مدیریت بازاریابی
بررسی تحلیلی تاثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی های خرید
مقدمه
در چند سال اخیر مسئولیت سازمان ها و نهادها در قبال جامعه پیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است .مسئولیت سازمان ها در قبال جامعه به معنای آن است که سازمان ها باید ضمن توجه به سودآوری و انجام وظایف در قبال سهامداران ، مسئولیت اجتماعی در قبال کارکنان ، جامعه و محیط زیست را بر عهده گیرند.این مسئولیت ها عبارتند از مراعات اخلاق ، امنیت تولید، سلامت شغلی ، محافظت از منافع مشروع کارکنان و صرفه جویی در منابع .
در گذشته بسیاری از شرکت ها فقط به سود خود اهمیت داده و به مسئولیت اجتماعی اهمیت نمی دادند. به اعتقاد این موسسات مهمترین مسئولیت در قبال جامعه سودآوری است .بر این اساس بسیاری از موسسات با مشکل نقض منافع مشروع کارکنان روبه رو هستندو پدیده هایی مثل به هدر رفتن منابع ،آلودگی محیط زیست و نقض مالکیت معنوی در برخی موسسات دیده می شود. این حوادث نه تنها خسارات اقتصادی سنگینی برای موسسات ایجاد کرده بلکه چهره آنها را هم خدشه دار کرده است . (شیخیان عزیزی، 1389،96)
مسئولیت اجتماعی شرکت ها در قبال جامعه شامل: مصرف کنندگان ،کارکنان، سهامداران، نیکوکاری ، محیط زیست و غیره می شود .مسئولیت اجتماعی شرکت ، مسئولیتی بین سازمان ها و افرادی است که با منافع سازمان ارتباط دارند و مصرف کنندگان همان افرادی هستند که در روند توسعه سازمان با منافع سازمان ارتباط دارند و در صورت صرف نظر کردن از آنها ،ضرر های جبران ناپذیری به موسسات وارد می شود.
مسئولیت اجتماعی شرکت به عنوان وظیفه یک سازمان برای توجه به حقوق افراد و ترویج رفاه انسانی در عملیات آن تعریف شده است. کسب و کار نه فقط دارای مسئولیت اقتصادی سودآوری و مسئولیت قانونی تبعیت از قوانینی که هدایتگر آنها به سمت تحقق ضروریات اقتصادی می باشد، بلکه دارای مسئولیتهای اخلاقی نیز می باشد که شامل طیفی از هنجارهای یا استانداردهای اجتماعی می باشد.( 33وCarrol, 2000) این امر برای کسب و کارها به خصوص در صنعت مصرف محور نظیر فروش درست به نظر می رسد. پیش بینی شده است که فروشندگان تاثیر عمده ای بر مسائل مرتبط با مسئولیت اجتماعی شرکت از طریق رابطه خاص خود با مصرف کنندگان بر جا می گذارند.در واقع صنعت فروش نشانگر مسئولیت اجتماعی بالاتری در مقایسه با سایر بخشها می باشد
) 24 وLarner & Fryxell, 1998 ).
بر اساس فرضی که مصرف کنندگان شرکت ها را به دلیل حمایتشان از برنامه های مسئولیت اجتماعی مورد تشویق قرار می دهند ، بسیاری از سازمان ها برنامه های مسئولیت اجتماعی را در سیاستهایشان گنجانده اند ( 35وLevy,1999) .تحقیقات نشان می دهد که مصرف کنندگان در صورتی که شرکت ها در امور اجتماعی اشان نادرست عمل کنند ، مجازات خواهند کرد.
(18 وSimmons & Becker- Olsen, 2004 ) بنابراین علت مشارکت در فعالیت های اجتماعی بستگی به ارزیابی مصرف کننده از فعالیت های شرکت در زمینه مسئولیت اجتماعی دارد.
همچنین موقعیت های مراکز خرید در ارزیابی مصرف کنندگان بسیار مهم است ، چون مصرف کنندگان متوجه می شوند که شرکت ها چگونه در چشم انداز رقابتی جای گرفته اند و وجه تمایز آنها چیست ودرنتیجه قصد خرید مصرف کنندگان افزایش می یابد.
( 61وBrown & Dacin, 1997).
در اینجا به بررسی تاثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی خرید می پردازیم.
