نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس
کتاب: ریاضی
پایـه: چهارم دبستان
فصل 7: آمار و احتمال
درس 1: نمودار خط شکسته
مباحث و عناوین این فصل: درس1: نمودار خط شکسته، درس2: احتمال
مقدمه فصل7
این فصل علاوه بر قسمت حل مسئله که به یادآوری راهبردهای حل مسئله ساده تر و حدس و آزمایش می پردازد شامل دو درس است. در درس اول نمودار خط شکسته آموزش داده می شود. در درس دوم نیز که موضوع احتمال را دنبال می کند، دانش آموزان یاد می گیرند که با عبارت های مختلف میزان شانس یا احتمال وقوع یک پیشامد را بیان کرده و برای عبارت خود دلیل بیاورند.
در تصویر عنوانی با توجه به موضوع درس (که معرفی نمودار خط شکسته برای نمایش تغییرات داده ها است) دو تصویر انتخاب شده است. در تصویر بالا نمودار مربوط به نوار قلب که به صورت خط شکسته هست آورده شده و در عکس اصلی نمایی از بازار بورس که در آن تغییرات قیمت ها و روند خرید و فروش سهام با نمودارهای خط شکسته نمایش داده می شود، به تصویر کشیده شده است. در ادامه نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس برای تدریس درس نمودار خط شکسته آورده شده است.
نکات آموزشی و روش تدریس
* پیشبرد ﺗﺪﺭﻳﺲ
* بدون هیچ مقدمه ای از دانش آموزان بخواهید فعالیت اول این درس را انجام دهند. در صورت لزوم توجه آن ها را به نمونه انجام شده برای کلاس چهارم جلب کنید. هدف این فعالیت خواندن جدول های چندقسمتی و رسم نمودار ستونی مربوط می شود. علاوه بر آن طبق معمول پاسخ دادن به سال ها به کمک نمودار نیز مدنظر قرار می گیرد. در کار در کلاس نیز ارتباط این جدول و نمودار رسم شده مدنظر هست.
* در فعالیت دوم این درس موضوع نمودار خط شکسته آموزش داده می شود. بازهم بدون مقدمه از دانش آموزان بخواهید فعالیت را انجام دهند. در صورت لزوم آن ها را راهنمایی کنید. پس از اینکه نمودار رسم شد و به سوال ها پاسخ داده شد، موضوع نمودار خط شکسته را برای آن ها جمع بندی کنید و به موارد کاربرد آن برای نمایش تغییرات داده ها اشاره کنید.
* سپس از دانش آموزان بخواهید سوال 2 فعالیت را انجام دهند. پس از جمع بندی به کار در کلاس که نمونه ی دیگری از نمودار خط شکسته است ارجاع دهید.
* پس از پایان درس دو قسمت زیرنویس 146 و 147 را انجام دهید و در صفحه ی 147 هم هدف آشنا کردن دانش آموزان با مفهوم انتقال است.
* توصیه های آموزشی
مهم ترین توصیه در این درس عدم تاکید زیاد بر رسم نمودار است. در عوض به دلایل انتخاب نمودار با توجه به موضوع آماری و استخراج نتایج جدید و تفسیر نمودار توجه کنید.
* بدفهمی های رایج دانش آموزان
یکی از اشکالات رایج دانش آموزان در این قسمت رسم همزمان نمودار ستونی و خط شکسته است. به عبارت دیگر ابتدا نمودار ستونی را رسم می کنند و سپس باید ستون ها را با خط شکسته به هم وصل کنند.
چگونگی تدریس(طرح درس)
الف: قبــل از تـــــــدریــس
سطح هدف
وجود تعامل بین معلم و دانش آموزان در فراگیری درس نمودار خط شکسته
فعالیت بر اساس اهداف معین واز پیش تعیین شده در فراگیری درس نمودار خط شکسته
طراحی منظم با توجه به موقعیت و امکانات درس نمودار خط شکسته
ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری در فراگیری درس نمودار خط شکسته
هدف کلی
دانش آموزان باید مفاهیم درس نمودار خط شکسته را در پایه چهارم به طور کامل فرا بگیرند.
