پاورپوینت اجاره بلند مدت

اجاره بلند مدت
1
leasing

تعریف:اجاره قراردادیست که به موجب آن اجاره دهنده(lessor) حق استفاده از دارایی را در یک دوره زمانی معین در مقابل مبلغی اجاره به شخص حقیقی یا حقوقی که اجاره کننده نامیده می شود، واگذار می نماید.
2

◄مفاهیم و اصطلاحات
3
 حق امتیاز خرید به قیمتی کمتر از ارزش متعارف
 ارزش مازاد (باقیمانده) اموال تجاری
 ارزش مازاد تضمین شده
 ارزش مازاد تضمین نشده
 نرخ ضمنی بهره (نرخ بازده)

 نرخ فرضی استقراض توسط اجاره کننده
 اجاره عملیاتی operating lease
 اجاره سرمایه ای capital lease
4

مفهوم رجحان محتوی بر شکل
5
◄ در چه صورتی اجاره سرمایه ای تلقی می شود؟ در صورتی اجاره سرمایه ای تلقی می شود که حداقل یکی از شرایط زیرین را دارا باشد :
1- مالکیت اموال مورد اجاره در پایان مدت قرارداد به اجاره کننده انتقال یابد. (اجاره به شرط تملیک)

2- اختیار خرید دارایی اجاره به بهایی کمتر از ارزش متعارف در قرارداد برای اجاره کننده پیش بینی شده باشد.
3- مدت قرارداد اجاره حداقل معادل 75% عمر مفید اقتصادی اموال مورد اجاره باشد.
6

4- ارزش فعلی حداقل مبالغ پرداخت های اجاره ، در آغاز قرارداد اجاره معادل یا بیش از 90% ارزش متعارف اموال مورد اجاره به کسر هر نوع مزایای مالیاتی انباشته شده توسط اجاره دهنده باشد.
5- دارایی مورد اجاره دارای ماهیتی خاص باشد به گونه ای که تنها اجاره کننده بتواند بدون انجام تغییرات قابل ملاحظه از آن استفاده کند.
7

مثال: شرکت الف اجاره کننده بر اساس عقد قرارداد اجاره سرمایه ای تجهیزاتی را در مقابل پرداخت 1000 ریال نقدی و تعهد پرداخت اقساط اجاره شش ماهه بالغ بر 1600 ریال قابل پرداخت در پایان هر شش ماه(12 قسط) در 1/1/1x تحصیل نمود.سایر اطلاعات:
8

2- حق امتیاز خرید به مبلغ 2000 ریال را دارد.
3- نرخ فرضی استقراض 8% در شش ماه
4- عمر مفید اقتصادی 8 سال
5- ارزش متعارف آن 15000 ریال
9
1- از1600 ریال مبلغ اجاره 100 ریال هزینه اجرایی است.(تعمیر و نگهداری)

نحوه محاسبه ارزش فعلی: ریال

ارزش فعلی 1000 ریال پرداختی وجه نقد 1000
ارزش فعلی سالواره اقساط(x7/536081500 11304 (

ارزش فعلی مبلغ آتی حق اختیار خرید(0.39711(1500x 794
13098
10

اول سال:
تجهیزات در اجاره سرمایه ای 13098
تعهدات در اجاره سرمایه ای 13098
تعهدات در اجاره سرمایه ای 1000
وجوه نقد 1000
11

اولین قسط اجاره:
تعهدات در اجاره سرمایه ای 536
هزینه مالی 968
هزینه اجرایی 100
وجوه نقد 1600
12

پایان سال اولین:
تعهدات در اجاره سرمایه ای 575
هزینه مالی 925
هزینه اجرایی 100
وجوه نقد 1600
13

هزینه استهلاک xxx
استهلاک انباشته xxx
آخرین قسط:
تعهدات در اجاره سرمایه ای 2000
وجوه نقد 2000
14

نحوه برخورد ارزش مازاد تضمین شده توسط اجاره کننده
◄ فروش و اجاره مجدد sales and leaseback
فروشنده
فروش
خریدار
اجاره دهنده
اجاره عملیاتی
اجاره کننده
15

وجوه نقد xxx
استهلاک انباشته xxx
تجهیزات xxx
سود تحقق نیافته-فروش و اجاره مجدد xxx
( نحوه مستهلک کردن سود تحقق نیافته فروش و اجاره مجدد )
16

حسابداری اجاره های بلند مدت در دفاتر اجاره دهنده:
1- اجاره عملیاتی
2- اجاره شکل فروش
3- اجاره تامین مالی مستقیم
4- اجاره اهرمی
17

