنظیم نامه طلاق
شروع یا ارجاع برای زوج درمانی

فرآیند مشاوره مداخله در طلاق

ارتباط درمانی

هر مداخله ای برای این زوجها مستلزم برقراری ارتباط درمانی مناسب است.

ارتباط چیست؟
منظور از ارتباط در مصاحبه بالینی، فرایندی است که:
-از ابتدای جلسه شروع شده و تا انتها ادامه دارد
عموماً باعث ایجاد احساس راحتی در مراجعین
و به دنبال آن بیان اطلاعات به شیوه کاملتر را بدنبال دارد

اهداف برقراری ارتباط در مشاوره با زوج
اعتبار بخشی به درمانگر
ایجاد یک جو امن
ایجاد رابطه همکارانه با زوج
ارزیابی و کسب اطلاعات
درک درست درمانگر از مسائل مراجعین
ایجاد امید
ایجاد انگیزه برای تغییر

اعتبار درمانگر
ویژگی های ظاهری درمانگر مانند سن، جنسیت، لباس پوشیدن و تیپ رسمی یا غیر رسمی
داشتن ظاهر و پوشش رسمی و در عین حال راحت
تاهل و یا داشتن تجارب شخصی در زمینه روابط با همسر یا مرتبط با مشکل مراجع
صادق بودن، بررسی نگرانی های زوج و اطمینان دادن در این زمینه
مدرک تحصیلی و داشتن تجربه حرفه ای

ایجاد یک جو امن
صحبت در مورد رازداری
جلسات مشترک
اجازه دادن به مراجعین که در ابتدای کار از مقابله های معمول خود، مانند اجتناب و کناره گیری، استفاده کنند.
پیش بینی مشکلات احتمالی در خارج از جلسات و تدوین قواعد واضح در مورد آنها
القای حس اختیار و آزادی عمل
قضاوت نکردن

ایجاد رابطه همکارانه با زوج
پرسیدن نظر مراجع در باره درست بودن برداشتی که درمانگر از مشکلات زوج دارد.
شرکت دادن زوج در تعیین اهداف
شرکت دادن زوج در تدوین مداخله
گرفتن توافق زوج در هر مرحله از کار مداخله

چرخه ارتباط درمانی

مهارت های ارتباط درمانی

1- تدارک جلسه مشاوره
-اطلاعات از منبع ارجاع
-انتظارات و احساسات مراجع
– انتظارات و احساسات مشاور

2-مقدمه :
– ملاقات مشاور و مراجع
– برقراری ارتباط

3-شروع کار
– تمرکز روی آگاهی های کنونی مراجع

4-گوش دادن فعال
– استفاده از پاسخ های کوتاه و انعکاس محتوا و احساسات
– خلاصه کردن
سئوال پرسیدن
– ……

5-تشخیص و توضیح مشکل و تسهیل در تغییر نگرش
– گوش دادن فعال به علاوه سئوال کردن و خلاصه کردن به منظور تشخیص و تعیین مشکل
-استفاده از قاب گیری ، رودررویی و مواجهه

6-بررسی گزینه ها و اقدام تسهیلی
– بررسی گزینه ها
– حل دشواری ها
-اقدام تسهیلی

7-ختم جلسه
– خلاصه کردن
-تعیین زمان جلسه بعد
-مشخص کردن تکلیف
– ختم جلسه

مهارت های برقراری رابطه مشاوره ای یا درمانی

اثر بخش بودن مشاوره بر اساس دیدگاه کارل راجرز
1- همخوانی
2- همدلی
3- توجه مثبت نامشروط

1-همخوانی
  ما در زندگی نقش های متفاوتی داریم
-پدر و یا مادر
-معلم یا مربی
– دوست
-مشاور یا روان شناسی

همخوانی یعنی :
خودمان باشیم و نقش بازی نکنیم
بین شخصیت و رفتار هماهنگی باشد
خویشتن راستین باشیم
یک فرد تمام و کمال باشیم

حال در نقش مشاور چگونه باید باشیم
1- هر وقت رابطه مشاوره ای ایجاد می کنید بخشی از خودتان که یک والد ، یک روان شناس یا مشاور حرفه ای یک کودک و بخش جدی خود را در رابطه وارد کنید

2- همه خودتان را و نه فقط قسمتی از خود را وارد رابطه مشاوره ای نمایید.

3-با محدودیت ها و توانایی های خود وارد فرایند رابطه مشاوره ای شوید

4-هنگامی که به عنوان یک مشاور کار می کنید بخش هایی از خود را که برای رابطه مشاوره ای مناسب است را وارد رابطه کنید و سایر بخش ها بدون فعالیت باقی می مانند اما در دسترس می باشند تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرند

2-همدلی

توانایی قرار گرفتن به جای دیگری و از دریچه چشم او به زندگی و یا مساله و مشکل نگریستن

در رابطه مشاوره ای مشاور باید بتواند خود را به جای مراجع قرار داده و از زاویه دید مراجع به مشکل نگاه کند

سه رخداد خوب برای مراجع در همدلی
1-در همدلی مراجع احساس مهم بودن می کند.
2-در همدلی مراجع احساس می کند مشاور او را درک می کند
3-در همدلی مراجع احساس می کند مشاور به حرف های او گوش داده است

چگونه همدلی نماییم
 1- مراجع: من با خانواده ام مشکل دارم . پدر و مادر بین من و خواهر و برادرام فرق قائل میشن و به اون ها بیشتر اهمیت می دهند

نمونه همدلی
1-مشاور:رابطه بین والدین و فزرندان یک موضوع مهم در زندگی است. اینکه والدین بین فرزندان تفاوت قائل شوند، یک موضوع مهم در زندگی خانوادگی است.من فکرمی کنم این جلسه فرصت خوبی است که در باره رابطه شما با خانواده ات با هم گفتگو کنیم

چگونه همدلی نماییم
2-مراجع:من برای شوهرم مهم نیستم .هر وقت من از شوهرم چیزی می خوام بهانه میاره ، اما اگر خانواده اش چیزی ازش بخوان هر جور شده براشون انجام فراهم می کنه

نمونه همدلی
2- مشاور: مهم بودن زن و شوهر برای همدیگر موضوع اساسی در زندگی زناشویی است.این که زن و شوهر احساس کنند برای همدیگر اهمیتی ندارند نگران کننده است.من فکر می کنم این موضوع مهمی است که باید بیشتر در مورد آن با هم گفتگو کنیم

3- توجه مثبت نامشروط
توجه مثبت نامشروط یعنی پذیرش کامل مراجع به صورت غیر داورانه است.
درست به همان صورتی که هست ، یعنی با تمام کاستی ها و نقاط ضعف و با تمام خصوصیات مثبت و نقاط قوتش

مراجع در فرایند جلسه مشاوره ممکن اطلاعاتی ارائه نمایید که مشاور را تحت تاثیر قرار دهد
-تجارب گذشته اش
-خویشاوندی و یا رابطه دوستانه
برنامه های آینده اش

توجه مثبت نامشروط یعنی اینکه تغییر آگاهی های مشاور از مراجع موجب تغییر رفتار مشاور نشود

4- توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه

4- توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
-گرچه اغلب مراجعان خواستار پند و اندرز هستند اما بطور کلی تمایل ندارند مورد نصیحت قرار گیرند
-یک مشاور در درجه اول یک شنونده است

4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
-مشاور با گوش دادن به آنچه که مراجع می گوید قادر خواهد بود که به او کمک کند تا بر گم گشتگی و گیجی خود فائق آید،مشکلش را تشخیص دهد و راه حل های آن را کشف کند

4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
– بهترین راه برای اینکه نشان دهیم توجه کاملی به مراجع داریم استفاده از پاسخ های کوتاه است

4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
پاسخ های کوتاه چیزی است که ما بطور غیر ارادی در بحث های روزمره مان هنگامی که مجبور می شویم فقط به جای حرف زدن شنونده باشیم بکار می بریم
مشاوره هنر گوش دادن سازنده است

نمونه پاسخ های کوتاه :
-تکان دادن سر – می فهمم
-اهان ، اوهوم – گوشم با شماست
-بسیار خوب – تغییر در چهره
-درست است -تماس چشمی

نکات مهم
– پاسخ های کوتاه را بطور مناسب بکار ببرید
– اگر پاسخ های کوتاه بطور دائم ومداوم استفاده شوند ، مراجع تصور می کند که مشاور بطور اتوماتیک پاسخ کوتاه می دهد و به حرف های او توجهی ندارد

– بدن خود را بسرعت حرکت ندهید ، زیرا موجب آشفتگی مراجع می شود
-در هنگام گوش کردن بدنبال یافتن پاسخ های مشاوره ای خود نباشید

5- انعکاس محتوا
-بازگو کردن محتوای گفتار

5- انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
وظیفه اصلی مشاور گوش دادن فعال به مراجع است تا مراجع اطمینان حاصل کند که حرف هایش هم شنیده و هم درک شده است.
اما توجه به مراجع و سخنانش تنها از راه همانند سازی با رفتارهای غیرکلامی و دادن پاسخ های کوتاه کافی نیست

5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
انعکاس محتوای گفتار مراجع یک روش بسیار موثر برای تداوم جلسه مشاوره و قرار دادن مراجع در مسیر اصلی مشاوره است.
مشاور در این مهارت محتوای گفتار مراجع را به وی بازگو می کند

5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
در انعکاس محتوا مشاور نکات مهم و تعیین کننده گفته های مراجع را به وی برمی گرداند و او را متوجه موضوع و مساله اصلی می نماید
مشاور در انعکاس محتوا ، محتوای گفتار مراجع عینا تکرار نمی کند بلکه با زبان خودش(مشاور) آن ها را بازگو می کند

5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مراجع : من همیشه با همسرم بگو مگو دارم، بچه هایم از من ایراد می گیرند، همسایه ها پرتوقع اند ، حتی دوستانم مرا درک نمی کنند
مشاور:شما مشکلات ارتباطی زیادی دارید

5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مراجع : در محل کار همه فکر می کنند من کارم را بخوبی انجام نمی دهم ، تمام مشکلات را گردن من می اندازند ، با وجودی که من بیشتر از همه تلاش می کنم اما کمتر به چشم می ایم. گاهی فکر می کنم بهتر است دنبال شغل دیگر بروم اما می ترسم موفق نشوم و همین شغل هم از دست بدهم

5- انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مشاور : بنظر می رسد شما در جلب توجه و اعتماد دیگران در محل کار با مشکلاتی مواجه هستید و از طرفی به این شغل هم احتیاج دارید

انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
انعکاس محتوا مهارتی ساده اما سودمند است ، زیرا همه آنچه شما به عنوان مشاور باید انجام دهید این است که بدقت به گفته های مراجع گوش کنید ، پاسخ کوتاه بدهید و پس از آن آنچه را که مراجع گفته است در قالب عبارات خودتان به او برگردانید

