پروپوزال کارشناسی ارشد روانشناسی
عنوان پایان نامه به فارسی: " تاثیر فعالیت بدنی برکارکرد اجرایی وعملکرد حرکتی در کودکان 7 الی 12 ساله مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی ".
عنوان پایان نامه به انگلیسی:
Effect of physical activity on executive function and motor performance
In children 7-12 Years old with ADHD
بیان مسا له (تشریح ابعاد، حدود مساله، معرفی دقیق مساله، بیان جنبه های مجهول ومبهم ومتغیر های مربوط به پرسش های تحقیق، فرضیه ها و اهداف تحقیق)
کاستی توجه یا بیش فعالی1(ADHD)نوعی اختلال رشدی در توجه، کنترل تکانش، بی قراری و هدایت رفتار است که به
طور طبیعی ایجاد می شود و منتج از اختلالات عصب شناختی، حسی، حرکتی یا هیجانی است(برکلی2، 1981). شواهد نشان می دهد که افراد مبتلا به ADHD در کارکردهای اجرایی و حافظه کاری نقص دارند(تارویس3،گروسوالد4 و استیکسرود5، 2011). کارکرد اجرایی6، یک کارکرد عالی شناختی و فراشناختی7 است که مجموعه ای از توانایی های عالی، بازداری8، خود آغازگری9، برنامه ریزی راهبردی، انعطاف شناختی و کنترل تکانه را در بر می گیرد. در واقع کارکردهایی همچون سازمان دهی، تصمیم گیری، حافظه فعال10، حفظ و تبدیل11، کنترل حرکتی، احساس و ادراک زمان12، پیش بینی آینده، بازسازی13، زبان درونی و حل مساله را می توان از جمله مهم ترین کارکردهای اجرایی عصب شناختی دانست که در زندگی و انجام تکلیف یادگیری و کنش های هوشی به انسان کمک می کنند(علیزاده، 1385، ولش14 و پنیگتون15، 1988).حافظه کاری16 توسط بادلی 17 هیتچ18 به این صورت تعریف می شود که : آن یک سیستم موقت است که اطلاعات را در طول اجرای تکالیف شناختی نظیر ادراک، یادگیری و استدلال نگهداری و دستکاری می کند(1992/Baddeley.A). تعریف مفهومی عملکرد حرکتی19:در عصب شناسی، به مجموعه حرکتهایی که با هم ترکیب شده تا یک حرکت بهینه و هماهنگ همچون بالا بردن دست را به وجود آورند عملکرد حرکتی گفته می شود (برک، 2007؛ ترجمه سید محمدی، 1387).
تعریف عملیاتی:در پژوهش حاضر منظور از عملکرد حرکتی نمره ای است که فرد از مجموعه ارزیای حرکتی برای کودکان 20 (M-ABC) کسب می کند.
مطالعات اپیدمیولوژیک شیوع ADHD را در مدارس ایلات متحده آمریکا 3 تا 7 درصد ذ کر نموده اند(شیلز16 و هاواک17، 2010). این در حالی است که غنی زاده (1387) میزان شیوع نشانه های این اختلال را در کودکان دبستانی را 1/10 درصد؛ در دانش آموزان پسر 6/13 درصد و در دانش آموزان دختر 5/6 درصد گزارش کرده بود.
در سال های اخیراختلال توجه/بیش فعالی به عنوان یک مساله برای روان پزشکان ، روان شناسان ، والدین و معلمان مطرح گردیده است ، زیرا ویژکی های رفتاری کودکان مبتلا از قبیل ناتوانی در مهار رفتار حرکتی ، نارسایی توجه ، ناتوانی یاد گیری ، پرخاشگری ، مشکلات تحصیلی ، برانگیختگی و بی قراری حرکتی ، معضل اساسی برای والدین ، معلمان و متولیان مدرسه ها و آموزشگاه ها به شمار می آید و به فرایند تحول استعداد ذهنی و مهارت های اجتمایی – عاطفی خود کودک نیز آسیب جدی وارد می کند . اصطلاح اختلال رفتاری که نتیجه بارز آشفتگی است ، بیشتر برای کودکانی که دچار تضاد هستند بکار می رود..
روان شناسان اجتماعی،اختلالات رفتاری ،را ناشی از فشارهای اجتماعی و کمبود راه های مناسب برای تخلیه ی این فشار ها می دانند .تشخیص اختلالات رفتاری بر چند معیار استوار است ، از جمله : معیار های اجتماعی ، فرهنگی و رشدی .بیماران با اختلال توجه / بیش فعالی در توجه کردن و کنترل کردن رفتار های تکانشی (ممکن است بدون فکر کردن به نتیجه ،دست به عمل بزنند) مشکل دارندو در بعضی موارد بسیار فعال هستند . نقض در توجه ، هوشیاری ، جهت یابی درست و عملکرد حافظه ممکن است مربوط به عملکرد ضعیف قشر پیش آهیانه ای باشد . به نظر می رسد این بیماران همیشه در حال جنبش هستند ، ممکن است در حین حرکت به اطراف برخورد کرده و یا با هر آنچه که در اطرافشان وجود دارد ، بازی کنند یا به طور مداوم صحبت کنند . بعضی از آن ها ممکن است پاهای خود را تکان داده و یا ضربات آهسته با انگشتان خود وارد کنند .
