پاورپوینت آشنایی با 5S و روش طراحی و استقرار آن در سازمانها

آشنایی با نظام

روش طراحی و استقرار آن
در سازمانها
5S

فهرست:
1-تعاریف،مقدمات و آشنایی کلی با نظام 5s
2-جایگاه نظام 5s در نهضت تولید ناب
3-معرفی مدلی برای ساختار اجرایی و گامهای طراحی و استقرار نظام 5s
4-آشنایی با پنج s نظام 5s و روشهای پیاده سازی آنها
1-4)sاول :ساماندهی
2-4)s دوم: نظم و ترتیب
3-4)s سوم: پاکیزه سازی
4-4)s چهارم: استانداردسازی
5-4)s پنجم: انضباط و نگهداری
5-نتایج و مزایای استقرار نظام 5S

1-تعاریف،مقدمات و آشنایی
کلی با نظام
5S

چیست؟
پایه ای ترین و اصولی ترین ابزار ارتقا بهره وری سازمانی است(سوزوکی)
پایه و اولین گام نظامهای جامع بهره وری همچون TPM
TQM، TQCو JIT
بسیار فراتر از پاکیزه سازی ساده است
5S

5 S

نظم و
ترتیب
پاکیزه سازی
انضباط
استانداردسازی
پاکسازی
(ساماندهی)

ساماندهی
نظم و ترتیب
پاکیزه سازی
استانداردسازی
انضباط
5S
در یک نگاه
5S

ردیف
ردیف
هدف
روش
ساماندهی
SEIRI-SORT

نظم و ترتیب
SEITON-SET IN ORDEER
1-استفاده از نقشه کارگاه
2-تعیین اقلام مبتنی بر فکر
3-نامگذاری و جایگزاری همه چیز
استفاده از برچسب قرمز
شکل دهی عادات صحیح و انضباط فردی و گروهی در رعایت استانداردها
استاندارد سازی وضعیت حاصله از اجرای سه S قبلی برای حفظ وضعیت
رفع آلودگیها و منشا آنها
پاکیزه سازی کامل محیط
پاکیزه نگهداری محیط
بهبود نگهداری اقلام
استقرار اقلام در بهترین مکان
حذف اتلافها
تشخیص ضروری از غیر ضروری و دور ریختن اشیا زاید
انضباط و نگهداری
SHITSUKE
SUSTAIN
استاندارد سازی
SEIKETSU
STANDARDIZE
پاکیزه سازی
SEISO
SHINE
تکرار و عادت زایی- فرهنگسازی
آموزش و تکرار آن
ممیزی و کنترل

1-تعیین استانداردهای اجرایی سه S قبلی
2-بهره گیری از مدیریت دیداری
پاکیزه سازی
بازبینی و رفع عیب
پیشگیری از آلودگی
رنگ آمیزی
S اول
S پنجم
S چهارم
S سوم
S دوم
خلاصه ای از اصول 5S

شایان ذکر است که برخی از شرکتها ، با توسعه مفهوم S4 و S5 دو واژه دیگر را که از لحاظ مفهومی تفاوت چندانی با آنها ندارند پدید آوردند (7S) که چندان مورد استقبال و پذیرش قرار نگرفت این دو مفهوم عبارتند از :

Shikkariyaru (سخت کوشی)
و
Shukkan (سماجت در کار خوب)

تاریخچه 5S
1-در گذشته بحث پاکیزه سازی وجود داشته است ولی فاقد نظام بوده است.
2-اولین بار نظام 5S در سال 1985 در ژاپن طرح شد.(در ابتدا نیز محدود به سه S اول بود.
3-اولین کتاب در سال 1986در ژاپن چاپ شد.(کتاب سوزوکی:کایزن عملی)
4-اولین کشوری که پس از ژاپن به نظام 5Sتوجه نمود کشور سنگاپور بود
5-از دهه 90، 5S در کشورهای غربی معرفی و رواج یافت
6-در سالهای اخیر نظام 5S در کشورهای آسیایی رواج سریعی یافته است
7-از اواسط دهه 1370 شمسی ،نظام 5S در ایران معرفی شده و پیش بینی می شود حدود 50 سازمان به استقرار ان مبادرت نموده باشند