6-انعکاس احساسات
بازگو کردن احساسات مراجع

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
انعکاس احساسات یکی از مهم ترین مهارت های خرد است که در عین شباهت با انعکاس محتوا با ان تفاوت دارد
شباهت انعکاس احساسات با انعکاس محتوا در بازگرداندن اطلاعات بدست آمده از مراجع به وی می باشد

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
تفاوت انعکاس احساسات با انعکاس محتوا:
احساسات با افکار متفاوند هر چند بر یکدیگر تاثیر دارند
افکار در مغز پرورانده می شوند اما احساسات با هیجان ها در ارتباطند
 

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
انعکاس احساسات بازگرداندن احساسات نهفته در گفته های مراجع در قالبی است که مشاور تعیین می کند
مشاوران تازه کار اغلب در تشخیص میان احساسات و افکار دچار مشکل می شوند

. به عنوان نمونه :
احساس عصبانیت می کنم، بیان یک احساس است
احساس می کنم شما درگیری های زیادی دارید، یک فکر و اندیشه است

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مشاور باید احساساتی مانند :
– تنیدگی – ناامنی
– پریشانی -عصبانیت
– غم -خوشحالی
-نگرانی – رضایت
-ترس
را از حالات بدنی ، حالت صورت ، چشم ها و گفتار مراجع درک کند

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
هر گاه احساسی را منعکس کنید اماده دریافت یک پاسخ چشمگیر از مراجع خود باشید:
شما عصبانی هستید
برداشت من این است که شما از درون آزرده اید

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
هر وقت مراجع پس از انعکاس احساسات با شما با تندی برخورد کرد خوشحال باشید چون شما موفق شده اید کاری کنید که مراجع احساسات خود را نشان داده است.
بنابراین احساس آرامش بیشتری خواهد کرد
می توانید با گفتن اینکه دوست دارم در این باره بیشتر با هم صحبت کنیم به تشویق مراجع برای خودافشایی بیشتر بپردازید

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مثال:
مراجع : من از شوهرم انتظار دارم به من بیشتر توجه کند.برایم هدیه بخرد و به مناسبت های مختلف به من تبریک بگوید اما او حتی روز تولدم را هم بیاد ندارد
مشاور : شما از دست شوهرتان آزرده خاطر هستید

6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مراجع : یک کار جدید پیدا کرده ام .
این کار با کار قبلی ام فرق دارد.رئیس با من خیلی خوب است.اداره خوبی دارم و جو اداره هم مثبت است.نمی توانم باور کنم که اینقدر خوشبختم.
مشاور :شما واقعا خوشحال هستید

انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
تلاش برای تشخیص احساسات مراجع به شما کمک می کند تا تمام حواس خود را بکار ببندید
کسب تجربه در انعکاس احساسات به شما کمک می کند تا از انواع اصطلاحات استفاده کنید .بنابراین پاسخ های شما قالبی نخواهد بود

7-انعکاس محتوا و احساسات

7-انعکاس محتوا و احساسات
سه مهارت پاسخ های کوتاه، انعکاس محتوا و انعکاس احساسات از مهم ترین مهارت ها در مشاوره فردی اند زیرا برای شروع جلسه مشاوره و قرار دادن مراجع در فرایند مشاوره ضروری و اجتناب ناپذیرند

7-انعکاس محتوا و احساسات
انعکاس محتوا و احساسات تلفیقی از محتوا و احساسات مراجع است که توسط مشاور در قالبی جدید به وی باز گردانده می شود.
مثال : شما احساس ناامیدی می کنید چرا که برادرتان آن طور که قول داد عمل نکرد
.

7-انعکاس محتوا و احساسات

مراجع :جوانان امروز مانند آنچه در زمان ما بود شیک پوش نیستند.آن ها کثیف اند ، گستاخ اند، در اتوبوس برای آدم بلند نمی شوند،نمی دانم که چه بر سر نسل جدید آمده است

7-انعکاس محتوا و احساسات

مشاور:شما از رفتار نسل جدید احساس انزجار می کنید

شیوه های
دیداری
شنیداری
احساسی

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
شما منحصر بفرد هستید چرا که انسان هستید
من هم منحصربفرد هستم زیرا یک انسان هستم
روش های که من و شما نیز در اعمال خود بکار می بریم متفاوت است

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مهم تر از همه:
شیوه هایی که با آن جهان را تجربه می کنیم و درباره اش می اندیشیم با یکدیگر تفاوت دارند
چند حس مختلف وجود دارد که ما از ان ها استفاده می کنیم تا جهان را تجربه نماییم

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
حواس پنج گانه که تحت تاثیر محرک های بیرونی هستند که همراه با حواس فیزیکی درونی با احساسات هیجانی پیوند می خورند .

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
این حواس و احساسات با یکدیگر ترکیب می شوند تا ما نسبت به جهان آگاهی یابیم
این دو با یکدیگر چیزی را تشکیل می دهند که شیوه جنبشی ویا احساسی گفته می شود

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
اگر به واژه هایی که مراجع در صحبت هایش بکار می برد دقت نمایید متوجه سه شیوه دیداری، شنیداری و احساسی خواهید شد
– می شنوم
-می بینم
– احساس می کنم

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : گویی سرنوشت رقم خورده است .هیچ راهی برای رهایی از این وضع نمی بینم.از حالا به بعد هر چه می بینم فقط بدبختی وفلاکت است
مشاور: چشم انداز واقعا بدی پیش رو دارید

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : در گذشته مادرم مدام از زن من ایراد می گرفت و من فقط به آنچه که او می گفت گوش می دادم.اما اخیرا به این فکر افتادم که باید اعتراف کنم که برخی چیزهایی که در مورد زنم می گفت غلط بود
ا

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مشاور: به نظر می رسد که شما صحت آنچه که مادرتان به شما می گفت به شک افتاده اید

شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : او به من دسته گلی داد که من خیلی خوشحال شدم. در حقیقت حالا در مورد رابطه امان احساس خیلی متفاوتی دارم زیرا ان سردی که ما قبلا تجربه کرده ایم جای خود را به گرمی داده است
مشاور: احساس شما نسبت به او تغییر کرده است و حالا احساس خوشایندی دارید

ارزیابی

مشاوره پیش از طلاق
ارتباط درمانی
ارزیابی
مداخلات
پذیرش نامشروط
انعکاس محتوا و احساس
اخلاق حرفه ای
مشکلات رابطه
تاریخچه رابطه
ارزیابی فردی
رفتاری
شناختی
هیجانی
3
2
1

مقدمه
مفهوم شناسی

طلاق چیست؟
طلاق از نظر لغوی به معنی رها شدن می باشد و در اصطلاح عبارت از پایان دادن زناشویی به وسیله زن و شوهر.
طلاق را اغلب راه حل رایج و قانونی عدم سازش زن و شوهر، فروریختن ساختار زندگی خانوادگی، قطع پیوند زناشویی و اختلال ارتباط والدین با فرزندان تعریف کرده اند.

از این نظر خانواده همچون عمارتی است که زن و شوهر ستون های آن را تشکیل می دهند
و فروریختن هرستون استحکام و استواری عمارت را دچار تزلزل و گسستگی می کند.

طلاق با این دید، یکی از غامض ترین پدیده های اجتماعی، ارکان خانواده را در هم ریخته و بیشتر اثرات مخرب خود را بر روی فرزندان برجای می گذارد.
طلاق گسستن و فروپاشیدن و نابودی کانون گرم و آرامبخش زندگی است که اثرات جبران ناپذیری بر اعضای خانواده می گذارد.

ابعاد مختلف آسیب های ناشی از طلاق
طلاق همزمان شش بعد را در نظر می گیرد، این ابعاد عبارتند از:
1. طلاق عاطفی: زن و شوهر عواطف خود را از یکدیگر دریغ می دارند و روی از هم بر می تابند، زیرا اعتمادشان به یکدیگر و جذابیتشان برای هم به پایان رسیده است.
2. طلاق اقتصادی: وقتی خانواده ای از هم می پاشد، تصفیه اقتصادی یعنی تقسیم اموال و دارایی آنها در دو سهم ضرورت پیدا می کند.

3. طلاق قانونی: در دادگاه پایان رسمی ازدواج و همراه آن شرایط اجازه ازدواج مجدد برای طرفین اعلام می گردد.
4. طلاق توافقی والدین: تصمیماتی که درباره حضانت فرزندان، دیدار بعدی آنان، مسئولیت های هریک از والدین از نظر مالی و تربیت کودکان و غیره اتخاذ می گردد.

5. طلاق اجتماعی: تغییراتی است که در رابطه با دوستان و آشنایان اتفاق می افتد، به این معنا که چون از وقوع طلاق اطلاع پیدا می کنند، هریک به گونه ای واکنش نشان می دهند.
6. طلاق روانی: وقتی ازدواجی گسسته شد، احساس همدلی از بین می رود و مفهوم “خود” تغییر می کند. در اینجا طرفین باید درک کنند که دیگر هیچ کدام یک پیوند را تشکیل نمی دهد، زیرا هریک خود را تنها می بیند و این تنهایی برای هریک از آنان یک “ضربه” است.

ارزیابی

اهداف ارزیابی
ا-شناسایی ویژگی های فردی
2- تعیین تاریخچه رابطه
3- علل و انگیزه های طلاق
4-پیامدهای طلاق
5- میزان احتمال بازگشت

ویژگی های فردی موثر در طلاق
ازدواج نامناسب
وجود اختلال روانی یا شخصیتی در حداقل یکی از زوجین
ضعف در مهارت های زندگی زناشویی

علل و انگیزه های طلاق
عدم تفاهم
سطح تحصیلات
سن
فقر و بیکاری و مشکلات اقتصادی
استعمال مواد مخدر
دوستان

1- از دست پایگاه هویت اجتماعی
2- مشکلات روانی و رفتاری
3-مشکلات تربیت فرزندان
مشکلات اقتصادی
آثار و پیامدهای طلاق

روش های ارزیابی
مصاحبه
مشاهده
ایفای نقش
پرسشنامه ها

کلیپ

مصاحبه
مصاحبه و مشاهده جدا از هم نیستند.
جلسات مشترک و جلسات انفرادی

مصاحبه با زوج
مصاحبه اولیه مشترک با زوج
جلسه انفرادی با هر یک از همسران
مصاحبه دوم مشترک با زوج

جلسه ارزیابی مشترک اولیه

اهداف عمده مصاحبه مشترک اول
شروع به برقراری یک رابطه درمانی با هر دو همسر
علت مراجعه برای درمان از دید هریک از همسران (هدف درمان از دید هر یک)
آگاه کردن زوج از شیوه کلی درمان شناختی ، عاطفی، رفتاری

تعیین راهنمایی برای رفتارها و وظایف مناسب درمانگر و مراجع در طی جلسات
گرفتن تاریخچه رابطه
ارزیابی عملکرد فعلی رابطه

ارزیابی
مصاحبه اولیه مشترک
جمع آوری اطلاعات تاریخچه ای
تعریف مشکل فعلی/ حیطه های پرتعارض
مقایسه برداشت افراد از مشکل
مشخص شدن تحریفات زن و شوهر در مورد خود و همسرشان

