بررسی معماری کتابخانه ملی قطر
طراحی کتابخانه قطر یک مجموعه جامع و گسترده می باشد که کتابخانه ملی دوحه، کتابخانه های عمومی و کتابخانه دانشگاه مرکزی را در خود جای داده که شامل حفظ و نگهداری نسخه های خطی متون اسلامی مربوط به تمدن عرب-اسلامی هم می باشد.
معرفی کتابخانه
کتابخانه ملی قطر یک کتابخانه بزرگ غول پیکر است که بیش از یک میلیون جلد کتاب و 42000 متر مربع فضا برای مطالعه کاربران خود قرار داده است. این کتابخانه بخشی از یک شهر آموزشی است تا دانشگاه ها و موسسات برجسته سراسر جهان را به مسیر متفاوت از علم و دانش سوق دهد.
در داخل آن ، قفسه های نمایشگر در تراسهای هر گوشه کتابخانه به طول 138 متر کشیده شده و سکوها از آرشیوهایی که در مرکز سازه قرار دارند جانمایی شده است.
این کتابخانه بخشی از فضای آموزشی است و یک فضای آکادمیک است که می تواند به صورت ماهواره ای میزبان دانشگاه های پیشگام و موسسه های سراسر دنیا باشد.
کتابخانه قطر آخرین مورد از علایق OMA به کتابخانه است که به مسابقه برای کتابخانه ملی فرانسه در سال 1989 برمی گردد.
کتابخانه عمومی دارای بیش از یک میلیون جلد کتاب دارد و مکانی برای هزار بازدید کننده با زیربنای ۴۲۰۰۰ متر مربع ایجاد می کند.
مجموعه میراث فرهنگی که متشکل از متون و دست نوشته های ارزشمند مربوط به تمدن عرب و اسلامی است.
وردی اصلی ساختمان برای ایجاد حس دعوت شوندگی به صورت تو رفتگی اجرا شده است
تقسیم بندی کتابخانه
فضاهای داخلی کتابخانه ملی به زیر فضاهایی تقسیم شده که عبارتنداز :
کتابخانه عمومی
کتابخانه دانشگاه
مجموعه میراث فرهنگی
کتابخانه ملی قطر بیانی از آخرین علاقه مندی های رم کولهاس و تیم طراحی او می باشد که در سال 1989 به طراحی کتابخانه ملی فرانسه هم نیز پرداخته بودند.
معمار-موقعیت
با این تفاوت که کار قبلی کولهاس در قالب یک مسابقه معماری برگزار می شود و این پروژه سفارشی است که حاصل از دسترنج و کار خوب کولهاس در گذشته بوده است.
از بالای ساختمان به شکل مربع تخت به نظر می رسد. تیم طراحی به جای اینکه اکسترود آن را به سمت بالا انجام دهد تا مانند بسیاری دیگر از ساختمان ها به آن حجم دهد ، تصمیم گرفت فقط یک لبه و دو گوشه مقابل مربع را بلند کند.
در زیر دو گوشه بلند شده ، آنها دو ورودی قرار داده اند که مراجعه کنندگان را مستقیماً به مرکز ساختمان می رساند و در زیر لبه بلند شده ، محل های کار و خدمات را قرار می دهند.
مربع تخت
محیط ساختمان از سطح زمین بلندتر است و به سه راهرو امکان می دهد تا مجموعه کتابخانه را در خود جای دهد در ضمن فضای مثلثی مرکز را محصور کرده است.
فضای داخلی کتابخانه فضای داخلی کتابخانه ملی عبارتند از لایه های تکراری قفسه، متراکم شده با میلیون ها کتاب،که بیانگر غنای بصری است که با سقف فراگیر و گسترده ای که در بالای سر قرار دارد تضاد دارد.
