واحد مشهد
موضوع:
بررسی تاثیر تورم بر قیمت سهام شرکتها در
ایران ازدیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
استاد محترم :
.
تهیه کنندگان :
.
چکیده پژوهش :
بورس اوراق بهادار یکی از اجزا و بخشهای اصلی بازار سرمایه است که نقش اصلی آن جذب و هدایت پس انداز ها و نقدینگی سرگردان و پراکنده در جامعه به سوی مسیرهای بهینه است ، که در جهت ایفای مطلوب این بخش وجود بازاری کارآمد و قوی بمنظور بهینه سازی گردش منابع مالی و هدایت آنها به مسیرهای بهینه ، احساس می شود ، زیرا اگر سرمایه گذاران با توجه به برداشت خود و یا در مسیر چگونگی میزان عرضه و تقاضا سهام در بورس ، اقدام به خرید و فروش سهام می کنند ، ممکن است به نتایج زیانباری دست یابند که منجر به بی اعتمادی آنها به سرمایه گذاری در بازار سرمایه و بالاخص در بورس اوراق بهادار شود .
در این تحقیق با عنایت به موارد فوق و با هدف کمک به پویایی و کارآمدی بازار سرمایه و پیامد آن کمک به سرمایه گذاران در جهت انجام سرمایه گذاری مطلوب و با اشراف به این موضوع که در مسیر نیل به یک سرمایه گذاری بهینه و منطقی ، برای هر سهامدار و یا سرمایه گذار یک نیاز بسیار مهم تعیین عوامل موثر بر قیمت سهام و امکان پیش بینی قیمت سهام شرکتها است ، به بررسی تاثیر تورم بر قیمت سهام شرکتها در ایران می پردازد .
یافته های تحقیق حاکی از وجود یک رابطه خطی مستقیم قویا معنی دار بین نرخ تورم و قیمت سهام می باشد و تا حد زیادی از تغییرات قیمت سهام را تبیین می نماید . لذا باید گفت که تورم دارای محتوی اطلاعاتی زیادی برای سهامداران می باشد و سرمایه گذاران باید به هنگام تصمیم گیری در ارتباط با خرید و فروش سهام آن مد نظر قرار دهند .
فهرست مندرجات :
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
1) مقدمه 1
2) تعریف و بیان موضوع تحقیق 3
3) اهمیت موضوع 4
4) اهداف پژوهش 4
5) فرضیه های موضوع تحقیق 5
6) تعریف لغاط و اصطلاحات خاص 5
فصل دوم : ادبیات موضوعی و سوابق تحقیق
بخش اول : ادبیات موضوعی
1 ) مقدمه 8
2 ) بورس اوراق بهادار 8
3 ) تاریخچه بورس اوراق بهادار (گذشته تا به امروز ) 9
4 )تورم 10
5 ) شاخص قیمت مصرف کننده 11
6 ) سابقه تهیه شاخص قیمت مصرف کننده 11
7 ) سهام 12
8 ) کارایی بازار سرمایه بر سهام 13
9 ) نحوه تعیین قیمت پایه سهام در بورس تهران 14
10) شاخص قیمت سهام 14
11) تاریخچه شاخص قیمت سهام 15
عنوان صفحه
بخش دوم : سوابق تحقیق
1) سوابق تحقیق در داخل کشور 17
2) سوابق تحقیق در خارج از کشور 17
فصل سوم : روش تحقیق
1) مقدمه 19
2) روش پژوهش 19
3) جامعه آماری 19
4) نمونه آماری 19
5) ابزار جمع آوری اطلاعات 20
6) روش جمع آوری اطلاعات 20
7) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 20
فهرست منابع :
پرسشنامه :
فهرست منابع :
1) احمد جوادیان- بورس اوراق بهادار- گذشته،حال،آینده
2) بانک مرکزی جمهوری اسلامی – شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران – بهمن 1378
3 ) تئوری اقتصاد کلان – محمود روزبهان
4) حسن گلریز – بورس اوراق بهادار – با توجه به بورس اوراق بهادار تهران
5) دکتر حسین عبده تبریزی – گیتی اعظم شاهرودی – ماهنامه انجمن خبره ایران
6) دکتر علی جهانخانی – فرهاد عبدا… زاده – نقدی بر چگونگی قیمت گذاری سهام در بورس اوراق بهادار تهران شماره1 – زمستان72
7) دکتر مهدی تقوی – تیمور محمدی – مجله برنامه و بودجه – سال چهارم – شماره40
8) محمد رضا شهرکی – پایان نامه- اثر تورم بر قیمت سهام -سال1380
9 ) مجله اقتصادی ایران – شماره46 – آذر 81
10) مجله اقتصادی بورس – مهر 1377
پرسشنامه :
1) به نظر شما دلیل تورم در کشور ما چیست ؟
الف) ناشی از تقاضای بیش از عرضه ب) ناشی از افزایش هزینه ها
ج) ناشی از تنگناهای اقتصادی د) تورم بخشی
2) تورم در کشور ما چگونه است ؟
الف) لجام گسیخته ب) بطور مستمر
ج) لجام گسیخته ومستمر د) بطور موقتی
3) آیا قیمت سهام در طول سال دستخوش تغییر می شود ؟
الف ) بسیار زیاد ب) زیاد
ج) کم د) خیلی کم
4) آیا بین قیمت سهام و تورم رابطه ای وجود دارد ؟
الف) بسیار زیاد ب) زیاد
ج) کم د) خیلی کم
5) آیا تورم بر قیمت سهام تاثیر دارد ؟
الف) بطور مستقیم ب) بطور غیر مستقیم
ج) تاثیر اندک د) بی تاثیر
6) آیا تورم فقط ارزش اسمی را تغییر می دهد یا ارزش بازار را ؟
الف) فقط بر ارزش اسمی ب) فقط بر ارزش بازار
ج) بر هر دو د) هیچکدام
7) آیا اگر تورم 10% افزایش یابد قیمت سهام هم به همان مقدار افزایش می یابد ؟
الف) به همان اندازه ب) بیشتر از 10%
ج) کمتر از 10% د) بی تاثیر
8) آیا با تغییر تورم قیمت سهام عادی و ممتاز به یک نسبت تغییر می کند ؟
الف) سهام عادی بیشتر ب) سهام ممتاز بیشتر
ج) به یک نسبت د) بی تاثیر
9) آیا در صنایع مختلف تاثیر تورم بر قیمت سهام یکی است ؟
الف) فرق می کند ب) یکی است
ج) محدودیت دارد د) بی تاثیر
10) تورم بیشتر بر چه بخشی از جامعه تاثیر می گذارد ؟
الف) اقتصادی ب) اجتماعی