مشخص کردن درمان های قبلی یا استراتژی های خود فرد برای حل مشکل
مداخلات مفید یا غیر موثر

خلاصه ای از مصاحبه مربوط به تاریخچه رابطه
تعاملات و جذابیت های اولیه
نحوه آشنایی
وضعیت زندگی مثبت یا منفی هر یک از همسران در زمان آشنایی
ویژگی های مثبتی که هریک از همسران در فرد مقابل می دید

روابط پیش از ازدواج (دوره آشنایی، نامزدی، عقد)
میزان و کیفیت تعاملات زوج (زمانی که با هم صرف می کردند، عواطفشان، بحث ها و تعارضات، کیفیت ارتباط و تصمیم گیری ها)
رفتارها و احساسات مثبت و/یا منفی در مورد یک رابطه تعهدآور
ارتباط با خانواده یا دوستان فرد مقابل
اتفاقات مهمی که اثر مثبت یا منفی روی رابطه داشته

رابطه پس از ازدواج
شرایطی که در تصمیم گیری هریک برای ازدواج نقش داشت
تفاوت دو همسر از نظر میزان آمادگی برای ازدواج

احساس هریک از همسران در مورد تغییراتی که انتظار داشتند پس از ازدواج رخ دهد
جذابیت های اولیه هریک از همسران تا چه زمانی باقی مانده بود؟
میزان حمایت نزدیکان هریک از همسران از رابطه آنها
تغییرات مهمی که در رابطه رخ داده است
اتفاق های مثبت و منفی مهمی که روی رابطه تاثیر گذاشته و واکنش زوج در برابر آنها
علائمی حاکی از وجود مشکل در رابطه از دید هریک از همسران چه بوده و آنها چه کارهایی درمورد مشکل انجام داده اند؟ و در طی زمان چه تغییراتی در این مورد بوجود آمده؟

ارزیابی
جلسات اختصاصی با هریک از زن و شوهر

نمره گذاری مقیاس ها و ارائه بازخورد
تمرکز بر حیطه های مشخص شده افکار خودآیند، طرحواره ها و الگوهای رفتاری ناسازگارانه
مطرح کردن ارزیابی شخصیتی، در صورت نیاز
ارزیابی امکان پذیر بودن تغییر
تاکید بر لزوم همکاری

خلاصه ای از مصاحبه انفرادی
اطلاعات دموگرافیک
سن، نژاد، مذهب، قومیت، تحصیلات، شغل
خانواده اولیه
اعضای خانواده اولیه، ترتیب تولد، محل زندگی آنها
کیفیت رابطه اعضای خانواده اولیه از کودکی تا حال
هر نوع حادثه استرسزایی که خانواده اولیه فرد را تحت تاثیر قرار داده (بیماری، ناتوانی، مرگ، مشکلات مالی، بیکاری، روابط عجیب، مشکلات مربوط به مواد، … )

سلامت جسمی
مشکلات و ناتوانی های جسمی در گذشته و حال که بر عملکرد فرد تاثیر می گذارد (روابط بین فردی، شغل و … )
درمانها، داروها (عوارض جانبی)
مصرف سیگار، الکل، مواد یا داروها در گذشته و حال

تاریخچه رشدی
تاریخچه تحصیلی
علائق و اوقات فراغت (فردی یا در ارتباط با دیگران)، استعدادهای خاص
تاریخچه ای از علائم اختلال یا آسیب های روانشناختی، هر نوع تشخیص یا درمان، ارتباط علائم با هر یک از تجارب زندگی (در صورت لزوم ارزیابی اختصاصی برای اختلال)
ویژگی های شخصیتی و انگیزه ها

تاریخچه شغلی
تاریخچه روابط (دوستی ها، روابط عاطفی قبلی)، چگونگی آغاز و پایان هر رابطه، کیفیت روابط فعلی
فشارهایی که در گذشته و حال بر فرد وارد شده (ناشی از ویژگی های خود فرد، ارتباط با دیگران، یا سایر جنبه های محیط)، تجارب تراماتیک گذشته و حال (سوء رفتار فیزیکی، روانی یا جنسی، طرد یا ترک شدن)
منابع شخصی، ارتباطی و محیطی که در گذشته برای مقابله با فشارهای زندگی مورد استفاده قرار داده (میزان تاثیر آنها، نگرش فرد نسبت به استفاده از آنها)

خلاصه ای از فیدبک ارزیابی به همسران
مشکلات فعلی زوج
خلاصه ای از حوزه های کلی مشکلات را که توسط هریک از همسران ذکر شده بیان کنید.
بر روی الگوهای رفتار تعاملی عمده (مانند توقع – کناره گیری) و موضوعات مرکزی و ابعاد عملکرد رابطه (مانند تفاوت در تمایل به صمیمیت) تمرکز کنید.
ویژگی های مربوط به مشکلات را در فرد، زوج، رابطه و محیط مشخص کنید.

به تفاوتهای ادراک و استانداردهای همسران در مورد حوزه های مشکل توجه کرده و آنها را نئرمالایز کنید، تاکید کنید که هدف درمان این است که به آنها کمک کند تا این تفاوتها را حل کنند.
بین منابع اولیه ناراحتی و الگوهای مقابله ای زوج که ناراحتی ثانویه را ایجاد می کند تمایز قائل شوید. نیاز به تعامل سازنده برای حل مشکلات اصلی را مورد تاکید قرار دهید.

نگاه رشدی به رابطه و ایجاد مشکلات
عواملی را که باعث جذب هریک به سمت دیگری شده مرور کرده و خاطرنشان کنید که برخی جنبه های این ویژگی ها هنوز هم وجود دارد
چالش ها و فشارهایی را که به عنوان یک فرد یا یک زوج برایشان وجود داشته مرورکنید
خلاصه ای از تلاشهای موفق و ناموفق زوج را برای مقابله با فشارهای کذشته خلاصه کرده و واکنشهای رفتاری، شناختی، و هیجانی آنها را به فشارهایی که در گذشته داشته اند ذکر کنید.

منابعی که در گذشته مورد استفاده قرار گرفته و پیامد استفاده از آنها
.
منابعی را که در اختیار داشتند و منابعی را که قبلاً مورد استفاده قرار داده اند توصیف کرده و منابعی را که در حال حاضر در اختیار دارند مشخص کنید.
خلاصه ای از شناختهای هریک در مورد استفاده از این منابع را بیان کنید

ارزیابی
مصاحبه مشترک دوم

ارائه بازخورد در مورد مفهوم بندی مشکل
بحث در مورد آمادگی آنها برای تغییر
مروری بر انتظارات واقع بینانه و غیر واقع بینانه
تاکید بر همکاری
آشنا کردن زوج با مدل شناختی رفتاری
تنظیم یک طرح عمل (مثلا: ارتباط، تغییر سیستم باورهای کلیشه ای، حل مسئله)

ارزیابی احتمال بهبود رابطه
تهیه جدول مقایسه پیامد های منفی جدایی و ادامه زندگی
(باید به عوارض و پیامد های قابل جبران توجه شود)
برخی از مواردی که پیش آگهی منفی برای ادامه زندگی است:
انگیزه همکاری حداقل در یکی از طرفین به هیچ وجه ایجاد نشود.
خطر آسیب های جانی وجود دارد.

خطر آسیب های روانی جدی مستقیم و غیر مستقیم به خصوص برای کودکان وجود دارد.
یک ارتباط دیگر غیر قابل قطع وجود داشته باشد.
اعتیادی پرخطر ومخرب که به درمان جواب نداده یا انگیزه درمان ندارد

ارزیابی احتمال بهبود رابطه
شرایط مالی، انگیزه ای و حرفه ای لازم برای درمان رابطه یا درمان اختلال روانی و شخصیتی آسیب زا وجود نداشته باشد.
به واسطه وجود حمایت های اجتماعی برای هردوطرف و فرزندان، آسیب های طلاق کم است.
طلاق یک راه حل منطقی و قانونی برای حل یک مشکل باشد.

طلاق به علت تغییر اهداف و مسیر زندگی طرفین بخصوص بدون وجود فرزند(مثلاً یکی قصد مهاجرت دارد و دیگری نه)
ممانعت شدید خانواده ای و قبیله ای
وجود ملاحظات شرعی (وجود روابط نامشروعی که باعث تحریم همسر می شود مثل ارتباط جنسی با مادر زن)

مداخلات
151

مراحل فرآیند طلاق
1-مرحله بیداری یا آگاهی اولیه
2-مرحله افول علاقه یا تقلیل ارتباط زن شوهر
152

3-مرحله کنار گیری
4-مراحل جدایی فیزیکی یا جسمی
5-مرحله ماتم
153

6-مرحله آگاهی یا بیداری ثانویه
7-مرحله کشف خود و تلاش برای زندگی جدید

154

بحران طلاق چه زمانی رخ می دهد
155

بحران طلاق زمانی رخ می دهد که:
1-یکی از زوجین احساس می کند که بیش از اندازه توان خود برای این زندگی هزینه می نماید.
(مقایسه درونی براساس سود و زیان)
156

2-توقعات یکی از زوجین از شرایط ازدواج خیلی بیشتر از شرایط موجود است (مقایسه های بیرونی)
157

3-هنگامی که بر اساس چارچوب اسنادی یکی از زوجین یا هردو، طلاق بهترین راه حل موجود برای رفع مشکل است.
158

شرایط زوج های متقاضی طلاق
159

شرایط زوج های متقاضی طلاق
1-هیجانات منفی نسبت به خود، همسر، دادگاه و مشاور دارند.
160

شرایط زوج های متقاضی طلاق
2-حداقل یکی از آنها تصمیم جدی برای جدایی دارد بنابراین مقاومت دارند، اطلاعات جهت دار می دهند، صداقت لازم را ندارند، اتاق مشاوره را ادامه دادگاه می دانند و سعی در مقصر جلوه دادن طرف مقابل دارند

161

شرایط زوج های متقاضی طلاق
3-خانواده های اصلی آنها درگیر شده اند.
4-مدتهاست از هم جداشده اند و حتی زندگی جدید ساخته اند.
162

شرایط زوج های متقاضی طلاق
5-مسائل قانونی دارند و بنابراین نگران تاثیر نظر مشاور در رای قاضی هستند
163

انواع مداخله
164

1-مداخله رفتاری
2- مداخله شناختی
3-مداخله هیجانی
165

مداخلات رفتاری
رفتارهای مثبت
رفتارهای منفی
تعاملات منفی شامل:
حمله-حمله
حمله –کناره گیری
کناره گیری-کناره گیری
166

مداخلات شناختی
موقعیتی شامل: خطاهای شناختی، اسناد معیوب
باورها شامل: استانداردها و فرض ها
167

مداخلات هیجانی
هیجان ها:
تجربه های هیجانی
ابراز هیجان های مثبت و منفی

168

الگوهایی برای بهبود کیفیت رابطه زناشویی
169

چهار قانون برای هدایت بهبود زناشویی
1-قانون حمایت
2-قانون توجه
3-قانون زمان
4-قانون صداقت
170

