بهداشت مادر و کودک در حوادث غیر مترقبه
اهمیت
1- زنان و کودکان، آسیب پذیرترین افراد جامعه و اکثریت عظیمی از جمعیت روی زمین را تشکیل می دهند.
2- افرادی که تحت تاثیر یک وضعیت اضطراری قرار می گیرند، نیازهای ویژه و تشدید یافته ای در زمینه بهداشت خانواده دارند.
نیازها بدلایل متعدد تشدید میابد، نظیر کاهش سطح سلامت مادران باردار و شیرده و اطفال آنها در اثر:
سوءتغذیه
اپیدمی ها
شرایط نامناسب محیطی
افزایش شیوع بیماریهای آمیزشی (STD)
و افزایش عوارض بارداری و زایمان بخصوص
سقط های خود به خودی ،
زایمانهای زودرس و
آسیب های زایمانی.
واقعیت ها:
هر ساله با توجه به آمار فزاینده حوادث غیرمترقبه اطفال:
در ایالات متحده (Washington) قریب به 6700 نفر از کودکان زیر 14 سال تلف می شوند.
و در حدود 50 هزار نفر از آنان نیز بر اثر جراحات و صدمات قابل پیشگیری، ناتوان و معلول می گردند.
غالبا در حوادث غیر مترقبه بالاترین میزان های مرگ و میر مربوط به اطفال زیر 5 سال است.
بیشتر میزان های مرگ و میر اطفال در فاز حاد یا همان مرحله اولیه بلایا اتفاق می افتد.
در اردوگاههای آوارگان میزان مرگ اطفال دو برابر میزان مرگ کلی در اردوگاه است.
علل اصلی مرگ اطفال در بلایا:
1- شیوع بالای بیماری های معمول کشنده مثل: اسهال و پنومونی.
2- اپیدمی بیماری هایی چون: وبا و مننژیت.
3- قطع برنامه های کنترل بیماری ها مثل: واکسیناسیون
4- گسترش سریع مقاومت های داروئی مثلا ضد شیگلوز
علل مرگ اطفال برحسب مرحله بلا
درمرحله حاد بلا:
بیماری های اسهالی، عفونت های حاد تنفسی، سرخک، مالاریا و سوء تغذیه شدید.
در مرحله بعد:
اپیدمی بیماری های عفونی مثل پولیو، سیاه سرفه، مننژیت.
در مرحله بعدی:
توقف برنامه های کنترل بیماری ها و تسهیل انتقال بیماری به علت تجمع افراد و بدی وضعیت تغذیه.
علل تداوم مرگ و میر بعد از فاز حاد
ناکافی بودن کمک های غذایی، نامناسب بودن مسکن، فقدان آب سالم و سیستم دفع فاضلاب.
تغذیه نامناسب کودکان و شیرخواران.
ناکافی بودن اقدامات پیشگیری کننده از طغیان بیماری ها مثل واکسیناسیون و آب آشامیدنی سالم.
عدم مراقبت مناسب از کودکان بیمار.
برای رسیدن به استاندارد های جهانی چه باید کرد؟
1- آموزش
اجرای برنامه های آموزشی قبل از بلایا
برنامه ریزی برای هدایت آموزش ها در جریان بلایا
تعیین گروه های هدف آموزش و سطحی از پرسنل بهداشتی که باید آموزش ببینند.
برای رسیدن به استاندارد های جهانی چه باید کرد؟
2- تضمین اجرای برنامه ها و کیفیت آن ها:
تهیه دستورالعمل های مناسب.
همکاری و تعهد دولت برای رعایت استانداردها و اجرای برنامه ها.
توزیع دستورالعمل ها در بین افرادی که به نحوی ممکن است در بحران ها درگیر باشند و همکاری کنند.
تفاوت مراقبت ها در بلایا با وضعیت عادی:
تعداد زیادی کودک باید ارزیابی و درمان شوند.