افزایش تقاضا بعد از جنگ جهانی دوم ، ضرورت ارتقاء بهره وری در محیطهای صنعتی را به بحث روز تبدیل کرد .
بررسیها نشان داد صنایعی که به علت وجود شرایط خاص رعایت نظم ، انضباط ، نظافت و فرهنگ کاری را سرلوحه کار خود قرار داده اند ، در خصوص ارتقاء بهره وری نیز بسیار موفق نشان داده اند .از جمله این صنایع میتوان به صنایع نظامی داروسازی ، صنایع غذایی و … اشاره نمود .
اصول حاکم بر این صنعت در آمریکا تحت عنوان نظام خانه داری صنعتی یا HOUSE KEEPING تدوین و معرفی شد .
ژاپنی ها پس از آشنایی با مفهوم HOUSE KEEPING به این نتیجه رسیدند که برای استفاده از این نظام در ژاپن باید تغییراتی در آن بدهند که با اصول فرهنگی جامعه انطباق داشته باشد از این رو این تغییرات منجر به طراحی نظام 5S گردید که اجرای آن به همه صنایع تعمیم داده شد .

پیش از ابداع این فن بصورت ژاپنی آن ، در همه کشورهای صنعتی ، این موازین و معیارها همانطوریکه اشاره شد تحت عنوان خانه داری صنعتی ، مورد عمل بوده است. ولی پنج سین به شیوه ژاپنی و بصورت یک رشته خاص با ادبیات مکتوب از سال 1985 مطرح گردید و در آغاز نیز نه در قالب پنج سین بلکه محدود به سه سین نخستین بود. نخستین متن در باب پنج سین در سال 1986 نگاشته شد. در اواخر همین دهه هشتاد آقای سوزوکی کتابی بنام (( دیباچه ای بر رویکرد جامع ارتقاء بهره وری بهپوئی عملی )) را تالیف کرده بود که فصل هشتم از دو فصل کتاب مذکور به پنجS کاربردی اختصاص یافته بود . ولی مهمترین متن در زمینه پنج سین ، تحت عنوان پنج سین ، پنج کلید برای نیل به محیط و …….. از کیفیت فراگیر تالیف اوسادا در سال 1991 منتشر شده است.

5S از جمله روشهایی است که طبق نظر بسیاری از صاحبنظران ، پایه اولیه و سنگ بنای سایر سیستمهای کیفیتی و بهره وری مانند TQM و … میباشد . هدف اصلی 5S بهسازی فرآیندهای سازمان و حذف اتلاف ها میباشد . از اینرو این سیستم یکی از مهمترین ارکان دستیابی به بهبود مستمر (Kaizen) در شرکتها نیز میباشد . 5S فضایی مناسب ، بهره ور ، فعال ، زیبا ، شاد و ایمن در محیط کار ایجاد مینماید . علاوه براین تداوم پیاده سازی 5S موجب شکل گرفتن تصویری بهتر از شرکت در ذهن مشتریان شده و فرصتهای تجاری روزافزونی برای محصولات آن فراهم مینماید .
5S Overview

واژه کایزن کلمه ای است ژاپنی که از دو بخش تشکیل شده است :
KAI = تغییر , ZEN = خوب ، خیر
فرهنگ آکسفورد واژه کایزن را روشی مستمر در بهبود کار، اثربخشی فردی و نظایر آن در قالب فرهنگ کار بیان کرده است . در زبان ژاپنی کایزن یعنی بهبود مستمر از طریق مشارکت کلیه سطوح سازمان . بهبودی که همه افراد اعم از مدیران و کارکنان باید به آن توجه کنند و تقریبا کم هزینه باشد . فلسفه کایزن براین اساس بنا شده که تمامی جنبه های زندگی ما اعم از کاری، اجتماعی و خانوادگی بر تلاش در جهت بهبود مستمر تمرکز یابد . گرچه بهبودهای تحت عنوان کایزن کوچک به نظر میرسند ولی فرآیند کایزن در بلند مدت نتایج چشمگیر و هیجان آوری خواهد داشت . مفهوم کایزن مانند چتری تمامی فعالیتها و سیستمهای مهم مدیریتی مانند تولید به هنگام ، بهره وری ، سیستم پیشنهادها و … را پوشش میدهد . یکی از بهترین راههای دستیابی به بهبود مستمر بکارگیری 5S میباشد زیرا به کارکنان کمک میکند انضباط فردی خود را توسعه دهند . کارکنانی که انضباط فردی قویتری دارند و همیشه 5S را رعایت میکنند نسبت به فعالیتهای کایزن نگرشی مثبت دارند و میتوان به ایشان اطمینان کرد که استانداردها را به درستی رعایت کنند .