قانون حمایت
اصل مهم در قانون حمایت
عامل ناخشنودی همسرتان نباشید

این قانون موجب اجتناب از ایجاد مشکلات بسیار مهم در زندگی مشترک می شود
171

برای اجرای قانون حمایت

از طوفان های عشق بپرهیزید
172

توفان های عشق
عینی ترین روشی که موجب تخریب عشق می شود

موجب برداشت از حساب موجودی بانک عشق خواهد شد
173

سه طوفان متداول عشق
فوران خشم
قضاوت نامحترمانه
خواسته های خود خواهانه
174

1- فوران خشم
خشم همواره تخریب گر است
اگر خشم کنترل نشود بهبود روابط زناشویی غیر ممکن می شود
175

دو عامل بیشترموجب ایجاد خشم می شوند
الف)شخصی شما را ناراحت کرده است
ب) رفتار دیگران با شما منصفانه نباشد
176

فوران خشم
در حالت خشم اولین فکری که به ذهنتان می رسد عدم کارایی منطق واستدلال وبه کار گیری تنبیه است
177

وقتی خشم برنده می شود عشق از بین می رود
178

2- قضاوت نامحترمانه
قضاوت نامحترمانه زمانی رخ می دهد که شخص تلاش می کند نظام ارزش ها وباورهایش را به شخص دیگرتحمیل کند
179

3- خواسته های خود خواهانه
پشت خواسته های خود خواهانه و آمرانه مفهوم ضمنی تهدید به تنبیه وجود دارد
مثال :اگر به حرفم گوش نکنی – پشیمان می شوی
180

نمونه ای دیگر از خواسته های خودخواهانه
اگر خیال می کنی آنچه من می خواهم انجام دهی، ناراحتت می کند باید بدانی همین است که هست.
و اگر از انجامش اجتناب کنی زندگی را برایت سخت تر می کنم
181

در خواسته های خودخواهانه یکی می بازد و یکی می برد
با برد یکی و باخت دیگری زندگی مشترک منهدم می شود
182

دومین کار برای اجرای اصل حمایت

روش توافق مشترک
183

روش توافق مشترک

هرگز هیچ کاری را بدون توافق میان خود و همسرتان انجام ندهید
184

روش توافق مشترک تصمیمات نامعقول و عادات وفعالیت های نا خشنود کننده را مشخص می کند
185

شیوه گفتگوی زناشویی
توافق بر سر متوقف کردن تصمیم گیری هایی که برای یکی خوب وبرای دیگری بد است
186

طرح سوال مناسب
طرح سوال ((چه احساسی داری ؟))
اولین گام برای داشتن گفتگویی مناسب است
بدون این سوال اغلب تصمیم ما بدون توجه به احساس دیگری گرفته می شود
187

اگر زوجی متعهد شوند از هر گونه تصمیم گیری که مورد توافق طرفین نیست اجتناب کنند – در نهایت روش گفتگو را می آموزند
188

گفتگو با روش توافق مشترک

چهار رهنمودبرای رسیدن به توافق مشترک

189

رهنمود اول :وضع مقررات
مقرراتی را وضع کنید که گفتگو را لذت بخش و ایمن کند
190

برای رسیدن به راهکار اول
الف:در سراسر گفتگوها در مورد موضوع خوشحال وسرحال باشید

191

برای رسیدن به راهکار اول
ب:احساس امنیت را در اولویت قرار دهید .
به هنگام گفتگو تهدید نکنید که موجب ناراحتی همسرتان شود حتی اگر گفتگویتان با شکست مواجه شود

192

برای رسیدن به راهکار اول
ج:اگر در گفتگو به بن بست رسیدید برای مدتی از گفتگو دست بکشید و سپس دوباره موضوع را مورد بحث و گفتگو قرار دهید

193

رهنمود دوم:مشخص کردن مشکل
مشکل را از دیدگاه خود و همسرتان مشخص کنید
–
194

قبل از یافتن راه حل برای مشکلات موضع خود و همسرتان را در مورد مساله مشخص نمایید
-هر دو باید خواسته و علت علاقه اتان را به موضوع را توصیف کنید

195

موقعیت های دیگری راکه موجب احساس رضایت شما می شود را توضیح دهید .
-قبل از گام برداشتن به سوی توافق مطمئن شوید که کامل حرف یکدیگر را فهمیده اید و به اختلاف عقیده تان احترام بگذارید .
196

رهنمود سوم:همفکری کنید
دریافتن راه حل ها بایکدیگر هم فکری کنید
.
197

-به ذهن خود برای یافتن بهترین راه حل فرصت دهید .
-راه حل های ممکن احتمالی رادر نظر بگیرید وهمه آن ها را بنویسید .
198

-اگر به راه حلی برخوردید که مورد علاقه تان نبود انتقاد نکنید .
زیرا در رهنمود چهارم فرصت ارزیابی آن را خواهید داشت

199

هر چه بیشتر در باره راه حل های موجودفکر کنید خلاق تر می شوید وراه حل های بیشتر وبهتری به ذهن شما می رسد .
200

مورد پسند بودن راه حل:رهنمود چهارم
راه حلی انتخاب کنیدکه مورد پسند هر دوی شما باشد
201

اگر نتوانستید راه حلی پیدا کنید که هر دوی شما بر سر آن توافق داشته باشید به رهنمود سوم برگردید وتلاش و هم فکری بیشتری داشته باشید.

202

اگر به این درک برسید که شما می توانید راه حلی را انتخاب کنید که مورد توافق هر دو طرف باشد از سرعت رسیدن به توافق شگفت زده می شوید .
203

برای اجرای اصل حمایت و گفتگوی مشترک

روش گفتگو در زمان محدود را بیاموزید
204

گفتگو در زمان کوتاه
اغلب تصمیمات زوج ها با با گفتگو و بحث های آرام دنبال نمی شود
در حالی که گفتگو در زمان نوشیدن فنجان چای روش مناسبی برای حل مشکلات بنظر می رسد

205

گفتگو در زمان کوتاه
در عمل زوج ها نیازمند یادگیری مهارت تصمیم گیری معقولانه در زمان محدود هستند

206

خلاصه و جمع بندی قانون حمایت
عامل ناخشنودی همسرتان نباشید
207

از توفان های عشقی اجتناب کنید
-اجتناب از رفتارهای خشمگین
-اجتناب از قضاوت نامحترمانه
-اجتناب از خواسته های خود خواهانه
208

روش رسیدن به توافق مشترک را دنبال کنید
-هرگز هیچ عملی را بدون توافق دوجانبه انجام ندهید .
209

روش رسیدن به توافق مشترک را دنبال کنید
روش صحبت کردن از طریق توافق مشترک را بیاموزید
210

چهار رهنمود برای صحبت کردن از طریق توافق مشترک
رهنمود اول:
قوانینی برای گفتگوی لذت بخش وایمن را تعیین کنید

211

چهار رهنمود برای صحبت کردن از طریق توافق مشترک
-رهنمود دوم:مشکل را از دید هر دو در نظر بگیرید

212

چهار رهنمود برای صحبت کردن از طریق توافق مشترک

رهنمودسوم:

باهم فکری یکدیگر راه حل را انتخاب کنید

213

چهار رهنمود برای صحبت کردن از طریق توافق مشترک
رهنمود چهارم:
راه حلی انتخاب کنید که برای هر دوی شما مناسب باشد

214

روش صحبت کردن در زمان محدود را بیاموزید
215

-قبل از اتخاذ هر تصمیمی از همسرتان بپرسید چه احساسی داری؟
-اگر همسری اجرای روش توافق مشترک را فراموش کند همسر دیگر باید بدون لحن تهدید آمیز بگوید
((عزیزم من از این وضعیت خوشم نمی آید می توانیم در مورد آن صحبت کنیم ؟))

216

بهبود زندگی مشترک بر اساس قانون توجه
217

قانون توجه :
مهم ترین نیازهای عاطفی همسرتان را برطرف کنید
218

توجه یعنی کاری که یکدیگر انجام می دهیم و نه فقط احساسی که نسبت به یکد داریم
توجه یعنی برطرف کردن نیاز های عاطفی
219

گام های قانون توجه
گام های قانون توجه

گام اول : مهم ترین نیازهای عاطفی تان را مشخص نمایید
220

ده نیاز عاطفی مشترک بین زوجین
1- محبت
2-ارضای جنسی
3-گفتگو
4- همراهی در تفریحات
5-صداقت و بی آلایشی

221

ده نیاز عاطفی مشترک بین زوجین
6- جذابیت جسمانی
7- حمایت مالی
8- حمایت خانوادگی
9- تعهد خانوادگی
10- تحسین
222

درجه اهمیت نیازها
درجه اهمیت نیازها نزد افراد یکسان نیست
برطرف کردن پنج نیاز از ده نیاز عاطفی می تواند کافی باشد
اما این پنج نیاز جزو نیازهای اولویت دارباشند

223

اولویت مردان در نیازهای عاطفی
1- ارضای جنسی
2- همراهی در تفریحات
3- جذابیت جسمانی
4- حمایت خانوادگی
5- تحسین
224

اولویت زنان در نیازهای عاطفی
1- محبت
2- گفتگو
3-صداقت
4- حمایت مالی
5-تعهد خانوادگی
225

مهم ترین نیازهای عاطفی همسرتان را فهرست کنید

نیازهای عاطفی :
اشتیاقی که در صورت برطرف شدن موجب احساس خوشحالی و شادمانی می شوند و درصورت برطرف نشدن در شما احساس ناکامی و ناخوشنودی ایجاد می کنند
226

گام دوم قانون توجه
در برطرف کردن و پاسخ به نیازهای عاطفی کارامد شوید
بیشترین احساس شادی در زندگی از ارتباطمان با دیگران حاصل می شود
227

کارآمد بودن یعنی تلاش زوجین برای اینکه بیاموزند باید چه کارهایی برای خوشحال کردن همدیگر انجام دهند و به خوبی از عهده انجام ان برایند
228

افزایش مهارت های برطرف کردن نیازهای عاطفی
حفظ مهارت ها
باقی ماندن در ارتباط
229

برطرف کردن نیازهای عاطفی بگونه ای که هر دو لذت برده و خشنود شوند
پرسیدن از احساسات یکدیگر می تواند موثر باشد
230

خلاصه قانون توجه
اول : مهم ترین نیازهای عاطفی همسرتان را برطرف کنید
دوم : در برطرف کردن مهم ترین نیازهای عاطفی تان کارامد شوید
231

نکات مهم قانون توجه
مهم ترین منبع لذت و شادمانی یکدیگر باشید
چگونگی برطرف کردن نیازهای عاطفی یکدیگر را کشف کنید
از همسر خود بپرسید دوسن دارد چگونه نیازهایش برطرف شود

