مطالعات روستای سراوان رشت

مطالب مورد بررسی کنفرانس:
1.بررسی تاریخی روستا

2.بررسی سیاسی- جغرافیایی و طبیعی

3.بررسی اقتصادی

4. بررسی اجتماعی

علل پیدایش و نام گذاری روستای سراوان:
از روستاهای قدیمی استان است که در حوزه عملکرد سیاسی سراوان ولایت کهدوم گیلان قرار دارد براین اساس تاریخ زیست و سکونت در این روستا به پیدایش حکومت های محلی گیلان قبل از صفویه بر می گردد.

سراوان محل عبور کاروان ها و در مسیر تنها بریدگی ارتباطی گیلان با فلات مرکزی ایران قرار دارد بطوریکه پیدایش سکونت در این روستا با پیدایش راه ارتباطی رشت – قزوین مقارن است، وجود کاروانسرای لات (شاه عباس) در این روستا بیانگر این واقعیت است که سراوان در دوران، محل اتراق کاروانهایی بوده است که کالاها را از فلات مرکزی ایران به رشت و سپس اروپا صادر می کردند و منتقل می نمودند.

موقعیت سیاسی روستای سراوان:
براساس آخرین تقسیمات سیاسی انجام شده از سوی دفتر تقسیمات سیاسی وزارت کشور تقسیمات سیاسی موقعیت روستای سراوان در شهرستان رشت، بخش سنگر و در دهستان سراوان قرار دارد.

میانگین ماهیانه دما:

رطوبت نسبی هوا:
با توجه به میانگین سالانه رطوبت نسبی ، در مجموع اقلیم منطقه مورد نظر ، خیلی مرطوب معتدل می باشد. زمانی که گرمباد می وزد خشکی هوا افزایش می یابد و رطوبت نسبی تا زیر 60 درصد سقوط می کند که خطرناکترین موقعیت را برای جنگل ها به وجود می آورد و جنگل ها دچار حریق می گردند.

میزان بارندگی فصلی:
فصل بهار با میانگین 160/7 میلی متر و برابر 11/7 درصد ، تابستان با 266/1 میلی متر برابر 19/5درصد ، پاییز با569/5 میلی متر برابر با 41/5 درصد و زمستان با 372/9 میلی متر بارندگی معادل 27/3درصد از بارندگی از بارندگی سالیانه را به خود اختصاص می دهند

جریان وزش بادها:
در منطقه جهت باد غالب در تمامی ماه های سال ، جز در اردیبهشت و خرداد که شمال شرقی است ، غربی می باشد لذا جهت غالب باد و میانگین سالیانه غربی بوده و سرعت آن 2/6 متر در ثانیه است. در ماههای مختلف وضعیت بادهای غالب به شرح زیر می باشد.

پوشش گیاهی:

در محدوده مورد مطالعه به دلیل داشتن خاک مناسب و مرغوب ومیزان آب کافی شرایط مناسبی را برای رشد انواع گیاهان فراهم می نماید. بنابراین عمده ترین پوشش گیاهی منطقه به دو شکل مشاهده می شود که به قرار زیر است:
الف: پوشش درختی: درختان این محدوده عبارتند از: گیلاس، انار، فندق، انجیر، ازگیل و غیره که از میوه آنها برای مصرف خود و مقداری نیز برای فروش به شهر رشت عرضه می گردد.
ب: پوشش مرتعی: مارچنگ؛ پونه، هویج وحشی، شاه پسند وحشی، گزنه، یونجه یکساله، تمشک و غیره گیاهان تشکیل دهنده این مراتع هستند.
حیات جانوری: سرزمین زیبای شمال ایران و بخصوص بخشهای جنوبی سواحل دریای خزر زیستگاه مناسبی برای انواع حیوانات است ناحیه سراوان به سبب فاصله گرفتن از دریا گرچه تعداد کثیری از گونه های جانوری مرتبط با دریا از جمله پرندگان را در خود ندارد لیکن ارتفاعات نسبتا بلند آن زایشگاه مناسبی برای انواع جانوران وحشی می باشد. ناحیه جنگلی – مرتعی شمالی به سبب صعب العبور بودن و فقدان سکونتگاههای انسانی زیستگاه مناسبی برای انواع پستانداران محسوب می گردد که متاسفانه در سالهای اخیر به سبب شکار بی رویه از مقدار آنها به شدت کاسته شده است.

