نمونه پروپوزال روانشناسی
عنوان تحقیق به فارسی :
بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف
عنوان تحقیق به انگلیسی :
Examine the relationship schema maladaptive and resiliency and quality of life in women under the protection of heads committee in Somesara city
4. اطلاعات مربوط به پایان نامه
1ـ الف : عنوان پایان نامه :
فارسی ( غیر فارسی : (
ب : نوع کار تحقیقاتی : بنیادی1 ( نظری2( کاربردی3 ( عملی4 (
پ : تعداد واحد پایان نامه :
ت : پرسش اصلی تحقیق (مساله تحقیق ) :
آیا بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف رابطه وجود دارد؟
5.بیان مساله (تشریح ابعاد، حدود مساله، معرفی دقیق مساله، بیان جنبه های مجهول و مبهم و متغیرهای مربوط به پرسش های تحقیق، منظور تحقیق)
شاخه جدید علم روان شناسی و دیدگاه نوینش تحت عنوان "رویکرد روان شناسی مثبت نگر" درصدد بررسی ظرفیت ها و قدرت های روان شناختی به جای آسیب شناسی روانی است. اعتقاد اساسی در دیدگاه جدید این است که ویژگی های مثبت قابل اندازه گیری می توانند به عنوان سپری افراد را در برابر حوادث نامطلوب خطرزا محافظت نمایند (سلیگمن1 و سیکسزنت میهالی2، 2000). از اهداف این رویکرد شناسایی و تعرف مفاهیمی است که به تامین سلامتی و شادکامی افراد و بهرمندی آنها از یک زندگی سالم کمک کند. یکی از این مفاهیم کیفیت زندگی است. کیفیت زندگی به تامین سلامتی و شادکامی در افراد و بهرمندی آنها از یک زندگی سالم کمک می کند. کیفیت زندگی مفهومی است که در سه دهه گذشته، تلاش های زیادی برای تعریف و اندازه گیری عینی آن انجام شده است (هاگرتی3 و همکاران، 2001). اما با وجود پژوهش های گسترده ای که در زمینه کیفیت زندگی انجام شده است اما هنوز تعریف واحد و مورد توافق همگان درباره کیفیت زندگی ارائه نشده است. برخی از محققان کیفیت زندگی را با رویکرد عینی تعریف کرده اند و موارد آشکار و مرتبط با معیارهای زندگی از جمله سلامت جسمانی، شرایط شخصی، ارتباطات اجتماعی، اقدامات شغلی یا دیگر عوامل اجتماعی و اقتصادی را با کیفیت زندگی معادل دانسته اند (لیو4، 2006). در مقابل این رویکرد، رویکرد ذهنی وجود دارد که کیفیت زندگی را مترادف با شادی یا رضایت فرد در نظر می گیرد و بر عوامل شناختی در ارزیابی کیفیت زندگی تاکید دارد (لیو، 2006). بین دو رویکرد عینی و ذهنی رویکرد جدیدی به نام کل نگر وجود دارد که نظریه پردازان آن معتقد هستند کیفیت زندگی همانند خود زندگی، مفهوم پیچیده و چند بعدی است و در بررسی آن هر دو مولفه عینی و ذهنی را در نظر می گیرند (مالکینا-پیخ5 و پیخ6، 2008). در حال حاضر کیفیت زندگی یکی از نگرانی های عمده سیاستمداران و متخصصان علم پیشگیری است و به عنوان شاخصی برای اندازه گیری وضعیت سلامت در تحقیقات شناخته شده به کار می رود(حسینیان، قاسم زاده و نیکنام، 1390). به لحاظ اهمیت و دامنه فراگیر کیفیت زندگی در حوزه روان شناسی مثبت نگر، عوامل موثر بر آن مورد کنکاش بسیار قرار گرفته است(احدی و علیزاده اصلی، 1390).
یکی از عواملی که در کیفیت زندگی افراد نقش دارد طرحواره ها می باشد (دهقانی، ایزدی خواه، محمدتقی نسب، رضایی، 1393). طرحواره ها از ابتدای زندگی شکل گرفته و در تمام طول زندگی، فرد را تحت تاثیر قرار می دهند (یانگ و همکاران، 1999). اما طرحواره ها اولیه باورهایی هستند که افراد درباره خود، دیگران و محیط دارند، و به طور معمول از ارضا نشدن نیازهای اولیه به خصوص نیازهای عاطفی در دوران کودکی سرچشمه می گیرند (زانگ7 و هه8، 2010). در واقع طرحواره های ناسازگار اولیه9 در طول زندگی ثابت و پا برجا هستند و اساس ساخت های شناختی فرد را تشکیل می دهند. این طرحواره ها به شخص کمک می کنند تا تجارب خود را راجع به جهان پیرامون سازمان دهند و اطلاعات دریافتی را پردازش کنند (مالتبی و دی10، 2004؛ تیم11، 2010). زمانی که این طرحواره ها فعال می شوند، می توانند بر ادراک، واقعیت و پردازش شناختی فرد اثر بگذارند (کرمیرا12 و همکاران، 2010).