232

به همسرتان بگویید دوست دارید چگونه نیازهای شما را برآورده کند
روش برآورده کردن نیازهای عاطفی یکدیگر را بیاموزید
بجای انتقاد از همسرتان به او پیشنهادهای مثبت بدهید
همواره پس ازبرطرف کردن نیازهای همسرتان بازخورد مثبت دهید
233

بهبود زندگی مشترک بر اساس قانون زمان
234

قانون زمان
زمان اختصاصی
فعالیت ها
مقدار زمان
235

زمانی را برای توجه غیرمشروط به همسر خود اختصاص دادن
236

زمان اختصاصی:
زمانی که فقط خودتان تنها باشید
نباید فرزندان و یا اقوام در این زمان باشند
این زمان باید بگونه ای باشد که بتوانید توجه غیرمشروط به یکدیگر داشته باشید
237

فعالیت ها
در طول زمانی که با هم هستید به فعالیت هایی بپردازید که نیازهای عاطفی شما را برآورده کند مانند نیاز به محبت ، ارضای جنسی ، گفتگو و همراهی در تفریحات
238

روش درست بر ای ارضای دقیق این چهارنیاز عاطفی یعنی :
نیاز به محبت ، ارضای جنسی ، گفتگو و همراهی در تفریحات
برنامه ریزی برای پرداختن به آن ها است
239

مقدار زمان
تعداد ساعت هایی که برای توجه کامل و با هم بودن در نظر می گیرید کیفیت روابط زناشویی را نشان می دهد
پانزده ساعت در هفته زمان مناسبی است
اگر احساس می کنید این زمان برای برطرف کردن نیازها یتان کم است می توانید زمان بیشتری را به این امر اختصاص دهید

240

برنامه ریزی زمان برای توجه کامل
پانزده ساعت را در قالب دو ساعت در روز تقسیم نمایید
اگر این ساعات در اخر هفته خلاصه شود نتیجه خوبی ندارد
ساعاتی یکسان را در طول هفته به بودن با همسرتان اختصاص دهید
241

خلاصه پیروی از قانون زمان
الف : زمان اختصاصی
زمانی را تعیین کنید تا بدون حضور فرزندان ، دوستان و اقوام در کنار هم باشید
به یکدیگر توجه کامل بدهید

242

خلاصه پیروی از قانون زمان
ب: فعالیت ها
به فعالیت هایی بپردازید که مهم ترین نیازهایتان را برطرف می کنند
اولویت را به فعالیت های مفرح با هم بودن دهید
فعالیت های مفرحی انتخاب کنید که برای هر دوی شما لذت بخش باشد

243

ج: مقدار زمان
حداقل پانزده ساعت در هفته را برنامه ریزی کنید تا در کنار هم باشید و به هم توجه کامل داشته باشید
بر موانعی که موجب می شوند به یکدیگر توجه کامل نشان ندهید،غلبه کنید
244

اولویت های مالی تان را تنظیم کنید
خلاق باشید و فعالیت های مفرح ارزان انتخاب کنید
از شخصی برای نگهداری از فرزندانتان در زمانی که با هم هستید کمک بگیرید
245

بهبود زندگی مشترک بر اساس قانون صداقت
246

قانون صداقت
با همسرتان به طور کامل صادق و روراست باشید
247

انواع صداقت
1- صداقت عاطفی
واکنش های عاطفی خود را اشکار سازید ، هم مثبت و هم منفی
احساساتتان را نسبت به حوادث زندگی و رفتار همسرتان بیان کنید
248

انواع صداقت
2- صداقت در مورد گذشته
اطلاعات مربوط به گذشته خود را با در میان بگذارید ، بویژه حوادثی که نشان دهنده ضعف یا شکست شخصی اتان باشد

249

3- صداقت در زمان حال
مسائل روزمره اتان را به همسرتان بگویید،همسرتان را از فعالیت ها یتان آگاه کنید

250

4- صداقت در مورد اینده
افکار و برنامه هایتان را برای آینده با همسرتان در میان بگذارید
251

5- صداقت در همه امور
همسرتان را با دادن اطلاعات غلط و نادرست در مورد افکار، احساس ، عادات ، علائق ، آنچه دوست ندارید ، تاریخچه شخصی ، فعالیت های روزانه یا برنامه های آینده دچار سردرگمی نکنید
252

محیطی برای بیان آزادانه صداقت خلق کنید
253

در بیان احساسات استمرار داشته باشید و اگر احساس می کند اوضاع بهبود نیافته نارضایتی اتان را دوباره اعلام کنید
254

کنترل آزردگی و بازسازی اعتماد
255

آزردگی واکنشی طبیعی در برابر شخصی است که موجب ناراحتی ما می شود
در واقع دفاعی هیجانی است که به شما اخطار می دهد از شخصی که به شما آسیب زده است اجتناب کنید
256

گذران زندگی با خاطرات بی وفایی و خیانت
زوج هایی که پس از بی وفایی تصمیم به ادامه زندگی می گیرند سعی می کنند ببخشند و فراموش کنند
اما در حالی که شاید بتوانند ببخشند اما نمی توانند فراموش کنند
بنابراین انتظار فراموش کردن کامل را نداشته باشید
257

جلوگیری از تداوم و استمرار آزردگی
هر چه آزردگی استمرار بیشتری داشته باشد غلبه بر آن مشکل تر است
258

تا وقتی حادثه ی دردناک دوباره تکرار نشود واکنش هیجانی نسبت به آن در طول زمان از بین می رود
259

تمرکز بر زمان حال و آینده به کاهش آزردگی کمک می کند
260

پس از بهبود زندگی مشترک با استفاده از چهار قانون
حمایت
توجه
زمان
صداقت
آزردگی تا حدی برای همیشه از بین می رود
261

بازسازی اعتماد
اعتماد یعنی داشتن این باور که همسرمان با ما صادق است و به احساساتمان اهمیت می دهد
262

اعتماد فرض می کند که همسرمان از قانون صداقت و قانون حمایت پیروی می کند
شخصی که اعتقادی به پیروی از قانون حمایت ندارد به احساسات همسرش اهمیتی نمی دهد
263

برای بازسازی اعتماد از دست رفته قانون حمایت و صداقت را بکار ببندید
264

بهبود کیفیت رابطه زوجین با گرته برداری از نظریه انتخاب
265

5/5/2025
تئوری انتخاب

رویکرد روان شناسی مثبت گرا در علوم رفتاری
روان شناسی کنترل درونی و نه کنترل بیرونی

5/5/2025
تئوری انتخاب

تئوری انتخاب به عنوان یک روانشناسی کنترل درونی نقطه مقابل روان شناسی کنترل بیرونی است
فرض اساسی روان شناسی کنترل بیرونی این است که افرادی را که کار خطا انجام می دهند را تنبیه کنید ، آن گاه کاری را که ما درست می دانیم انجام خواهند داد و اگر به انان پاداش دهیم و تشویقشان نماییم ان را ادامه خواهند داد.

5/5/2025
تئوری انتخاب

در تئوری انتخاب ده اصل بدیهی وجود دارد که عبارتند از: 1- تنها فردی که می توانیم رفتارش را کنترل کنیم، خود ما هستیم. 2- تنها چیزی که می توانیم به فرد دیگری بدهیم "اطلاعات" است. 3- تمام مشکلات دامنه دار و پایدار روانشناختی از مشکلات ارتباطی نشات می گیرند
5/5/2025
ده اصل بدیهی تئوری انتخاب

4-وجود یک رابطه مشکل دار، همواره بخشی از زندگی کنونی ماست. 5- آنچه در گذشته بر ما رفته است، بر شرایط کنونی ما اثری شگرف و غیرقابل انکار دارد.
اما ما می توانیم نیازهای بنیادین خود را به طور مناسبی ارضا کرده و برای ارضای آن ها در آینده طرح و برنامه ریزی انجام دهیم.
5/5/2025

6- هر یک از ما یک جهان کیفی (دنیای مطلوب) خاص خود را در ذهن خویش به عنوان "جهان مطلوبِ" خود دارد. 7- تمام آنچه از ما سر می زند "فقط یک رفتار" است. 8- تمام رفتارهای ما از یک کلیت برخوردار است که از 4 مولفه (بخش) تشکیل شده است که عبارتند از: فکر، احساس، فیزیولوژی (کارکرد بدن یا احساسات جسمانی)، عمل
5/5/2025

9- تمام رفتار کلی ما انتخاب شده است. ما بر عناصر و مولفه های عمل و فکر به صورت مستقیم کنترل داریم و بر بخش احساسات و فیزیولوژی (احساسات جسمانی) به صورت غیرمستقیم، از طریق آن که چگونه فکر یا عملی را انتخاب کنیم، کنترل داریم. 10- تمام رفتار کلی ما به وسیله "فعل" یا "اسم" خاصی نام گذاری شده و قابل شناسایی اند. مثلاً : افسردگی (اسم)، افسردگی کردن (فعل) یا ترس (اسم)، ترسیدن (فعل).
5/5/2025

عناصر و مولفه های اصلی تئوری انتخاب

علل مشکلات ارتباطی زوجین
سه علت اساسی

علل اول : پدیده کنترل گری یا کنترل بیرونی

هفت عادت مخرب کنترل گری
1- انتقاد یا عیب جویی
2- سرزنش
۳- شکوه و گلایه
۴- نق نق و غرغر
۵- تهدید
۶- تنبیه
۷- دادن باج یا رشوه برای تحت کنترل گرفتن دیگری

دلیل دوم
دنیای مطلوب یا یا جهان کیفی متفاوت

دنیای مطلوب یا جهان کیفی بخشی از ذهن ما است که بیشترین وقت و انرژی ما را بخود اختصاص می دهد

دنیای مطلوب
براساس تئوری انتخاب دلیل ادراک متفاوت ما از واقعیت، به دنیایی به نام "دنیای مطلوب" مربوط می شود.

ما در تمام طول زندگی بیش از هر چیز دیگری با دنیای مطلوب خود در تماس هستیم.