ج) فرهنگی د) سیاسی
11) تاثیر تورم بر سهام کدام یک از شرکتهای زیر بیشتر است ؟
الف) شرکت سهامی عام ب) شرکت سهامی خاص
ج) شرکت خدماتی د) شرکت تعاونی
12) به نظر شما منحنی تورم در کشور ما چگونه است ؟
الف) صعودی ب) نزولی
ج) گاهی صعودی و گاهی نزولی د)خط راست
13) بالا رفتن قیمت سهام در کشور ما ناشی از چیست ؟
الف) افزایش خرید و فروش ب) تورم
ج)هر دو مورد د) عوامل دیگر
14) آیا سهام بر میزان خرید و فروش سهام تاثیر دارد ؟
الف) باعث افزایش خرید و فروش ب) باعث افزایش فروش
ج) باعث کاهش خرید و فروش د) بی تاثیر
15) آیا سرمایه شرکت برمیزان تاثیر تورم بر سهام تاثیر دارد ؟
الف) بسیار زیاد ب) زیاد
ج) کم د) خیلی کم
16) افزایش سرمایه شرکتها باعث ؟
الف) افزایش تاثیر تورم بر سهام ب) کاهش تاثیر تورم بر سهام
ج)اثری بر تاثیر تورم ندارد د) اافزایش تورم
17) در زمان بالا بودن نرخ تورم شرکتهایی که اساس تامین مالی آنها بر مبنای استقراض استوار است ؟
الف) دارای ارزش سرمایه بیشتری نسبت به شرکتهای بستانکار هستند
ب) دارای ارزش سرمایه کمتری نسبت به شرکتهای بستانکار هستند
ج) ارزش سرمایه با شرکتهای بستانکار مساوی است
18) میانگین بازده سهام در کوتاه مدت ؟
الف) رابطه ای منفی با تورم دارد ب) رابطه ای مثبت با تورم دارد
ج) رابطه ای معکوس با تورم دارد د) رابطه ای با تورم ندارد
19) اگر سهامداران فکر کنند سهام آنها یک مانع موثر در برابر تورم میباشد ؟
الف) در مقابل افزایش نرخ تورم عکس العمل نشان می دهند
ب) در مقابل کاهش نرخ تورم عکس العمل نشان می دهند
ج) در مقابل افزایش نرخ تورم عکس العمل نشان نمی دهند
د) در مقابل کاهش نرخ تورم عکس العمل نشان نمی دهند
20) آیا سهام مانعی در برابر تورم می باشد ؟
الف) مانعی موثر در برابر تورم میبا شد
ب) مانعی موثر در برابر تورم نمی باشد ج) مانعی موثرو مفید در برابر تورم می باشد
د) مانعی موثر و مفید در برابر تورم نمی باشد
21) آیا تورم باعث تجزیه سهام می شود ؟
الف ) بلی ب) خیر
22) تورم معمولا در جامعه ما چگونه است ؟
الف) بلند مدت ب) کوتاه مدت
23) نظر شما درباره موضوع این تحقیق چیست ؟
الف) بسیار عالی ب) خوب
ج) متوسط د) بد
24) به نظر شما نتیجه این تحقیق را با وجود 180 نمونه از بین 2500 دانشجو می توان به جامعه تعمیم داد ؟
الف)بلی ب) خیر
فصل اول :
مقدمه
مقدمه:
هیچ یک از بخشهای جامعه از اثرات تورم در امان نیستند به عبارتی اثرات تورم بر تمام بخشها اعم از اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و غیره نمایان میباشدکه البته اثرات تورم بیشتر در بخش اقتصادی جامعه نمو پیدا میکند.
اثرات تورم بر سهام شرکتها در دوره های مختلف ممکن است متفاوت باشدبه عبارتی در دوره های خاص در یک کشور نرخ تورم افسار گسیخته و بالاست. دوره خاص غالبا به دوره ای اطلاق میشود که وضعیت کشوری که در این دوره بسر میبرد طبیعی نمیباشد مثلا دوران جنگ یا دورانی که در آن حوادث طبیعی اتفاق می افتد در چنین شرایطی جامعه ای نیز که عرصه این حوادث میباشد از وضعیت عادی خارج و با مشکلات عدیده ای از لحاظ اقتصادی روبرو خواهد شد.
یکی دیگر از دوره های خاص دوران انقلاب و دوران پس از انقلاب میباشد که در این دوران به دلیل ایجاد دگرگونی در بخشهای سیاسی و مذهبی و اقتصادی یک جامعه آن جامعه از شرایط عادی خارج می شود . تورم غالبا در دوران جنگ و حوادث طبیعی ، انقلابها ، تحولات اقتصادی و غیره نمود پیدا میکند مثلا در ایران تورم و به دفع آن کاهش ارزش پول موید موضوع فوق می باشد . ( ویلیام شارپ ، سرمایه گذاری صفحه 245-242 )
طرح بورس تهران را اولین بار بانک ملی در سال 1315 داده بود ولی با شروع جنگ جهانی دوم و تحولات سیاسی ایران قانون تشکیل بورس در سال 1345 تصویب و یک سال بعد تاسیس گردید . انقلاب 1357 و تغییر و تحولات ناشی از آن و وقوع جنگ موجب تعطیلی بورس تهران شد اما با خاتمه جنگ در سال 1367 و بر اساس برنامه پنج ساله اول توسعه مجددا بورس تهران فعالیت خود را آغاز کرد.
با نگاهی به عملکرد بورس تهران میتوان گفت که این بورس بر خلاف قدمت زیاد آن رشد و تحولی کند و کم را تجربه کرده است ولی تعداد سهام معامله شده بورس در سال 71 با8/25 درصد کاهش نسبت به سال قبل به 4/756/49 هزار سهم رسید.در سال76 شاخص تعداد سهام با کاهش مواجه شد و در سال 77و78 با رشد قابل توجهی روبرو شد طی دوره 10 ساله ارزش سهام معامله شده با روندی افزایشی همراه بود. (مجله اقتصادی ایران شماره46 آذر 81 )
همانطور که در توضیح داده شد تورم بر بخشهای مختلف یک جامعه اثر میگذارد که بخش اقتصادی یک جامعه بیشترین اثر پذیری از تورم را دارا میباشد .
بخش اقتصادی به دو بخش خرد و کلان تقسیم می شود که دو بخش به نوبه خود تحت تاثیر تورم است . بازار بورس اوراق بهادار نیز یکی از بخشهایی می باشد که می توان هم در تقسیم بندی بخش خرد و هم در بخش کلان اقتصادی آن را جای داد . بنابراین این بخش نیز از اثرات تورم در امان نمانده و نخواهد ماند .