طرحواره ها مطابق با پنج نیاز تحولی کودک به پنج حوزه بریدگی و طرد13، خودگرادنی و عملکرد مختل14، محدودیت های مختل15، دیگر جهت مندی16، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری17 مستقیم تقسیم شده اند که هر کدام شامل چند طرحواره می شوند. حوزه بریدگی و طرد شامل طرحواره های رهاشدگی/بی ثباتی، بی اعتمادی/بدرفتاری، محرومیت هیجانی، نقص/شرم و انزوای اجتماعی/بیگانگی است. حوزه خودگردانی و عملکرد مختل شامل طرحواره های وابستگی/بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، خود تحول نیافته/گرفتار و شکست می باشد. حوزه محدودیت های مختل شامل استحقاق/بزرگ منشی، خویشتن داری و خود انضباطی ناکافی است. حوزه دیگر جهت مندی شامل طرحواره های منفی گرایی/بدبینی، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه/عیب جویی افراطی و تنبیه می باشد (یانگ، 1999؛ ترجمه صاحبی و حمید پور، 1384).
پژوهش ها حاکی از رابطه منفی طرحواره ناسازگار اولیه با کیفیت زندگی (بیدادیان و همکاران، 2011) و رضایت از زندگی (یوسف نژاد شیروانی و پیوسته گر، 1390) است که از جمله شاخص های سلامت روان اند. یکی دیگر از شاخص های سلامت روانی در افراد تاب آوری می باشد. تاب آوری یکی از مفاهیم و سازه های بهنجار مورد توجه و مطالعات روان شناسی مثبت نگر است و به فرایند پویای انطباق مثبت با تجربه های تلخ و ناگوار اطلاق می شود (لاتار18 و چیچتی19، 2000؛ مستن20، 2001) و فراتر از جان سالم به در بردن از استرس و ناملایمات زندگی است (بونانو21، 2004).
به طور کلی مفهوم تاب آوری به پیامدهای مثبت به رغم تجربه ناگواری ها و ناملایمات، عملکرد مثبت و موثر در شرایط ناگوار، بهبودی بعد از یک ضربه مهم، اشاره دارد (اسچون22، 2006). افراد تاب آور توانایی برگشتن و بهبود پیدا کردن، خوش بینی و مهارت های فکری انعطاف پذیر، جستجو کردن مشکلات به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد، توانایی پشتکار و استقامت داشتن، عزت نفس سالم، توانایی تعیین اهداف قابل دسترس؛ آشکار و واقعی، داشتن شبکه حمایتی سالم، توانایی رشد قابلیت های عاطفی و فرا طبیعی، توانایی استقلال رای، حس شوخ طبعی، توانایی درگیری و ارتباط معنادار با افراد، توانایی رفتار کردن با احترام با خودشان و دیگران، توانایی حل کردن مشکلات و مهارت های حل تعارض را دارند (حسینی قمی و سلیمی، 1390).
بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که چه رابطه ای بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت:
در ضرورت پژوهش حاضر می توان گفت که زنان رکن اصلی خانواده را تشکیل می دهند و سلامت جسم و روان آنها بر سلامت جسم و روان خانواده و تربیت فرزندان آنها اثر مستقیم دارد. سازمان بهداشت جهانی سلامت زنان را از شاخص های رشد یافتگی کشورها معرفی نموده است(قربانی و گلچین، 1387). زنان، پرورش دهندگان انسان های سالم هستند بی توجهی به سلامت زنان، می تواند سبب مشکلات عدیده ای در شیوه زندگی و سلامت نسل های بعدی شود(سعیدیان، 1382).
در سالهای اخیر رویکرد روانشناسی مثبت گرا مورد توجه روانشناسان قرار گرفته که به جای پرداختن به نابهنجاری ها و اختلال ها، بر توجه بیشتر به توانمندی ها و استعداد های انسان تاکید دارد. این رویکرد هدف نهایی خود را شناسایی موضوع ها و شیوه هایی می داند که بهزیستی و شادکامی انسان را به دنبال دارند. از این رو عواملی که موجب تطابق بیشتر آدمی با نیازها و تهدیدهای زندگی می شود بنیادی ترین موضوع مورد پژوهش در این رویکرد است. در این میان تاب آوری جایگاه ویژه ای در حوزه های روانشناسی تحولی، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی یافته است، به طوری که هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این موضوع افزوده می شود(کمپبل- سیلس23، کوهن24 و استین25، 2006).
همچنین مواردی که در ذیل به آن اشاره شده دلیل بر اهمیت وضرورت انجام این تحقیق بوده است:
-نیاز به بررسی رابطه بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی در زنان؛
– درک روابط این سازه ها، می تواند نقش مهمی در طرح های آموزشی و مداخلات مرتبط با کیفیت زندگی داشته باشد.
