سیستم های مدیریت کیفیت – راهنمایی هایی برای مدیریت پیکربندی
ISIRI-ISO 10007
Identical with
ISO 10007 : 2003
1
مقدمه
استاندارد سیستم های مدیریت کیفیت ،راهنمایی هایی برای مدیریت پیکر بندی به منظور افزایش میزان درک مشترک از موضوع مدیریت پیکر بندی و پیشبرد استفاده از آن است .
2
هدف و دامنه کاربرد :
هدف از تدوین این استاندارد ،ارائه راهنمایی هایی در خصوص استفاده از مدیریت پیکر بندی در سازمان هاست
3
مراجع الزامی :
استاندارد ایران-ایزو 9000 : سال 1380 سیستم های مدیریت کیفیت ، مبانی واژگان برای به کارگیری این استاندارد ضروری هستند
4
اصطلاحات وتعریفات:
در این استاندارد علاوه بر اصطلاحات و تعاریف مذکور در استاندارد ایران-ایزو 9000 : سال 1380،تعاریف و اصطلاحات زیر به کار رفته:
کنترل تغییر:فعالیت هایی برای کنترل محصول پس از تصویب رسمی اطلاعات پیکر بندی محصول
اجازه ارفاقی:اجازه ی استفاده یا ترخیص محصولی است که با الزامات و یا خواسته های مشخص شده انطباق ندارد
5
پیکر بندی :
ویژگی های عملکردی و فیزیکی به هم وابسته ی یک محصول که در اطلاعات پیکر بندی محصول بیان شده است
خط مبنای پیکر بندی:
اطلاعات پیکر بندی محصول مصوب،که ویژگی های محصول را در یک مقطع زمانی برقرار می کند و به عنوان مرجعی برای فعالیت های سراسر چرخه عمر محصول به کار می رود
قلم پیکر بندی:
مقوله ی درون یک پیکر بندی که عملکرد نهایی مصرف را براورده می کند
6
مدیریت پیکر بندی :
فعالیت های هماهنگ شده برای هدایت و کنترل پیکر بندی
مدیریت پیکر بندی عموما بر فعالیت های فنی و سازمانی متمرکز است که کنترل یک محصول و اطلاعات پیکربندی محصول را در سراسر چرخه عمر محصول برقرار و حفظ می نماید
7
تشریح وضع پیکربندی:
ثبت سوابق و گزارش دهی رسمی از اطلاعات پیکر بندی محصول،وضعیت تغییرات پیشنهاد شده و وضعیت تغییر اجرای تغییرات تصویب شده
8
مرجع تعیین تکلیف
فرد یا گروهی که مسئولیت و اختیار برای تصمیم گیری در خصوص پیکر بندی به آنها واگذار شده است
9
اطلاعات پیکربندی محصول
الزامات طراحی،پدید آوری،تصدیق،کارکرد و پشتیبانی محصول
10
مسئولیت مدیریت پیکربندی
مسئولیت ها و اختیارات:سازمان باید مسئولیت ها و اختیارات مربوط به اجرا و تصدیق فرایند مدیریت پیکربندی را تعیین و توصیف کند
پیش از تصویب هر تغییری مرجع تعیین تکلیف باید تصدیق کند که:
تغییر پیشنهاد شده ضرورت دارد و تبعات آن قابل قبول است
تغییر به گونه درستی مدون و طبقه بندی شده
فعالیت های طرح ریزی شده برای اعمال تغییر در مستندات،سخت افزار و نرم افزارها رضایت بخش است
11
طرح ریزی مدیریت پیکر بندی
اساس فرایند مدیریت پیکر بندی است و باید
مستند شود
کنترل شود
روش های اجرایی مدیریت پیکر بندی را که قرار است مورد استفاده قرار گیرد،مشخص کند
هرجا که ممکن باشد به روش های اجرایی مرتبط در سازمان ارجاع دهد
مسئولیت و اختیارات را برای اجرای مدیریت پیکربندی در سراسر چرخه عمر محصول توصیف کند
12
شناسایی پیکربندی
1-ساختار محصول و انتخاب اقلام پیکربندی
انتخاب اقلام پیکربندی و رابطه درونی آنها بایستی ساختار محصول را توصیف کند.
معیارهای انتخاب باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
الزامات مربوط به قوانین و مقررات
وخامت برحسب خطرها و ایمنی
فناوری،طراحی یا تکوین جدید یا تغییر یافته
وجوه مشترک با سایر اقلام پیکربندی
شرایط تدارکاتی
پشتیبانی و خدمات
12
2-اطلاعات پیکربندی محصول
شامل تعریف محصول و هم اطلاعات کارکردی آن می باشد.
این اطلاعات به طور معمول الزامات، مشخصات ،نقشه های طراحی ،فهرست قطعات ،مدارک و فهرست نرم افزارها ،الگوها، مشخصات آزمون ها و دست نامه های نگهداری و کارکردی را در بر می گیرد .
