مبانی توسعه معابر شهری



مبانی توسعه معابر شهری

حوزه معاونت فنی و شهرسازی

جناب آقای مهندس شم آبادی

تابستان 91

کلیات :

پیاده روی طبیعی ترین، قدیمی ترین و ضروری ترین شکل جابجایی انسان در محیط است و می تواند ایمن ترین آن نیز باشد. حرکت پیاده دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، حس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است. اما در چند دهه گذشته که اغلب شهرها در تسخیر وسایل نقلیه موتوری قرار گرفته اند، پیاده روی مورد کم توجهی و پیاده مورد اجحاف واقع شده است. به این ترتیب احساس می شود که ارائه راه حل ها و پیشنهاداتی در زمینه برنامه ریزی و طراحی شهری ضرورتی است که انکار آن می تواند پیامدهای غیر قابل بازگشتی را به همراه داشته باشد.

فصل اول
رفوژه های میانی (جزیره ترافیکی)
فصل دوم
پیاده روسازی

فصل اول
رفوژهای میانی (جزیره ترافیکی)

1- رفوژهای میانی

ضوابط و مقررات ارتفاع و عرض آیلند
ضوابط و مقررات دوربرگردان
ضوابط و مقررات عابر پیاده
ضوابط و مقررات تابلوهای تبلیغات شهری
ضوابط و مقررات حاشیه ایمنی
ضوابط و مقررات تابلوهای ترافیکی

ضوابط و مقررات ارتفاع و عرض آیلند
نوع و ابعاد جداول استفاده شده باید بر حسب سرعت وسیله نقلیه، تراکم عابر پیاده، شکل جزیره و عرض آن مشخص شود.
جزیره هایی که در خیابان های شهری بکار می روند معمولا توسط لبه هایی با ارتفاع 12 تا 20 سانتی متر محصور
می شوند.
پیشنهادی شهرداری سبزوار :
ارتفاع جزیره ترافیکی 25 سانتی متر

نمونه اجرا شده بلوار کشاورز
25 سانتی متر
35سانتی متر
30سانتی متر

ضوابط و مقررات مربوط به دوربرگردان
حداقل طول L و S برای منطق شهری که سرعت ترافیک کم بوده و حریم کوچک است ، 30متر می باشد.
S= 15m
L= 7m
پیشنهادی شهرداری سبزوار :
L = 7m S = 15m
حداقل عرض جزیره 1.5 متر

ضوابط و مقررات عابر پیاده در رفوژ میانی
احداث گذرگاه های برجسته به منظور مشخص کردن گذرگاه های عابرین پیاده و همچینین با هدف آرام سازی ترافیک انجام میشود برای خیابان های محلی دارای حجم ترافیک پائین مناسب می باشد در واقع گذر گاه برجسته مانند یک سرعتکاه عمل میکند ودر نتیجه شرایط ایمن تری برای عابرین پیاده اعما ل میشود

بلوار کشاورز
پیشنهادی شهرداری سبزوار :
عرض عابر پیاده در رفوژهای میانی 2 متر

ضوابط و مقررات تابلوهای تبلیغات شهری
بلوار خوشبین
ارتفاع نامناسب تابلو باعث سرگیری دوچرخه و پیاده می شود

ارتفاع نامناسب تابلو باعث سرگیری دوچرخه و پیاده می شود
مسیر سلامت
میدان شهید بهشتی

ضوابط و مقررات تابلوهای ترافیکی
تابلوهای انتظامی
تابلو گردش ممنوع
تابلو دورزدن ممنوع
تابلو تقاطع
تابلو پیش آگاهی چراغ راهنما
تابلو پیش آگاهی میدان
تابلوعابر پیاده
تابلو عبور اطفال
تابلو نعین سمت حرکت

تابلوهای انتظامی به سه دسته تقسیم می شود:
تابلو های تقدم عبور:
الف )تابلو رعایت تقدم عبور ، تابلو ایست
تابلو های ممنوعیت :
الف)تابلو گردش ممنوع ،تابلو ممنوع ؛تابلو محدودیت سرعت
3)تابلو های حکم کننده:
تعیین جهت حرکت،تعیین سمت حرکت ،گردش های اجباری ،تابلو گذرگاه عابر پیاده

تابلو پیش آگاهی چراغ راهنما:
در محل هایی که راننده انتظار مواجه شدن با چراغ راندارد .

تابلوعابر پیاده:
برای پیش آگاه کردن رانندگان از محل عبور عابر پیاده که با خط کشی ویا علائم مخصوص مشخص شده باشدازتابلوهای زیر به نحوه که سمت عبور عابر پیاده را نشان میدهد استفاده شود .