-عدم وجود پژوهشی جامع در این حوزه؛
-ایجاد زمینه برای انجام پژوهش های بیشتر وهمه جانبه در این حوزه.
طرحواره های ناسازگار اولیه با توجه به تازگی آن و علی رغم اهمیت فراوان آن در کشور در رابطه با این موضوع تحقیقات بسیار اندکی صورت گرفته است و همچنین با توجه به فراگیر شدن رویکرد شناختی و استفاده از تکنیک های برخاسته از رویکرد شناختی (مانند طرحواره درمانی) برای مراجعان توسط روان شناسان، تلاش در جهت دستیابی به منابع جدید اطلاعاتی در این زمینه که بتواند یاری رسان در جهت کمک به افراد نیازمند باشد امری ضروری است.
با بررسی های انجام شده در ایران، تحقیقات اندکی رابطه ای بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان نشان نداده است. لذا بررسی رابطه بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان ضرورت پیدا کرد.
نتایج حاصل از این پژوهش، می تواند چشم اندازی روشن و عملی برای مشاوران و روان درمانگران و مددکاران اجتماعی فراهم نماید. به علاوه، نتایج پژوهش می تواند مبنای نظری و عملی مناسبی برای بهبود کیفیت زندگی در موسسات مختلف آموزشی و درمانی از قبیل مراکز مشاوره در دانشگاهها، کلنیک ها و غیره قرار گیرد. لذا بررسی در زمینه رابطه بین طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف ضرورت پیدا نمود.
1ـ تحقیق بنیادی پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیا، پدیده ها و روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری ها و نظریه ها می پردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته علمی کمک می نماید.
2ـ تحقیق نظری : نوعی پژوهش بنیادی است و از روش های استدلال و تحلیل عقلانی استفاده می کند و بر پایه مطالعات کتابخانه ای انجام می شود.
3ـ تحقیق کاربردی : پژوهشی است که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش ها، ابزار ها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می شود.
4ـ تحقیق عملی: پژوهشی است که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی و با هدف رفع مسائل و مشکلات جوامع انسانی انجام می شود
6. سوابق مربوط (بیان مختصر سابقه تحقیقات انجام شده درباره موضوع و نتایج به دست آمده در داخل و خارج از کشور نظرهای علمی موجود درباره موضوع تحقیق)
پژوهش های داخلی
دهقانی و همکاران (1393) در پژوهشی به بررسی نقش واسطهای راهبردهای مقابله با استرس در رابطهی بین طرح وارههای ناسازگار اولیه در حوزهی طرد و بریدگی و کیفیت زندگی روانی انجام دادند روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعهی پژوهش مردان و زنان 20 تا 35 سالهی ساکن شهر اصفهان در سال 1390 بودند که از این میان 245 نفر به عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنیها فرم کوتاه پرسش نامهی طرح وارههای ناسازگار اولیهی یانگ (YSQ-SF)، پرسش نامهی مقابله با شرایط پر استرس (CISS) و فرم کوتاه پرسش نامهی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از روش تحلیل مسیر و نرمافزار های18 SPSS و 8.5 LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد مقابلهی هیجانمدار در رابطهی بین طرح وارهی محرومیت هیجانی و کیفیت زندگی روانی (11/0- = اثر مسقیم، 07/0- = اثر غیرمستقیم، 05/0< P) و رابطهی میان طرح وارهی رهاشدگی و کیفیت زندگی روانی (09/0- = اثر مستقیم، 04/-0= اثر غیر مستقیم، 05/0< P) نقش واسطهای دارد.
جزایری و همکاران (1392) پژوهشی با هدف بررسی رابطه ی سبک های دفاعی و طرح واره های ناسازگار اولیه با تاب آوری در دانش آموزان انجام دادند. بدین منظور، طی یک مطالعه ی توصیفی از نوع همبستگی، 250 دانش آموز دبیرستانی شهر تهران به صورت روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و از نظر سبک های دفاعی، طرح واره های ناسازگار اولیه و تاب آوری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین تاب آوری با سبک دفاعی پخته، همبستگی مثبت و با طرح واره های ناسازگار اولیه ی بریدگی/ طرد، خودگردانی/ عملکرد مختل دیگر جهت مندی و محدودیت های مختل، همبستگی منفی وجود دارد. همچنین، معلوم شد که سبک های دفاعی پخته و ناپخته، پیش بینی کننده ی تاب آوری هستند و سبک دفاعی ناپخته، کاهش تاب آوری و طرح واره های ناسازگار اولیه تاب آوری را پیش بینی می کند.