اهداف مرحله ای
– تعدادجلساتی که در هفته به این تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم اختصاص داده شده است.
– تعداد دروس کتاب درسی با رعایت پیچیدگی مفاهیم کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم
– تعداد ماهی که به این درس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم تخصیص یافته است. بنا بر این بعد از در نظر گرفتن مسائل و مواردی که ذکر گردید، زمانبندی کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم را بررسی و تدوین می نماییم.
هدف های رفتاری آموزشی
اهداف (با رعایت توالی محتوای درسی)
انتظارات در پایان آموزش
حیطه و سطح در بلوم
عناصر برنامه درسی ملی
تعقـل، ایمـان، علـم، عمـل و اخـلاق
عنصر
عرصه ارتباط با
خود
خدا
خلق
خلقت
اندیشیدن در مورد توانایی های دیگران و چگونگی تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم
شناختی
تفکر
*
علاقه به استفاده از نتایج تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم
عاطفی
ایمان
*
آگاهی و اطلاع از کاربرد این درس در زندگی روزمره
شناختی
علم
*
تفکر در مورد دانستنی های تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم
شناختی
عمل
*
ایمان و باور داشتن به فراگیری تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم
عاطفی
اخلاق
*
فکر کردن در مورد توانایی های دیگران و مفاهیم درس و زندگی چه ارتباطی با هم دارند
شناختی
تفکر
*
علاقه به استفاده از عمل کاربرد درس و محاسبه های مربوط به محیط بیرون و طبیعت
روانی حرکتی
ایمان
*
درک و آگاهی از اندازه گیری آفریده های خداوند در طبیعت
شناختی
علم
*
استفاده از درس در طبیعت
روانی حرکتی
عمل
*
اندیشیدن در مورد اینکه در طبیعت چگونه می توان از این روش استفاده کرد و خدا نیز چگونه به کار برده است.
شناختی
اخلاق
*
ایمان داشتن به اینکه می توانم با تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم بهتر زندگی کنم
روانی حرکتی
ایمان
*
درک و آگاهی نسبت به شناخت این درس به عنوان نعمت الهی
شناختی
تفکر
*
رئوس مطالب
آشنایی کامل دانش آموزان با مفهوم درس و ایجاد تفکر و خلاقیت در فرایند یاددهی و یادگیری
رسانه های آموزشی
سی دی های آموزشی، تولید محتوای الکترونیکی، پاورپوینت آموزشی، قلم نوری، برد هوشمند
رفتار ورودی
با یاد و نام خدا و سلام و احوالپرسی، بررسی وضعیت روحی و روانی و حضور و غیاب و پرسش و پاسخ
ایجاد ارتباط چهارمیه
معلم بعد از احوالپرسی نظر دانش آموزان را راجع به کتاب ریاضی پایه چهارم و درس نمودار خط شکسته می پرسد و روش های علاقه مند نمودن دانش آموزان به این درس را به کار می گیرد.
زمان 8 دقیقه
گروه بندی، مدل کلاسی
معلم کلاس را آماده کرده و به صورت یو شکل در می آورد و دانش آموزان را به چند گروه تقسیم می کند که بهتر بتواند با دانش آموزان ارتباط برقرار کرده و درس نمودار خط شکسته را تدریس نماید.
ایجاد و تداوم انگیزه
بالا بردن قدرت استدلال دانش آموزان با استفاده از شیوه ی مناسب، علاقه مند کردن دانش آموزان به تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم و بیان موارد مختلف و توجه دادن آنها به اهداف درس
زمان: متناوب
ارزشیابی آغازین
معلم درباره موضوعاتی که در درس نمودار خط شکسته در کتاب ریاضی پایه چهارم وجود دارد به دانش آموزان تعدادی برگه که از قبل سوالاتی نوشته شده می دهد تا به سوالات پاسخ دهند و هم گروهی ها آنها را تصحیح کنند.
