بسمه تعالی
آموزش دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا
درخواست تصویب موضوع پروژه کارشناسی
1- عنوان پایان نامه
فارسی:
تاثیر رضایت شغلی بر افزایش بهره وری کارکنان واحد امور گمرکی منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی امام خمینی
لاتین:
2- مشخصات دانشجو
نام خانوادگی :
نام :
شماره دانشجویی :
دانشکده : اقتصاد و مدیریت دریا
رشته تحصیلی : مدیریت وبازرگانی دریایی
گرایش : گمرک
پست الکترونیک :
تلفن :
3- مشخصات استاد راهنما
استاد راهنما
نام خانوادگی:
نام:
تخصص اصلی: مدیریت
آخرین مدرک تحصیلی: فوق لیسانس
پست الکترونیک: asghar.rashnoodi@gmail.com
رتبه دانشگاهی: هیات علمی
5- اطلاعات پایان نامه
5-1 واژگان کلیدی
فارسی: رضایت شغلی – کارکنان – گمرک – بهره وری – اثربخشی
لاتین:
5-2 نوع تحقیق
بنیادی
نظری
کاربردی
توسعه ای
بیان مساله
توجه به حرفه و شغل و انتخاب شغلی در زندگی آدمی سابقه ای بس طولانی دارد . اشتغال برای ادامه زندگی و بقایای پایداری جامعه ضروری است . حیات هر فردی به وسیله کار کردن تامین می شود و میزان خودکفایی هر کشور به میزان و نوع عملکرد شاغلین آن بستگی دارد . مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی و پیشرفته نشان می دهد که نیروی انسانی ماهر علاقه مند و تعلیم یافته جوامع صنعتی پیشرفته ، تاثیر انکار ناپذیری داشته است . نیروی انسانی کمیاب ترین و گرانقیمت ترین سرمایه هر سازمانی به حساب می آید. نیروی کار مقدم بر سرمایه و مستقل از آن است. داشتن شغل برای تامین معیشت زندگی از ضروریات زندگی است و لازم است که فرد به شغلی مبادرت ورزد که با خصوصیات طبیعی او و نیازهای جامعه سازگار باشد ، در این صورت است که از حداکثر کارایی افراد استفاده می شود، هرچند که انسان در پی رسیدن به شغلی است که آرزوی آن را داشته، لکن بسیاری از افراد به شغل مورد نظر خود دست نمی یابند و ناگزیر در سایر مشاغل فعالیت می کنند. مدیران نیز بایستی توجه داشته باشند؛ برخوردی را که با سایر منابع مادی و اشیاء سازمانی دارند؛ نمی توانند با منابع انسانی داشته باشند؛ زیرا که انسان موجودی با شعور و با احساساتی پیچیده است و اعتقادات و باورها، ارزشها بر عملکردش تاثیرگذار است. راجع به نیاز آدمی به شغل در زندگی، نظرات متعددی توسط صاحبنظران ارائه گردیده است که هرکدام بر اساس تصور خاصی که از انسان و فلسفه زندگی و خواسته هایشان داشته اند و اینکه آدمی چرا کار می کند، به اظهار نظر پرداخته اند و اینجاست که رضایت شغلی معنا پیدا می کند. رضایت شغلی به عنوان عاملی که در موفقیت شغلـی، تاثیر بسزائی دارد باعث افزایش کارایی و احساس رضایت فردی می شود. امروزه مطالعات و تحقیقات در زمینه مدیریت سازمان نشان داده است، که افزایش رضایت شغلی منجر به افزایش بهره وری و عملکرد سازمان می شود و با شناسائی عوامل موثر بر رضایت شغلی می توان از کاهش رضایت شغلی جلوگیری کرد. همچنین برای اینکه مدیران بتوانند به مقاصد و اهداف سازمانی دست یابند، نیازمند آن هستند که از امیال، خواسته ها، آرزو ها و تمایلات کارکنان خود آگاه باشند و این امر میسر نخواهد شد، مگر اینکه در سازمان ها پژوهشهایی پیرامون افزایش رضایت شغلی انجام گیرد تا از این طریق با آگاهی از نیازها و منابع انگیزشی کارکنان، زمینه های رشد و بهبود کیفیت زندگی کارکنان و بالاخره رضایت شغلی آنها فراهم شود و نتیجه آن نیز بهینه سازی نیروی انسانی و بالا رفتن راندمان کاری است.