مجموعه عکس ها، تصاویر، مفاهیم و ارزشهایی که داریم جهان کیفی ما را می سازد.(آلبوم عکس شخصی ما = جهان کیفی ما)

دنیای کیفی
دنیای مطلوب ما از سه مقوله تشکیل شده است:

نکات مهم درباره جهان کیفی:

دنیای مطلوب یا جهان کیفی مانند آلبوم شخصی ما است .
ما در آلبوم شخصی خود عکس هایی را خذف می کنیم و عکس جدیدی را اضافه می کنیم
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

نکات مهم درباره جهان کیفی:

این تنها خود ما هستیم که کنترل تصاویر و آلبوم تصاویر ذهنی خود را در اختیار داریم و می توانیم تصاویری را وارد آلبوم ذهنی مان کرده، آنها را تعویض نموده و یا حذف کنیم.
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

نکات مهم درباره جهان کیفی:

این تنها خود ما هستیم که کنترل تصاویر و آلبوم تصاویر ذهنی خود را در اختیار داریم و می توانیم تصاویری را وارد آلبوم ذهنی مان کرده، آنها را تعویض نموده و یا حذف کنیم.
دنیای کیفی

به عقیده گلسر دنیای مطلوب ما دنیای کوچکی است که هر فرد به فاصله کمی پس از تولد شروع به خلق کردن در ذهن خویش می کند و این خلق و بسط و توسعه آن در طی زندگی همچنان ادامه می یابد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

آلبوم تصاویر شخصی همان جهان ویژه ای است که گلسر آن را «دنیای مطلوب»
می نامد.
این جهان مطلوب، چیزی بیش از یک دنیای ایده آل از "آنچه که من دوست دارم باشم" است.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد برای هر نیاز خود باید حداقل یک تصویر داشته باشند. این واقعا غیر ممکن است که نیازی وجود داشته باشد و بلافاصله تصویری برای بر آورده شدن این نیاز در ذهن فرد موجود نباشد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد می توانند تصاویری به آلبوم تصاویر شخصی شان اضافه کرده و یا از میان آنها تصاویری را حذف کنند. آنها می توانند برخی تصاویر را حذف کنند زیرا این تصاویر دیگر نیازهای کنونی شان را برآورده نمی کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

وقتی انسان ها تصاویر مهم را تغییر می دهند در واقع زندگی شان را تغییر می دهند. تنها راهی که تصاویر می توانند از آلبوم برداشته شوند این است که آنها را با تصاویر دیگری جایگزین کنند که همان نیاز ها را به نحو بهتری برآورده کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

تغییر دادن تصاویر دنیای مطلوب خودمان کاری دشوار است. تغییر دادن تصاویر فردی دیگر به مراتب دشوارتر است و تنها از طریق گفتگو و سازش می تواند انجام شود.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

دو نوع تصویر متفاوت از لذت وجود دارد:

دنیای کیفی

دلیل سوم: استفاده از زبان کنترل

یک اصل در روان شناسی

ما تنها کسی را که می توانیم کنترل نماییم خودمان هستیم

برای کنترل دیگران چگونه عمل کنیم
همسر
فرزندان
کارمندان
دانش آموزان
دوستان

تنها کاری که برای کنترل دیگران می توانیم انجام دهیم دادن اطلاعات است تا بر اساس اطلاعاتی که به آن ها می دهیم تصمیم بگیرند با خود و دیگران چگونه رفتار کنند.

دادن اطلاعات به دیگران مستلزم استفاده از زبان انتخاب است
زبان انتخاب درست نقطه مقابل زبان کنترل است

زبان کنترل بیرونی تهدید کننده و تخریب گر است
زبان کنترل بیرونی با انتقاد ، سرزنش ، نق زدن ، شکایت ،تهدید ، تنبیه و حق حساب دادن همراه است .
زبان کنترل بیرونی همواره روابطی را که ما برای موفقیت شادمانی و سعادت به آن ها نیاز داریم را جریحه دار و تخریب می کند

5/5/2025
زبان کنترل بیرونی

زبان نظریه انتخاب هرگز کنترل گرایانه نیست
زبان نظریه انتخاب تلاشی است برای حل اختلاف بین افراد
زبان نظریه انتخاب حل مشکلات با کمک یکدیگر است
زبان تئوری انتخاب بر اساس این باور نهاده شده است که تنها فردی که می توانیم رفتارش را کنترل کنیم خودمان هستیم
زبان نظریه انتخاب به ما می گوید تنها چیزی که ما می توانیم به دیگران بدهیم و از آنان دریافت کنیم اطلاعات است
5/5/2025
زبان انتخاب

تفاوت اساسی و عمده دو زبان در خلاقیت است
بدون خلاقیت هر رابطه صمیمی و نزدیک رو به نقصان می گذارد
تمام مردم استعداد خلاقیت دارند اما کسانی که از زبان بیرونی استفاده می نمایند فرایند های زبان و تفکرشان فاقد خلاقیت است
زبان نظریه انتخاب زبانی غنی ، همراه با واژگانی خلاق ، مشفقانه و بدون هر گونه تهدید است.
5/5/2025
تفاوت اساسی بین زبان کنترل بیرونی و زبان نظریه انتخاب

الگوی هفت مرحله ای بهبود کیفیت رابطه زوجین
299

گام اول: هفت عادت مخرب کنترل گری را کنار بگذارند

300

مدت اجرای گام اول: یک هفته
هم زن و هم مرد تلاش کنند که آن را به شکل موثر انجام دهند
اگر هر یک از زوجین رعایت نکرد، نیازی به تذکر دادن نیست
301

گام دوم: هفت عادت مهرورزی را جایگزین هفت عادت مخرب نماییم
302

گام دوم همزمان با گام اول اجرا می شود
هم زن و هم مرد تا حد امکان سعی در انجام داشته باشند
در صورت انجام توسط هر یک زوجین از طرف مقابل بازخورد مثبت ارائه شود
303

گام سوم: مهم ترین مشکلات یا موارد اختلاف زناشویی را مشخص و اولویت بندی کنند
-رفتارها
-تعهدات
خانواده
304

گام سوم را نیز هر دو نفر انجام دهند
هر روز آن ها را مرور و در صورت نیاز اصلاح کنند
این کار را به مدت یک هفته و همزمان با گام اول و دوم انجام دهند
305

گام چهارم: وارد دنیای مطلوب یکدیگر شوند.

306

برای انجام گام چهارم می توانند به مشاور خود مراجعه نمایند
در صورتی که خود بخواهند انجام دهند هر شب یکی شروع کنند باشد
از مهم ترین مشکل یا مساله شروع کند
307

گام پنجم: دغدغه ها، نگرانی ها، احساساسات ناخوشایند بیان شوند.
308

گام پنجم بلافاصله پس از اتمام گام چهارم شروع شود
به چند جمله کوتاه اکتفا شود
بلافاصله به گام ششم برود
309

گام ششم: اهمیت موضوع بیان شود و دعوت به گفتگو صورت پذیرد
310

گام ششم بلافاصله پس از گام پنجم شروع شود
چند جمله ای که بیانگر اهمیت موضوع باشد بیان شود
بلافاصله پیشنهاد گفتگو ارائه شود
311

در صورت عدم پذیرش دعوت به گفتگو توسط یکی از زوجین،ضمن ادامه مراحل اول و دوم، هر شب
مراحل پنجم و ششم تکرار شود تا در نهایت دعوت به گفتگورا بپذیرد
312

گام هفتم: گفتگو ، پیشنهاد و توافق شکل بگیرد
313

اجرای مرحله هفتم با تاخیر صورت بپذیرد
بین 1 ساعت تا 48 ساعت
پیشنهاد دهنده گفتگو شروع کننده نباشد
پیشنهاد توسط پیشنهاد دهنده گفتگو صورت بپذیرد
در صورت عدم توافق جلسه بعدی مشخص شود
314

حل تعارضات زوجین
315

تعارض چیست؟
عدم توافق و مخالفت دو فرد با یکدیگردر مورد مشکلاتی که در زندگی وجود دارد.
ناسازگاری، نظرات و اهداف و رفتارهایی که درجهت مخالفت با دیگری صورت می گیرد.

316

تعارض چه هنگام بروز می کند؟
معمولا زمانی تعارض بروز می کند که نیازها، امیال و اهداف با هم هماهنگ نباشد.
تعارض در یک موقعیت یا ارتباطی که درآن اختلاف در منافع پیش می آید و طرفین کوتاه نمی آیند بروز می کند.

317

تفاوت در دنیای پدیداری فرد
افراد در درون خود یک جهان کیفی ذهنی و یک جهان واقعی دارند.
هنگامی که فردی ازدواج می کند، فردی که با او درحال زندگی هستیم، برمبنای دنیای پدیداری یا ذهنی است که در ذهن خود ساخته ایم.
اگرفرد نگرانی باشد از همه چیز یا همه کس نگرانی دارد و انتظار دارد طرف مقابل او هم همین گونه ببیند.

318
علل تعارض

متفاوت بودن طرح واره ها
طرح واره : یعنی نظام ذهنی و نظام باورهای فرد
باور های هرفرد در اثر تربیت، آموزش و تجربیات وی، شکل گرفته است . مثلا باور به اینکه یک چیزی خوب یابد است. باور به اینکه کره زمین گردهست یا نیست. باور به اینکه خانم ها دررانندگی خوب هستند یابد، اینها در ذهن افراد متفاوت است.

319

متفاوت بودن نیازها
افراد بشر پنج نیاز اساسی دارند که در انسانها متفاوت است. این نیازها به عنوان حفره یا خلل و فرجی که درما وجود دارد و متفاوت است. می تواند ایجاد تعارض کند.
.

320

1-نیاز به بقا
مثلا یک نفر ممکن است با یک شیفت کار کردن راضی باشد و بگوید صرفه جویی می کنیم و یک نفر دیگر ممکن است دو یا سه شیفت کارکند و هنوز احساس کند کم است
321

نیازبه عشق، محبت ، تعلق و صمیمیت
تعلق به این معنا که چقدر دوستم بدارند. و من چقدر دوستشان بدارم. چقدردوست دارم محبوب دیگران باشم. چقدردوست دارم دیده یا شنیده بشوم.
این نیازدر خانم ها و آقایان متفاوت است. البته در خانم ها بیشتر است.

322

نیاز به قدرت
(قدرت دست چه کسی باشد؟
چه کسی حرف اول و آخر را بزند.
درواقع درستش این است که در بعضی مواقع خانم ودر بعضی مواقع آقا حرف اول را بزنند.
.

323

4) نیاز به آزادی عمل
من دوست دارم این لباس را بپوشم، دوست دارم درس بخوانم.
این که چقدر من را محدود می کنند متفاوت است.
مثلا یک نفردوست دارد آزادی عملش زیاد و یک نفردیگر دوست دارد آزادی عملش کم باشد.

324

5) نیاز به شادی و تفریح
میزان نیازی که داریم تفریح کنیم و اوقات فراغت داشته باشیم.
یک نفر نیاز به تفریحش زیاد است و یک نفر دیگر ممکن است کم باشد. تفریح یک نفر ممکن است فیلم دیدن، کتاب خواندن یا قرآن خواندن باشد
325

میزان نیاز های متفاوت افراد می تواند زمینه تعارض را ایجاد کند

326

دیدگاه های مختلف در خصوص تعارض
327

1-دیدگاه سنتی
دراین دیدگاه تعارض بد است
یعنی در زندگی زناشوئی نباید جرو بحث و اختلاف نظر وجود داشته باشد.