ارتباط 5S با سایز سیستمهای سازمانی
سیستم انبارداری
سیستم برنامه ریزی
سیستم حمل و نقل
سیستم تحویل کالا
سیستم ارزیابی کارکنان
سیستم پیشنهادها
و …

چرا بهتر است جنبش کایزن با 5S شروع شود؟
فعالیتهای 5s برای مبتدیان آسانتر است.
کارکنان پاکیزه گی را دوست دارند و بیشتر مشارکت می کنند
در مورد اینکه مزایای 5s منحصر به مدیران نبوده و به نفع کارکنان نیز هست،کسی تردید نمی کند
نیاز به هزینه چندانی ندارد
سریعتر نتیجه می دهد و صف شکن است.
نتایج بسیار مشهود و شوق برانگیز است.
در تغییر پارادایم سازمان از بی تفاوتی و رکود به تحرک و بهبود طلبی بسیار موثر است.

سیمای سازمانهای مشکل دار
کارکنان ظاهری خسته و آشفته دارند.
کارکنان صمیمی نیستند.
غیبت از کار،بالاست.
کارکنان پیشنهادی برای اصلاح و پیشرفت کارها ارائه نمی نمایند.
فعالیتی در زمینه QCCها به چشم نمی خورد.
ضایعات،دوباره کاری و بزگشتی بالاست.
تجهیزات و محیط کار ،کثیف و آلوده اند.
ابزار و اقلام بدون نظم و ترتیب پراکنده اند.
موجودی انبار و حجم کالای نیم ساخته بالاست
تعداد حوادث بالاست

آفت ساده نگری به 5S

نباید نظام 5S را به پاکیزه سازی و رنگ آمیزی محدود دانست ،چرا که این نظام، همراه با کایزن،تکنیک حل مسئله و اتلاف زدایی منشا مزایای بسیاری برای سازمان خواهد بود

با وجودیکه دراستانداردهای جهانی مدیریت ازجمله ISOبه دلیل جامعیت وعمومی بودن آن مشخصا“ازیک سیستم وروش خاص نام برده نشده است ولی برخی ازالزامات آن به گونه ای می باشدکه بابکارگیری یک تکنیک وروش خاص بطورکامل واثربخشی محقق می شود.ازجمله این سیستمهاوابزارها5Sمیباشد.5Sبه دلیل گستردگی مفهوم ودربرگرفتن ابعادگوناگونی همچون نظم،شناسایی و ردیابی،ایمنی،پاکیزگی ،آموزش ،انضباط ،بازیابی وبهبود;روش مناسبی جهت دستیابی به بسیاری ازاستانداردهای جهانی مدیریت وازجمله سری ISOمی باشد. اهمیت وجایگاه 5Sرا میتوان دربندهایی ازاستانداردISO9000:2000به روشنی مشاهده نمود. همچنین 5S میتواندنقش موثری دردستیابی به استانداردISO 14000(مدیریت زیست محیطی)وISO 18000(مدیریت ایمنی وبهداشت) داشته باشد.

ارتباط 5S با نظامهای تضمین کیفیت

ردیابی محصول:بند8
انبارش و نگهداری :بند 15
کنترل مدارک:بند 5
نگهداری سوابق و مستندات:بند 16
کالیبراسیون:بند 11

بطور کلی انضباط و انسجام سازمانی لازم برای پیاده سازی استانداردها

نکاتی در باره استقرار نظام 5S

1-هیچ ره میان بری برای اجرای 5S وجود ندارد.
2-نبایستی اقدامات اجرایی با حمالی همراه باشد
3-از چاشنی رقابت در استقرار نظام 5S بایستی بهره جست.
4-کارکنان را بایستی به همفکری و ارائه پیشنهاد در ایجاد 5s تشویق کرد
5-شاید اجرای 5s ساده بنظر برسد ولی چندان هم آسان نیست و کمتر سازمانی تا نهادینه سازی
کامل نظام پیش رفته است

2-آشنایی با جایگاه نظام 5S در نهضت تولید(خدمات) ناب
LEAN PRODUCTION
و نهضت اتلاف زدایی

مکتب مدیریتی تولید یا خدمات ناب LEAN POODUCTION TOYOTA PRODUCTION SYSTEM
شرکت تویوتا با معرفی مکتب مدیریتی بنام تولید ناب(LEAN PRODUCTION) انقلاب سوم در مدیریت تولید را به دانش مدیریت معرفی نموده است.
تولید ناب بر محور اتلاف ستیزی استوار است
در این مکتب ،نظامهای بهره وری همچون :SS،QCC ،JIT و… همه فلسفه اتلاف زدایی دارند