اهمیت و ضرورت تحقیق
در هر سازمان و یا ارگان دولتی و خصوصی مشکلات خاصی وجود دارد که عدم توجه به آنها می تواند عاملی در کاهش بهره وری و یا توجه به آن زمینه ساز موفقیت در امور باشد. اما اگر این عوامل دسته بندی و اولویت بندی شوند می تواند در صدر آنها، عدم رضایت یا رضایت شغلی را مشاهده نمود. رضایت شغلی به عنوان عاملی که در موفقیت شغلی تاثیر دارد و باعث افزایش کارایی و رضایت فردی می شود باید مورد توجه جمعی قرار بگیرد. رضایت شغلی کارکنان اهمیت و حساسیت خاصی دارد، چرا که اگر در سازمانی خشنودی و رضایت کارکنان مقدم بر هدفهای دیگر نباشد، آن سازمان محکوم به شکست و زوال و فروپاشی است . رضایت شغلی تاثیر متقابلی روی فرد و سازمان دارد . فرد همراه با خواسته ها و آرزوهایی به سازمان می پیوندد و هماهنگی و همسوئی سازمان به این آرمانها در فرد ایجاد رضایت می نماید و این رضایت شغلی خود باعث نو آوری، خلاقیت در کار، افزایش میزان تولید و یا خدمات می شود و از این رهیافت، سازمان از سلامت و پویایی برخوردار می شود و نارضایتی شغلی ، زمینه ساز بوجود آمدن بی انگیزگی و عدم بروز انگیزش و ارتباط آن با کاهش بهره وری می باشد و می تواند عامل نتیجه بد و پایین رفتن کیفیت زندگی اجتماعی و فردی باشد. از طرف دیگر عدم رضایت نیز باعث کم کاری، غیبت و سهل انگاری شده و حتی در درجات بالاتر می تواند اثرات نامطلوب و مخربی بر برنامه ریزی ها داشته باشد و آن را مواجه با شکست سازد و باید ایجاد زمینه مناسب برای رشد رضایت شغلی کارکنان در بستری مناسب صورت گیرد. کارکنانی که از خشنود و رضایت اندکی برخوردارند به طور معمول به نرخهای بالای جایگزینی گرفتار می شوند . اینگونه کارکنان احتمال دارد چشم به جاهای دلخواه تر بدوزنـد، در حالیکـه کارکنانـی که از رضایـت بیشتـری بـرخوردارنـد، در جـای خـود باقـی می مانند. اهمیت این موضوع، با در نظر گرفتن نگارش کتابها و مقالات که در این زمینه وجود دارد و سخنرانی ها و همایش هایی که در سالهای اخیر در این رابطه وجود داشته و دارد همه نشان از توجه و اهمیت مساله است.
ادبیات و پیشینه تحقیق
از آن جا که رضایت شغلی یکی از مباحث بسیار مهم در سطح مطالعه سازمان های کاری و خدماتی
بوده و مطالعات و تحقیقات زیادی در این زمینه در خارج یا داخل کشور انجام گرفته است لازم به نظرمی رسد که با نظم و توالی تقویمی، ابتدا تحقیقات خارج از کشور و پس از آن تحقیقات داخل کشور مرور گردد:
2-3-3-1 تحقیقات خارج از کشور
– در 1947 در رای گیری راپر از 3000 کارگر یک کارخانه امریکایی پرسیده شد "آیا به طور کلی معتقدید که شغلتان واقعا جالب و لذت بخش است یا خوب است، اما زیاد جالب نیست و یا بی روح و کسل کننده است؟ " بیش از دو سوم آن ها پاسخ دادند: جالب است، 23 درصد جواب دادند: خوب است و تنها 7 درصد گفتند که شغلشان کسل کننده است. از آن زمان تاکنون صدها نمونه از این بررسی ها انجام گرفته است. به طور کلی، زنان بیش از مردان ابراز رضایت شغلی می کنند.
– در سال 1955، می توان به تحقیقات بری فیلد و کراکت اشاره نمود. ارتباط پیچیده و مبهم بین رضایت شغلی و عملکرد شغلی، توجه تحقیقات سازمانی و منظم پنجاه ساله اخیر را به خود جلب کرده است. این دو دانشمند و سایر دانشمندان به بازنگری رابطه بین رضایت شغلی و عملکرد شغلی پرداختند. و توجه خود را به تطبیق و جفت و جور کردن مغایرت ها و نا هماهنگی هایی که در لابه لای نتایج مطالعات فردی به چشم می خورد، معطوف داشتند.