حال همانطور که در بالا درباره تاریخچه بورس اوراق بهادار توضیح داده شد می بینیم که همواره قیمتهای سهام در بورس اوراق بهادار نوسان داشته و تحت تاثیر عواملی همچون جنگ انقلاب و غیره قرار گرفته و البته آثار تورم که ثمره و نتیجه جنگ و دیگر عوامل غیر طبیعی میباشد و چهره آن مشهود است . در حال حاضر وضعیت جهانی آبستن حوادثی است که میتواند اثرات مستقیم و غیر مستقیمی بر اقتصاد ایران بگذارد . مثلا جنگ آمریکا با عراق و به تبع آن تعغییرات قیمت نفت در شرایطی که بودجه هم با اتکا به درآمدهای نفتی است پیش بینی وضعیت آینده ایران را دشوار میکند با این وجود افزایش قیمتهای نفت و به تبع آن افزایش درآمدهای ارزی به دولت ایران کمک خواهد کرد تا از رکود جلوگیری نماید و باعث کاهش تورم در کشور شود که این خود باعث ثابت ماندن قیمت سهام شرکتها میشود .
حسابداران می گویند دو واقعیت گریز ناپذیر در زندگی وجود دارد مرگ و مالیات ! اما احتمالا باید مورد سومی نیز به آن افزوده شود و آن چیزی جز تورم نیست . بدان معنی که ارزش هر پولی در جهان دچار روند نزول همیشگی است . ( پایان نامه-اثر تورم بر قیمت سهام-محمد رضا شهرکی-سال1380)
تعریف و بیان مساله :
منظور از تورم افزایش مداوم سطح عمومی قیمتها در طی یک دوره زمانی به نسبت طولانی و منظور از قیمت سهام همان ارزش مورد معامله سهام در بازار بورس اوراق بهادار میباشد.
بورس اوراق بهادار عمده ترین طریق تجهیز و تخصیص سرمایه است که آنجا از طریق عرضه سهام شرکتهای مختلف فرصت سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران ایجاد میگردد.
از طرفی در جامعه خریداران اوراق بهادار از هر طبقه و گروهی که باشند با مشکلات اساسی در تصمیم گیری و سرمایه گذاری بویژه در انتخاب سهام شرکتها و ترجیح یکی بر دیگری روبرو هستند لذا هر گونه اطلاعاتی که با استفاده از آن بتوان میزان بازده شرکتها را پیش بینی نمود مورد توجه سهامداران قرار می گیرد .
از آنجا که بازده سهام شامل افزایش ارزش بازار هر سهم در طی یک دوره یکساله و وجوه نقد حاصله از سود تقسیمی هر سهم می باشد لذا آگاهی از عوامل موثر بر قیمت سهام و پیش بینی آنها سهامداران را در جهت پیش بینی بازده سهام و اتخاذ استراتژی لازم یاری خواهد رساند .(بودجه ریزی در ایران -علیرضا فرزیب)
به نظر می رسد که تورم بر قیمت سهام شرکتها تاثیر گذار است این تحقیق با عنوان بررسی تاثیر تورم بر قیمت سهام شرکتها در ایران از نظر دانشجویان حسابداری دانشگاه آزاد ـ واحد مشهد تدوین گردیده که به دنبال این موضوع هستیم تا با شناسایی رابطه بین تورم و قیمت سهام آن را به عنوان ابزاری جهت پیش بینی و مقایسه قیمت سهام شرکتهای مختلف به سهامداران معرفی می نماید .
اهمیت موضوع پژوهش :
یک رابطه خطی مستقیم قوی معنی دار بین نرخ تورم و قیمت سهام می باشد به عبارت دیگر میتوان گفت که تورم دارای تاثیر قابل توجهی بر قیمت سهام می باشد و تا حد زیادی از تغییرات قیمت سهام را تبیین می کند لذا باید گفت که تورم دارای محتوی اطلاعاتی زیادی برای سهامداران می باشد و سرمایه گذاران باید به هنگام تصمیم گیری در ارتباط با خرید و فروش سهام آن را مد نظر قرار دهند .
به طور کلی هر گروه از استفاده کنندگان اطلاعات و صورتهای مالی خاصی را مد نظر قرار می دهند اصولا سهامداران خواستار اطلاعاتی هستند که آنها را در ارزیابی چشم انداز فعالیتهای شرکت و همچنین عملکرد مدیران رهنمود سازند . بورس اوراق بهادار تهران نیز به عنوان تنها بازار فعال سرمایه در ایران از چگونگی روند تعیین قیمتها متاثر می شود چون نوع تاثیر اطلاعات و قیمتهای بازار سهام معیار طبقه بندی کارایی بازار سرمایه از جنبه اطلاعاتی است
نوسان قیمت سهام در تمامی بورسهای اوراق بهادار امری است نه تنها عادی بلکه روزمره زیرا قیمت سهام و سایر گونه های اوراق بهادار نمایانگر عوامل تاثیر گذارنده اعم از درونی و بیرونی است بنابراین هرگاه دگرگونی خاصی در عوامل تاثیر گذارنده بوجود آید بازتاب آن ناخود آگاه بر روی قیمت سهام مشاهده می شود .
بنابر آنچه که در بالا گفته شد چون بین نرخ تورم و قیمت سهام در ایران و دیگر کشورها رابطه عمیق و وسیعی وجود دارد در نتیجه این موضوع در کشورها از اهمیت بالا و خاصی بر خوردار است .
اهداف پژوهش :
یکی از اهداف این پژوهش بررسی ارتباط بین نرخ تورم و قیمت سهام می باشد و این امر نشاندهنده ارزش اطلاعاتی زیاد نرخ تورم برای سرمایه گذاران در سهام است لذا پیشنهاد می شود که سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل در هنگام خرید یا فروش سهام شرکتهای مختلف جهت اتخاذ استراتژی بهتر و امکان تصمیم گیری مطلوب تر ،اطلاعات تورمی را با عنایت به یافته های تحقیق حاضر مد نظر قرار دهند .
اهداف این پژوهش کمک به پویایی و کارآمدی بازار سرمایه و پیامد آن کمک به سرمایه گذاران در جهت انجام سرمایه گذاری مطلوب و با اشراف به این موضوع که در مسیر نیل به یک سرمایه گذاری بهینه و منطقی برای هر سهامدار و یا سرمایه گذار یک نیاز بسیار مهم تعیین عوامل موثر بر قیمت سهام و امکان پیش بینی قیمت سهام شرکتهاست ،چون اگر سرمایه گذاران با توجه به برداشت خود و یا مسیر چگونگی میزان عرضه و تقاضا سهام در بورس و بدون توجه به اطلاعات موجود قابل دسترس و موثر در تصمیم گیری اقدام به خرید یا فروش سهام کنند ممکن است نتایج ریانباری به دست آید که منجر به بی اعتمادی سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در بازار سرمایه بالاخص در سهام شرکتها شود.