هیولایی به نام مودا
مودا به مثابه هیولایی ارزش افزوده سازمان را می بلعد
این هیولا گاها قابل رویت و در بسیاری مواقع غیر مشهود است و تشخیص آن نیاز به عینک مودابینی دارد
تولید ناب بر محور مودا ستیزی استوار است

5
فنون بهره وری برای توسعه یافتگی صنعتی در واحد های کوچک ومتوسط
نظام تسهیم منافع بهره وری
کنترل کیفی آماری حین فرایند
حلقه های کنترل کیفی
5S
تولید بهنگام
نگهداری وتعمیر بهره وری
نظام جلوگیری از بروز اشتباه
توزیع مناسب نیروی کار
رضایتمندی مشتری
گسترش خط مش ها
کار تیمی
مدیریت دیداری
کاهش زمان آماده سازی
کارکنان چند تخصصی

3-معرفی مدلی تجربی برای ساختار اجرایی و گامهای استقرار نظام 5S

ساختار اجرایی نظام 5S

کمیته راهبری 5S
تیمهای اجرایی 5S
دبیر خانه 5S
1-نظارت بر تیمهای اجرایی
2-تصمیم گیری در مورد اقلام غیر ضروری مهم تیمها
3-تصمیم گیری در مورد بودجه اجرایی 5S
4-تهیه و تصویب استانداردهاو دستورالعمل اجرایی
5-تصمیم گیری در زمینه انگیزش تیمها

1-اجرای مستمر 5S پس از استقرار
2-ممیزیهای ماهانه( با همراهی سایرین)
3-گزارش دهی و اطلاع رسانی
4-مدیریت فعالیتهای فرهنگسازی و آموزش
انجام فعالیتهای اجرایی استقرار نظام 5S بر مبنای کار تیمی

فرآیند استقرار نظام 5S
توجیه و آموزش
مدیران ارشد
تشکیل کمیته راهبری
و کمیته های اجرایی
تعیین محدوده پروژه
(انتخاب واحدهای پایلوت)
مستند سازی از وضعیت موجود
(قبل ازاجرای 5S) توسط تیمها
آموزش کلی و مقدماتی
نظام 5S به اعضا تیمها
آموزش و اجرای اقدامات S پنجم
ویرایش و بررسی عملکرد تیمها برای S دوم و اموزش S سوم
ویرایش و بررسی عملکرد تیمها برای S اول و اموزش S دوم
ویرایش و بررسی مستند سازی وآموزش عملیاتی پیاده سازی S اول
ویرایش و بررسی تیمها برای S سوم و آموزش و اجرای S چهارم
ارائه نهایی و انتخاب تیمهای برتر

4-آشنایی با پنج s نظام 5S و روشهای پیاده سازی آنها
پاکیزه سازی
پاکسازی
(ساماندهی)
انضباط
استانداردسازی
نظم و
ترتیب

رئوس فعالیتهای گام مستند سازی
1- مرزبندی و تعیین محدوده فعالیت تیمها(واحدهای منتخب برای اجرا)
2-تشکیل و اعلام موجودیت تیمهای اجرایی و تعیین نقشهای تیم بین اعضا
3-ترسیم نقشه محل فعالیت واحدها
4-ترسیم نمودار فلشی عملیات
5-عکسبرداری از زوایای ثابت(قبل و بعد از اجرای 5S
6-فیلمبرداری از وضعیت واحدها (قبل و بعد از اجرای 5S )
7-لیست برداری از تمام اقلام و موجودیهای واحدها
8-تهیه و نصب تابلوهای مدیریت دیداری 5S

The 5S

ساماندهی
SEIRI

S اول: ساماندهی

شناسایى اقلام ضرور از غیرضرور

طبقه بندى اشیا و دسته بندى
تعیین اولویت نگهدارى براى اشیا
ذخیره سازى مناسب برحسب نیاز
دور ریختن اقلام زاید

مضار وجود اقلام غیر ضروری در محیط

1- کند کردن عملیات
2-اشغال فضای مفید
3-معطلی سرمایه
4-استهلاک اقلام مفید
5- اتلاف وقت برای جستجوی اقلام ضروری
6-ناآراسته و شلوغ کردن محیط کار
7-گم شدن اقلام ضروری
8-افزایش حوادث و مشکلات ایمنی