– در 1959، هرزبرگ و همکاران او در تحقیقی که درباره تامین نیاز، انگیزش و رضایت شغلی بر روی بیش از 200 نفر مهندس و حسابدار انجام دادند، از آنان خواستند با در نظر گرفتن مسائل، احساسات و ادراکات خود در طول سنوات خدمت، بگویند از شغلشان چه می خواهند.
نتیجه کلی این مطالعات به طور خلاصه چنین بود:
1- ارضای نیازهای بهداشتی – محیطی فقط از ناراضی بودن افراد جلوگیری می کند، ولی الزاما سبب انگیزش و کارایی آن ها نمی شود.
2- برای آن که افراد برانگیخته شوند، باید نیازهای انگیزشی آن ها ارضا شود. در نتیجه، وقتی افراد از درون خود احساس رضایت کنند، بر کارایی و موفقیت آن ها افزوده می شود.
3- برای آن که فرد ناراضی نباشد و در عین حال، با روحیه بالا و انگیزش کافی برای کسب موفقیت و بازدهی بسیار کار کند، باید هم به ارضای عوامل بهداشتی – محیطی و هم عوامل برانگیزنده او پرداخت.
– در 1964، می توان به تحقیقات وروم در زمینه رضایت شغلی، عملکرد شغلی و دیگر زمینه های کار و شغل اشاره کرد. وروم و دیگران در تحقیقات خود، به این نتیجه رسیدند که بین رضایت شغلی کارکنان و قدرت تولید، ارتباطی قوی و فراگیر وجود ندارد. وروم گزارش داد که ارتباط متوسطی بین 14تا 20 تحقیقی که او بازنگری کرده بود، وجود داشت. در تحقیقات و مطالعات وروم، روابط ذیل بین رضایت شغلی و عوامل دیگر به چشم می خورد:
الف. بین رضایت شغلی و احتمال استعفا از کار رابطه ای منفی وجود دارد; یعنی کسی که از شغلش
راضی است، کم تر احتمال دارد از شغلش استعفا بدهد.
ب. بین رضایت شغلی و غیبت از کار نیز رابطه ای منفی وجود دارد; یعنی کسی که از شغلش راضی است،کم تر احتمال دارد از حضور در سر کار خودداری نماید.
ج. بین رضایت شغلی و میزان تصادفات و سوانح کار رابطه ای منفی وجود دارد; یعنی کسی که از
شغلش راضی است،کم تر دچار سوانح و تصادفات در محیط کار می گردد.
د. بین رضایت شغلی و میزان کارایی رابطه ای مثبت وجود دارد; یعنی رضایت شغلی، افزایش کارایی را موجب می شود.
– در 1966 هیولین در مطالعه خود بر گروه های شغلی و علایق و خواست های آنان، به دست آورد که
خشنودی شغلی کارکنان دفتری زن، که در 300 اداره گوناگون سفارش خرید، به صورت مکاتبه ای استخدام شده بودند، با میزان رفاه و شرایط عمومی اقتصادی جامعه آن ها ارتباط دارد; به این معنا که در شرایط شغلی یکسان، فردی که در محیط مرفه ای زندگی می کند، احتمالا کم تر به شغل خود علاقه مند است.
-در1970،تحقیقات شاوب(D.P. Schwab) وکامینگز (L.L. Cummings)صورت گرفت. نتایج تحقیقات این دو نفر چیزی شبیه نتایج تحقیقات وروم در 1964 بود.
– در 1972، مطالعات وانوس (J.D.Vanous) و لاولر (E. Lawler) انجام شد. در این مطالعات، که در زمینه خشنودی شغلی صورت گرفته، نه شیوه برای سنجش خشنودی شغلی تعریف شده است:
1- خشنودی شغلی نتیجه مجموع خشنودی ها از جنبه های مختلف شغل است.
2- خشنودی شغلی نتیجه مجموع خشنودی ها از جنبه های مختلف شغل است، در حالی که به هر جنبه شغلی، متناسب با اهمیت آن ضریبی داده شود.
3- خشنودی شغلی نتیجه درجه کام روایی نیازی ناشی از شغل در آن زمان است.
4- خشنودی شغلی نتیجه درجه کام روایی نیازی ناشی از شغل در آن زمان است، در حالی که به هر جنبه شغلی، متناسب با اهمیت آن ضریبی داده شود.