فرضیه های موضوع تحقیق :
1) بین نرخ تورم و قیمت کل سهام ، رابطه وجود دارد .
2) بین نرخ تورم و قیمت کل بصورت بخشی (صنایع مختلف) رابطه وجود دارد .
3) تاثیر نرخ تورم بر کل سهام در شرکتهای مختلف متفاوت است .
4) تاثیر نرخ تورم بر قیمت کل سهام در شرکتها با سرمایه متفاوت ،متفاوت است .
تعریف لغاط و اصطلاحات خاص :
سهم : سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت دارد .
تورم : افزایش مداوم سطح عمومی قیمتها در طی یک دوره زمانی به نسبت طولانی
تورم مورد انتظار: تورمی که از قبل پیش بینی شده باشد .
تورم غیر قابل انتظار : تورمی که از قبل نتوان آن را پیش بینی کرد .
قیمت سهام : ارزش مورد معامله سهام در بازار بورس اوراق بهادار
شرکتهای سهامی : شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است .
شرکت با سرمایه اندک : شرکتی است که سرمایه آن کمتر از 10000000 ریال باشد .
شرکت با سرمایه زیاد : شرکتی است که سرمایه آن بیشتر از 10000000 ریال باشد
دانشجویان حسابداری : منظور دانشجویان حسابداری مقطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد می باشد .
CPI : شاخص قیمت مصرف کننده که تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی مورد استفاده خانوارها را اندازه گیری می نمایند .
جامعه : مجموعه ای از افراد ، اشیا ، رویدادها و… که حداقل دارای یک صفت مشترک باشند .
جامعه آماری :به مجموعه ای از افراد یا مواردی گفته می شود که نتایج پژوهش به آنها تعمیم داده می شود .
نمونه : بخشی از جامعه است که بطور تصادفی انتخاب شده و معرف جامعه محسوب می شود .
نمونه آماری : شامل افراد یا مواردی است که اطلاعات مورد نیاز پژوهش به کمک آنها جمع آوری می شود .
متغیر : صفت قابل ملاحظه ای است که اندازه آن از موردی به مورد دیگر فرق می کند .
فصل دوم :
پیشینه پژوهش
بخش اول : ادبیات موضوعی
مقدمه :
نوسان قیمت سهام در تمامی بورسهای اوراق بهادار امری است نه تنها عادی بلکه روزمره زیرا قیمت سهام و سایر گونه های اوراق بهادار نمایانگر عوامل تاثیر گذارنده اعم از بیرونی و درونی است ،بنابراین هرگاه دگرگونی خاصی در عوامل تاثیر گذارنده بوجود آید بازتاب آن ناخودآگاه بر روی قیمت سهام مشاهده می شود .
یکی از عوامل خارج از کنترل مدیریت ، تورم می باشد که به نظر می رسد بر قیمت سهام تاثیر گذار باشد که در این زمینه ، گروهی اعتقاد بر رابطه مثبت بین قیمت سهام و تورم و گروهی دیگر معتقد به رابطه منفی بین قیمت سهام و تورم می باشد .
بازده منافع ناشی از سرمایه گذاری در سهام شرکتها می تواند به شکل جریان نقدی سالانه سود ، سهام جایزه یا اعطای حق تقدم خرید سهام باشد که به طور مستقیم تحت تاثیر تصمیمات شرکت و بالاخص مدیریت است که این تصمیمات ممکن است بعضی عوامل خارجی که از کنترل مدیریت خارج است مثل تورم تاثیر گذار باشد . (تئوریهایی در مورد رابطه بین بازده سهام و تورم-گسگ و دول-ژورنال مالیه-مارس 1983 )
محدودیتهای موجود در کار :
یکی از جنبه های مهم هر مطالعه و تحقیق بخصوص مطالعات حسابداری وجوه داده ها و اطلاعات مورد نیاز و سرعت سهولت دسترسی به آن می باشد و بی شک هر تحقیقی بدون این مهم مشکلات مضاعف روبرو خواهد بود . در جریان این تحقیق به واسطه مشکل مشترک همه کشور های در حال توسعه از جمله کشور ما در زمینه اطلاعات،عدم وجود پایگاههای اطلاعاتی جامع و سایر تنگناهای ساختاری در دسترسی و استخراج اطلاعات به میزان قابل توجهی با دشواری روبرو است .
بورس اوراق بهادار :
به طور کلی بورس در فعالیتهای بازرگانی و داد و ستد به یک بازار رسمی و دائمی گفته می شود که در یک محل تشکیل شده و در آن خرید و فروش اوراق بهادار توسط افرادی بنام کارشناس تحت نظارت مقررات خاصی انجام می گیرد . ( احمد جوادیان-بورس اوراق بهادار-گذشته ، حال و آینده صفحه 10 )
تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران( از گذشته تا به امروز )
ریشه های ایجاد بورسهای بزرگ امروز جهان را باید در بازارهای مکاره قرون وسطی جستجو کرد . در واقع زیارتگاههای خصوصی که که در آن مراسم مذهبی صورت می گرفت و به تدریج و به طور ضمنی محل داد و ستد امتعه مختلف نیز شده بود . زوار اماکن متبرکه در عین حال که قصد قربت داشتند کالاهایی نظیر ادویه و جواهر نیز خرید و فروش می کردند . این اماکن تدریجا با افزایش جمعیت و رونق کسب و کار به مراکز تجاری دائمی تبدیل شدند .
در قرن 15 و حوالی 1450 میلادی بازرگانان و کسبه بلژیکی در شهر بوژ مرکز فنلاند در شمال غربی بلژیک در میدانی در مقابل خانه بزرگ زادهای به نام من در بورژه جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند ، میادین محل تجمع بازرگانان به تدریج به بورس مشهور شد . ( حسن گلریز -بورس اوراق بهادار -با توجه خاص به بورس اوراق بهادار تهران صفحه 20-19 )
بورس اوراق بهادار تهران در بهمن 1346 کار خود را رسما آغاز کرد که اولین کار این بورس در پانزدهم بهمن ماه همان سال عرضه سهام بانک توسعه صنعتی ایران که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان بود . در پی آن ، سهام شرکت نفت پارس اوراق قرضه دولتی ، اسناد خزانه ، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس اوراق قرضه تهران راه یافتند . اعطای معافیتهای مالیاتی به شرکتها و موسسات پذیرفته شده در بورس ، در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها نقش مهمی داشته است .
طی 11 سال بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران ، تعداد شرکتها ، بانکها و شرکتهای بیمه پذیرفته شده ،از 6 بنگاه اقتصادی با 6/2 میلیارد سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به بیش از 150 میلیارد ریال سرمایه در سال 1357 افزایش یافت .