فرآیند انجام S اول
تشکیل جلسه تیم و تقسیم کار برای انجام اقدامات
مطلقا غیر
ضروری
-بسیار ضروری
-ضروری
-نیمه ضروری
-کمتر ضروری
لیست برداری از تمام اقلام ،بررسی آنها و تفکیک به:
غیرضروریها را جدا کنید
تعیین تکلیف اقلام غیر ضروری به یکی از حالات
مواد اولیه یا
کالای در جریان
ساخت اضافی
خراب تعمیر
ناپذیر
خراب تعمیر پذیر
اسقاطی و از
رده خارج
برچسب قرمز بزنید
برچسب زرد بزنید
اعلام به PM جهت تعمیر
اعلام به برنامه ریزی
جهت اقدام اصلاحی
به محوطه برچسب
قرمزها ببرید
آیا تیم
اختیار
تعیین تکلیف
دارد؟
بلی
فروخته شود
بازیافت شود
به تامین کننده برکردانده شود
به دیگران اهدا شود
دور ریخته شود
نگهداری تا تعیین تکلیف
جابجا کردن به مکان مناسب تا تعیین تکلیف

اعلام به
کمیته راهبری
جهت تعیین
تکلیف
خیر

ردیف
تعدد استفاده در واحد زمان
نوع
کمتر از یکساعت، یکبار استفاده شود

از یکساعت تا یکروز
یکبار استفاده شود
غیر ضروری
کمتر ضروری
نیمه ضروری
ضروری
بسیار ضروری
بیش از 6 ماه یکبار استفاده شود
از یکماه تا ششماه
یکبار استفاده شود
از یکروز تا یکماه
یکبار استفاده شود
اول
پنجم
چهارم
سوم
دوم
راهنمای تشخیص اقلام ضروری از غیر ضروری
مورد استفاده آن مشخص نیست
مطلقا غیر ضروری
ششم

رئوس فعالیتهای S اول:ساماندهی ساماندهی(جداسازی اقلام ضروری از غیر ضروری):شناسایی اقلام غیرضروری بر مبنای اولویت نگهداری اشیا و جداسازی ان از اقلام ضروری

ریشه یابی دلایل انباشته شدن اقلام غیرضروری
استانداردسازی عملیات S اول
ممیزی اجرای S اول توسط تیمها و تعیین اقدامات اصلاحی
انتخاب تیم برتر

چرا اقلام غیر ضروری انباشته می شوند؟

1- نقص در سیستم برنامه ریزی تولید
2-نقص در سیستم مکانیابی ماشین آلات
3-انتخاب نادرست انباردارها
4-مشکلات کیفی و برگشتی محصولات
5-ضعف در سیستم سفارش مواد
6-تغییرات در طرح تولید یا محصولات
7-عادت غلط تکثیر و نگهداری مازاد مدارک

The 5S

نظم وترتیب
SEITON
ساماندهی
SEIRI

Sدوم: نظم و ترتیب
قراردادن اشیا در مکان مناسب
تعیین محل صحیح
تعیین نحوه استقرار در محل
رعایت مقررات استقرار
نتایج
پیدا کردن اشیا به سادگى (مکان)
یافتن اشیا به سرعت (زمان)

مبنای تعیین مکان اقلام

تعدد استفاده در واحد زمان

فیزیک جنس و بهتری حالت قرار گرفتن (اقلام سنگین،پایین باشند-اقلام هم خانواده یکجا باشند)
ایمنی

استانداردهای نگهداری(دما،نور و …)

آراستگی و چشم نوازی

ردیف
تعدد استفاده در واحد زمان
نوع
مکانیابی
کمتر از یکساعت، یکبار استفاده شود

از یکساعت تا یکروز
یکبار استفاده شود
در محل کار و در نقطه کانونی(میز یا تابلو ابزار) قرار دهید و پس از استفاده به جایش برگردانید
در دسترس خود قرار داده یا با خود حمل کنید
غیر ضروری
کمتر ضروری
نیمه ضروری
ضروری
بسیار ضروری
بیش از 6 ماه یکبار استفاده شود
از یکماه تا ششماه
یکبار استفاده شود
از یکروز تا یکماه
یکبار استفاده شود
نگهداری نکنید یا دور از دسترس و در انبار نگهداری نمایید