328

2-دیدگاه روابط انسانی
در این دیدگاه تعارض امری اجتناب ناپذیر است، نمی توان حذفش کرد ولی باید حل و فصلش نمود.
329

3-دیدگاه تعاملی
در این دیدگاه تعارض می تواند تاثیر مثبت در یک خانواده داشته باشد، چراکه اگر نظر مخالفی نباشد خلاقیتی نخواهد بود، حرکت روبه جلویی نخواهد بود

330

بیشترین تعارضات زندگی زناشویی مربوط به این بعد می باشد
هنگامی می توان در مورد حل تعارضات زناشوئی صحبت کرد که دوطرف از نظرروانی سالم باشند

چهار اشتباه مهلک زوجین که باعث می شود یک زندگی شاد نباشد
332

چهار اشتباه مهلک زوجین…..
1- همسرم را مجبور به انجام کاری که دوست ندارد می کنم.
2-همسرم مرا مجبور به انجام کاری که دوست ندارم می کند.
3-خودم مجبورم کاری را که دوست ندارم بکنم.
4-هردو درحال مجبور کردن همدیگر به کاری که دوست نداریم هستیم
333

مدیریت تعارضات زوجین
334

افراد در برابر تعارضات به گونه متفاوتی واکنش نشان می دهند
1- اجتناب
نگاه فرد به خود و اطرافیان خود این است که من بدم و تو هم بدی .
یعنی نه نفع خودم را می خواهم نه نفع تو.
و موضع گیری من درتعارض، اجتناب خواهد بود.

335

2- تسلیم
نگاه فرد به خود و اطرافیان خود این است که من بدم و توخوبی.
یعنی در زندگی فقط سود شما باشد و من کوتاه بیایم.
هرچه بگویی هیچ نگویم.
موضع گیری من درتعارض، تسلیم خواهد بود.

336

3-رقابتی یا تهاجمی
نگاه فرد به خود و اطرافیان خود این است که من خوبم تو بدی .
در این مورد محور تهاجمی برخورد خواهد کرد.
اگر نگاه من اینطور باشد دیدگاه من برنده ـ بازنده خواهد بود.
در این مورد من آدمی هستم که زور می گویم. هرچه من می گویم باید همان باشد.

337

مصالحه و حل مسئله
نگاه فرد به خود و اطرافیان خود این است که من خوبم تو خوبی.
اگر نگاه من اینطور باشد دیدگاه من برنده- برنده خواهد بود.
در این دیدگاه دو روش داریم :
الف) مصالحه : یعنی سازش می کنیم نه حرف تو نه حرف من . در اینجا هردو طرف راضی هستند.
ب) حل مسئله : هدفمان این است که مسائل مان را درزندگی باشیوه حل مسئله حل کنیم
338

شیوه های حل تعارض
339

1- رفتارهای تهاجمی
تهدید، لحن خشن، اصرار و رفتارهای یک طرفه .
مذاکره تک موضوعی است.
زمان کمی برای مذاکره وجود دارد.
طرف مقابل حاضر به یک تعامل سازنده نیست.
شیوه های حل تعارض

2-رفتارهای اجتنابی
به این امید هستند که شاید بدون ایجاد تنش و مشکلات احتمالی تعارض موجود با گذشت زمان برطرف می شود. گاهی به دلیل نقص دانش سعی می کنند، تعارض را نادیده بگیرند.
شیوه های حل تعارض

3-تسلیم:
ممکن است به این نتیجه برسند که خواسته هایشان غیر منطقی بوده یا حفظ روابط بلند مدت برایشان بیش از کسب منافع کوتاه مدت اهمیت داشته باشد.
یک جا به عنوان امتیاز کوتاه می آید تا جای دیگر امتیاز کسب نماید.

شیوه های حل تعارض:

4-حل مسئله
شرایطی که مسئله بسیار پیچیده باشد، یاهیچ یک از طرفین نتوانسته باشد به تنهایی راه حل مناسبی برای رفع تعارض دست بیابد.
زمانیکه نیازمند حمایت طرف مقابل جهت اجرای توافقات حاصل از مذاکره هستیم.
شیوه های حل تعارض:

روش های ناکارآمد حل تعارض
344

راهکارهای شایع و ناکارآمد حل تعارض
بی ارزش جلوه دادن نیاز های طرف مقابل
در این روش فرد تلاش می کندکه خواسته های خود را مهم و با ارزش جلوه دهد.

دوری گزینی یا تهدید کردن به ترک: (نه من نه تو)
در این روش فرد می گوید یا آنچه را می خواهم انجام بده یا تو را ترک می کنم.

345

تهدید

منظور از تهدید در واقع پیام مستقیم فیزیکی یا آسیب یا صدمه هست که زده می شود.

346

سرزنش کردن:
دراین روش فرد طرف مقابل را مسئول تمام اتفاقات می داند.
سرزنش به دو قسم است
1-یا فرد دیگری را مقصر می داند
2-یا نقص خود را با اشتباه طرف مقابل پوشش می دهد. مثلا اگر حرف نمی زدی من تصادف نمی کردم. یا بگو چه کارکردی که من این کار را انجام دادم. درواقع می خواهد رفتار خود را با عمل دیگری توجیه کند.

347

تحقیر کردن یا بدنام کردن
ایجاد احساس گناه و حرف خود را عوض کردن
-اگر سرکار نمی رفتی بچه مریض نمی شد. یا به طرف مقابل قولی داده اید و می گویید یادم نمی آید چنین قولی داده باشم.
محروم کردن: بخصوص گروکشی جنسی شامل این قانون می شود.

348

گام های حل تعارض
349

گام اول: پایش رفتار
اگر می خواهید روی مدیریت تعارض کارکنید شما باید رفتار خود را پایش کنید. مثلا: راهکارهای ناکارآمد چه اثری روی شما دارد؟
زمان و موقعیت تعارض را بررسی نمایید.
موضوع چه چیزی بوده است؟ من چه نیازی داشتم و چه رفتاری کرده ام؟ راهکار ناکارامدی که داشتم چه بود و چه پیامد احساسی برای من و طرف مقابلم داشت؟ درصد رسیدن به خواسته براساس روش ناکارآمد چه اندازه بود؟

350

چگونه راه حل تعارض خود را بادیگران کسب کنیم؟
ابتدا باید نگرشی کارآمد مثبت و سازنده نسبت به تعارض داشته باشیم. این نگرش سه مولفه دارد:
اول: بدانیدو بپذیرید که تعارض امری اجتناب ناپذیر است.
دوم: نیاز های هردو، ارزش مساوی دارد.
سوم:مامی خواهیم مشکل را باهمکاری هم حل نماییم
351

مثال1 : فرض کنید قراراست تلویزیون بخرید. خانم تلویزیون را دیده و پسندیده است ولی آقا مخالفت می کند.
گام اول: خیلی خوب است که شما تلویزیون را دیده ای و آن را پسندیده ای (نگرش مثبت) ولی درحال حاضر ما برای این مورد پول نداریم. ضمن این که او خواسته است خوب است و به آن احترام می گذارم ولی بیا باهم فکرکنیم ببینیم چطور می شود این مشکل را حل کرد.
نگفته ام تو متوجه نیستی. من الان پول ندارم وضعیت من الان این است تو چطور…

مثال: علی میخواهد به سینما برود، مریم میخواهد به مهمانی برود.
اول: علی خوب است که ما خواسته های متفاوتی داریم. دوم: نیازهای همه مامنطقی و قابل احترام است. سوم: بیا مشکل خود را جوری حل کنیم.

گام دوم: مذاکره
تفاوت مذاکره بامجادله
1- در مذاکره یک فکریا یک ایده تولید می شود ولی در مجادله این طور نیست.
2-وقتی دو فرد با هم صحبت می کنند تنش کم می شود. ولی در مجادله تنش وجود دارد.
3-درمذاکره به دیدگاه دیگران توجه می شود ولی درمجادله فقط دیدگاه فرددنبال می گردد.

354

تفاوت مذاکره بامجادله
4-مذاکره هدف برای حل یک مسئله دارد ولی مجادله هدفی را دنبال نمی کند.
5-در مذاکره به یکدیگر توهین نمی شود ولی در مجادله به هم توهین می کنند.
6-در مذاکره بین افراد همدلی وجود دارد ولی در مجادله افراد مقابل یکدیگر هستند.
.

355

تفاوت مذاکره با مجادله
8-درمذاکره هدف انتقال اطلاعات است ولی در مجادله هدف حمله و تخریب است.
9-درمذاکره مدیریت تعارض وجود دارد ولی درمجادله تعارض شدید تر است.
10-مذاکره قابل کنترل است ولی مجادله قابل کنترل نیست
356

پنج گام در مذاکره موفق
357

پنج گام در مذاکره موفق:
1) خواسته ها باید مشخص باشد.
2) صحبت درمورد یک موضوع باید واضح و شفاف باشد و همراه با نیش و کنایه نباشد.

پنج گام در مذاکره موفق:
.
3) قبل از مذاکره باید قوانین زیر درذهن مرور شود.
اول اینکه من می پذیرم تعارض وجود دارد
دوم اینکه هدف این است که نتیجه منصفانه داشته باشد.
سوم اینکه من منعطف هستم.
4) آن چیز یا کار باید توصیف شود البته به صورت عینی و بی طرفانه و بدون دخالت دادن احساسات.
.

پنج گام در مذاکره موفق:

4) آن چیز یا کار باید توصیف شود
البته به صورت عینی و بی طرفانه
و بدون دخالت دادن احساسات

پنج گام در مذاکره موفق:
5) برچسب زدن به تمام احساسات منفی و مثبت خود
این امر باعث می شود واقعیت ها تحت شعاع احساسات قرار نگیرد.
وقتی فرد احساس خود را به زبان می آورد اثرآن روی رفتاراوکم می شود.
مثلا وقتی شما از کسی عصبانی هستیداگر می گویید من الان عصبانی هستم اثر این روی رفتارتان کمتر خواهد شد.

اصول کار
علایق و نیازهای خود رادرسه ستون بنویسید.

علایق و نیازهای عینی و غیر عینی علایق و نیازهای عینی و غیرعینی طرف مقابل علایق و نیازهای مشترک

تهیه راه حل های آزمایشی با درنظر گرفتن وضعیت مورد نظر:
راه حلی که یده آل من است.
راه حلی که من قبول می کنم.
راه حلی که من قبول نمی کنم.

مثال:
اختلاف در نحوه گذراندن تعطیلات :
تعارض امری طبیعی است و هریک حق دارند خواسته های خود را داشته باشند. فرد از مذاکره خود می خواهد به مذاکره منصفانه برسد به طوری که هردو راضی باشند. فرد منعطف است و مواظب پیام های ذهنی خود نیز می باشد .
توصیف موقعیت: تعطیلات عید نزدیک است. ومن دوست دارم تعطیلات درکنار مادرم باشم ولی همسرم میخواهد درخانه بماند.
احساسات من: مادرم را دوست دارم، می ترسم مادرم از من دلخور شود، احساس کسلی از ماندن درخانه می کنم. خوشحالم از اینکه اعضای خانواده را می بینم. ازاینکه همسرم با من نمی آید عصبانی هستم. ترس از بالا گرفتن اختلاف با همسرم دارم.

علایق و نیازهای عینی و غیر عینی علایق و نیازهای عینی و غیرعینی طرف مقابل علایق و نیازهای مشترک

دیدن مادر و خواهر و بردارم درخانه ماندن هردو می خواهیم خوشبخت باشیم
خوشگذراندن تعطیلات استراحت کردن هردو می خواهیم آرامش داشته باشیم
احترام همسر به خواسته های من آرامش می خواهیم تعطیلات خوبی داشته باشیم.