هر چند بورس اوراق بهادار تهران در این دوره از رونق چشمگیری برخوردار نبوده ، رشد شتابان محصول ناخالص داخلی ، ارزش افزوده بخش صنعت ، حضور اوراق قرضه دولتی و اصطلاحات ارضی ، افزایش حجم معاملات بورس را در پی داشته است . تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت ماه 1354 که به موجب آن موسسه های دولتی و خصوصی مکلف شدند که به ترتیب 49 و 69 درصد سهام خود را به مردم عرضه کنند ، در گسترش عرضه سهام واحدهای اقتصادی در بورس اوراق بهادار موثر بود .
در سالهای پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنجساله توسعه اقتصادی دگرگونیهای چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار را نیز در بر گرفت درسال 1362 داد وستد اوراق قرضه به دلیل داشتن بهره مشخص ، ربوی تشخیص داده شد بدین ترتیب طی این سالها بورس اوراق بهادار تهران دوره فترتی را آغاز کرد که تا پایان سال 1367 همچنان ادامه یافت . از سال 1368 در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی . فعالیتهای بورس اوراق تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی مورد توجه قرار گرفت . در واقع سیاستگذاران اقتصادی در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار با انتقال پاره ای از وظایف تصدیهای دولتی به بخش خصوصی ، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری ، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد .
گزارش سیاستگذاریهای کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس افزایش چشمگیر شمار شرکتهای پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در پی داشت .در طی سالهای 1367 تا 1376 تعداد بنگاههای اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 56 به 263 شرکت افزایش یافت و میانگین ارزش معاملات حدود 180 درصد افزایش یافت .
روند فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1369 تا 1375 به ویژه نوسانهای شدید و یکسویه قیمتها در سال 1370 و 1373 و 1374 افت و خیزهای دوره ای چشمگیری در پی داشت که برآیند آنها انتظارات نامتعارف سرمایه گذاران و بی اطمینانی نسبی حاکم بر این بازار بوده است.به طور کلی عملکرد بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد که بازار متشکل سرمایه در عمل جایگاه واقعی و شایسته خود را در اقتصاد ملی به دست نیاورده است . (مجله اقتصادی بورس -مهر 1377 -صفحه 13-12 )
تورم :
تورم عبارتست از افزایش مداوم در سطح عمومی قیمتها در طی یک دوره زمانی به نسبت طولانی با توجه به این تعریف افزایش چند کالا و یا خدمت ، تورم محسوب نمی شود و حتی افزایش سطح عمومی قیمتها در یک مقطع نیز تورم بحساب نمی آید بلکه لازمه ایجاد تورم ، افزایش سطح قیمت تمام یا اکثر کالاها در یک دوره زمانی بالنسبه طولانی است .
باید توجه داشت که در هر نظام اقتصادی ممکن است قیمت یک یا چند کالا در حال افزایش یا کاهش باشد . قیمت بعضی از کالاها ممکن است تحت تاثیر افزایش تقاضا یا هزینه تولید افزایش یابد .بهبود تکنولوژی و یا افزایش کارایی یا کاهش هزینه تولید هم ممکن است بهای برخی از کالاها را افزایش دهد. دولتها خود نیز ممکن است با اجرای سیاستهایی از قبیل پرداخت مالیات غیر مستقیم و یا پرداخت سوبسید قیمت بعضی از کالاها را افزایش دهند یا موجب کاهش آنها شوند . حتی عوامل فصلی و عوامل طبیعی هم بر سطح عمومی قیمتها تاثیر دارند .
از آنجا که پیگیری و بورس قیمت هزاران نوع کالا و خدمات عملا مقدور نیست به منظور سنجش تورم سطح عمومی قیمتها از شاخصهای مختلف قیمت استفاده می شود .
شاخصهای عمده ای که برای بررسی رشد سطح قیمتها بکار میروند شاخص عمده فروشی و خرده فروشی و شاخص هزینه زندگی است .(تئوری اقتصاد کلان-محمود روزبهان-ص221 )
شاخص قیمت مصرف کننده (خرده فروشی) :
این شاخص را با CPI نشان می دهند ، تغییرات قیمت کالا و خدمات مصرفی مورد استفاده خانوارها را اندازه گیری می نماید . شاخص مزبور به عنوان وسیله اندازه گیری سطح عمومی قیمتهای خرده فروشی ، یکی از بهترین ضوابط سنجش قدرت خرید داخلی پول کشور به شمار می رود و به همین دلیل این روش را به عنوان نرخ تورم در نظر می گیرند .در ایران این شاخص را شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی می نامند که طبق تعریف بانک مرکزی ایران این شاخص معیار نسبی تغییرات قیمت تعداد ثابت و معینی از کالاها و خدمات است که توسط خانوارهای شهری به مصرف می رسد .
از آنجا که کالاهای مورد استفاده خانوارها بسیار زیاد است لذا در محاسبه شاخص سبد مشخصی از کالاها در نظر گرفته می شود . به علاوه چون با توجه به وسعت کشور و کثرت تعداد شهرها و خانوارهای ساکن در آنها ، امکان دسترسی به کلیه خانوارها در تمام مناطق شهری وجود ندارد ، لذا نمونه هایی از خانوارهای کل کشور انتخاب می شوند . (ولی ا…کرمی قهی – اصول و مبانی اقتصاد کلان – جلد اول – ص 93-92)
سابقه تهیه شاخص قیمت مصرف کننده :
تاریخ نشان می دهد که نخستین بار شاخص قیمت در انگلستان تهیه شده است شاخص روزانه (اکونومیست) لندن که از سال 1859 میلادی به بعد مرتبا منتشر شده است ، سرآغاز حیات شاخص ها بحساب می آید . کشور آمریکا در سال 1891 شاخص های خرده فروشی را پایه گذاری کرد . تا قبل از جنگ جهانی دوم شاخصهای قیمت چندان مورد توجه نبودند ولی در زمان جنگ و بخصوص از زمانی که مبنای افزایش حقوق کارگران انگلیسی بر پایه شاخص هزینه زندگی توسط شورای بازرگانی انگلستان استوار گردید ، اهمیت شاخص های قیمت آشکار شد و توجه اکثر دول را به خود معطوف نمود . شاخص های بهای کالاها و خدمات در ایران اولین بار در سال 1315 توسط بانک ملی ایران تهیه گردید . این شاخص تا سال 1338 بدون تجدید نظر محاسبه و منتشر گردید .
درسال 1338 اداره آمار و بررسیهای اقتصادی و مالی بانک ملی ایران شاخص هزینه زندگی را مورد تجدید نظر کلی قرار داد .