5- خشنودی شغلی نتیجه تفاوت میان درجه کام روایی نیازی است که به پندار شخص، در آن شغلی باید داشته باشد و درجه کام روایی، نیازی که در آن زمان وجود دارد.
6- خشنودی شغلی نتیجه تفاوت میان درجه کام روایی نیازی است که به پندار شخص، در آن شغلی باید داشته باشد و درجه ای که در آن زمان وجود دارد، در حالی که به هر نیاز، متناسب با اهمیت آن ضریبی داده شود.
7- خشنودی شغلی نتیجه درجه کامروایی نیازی است که شخص دوست دارد، درشغل خود داشته باشد تا درجه کام روایی نیازی که در حال حاضر دارد
سوالات تحقیق
1- رضایت شغلی با بهره وری کارکنان چه رابطه ای دارد؟
2- چه عواملی باعث عدم رضایت و رضایت کارمند در محل کار خود می شود؟
3- آیا میزان ارضاء نیاز کارمندان، در رضایت شغلی آن موثر است؟
4- آیا داشتن روابط دوستانه میان کارمندان در رضایت شغلی آنان موثر است؟
5- آیا وضعیت تاهل کارمندان، در رضایت آنان موثر است؟
6- آیا داشتن موقعیت اقتصادی و تحصیلی بیشتر، در رضایت آنها موثر است؟
اهداف تحقیق
هدف اصلی پژوهش شناخت عوامل اساسی و موثر بر رضایتمندی شغلی کارکنان است، تا با شناخت آن بتوان زمینه بهبود و پیشرفت در کار و تامین سلامت روانی افراد را فراهم کرد. علاقه و عدم رضایت شغلی دارای پیامدهای مثبت و منفی زیادی است، اما باید توجه کرد که برای به دست آوردن رضایت شغلی نمی توان عامل و دلیل ثابت و مشخصی را معین کرد. هر تحقیق به زمان و مکان خاصی تعلق دارد و علتی که در یک تحقیق در فعالیت کاری موثر است، ممکن است در شرایط زمانی و مکانی دیگر در فعالیت شغلی بی تاثیر جلوه کند، در نتیجه هدف اصلی این تحقیق مجموعه عواملی است که موجب عدم رضایت و علاقه شغلی و برآورد میزان موثر بهره وری این عوامل بر پدیده مورد مطالعه است.
در راستای این تحقیق همچنین رسیدن به هدفهای زیر مد نظر است:
1- ارتباط عوامل رضایت شغلی کارکنان با بهره وری
2- درک میزان و تاثیر مشکلات و مسائلی مانند امکانات رفاهی، تحصیلات، سابقه خدمت و وضعیت تاهل در رضایتمندی شغلی کارکنان
3- آشنایی با راهکارهای افزایش رضایت شغلی
4- آشنایی با عوامل موثر بر رضایت شغلی
روش انجام تحقیق
اطلاعات مورد نیاز این پروژه تحقیقاتی از کتب ومقالات مرتبط با عنوان پروژه و به صورت کتابخانه ای جمع آوری گردیده است.
فهرست منابع و مآخذ
کتاب: نام خانوادگی، نام، عنوان کتاب، مترجم، محل انتشار، ناشر، سال نشر
مقاله: نام خانوادگی، نام، عنوان مقاله، عنوان نشریه، دوره، شماره، صفحه، سال
منابع فارسی:
1. بررسى رابطه ویژگیهای شخصیتی و سلامت روانی با رضایت شغلی کارکنان/ نویسندگان: دستورانی و پور یوسف/1391
2. مقاله بررسی علل و عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان زن و مرد شعب سازمان تامین اجتماعی تهران 1388
3. مقاله پژوهشی رضایت شغلی پرستاران اورژانس و عوامل موثر بر آن در بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی/ نویسندگان : فروزانفر و همکاران/ 1391
4. بررسی چگونگی تاثیر رضایتمندی شغلی در افزایش بهره وری کارکنان دفتر مرکزی کمیته امداد امام خمینی (ره)/ پژوهشگر: موسی گل نظری، دی ماه 1387
منابع لاتین:
Susan J.Linz, "Job satisfaction among Russian workers", International Journal of Manpower, Vol. 24, No. 6, 2003, pp. 626- 652
نام و نام خانوادگی دانشجو:
امضاء:
تاریخ:
نام و نام خانوادگی استاد راهنما:
امضاء:
تاریخ:
8