دور از دسترس و در انبار نگهداری کنید
اول
پنجم
چهارم
سوم
دوم
راهنمای تشخیص اقلام ضروری از غیر ضروری
مورد استفاده آن مشخص نیست
مطلقا غیر ضروری
ششم
در محل کار و در نقطه کانونی قرار دهید و پس از استفاده به جایش برگردانید
نگهداری نکنید

مزایای S دوم

سهولت پیدا کردن اقلام
سرعت پیداکردن اقلام(زیر 30 ثانیه)
هماهنگی بین کارکنان در نامیدن اقلام
هماهنگی بین کارکنان در تعیین مکان اقلام
بهبود ایمنی
بهبود فرآیند
آراستگی و دلپذیرتر شدن محیط

اصل:یک بهترین است و کاربرد آن در نظام 5S

1- یک ساعت جلسه
2-یک صفحه گزارش
3-یک دقیقه مکالمه تلفنی
4-یک پرونده برای هر موضوع
5-یک نام برای نامیدن اقلام توسط همه
6-یک مکان برای قرار دادن هرچیز
7-یک کپی از هر نامه
8-انجام یک کار در هر زمان
9-وجود مدارک یک کار روی میز
10-یکبار بررسی نامه وارده

مدیریت دیداری در S دوم
عنوان قسمتهای کاری
عنوان ابزار و ماشین الات
عنوان کارکنان ،سمت و وضعیت حضور آنها
لی اوت استقرار ماشین الات و کارکنان در قسمت
خط کشی مسیر رفت و آمد و محدوده کاری ایستگاهها
دیده شدن ساین بردها و لیبلها از دور
استفاده از بولتنهای زنده و بزرگ
استفاده از برچسبها،نمایه گذاری و نشانه گذاری
تعیین میزان میزان مجاز انبارش اقلام

رئوس فعالیتهای S دوم:نظم و ترتیب نظم و ترتیب:تعیین بهترین مکان برای اقلام ضروری

1-ملاک تعیین مکان
2-آموزش اتلافها
3-اصل بهترین یک
4-مدیریت دیداری(نامگذاری،نشانه گذاری،تهیه شناسنامه
واحدها،تجهیزات و ..)
5-مزایای S دوم
6-بهره گیری از روش FIFO
7- استانداردسازی عملیات S دوم
8-ممیزی اجرای S دوم توسط تیمها و تعیین اقدامات اصلاحی
9-انتخاب تیم برتر

The 5S

ساماندهی
SEIRI
نظم وترتیب
SEITON
پاکیزه سازی
SEISO

رئوس فعالیتهای S سوم:پاکیزه سازی پاکیزه سازی:پاکیزه سازی و پاکیزه داری محیط کار و تمامی اقلام

مزایای پاکیزه بودن محیط کار
پاکیزه داری،تعهد اخلاقی نسبت به ابزار کار
مبارزه با منشا آلودگیها در پاکیزه سازی
رنگ آ‎میزی و اصول آن در 5S
پاکیزه سازی پایه PM و TPM
استانداردسازی عملیات S سوم
ممیزی اجرای S سوم توسط تیمها و تعیین اقدامات اصلاحی
انتخاب تیم برتر

مزایای S سوم

تاثیر مثبت بر بهداشت محیط کار

تاثیر مثبت بر بهداشت روانی محیط کار

رفع نواقص اجرای دو S قبلی

پیشگیری از خرابی و از کار افتادگی ماشین آلات

موارد پاکیزه سازی

پاکیزه سازی دیوارها،پنجره ها

پاکیزه سازی کمدها،کشوها

پاکیزه سازی ابزارها

پاکیزه گی کارکنان و لباس کاری انها

پاکیزه سازی مکانهای عمومی
و . ..

تاثیر پاکیزه سازی در TPM
در پاکیزه سازی منشا آلودگی رفع می شود و نه آلودگی

پاکیزه سازی همراه با بازبینی نقاط بحرانی دستگاهها همراه است. (اتصالات،روغن خورها و …)

پاکیزه سازی فرآیند تشخیص و تصحیح مشکلات (قبل از تبدیل شدن به مسئله).