با تاسیس بانک مرکزی ایران در سال 1339 مسئولیت شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی بعهده اداره آمار و بررسیهای اقتصادی این بانک محصول شد . (بانک مرکزی جمهوری اسلامی – شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران -بهمن 1378 )
سهام :
ورقه سهم ، سند قابل معامله ای است که مبین میزان مشارکت ، تعهدات و منافع صاحب آن در یک شرکت سهامی است . متداولترین نوع سهام ، سهام عادی یا سهام معمولی است که دارندگان سهام به مبلغ مساوی از حقوق و امتیازات واحدی برخوردارند. ( حسن گلریز – بورس اوراق بهادار – با توجه خاص به بورس اوراق بهادار تهران- ص 42 )
سهام نشان دهنده حقوق مالکیت در یک واحد اقتصادی است . دو گونه سهام وجود دارد :
1) سهام عادی
2) سهام ممتاز
سهام ممتاز ، ویژگیهای سهام و اوراق بهادار را توامان با هم دارند ، از سویی سهام ممتاز مانند سهام عادی دارای عمر نامحدود است و روی آن ، سود سهام پرداخت می شود . از سویی دیگر سود سهام ممتاز مانند اوراق قرضه ثابت و مشخص است از این رو ، جریان درآمدی که ایجاد می کند بسیار شبیه اوراق قرضه است . سهام عادی نشانکر مالکیت بر شرکت یا حقوق صاحبان سهام است .
یکی از نخستین ویژگیهای سهام عادی آن است که ارزش اسمی این سهام عامل اقتصادی چندان مهمی نیست . ارزش اسمی که معمولا انتخاب می شود 1000 ریال است ارزش دفتری یک شرکت ، ارزش حسابداری اوراق سهام به نحوی است که در دفاتر و ترازنامه نشان داده شده است . ارزش بازار سهام ، متغیری است که مورد توجه سرمایه گذاران است . مجموع ارزش بازار برای یک شرکت که با ضرب کردن قیمت بازار هر سهام در تعداد سهام موجود بدست می آید نشاندهنده ارزشی است که در بازار برای شرکت تعیین شده است .
نهادهای عمده فعال در بازار سرمایه که اغلب به عنوان واسطه بین عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان اوراق مالی عمل و به تسهیل و تسریع جریان وجوه بین این دو گروه کمک می کنند ،شامل بانکهای سرمایه گذاری ، کارگزاران ، شرکتهای سرمایه گذاری ، شرکتهای بیمه و صندوقهای بازنشستگی است . بازارهای سرمایه عموعا به دو بخش بازارهای دست اول و بازارهای دست دوم تقسیم می شوند . اوراق بهادار تازه منتشر شده در بازارهای دست اول مبادله می شوند بنابراین شرکتی که برای اولین بار اقدام به انتشار سهام کند با بازار دست اول روبرو است اما بازارهای دست دوم در زمینه مبادله اوراق بهادار موجود فعالیت می کنند . ( مجله اقتصادی بورس -مهر 1377 -ص 10 )
کارایی بازار سرمایه بر سهام :
سرمایه گذاران بر مبنای جریان نقدی مورد انتظاری که از سهام دریافت می کنند و خطر همراه با آن ، قیمت سهام را تعیین می کند . سرمایه گذار منطقی باید از تمامی اطلاعات موجود استفاده کند . اطلاعات صرف نظر شکل آن عامل کلیدی برای تعیین قیمت سهام و بنابراین مسئله اصلی در مفهوم بازار کارا است .
یک بازار کارا بازاری است که در آن قیمت تمامی اوراق بهادار به سرعت و به طور کامل اطلاعات موجود در مورد آن را بازتاب می دهد .
قیمت جاری یک سهم نشانگر اطلاعات زیر است :
1) تمامی اطلاعات موجود ، شامل اطلاعات گذشته و اطلاعات جاری که اعلام شده اما در آینده اجرا می شود .
2) اطلاعاتی که می توان به نحوی منطقی استنتاج کرد.
شرایط دستیابی به بازار سرمایه کارا به قرار زیر است :
1)شمار زیادی سرمایه گذار منطقی به حداکثر رساننده سود وجود دارند که با تحلیل ، ارزشیابی و مبادله سهام ، فعالانه در بازار مشارکت دارند این سرمایه گذاران قیمت پذیرند .
یعنی یک سرمایه گذار نمی تواند بر قیمت اوراق بهادار تاثیر بگذارد .
2) اطلاعات بهایی ندارد و تقریبا به طور همزمان در اختیار تمامی افراد فعال در بازار قرار می گیرد .
3) اطلاعات به گونه ای تصادفی تولید می شوند به نحوی که اعلام اطلاعات مختلف ، مستقل از یکدیگر است .
4) سرمایه گذاران به سرعت و به تمامی نسبت به اطلاعات تازه واکنش نشان می دهند از این رو قیمت به همین اساس تعدیل می شود .
اگر این شرایط به طور کلی تامین شود بازاری نتیجه می شود که در آن سرمایه گذاران به سرعت قیمت سهام را تعدیل می کنند تا نشانگر اطلاعاتی باشد که وارد بازار شده است .قیمتها به طور کامل بازتاب دهنده تمامی اطلاعات موجود است . علاوه بر این تغییرات قیمت ، مستقل از یکدیگر و به گونه ای تصادفی است . تغییرات امروز مستقل از دیروز است ، زیرا که مبتنی بر واکنش سرمایه گذاران به اطلاعات مستقل و جدیدی است که امروز وارد بازار شده است . ( مجله اقتصادی بورس – مهر 1377 – ص 11 )
نحوه تعیین قیمت پایه سهام در بورس تهران :
در بورس تهران کمیته قیمت گذاری ، مسئولیت تعیین قیمت پایه برای سهامی که در بورس پذیرفته می شوند را بر عهده دارد . فرمول مورد استفاده برای تعیین قیمت پایه به شرح زیر است
E PS = ارزش هر سهم
K
در این فرمول EPS پیش بینی درآمد هر سهم در سال بعد و K نرخ تنزیل و یا نرخ بازده موردتوقع سهامداران است . ایراد وارده بر تعیین قیمت پایه سهام ، عدم توجه به ویژگی شرکتها و عدم استفاده از تجزیه و تحلیل اساسی در تعیین قدرت کسب سود شرکت و ریسک سرمایه گذاری در سهام است .
با توجه به متفاوت بودن شرکتها از نظر ساختاری ، مدیریت ،مزایای رقابتی ، وابستگی آنها به ارز ، درجه ریسک و خطر سرمایه گذاری آنها نیز متفاوت خواهد بود لذا نرخ بازده مورد توقع کار سهامداران این شرکتها متفاوت خواهد بود . متاسفانه مشاهده گردیده به جای آنکه K تابعی از فاکتورهای اساسی باشد ، بیشتر تابعی از قدرت چانه زنی نهاد یا سازمان فروشنده سهام بوده است .( دکتر علی جهانخانی- فرهاد عبدا… زاده -نقدی بر چگونگی قیمت گذاری سهام در بورس اوراق بهادار تهران -شماره1 -زمستان72-ص87-85 ) .