لایه های تکراری قفسه
هدف طراح
طراح کتابخانه ملی قطر قصد داشته با ارائه مکان و فضایی خلاقانه اهمیت تعامل بین مردم، دانشجویان و عاشقان مطالعه را نشان دهد و بتواند مرکزی باشد تا مردم را از صفحه های تبلت یا مانیتور به مکانی دوست داشتنی گرد آورد.
بخصوص اینکه مکانی با یک میلیون جلد کتاب (نسخه های خطی نادر خاورمیانه که در دنیا نظیرشان نیست) به اندازه کافی منحصربه فرد است تا هر شخصی را به چنین کتابخانه ای جذب کند.
طراحی ساختمان این کتابخانه به گونه ایی می باشد که لبه ساختمان از زمین جدا شده و سه سطح را ایجاد کرده که توسط مسیر و پله از یک دیگر جدا شده اند.
لبه های ساختمان بلند تر اجرا شده است
ویژگی معماری بنا
مشخصه های معماری کتابخانه ملی عبارتند از :
ستون های باریک
نمای چندوجهی
دهانه های اغراق آمیز
بهره گیری از نور طبیعی
تنوع در فضای مطالعه
تنوع در منابع
سیرکولاسیون و طراحی داخلی به مانند یک فضای سه بعدی محسور می باشد که همه عناصر زنده و مرده را گرد هم می آورد. این پیکره بندی از طراحی داخلی و روابط فضایی اجازه می دهد تا بازدیدکننده در یک فضا با محور مرکزیت قرار بگیرد و دسترسی راحت تری به هر نقطه از کتابخانه داشته باشد.
تمام دسترسی های و میسرهای تعبیه شده در این کتابخانه بر اساس ضوابط طراحی و استانداردهای فضاهای مطالعاتی صورت گرفته است.
مصالح کتابخانه حجم ساختمان به نحوی طراحی شده است که زیرساخت های آن و قفسه های کتاب با هم ترکیب شدند. مصالح قفسه بندی آن از همان سنگ مرمر استاتاریوی سفید کاروارا که به عنوان کف استفاده شده ساخته شده است .
ساختمان دارای روشنایی مصنوعی ، تهویه و سامانه ی بازگشتی کتاب است. مجموعه میراثی واقع در شش متر زیر سطح طبقه اصلی ، پوشیده از تراورتن بژ ، در مرکز کتابخانه قرار دارد. این مجموعه هم به عنوان بخشی از کتابخانه و هم بصورت مستقل – مستقیماً از خیابان قابل دسترسی است.
استفاده از شیشه در نمای ساختمان سبب نمایش فعالیت های ساختمان در شب می شود و همچنین در طی روز از نور طبیعی استفاده می شود
مجموعه میراثی
کفپوش ساختمان از سنگ مرمر سفید پوشیده شده است
پس از ورود به کتابخانه ، 31000 متر مربع فضای قابل استفاده در دسته های زیر تقسیم می شود:
کتابخانه – 25،900 متر مربع
دفتر – 3،000 متر مربع
نمایشگاه – 1500 متر مربع
رستوران / بار – 600 متر مربع
کل – 31،000 متر مربع
این راهروها به فضای کتابخوانی و جستجوی منابع و گفتمان منتهی می شوند. این قفسه ها بخش بسیار مهمی از ساختمان را تشکیل می دهند .
یک پل بدون ستون راهروهای اصلی کتابخانه را بهم وصل می کند و باعث می شود که مسیرهای متعددی در کتابخانه درست شود. این پل به فضایی منتهی می شود که اتاق مطالعه و رسانه، میزهای مطالعه، صفحه نمایش، میز کنفرانس مدور، و سالن چند منظوره بزرگی در خود دارد و به وسیله یک پرده طراحی شده به وسیله استودیوی اینساید اوتساید آمستردام محصور شده است.
راهروهای دسترسی به کتابخانه
این شکل ساختمان می تواند دسترسی به کتاب ها را برای بازدیدکننده ها از مرکز ساختمان فراهم کند و به این ترتیب لازم نیست که همه بازدیدکننده ها از اطراف به سمت محیط داخلی بیایند تا بتوانند به کتاب ها دسترسی داشته باشند.