◄ اجاره عملیاتی :
قرارداد اجاره ای که هیچ یک از ضوابط اجاره سرمایه ای و ویژگی قرارداد اجاره تامین مالی مستقیم و اجاره شکل فروش را برخوردار نباشد ، اجاره عملیاتی گویند.
18

◄ چنانچه قرارداد اجاره جهت مقاصد حسابداری دارای ضوابط زیرین باشد اجاره دهنده می تواند اجاره سرمایه ای را به عنوان اجاره شکل فروش یا اجاره تامین مالی مستقیم تلقی نماید :
19

2- قابلیت وصول حداقل مبالغ دریافتهای اجاره بطور معقول قابل پیش بینی باشد.
3- از نظر برآورد مخارج آتی به عهده اجاره دهنده است ابهام با اهمیتی وجود نداشته باشد.
1- قرارداد اجاره باید حداقل یکی از ضوابط اجاره سرمایه ای را دارا باشد.
20

▬ اجاره شکل فروش به گونه ای است که اجاره دهنده بتواند در زمان انتقال دارایی به اجاره کننده ضمن تامین اعتبار برای او بتواند در عمل (سود نا خالص) را شناسایی نماید.این حالت ، برای اجاره دهنده اجاره شکل فروش تلقی می شود.
حال اگر در زمان انتقال نتوان درآمد را شناسایی نمود اجاره تامین مالی مستقیم تلقی می شود.
اجاره شکل فروش
21

ثبت حسابداری اجاره به شکل فروش :
اجاره دریافتنی xxx
CGS xxx
فروش xxx
درآمد بهره تحقق نیافته xxx
موجودی کالا xxx
22

وصول اجاره:
▬ وجوه نقد xxx
هزینه اجرایی پرداختی xxx
اجاره دریافتنی xxx
▬ هزینه اجرایی پرداختنی xxx
وجوه نقد xxx
23

12/29 هر سال :
درآمد بهره تحقق نیافته xxx
درآمد بهره xxx
خالص مطالبات = (مانده ح دریافتنی  مانده درآمد بهره تحقق نیافته)
درآمد بهره = خالص مطالبات x نرخ بازده
24

اجاره تامین مالی مستقیم :

اجاره دریافتنی xxx
تجهیزات xxx
درآمد بهره تحقق نیافته xxx
25

قرارداد اجاره تامین مالی مستقیم :
بهای تمام شده دارایی
برابر با ارزش متعارف بازار
سرمایه گذاری ناخالص
درآمد بهره تحقق نیافته
26

قرارداد شکل اجاره :
بهای تمام شده دارایی
نا برابر با ارزش متعارف بازار
بهای فروش
سرمایه گذاری ناخالص
درآمد بهره تحقق نیافته
سود ناخالص
27

اجاره اهرمی(leveraged lease) اجاره اهرمی شکل نسبتا پیچیدهای ازقرارداد اجاره سرمایه ای است که در سالهای اخیر رشد فراوانی داشته وشروع ان مربوط به سالهای 1960بوده و انتظار می رود در سالهای اتی اجاره دهندگان برای تامین منابع مالی لازم جهت تحصیل داراییها از قرارداد اجاره اهرمی بیشتر استفاده نمایند.
28

ساختار قرارداد اجاره اهرمی یک نوع قرارداد سه جانبه است که بین طرفین قرارداد تحت شرایطی خاص منعقد می گردد:

1-مالک-اجاره دهنده
2-مصرف کننده دارایی-اجاره کننده
3-تامین کننده منابع مالی

29

بطور مثال:
اگر یک واحد تولیدی کشتی سازی تمایل داشته باشد که یک تانکر نفتی ساخته وسپس انرا طی قرارداد اجاره بلند مدت به شرکت نفتی(اجاره دهنده)واگذار نماید در صورت کسری تسهیلات لازم برای ساخت تانکر طی درخواستی از بانک اعتبار لازم را تامین مینماید.
30

مزایای اجاره اهرمی برای اجاره دهنده:
1-بیشتر وجوه لازم برای خرید دارایی مورد اجاره را از طریق اعتبار دهنده تامین می شود.(60تا80درصد)
2-وامی که از طریق اعتبار دهنده تامین میشود معمولا بدون حق مطالبه ازاجاره دهنده می باشد.
3-اجاره دهنده از تخفیف مالیاتی استفاده مینماید.
4-اموال استیجاری درپایان مدت اجاره به اجاره دهنده برگشت داده می شود.