عوامل اصلی بروز این اختلال عبارتند از : -1 عوامل ژنتیکی .2- شخصیت یا خلق وخو . 3- عوامل پیش و پس از تولد . 4- ساختار مغزی و ترکیبات شیمیایی . 5- ناهنجاری های غدد تیرویید . 6- عملکرد دوپامین و احتمالا نور اپی نفرین و اپی نفرین و پایین بودن سطح سروتونین خون . 7- تغذیه . 8- عوامل محیطی
مادیگان و همکاران (2003) اثر ماساژ درمانی یا بازی درمانی را بر کودکان دارای این اختلال بررسی کرده و نتیجه گرفتند ، بازی درمانی از نظر والدین منجر به کاهش نشانه های این اختلال گردیده است ولی از نظر معلمین بهبودی حاصل نشد. پیک و همکاران(2003) نیز نتایج مشابهی را در زمینه ی مهارت گرفتن توپ گزارش کردند. ریف (2005) بیان کرده که فعالیت بدنی و ورزش منجر به افزایش تمرکز ، بهبود یادگیری ، حافظه ، بهبود خلق و خو در دانش آموزان مبتلا به این اختلال می شود . هاروی و همکاران (2007) نشان دادند آزمودنی های گروه فعالیت های منتخب و منظم حرکتی توام با دارو درمانی نسبت به گروه دارو درمانی ، در هماهنگی دو طرفه ی قدرت ، بینایی _ حرکتی ، سرعت و چابکی اندام فوقانی ، عملکرد بهتری داشتند . آن ها نشان دادند یکی از روش هایی که می تواند در بهبود کودکان مبتلا به اختلال توجه / بیش فعالی موثر باشد، شرکت آن ها در فعالیت های حرکتی منظم است. از سویی، هاروی و همکاران (2009) نشان دادند کودکان مبتلا به اختلال توجه / بیش فعالی نسبت به کودکان عادی در
مهارت گرفتن توپ و ضربه زدن به توپ با پا، عملکرد ضعیف تری دارند. پان چن و همکاران (2009) در مطالعه ای نشان دادند
کودکان مبتلا به اختلال توجه / بیش فعالی مهارت های حرکتی درشت را بهتر از مهارت های حرکتی ظریف انجام می دهند.
با بررسی مشکلات این کودکان و مطالعه پژوهش های انجام گرفته در خصوص کودکان ADHDبه نظر می رسد که این کودکان در کارکردهای اجرایی و عملکرد حرکتی نیاز به بررسی های بیشتری دارند و همچنین مطالعات نشان دادند که با غنی سازی محیط رشد و ایجاد فرصت های تمرینی می توان این کودکان را به روند عادی زندگی شان برگرداند. بنابراین با توجه به نتایج مطالعات قبلی، چالشهای موجود و فقر مطالعه در این زمینه پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سوال است که آیا تمرین بدنی برکارکرد اجرایی و عملکرد حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی موثر است؟
اهمیت و ضرورت پژوهش
یکی از شایع ترین اختلالات دوران کودکی که توجه روان شناسان را به خود جلب کرده، اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی است(بیدرمان18، 2005). این اختلال در حدود سنین 2 تا 4 سالگی، شروع می شود(کونرز19، 2002) و از شایع ترین اختلالات عصبی-رفتاری دوران کودکی است که بخش بزرگی از جمعیت جهان (3 تا 7 درصد کودکان) را مبتلا کرده است(فرانی20، سرگینت21،گیل برگ22، بیدرمان23، 2003).
اختلال توجه یا بیش فعالی با مشکلات زیاد در زمینه های مختلف آموزشی از جمله عملکرد ضعیف تحصیلی، تکرار پایه، ترک مدرسه، روابط خانوادگی و دوستانه ضعیف، اضطراب، افسردگی، تخلف، سوء مصرف مواد مخدر در سنین پایین و قانون شکنی زیاد همراه است. به علاوه این اختلال احتمال خطر همراه شدن با سایر اختلالات رفتاری نظیر پرخاشگری در نوجوانی و یا لج بازی و نافرمانی را در بر دارد(داویدس24 و گاست پار،25، 2005).
لازم به ذکر است که با توجه به فواید بسیاری که دارو درمانی دارد، به عقیده صاحب نظران و پژوهشگران، عوارض جانبی زیادی نیز برای کودکان دارد که از جمله آنها می توان آثار زیر را نام برد: کاهش اشتها، اختلال در خواب، توهم زایی، افسردگی، افزایش فشار خون، و غمگینی یا گریستن می شود(یونگ26 و مایانتی27، 2010).
دانشمندان بدنبال یافتن راههای جایگزین برای درمان این عارضه بدون ایجاد عوارض بعدی هستند. یکی ازین روشها فعالیت بدنی
و ورزش می باشد. بنابر یافته های پژوهشگران، ارتباط تنگاتنگی بین فعالیت های بدنی و بهبود اختلالات رفتاری وجود دارد.
فعالیت های ورزشی که اثرات سودمندی را به اثبات رسانده، می تواند یکی از این روش های درمانی باشد(بست، 2010). برخی تحقیقات نیز تاثیر مثبت را نشان ندادند. ازجمله هاروی وهمکاران(2007) 46 نشان دادند که کودکان Adhdو عادی در مهارت گرفتن توپ و ضربه زدن به توپ با پا تفاوت معنا داری نداشتند. نتایج پژوهش بهرامی (1391) پژوهشی با هدف اثر بخشی بازی های توپی و غیر توپی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/بیش فعالی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله شهر اراک انجام شد که نتایج نشان داد پس از 12 هفته بازی درمانی کاهش معنی داری در نشانه های اختلال توجه/بیش فعالی در گروه های آزمایشی در مقایسه با ابتدای مطالعه مشاهده شد(05/0p<)، اما تفاوت معنی داری بین بازی توپی و غیر توپی مشاهده نشد(05/0p<). پان چن و همکاران 47(2009)در مطالعه ای نشان دادند کودکان مبتلا به ADHD مهارت های حرکتی درشت را بهتر از مهارت های حرکتی ظریف انجام می دهند.هاروی و همکاران (2007) نیز نشان دادندآزمودنی های گروه فعالیت های منتخب و منظم حرکتی توام با دارو درمانی نسبت به گروه دارو درمانی، در هماهنگی دوطرفه قدرت، هماهنگی بینایی- حرکتی، سرعت و چابکی اندام فوقانی، عملکرد بهتری داشتند. نتایج این مطالعه نشانداد یکی از روش هایی که می تواند در بهبود کودکان مبتلا به ADHDموثر باشد، شرکت آنها در فعالیت های حرکتی منظم می باشد
ضرورت انتخاب سن در این تحقیق به این علت است که در سنین دبستانی، رشد جسمانی، عاطفی، شناختی و عقلانی کودک نسبت به سال های بعد، از سرعت بیشتری برخوردار بوده و قابلیت اصلاح پذیری کودکان در مقطع ابتدایی فوق العاده است. به گونه ای که ارائه فعالیت های بدنی منظم در این مقطع از اهمیت ویژهای برخوردار است. به عبارت دیگر می توان گفت تجارب حرکتی در این برهه زمانی زیربنای آگاهی ها و یادگیری بعدی کودک را فراهم می آورد.