مومنی و شهبازی راد (1391) پژوهشی با هدف بررسی رابطه معنویت، تاب آوری و راهبردهای مقابله ای با کیفیت زندگی دانشجویان انجام دادند. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه رازی بود. تعداد 375 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل مقیاس تجربیات معنوی غباری، پرسشنامه تابآوری کانر و دیویدسون (CD-RISC)، مقیاس راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن (WOCQ) و پرسشنامه کیفیت زندگی (36-SF) بود. پژوهش از نوع همبستگی و داده ها به روش رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد معنویت، تاب آوری و راهبرد مقابله ای هیجان مدار 38 درصد واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی کرد. بین تاب آوری، معنویت و راهبرد مقابله ای مسئله مدار با کیفیت زندگی رابطه مثبت وجود داشت. بین راهبرد مقابله ای هیجان مدار با کیفیت زندگی رابطه منفی مشاهده شد.
یوسف نژاد شیروانی و همکاران (1390) پژوهشی با هدف تعیین رابطه رضایت از زندگی با طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان انجام دادند. پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشجویان دانشگاههای شهر بابل بودند که از بین آنها 300 نفر از رشته های مختلف (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) (یانگ، 2005) و پرسشنامه رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) بود. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه (شیوه گام به گام) و آزمون t گروههای مستقل تحلیل شد. یافته ها نشان داد بین ِمحرومیت هیجانی، انزوای اجتماعی، نقص / شرم، شکست، وابستگی/ بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری، اطاعت، از خودگذشتگی، بازداری هیجانی، معیارهای سرسختانه / عیب جویی افراطی، خویشتن داری و خودانضباط ناکافی با رضایت از زندگی رابطه منفی معنادار وجود دارد (05/0 > P و 01/0>P). تحلیل رگرسیون نشان داد محرومیت هیجانی، نقص/ شرم و وابستگی/ بی کفایتی با رضایت از زندگی دارای رابطه چندگانه معنادار هستند (01/0 > P ). آزمون t گروههای مستقل نشان داد بین دانشجویان دختر و پسر در خرده مقیاس های بی اعتمادی/ بدرفتاری، شکست، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری و معیارهای سرسختانه / عیب جویی افراطی تفاوت معناداری وجود دارد.
شهامت (1389) پژوهشی با هدف پیش بینی علائم سلامت روان با استفاده از طرحواره های ناسازگار اولیه انجام داد. به این منظور دو پرسشنامه فرم کوتاه طرحواره یانگ (YSQ-SF) 26در چارچوب نظریه درمانی مبتنی بر طرحواره جفری یانگ و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ)27بر 159 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تحلیل نتایج این پژوهش با استفاده از نسخه 17 نرم افزار SPSS با روش تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت. نتایج بیانگر رابطه معنادار طرحواره های ناسازگار اولیه و علائم سه گانه جسمانی سازی، اضطراب و افسردگی بود. در این میان طرحواره نقص/ شرم به طرز معناداری (P<0.01) هر سه علامت را پیش بینی کرد. از طرفی بخشی از واریانس هر اختلال توسط طرحواره های خاصی به صورت معنادار پیش بینی شد.
پژوهش های خارجی
تیکسورا28 و همکاران (2015) به بررسی ارتباط بین تاب آوری و کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی پرداخت. نتایج پژوهش نشان داد که بین تاب آوری و کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی هیچ ارتباطی وجود ندارد.
اکسنبرگر و جوین29 (2014) در پژوهشی به بررسی ارتباط بهزیستی روان شناختی، کیفیت زندگی و تاب آوری پرداختند. نتایج پژوهش آنها حاکی از آن بود که بین کیفیت زندگی و تاب آوری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
بیدادیان و همکاران (2011) پژوهشی با هدف بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه در کیفیت زندگی انجام دادند.برای این منظور 60 نفر از افراد مبتلا به چاقی را در کلنیک کاهش وزن بیمارستان سینا انتخاب کردند. تمام شرکت کنندگان فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره ناسازگار اولیه را تکمیل نمودند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جنبه های از کیفیت زندگی با طرحواره های ناسازگار اولیه رابطه منفی دارند. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد که طرحواره های ناسازگار اولیه مانند محرومیت عاطفی، بی اعتمادی/سوءاستفاده، کنترل و انضباط می تواند نمره کیفیت زندگی کل را پیش بینی نمایند.
فوسیا30 و همکاران (2012) در پژوهشی به بررسی کیفیت زندگی ، آسیب پذیری و تاب آوری پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که بین کیفیت زندگی و تاب آوری رابطه معنادار وجود دارد.
لافورد31 و ایسر32 (2001) در پژوهشی به بررسی کیفیت زندگی و تاب آوری پرداختند. نتایج پژوهش آنها حاکی از آن بود که با افزایش تاب آوری کیفیت زندگی در افراد افزایش پیدا می کند.
7. فرضیه ها (هر فرضیه به صورت یک جمله خبری نوشته شود.)
1. بین طرحواره های ناسازگار با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف رابطه وجود دارد.
2. بین تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف رابطه وجود دارد.
3. طرحواره های ناسازگار و تاب آوری، کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف را پیش بینی می کنند.
8. اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی1،کاربردی2 و ضرورت های3 خاص انجام تحقیق)
1
هدف کلی
– بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار و تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف
اهداف جزیی
1. بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف.
2. بررسی رابطه تاب آوری با کیفیت زندگی زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف.
3. پیش بینی کیفیت زندگی براساس طرحواره های ناسازگار و تاب آوری زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف.
2
3
9. در صورت داشتن هدف کاربردی بیان نام بهره وران (اعم از موسسات آموزشی و اجرایی و غیره ) :
10. جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق در چیست؟(این قسمت توسط استاد راهنما تکمیل شود.)
با عنایت به جدید بودن نسبی موضوع مورد پژوهش و عدم پژوهش در جامعه مورد نتایج حاصل از پژوهش می تواند مورد استفاده مسئولین امر قرار گیرد.
امضاء استاد راهنما
11. روش کار
الف. نوع روش تحقیق :
روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد.
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان سرپرست تحت حمایت کمیته امداد شهرستان خواف هستند.
روش نمونه گیری به شیوه در دسترس می باشد. و تعداد نمونه 160 نفر در نظر گرفته شده است.
ب : روش گردآوری اطلاعات ( میدانی، کتابخانه ای و غیره ) :
در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش های کتابخانه ای و جهت جمع آوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه های پژوهش از روش میدانی (پرسشنامه ها) استفاده می شود.
پ : ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، آزمون، فیش، جدول، نمونه برداری، تجهیزات آزمایشگاهی و بانکهای اطلاعاتی و شبکه های کامپیوتری و ماهواره ای و غیره ) :
پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36. پرسشنامه SF-36 ، پرسشنامه استانداردی است که توسط وار و همکاران (1992) در امریکا برای اندازه گیری کیفیت زندگی افراد سالم و بیمار طراحی شده است. این پرسشنامه دارای 8 حیطه سوال شامل: عملکرد فیزیکی (10سوال)، محدودیت نقش مربوط به سلامت جسمی (4 سوال)، محدودیت نقش مربوط به سلامت هیجانی (3 سوال)ف انرژی / خستگی (9 سوال)، سلامت هیجانی(4 سوال)، عملکرد اجتماعی (2 سوال)، درد (2 سوال) و سلامت عمومی (2 سوال) می باشد. هر سوال حداقل 2 و حداکثر 6 گزینه دارد و گزینه های هر سوال براساس مقیاس صفر تا صد درجه بندی شده است و نمره صفر و صد، کمترین و بیشترین سطح عملکرد فرد را نشان می دهد. نمره هر حیطه از جمع نمرات سوالات آن حیطه تقسیم بر تعداد سوالات محاسبه می شود؛ بنابراین نمره کیفیت زندگی در هر حیطه از صفر (کمترین نمره کیفیت زندگی) تا صد (بهترین نمره کیفیت زندگی) می باشد. پایایی آن در ابعاد مختلف در مطالعه منتظری و همکاران(1384) در ایران و سایر مطالعات خارج از کشور حداقل 73/0 در بعد کارکرد اجتماعی و حداکثر 96/0 در بعد محدودیت نقش گزارش شده است (نقل از سعادت جو و همکاران، 1391).
پرسشنامه طرحواره یانـگ (FS-QS). براى اندازه گیرى طرحواره هاى نـاسازگار، ابـزار اندازه گیرى مورد استفاده، شکل کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ (FS-QS) مى باشد. این پرسشنامه یک ابزار 75 سوالى براى سنجش طرحواره هاى ناسازگار اولیه با طیف لیکرت بر روى یک مقیاس 6 درجه اى از "کاملا درست درباره من" تا "کاملا غلط درباره من" درجـه بندى مى شود. یانگ(1998) این پرسشنامه را از روى فرم اصلى پرسشنامه (فرم 205 آیتمى) ساخت پرسشنامه FS-QS 15 طرحواره ناسازگار اولیه را مى سنجد. هر 5 آیتم این پرسشنامه یک طرحواره را مى سنجد ، این طرحواره ها عبارتند از: طرحواره رهاشدگى، طرحواره بى اعتمادى/بد رفتارى، طـرحواره مـحرومیت هیجانى، طرحواره وابستگى/بى کفایتى، طرحواره آسیب پذیرى نسبت به ضرر، طرحواره نقص/شرم، طرحواره ناکامى، طرحواره بازدارى هیجانى، طرحواره فداکارى ، طرحواره معیارهاى سرسختانه، طرحواره استحقاق، طرحواره خودانضباطى ناکافى، طرحواره بیگانگى اجـتماعى، طـرحواره اطاعت/پیروى، طرحواره گرفتارى /در دام افتادگى .
هر آیتم بر روى یک مقیاس 6 درجه اى نمره گذارى مى شود؛نمره 1 براى کاملا نادرست درباره من، نمره 2 براى بیشتر نادرست درباره من، نمره 3 تاحدى نادرست درباره من، نـمره 4 تـقریبا درست درباره من، نمره 5 بیشتر درست درباره من، نمره 6 کاملا درست درباره من. نمره کلى براى هر مقیاس از میانگین آیتم هاى آن مقیاس محاسبه مى شود.نمرات بالاتر وجود طرحواره هاى ناسازگار بـیشتر را مـنعکس مـى کند.