کتابخانه یک اتاق است که چندین فرد و تعدادی کتاب را در خود جای می دهد. حاشیه های ساختمان از زمین قدری بالاتر اجرا شده است تا راهروهایی شکل گیرد که می توانند مجموعه کتاب ها را در خود جای داده و در عین حال یک فضای مستطیل شکل مرکزی را هم محصور می کند.
فضای مرکزی مستطیلی
بخش مجموعه میراث فرهنگی در مرکز کتابخانه و در عمق 6 متری قرار دارد و از تراورتن در آن استفاده شده است.
قفسه کتابخانه
این مجموعه می تواند به طور مستقل عمل کند و مستقیما از بیرون قابل دسترسی است.
نمای شیشه ای نور را فیلتر می کند و محیطی بسیار آرام برای افراد در حال مطالعه ایجاد می کند. نور پراکنده شده در مرکز ساختمان به وسیله سقف آلومینیومی بازتاب می کند. در محیط خارجی، یک پاسیو درست شده است که می تواند نور را برای اتاق کارمندان طبقه زیرزمین فراهم کند و به علاوه می تواند مثل فضایی برای ورود به دنیای کتاب ها باشد.
بررسی نما
کتابخانه ملی قطر نقش بسیار مهمی در محیط آموزشی دارد و پروژه ای است که به وسیله شیخ موزه به عنوان بخشی از مسیر پیشروی قطر به سمت اقتصاد دانش بنیان راه اندازی شده است. مستر پلان که در سال 1995 به وسیله آراتا ایسوزاکی طراحی شده و در سال 2003 آغاز شد، شامل تسهیلاتی برای تحقیق و مطالعه و آموزش است و دربردارنده شعبه هایی از دانشگاه های بین المللی و دفاتر مرکزی موسسه خیریه قطر است
امکانات کتابخانه ملی قطر عبارتند از:
صندلی هایی برای استراحت
کتابخوانی
ایستگاه های کار
فضای نمایشگاهی به همراه نمایش هایی توسط هنرمندان معاصر
کتابخانه مخصوص کودکان
کافه
رستوران
کتابخانه ملی قطر نقش مهمی در آموزش و پرورش ایفا می کند، پروژه ای است که توسط Highness Shiekha Mozah و بنیاد قطر به عنوان بخشی از انتقال قطر به اقتصاد مبتنی بر دانش آغاز شده است.
اتاق فناوری شامل 16 ایستگاه رایانه با ترازبندی قابل تنظیم ، مجهز به فناوری های سخت افزاری و نرم افزاری پیشرفته است که شام موارد زیر است:
منطقه ای اختصاصی برای بزرگسالان جوان.
یک کتابخانه کودک به مساحت 686 متر مربع.
ایستگاه نوآوری 4 اتاقه.
2 اتاق دستورالعمل
آزمایشگاه رایانه
8 اتاق مطالعه گروهی
28 بشکه مطالعه شخصی.
3 اتاق مشاهده رسانه
26 صفحه تعاملی بزرگ و 465 رایانه.
یک منطقه مخصوص 200 رویدادی با چراغ ها ، صفحه نمایش LED ، بلندگوها و پرده های کاهش دهنده صدا.
سالن اجتماعات 120 نفره.
https://www.arel.ir/fa/News-View-7210.html
https://etoood.com/NewsShow.aspx?nw=6381
https://www.pjmi.ir/qatar-national-library/
https://www.alibaba.ir/mag/qatar-attractions/
http://jafari042.blog.ir/1398/03/21/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7-1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%82%D8%B7%D8%B1-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C
http://4sooarc.com/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%82%D8%B7%D8%B1.html
https://www.dezeen.com/2018/04/19/oma-qatar-nation-library-architecture-doha/
https://www.designboom.com/architecture/oma-qatar-national-library-doha-opens-rem-koolhaas-04-17-2018/