انتخاب کودکان با اختلال ADHD در این تحقیق به این دلیل است که این کودکان با داشتن سطح آمادگی پایین، در معرض خطر بیماری های حرکتی، قلب و عروق، فشار خون بالا و سطح کلسترول بالا می باشند و ضعف عملکرد حرکتی و آمادگی جسمانی در پی نداشتن تلاش تمرین مداوم باعث پایین آمدن عزت نفس می شود و آن نیز سبب کاهش مشارکت می شود، علاوه بر این کمبود مشارکت نیز ضعف عملکرد حرکتی و آمادگی جسمانی را به دنبال خواهد داشت(کوثری و همکاران، 1391).
بنابراین با توجه به آنچه گفته شد، تعیین اثر فعالیت های بدنی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد حرکتی کودکان مبتلا به ADHD بسیار ضروری است چرا که این اختلال در برخی کودکان وجود دارد و مطالعات انجام شده در زمینه اثر بخشی فعالیت بدنی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/بیش فعالی بسیار اندک است و نتایج این مطالعات نیز در پاره ای از موارد متناقض و ناهمسو است. این امر لزوم کار بیشتر جهت روشن شدن اثر بخشی فعالیت بدنی را در بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد حرکتی کودکان ADHD را فراهم می سازد. بنابراین محقق درصدد است تا به بررسی تاثیر فعالیت بدنی بر کودکان بیش فعال ایرانی بپردازد.
6- سوالها
1. آیا فعالیت بدنی برکارکرداجرایی در کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی موثر است؟
2. آیا فعالیت بدنی بر عملکرد حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی موثر است؟
7- اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی،کاربردی وضرورت ها )
اهداف کلی:
– تعیین اثربخشی تمرین بدنی برکارکرد اجرایی و عملکرد حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی
اهداف جزیی:
1. تعیین اثربخشی تمرین بدنی بر کارکرد اجرایی درکودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی.
2. تعیین میزان اثربخشی تمرین بدنی بر عملکرد حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. سابقه تحقیق (بیان مختصر سابقه تحقیقات انجام شده در باره موضوع ونتایج به دست آمده در داخل وخارج ازکشور، نظرهای علمی موجود درباره موضوع تحقیق)
پژوهش های داخلی
بهرام و همکاران (1393) پژوهشی با هدف بررسی تاثیر ۱۲ هفته تمرین هوازی اینتروال دویدن بر کودکان دختر مبتلا به ADHD مقطع ابتدایی شهرستان کاشان انجام دادند.این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی ۱۲۰ نفر از دانش آموزان دختر مبتلا به ADHD مقطع ابتدایی شهرستان کاشان در سال ۹۰-۱۳۸۹ انجام شد. بدین منظور ابتدا پرسشنامهی علائم مرضی کودکان (CSI-4) که با توجه به ملاکهای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-IV) تدوین شده است، توسط معلمان و والدین دانشآموزان تکمیل گردید، سپس تعداد ۳۰ نفر دارای بالاترین اختلال بیش فعالی، بهصورت هدفمند انتخاب شده و با روش بلوکهای تصادفی در گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. گروه تجربی در یک برنامهی تمرینی هوازی اینتروال دویدن، بهمدت ۱۲ هفته و هر هفته ۳ جلسه با شدت ۶۰ تا ۸۵ درصد ضربان قلب بیشینه به تمرین پرداختند. برای ارزیابی اثر بخشی تمرینات در دو گروه از آنالیز کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که دوازده هفته تمرین هوازی اینتروال دویدن بر درمان و کاهش نشانگان ADHD در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل تاثیر معنیداری داشت (۰۰۱/۰>P).
محب، امیری و بهروش (1392) پژوهشی با هدف بررسی تاثیر بازی درمانی کوتاه مدت ساختاری بر کنترل علایم اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه -بیش فعالی پیش دبستانی انجم داد. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری شامل کودکلن مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی که به مرکز درمانی بزرگمهر مراجعه کرده بودند با استفاده از نمونه گیری در دسترس 30 کودک به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده آزمون CSI-4 فرم والد-معلم و مقیاس ADHD rating scale IV فرم والدین بود. نتایج نشان داد که بازی درمانی کوتاه مدت ساختاری، باعث کاهش معنادار علائم نقص توجه و بیش فعالی در آزمودنی های گروه آزمایش، نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون شده است(001/0 (P<.