اعتبار و روایى. پایایى فرم کوتاه پرسشنامه طـرحواره یانـگ بـا استفاده از روش بازآزمایى و محاسبه ضریب همبستگى پیرسون براى خرده مقیاسها به شرح زیر مى باشد:
وابستگى/شکست:83/0 بیگانگى اجتماعى /نقص/شرم: 80/0 محرومیت هـیجانى: 78/0 خـودانضباطى نـاکافى/اطاعت: 76/0 آسیب پذیرى نسبت به ضرر: 76/0 معیارهاى سرسختانه: 85/0 خـود تـحول نیافته/گرفتار:77/0 بى اعتمادى / بد رفتارى: 65/0 بازدارى هیجانى : 69/0 رهاشدگى: 78/0 از خود گذشتگى: 69/0 استحقاق: 79/0 بدست آمد، روایى سازه فرم کوتاه پرسشنامه یانگ بـا اسـتفاده از تـحلیل رگرسیون و همبستگى بین خرده مقیاسهاىF SQ- Sو خرده مقیاسهاى SCL-25 در سطح 01/0P< و 05/0P< معنادار بـودند یعنى این پرسشنامه داراى روایى سازه بالایى مى باشد(آهى،1385؛ به نقل از رضوی و همکاران، 1389).
پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC): این پرسشنامه توسط کانر و دیویدسون با مرورمنابع پژوهشی 1979-1991 حوزه تاب آوری جهت اندازه گیری قدرت مقابله با فشار و تهدید، تهیه شده است. پرسشنامه دارای 25 ماده ی پنج گزینه ای است که گزینه های آن به ترتیب از 0 تا 4، نمره گذاری شده است. بدین صورت که به گزینه ی هرگز نمره 0، گزینه بندرت نمره 1، گزینه گاهی اوقات نمره 2، گزینه اغلب نمره 3 و گزینه همیشه نمره 4 تعلق می گیرد.؛ و جمع نمرات موارد 25 گانه نمره کل مقیاس را تشکیل می دهد. محمدی (1384) این مقیاس را برای استفاده در ایران انطباق داده است. محمدی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، اعتبار مقیاس را 89/0 روایی مقیاس را به روش همبستگی هر گویه با نمره کل مقوله ضریب ها بین 41/0 تا 64/0 به دست آورد.
ت: روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :
جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده توسط ابزار های فوق، از شاخص های و روش های آمارتوصیفی برای بدست آوردن فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، و خطای استاندارد داده ها استفاده شده است؛ و سپس از آمار استنباطی برای بدست آوردن ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون به کمک نرم افزار spssبه کار گرفته شد.
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها
طرحواره ناسازگار اولیه
تعریف مفهومی: طرحواره ﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﻴﻪ، اﻟﮕﻮ ﻫﺎ ﻳﺎ درون ﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎ ی ﻋﻤﻴـﻖ و ﻓﺮاﮔﻴﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﻳﺎ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﻲ ﺗـﺪاوم ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ، ﺑـﻪ راﺑﻄـﻪ ﻓـﺮد ﺑـﺎ ﺧـﻮد و ﺑـﺎدﻳﮕــﺮان ﻣﺮﺑــﻮط ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و ﺑــﻪ ﺷــﺪت ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪﻧــﺪ ( ﻳﺎﻧﮓ،1990؛ ترجمه صاحبی و حمیدپور، 1384)
تعریف عملیاتی: منظور از طرحواره نا سازگار اولیه نمره ای است که فرد از فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانـگ (FS-QS) کسب می کند.
کیفیت زندگی
تعریف مفهومی : براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) (2011) کیفیت زندگی، درک افراد از موقعیت خود در زندگی از نظر فرهنگ، سیستم ارزشی که در آن زندگی می کنند، اهداف انتظارات، استانداردها و اولویت هایشان است، پس موضوعی کاملا ذهنی بوده و توسط دیگران قابل مشاهده نیست و بر درک افراد از جنبه های مختلف زندگی استوار است (ایزدی، سپهوند، نادری فر و محمدی پور، 1393).
تعریف عملیاتی: در این پژوهش کیفیت زندگی نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 بدست آورده است.
تاب آوری
تعریف مفهومی: گارمزی33 و ماستن34 (2006) تاب آوری را "یک فرایند توانایی، یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز علی رغم شرایط تهدید کننده" تعریف نموده اند که نقش مهمی در مقابله با تنیدگی ها و تهدیدهای زندگی و آثار نامطلوب آن دارد.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش تاب آوری نمره ای است که فرد از پرسشنامه تاب آوری کانر 35و دیویدسون36 (CD-RISC) کسب می کند. این پرسشنامه جهت اندازه گیری قدرت مقابله با فشار و تهدید، تهیه شده است و دارای 25 ماده است.