زمین شناسی:
روستای سراوان در بخش جلگه ای شهرستان رشت در بستر آبرفت های سفیدرود قرار دارد، با توجه به شرایط طبیعی استان گیلان سراوان در عمیق ترین بخش جلگه ای گیلان قرار دارد و در مدخل ورودی تنها بریدگی ارتباطی استان به فلات مرکزی ایران قرار دارد.
با توجه به شکل زمین مبنی بر وجود بستری هموار با شیب بین 0/5 الی 5 درصد به صورت پراکنده و آنهم در حاشیه سفیدرود و بخشی از جاده رشت- قزوین جهت شیب غالب روستای سراوان جنوبی- شمالی است و مهمترین منبع آبی این روستا را سفیدرود و گیل رود تشکیل می دهند که سفیدرود در ضلع شرقی و گیل رود در ضلع میانی روستا جریان دارد.
با توجه به ساختار زمین شناسی سراوان جز اراضی دوران چهارم است و تحت تاثیر گسل لاهیجان، منجیل، رستم آباد قرار دارد به همین علت از نقاط زلزله خیز می باشد.
با توجه به اینکه بخش عمده ای از روستای سراوان را اراضی باغی غیر مثمر و اراضی زراعی پوشانده و بافت آن کاملاً پراکنده خطی است بعلت وجود رودخانه سفیدرود و گیل رود پدیده سیل گیری بخصوص در حاشیه سفیدرود وجود دارد که بهره برداری غیر منطقی معادن شن و ماسه به این فرایند بیشتر دامن می زند.

آب:
حرکت آبهای سطحی در سطح بافت کالبدی روستا تابعی از شرایط و ویژگی های توپوگرافی ، جریان آبهای سطحی، شکل گیری شبکه معابر و شیب بندی آن و میزان بافت پر و خالی می باشد . با توجه به مجموعه عوامل روستای سراوان به لحاظ آبهای سطحی به بخشهای متعددی تقسیم می گردد:
1- بخشی از جریان های سطحی وارد رودخانه سفیدرود که در بخش شرقی روستا جریان دارد وارد می گردد.
2- بخشی از جریان های سطحی از مسیر جاده تهران با شیب به کانال آببر داخل روستا هدایت می شود.
3- بخش سوم از جریان های سطحی از یال اصلی روستای سراوان با جریان غربی وارد کانال آببر می شوند.
4- بخش چهارم از جریان های سطحی در جهت جنوبی – شمالی جریان می یابد.
در نهایت آبهای سطحی روستا تابعی از شیب زمین می باشد که به منابع آبی یا باغات و مزارع می ریزند.

ارتفاع از سطح دریا: بیش از 25 متر

عوارض طبیعی:
شیب غالب روستا در جهات مختلف:
جنوبی – شمالی و شرقی – غربی

عمده ترین عوارض طبیعی اثر گذار در داخل روستا:
توپوگرافی و شیب و برخورداری از دید و منظر طبیعی که کاملاً مشرف به پیرامون است.

عوارض طبیعی پیرامون و داخلی روستا:
ارتفاعات امام زاده هاشم وگذر رودخانه سفیدرود و گیل رود از شرق و ضلع میانی روستا

کوههای اطراف:
کوه های امامزاده هاشم

جدول معیشت روستای سراوان:
براساس اطلاعات محلی در شرایط وضع موجود روستای سراوان دارای 500 راس دام بزرگ و 300 راس دام کوچک می باشد و فعالیت های دیگری در بخش در زمینه پرورش کرم ابریشم ، زنبور عسل نیز رواج دارد.