نتایج پژوهش بهرامی (1391) پژوهشی با هدف اثر بخشی بازی های توپی و غیر توپی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/بیش فعالی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله شهر اراک انجام دادند. در این مطالعه کارآزمایی بالینی، که با طرح پیش آزمون، پس آزمون اجرا شد، 60 دانش آموز مبتلا به اختلال توجه/ بیش فعالی به صورت تصادفی به سه گروه مساوی بازی های توپی، بازی های غیر توپی و کنترل تقسیم شدند. گروه های تمرینی به مدت 12 هفته به تمرین پرداختند. برنامه تمرینی شامل 3 جلسه در هفته و هر جلسه 45-30 دقیقه بازی درمانی بود. نشانه های اختلال توجه/بیش فعالی از طریق پرسش نامه علائم مرضی کودکان CSI-4، قبل و بعد از 12 هفته برنامه تمرینی ارزیابی شد. یافته ها: پس از 12 هفته بازی درمانی کاهش معنی داری در نشانه های اختلال توجه/بیش فعالی در گروه های آزمایشی در مقایسه با ابتدای مطالعه مشاهده شد(05/0p<)، اما تفاوت معنی داری بین بازی توپی و غیر توپی مشاهده نشد(05/0p<).
کوثری و همکاران (1391) پژوهشی با هدفبررسی تاثیر یک برنامه فعالیت های بدنی منتخب بر رشد مهارت های حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و کودکان مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد بالا انجام دادند. در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 20کودک (7 /0 ± 8 /8 سال) مبتلابهاختلال HFA و 10 کودک (4 /1 ± 9 /7)مبتلا به اختلال ADHD از بین جوامع مورد نظر به صورت کاملاً تصادفی و براساس پیش آزمون انتخاب شدند. مجموعه آزمون تبحر حرکتی برونینکس – اوزرتسکی برای کودکان ADHD و آزمون رشد حرکتی درشت -ویرایشدومبرای کودکان HFA مورد استفاده قرار گرفت. برنامه حرکتی منتخب (برنامه حرکتی اسپارک) که شامل فعالیت های تقویتی، بازی و ورزش برای کودکان است، به مدت 18 جلسه برای کودکان ADHD و 12 جلسه برای کودکان ADHD اجرا شد. آزمون K-S جهت تعیین نرمال بودن توزیع داده ها و آزمون های t همبسته و t مستقل و آزمون لوین و تحلیل کوواریانس جهت مقایسه میانگین ها استفاده گردید. در کودکان ADHD و HFA تمرین برنامه حرکتی منتخب در گروه تجربی تغییرات معناداری در اکثر متغیرها ایجاد کرد ولی در مورد گروه کنترل اینگونه نبود.
جنتیان و همکاران (1387) پژوهشی به منظور بررسی اثر بخشی بازی درمانی شناختی – رفتاری بر شدت علایم اختلال بیش فعالی/ کمبود توجه در دانش آموزان پسر پایه های سوم و چهارم دبستان انجام دادند. با اعمال طرح تجربی از میان مراجعه کنندگان دو مرکز مشاوره و خدمات روانشناسی اصفهان (ارجاعی توسط روانپزشک)، 30 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 15 نفره آزمایش و شاهد جایگزین شدند. قبل و بعد از برگزاری جلسات بازی درمانی شناختی – رفتاری که یک روز در میان برای آزمودنی های گروه آزمایش انجام می گرفت، پرسش نامه های علایم مرضی کودک (CSI-4) و آزمون همتایابی اشکال آشنا (MFFT) برای دو گروه به منظور پیش آزمون و پس آزمون اجرا می شد. آزمودنی ها پس از یک ماه، مورد بررسی مجدد قرار گرفتند و در نهایت گروه شاهد نیز که در لیست انتظار بود، مورد مداخله قرار گرفت. نتایج پرسش نامه ها با استفاده از آزمون کوواریانس با نرم افزارSPSS14 تحلیل گردید. نتایج نشان داد بازی درمانی در مرحله پس آزمون باعث کاهش معنی دار شدت علایم بیش فعالی همراه با کمبود توجه، بیش فعالی، کمبود توجه، خطاهای پاسخ دهی و افزایش معنی دار زمان پاسخ دهی (همه موارد:P<0.001) شد. همچنین بازی درمانی در مرحله پیگیری باعث افزایش زمان پاسخ دهی شد (P<0.005)، ولی در خطاهای پاسخ دهی تاثیری نداشت.
پژوهش های خارجی
نتایج پژوهش زیریز28 و جانسون29 (2015) پژوهشی با هدف بررسی اثر بخشی تمرین بدنی بر کارکرد اجرایی و حرکتی کودکان مبتلا به ADHD پرداختند. در مجموع 43 کودک مبتلا به ADHD (32 پسر و 11 دختر) بین 7 تا 12 سال در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنی در دو برنامه تمرین بدنی شرکت کردند (گروه آزمایشی 1= 13 نفر و گروه آزمایشی 2= 14 نفر) و در گروه کنترل 16 نفر شرکت داشتند. پس از مداخله 12 هفته نشان داد که آموزش تمرین بدنی عملکرد حرکتی و کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به نارسایی توجه و بیش فعالی را بهبود می بخشد.
بارنبرگ30، بیرسی31 و دوتکی32 (2011) و بست (2010) در پژوهش خود به بررسی اثربخشی تمرین بدنی بر عملکرد اجرایی پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که تمرین بدنی بر عملکرد اجرایی موثر است.
وبر33 و همکاران (2008) در مطالعه ای به بررسی اثر فعالیت بدنی شدید در کودکان مبتلا به ADHD پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که فعالیت های سنگین بدنی در این بیماران، علائمی مانند بی قراری و فعالیت بیش از حد را تا حدود 95 درصد کاهش می دهد
هاروی34 و همکاران (2007) نشان دادند آزمودنی های گروه فعالیت های منتخب و منظم حرکتی توام با دارو درمانی نسبت به گروه دارو درمانی، در هماهنگی دو طرفه قدرت، هماهنگی دو طرفه قدرت، هماهنگی بینایی حرکتی، سرعت و چابکی اندام فوقانی، عملکرد بهتری داشتند. نتایج این مطالعه نشان داد یکی از روش هایی که می تواند در بهبود کودکان مبتلا به ADHD موثر باشد، شرکت آنها در فعالیت های حرکتی منظم می باشد.
