مطالعات اجتماعی پایه ی چهارم ابتدایی درس 19 از محیط زیست مراقبت کنیم
درس 19 از محیط زیست مراقبت کنیم
هر موجود زنده ای در ناحیه ی خاصی زندگی می کند که زیستگاه آن موجود نام دارد. گیاهان وجانورانی که در یک زیستگاه مشترک زندگی می کنند، برای ادامه ی زندگی خود به یکدیگر وابسته اند.گیاهان غذای خود را با استفاده از نور خورشید، خاک و آب درست می کنند. برخی از جانداران فقط گیاه می خورند که به آنها گیاه خوار می گوییم. به برخی دیگر از جانوران که گیاه خواران را می خورند،گوشت خوار می گوییم.اگر در یک زیستگاه، غذای یک گیاه یا جانور کم یا تمام شود، آن ناحیه در معرض خطر قرار می گیرد.برای مثال، در زیستگاهی، موش ها، دانه های بلوط را می خورند. موش نیز غذای جغد است. حال اگر در این ناحیه گیاه بلوط از بین برود، چه اتّفاقی می افتد؟
به یک مثال دیگر توجه کنید. اگر ماهیگیری در یک دریاچه بیش از حد مارماهی صید کند، پرندگان دریایی آن منطقه که مارماهی می خورند، غذا پیدا نمی کنند و ممکن است بمیرند.
١ــ آیا در منطقه ی شما جانوران یا گیاهانی هستند که تعداد آنها نسبت به سال های قبل کم شده باشد یا از بین رفته باشند؟ از بزرگترها در این باره پرسوجو کنید و نتیجه را در کلاس بگویید.
٢ــ چرا در بعضی از فصل ها شکار جانوران یا صید ماهی در بعضی جاها ممنوع است؟
زیستگاه ها در خطر!
گیاهان و جانوران نقش مهمی در زندگی انسان دارند. آیا می توانید با توجه به آنچه در درس علوم سالهای قبل خواندید، فواید گیاهان و جانوران را فهرست کنید؟ گیاهان علاوه بر فوایدی که شما بیان کردید، موجب زیبایی محیط میشوند. انسانها میتوانند در محیط های زیبا و سرسبز استراحت و تفریح کنند و از زیبایی های طبیعت لذت ببرند.
امروزه بعضی از فعالیتهای انسان موجب از بین رفتن زیستگاه ها و لطمه زدن به محیط زیست شده است:
انسانها از طریق کارخانه ها و اتومبیل ها مواد شیمیایی و سمی را به محیط وارد می کنند و موجب آلوده شدن آب،خاک و هوا می شوند.
پخش زباله در محیط، به زندگی جانداران و گیاهان لطمه میزند.
یکی از کارهای نامناسب در جنگلها، روشن کردن آتش وخاموش نکردن آن است. آتشسوزی یکی از عوامل از بین رفتن جنگلها و موجودات زنده است.
گاهی بعضی از افراد برای تفریح و سرگرمی، جانوران را شکار می کنند.
١ــ به نظر شما کدام یک از این کارها برای تفریح مناسبتر است؟ چرا؟
٢ــ اگر به همراه خانواده به سفر بروید و در یک محیط طبیعی غذا بخورید، چه کارهایی انجام می دهید تا به محیط زیست لطمه وارد نشود؟
٣ــ به این تابلوهای مربوط به محیط زیست توجه کنید. هر کدام چه پیامی دارد؟ شما نیز سه نشانه ی دیگرطراحی کنید.
شکار ممنوع
محل عبور حیوانات اهلی
محل عبور حیوانات وحشی
آتش روشن کردن ممنوع
صید ماهی ممنوع
محل برپاکردن چادر
1ــ به کمک معلّم و به طور گروهی، در حیاط مدرسه یا خانه تان نهالی بکارید.
2ــ با پاکت خالی شیر یا جعبه ی کفش، لانه ای برای پرندگان درست کنید و در آن غذا بگذارید. لانه را در جای مناسب نصب کنید.
3ــ با راهنمایی معلّم، برای پاکسازی محیط با یکدیگر همکاری کنید
4ــ یک نقاشی بکشید و در آن خطری که محیط زیست را تهدید می کند یاراهی برای حفاظت از محیط زیست نشان دهید.