12. جدول زمان بندی مراحل انجام دادن تحقیق از زمان تصویب تا دفاع نهایی
تاریخ تصویب
از تاریخ
تا تاریخ
مطالعات کتابخانه ای
جمع آوری اطلاعات
تجزیه و تحلیل داده ها
نتیجه گیری و نگارش پایان نامه
تاریخ دفاع نهایی
توسط معاونت پژوهشی مشخص می گردد
طول مدت اجرای تحقیق :
13. فهرست منابع و ماخذ (فارسی و غیر فارسی) مورد استفاده در پایان نامه به شرح زیر:
(به ترتیب حروف الفبا تنظیم شود)
کتاب : نام خانوادگی،نام، سال نشر،عنوان کتاب،مترجم، جلد ، محل انتشار، ناشر
مقاله : نام خانوادگی، نام، عنوان مقاله، عنوان نشریه، سال، دوره،شماره،صفحه
تعدادی از منابع
منابع فارسی
احدی، حسن و علیزاده اصلی، افسانه. (1390). پیش بینی کیفیت زندگی دانشجویان دختر براساس متغیرهای تمایز یافتگی و تاب آوری. زن و مطالعات خانواده، سال چهام، شماره چهاردهم: 42-27.
ایزدی، احمد؛ سپهوند، فربیاه؛ نادری فر، مهین؛ و محمدی پور، فاطمه. (1393). بررسی تاثیر مداخله آموزشی برمیزان کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به درمانگاه تامین اجتماعی خرم آباد در تابستان1392. فصلنامه پرستاری دیابت دانشکده پرستاری و مامایی زابل، دوره 2، شماره 2: ص28-18.
جزایری، سید مجید؛ وطن خواه، حمید رضا؛ بدیعی، محمد مهدی. (1392). رابطه ی سبک های دفاعی و طرح واره های ناسازگار اولیه با تاب آوری در دانش آموزان. اندیشه و رفتار، دوره 8، شماره 30: 16-7.
حسینی قمی، طاهره و سلیمی بجستانی، حسین. (1390). رابطه بین جهت گیری مذهبی و تاب آوری در بین مادران دارای فرزندان مبتلا به بیماری. مجله روان شناسی و دین. سال چهارم، شماره سوم: 82-69.
حسینیان، سیمین؛ قاسم زاده، سوگند؛ و نیکنام، ماندانا. (1390). پیش بینی کیفیت زندگی معلمان زن براساس متغیرهای هوش هیجانی و هوش معنوی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره سوم، شماره 9: 60-42.
حق رنجبر، فرخ؛ کاکاوند، علیرضا؛ برجعلی، احمد؛ برماس، حامد. (1390). تاب آوری و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان کم توان ذهنی. سلامت و روان شناسی، دوره 1 ، شماره 1 : 187-177.
دهقانی، سپیده؛ ایزدی خواه، زهرا؛ محمدتقی نسب، مریم؛ رضایی، الهام. (1393). تحلیل مسیر طرحواره های ناسازگار اولیه، راهبردهای مقابله با استرس و کیفیت زندگی روانی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، دوره 12، شماره 1: 118-103
رضوی،اقدس سادات؛ فاتحی زاده،مریم سادات؛ اعتمادی،عذرا؛ عابدی،محمد رضا. (1389). تعیین رابطه ''طرحواره های ناسازگار اولیه'' با ابعاد ''نگرش به نحوه انتخاب همسر'' در دانشجویان دانشگاه پیام نور استان تهران. مجله فرهنگ مشاوره و روان درمانی، شماره 2: 75-45.
سعادت جو، علیرضا؛ رضوانی، محمد رضا؛ طبیعی، شهناز؛ و عودی، داود. (1390). مقایسه کیفیت زندگی در بیماران دیابتی نوع 2 با افرد غیر دیابتی. مراقبت های نوین، فصلنامه علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره9، شماره 1: ص 31-24.
سعیدیان، فاطمه. (1382). بررسی رابطه بین ساختارهای قدر در خانواده با تعارضات زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی.
شهامت، فاطمه. (1389). پیش بینی نشانه های سلامت عمومی (جسمانی سازی، اضطراب و افسردگی) بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه. پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز)، شماره 20، دوره 5: 124-103.
قربانی، اعظم و گلچین، مرجان. (1390). وضعیت سلامت روانی زنان مراجعه کننده به پایگاه های سلامت استان قزوین (1387). فصلنامه مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین-علمی پژوهشی، سال 15، شماره 1: 21-34.
محمدی، مسعود. (1384). بررسی عوامل موثر بر تاب آوری در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد. رساله دکتری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران.
مومنی، خدامراد؛ و شهبازی راد، افسانه. (1391). رابطه معنویت، تاب آوری و راهبردهای مقابله ای با کیفیت زندگی دانشجویان. مجله علوم رفتاری، جلد 6 شماره 2 : 2-1.