2-1 بیان مساله
مسئولیت اجتماعی شرکت ها یک پدیده کسب و کاری است که در فضای سازمان ها به خصوص شرکت هایی که در زمینه تولید فراورده های مورد نیاز مصرف کنندگان فعالیت می کنند ، گسترش پیدا کرده است . در طول دهه گذشته تعداد شرکت هایی که در زمینه رعایت حقوق انسان ها ،توجه به حقوق مصرف کنندگان و زنجیره تامین مسئولیتی را پذیرفته اند ، افزایش یافته است . این اقدامات نه تنها اثرات مثبت بر مصرف کننده دارد ، بلکه یک مبنای بلقوه از مزیت رقابتی نیز محسوب
می شود. (54 وZenden,2008)
از آن جایی که مصرف کنندگان هم عنصر اصلی جامعه و هم عنصر اصلی بازاراند وهمیشه انتظارات بالاتری نسبت به آنچه دریافت می کنند ، دارند، این مساله باعث ایجاد شکاف بین انتظارات و ادراک مصرف کننده با در نظرگرفتن مسئولیت اجتماعی می شود و نارضایتی مصرف کنندگان را شامل می شود.بنابراین شرکت ها باید به مسئولیت اجتماعی خود اهمیت داده، در غیر این صورت خودشان باعث لطمه زدن به بازار خود می شوند. ( 6و ( Nicholls,2002
در زمینه مسئولیت اجتماعی ،صنعت فروش از اهمیت خاصی برخوردار است چون می تواند از طریق اقدامات مسئولیت اجتماعی با مصرف کننده ارتباطی خاص برقرار کند و منجر به درک بهتر مصرف کننده از اقدامات سازمان ها و مراکز خرید در زمینه مسئولیت اجتماعی شود. مراکز خرید به عنوان نهادهایی کامل مدیریت می شوند و سود بخش عمومی متمرکز بر دوام مراکز خرید شهری و نحوه رقابت مراکز خرید می باشد و مدیران تلاشهای زیادی در جهت هماهنگی و ترویج مراکز خرید به عنوان مقصد خرید مصرف کنندگان انجام می دهند، که این اقدامات می تواند تصویر ذهنی و سود مراکز خرید را بهبود ببخشد. فعالیت های مراکز خرید در زمینه مسئولیت اجتماعی می تواند محلی(حمایت از وقایع فرهنگی و ورزشی) یا جهانی و ملی باشد . ( 85 وMiller & Besser, 2000 )
با تشریح این ایده برای مراکز خرید شهری این سوال پیش می آید که آیا اقدامات و فعالیت های مسئولیت اجتماعی مراکز خرید ارزش دارد و باعث ایجاد جذابیت مراکز خرید بین مصرف کنندگان می شود؟
این تحقیق تاثیر اقدامات مسئولیت اجتماعی مراکز خرید رابر ارزیابی خرید مصرف کنندگان مورد بررسی قرار می دهد.بنابراین سوال اصلی این تحقیق به صورت زیر خواهد بود:
تاثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی خرید چگونه است؟
تاریخچه و سابقه موضوع
شکل گیری موضوع مسئولیت اجتماعی به دهه های آغازین قرن بیستم و هنگامی که شرکتهایی چون فورد و کارنیچ به ایجاد موسسات غیر انتفاعی در جهت توسعه اجتماع نمودند، باز می گردد.مسئولیت اجتماعی شرکت ها در دهه های 50و 60 میلادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت . هنگامی که شرکتها با سوالاتی در زمینه نقش خود در جامعه مواجه شدند و چندین تئوری در این زمینه در این دهه ارائه گردید. (Clarck,2000,5)
تعاریف اولیه موضوع به دهه 50 میلادی باز می گردد.در دهه 60 میلادی اولین کوشش ها برای ارائه یک ایده و تصویر بهتر و دقیقتر شروع شد. سه محقق مربوط به این موضوع در آن زمان دیویس، فردریک و مک گوییر می باشند. دیویس اولین فردی بود که به قدرت سازمان ها و مسئولیت اجتماعی اشاره کرد. او مسئولیت اجتماعی را تصمیمات و رفتار های بنگاه که دلایل اتخاذ آنها حداقل فراتر رفتن از مرزهای سازمان می باشد، تعریف کرد.
فردریک مسئولیت اجتماعی سازمان را به عنوان وسیله ای برای بهبود رفاه اجتماعی – اقتصادی جامعه عنوان می کند.اما تحقیق جامع تر را در این زمینه مک گوییردرمقاله ای تحت عنوان" تجارت و جامعه" انجام داد و مفهوم تعهد اجتماعی را فراتر از تعهد اقتصادی و قانونی شرکت ها دانست .
(افشاری، 1388،17)
در دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت امور فرهنگی با موضوع نقش مدیران فرهنگی در راستای مسئولیت اجتماعی (بررسی موردی مدیران تک پست سازمان صدا و سیما ) توسط حسین مهردوست در شهریور 88 انجام شده که اهمیت مسئولیت اجتماعی توسط مدیران در چهار بعد اقتصادی، اخلاقی ،اجتماعی و زیست محیطی را نشان داده است.