اقتصاد در سراوان:
اقتصاد در استان گیلان بر پایه سه بخش عمده اقتصادی کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات استوار است که شهرستان رشت و روستای سراوان نیز بعنوان یکی از شهرستان های این استان نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. ولی یک تفاوت عمده که بین شهرستان رشت و کلیت استان گیلان وجود دارد توزیع شاغلان در بخش های مختلف اقتصادی می باشد بطوریکه سهم اشتغال در بخش صنعت و معدن و خدمات در شهرستان رشت از متوسط استان بالاتر می باشد در مقابل سهم بخش کشاورزی از سهم اشتغال از متوسط استان پایین تر است.

براساس برداشت های میدانی از روستای سراوان ، در شرایط وضع موجود تعداد 10 کارگاه که شامل یک واحد کارگاه چوبری، 6 واحد برنجکوبی و 3 واحد فرآورده های بتنی است در سطح روستا مشغول فعالیت هستند و معدن حاشیه رودخانه سفیدرود که به صورت مستقیم 100 نفر در آن مشغول فعالیت هستند و بیش از4 الی 5 برابر مشاغل غیررسمی بوجود آورده از مهمترین مراکز فعالیت های تولیدی روستا می باشند.

تعداد و بعد خانوار:
نتیجه گیری : چنانکه تغییرات و تحولات جمعیتی نشان می دهد در طول 5 دهه گذشته بعد خانوار در روستای مورد مطالعه جنبه کاهشی داشته است بطوریکه بعد خانوار از 5/5 نفر به 3/6 نفر رسیده است.
نتایج فوق بیانگر تمایل از خانواده گسترده به خانواده هسته ای یا ناشی از روندهای مهاجرتی و کاهش زاد و ولد می باشد.

ساختار سنی و جنسی جمعیت:
از کل جمعیت روستا در سال 1375 ، 49/97 درصد مرد و 50/03 درصد زن می باشد و نسبت جنسی معادل 9/99 نفر است.
از کل جمعیت در سال 1385 ، 49/5درصد مرد و 50/5 درصد زن و نسبت جنسی معادل 98 نفر است.
از کل جمعیت براساس شمارش خانه بهداشت 49/8 درصد مرد و 50/2 درصد زن و نسبت جنسی معادل 99/2 درصد است.
در مجموع نتایج حاصله نشان می دهد که این نسبت از میزان بدو تولد فاصله دارد. و بیانگر مهاجر فرستی روستا می باشد یا به عبارتی میزان جذب مهاجر کمتر از میزان خروجی آن می باشد.

مهاجر پذیری یا مهاجر فرستی و دلایل ان:
محاسبه میزان مهاجرت براساس داده های خانه بهداشت که خانوارهای خارج شده و داخل شده به روستا را نشان می دهد بیانگر این است که در سال جاری 8 نفر از روستا خارج و 14 نفر به روستا وارد شده اند براین اساس موازنه مهاجرتی مثبت است که بیانگر مهاجر پذیری روستا می باشد.
– در مجموع روستای سراوان روستایی مهاجر پذیر است از جمله دلایل این امر :
1- نزدیکی و همجواری با شهر رشت
2- وجود روستاها و خانوارهای پراکنده در حاشیه پیرامونی سراوان
3- توان خدماتی روستا
4- موقعیت استقرار و وجود اراضی وسیع جهت توسعه و گسترش
 

زادو ولد و مرگ و میر:
با مد نظر قرار دادن اطلاعات میزان مرگ و میر عمومی 1/17 در هزار و میزان موالید 4/2 در هزار می باشد . با توجه به تعداد زنان همسر دار واقع در گروه سنی 49-15 سال به تعداد 968 نفر میزان باوری نکاحی 25/8 در هزار می باشد.

با مد نظر قراردادن اطلاعات میزان نرخ رشد طبیعی روستا معادل 0/3 درصد می باشد.