برقراری امنیت غذا و تغذیه دربلایا
مقدمه
استحضار دارید که حوادث غیر مترقبه و بلایا ، بهداشت عمومی و زندگی مردم را تهدید میکند. مرگ و میر تمامی گروههای سنی را افزایش داده و به کمبود غذا و در نهایت به خطر افتادن وضعیت تغذیه ای جمعیت بلا دیده منجر می شود . تامین امنیت غذایی از دیرباز جزء نگرانی های رهبران جهان بوده به قسمی که در سال 1348 تامین غذای کافی بعنوان یک مولفه اصلی در بحث امنیت غذایی مطرح و از آن بعنوان یک حق انسانی یاد شده است. طی بیش از 7 دهه، اقدامات و کنفرانس های بین المللی مرتبط صورت گرفته است ولی علیرغم تعهدات جهانی ، متاسفانه تعداد افرادی که از گرسنگی رنج می برند همچنان روند صعودی دارد.
تعریف امنیت غذا و تغذیه
دسترسی فیزیکی و اقتصادی تمام افراد در همه اوقات به غذای کافی و سالم که به شیوه های قابل قبول اجتماعی و با مطلوبیت فرهنگی بدست آید تا تمامی سلولهای بدن از مواد مغذی کافی برای دستیابی به یک زندگی سالم و فعال بهره مند شوند.
ابعاد کلیدی در امنیت غذایی
تامین غذای سالم و کافی به شیوه های قابل قبول اجتماعی (Food Availability)
توان اقتصادی خانواده برای تامین غذا
Food Accessibility) )
انتخاب غذا مبتنی بر دانش و فرهنگ صحیح تغذیه ای ( Food Utilization)
ابعاد وسیع تر امنیت غذایی
تامین سلامت
زندگی در محیط بهداشتی
دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی و رفاه اجتماعی
توزیع عادلانه غذا در خانوار و منطبق بر نیازهای فیزیولوژیک افراد
سیکل معیوب سوء تغذیه و بیماریها
نکته مهم این است که از یک طرف زندگی سالم مستلزم عملکرد مطلوب سلولی است و تامین نشدن نیازهای سلولی به دلیل برآورده نشدن غذای مصرفی منجر به بروز بیماریهای ناشی از غذا می شود و از طرف دیگر بیماریهای مختلف و نبود بهداشت نیز زمینه ساز ناتوانی بدن در بکارگیری بهینه سلول از غذای مصرفی می گردد و سیکل معیوب همچنان ادامه می بابد
ضرورت ارزیابی امنیت غذایی خانوار در بحران ها
ارزیابی نیازهای تغذیه ای افراد خانواده های گروه های آسیب پذیر
پیگیری کفایت دریافت مواد مغذی دراین گروه ها
اطمینان از تدارک غذای کافی برای تهیه جیره ها و مکمل های غذایی
اهمیت پیگیری دریافت مواد مغذی در بحران ها
کدام زیرگروه هاغذای ناکافی یا اضافی مصرف میکنندوچرا
مشکلات پشتیبانی درسیستم توزیع جیره عمومی کدام است
کدام گروه آسیب پذیر ممکن است به هدف گیری انتخابی با جیره کمکی نیاز داشته باشد
ایامحتوای مواد مغذی جیره عمومی درعمل کافی است یانه
علل زمینه سازسوء تغذیه کدام است
انواع برنامه های تغذیه ای در بحرانها
الف ) برنامه تغذیه ای همگانی
غذا را برای کل جمعیت بلا دیده فراهم می آورد و بایستی از طریق مواد غذایی مناسب روزانه حداقل 2100 کیلو کالری انرژی و 50 گرم پروتئین را تامین نماید
ب) برنامه تغذیه ای تکمیلی
برای گروههای آسیب پذیر و آنهایی که نیاز به نوتوانی تغذیه ای دارندغذای اضافی تامین می کند
ج) برنامه تغذیه ای درمانی
جهت کاهش میزان مرگ و میر در کودکانی که از سوء تغذیه شدید رنج می برند تدوین می گردد و باید بتواند روزانه 150 الی 200 کیلو کالری انرژی و 2 الی 3 گرم پروتئین به ازای هر کیلو گرم وزن بدن را تامین نماید.
ویژگی های یک جیره غذایی مناسب در بحران ها
غذا باید از نظر فرهنگی مناسب و از مواد مغذی ضروری غنی باشد
بطور صحیحی بسته بندی شده باشد.
حدالامکان شامل اقلامی باشد که ضایعات کمتری دارد
ذائقه و عادات غذایی مردم را تغییر نداده و وابستگی ایجاد نکند
ادامه ویژگی های یک جیره غذایی مناسب در بحران ها
غذاهای کمکی باید حاوی اقلامی باشد که فراوری شده و توزیع و آماده کردن آنها آسان باشد.
بدون آنکه جایگزین غذای سنتی افراد باشد بعنوان مکمل غذاهای دیگر بکاربرده شود.
از نظر ایمنی هم در زمان توزیع وهم در زمان مصرف مناسب باشد.
برای اطمینان از ایمنی و کیفیت خوب غذاهای توزیع شده یک سیستم کنترل کیفیت بکار گرفته شود.
اقدامات تغذیه ای در بحرانها
ارزیابی اولیه تغذیه ای
تعیین مشکلات گوناگون تغذیه ای
محاسبه احتیاجات غذایی
کسب اطمینان از توزیع مناسب غذا
پیش گیری از وقوع کمبودهای تغذیه ای
پیگیری وضعیت تغذیه ای
پیشگیری و کنترل بیماریهای ناشی از غذا
استراتژیهای لازم در برنامه ریزی امنیت غذایی
بهبود امنیت غذایی
کنترل بیماریهای عفونی
ارائه خدمات بهداشت محیط
برقراری امکانات دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی
بازسازی زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی
طبقه بندی ناامنی غذایی بر اساس درصد هزینه های غذا نسبت به کل هزینه های خانوار
طبقه بندی نا امنی غذایی بر اساس دریافت انرژِی نسبت به کل انرژی مورد نیاز
عوامل موثر در استفاده بهینه بدن از غذای خورده شده
آب آشامیدنی سالم
بهداشت محیط
دسترسی به مراقبت های بهداشتی
شیوه های صحیح مراقبت از کودک و تغذیه وی
روش های صحیح پخت و نگهداری غذا
نبود بیماریها
سلامت کامل جسمی و روحی
موانع موجود درحصول به بعد تامین سلامت
اتلاف مواد مغذی به هنگام آماده سازی غذا
دانش و رفتارنا مناسب در مورد بهداشت
سلامت و فرهنگ تغذیه ای
نتیجه گیری
مدیریت تغذیه در بحران ها، یک مسئله بین بخشی و بین سازمانی است که در آن سازمانهای ذیربط در زمینه های پیشگیری ، آمادگی ، پاسخ دهی و نوتوانی برنامه ریزی و همکاری می نمایند. این موضوع اقدامات و استراتژی های خاص خود را طلب میکند ولی آنچه که امروزه در محور برنامه ها باید مورد توجه قرار گیرد هدایت راهکارها به سمت و سوی مداخلات پایدار است . در این ارتباط به کار گیری علم روز و تعهد سیاسی دو عامل کلیدی برای پیاده سازی برنامه های امنیت غذا و تغذیه بشمار می رود .
با تشکر از همراهی شما