خدمت توسط سازمان های متعدد و بوسیله پرسنل با آموزش های مختلف ارائه می شود.
فقدان یا ناکافی بودن مراکز ارجاعی برای بیماران بدحال.
ویژگی های دستورالعمل های مناسب شرایط بحران
1- تمرکز بر کاهش سریع مرگ و میر اطفال.
2- اشاره به درمان بیماری های سخت و شدید در غیاب مراکز ارجاعی.
3- متناسب با سطح کارکنانی که احتمالا در آینده به ارائه خدمت خواهند پرداخت.
4- واقع بینی در زمان اختصاص یافته برای ارزیابی و درمان هر بیمار.
5- قابلیت حمل و کاربرد در فیلد عملی داشته باشد.
ده نکته کلیدی بهداشت کودک در حوادث غیرمترقبه:
داشتن دانش لازم در زمینه وضعیت اورژانس اطفال و
دانستن اینکه حوادث غیرمترقبه اطفال که میتواند منجر به از بین رفتن و یا ایجاد مشکل و ضرر و زیانی برای آنان باشد، یعنی چه؟
2. داشتن دانش و فهم چگونگی برخورد با سرویس های اورژانس اطفال که باید برای دسترسی هر چه سریعتر به این سرویس ها اعم از سرویس های فوریت و یا آمبولانس، مرکز کنترل مسمومیت و پلیس و سازمانهای آتش نشانی، شماره های اضطراری آنان را در اختیار داشته باشیم ( مانند تلفن 110 ).
ده نکته کلیدی بهداشت کودک در حوادث غیرمترقبه:(ادامه)
3. داشتن دانش انجام شیوه های CPR و احیا در کودکی که تنفس وی مختل و دچار ایست تنفسی شده و در آن وضعیت نیاز به حمایت وSupport اقدامات احیا قبل از ورود کارشناسان فوریتها جهت نجات جان کودک دارد.
4. داشتن دانش در زمینه کمک های اولیه و امداد رسانی مانند بند آوردن و توقف خونریزی شدید از یک زخم باز، مدیریت شوک و نظارت و جا اندازی انواع شکستگیها و کنترل تب که در حوادث غیرمترقبه بسیار با اهمیت می باشند.
ده نکته کلیدی بهداشت کودک در حوادث غیرمترقبه:(ادامه)
5. ایمنی و ایجاد مصونیت اطفال که می بایست فرزندانمان را بموقع و در همان زمان لازم بر علیه بیماریهای شایع و خطرناک عفونی از طریق واکسیناسیون ایمنی نماییم زیرا عدم انجام به موقع آن به منزله خطر جدی ناتوانی و نقص دائمی و حتی مرگ ناشی از آن بیماریهای خطرناک می باشد .
6. دانش برخورد با طفلی که دچار تصادف با ماشین شده .
ده نکته کلیدی بهداشت کودک در حوادث غیرمترقبه:(ادامه)
7. داشتن اطلاعات در زمینه مسمومیت اطفال و نحوه برخورد با آن.
8. داشتن دانش در مورد کودکی که دچار شوک و یا از دست دادن هوشیاری شده.
9. چگونگی رفتار با کودکی که دچار سوختگی و سوانح ناشی از آن شده است.
10. دانش برخورد با کودکی که دچار صرع گردیده است.
اقدامات و آمادگی های لازم در بلایا
1- تریاژ همه کودکان آسیب دیده.
2- کنترل و باز کردن راه هوایی.
3- کنترل تنفس و تنفس مصنوعی در صورت لزوم.
4- دادن اکسیژن.
5- قرار دادن کودک بیهوش در وضعیت بهبودی.
اقدامات و آمادگی های لازم در بلایا
6- تجویز مایعات وریدی برای درمان شوک.
7- دقت در تجویز مایع برای شوک در سوء تغذیه.
8- تجویز دیازپام برای تشنج.
9- تجویز گلوکز وریدی.
10-درمان کم آبی (Dehydration) شدید.