31

حسابداری اجاره اهرمی

حسابداری اجاره اهرمی از نقطه نظر اجاره کننده روشی مشابه با اجارههای غیر اهرمی می باشد ونحوه محاسبه سرمایه گذاری خالص اجاره دهنده طبق بیانیه 13(FASB)به این شکل می باشد
32

مبالغ دریافتی اجاره XXXX
تخفیف مالیاتی تحقق یافته XXXX
ارزش مازاد XXXX XXXX
جمع XXXX
کسر میشود:

مبالغ پرداختی بابت اصل وفرع بدهیXXXX
درامد اجاره تحقق نیافته XXXX
تخفیف مالیاتی تحقق نیافته XXXX XXXX
سرمایه گذاری خالص اجاره دهنده XXXX
33

حسابداری اجاره اموال غیر منقول
قرارداد اجاره اموال غیر منقول را معمولا می توان به چهار طبقه به شرح زیر تقسیم کرد:
1-اجاره زمین
2-اجاره زمین وساختمان
3-لجاره زمین وساختمان وتجهیزات بطور یکجا
4-اجاره بخشی از ساختمان
34

اجاره زمین
1-از دیدگاه اجاره کننده:چنان چه شرایط حاکم بر قرارداد اجاره زمین حائز دو شرط اول ودوم از شرایط اجاره سرمایه ای باشد قرارداد به عنوان اجاره سرمایه ای طبقه بندی می شود و در غیر این صورت اجاره عملیاتی تلقی می شود.شرایط سوم وچهارم از ضوابط اجاره سرمایه ای در مورد زمین کاربرد ندارد.
35

2-از دیدگاه اجاره دهنده:
چنانچه شرایط حاکم بر اجاره زمین به گونه ای باشد که اجاره کننده بتواند سود یا زیان را شناسایی نموده ویکی از دو شرط اول اجاره سرمایه ای نیز احراز شود,قرارداداجاره به عنوان شکل فروش اموال غیر منقول طبقه بندی می شود.
36

چنانچه دو شرط اول اجاره سرمایه ای احراز شده وسود وزیانی کسب نشده باشد ونسبت به وصول اجاره بها و مخارج اتی ابهامی وجود نداشته باشد,اجاره دهنده قرارداد اجاره راتامین مالی مستقیم تلقی می نماید.

37

اجاره زمین وساختمان بطور یکجا
با توجه به اینکه ساختمان استهلاک پذیر وزمین استهلاک ناپذیر بوده,چگونگی طبقه بندی ان از دیدگاه اجاره دهنده واجاره کننده به شرح زیر می باشد:
الف:در مواردی که شرایط قرارداد حاکی از پیش بینی انتقال مالکیت در پایان مدت قرارداد,یا شامل حق اختیار خرید باشد:
38

1-1-ارزش فعلی حد اقل مبالغ اجاره بها بین زمین وساختمان تخصیص می یابد.
1-از دیدگاه اجاره کننده به عنوان اجاره سرمایه ایتلقی میشود.
2-1-ساختمان در طی عمر مفید اقتصادی مستهلک می شود.
3-1-زمین استهلاک ناپذیر است.
39

2-از دید گاه اجاره دهنده:
چنانچه واگذاری اموال همراه با سود یا زیان بوده باشد,اجاره به عنوان شکل فروش شناسایی می شود.در این شرایط زمین وساختمان به عنوان یک دارایی یگانه ثبت می شوند.
اگر واگذاری همراه با سود یا زیان نبوده باشد ودر مورد وصول اجاره بها و مخارج اتی ابهامی وجود نداشته باشد اجاره سرمایه ای به عنوان تامین مالی مستقیم تلقی می گردد.

40

چنانچه ضوابط اول ودوم احراز نگردند وارزش متعارف زمین کمتر از25%جمع ارزش متعارف زمین وساختمان باشد به این طریق عمل می شود.
1-از دید گاه اجاره کننده:
چنانچه قرارداد اجاره دارای یکی از شرایط سوم یا چهارم باشد اجاره سرمایه ای در غیر این صورت عملیاتی تلقی می گردد.
41

2-ازدید گاه اجاره دهنده:
چنانچه شرایط حاکم بر قرارداد اجاره حاکی از تامین شرایط مندرج در ضابطه 3و4 اجاره سرمایه ای ودو شرط اضافی باشد اجاره تامین مالی مستقیم تلقی می گردد.
در غیر این صورت اجاره زمین وساختمان به عنوان اجاره عملیاتی تلقی می گردد.
42

اجاره اموال غیر منقول و تجهیزات بطور یکجا
هنگامی که زمین,ساختمان و تجهیزات بطور یکجا طی یک قرارداد اجاره بین طرفین مبادله گردد اجاره تجهیزات و اموال غیر منقول بطور یکجا ثبت نمی شود بلکه طرفین قرارداد اجاره باید مبالغ مربوط به اجاره تجهیزات را بطور جداگانه ارزیابی نموده وثبت نمایند.ضوابط طبقه بندی اجاره سرمایه ای و عملیاتی در ارتباط با تجهیزات و اموال غیر منقول باید بطور جداگانه همانند موارد اجاره مربوط به تجهیزات واموال غیر منقول مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
43