همچنین در همین دانشگاه رساله دکترای مدیریت دولتی با موضوع ارائه الگویی برای ارتقاء اخلاقیات و مسئولیت اجتماعی در سازمان های دولتی ایران توسط حسین گیوریان در سال 82 انجام گرفته که نشان داده شده که عوامل موثر در ارتقا اخلاقیات در سازمانهای دولتی به ترتیب عوامل سازمانی، عوامل فردی ،عوامل بیرونی و عوامل اجتماعی است.
در سال 2010 مقاله ای با عنوان واکنش نیروی فروش در تشکیل مسئولیت اجتماعی، رفتار نتایج و نقش میانجی در اعتبار سازمانی در یونان توسط نیکولاس ج. پاناگوپلس انجام گرفته است.
اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
امروزه تعریف مسئولیت اجتماعی نسبت به یک قرن پیش دچار تغییرات زیادی شده است. درگذشته سازمان های تولید کننده تنها مسئول درآمدسازی بودند و تولید محور اصلی فعالیت آنها بوده ولی از چند دهه قبل نگاه به مسئولیت سازمانی تغییر کرده و توجه بیشتر به مصرف کنندگان و مشتریان شده است و به مرور که عرضه نسبت به تقاضا افزایش پیدا کرده ،تامین رضایت مشتری و مصرف کننده اهمیت بسیار پیدا کرده است . در نتیجه شرایط جدید کسب و کار ایجاب می کند مدیران شرکت ها در بازارهای جهانی تعادل بین بخشهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی کسب و کار خود ایجاد کنند و مسئولیت اجتماعی خود را جدی بگریند.(حیدری،1386 ،3)
مسئولیت اجتماعی فرارفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان در آن قرار دارد و هدف اصلی آن همکاری بخش های خصوصی و دولتی و داوطلبان است و نوعی رفتار سازمانی شرکت ها را در بر می گیرد .هرچه سازمان های بزرگ به اصول اخلاقی و زیست محیطی خود حساس تر باشند ،سازمان های کوچک هم در پیروی از آنها مصر خواهند شد و موجبات اعتماد مشتریان و مصرف کنندگان را فراهم می کند.
در چند سال اخیر در اغلب کشورها به خصوص کشورهای صنعتی جنبش مسئولیت اجتماعی و جنبش اعتراضی نسبت به قدرت سازمان های بزرگ فعال شده و در دهه های اخیر با رشد سازمان های غیر دولتی ، جنبش اعتراضی علیه قدرت سازمانها، افزایش آگاهی اجتماعی، توسعه بازار سرمایه و شرکت های سهامی عام و رسوایی مالی و اخلاقی شرکت ها، مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی گسترش یافته است ، طوری که کمیسیون اروپا سال 2005 را سال مسئولیت اجتماعی شرکت های کشورهای اتحادیه اروپا نامید و یا کشور انگلیس در دپارتمان صنعت و تجارت خود وزیر مسئولیت اجتماعی معرفی کرد. اهمیت مسئولیت اجتماعی به حدی است که برای آن جایزه ملی قرار داده اند. (امیدوار،1387 ،15)
منظور از مسئولیت اجتماعی شرکت این است که چون سازمان ها تاثیر عمده ای بر سیستم اجتماعی دارند و عضوی از اجتماع هستند ، فعالیت های آنها باید طوری باشد که در اثر آن زیانی به جامعه وارد نشودو درصورت زیان اقدامات جبرانی انجام شودواهداف و فعالیت های آنها باید در راستای اهداف اجتماعی ، رفاه و آسایش جامعه باشد.
بسیاری از صاحب نظران معتقدند مسئولیت اجتماعی را باید از طریق فعال کردن نهادهای شهری ، سازمان های خصوصی و غیر دولتی به دستور کار سازمان ها تزریق کرد و جدی گرفتن مسئولیت اجتماعی در سازمان ها نشانه زیادی دارد . یکی از نشانه های آن وجود تشکل های کارگری در ساختار آنها است .همچنین رعایت حقوق مصرف کننده ، توجه به استاندارد های قانونی در تولید محصول، پاسخ گویی مدیران در قبال مسائل شهروندی ، زیست محیطی ، اخلاقی ، فرهنگی و حقوق بشر از دیگر شاخه های توجه به مسئولیت اجتماعی سازمان ها و شرکت هاست .(همان منبع ،42)
اهداف تحقیق
در شروع تحقیق قبل از انجام هرگونه مطالعه و برآورد ،باید هدف از مساله برای پژوهش انتخاب شده روشن شود . نداشتن هدف و یا مبهم بودن جوانب موضوع پژوهش موجب می شود که در خاتمه رضایت نسبت به نتیجه کار تحقیق بدست نیاید.