* – تحقیق بنیادی: پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیا، پدیده ها وروابط بین متغیرها، اصول، قوانین وساخت یا آزمــایش تئوری ها ونظریه ها می پردازد وبه توسعه مرزهای دانش رشتهعلمی کمک می نماید.
– تحقیق نظری : نوعی پژوهش بنیادی است و ازروش های استدلال وتحلیل عقلانی استفاده می کند و برپایه مطالعات کتابخانه ای انجام می شود.
– تحقیق کاربردی: پژوهشی است که بااستفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود وبه کمال رساندن رفتارها،روشها،ابزارها وسایل، تولیدات، ساختارها والگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می شود.
– تحقیق عملی: پژوهشی است که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی وبا هدف رفع مسائل ومشکلات جوامع انسـانی انجـام می شود.
7. روش کار
الف. روش تحقیق (به طور کامل و جزء به جزء درج گردد):
پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. در این روش گروههای آزمایشی 1 و 2 تحت فعالیت بدنی قرار می گیرند گروه آزمایشی 1 مهارت های بدنی که نیاز به توانایی های بیشتری دارد را انجام می دهند و گروه آزمایشی 2 تمرین های بدنی که توانایی های زیادی را نمی طلبد انجام می دهند ، اما گروه کنترل در لیست انتظار قرار می گیرند و هر دو گروه در زمان یکسان به پیش آزمون و پس آزمون پاسخ می دهند.
جدول 1. مدل مفهومی پژوهش
گروه ها
پس آزمون
متغیر مستقل
پیش آزمون
تعداد
گروه آزمایشی1
T2
X1
T1
15
گروه آزمایشی2
T2
X2
T1
15
گروه کنترل
T2
–
T1
15
متغیر مستقلX1 : تمرین بدنی 1
متغیر مستقل X2: تمرین بدنی 2
متغیر وابسته: کارکرد اجرایی و عملکرد حرکتی در کودکان ADHD.
متغیر تعدیل کننده: جنسیت
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان مبتلا به ADHD مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر تهران هستند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس می باشد. بدین صورت که از بین مراجعه کنندگان به مراکز روان درمانی و مشاوره شهر تهران که توسط مشاوران تشخیص ADHD داده شدند پس از مصاحبه با روانپزشک و اتمام پرسشنامه اختلال بیش فعالی- کم توجهی کانرز و تایید وجود ADHD، تعداد 45 نفر به طور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش(گروه آزمایش (1)، 15 نفر و گروه آزمایش (2)، 15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر)توزیع می شوند. گروههای آزمایش تمرین بدنی رادریافت می کنند تمرین بدنی 1 به صورت تمرین استقامتی و تمرین بدنی 2 به صورت تمرین قدرتی خواهد بود.
و گروه کنترل به خاطر حفظ و رعایت مسائل اخلاقی تا پایان پژوهش در لیست انتظار باقی می مانند.
معیارهای ورود به مطالعه:
تشخیص ADHD؛ داشتن سن 12-7 سال.
در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش های کتابخانه ای و جهت جمع آوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه های پژوهش از روش میدانی (پرسشنامه ها) استفاده می شود.
مجموعه ارزیای حرکتی برای کودکان35 (M-ABC): این آزمون که نتیجه بیست سال تحقیق است، برای تعیین وضعیت رشد مهارت های حرکتی کودکان با تمرکز بر شناسایی تاخیر یا نقص در رشد مهارت های حرکتی طراحی شده است. این آزمون برای شناسایی افرادی است که هماهنگی حرکتی ضعیفی دارند، و برای تشخیص تبحر حرکتی مناسب نیست. این آزمون با بازنگری در آزمون تامی و با ایده گرفتن از آزمون اوزورتسکی توسط هندرسون36 و ساگدن37 (1992) ایجاد شده است. این آزمون هنجار مرجع است و عملکرد حرکتی کودکان 4 تا 12 سال را ارزیابی می کند. این آزمون، از 32 تکلیف که به 4 دسته 8 تایی تقسیم شده است، تشکیلمی شود. هر دسته برای یک گروه سنی طراحی شده است. دسته 8 تایی اول برای گروه سنی 4-6 سال، دسته هشت تایی دوم برای گروه سنی 7-8 سال، دسته سوم برای گروه سنی 9-10 سال و در نهایت دسته چهارم برای گروه سنی 11-12 سال است. نکته شایان توجه این است که مهارت های مورد نیاز هر دسته یعنی اجرای مهارت های دستی (سه تکلیف از هشت تکلیف) ، مهارت های توپی (دو تکلیف از هشت تکلیف)، و تعادلی (سه تکلیف از هشت تکلیف) یکسان است، تنها تفاوت، در شیوه اجرای این مهارت هاست که با توجه به گروه سنی تعدیل شده است. تکالیف کودکان شش ساله در بعد مهارت های دستی، انداختن سکه در قلک (سنجش سرعت حرکت دست)، نخ کردن مهره ( هماهنگی دو دست برای اجرای یک حرکت)، و کشیدن ماز دوچرخه (هماهنگی چشم و دست) در بعد مهارت های توپی، قل دادن توپ و دریافت و بعد مهارت های تعادلی، ایستادن روی یک پا (تعادل ایستا)، راه رفتن پاشنه بلند در امتداد خط 5/4 متری (تعادل پویا و نیازمند دقت فضایی ) و پرش از روی بند (تعادل پویا و نیازمند تولید انفجاری )است. با توجه به انجام تکلیف انداختن سکه در قلک و تعادل روی یک پا توسط هر دو اندام ، ده داده از مجموع هشت تکلیف به دست می آید(به نقل از بادامی و همکاران، 1393).