فهم درون و بیرون هر چیز ،از نتایج پاکیزه سازی صحیح است

اصول رنگ آمیزی در S سوم
استفاده فراگیر از رنگ و رنگ آمیزی محیط

استفاده از رنگهای شاد و روشن

استفاده از رنگهای ببری برای هشدارها و خطر

رنگ آمیزی دستگاهها و لوله های ماشین آلات (با رنگهای متفاوت بر حسب نوع محلول)

استفاده از زمانهای توقف کار برای تجدید رنگ آمیزیها

رنگ شناسی ژاپنی

آب آبی
بخار قرمز تیره
هوا سفید
گاز زرد روشن
اسید بنفش یا خاکستری
روغن قهوه ای
برق قرمز یا زرد روشن

تعهد نامه پاکیزه گی به روایت اوسادا
من تعهد میکنم:
چیزی یا جایی را حتی الامکان کثیف نکنم.
ریخت و پاش ننمایم
هر چیزی را بلافاصله پس از کثیف شدن تمیز نمایم
نوشته ها و رنگ آمیزیهای کهنه را بازنویسی و رنگ نمایم
از نظر پاکیزه نگهداری ،محل کار همچون خانه خود بدانم
خود را مسئول تمیزی محیط کار خود بدانم

نکاتی در زمینه پاکیزه سازی
تمام کارکنان از هر رده مسئول پاکیزه گی محیط کاری خویش هستند
پاکیزه گی می بایستی با ابزار مناسب انجام شود تا مفرح بوده و مشقت بار نباشد
نیروهای خدماتی بر پاکیزه سازی مکانهای عمومی متمرکز گردند
پاکیزه گی فعالیتی مستمر است
در پاکیزه گی اصل بر جلوگیری از آلوده شدن است

The 5S

استانداردسازی
SEIKETSU
ساماندهی
SEIRI
نظم وترتیب
SEITON
پاکیزه سازی
SEISO

رئوس فعالیتهای S چهارم:استانداردسازی استانداردسازی:استاندارد نمودن وضعیت حاصله از اجرای سه S قبلی

تعیین چگونگی،زمان و مسئولین انجام دوره ای
اقدامات سه S قبلی

بهره گبری از مدیریت دیداری در استاندارد سازی

تهیه آیین نامه اجرایی 5S با ترکیب استانداردهای قبلی

در استانداردها بایستی زمانهای انجام دوره ای s ها مشخص باشد

انجام 5s پنج دقیقه ای روزانه

انجام 5s هفتگی

انجام 5s اساسی دوبار در سال(با مشارکت همه،تعطیلی کار و بصورت برنامه ریزی شده و جذاب)

The 5S

ساماندهی
SEIRI
نظم وترتیب
SEITON
پاکیزگی
SEISO
استاندارد سازی
SEIKETSU
انضباط
SHITSUKE

رئوس فعالیتهای S پنجم:انضباط انصباط:زمینه سازی (ایجاد آگاهی و تعهد) فردی و گروهی برای انجام دقیق،درست و بموقع استانداردها توسط کارکنان

آموزش

فرهنگسازی

ممیزی(خود ممیزی و ممیزی رسمی)

ایجاد عادات صحیح

ساختار اجرایی نظام 5S

کمیته راهبری 5S
تیمهای اجرایی 5S
دبیر خانه 5S
1-نظارت بر تیمهای اجرایی
2-تصمیم گیری در مورد اقلام غیر ضروری مهم تیمها
3-تصمیم گیری در مورد بودجه اجرایی 5S
4-تهیه و تصویب استانداردهاو دستورالعمل اجرایی
5-تصمیم گیری در زمینه انگیزش تیمها

1-اجرای مستمر 5S پس از استقرار
2-ممیزیهای ماهانه( با همراهی سایرین)
3-گزارش دهی و اطلاع رسانی
4-مدیریت فعالیتهای فرهنگسازی و آموزش
انجام فعالیتهای اجرایی استقرار نظام 5S بر مبنای کار تیمی

ساختار کمیته های مجری 5S

تدوین استراتژی های 5S
بررسی، تائید و ابلاغ خط مشی آراستگی 5S
تعیین مسئولین کمیته ها
ابلاغ حکم مسئولین و اعضای کمیته ها
تعیین اعضای کمیته ممیزی
نظارت کلی بر عملکرد کمیته ها
نظارت بر اجرای 5S در سازمان
بررسی و تصمیم گیری راجع به نتایج ممیزی کمیته ممیزی
تخصیص منابع لازم
وظایف کمیته راهبری

ترکیب اعضای کمیته راهبری
مدیر عامل سازمان
معاون / مدیر کیفیت
نماینده مدیر عامل در امر 5S
سایر معاونین و مدیران ارشد (در صورت نیاز)
مسئول کمیته ممیزی
مسئول کمیته فرهنگی
مسئول کمیته پشتیبانی
مسئول کمیته اجرایی