اطلاعات پیکربندی محصول باید مرتبط و قابل ردیابی باشند
3-خطوط مبنای پیکربندی
متشکل از اطلاعات مصوب پیکربندی محصول است که تعریف محصول را نشان می دهد
خطوط مبنای پیکربندی باید در چرخه ی عمرمحصول ،هرزمان که لازم باشد ایجاد شود تا مرجعی را برای فعالیت های دیگر در آینده تعریف کند
کنترل تغییر
شامل موارد زیر است:
توصیف،توجیه و ثبت تغییر
طبقه بندی تغییر بر حسب پیچیدگی، منابع و زمان بندی
ارزیابی تبعات تغییر
جزئیات چگونگی تعیین تکلیف تغییر
جزئیات چگونگی اجرا و تصدیق تغییرات
آغاز ، شناسایی و مستند سازی نیاز برای تغییر
پیشنهاد های تغییر اطلاعات زیر را در بر میگیرد:
اقلام پیکربندی و اطلاعات مرتبطی که قرار است تغییر کند
توصیف تغییر پیشنهاد شده
جزئیات اقلام پیکربندی دیگر که ممکن است تحت تاثیر این تغییر قرار بگیرند
طرف های ذی نفع تهیه کننده این پیشنهاد وتاریخ تهیه آنها
دلیل تغییر
طبقه بندی تغییر
ارزیابی تغییر
دامنه هر ارزیابی باید بر اساس پیچیدگی محصول و طبقه بندی تغییر باشد
شامل موارد زیر است:
ارزش های فنی تغییر پیشنهاد شده
ریسک های همراه با تغییر
پیامد بالقوه بر قرارداد،برنامه ی زمان بندی و هزینه ها
برای تعیین تاثیر تغیر بایدبه عوامل زیر توجه شود :
الزامات قوانین و مقررات مرتبط
تعویض پذیری اقلام پیکربندی و نیاز به شناسایی مجدد آن ها
وجوه مشترک بین اقلام پیکربندی
روش های ساخت، آزمون و بازرسی
موجودی و خرید ها
فعالیت های مربوط به تحویل
الزامات پشتیبانی مشتری
تعیین تکلیف تغییر
برای تعیین تکلیف تغییر باید فرآیندی ایجاد شود که مرجع تعیین تکلیف را برای هر تغییر پیشنهاد شده مشخص کند
تعیین تکلیف باید ثبت شود.اعلان این تعیین تکلیف باید به اطلاع طرف های ذی نفع مرتبط درون و بیرون سازمان رسانیده شود.
اجرا و تصدیق تغییر
تغییرات اطلاعات پیکربندی که قرار است برای طرف های ذی نفع مرتبط منتشر شود
اقداماتی که قرار است توسط طرف های ذی نفع مرتبط (درونو برون سازمان )که تحت تاثیر تغییر قرار خواهند گرفت ،انجام شود
پس از اجرا ،انطباق با تغییرات تصویب شده بایستی تصدیق شود.این تصدیق باید ثبت شود تا بتواند ردیابی گردد.
تشریح وضعیت پیکربندی
کلیات
فعالیت تشریح وضعیت پیکربندی منتج به سوابق و گزارش های مربوط به محصول واطاعات پیکربندی آن می شود
سازمان باید فعالیتهای تشریح وضعیت پیکربندی را در سراسر چرخه ی عمر محصول به منظور پشتیبانی و توانمند سازی فرآیند اثر بخش مدیریت پیکربندی انجام دهد
سوابق
منجر به شفافیت، ردیابی ، و مدیریت اثر بخش پیکربندی در حال شکل گیری خواهد شد
دربرگیرنده موارد زیر است:
اطلاعات پیکربندی محصول
پیکربندی محصول
وضعیت انتشار اطلاعات پیکربندی محصول جدید
پردازش تغییرات
برای حفظ یکپارچگی اطلاعات پیکربندی محصول و مقرر داشتن پایه ای برای کنترل تغییرات توصیه می شود که اقلام پیکربندی و اطلاعات مربوط در محیطی نگهداری شود که:
با شرایط مورد نیاز متناسب باشد
از خراب شدن یا تغییر غیر مجاز محافظت گردد
برای بازیابی در مواقع بروز بلایای طبیعی تمهیدات لازم اندیشیده شده باشد
باز پس گیری را میسر سازد
گزارش ها
در بردارنده موارد زیر است:
فهرستی از اطلاعات پیکربندی محصول که در خط مبنای پیکربندی خاصی وارد شده است
فهرستی از اقلام پیکربندی و خطوط مبنی پیکربندی آنها
جزئیات وضعیت جاری تجدید نظر و تاریخچه ی تغییر
گزارش های وضعیت در مورد تغییرات و اجازه ی ارفاقی
جزئیات مربوط به وضعیت محصولات تحویل شده ونگهداری شده با توجه به شماره های قطعات،ردیابی و وضعیت تجدید نظر آنها
ممیزی پیکربندی
برای تعیین انطباق محصول با الزامات و اطلاعات پیکربندی آن،باید طبق روش های اجرایی مدون ممیزی های پیکربندی آن انجام شود.
ممیزی پیکربندی عملکردی:
عبارت اسلت از بررسی رسمی برای تصدیق این که در یک قلم پیکربندی،ویژگی های عملکردی مشخص شده در اطلاعات پیکربندی محصول آن حاصل شده است.
ممیزی پیکربندی فیزیکی:
بررسی رسمی برای تصدیق این که در یک قلم پیکربندی ویژگی های فیزیکی مشخص شده در اطلاعات پیکربندی محصول آن ،حاصل شده است.