آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه چهارم ابتدایی
درس سوم : خرید و فروش در محلّه
در هر محلّه مکا ن هایی برای تولید بعضی کالاها یا دادن بعضی خدمات به مردم وجود دارد که هدف آنها رفع نیازهای ساکنان محلّه است.
نیازهای محلّه
شما سال گذشته درباره ی شغل های تولیدی و خدماتی مطالبی خواندید و با این شغل ها آشنا شدید.
در تصویرهای زیر هریک از مکان ها چه خدماتی به مردم محلّه می دهند؟
در هر محلّه، امکاناتی برای استفاده ی همه ی مردم ایجاد شده است. این امکانات به همه ی مردم تعلّق دارند.
به تصاویر دقّت کنید. هر یک از این امکانات کدام نیاز مردم را برطرف می کند؟
در محلّه ی شما چه مغازه هایی وجود دارند؟ مغازه هایی که نیازهای شما و خانواده تان را برطرف می کنند.
خرید عاقلانه
البتّه گاهی برای خرید کالاهای موردنیازتان به جاهای دیگر شهر هم می روید. حتماً تاکنون به تنهایی یا با خانواده
برای خرید رفته اید. راستی فکر کرده اید چگونه می توانیم درست خرید کنیم؟
سهراب دوست داشت یک توپ فوتبال بخرد و این موضوع را با اعضای خانواده در میان گذاشت.
گفت و گوی آنها را بخوانید.
این ماه نمی توانیم برای سهراب توپ فوتبال بخریم؛ چون علاوه بر خرج های همیشگی، یعنی خوراک، اجاره خانه، پول آب و برق و تلفن، باید هزینه ی تعمیر ماشین را هم بپردازیم.
پیشنهاد می کنم برای خرید توپ برنامه ریزی کند. من به او یاد می دهم که این کار را انجام بدهد.
پس من چطور می توانم به توپ فوتبال خودم برسم؟
پدر سهراب به او گفت که برای خرید توپ مورد علاقه اش، باید برنامه ریزی کند. در گام اوّل هم از سهراب خواست جدولی بکشد.
او گفت: این جدول سه ستون دارد. در یک ستون باید درآمد یا پول توجیبی ات را بنویسی.
سهراب که سال گذشته در کتاب مطالعات اجتماعی با معنی درآمد آشنا شده بود، گفت: پدر، درآمد یعنی پولی که از راه کار کردن به دست می آید؛ درست است؟
پدر پاسخ داد: بله؛ راستی سهراب، ماه پیش تو هم مقداری درآمد داشتی.
سهراب فکری کرد و گفت: بله پدر؛ ما تمام روز در باغ دوست شما در چیدن سیب ها و گذاشتن آنها در جعبه ها کمک کردیم. وقتی غروب شد، او به هریک از ما بچّه ها، 10000 تومان دستمزد داد. پس من ماه پیش 10000 تومان درآمد داشته ام!
پدر لبخندی زد و ادامه داد: «ستون دیگر جدول، ستون هزینه است؛ یعنی پولی که برای خرید کالاهای مورد نیاز خرج می کنید.
مهم نیست که ما چقدر پول به دست می آوریم؛ مهم این است که بتوانیم مقداری از این پول را برای زمان هایی که نیاز داریم، پس انداز کنیم. یعنی نباید همه ی پولی را که به دست می آوریم، خرج کنیم. پس ستون دیگِر جدول شما پس انداز است.
اکنون به جدولی که سهراب به کمک پدرش کشیده است، توجّه کنید.
پول توجیبی سهراب در یک ماه و نیم ( ٦ هفته) چقدر بوده است؟ او چه مقدار از پول توجیبی اش را خرج کرده و چقدر از آن را پس انداز کرده است؟
یک بار دیگر به جدول سهراب توجّه کنید. به جدولی که در آن درآمد، هزینه و پس انداز نشان داده شده است، جدول بودجه می گوییم.
چگونه انتخاب کنیم ؟
وقتی می خواهیم کالایی بخریم، باید نکته هایی را در نظر بگیریم و در خرید دقّت کنیم.
مادر سهراب از او خواست که برای خرید توپ با معلّم ورزش مدرسه مشورت کند و درباره ی انواع توپ و قیمت های آنها اطّلاعاتی به دست آورد.
معلّم ورزش در این باره برای سهراب توضیح داد و سه نوع توپ را به او پیشنهاد کرد. سهراب و مادرش به مغازه رفتند و انواع توپ ها را دیدند. مادر سهراب به او یاد داد جدولی بکشد و توپ ها را با توجّه به ویژگی هایشان امتیازبندی کند.
سئوالات متن درس خرید و فروش در محلّه
1-امکانات عمومی یعنی چه ؟
درهرمحله امکاناتی برای استفاده ورفع نیازهای همه ی مردم ساخته شده است که امکانات عمومی نامیده می شود مثل ایستگاه اتوبوس،پارک ها،تلفن عمومی،عابربانک ها و…
2- چگونه می توانیم ازامکانات عمومی به طورمناسب استفاده ونگه داری کنیم؟
درموقع نیازازآن ها استفاده کنیم،آن ها را خراب نکنیم،ازآن ها برای شوخی استفاده نکنیم و…
3-چگونه می توانیم درست وعاقلانه خریدکنیم؟
ابتدا خوب فکرکنیم وسپس برنامه ریزی نماییم وبودجه ی خود،یعنی درآمد وهزینه وپس اندازخودرادرنظرگرفته وبعداز جمع آوری اطلاعات کامل وکافی درمورد انواع ومزایا ومعایب جنس موردنظرمان، متناسب با توان مالی ونیازمان خریدکنیم.
4-درآمد یعنی چه؟
درآمد یعنی پولی که از راه کارکردن به دست می آید.
5-هزینه یعنی چه؟
هزینه یعنی پولی که خرج می کنیم.
6-پس اندازیعنی چه؟
پس انداز یعنی پولی که ذخیره می کنیم.
7-جدول بودجه چیست؟
به جدولی که درآن درآمد وهزینه وپس انداز نشان داده شده باشد جدول بودجه می گویند.