این تحقیق برای دست یابی به اهداف زیر است :
اهداف کلی : بررسی تحلیلی تاثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی های خرید
اهداف تحقیق :
1- تعدیل رابطه بین جذابیت مرکز و فعالیت های اجرایی از طریق تاثیر کیفیت متصور از خرید بر آن دو.
2- تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت (به لحاظ حمایت از محیط و جامعه محلی) بر ادراک مصرف کننده در خصوص جذابیت مرکز خرید.
3- تعدیل رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و مرکز خرید از طریق حمایت متصور مرکز خرید در خصوص محیط و جامعه محلی .
4- تاثیر متصور از مسئولیت اجتماعی شرکت بر روی متغییرهای آمیخته بازاریابی و تاثیر متغییرهای آمیخته بازاریابی بر ادراک مصرف کننده از جذابیت مرکز خرید.
5- تعدیل رابطه بین فعالیت های محلی مسئولیت اجتماعی شرکت و جذابیت مرکز از طریق عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی
هدف کاربردی :بکارگیری نتایج این تحقیق در مراکز خرید (مرکز خرید هایپراستار)
چارچوب نظری تحقیق
مسئولیت اجتماعی سازمان (CSR) موضوع حساسیت برانگیزی بوده و عامل اصلی بقای هر سازمانی می باشد.سازمان های سرآمد به عنوان سازمان هایی پاسخگو برای شفافیت و پاسخ گویی به ذینفعان خود در قبال عملکردشان باید به تعهداتشان پایبند بوده تا هم سازمان از رویکرد اخلاقی تر ومنسجم تر خود نفع ببرد و هم جامعه و ذینفعان برداشت بهتری از عملکرد و نقاط قوت سازمان داشته باشند.(مهردوست ،1388،18)
بر اساس تحقیق نظریه پردازان مدیریت ، سهام داران ارزش های اخلاقی را به اقدامات سازمانی نسبت می دهند.در حقیقت شرکت ها ارزش های اخلاقی را در تبادل با سهامداران خود قلمداد
می کنند.در این رابطه اقدامات مسئولیت اجتماعی شرکت اعتبار مثبتی را تولید میکند و در نتیجه سرمایه اخلاقی مثبت پدید می آید. (Godfery,2005,783).برای ایجاد این دیدگاه شرکت ها باید از اقدامات مسئولیت اجتماعی به عنوان روشی برای تولید سرمایه اخلاقی مثبت بین حوزه های داخلی و خارجی استفاده کنند که خود فرایند تولید سرمایه اخلاقی از طریق روش های اعتماد محور پدید می آید.وقتی اقدامات مسئولیت اجتماعی شرکت در جهت کمک به دیگران باشد ، سازمان ها سهامدارانشان را متقاعد کرده که آنها هم در ارزش های اخلاقی سهیم هستند.بر اساس گفته فوکویاما اعتماد وقتی پدید می آید که جامعه از یک مجموعه ارزش های اخلاقی سود ببرد و سهیم باشد به طوری که انتظارات مفیدی را از رفتار درست پدید آورد.پایه و اصل این تحقیق بررسی مسئولیت اجتماعی مراکز خرید در رابطه با گروه سهامدار مصرف کننده است .
نگرش مصرف کنندگان نسبت به مسئولیت اجتماعی شرکت ها مثبت است. ثابت شده است که 78% از مصرف کنندگان امریکایی محصولات مرتبط با یک علتی را خریداری می کنند که به آن توجه داشته و بسیاری از آنها برای چنین محصولاتی حاضرند مبلغ اضافی پرداخت کنند.
,402)2Raynold,200) . اقدامات مسئولیت اجتماعی شرکت می تواند تصویر ذهنی و نتایج اقتصادی را بهبود ببخشد .
چارچوب نظری این مقاله متمرکز بر تاثیر ابتکارات و اقدامات مسئولیت اجتماعی مراکز خرید بر نحوه درک جذابیت مرکز به عنوان یک مقصد خرید از جانب مصرف کننده می باشد . تمرکز ویژه بر مراکز خرید شهری است .
مدل تحلیلی تحقیق
( Oppewal , Alexander , Sullivan , 2006, 261)
فرضیه های تحقیق
فرضیه 1: کیفیت متصوره از خرید ( از لحاظ کیفیت کالا و کیفیت محیط خرید )، تاثیر فعالیت های اجرایی بر روی جذابیت مراکز خرید را تعدیل می کند.