بادامی و همکاران (1392)، روایی محتوایی، روایی سازه، پایایی بین آزمونگرها و پایایی آزمون-باز آزمون را برای کودکان شش ساله شهر اصفهان تعیین کرده اند. در مطالعه مذکور، روایی محتوایی با استفاده از نظر شش متخصص رفتار حرکتی و روایی سازه، با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی، تایید شد. پایایی بین ارزیاب ها با میانگین ضریب همبستگی درون طبقه ای 98/0، عالی و پایایی آزمون-باز آزمون با میانگین ضریب همبستگی درون طبقه ای 77/0 مورد قبول بود (به نقل از بادامی و همکاران، 1393).
آزمون های حافظه کاری
خرده مقیاس فراخنای عددی مقیاس هوشی وکسلر کودکان- فرم تجدید نظر شده: در حالیکه خرده مقیاس فراخنای ارقام مستقیم ابزاری برای سنجش حافظه کوتاه مدت و توجه به شمار می رود، خرده مقیاس فراخنای ارقام معکوس یک ابزار مهم برای ارزیابی حافظه کاری کلامی می باشد (وستربرگ38، 2004)، زیرا این آزمون علاوه بر اینکه مستلزم توجه و رمز گردانی می باشد، آزمودنی باید اطلاعات را برای مدت زمان کوتاهی در ذهن خود نگه داشته، عملیاتی روی آنها انجام دهد و سپس آنها را بیان نماید (کسلز39، ون دن برگ40، روسی41 و برندز42، 2008). فرم تجدید نظر شده هوش وکسلر برای کودکان (1974) در جامعه ایرانی هنجار یابی شده است (شهیم، 1373). در آزمون فراخنای عددی معکوس، اعداد به تدریج از دو تا هشت عدد در هر ردیف افزایش می یابند و از آزمودنی می خواهیم تا در جهت معکوس اعدای را که شنیده است تکرار کند. سنت کلر-تامپسون و گترکل (2006) پایایی آزمون فراخنای عددی معکوس را از طریق باز آزمایی، 71/0 به دست آوردند. همچنین دالوند و الهی (1391) نیز پایایی فراخنای عددی معکوس را از طریق باز آزمایی در میان کودکان 7 تا 12 ساله 86/0 بر آورد کردند.
آزمون حافظه کاری دیداری-فضایی بلوک های تپنده کورسی: برای سنجش این مولفه حافظه کاری نسخه رایانه ای خرده آزمون بلوک های تپنده کورسی استفاده می شود که در سال 1971 برای سنجش حافظه فضایی با حداقل مداخله کلامی توسط کورسی ساخته شد. این آزمون نیازمند حفظ یک الگوی دیداری – فضایی و زنجیره حرکت است. حفظ یک زنجیره ای از حرکت محرک هدف نیازمند حافظه هم برای حرکت مشاهده شده و هم برای گذرگاه بین مربع ها می باشد. اگر چه این آزمون به طور وسیعی برای سنجش حافظه کاری فضایی در پژوهش های عصب روان شناختی مورد استفاده قرار گرفته است اما داده های کمی در خصوص اعتبار و روایی این آزمون وجود دارد (کسلز و همکاران، 2008).
سنجش بیش فعالی:
پرسشنامه کانرز43 والدین: کانرز و همکاران این پرسشنامه را در سال 1999 استاندارد کردند. فرم والدین مقیاس کانرز دارای 48 سوال است که والدین کودک آن را تکمیل می کنند. کانرز و همکاران (1999) پایایی این مقیاس را 90/0 گزارش کردند. موسسه علوم شناختی اعتبار این پرسشنامه را 85/0 گزارش کرده است (علیزاده، 1384).
مصاحبه بالینی: در این پژوهش به منظور تشخیص اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی ، بر اساس معیارهای DSM- 5مصاحبه تشخیصی ساخت یافته توسط متخصص انجام می شود.
مداخله:
پس از انتخاب نمونه، آزمودنی ها به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار می گیرند و تمرین بدنی به مدت 12 هفته (هفته ای 2جلسه 60 دقیقه ای)بر گروههای آزمایشی اعمال خواهد شد که در گروه آزمایشی 1 به توانایی های توپی ، تعادل و مهارت های دستی متمرکز شده است ولی در گروه آزمایشی 2 بدون تمرکز خاص در ورزش آموزش داداه شده اند
ـروش تجزیه و تحلیل اطلاعات :
جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده توسط پرسشنامه های فوق، از روش های آمارتوصیفی برای بدست آوردن فراوانی،درصد،میانگین،انحراف استاندارد،وخطای استانداردداده ها و سپس ازآماراستنباطی برای بدست آوردن تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار-22 spssاستفاده خواهدشد.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. فهرست منابع ومآخذ (فارسی وغیر فارسی ) مورد استفاده در پایان نامه به شرح زیر:
منابع فارسی:
کتاب : نام خانوادگی، نام، سال نشر، عنوان کتاب، مترجم، محل انتشار، جلد
مقاله : نام خانوادگی، نام، عنوان مقاله، عنوان نشریه، سال، دوره، شماره، صفحه
انجمن روانپزشکی آمریکا.(2013). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی(DSM-5). ترجمه یحیی سید محمدی (1393). تهران: نشر روان.
بادامی، رخساره؛ نزاکت الحسینی، مریم؛ رجبی، فهیمه؛ جعفری، منصوره. (1393). تاثیر شاخص توده بدنی بر اجری مهارت های بنیادی کودکان شش ساله شهر اصفهان. رشد و یادگیری حرکتی، دوره 6، شماره 3: 414-397.