زمان: 5 دقیقه
روش های تدریس
پرسش و پاسخ، گروهی
ب: فعالیت های مرحله حین تدریس
آماده سازی
توجه ویژه به تفاوت های فردی در بین دانش آموزان، اهمیت نحوه ی رفتار معلم با دانش آموز
ایجاد جو دوستانه جهت جلوگیری از خستگی دانش آموزان، استفاده ی بهینه از حداقل امکانات
توجه به دانش آموزان ویژه و کم حرف، استفاده از تجربیات نو و به روز و در دسترس جهت تدریس
مشارکت کلیه ی دانش آموزان در امر تدریس، تقویت هوش بینایی، شنوایی و گویایی در دانش آموزان با طرح پرسش های گوناگون
زمان: 5 دقیقه
ارائه درس جدید
فعالیت های معلم- دانش آموز: این فعالیت ها به صورت تلفیقی مطرح می شود و تفکیک آن به معنای مجزا بودن فعالیت های معلم و دانش آموز است و منطقی به نظر نمی رسد و به همین خاطر از خط چین استفاده شده است.
فعالیت های معلم
فعالیت های دانش آموزان
معلم تدریس درس نمودار خط شکسته را آغاز می کند
دانش آموزان کاملا به درس گوش می دهند.
معلم در رابطه با درس نمودار خط شکسته اهداف را بیان می کند.
دانش آموزان با توجه به اهداف بیان شده مثال می زنند.
معلم تدریس درس نمودار خط شکسته را به کمک برد هوشمند و محتوا سازی تکمیل می کند.
دانش آموزان با اشتیاق مراحل تدریس را دنبال می کنند.
معلم در حین تدریس درس نمودار خط شکسته دانش آموزی را پای تابلو می آورد.
دانش آموز به دقت هنگام تدریس همکاری می کند.
معلم یک جمع بندی نهایی را درباره نمودار خط شکسته برای دانش آموزان بیان می کند.
دانش آموزان از تدریس حاضر راضی و خشنود می شوند و به دقت گوش می دهند.
مدت زمان:… دقیقه
فعالیت های خلاقانه
– پس از آموزش درس به صورت کلامی، از دانش آموزان خواسته می شود فعالیت ها را به صورت نمایش انجام دهند.
– بعد از بررسی فعالیت های انجام شده توسط دانش آموزان از آنها خواسته می شود سوالات کار در کلاس هم به صورت گروهی انجام دهند. و برای آن یک بازی بسازند.
ج: فعالیت های تکمیلی
ارزشیــابـــــی
الف: تکوینی (در جریان تدریس)
پس از نظارت بر کار دانش آموزان از گروه ها خواسته می شود که با مشورت هم گروهی های خود چگونگی انجام درس نمودار خط شکسته، توجه به فعالیت های انجام شده را با راهنمایی سرگروه انجام دهند.
ب: ارزشیابی تراکمی
با استفاده از کارت های آموزشی از دانش آموزان خواسته می شود که سوالات مربوط به درس نمودار خط شکسته را جواب دهند.
زمان: در طول تدریس 5 دقیقه زمان
جمع بندی
و ساخت دانش جدید
پس از نظارت بر کار دانش آموزان از گروه ها خواسته می شود که با مشورت هم گروهی های خود چگونگی انجام درس، توجه به فعالیت های انجام شده را با راهنمایی سرگروه انجام دهند.
زمان: 5 دقیقه
تعیین
تکالیف و اقدامات بعدی
از دانش آموزان خواسته می شود، تا برای جلسه ی بعد با توجه به تدریس کتاب ریاضی درس نمودار خط شکسته پایه چهارم نمونه واقعی در زندگی بیان کنند.
زمان: 3 دقیقه