تهیه خط مشی آراستگی (5S) در سازمان
هماهنگ نمودن اقدامات کمیته ها
نظارت بر عملکرد کمیته ها
حل اختلاف احتمالی بین کمیته ها
تهیه نظامنامه 5S
پیشنهاد بازنگری در ساختار ، فعالیتها و …
وظایف کمیته مرکزی

فرآیند استقرار نظام 5S
توجیه و آموزش
مدیران ارشد
تشکیل کمیته راهبری
و کمیته های اجرایی
تعیین محدوده پروژه
(انتخاب واحدهای پایلوت)
مستند سازی از وضعیت موجود
(قبل ازاجرای 5S) توسط تیمها
آموزش کلی و مقدماتی
نظام 5S به اعضا تیمها
آموزش و اجرای اقدامات S پنجم
ویرایش و بررسی عملکرد تیمها برای S دوم و اموزش S سوم
ویرایش و بررسی عملکرد تیمها برای S اول و اموزش S دوم
ویرایش و بررسی مستند سازی وآموزش عملیاتی پیاده سازی S اول
ویرایش و بررسی تیمها برای S سوم و آموزش و اجرای S چهارم
ارائه نهایی و انتخاب تیمهای برتر

نقش مدیریت ارشد در نظام 5S
مطالعه و کسب آگاهی از تئوری 5s و شرکت در همایشها و بازدیدها
تعیین مسئول(فرد یا واحد)مناسب برای استقرار نظام ،اعطای اختیارات مناسب و حمایت از وی
الزام مدیران میانی به نقش پذیری و تشکیل تیمهای اجرایی
ابراز حمایت عملی و واقعی از نظام 5s در جلسات مدیریتی و گردهمایی کارکنان و حضور در جلسات موردی نظام
تامین نیازمندی هزینه ای(آموزشها،هزینه های عملیاتی،خرید ابزار پاکیزه سازی ،بهره گیری از مشاور ،بودجه انگیزشی)
آزاد کردن وقت مورد نیاز کارکنان برای انجام فعالیتها
جسارت در تصمیم گیری تعیین تکلیف اقلام غیر ضروری مهم و سایر پیشنهادهای دست اندرکاران 5s
پیگیری و دنبال کردن پیشرفت پروژه از مسئولین
پیوند سیستمی نظام 5s با سایر سیستمهای مدیریتی:ارزیابی مدیران،واحدها و کارکنان و …
ثبات قدم و اجتناب از تعجیل در نهادینه سازی نظام

5-نگاهی بر نتایج و مزایای استقرار نظام 5S

مزایای نظام S5

اتلاف زدایی زمانی با کاهش زمان دسترسی به اقلام

مزایای نظام 5S

بهبود بهره وری تجهیزات و ابزار آلات بدلیل استفاده صحیح،مکانیابی صحیح،بازگرداندن پس از مصرف به مکان مقرر و جلوگیری از گم شدن آنها

مزایای نظام 5S

بهبود کیفیت محصولات و خدمات
از آنجاییکه پاکیزه گی محیط کار اولین شرط کیفیت است.

مزایای نظام 5S

تقویت کار تیمی

چرا که عملیات اجرایی نظام در قالب فعالیت
تیمها صورت می پذیرد

مزایای نظام 5S

6-بهبود روحیه کارکنان بدلیل آراستگی ،زیبایی و دلپذیر تر شدن محیط کار

مزایای نظام 5S

افزایش ایمنی و پیشگیری از حوادث
بدلیل بازرسیهای ادواری،رنگ آمیزیها،هشدارها،مشخص کردن مکانهای خطر،حساسیت پوشش کارکنان،حساسیت به حفظ دستگاهها،حساسیت به رعایت استانداردها و …

مزایای نظام 5S

نهادینه سازی انضباط ،
نظم و ترتیب و رعایت استانداردها در میان کارکنان

مزایای نظام 5S

تاثیر مثبت بر
بازدید کنندگان

مزایای نظام 5S

شکستن حال و هوای رکود و ایجاد پارادایم بهبود جویی در میان کارکنان سازمان

سایر مزایای نظام 5S

سهولت شمارش و انبار گردانی

ایجاد اشتیاق در کارکنان برای ماندن در محیط کار

ایجاد شناخت مطلوب و درک محیط کار

نتایج نظام 5S

محیط کار آراسته
ابزار و اقلام آراسته
همکار آراسته
رفتار آراسته
پندار آراسته
فرآیندهای آراسته

سرافراز وپیروز باشید