بهرام، محمد ابراهیم؛ عصاریان، فاطمه؛ عطوف، فاطمه؛ تقدسی، محسن؛ عکاشه، نگار؛ و عکاشه، گودرز. (1393). بررسی تاثیر دوازده هفته تمرین هوازی اینتروال دویدن بر درمان کودکان دختر مبتلا به اختلال بیش فعالی/نقص توجه.دو ماهنامه فیض، دوره 18، شماره 2: 158-151.
بهرامی، علیرضا. (1391). اثربخشی بازی های توپی-غیرتوپی بر کاهش نشانگان اختلال کمبود توجه/بیش فعالی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله شهر اراک. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال 15، شماره 5(64): 9-1.
جنتیان، سیما؛ نوری، ابوالقاسم؛ شفتی، سید عباس؛ مولوی، حسین؛ و سماواتیان، حسین. (1387). اثر بخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر شدت علایم اختلال بیش فعالی/کمبود توجه در دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله مبتلا به ADHD. تحقیقات علوم رفتاری، دوره 6، شماره2: 118-109.
دالوند، میر حسین و الهی، طاهره. (1391). عملکرد حافظه کاری در کودکان مبتلا به ناتوانی ریاضی. مجله علوم رفتاری، 6: 220-213.
دهقان، فائزه؛ بهنیا، فاطمه؛ امیری، نسرین؛ پیشاره، ابراهیم و صفر خانی، مریم. (1389). بررسی تاثیر استفاده از تمرینات ادراکی -حرکتی بر اختلالات رفتاری کودکان پنج تا هشت ساله مبتلا به اختلال کمبود توجه /بیش فعالی. تازه های علوم شناختی، دوره 12، شماره3: 96-82.
شهیم، سیما. (1373). مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر برای کودکان/انطباق و هنجار یابی. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
علیزاده، حمید. (1385). رابطه کارکردهای اجرایی عصبی-شناختی با اختلال رشدی. تازه های علوم شناختی، سال 8، شماره 4: 70-57.
علیزاده، حمید.(1384). تبیین نظری اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی: الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خودکنترلی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 17 (3): 384-323.
کوثری، سعید؛ کیهانی، فاطمه؛ حمایت طلب، رسول و عارب عامری، الهه. (1391). بررسی تاثیر یک برنامه فعالیت های بدنی منتخب بر رشد مهارت های حرکتی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (ADHD) و کودکان اوتیسم (HFA). رشد و یادگیری حرکتی- ورزشی، شماره 10: 60-45.
محب، نعیمه؛ امیری، شاهرخ و بهروش، عاطفه. (1392). اثر بخشی بازی درمانی کوتاه مدت ساختاری بر علایم اختلال نقص توجه-بیش فعالی کودکان پیش دبستانی (6 ساله). فصلنامه آموزش و ارزش یابی. سال ششم، شماره 22: 43-27.
منابع لاتین:
Book: Surname,Name,Year,Title,translator,Press,Vol.
Article: Surname,Name,Title, Journal,Year,Vol, Pages.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Barenberg, J., Berse,T., & Dutke, S. (2011). Executive functions in learning processes: Do they benefit from physical activity?Educational Research Review, 6, 3: 208-222.
Barkley, R. A. (1981). Hyperactive children: A handbook for diagnosis and treatment. New York: Guilford Press.
Barkley, R. A. (2001). Executive functions and self-regulation: An evolutionary neuropsychological perspective. Neuropsychology Review, 11, 1-29.
Best, J. R. (2010).Effects of physical activity on children's executive function: Contributions of experimental research on aerobic exercise. Develop Rev; 30(4): 331-51.
Biederman , J.,& Spencer, T. (1999). Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) as a noradrenergic disorder. Biological psychiatry; 46(9): 1234-42.
Biederman, J. (2005). Attention-deficit/hyperactivity disorder. A selective overview. Biol psychiatry,57: 1220-1215.
Conners, C. K.(2002). Food additives and hyperactive children. NY: PlenumPrees; (23): 115-134
Davenport, N. D., Karatekin, C., White, T., Lim, K. O. (2010): Differential fractional anisotropy abnormalities in adolescents with ADHD or schizophrenia. Psychiatry Res, 181:193-198.
Davids, E., &Gastpar, M. (2005). Attention deficit hyperactivity disorder and borderline personality disorder. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry;29(6):865-77.
De Zeeuw, P., Mandl, R., Hulshoff Pol, H. ,Engeland, H., & Durston, S. (2011).DecreasedFrontostriatal Microstructural Organizationin Attention Deficit/Hyperactivity DisorderPublished online in Wiley Online Library(wileyonlinelibrary. com). DOI10.1002/hbm.21335 .
Faraone, S. V., Sergeant, J., Gillberg, C., Biederman, J. (2003). The worldwide prevalence of ADHD: Is it an American condition? World psychiatry; 2(2):104-113.
Findling, R. L., Short, E. J.,& Manos, M. J. (2001). Short-term cardiovascular effects of methylphenidate and Adderall. Journal of the American Academy of Child &Adolescent Psychiatry;40(5):525-9.
Harvey, W. J., Reid, G., Grizenko, N., Mbekou, V., Ter-Stepanian, M., & Joober, R. (2007).Fundamental movement skills and children with attention-deficit hyperactivity disorder: Peer comparisons and stimulant effects. Journal of abnormal child psychology; 35(5):871-82.
Kessels, R. P. C., Van Den Berg, E., Ruis, C.,& Brands, A. M. A., (2008). The Backward Span of the Corsi Block-Tapping Task and Its Association With the WAIS-III Digit Span, Assessment,15, 426-434.
Kitty, K., Wu, V., Anderson, & Castiello, U.(2002). Neuropsychological Evaluation Deficits in Executive Functioning for ADHD Children with or without learningdisabilities. NeuroPsychology. 22, 501-531.