اجاره بخشی از ساختمان
اگر قرارداداجاره بخشی از یک مجموعه ساختمانی را شامل باشدو بهای بمام شده و ارزش متعارف اموال معلوم باشد طرفین قرارداد همانند اجاره زمین وساختمان عمل می کنند.در غیر این صورت هر یک از طرفین به شکل زیر عمل می کتتد.
1-اجاره کننده:
اگر مدت قرارداد اجاره معادل75%عمر مفید ساختمان باشدقرارداد را سرمایه ای تلقی می کند در غیر این صورتعملیاتی در نظر می گیرد
44

2-اجاره دهنده:
اگر ارزش متعارف اموال مورد اجاره به وضوح غیر قابل تعیین باشد اجاره از نوع عملیاتی محسوب می شود.
طبق بیانیه24(FASB)ارزش متعارف بازار بخشی از ساختمان که در اجاره می باشد می تواند مبنای مناسبی در این زمینه باشد.
45

اجاره های بلند مدت بین شرکتهای عضو گروه

امروزه اجاره دارایی های غیر جاری بین شرکتهای عضو گروه یکی از متداولترین انواع مبادلاتی است که بین انها رایج گردیده وتحصیل این نوع دارایی ها و انتقال ان به شرکتهای تابعه به صورت اجاره امری عادی به شمار میاید.

نحوه تلفیق مبادلات ذیلا مورد بررسی قرار می گیرد.
46

اجاره عملیاتی
فرایندتلفیق اجاره بلند مدت بین شرکتهای عضو گروه به ثبت اولیه قرارداد اجاره درواحدهای تجاری بستگی دارد. چنانچه اجاره عملیاتی تلقی شود اجاره دهنده تحصیل دارایی را در دفاتر خود ثبت نموده وبر مبنای بهای تمام شده اولیه طی عمر مفید مستهلک می نماید.اجاره دهنده درامد اجاره واجاره کننده هزینه اجاره را در دفاتر خود ثبت مینمایند.
47

در چنین مواردی لازم است تا در فرایند تلفیق درامد اجاره در مقابل هزینه اجاره وهر نوع مبادلاتی دیگر بین شرکتهای عضو گروه در کاربرگ حذف گردند.دارایی های تحت پوشش اجاره در دفاتر اجاره دهنده واستهلاک انباشته مربوط به ان بجای دارایی های استیجاری در اجاره عملیاتی تحت عنوان دارایی های مولد عادی طبقه بندی و در ترازنامه گزارش می شوند.
48

اجاره سرمایه ای
فرایند تلفیق زمانی پیچیده تر شده که اجاره کننده قرارداد اجاره را به عنوان سرمایه ای و اجاره دهنده انرا به عنوان اجاره تامین مالی مستقیم یا اجاره شکل فروش ثبت نماید. تحصیل دارایی از طریق اجاره سرمایه ای در دفاتر اجاره کننده در زمان شروع قرارداد به حساب دارایی مربوط تحت عنوان اموال استیجاری در اجاره سرمایه ای بدهکار و تعهدات مربوط به ان در یک حساب بدهی تحت عنوان تعهدات در اجاره سرمایای بستانکار می گردد.
49

قرارداد اجاره به شرط تملیک بر اساس قانون عملیات بانکی
اجاره به شرط تملیک یکی از روشهای متداول جهت تامین منابع مالی به شمار می اید بدین ترتیب بانکها از طریق عقد اجاره به شرط تملیک می توانند نیازهای مصرفی و سرمایه ای متقاضیان را تامین نمایند.اصطلاح اجاره به شرط تملیک ابتدا در ایین نامه مصوب 26 ابان1361 شورای پول به کار گرفته شد وسپس در قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب شهریور1362 مورد استفاده قرار گرفت.
50

طبق ایین نامه قانون عملیات بانکی بدون ربا بانکها می توانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور خدماتی کشاورزی صنعتی و معدنی اموال منقول وغیر منقول را بنا به در خواست مشتری وتعهد او مبنی بر انجام اجاره به شرط تملیک و استفاده خود خریداری و به صورت اجاره به شرط تملیک به مشتری واگذار نمایند.
طبق ماده57 ایین نامه اجرایی قانون عملیات بانکی بدون ربا اجاره به شرط تملیک عقدی است که در ان شرط شود مستاجر در پایان مدت قرارداد ودر صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد عین مستاجره را مالک گردد.
51

پایان
52