راه حل های آزمایشی:
راه حل ایده آل من: ازابتدای تعطیلات به خانه مادرم می روم وتا اخر آنجا می مانم.
راه حل قابل قبول این است که میتوانم تعداد روز هایش را کم کنم.
راه حل غیرقابل قبول اینکه اصلا نمی روم .

مرحله دوم شروع مذاکره است.
نکته مهم:
وقتی برسرموضوعی صحبت می کنید توجه کنید، توهین نکنید، روش های ناکارآمد استفاده نکنید.
زمانی را انتخاب کنید که هردوآرامش دارید ، یعنی طرفین را تحت فشار قرار ندهید. اگر مرد یا زن خسته اند وقت مذاکره نیست.
اگر می بینید عصبانی می شوید از تکنیک وقفه یاتوقف استفاده کنید و مذاکره را برای زمان دیگری بگذارید. گاهی لازم است از ساعت استفاده کنید.
برای حل تعارض باید یاد بگیریم که کلام یکدیگر را قطع نکنیم.
یک خودکار دست همسرتان بدهید و بگویید تا وقتی این خودکار دست شماست لطفا سکوت کنید و بعد از چنددقیقه خودکاررا خود به دست بگیرید تا مدت زمانی بگذرد.
پس شروع مذاکره قواعد پایه لازم دارد :
به نوبت گوینده و شنوده باشید.
نگاه خود را نسبت به موضوع بیان کنید.
برمسئله متمرکز شوید.
افکار و احساسات و نگرانی های خود راراجع به موضوع بیان کنید.
جملات را کوتاه کنید.
اختصاصی صحبت کنید.
ازجملات اخباری استفاده کنید
مدام سوال نپرسید چون حالت بازجویی به خود می گیرد.

زمانی که نقش شنونده رادارید:
در مورد موضوع سوال کنید و کاملا موضوع را متوجه شوید .
موضوع را طوری که متوجه شدیدخلاصه کنید.
قضاوت نکنید
عواملی که باعث پرت شدن حواستان می شود را خاموش کنید.
روی صحبت گوینده تمرکز کنید و گفتگوی درونی تان رامتوقف کنید.
هم دلی کنید و ابراز کنید البته به معنی موافقت نیست. فقط بگویید می فهمم چه میگویی.
طوطی وار حرف همسرتان را تکرار نکنید.
بدون دلیل معذرت نخواهید.
رفتارخودتان را توجیه نکنید.
سعی بر اثبات حرف خود نداشته باشید.
اصول گفتگو:
درجه حرارت فضای ارتباطی تان زیاد نشود وقتی عصبانی می شوید وقتی صدایتان را بالا می برید، وقتی خیلی خسته اید، متوجه درجه حرارت می شوید. این وقت ها توقف کنید و از موقعیت خارج شوید.
موضوعات مهم به محض ورود به منزل مطرح نشود.
موضوعات مهم در آخر شب مطرح نشود.
درحضور کودکان مطرح نشود.
با بله و خیر جواب داده نشود .
خیلی طولانی و بلندو تندتند صحبت نشود.

شروع مذاکره
نکته مهم:
وقتی برسرموضوعی صحبت می کنید توجه کنید، توهین نکنید، روش های ناکارآمد استفاده نکنید.
زمانی را انتخاب کنید که هردوآرامش دارید ، یعنی طرفین را تحت فشار قرار ندهید.
اگر مرد یا زن خسته اند وقت مذاکره نیست.
اگر می بینید عصبانی می شوید از تکنیک وقفه یاتوقف استفاده کنید و مذاکره را برای زمان دیگری بگذارید.
گاهی لازم است از ساعت استفاده کنید.

366

برای حل تعارض باید یاد بگیریم که کلام یکدیگر را قطع نکنیم.
یک خودکار دست همسرتان بدهید و بگویید تا وقتی این خودکار دست شماست لطفا سکوت کنید و بعد از چنددقیقه خودکاررا خود به دست بگیرید تا مدت زمانی بگذرد.
پس شروع مذاکره قواعد پایه لازم دارد :
به نوبت گوینده و شنوده باشید.
نگاه خود را نسبت به موضوع بیان کنید.
367

برمسئله متمرکز شوید.
افکار و احساسات و نگرانی های خود راراجع به موضوع بیان کنید.
جملات را کوتاه کنید.
اختصاصی صحبت کنید
ازجملات اخباری استفاده کنید
مدام سوال نپرسید چون حالت بازجویی به خود می گیرد.
368

گام سوم: پیشنهاد متقابل

دراین مرحله بسیار مهم است که ما چطور به توافق برسیم.

369

هشت شیوه جلب توافق
1-وظایف را تقسیم کنیم
مثلا تو اول مهم خودت را انتخاب می کنی و او هم مهم خودش را انتخاب می کند.
مثلا درباره مسئولیت های زندگی، بهتر است بگوییم، میخواهم این کاررا بکنم تودوست داری چه کار کنی؟
.

2- انجام نوبتی وظایف :
من این جمعه خانه می مانم تا تو به کار هایت برسی
3-با هم کار انجام دادن:
یک ساعت زودتربیدار می شویم و با هم آن کار را انجام می دهیم.
4- دوره آزمایشی :
بیاساعت تماشای تلویزیون فرزندمان را کم کنیم ببینیم آیا ماه بعد تکالیفش بهتر می شود
371

5- کار به روش خود :
وقتی تو داری کاری انجام میدهی به روش تو باشد و برعکس، مثلا من وقتی دارم رانندگی میکنم اینقدر نگو اینطوری رانندگی کن… من هم توی کارهای خانه به تو تذکر نمی دهم
6- مخالفت پایان راه نیست،
وقتی به توافق نمی رسید آن را یک علامت بدانید، که باید یک مرحله به قبل برگردید.

7- با استفاده از یک راه کار توافقی جدید سعی کنید پیشنهاد توافقی جدید ارائه دهید،
به مرحله بحث درباره علایق و نیاز ها برگردید، برای رسیدن به راه حل های خلاقانه تر باهم بارش فکری انجام دهید.
گاهی اوقات ممکن است دونفری نتوانیدمسئله راحل کنیدنفرسومی به شما می تواند کمک کند

373

8-قبل از خاتمه مرحله مذاکره مطمئن شوید که راه مورد نظر برای هردو شما مطلوب است
اگر به این مرحله رسیدید توافق را با آن را بطور واضح اعلام کنید.
374

مثلا خانم میخواهد درس بخواند و آقا می گوید پول ندارم
خانم میگوید پس من مجبورم کار کنم.
بنابراین اگر بخواهم کار بکنم ممکن است به کارهای خانه کمتر برسم و این تهدید نیست توضیح شرایط است
موقعی که طرف مقابل مصرانه یک راه را پیش گرفته و کوتاه نمی آید، سوال هدایت کننده یا خاموشی باید داده شود.
نظر تو چیه؟ خودت بگو برای این چه کار باید کرد؟
375

وقتی طرف حالت خصمانه دارد بحث را متوقف کنید، به تعویق بیندازیدو دوباره شروع کنید،
موقعی که طرف حرف های زشت می زند، موضوع تعارض را قطع و برشیوه های صحبت کردن متمرکز شوید.
یعنی روی نحوه صحبت کردن بحث کنید

376

معرفی منابع پیشنهادی

انصاری،مصطفی. (1389). طلاق پنهان: با هم ولی جدا. ساری: انتشارات شلفین.
کلارک، آلیسون؛ کرنلیا برنتالو، استوارت. (1389). طلاق، علل و پیامدها. ترجمه سعید صادقی، مجتبی ناجی، محمود محمدزاده و نفیسه کریمیان. اصفهان: انتشارات پیغام دانش.
ماهیار، آذر. (1386). طلاق، علل، پیامدها و بچه های طلاق. تهران: انتشارات قطره.
فورد، دبی. (1388). طلاق معنوی. ترجمه سیمین موحد و رضا ناصرانی. تهران: انتشارات پیکان.
منابعی برای شناخت ماهیت طلاق

هارولد اچ، بلوم فیلد؛ کالگرو، ملبا؛ مک ویلیامز، پیتر. (1386). شکست در عشق: تهران: انتشارات نسل نواندیش.
کاوه، سعید. (1386). بهداشت روانی طلاق. تهران: انتشاران سخن.
هال، پائولا. (1389). جدایی سالم: ترجمه شهلا انتظاریان. تهران: انتشارات قطره.
فیشر، بروس؛ آلبرتی، رایت. (1392). بازسازی زندگی پس از طلاق. ترجمه اکرم کرمی. تهران: انتشارات صابرین.
منابعی برای افزایش سازگاری افراد مطلقه

هیمن، سوزی. (1389). جدا شدن بدون در هم شکستن. ترجمع عفت حیدری. تهران: انتشارات فراروان.
گلزاری، محمود. (1391). مدیریت زندگی پس از طلاق، از جدایی ها شکایت. تهران: انتشارات نشر شهر
کریستیان، کگی. (1377). بعد از جدایی: غلبه بر مشکلات ناشی از جدایی. ترجمه مهشید میرمعزی. تهران: انتشارات بانو.
منابعی برای افزایش سازگاری افراد مطلقه
ترکمان، محمد. (1395). مدیریت طلاق و پس از آن. تهران: انتشارات سپیده دانایی.

بالنر، لارنس. (382). جلوی بچه ها نه؟. ترجمه محسن نظران و سمیه قهرمانیان. تهران. انتشارات ورجاوند.
گرین مالفورد، فیلیپا. (1386). کلیدهای موفقیت مادر ناتنی. ترجمه اکرم قیطاسی. تهران: انتشارات صابرین.
خدابخشی، رامین. (1388). سرپرستی پس از جدایی: تلاشی آگاهانه برای جبران خطاهای خودآگاه و ناخودآگاه. تهران: انتشارات قطره.
اماتور، پل.ر. (1380). پیامدهای طلاق برای کودکان و بزرگسالان. ترجمه مهناز محمدی زادگان. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
منابعی برای آگاهی والدین در جهت سرپرستی بعد طلاق

یونسی، جلال. (1388). مدیریت روابط زناشویی. تهران: انتشارات قطره.
محمدپور، احمدرضا؛ عاطف وحید، محمدکاظم؛ لواسانی، فهیمه. (1388). مدیریت تعارض همسران. مشهد: انتشارات آهنگ قلم.
گلاسر، ویلیام؛ گلاسر، کارلین. (1386). ازدواج بدون شکست. ترجمه سمیه خوش نیت نیکو و هدی برازنده. مشهد: انتشارات فراانگیزش.
شیری، زهره. (1377). مهارت حل تعارض برای همسران. تهران: انتشارات سازمان بهزیستی کشور
منابعی برای پیشگیری از طلاق در زوجین ناراضی

با سپاس از توجه و همراهی تان
تلفن همراه:09129680169
تلفن همراه واتساپ 09173670169
تلفن همراه مشاوره تلفنی 09177609071

383