Konrad, A., Dielentheis, T. F., El Masri, D., Bayerl, M., Fehr, C., Gesierich,T., Vucurevic, G., Stoeter, P., Winterer, G. (2010): Disturbed structural connectivity is related to inattention and impulsivity in adult attention deficit hyperactivity disorder. European Journal of Neuroscience, 31, 912-919.
Lang, R., Koegel, I. K., Ashbaugh, K., Regester, A., Ence, W., & Smith, W. (2010). Physical exercise and individuals with autism spectrum disorders: a systematic review. Research in Austin spectrum disorders. 1 (3): 1202-1215.
Pelham ,W.E., & Bender, M. E. (1983). Peer relationships in hyperactive children Description and Treatment. In: Gadow K, Bialer E, editors. Advances in learning and behavioral disabilities. Green Wich: CT:jal press;. P. 365-436.
Sonuga Bark, E. J. (2003). The dual pathway model of ADHD. Neurosci Biobehav Rev; 27: 593-604.
Spetie, L., & Arnold, E. L.(2007). Attention-deficit/ Hyperactivity Disorder. In: Martin A, Volkmar FR, (editors). Lewis's Child and Adolescent Psychiatry a Comprehensive Textbook. 4th ed. Philadelphia; Lippincott Williams & Wilkins, 2007: 430-451.
Travis, F., Grosswald, S., & Stixrud, W. (2011). ADHD, brain functioning, and transcendental meditation practice. Mind Brain, 2:73-81.
Volkow, N. D., Wang, G. J., Fowler, J. S., Gatley, S. J., Logan, J., Ding, Y.S., et al.(1998). Dopamine transporter occupancies in the human brain induced by therapeutic doses of oral methylphenidate. American Journal of Psychiatry; 155(10): 1325-31.
Weber, W., Vander Stoep, A., McCarty, R. L., Weiss, N.S., Biederman, J.,& McClellan, J. (2008).Hypericum perforatum (St John's Wort) for attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents. JAMA: the journal of the American Medical Association. 2008; 299(22): 2633-41.
Welsh, M. C., & Pennington, B. F. (1988). Assessing frontal lobe functioning in children: Views from developmental psychology. Dev Neuropsychol; 4: 199-230.
Westerberg, H. (2004). Working Memory: Development, Disorders and Training, Sweden, thesis for doctoral degree (Ph.D), Karolinska University of Stockholm.
Young, S., & Myanthi, A. J.(2010). Practitioner Review: Non‐pharmacological treatments for ADHD: A lifespan approach. J Child Psycho Psych; 51(2): 116-33.
Ziereis, S., & Jansen, P. (2015). Effects of physical activity on executive function and motor performance in children with ADHD. Research in Developmental Disabilities, 38: 181-191.
Baddeley, A. (۱۹۹۲). Working memory. Science, ۲۵۵(۵۰۴۴), ۵۵۶-۵۵۹.
Baddeley, A. D., & Hitch, G. (۱۹۷۵). Working memory. The psychology of learning and motivation, ۸, ۴۷-۸۹.
9. نظر استاد راهنما: (این قسمت حتما می بایست توسط استاد راهنما تکمیل شود.)
1 – 9. جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق در چیست؟ اختلال توجه یا بیش فعالی با مشکلات زیاد در زمینه های مختلف آموزشی از جمله عملکرد ضعیف تحصیلی، تکرار پایه، ترک مدرسه، روابط خانوادگی و دوستانه ضعیف، اضطراب، افسردگی، تخلف، سوء مصرف مواد مخدر در سنین پایین و قانون شکنی زیاد همراه است. به علاوه این اختلال احتمال خطر همراه شدن با سایر اختلالات رفتاری نظیر پرخاشگری در نوجوانی و یا لج بازی و نافرمانی را در بر دارد. با توجه به شیوع این اختلال در بین کودکان و بکار گیری روشهای غیر داوری برای کمک به آنها احتمالآ نتایج این پژوهشی می تواند به مربیان، والدین و خانوده ها کمک کند. لذا از این منظر تاکنون تاثیر فعالیت بدنی برکارکرد اجرایی وعملکرد حرکتی در کودکان 7 الی 12 ساله مبتلا به اختلال توجه/بیش فعالی مورد مطالعه قرار نگرفته است و نتایج می توانند روش جدیدی جهت کمک به این کودکان را مشخص کند..
2 – 9. آیا تحقیق حاضر منجر به ارائه مقاله، اختراع و یا نوآوری خواهد شد؟ بله
1 Attention-deficit/hyperactivity disorder
2Barkley, R. A
3Travis, F
4Grosswald, S
5Stixrud, W
6executive function
7 Metacognitive
8 Inhibition
9 Self- Initiation
10Working Memory
11 Maintenance and Shift
12 Time Sensation and Perception
13 Reconstruction
14Welsh, M. C
15Pennington, B. F
16Working memory
17Baddeley
18Hitch
19 motor performance
20Movement Assessment Battery for Children
16Shiels, K
17Hawk, L. W., Jr
18 Biederman, J
19 Conners, C. K
20 Faraone, S. V
21 Sergeant, J
22 Gillberg, C
23 Biederman, J
24 Davids, E
25 Gastpar, M
26 Young, S
27Myanthi, A. J
46Harvey & et al
47Pan CY,T.c
28Ziereis, S
29Jansen, P
30Barenberg, J
31Berse,T
32Dutke, S
33Weber, W
34Harvey, W. J
35 Movement Assessment Battery for Children
36Henderson, S. E
37Sugden, D. A
38Westerberg, H
39Kessels, R. P. C
40Van Den Berg, E
41Ruis, C
42Brands, A. M. A
43 Conners Vating Scals
—————
————————————————————
—————
————————————————————