شاخص قیمت سهام :
با آغاز مجدد بورس تهران در سال 1368 ضرورت محاسبه شاخص قیمت سهام در دستور کار سازمان بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفت و شاخص قیمت سهام در بورس تهران از اول سال 1369 با نام TEPIX (تیپکس ) در سطح بین المللی شناخته شده است . به دنبال این تصمیم ، کار محاسبه شاخص بورس تهران از آغاز سال 69 بر اساس میانگین قیمت سهام معامله شده در ششماهه دوم سال 68 عملا شروع گردید از ابتدای سال 1371 مبنای تدوین فرمول ، از تعداد سهام معامله شده به تعداد مشتری توسط شرکتهای پذیرفته شده در بورس تغییر یافت . فرمول کلی تهیه شاخص به روش میانگین وزنی در بورس تهران همانند سایر بورسهای جهان ، عبارتست از فرمول لاسپیرز که به صورت خلاصه عبارتست از:
100 * کل ارزش زور سهام منتشره شرکتهای پذیرفته شده
کل ارزش پایه سهام منتشره شرکتهای پذیرفته شده = TEPIX
تاریخ شاخص قیمت سهام در بورس تهران اول فروردین ماه سال 1369 می باشد .
بر اساس این فرمول ، سهام تمام شرکتهایی که در بورس پذیرفته شدهاند مورد نظر می باشند .
( دکتر حسین عبده تبریزی -گیتی اعظم شاهرودی- ماهنامه انجمن حسابداران خبره ایران -شماره 127- ص4-3 )
تاریخچه شاخص قیمت سهام :
برای نخستین بار شاخص قیمت سهام در سال 1884 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت ، روش محاسبه آن فوق العاده ساده و به صورت میانگین ساده حسابی محاسبه گردید . این روش به عنوان تنها روش محاسبه شاخص تا سال 1928 ادامه داشت . در این تاریخ شاخص دیگری به نام روش داوجونز طراحی و جایگزین شد ، تا اینکه در سال 1950 اندیشه تهیه شاخص دیگری به صورت میانگین وزنی مطرح شد و از آن پس به عنوان شاخص قیمت سهام در بورس نیویورک مورد استفاده قرار گرفت .
پیشینه تهیه شاخص قیمت در ایران به روزنامه کیهان انگلیسی بر می گردد که یک شاخص هفتگی برای میانگین بهای اوراق بهادار محاسبه و منتشر می کرد . این شاخص تغییرات بهای اوراق سهام ده بانک و ده شرکت صنعتی را نشان می داد و از آذر ماه 1355 تا اوایل سال 1357 منتشر گردید .
محاسبه و انتشار شاخص های سهام در ایران کاری جدید است . در سال 1369 ، یعنی 23 سال پس از فعالیت بورس ، بورس تهران هیچگونه شاخصی تهیه نمی کرد .
از ابتدای مهرماه 1369 بورس تهران سه شاخص زیر را به طور هفتگی محاسبه و منتشر می کند:
1) شاخص قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس
2) شاخص کل قیمت بر حسب صنایع مختلف در بورس
3) شاخص کل قیمت سهام موجود در بورس (دکتر مهدی تقوی -تیمور محمدی – مجله برنامه و بودجه -سال چهارم -شماره 40-ص35-34 )
اثر تورم بر قیمت سهام در ایران :
در ایران با توجه به اینکه میانگین شاخص کل سهام در سالهای 69 تا 78 برابر با 64/1106 و انحراف معیار 84/656 می باشد و میانگین شاخص تورم در این سالها برابر با 85/467 و انحراف معیار 77/266 می باشد ، که این نشان می دهد پراکندگی شاخص تورم از شاخص کل سهام بیشتر است و مقدار ضریب همبستگی که از تقسیم میانگین بر انحراف معیار بدست می آید برابر با 92/0 می باشد ، که این حاکی از وجود یک رابطه خطی قوی مستقیم مابین این دو متغیر است و همچنین می توان گفت که بین شاخص کل قیمت سهام و شاخص تورم همبستگی خطی معنی داری وجود دارد .( پایان نامه -اثر تورم بر قیمت سهام-محمد رضا شهرکی-سال1380 )
اثر تورم بر قیمت سهام (دیگر کشورها) :
در بحث مزبور بررسی رفتار بازار در دیگر کشورهاست و این که این رفتار آیا با شواهد بدست آمده برای کشور ایران سازگار می باشد یا خیر ؟
همبستگی منفی بین قیمت سهام با تورم و نرخ بهره اسمی مشخصه اکثر کشورهای صنعتی دنیا می باشد . جدول زیر همبستگی بین قیمت سهام و بازده و سود سهام را با نرخهای بلند مدت بهره و تورم در هشت کشور برای سالهای 1990 تا 1997 نشان می دهد . ( همان منبع )
جدول شماره 1
ارتباط بین قیمت سهام ، بازده سهام و سود سهام با نرخ بهره و تورم :
نام کشور
تورم
قیمت سهام
بازده سهام
سود سهام
آمریکا نرخ بهره
تورم
87/0
—
85/0-
60/0-
76/0
81/0
77/0
73/0
کانادا نرخ بهره
تورم
74/0
—
13/0
12/0
83/0
84/0
68/0
62/0
فرانسه نرخ بهره
تورم
86/0
—
46/0-
44/0-
30/0
63/0
77/0
67/0
ایتالیا نرخ بهره
تورم
73/0
—
24/0-
25/0-
42/0
46/0
16/0
01/0
هلند نرخ بهره
تورم
26/0
—
62/0
54/0
67/0
06/0-
55/0
19/0
انگلیس نرخ بهره
تورم
73/0
—
51/0-
31/0-
82/0
46/0
88/0
53/0
آلمان نرخ بهره
تورم
78/0
—
82/0-
58/0-
17/0-
25/0-
03/0
09/0-
ژاپن نرخ بهره
تورم
88/0
—
26/0-
16/0-
17/0
03/0
16/0
02/0-
بخش دوم (سوابق تحقیق ) :
1) سوابق تحقیق در داخل کشور :
با توجه به بررسی های به عمل آمده در مراکز دانشگاهها و جستجو در میان مقالات و نشریات مختلف تحقیقی و پایان نامه ها ، تحقیقی که در این زمینه باشد پیدا نشد ولی پایان نامه ای با نام اثرات تورم بر سهام شرکتها می باشد که این تحقیق با کمک گرفتن از این پایان نامه تهیه شده است .