یانگ، جی. (1999). شناخت درمانی اختلالات شخصیت. ترجمه صاحبی و حمیدپور(1384). تهران: ارجمند.
یوسف نژاد شیروانی، مائده و پیوسته گر، مهرانگیز. (1390). رابطه رضایت از زندگی و طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، سال دوازدهم، شماره 2: 65-55.
منابع لاتین
Bidadian, M., Bahramizadeh, H., & Poursharifi, H. (2011). Obesity and Quality of Life: The Role of Early Maladaptive Schemas. Journal of Social and Behavioral Sciences, 30, 993-998.
Bonanno, G. A. (2004). Loss. Trauma, and human resilience. American psychologist, 59, 20-28.
Cormier, A, Jourda, B, Laros, C, Walburg, V,& Callahan, S. (2010). Influence between early maladaptive schemas and depression. L'Encéphale, Article in Press, Corrected Proof.
Exenberger, S., Juen, B. (2014). Well-Being, Resilience and Quality of Life from Children's Perspectives A Contextualized Approach. Child & School Psychology
Fauci, A. J., Bonciani, M., Guerra, R. (2012). Quality of life, vulnerability and resilience: a qualitative study of the tsunami impact on the affected population of Sri Lanka. Ann Ist Super Sanita ;48(2):177-88.
Garmezy, N. M., & Masten, A. A. (2006). Particularresiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology. 42: 323-36.
Hagerty, M. R, Cummins, R. A, Ferriss, A. L, Land, K, Michalos, A. C, Peterson, M, Sharpe, A, Sirgy, J & Vogel, J, (2001). "Quality of life indexes for national policy: Review and agenda for research", Social Indicators Research, 55, 1, 1-96.
Lawford, J., & Eiser, C. (2001). Exploring links between the concepts of Quality of Life and resilience. Pediatr Rehabil;4(4):209-16.
Liu, L, (2006). "Quality of life as a social representation in China: A qualitative study", Social Indicators Research, 75, 217 – 240.
luthar, S. S. , & cichiti, D. (2000). The construct of resilience. Implications for interventions and social policies. Development and psychology, 12, 857-885.
Malkina-Pykh, I. G & Pykh, Y. Q. A, (2008). "Quality-of-life indicators at different scales: Theoretical background", Ecological Indicators, 8, 854-862.
Maltby, J., & Day, L. (2004). Forgiveness and defense style. Journal of Genetic Psychology, 165 (1), 99-110.
Masten, A. (2001). Ordinary magic: resilience processes in development. American psychologist, 56, 227-228.
Schoon , I. (2006).risk and resilience adaptation in changing times. Journal of marriage and family.68:1383-1384.
Seligman, M. E. P & Csikszentmihalyi, M, (2000). Positive Psychology: An introduction, American Psychologist, 55, 5-14.
Teixeira, M. F. N., Martins, A. B., Celeste, l., Keller, R., Hugo, F. N., Hilgert, J. B. (2015). Association between resilience and quality of life related to oral health in the elderly. REV BRAS EPIDEMIOL JAN-MAR; 18(1): 220-33.
Thimm, J. C. (2010).Mediation of early maladaptive schemas between perceptions of parental rearing style and personality disorder symptoms. J Behav Ther Exp Psychiatry; 41(1): 52-9.
Yang, J., McCrae, R.R., Costa, P.T., Jr., Dai, X., Yao, S., Cai, T., & Gao, B. (1999). Cross-cultural personality assessment in psychiatric populations: The NEO-PI-R in the people's Republic of China .Psychological Assessment, 11(3), 359-368.
Zhang, D.H., & He, H.L. (2010). Personality traits and life satisfaction: A Chinese case study. Social Behavior and Personality, 38(8), 1119-1122.
1- Seligman, M. E. P
2- Csikszentmihalyi, M
3- Hagerty, M. R
4- Liu, L
5 -Malkina-Pykh, I. G
6- Pykh, Y. Q. A
7- Zhang, D.H
8-He, H.L
9- schemes early maladaptive
10 -Maltby, J., & Day, L
11 -Thimm, J.C
12- Cormier, A
13- Disconnection and Rejection
14- Impaired Autonomy and Performance
15- Impaired Limits
16- Other – Directedness
17- Overvigilance/Inhibition
18 -luthar, S. S
19-cichiti, D
20- Masten, A
21 -Bonanno, G. A
22- Schoon , I
23- Campbell-Sills, L
24- Cohan, S. L
25 -Stein, M
26- Young Schema Questionnaire-Short Form
27- General Health Questionnaire
28- Teixeira, M. F. N
29 -Exenberger, S., Juen, B
30- Fauci, A. J
31- Lawford, J
32-Eiser, C
33-Garmezy, N. M
34-Masten, A. A
35- Conner
36- Davidson
—————
————————————————————
—————
————————————————————
3