تابلو عبور اطفال : برای آگاه کردن رانندگان از محل عبور اطفال،مانندمحل خروج از مدرسه یا زمین بازی ،بایدازز تابلوهایی باشکل های زیر به نحوی که سمت عبور اطفال رانشان دهد استفاده گردد.

تابلو تعین سمت حرکت :
فلش روی این تابلو نشان دهنده سمت عبور وسایل نقلیه است برای تکمیل این علائم می توان درزیر این تابلو از صفحه ای به ابعاد 30*90 نصب کرد که روی آن خطوط مورب به رنگ سفید وقرمز وبازتاب نورترسیم شده ودارای شیب 45 هستند و در موقع نصب باید دقت شود که شیب این خطوط به سمتی باشد که وسایل نقلیه مجبورند از همان سمت مانع را رد کنند

ضوابط و مقررات حاشیه ایمنی
بلوار کشاورز

فصل دوم :
پیاده رو سازی

2- پیاده رو سازی :
به تمامی راههای ارتباطی کنار محوطه ساختمانها و راههای ارتباطی دسترسی که عبور ماشین آلات برروی آن مجاز نباشد پیاده رو گویند .

2- پیاده رو سازی
1-1 زیرسازی
1-2 روسازی
1- پیاده روسازی (عمرانی)
2- پیاده رو سازی
(شهرسازی و معماری)
2-1 پیاده رو سازی در معابر محلی
2-2 پیاده رو سازی در معابر شهری

1-1 زیرسازی :
1-1 زیرسازی با شفته آهکی
1-2 زیرسازی با مخلوط رودخانه ای
1-3 زیرسازی با بلوکاژ

1-2روسازی :
روسازی برای محافظت و پوشش پیاده روها در مقابل و فرسایش صورت می گیرد.
1- بتن درجا
2- آسفالت
3- تایلهای ویبره ای
4- تایلهای پرسی
5- بلوک فرشهای پرسی به شکل های مختلف
نکته : فرش کف باید حداقل دارای شیبی معادل 2% به سمت باغچه ها، خروجی ها و سیستم های جمع آوری آب باران باشد.

2- پیاده رو سازی (شهرسازی و معماری):
در کل یک پیاده رو باید دارای پهنای کافی باشد تا بتواند چهار حوزه فرضی را متمایز می نماید:

”حوزه لبه“ که معبر سواره را از پیاده رو تفکیک می نماید؛
”حوزه مبلمان“ که فضای لازم برای مبله کردن و محوطه آرایی را فراهم می کند؛
”حوزه عبور“ که حداقل پهنای 4 فوت (معادل 1.2 متر) را برای دسترسی تامین می کند؛
”حوزه جداره“ که فاصله بین حوزه عبور و جداره بنا / خط آسمان را مشخص می نماید.

1-2 پیاده رو سازی در معابر محلی :
حداقل پهنای پیشنهادی برای پیاده رو در معابر محلی، 4 فوت معادل 1.2 متر است.

کف سازی پیاده رو خیابان محقق
کف سازی پیاده رو ابن یمین

1-2 پیاده رو سازی در معابر شهری :
حداقل پهنای پیشنهادی راهنما برای پیاده رو در معابر شهری ،10 فوت معادل 3 متر است، برای حداکثر پهنای پیاده رو، استاندارد مشخصی وجود ندارد.

کف سازی پیاده رو خیابان عظیمیان

کف سازی نامناسب پیاده رو خیابان هویزه

راه بند / تیرک یا استاپر:
تیرک ها به عنوان موانع کاربردی برای خودروها و عابرین، و همچنین جدا نمودن و شخصیت دادن به فضاهای مختلف شهری به کار می روند.
ارتفاع تیرک ها بر حسب نیاز بین 60 تا 90 سانتیمتر متغیر می باشد.
استقرار موانعی مانند تیرک و راه بند ، فاصله 1.5 متری از یکدیگر توصیه می شود.
رنگ های زنده و روشن در بین دیگر رنگ ها ارجحیت داشته و استفاده از رنگ های خنثی به خصوص در زنجیر، برای عابرین بی توجه یا دارای ضعف بینایی بسیار خطرناک است.
تیرک جزئی از مجموعه کف سازی به حساب آمده که علاوه بر القای حس ایستایی، ایمنی، زیبایی و کابرد بایستی خصوصیات بصری کف سازی در هنگام طراحی و انتخاب آن مد نظر قرار گیرد.

انواع استاپر

جانمایی استاپر در محل تقاطع خیابان عظیمیان
هم راستا نبودن محل قرارگیری استاپرها
نداشتن کف سازی مجزا

جانمایی استاپر در محل تقاطع خیابان چمران
بعد از پخی تقاطع قرار داشتن
نداشتن کف سازی مجزا

جانمایی استاپر در محل تقاطع خیابان ابن یمین
بعد از پخی تقاطع قرار داشتن
نداشتن کف سازی مجزا