2) سوابق تحقیق در خارج از کشور :
در چندین تحقیق اخیر دیدگاه نگهداری بلند مدت سهام به عنوان یک مانع موثر در برابر تورم مورد سوال قرار گرفته است . آلکین و کسل به این نتیجه رسیدند شرکتهایی که اساس تامین مالی آنها بر مبنای استقراض استوار است و به عبارتی بعنوان ( بدهکارخالص)
نامیده می شود در زمان بالا بودن نرخ تورم دارای ارزش سرمایه بیشتری نسبت به شرکتهایی که به عنوان ( بستانکار خالص ) شناخته می شوند ، هستند .
در بررسی دوم ریلی و جانسون و اسمیت عملکرد بازار سهام را در طی پنج دوره تورمی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند . آنها به این نتیجه رسیدند که میانگین بازده سهام در کوتاه مدت دارای رابطه منفی با تورم بوده و به مراتب کمتر از میانگین بازده سهام در بلند مدت در هر پنج دوره بوده است . از پنج دوره مذکور دو دوره با رونق شروع شد وبا بحران پایان و دو دوره در طی زمان صلح شروع و در طی دوره جنگ خاتمه و در یک دوره نیز حالت رکود اقتصادی حاکم بوده است .
در مطالعه سوم کرین مطرح کرد که انتظارات تورمی قیمت سهام را کاهش می دهد ، ولی اگر سهام بعنوان یک مانع در برابر تورم مورد توجه قرار گیرد انتظارات تورمی ارزش آن را کاهش نخواهد داد بدلیل آنکه اگر سهامداران فکر کنند سهام آنها یک مانع موثر در برابر تورم می باشد در مقابل افزایش نرخ تورم عکس العمل نشان نمی دهند .
در نهایت اودت یک مطالعه درباره اینکه آیا تورم تاثیر منفی بر بازده سهام دارد انجام داده است در هر صورت نتایج هر یک از این مطالعات مطرح می کند که سهام یک مانع موثر و مفید در برابر تورم نمی باشد ، البته استثنایی در این میان وجود دارد آن مربوط است به آنهایی که معتقدند سهام مانعی در برابر تورم می باشد .
فصل سوم :
روش تحقیق
مقدمه:
تحقیق یک فرآیند علمی است ، سوالها و فرضیه ها ، مسائل و موضوعاتی که در بوته تحقیق قرار می گیرند ، روش یا روشهای خاص را طلب می کنند به آن اصطلاحا روش تحقیق می گویند . پژوهشگر پس از تعیین و تنظیم موضوع تحقیق باید در فکر انتخاب روش تحقیق باشد . مراد از انتخاب روش انجام تحقیق این است که مشخص کنیم چه روش تحقیقی برای بررسی موضوع خاصی لازم است .
انتخاب روش انجام تحقیق بستگی به هدفها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد . هدف از انتخاب روش محقق آن است که محقق مشخص نماید ، چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هر چه دقیقتر ، آسان تر و سریعتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخهایی برای پرسش یا پرسشهای تحقیقی مورد نظر کمک گرفت.
روش پژوهش :
در این تحقیق با توجه به ماهیت موضوع از روش همبستگی استفاده می نماییم . در این تحقیق نرخ تورم به عنوان متغیر مستقل و قیمت سهام به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است در نتیجه با تغییر در متغیر مستقل ، متغیر وابسته نیز تغییر می کند . و چون در این تحقیق با افزایش در تورم ، قیمت سهام نیز افزایش می یابد در نتیجه بین متغیرها در این مساله همبستگی مثبت وجود دارد .
جامعه آماری :
جامعه آماری در این تحقیق دانشجویان حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد می باشند که تعداد آنها در حدود 3500 نفر می باشد .
نمونه آماری :
در این تحقیق ما از روش نمونه گیری طبقه ای ساده استفاده می کنیم ، به خاطر اینکه تعداد دانشجویان حسابداری بسیار زیاد است ، پس باید ابتدا دانشجویان را به سه طبقه کاردانی ، کارشناسی و کارشناسی ارشد تقسیم کنیم و هر طبقه را به دو گروه مرد و زن تقسیم کنیم بعد لیستی از تمام افراد هر طبقه به طور جداگانه تهیه می کنیم و از هر طبقه به تعداد مساوی نمونه انتخاب کنیم که در این تحقیق از هر طبقه 30 نفر را انتخاب کردم لکن دراینجا به دلیل عدم دسترسی به دانشجویان کارشناسی ارشد دراین طبقه از هرگروه 3نفر راانتخاب کردم که در مجموع تعداد نمونه ما 126 نفر می باشد . شکل کلی نمونه گیری به شرح زیر است :
جامعه دانشجویان حسابداری
کاردانی کارشناسی کارشناسی ارشد
مرد زن مرد زن مرد زن n=30 n=30 n=30 n=30 n=3 n=3
ابزار جمع آوری اطلاعات :
جهت بررسی عوامل موثر تورم بر قیمت سهام در این تحقیق از پرسشنامه که شامل سوالاتی گزینه ای درباره موضوع است ، استفاده می کنم که این پرسشنامه را بین 126 نفر اعضای نمونه که در بالا انتخاب شدند و از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد می باشند توزیع کردم و نظرات آنها را درباره موضوع پژوهش جویا شدم .
روش جمع آوری اطلاعات :
اطلاعات موجود در فصل سوم از طریق پرسشنامه ای که در انتهای مطالب آورده شده است بدست آمده که این پرسشنامه را بین 126 نفر نمونه انتخاب شده توزیع شد که پس از باز گرداندن پرسشنامه ها ، تعداد 90 پرسشنامه کامل و تعداد 24 پرسشنامه ناقص و بقیه سفید بود که با درصد گیری نسبت به سوالات به اطلاعات موجود رسیدم .
جمع آوری اطلاعات دو فصل اول دوم بر حسب منابع تامین آنها با مراجعه به کتابخانه و چندی از شرکتهای سهامی و کتابخانه حرم مطهر و مجله اقتصادی بانک مرکزی و نیز پایان نامه دانشجویان وگزارش هفتگی بورس اوراق بهادار تهران میسر گردیده است .
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :
پس از جمع آوری پرسشنامه ها ، سوالات مشابه به هم مثلا سوال شماره یک در همه پرسشنامه هارا با هم مقایسه کردم و پس از درصد گرفتن از هر گزینه ، بیشترین گزینه ای که دانشجویان انتخاب کرده بودند را ملاک جواب آن سوال قرار دادم و به همین ترتیب تمام سوالات را به همین روش به جواب رسیدم . ولی چون تعداد نمونه خیلی کمتر از کل جامعه می باشد در نتیجه نمی توانیم این نتایج را به کل جامعه تعمیم دهیم .
1
9
بررسی تاثیر تورم بر قیمت سهام شرکتها در ایران از دیدگاه دانشجویان حسابداری دانشگاه آزاد – واحد مشهد