فرضیه 2: هرچه عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت (به لحاظ حمایت از محیط و جامعه محلی ) بیشتر باشد منجر می شود که ادراک مصرف کننده از جذابیت مرکز به عنوان یک مرکز خرید مثبت تر باشد.
فرضیه 3:حمایت متصوره مرکزدرخصوص محیط و جامعه محلی رابطه بین فعالیتهای مسئولیت اجتماعی شرکت و جذابیت مرکز خرید راتعدیل می کند.
فرضیه 4: فعالیت هایی که منجر به افزایش عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی شرکت می شود، باعث تاثیر بیشتر متغیرهای آمیخته بازاریابی مرکز خرید بر روی ادراک مصرف کننده از جذابیت مرکز می شود.
فرضیه 5: تاثیر فعالیت های محلی مسئولیت اجتماعی شرکت بر روی جذابیت مرکز از طریق عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی تعدیل می شود.
روش تحقیق
از آنجا که هدف از تحقیق بررسی تحلیلی تاثیرادراک مصرف کننده پیرامون مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی خرید است ، تحقیق حاضر بدنبال رابطه علّی بین چند متغیر بوده است و رابطه علّت و معلولی را نشان داده است. از این رو، روش تحقیق توصیفی و پیمایشی می باشد. چون تاثیر بین متغیرها با مدل معادلات ساختاری اندازه گیری می شود ،روش آماری تحلیل مسیر است و از نرم افزار لیزرل استفاده می شود.
قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی: مصرف کنندگان مرکز خرید هایپراستار می باشد.
قلمرو زمانی: نیمسال دوم تحصیلی90-91
قلمرو موضوعی :از نظر موضوعی کانون اصلی این تحقیق مسئولیت اجتماعی است.
جامعه آماری
با توجه به تعریف ، جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (حافظینا، 1377، 98) بنابراین جامعه آماری تحقیق حاضر مصرف کنندگانی که در طول یک سال گذشته از مرکز خرید هایپراستار،خرید کرده اند می باشد.
نمونه آماری و روش نمونه گیری:
با توجه به ویژگی های جامعه آماری، روش نمونه گیری تصادفی ساده است.
تعداد نمونه آماری 384 نمونه بر اساس جدول مورگان می باشد. جمع آوری اطلاعات بر اساس پرسشنامه می باشد.
ابزار اندازه گیری و شاخص های سنجش تحقیق:
– انتخاب مغازه های اختصاصی وخدمات محور
– انتخاب مغازه های ارزان
– ارزش پول در مغازه ها
– سری خدماتی مثل کتابخانه،اداره پست ،بانک ها ،سلمانی ها،آژانس مسافرتی،داروخانه و دفاتر کار
– نظم بخشیدن به خیابان و محل زندگی
– امکانات پارکینگ و دسترسی
– حمایت مرکز از جامعه محلی و محیطی
– سری کالاها و کیفیت آنها
– کیفیت محیط مغازه ها
– اقدامات لازم برای حمایت از مدارس
– حمایت خرده فروشی برای شرایط کاری بهتر
– توجه به محیط طبیعی
– حمایت خرده فروشی از وقایع فرهنگی و ورزشی
– تلاش خرده فروش به منظور کمک به مردم نیازمند در کشورهای مختلف
روش تجزیه و تحلیل داده:
روش تجزیه و تحلیل داده مورد استفاده ،تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری وتحلیل مسیر می باشد.نرم افزارهای مورد استفاده لیزرل می باشد.
محدودیت های تحقیق
با توجه به جدید بودن موضوع مسئولیت اجتماعی در ایران ، بیشتر شرکت ها اقدامات خاصی در این زمینه انجام نداده و گروه کمی مسئولیت اجتماعی اشان را اقداماتی در زمینه محیط زیست و کمک های خیریه تعریف کرده اند ،بنابراین باید روی مفهوم مسئولیت اجتماعی در همه شرکت ها تاکید شود.
مفاهیم عملیاتی و کلیدی تحقیق
مسئولیت اجتماعی یعنی نوعی احساس تعهد به وسیله مدیران سازمانها که آن گونه تصمیم گیری نمایند که در کنار کسب سود برای موسسه، سطح رفاه کل جامعه نیز بهبود یابد.
مصرف کننده : افراد و خانوارهایی که کالاها و خدمات را برای مصارف شخصی خریداری می کنند که از نظر سن،درآمد،تحصیلات ،سلیقه و … متفاوتند.
مراکز خرید (فروشگاه های زنجیره ای ): گروهی از خرده فروشان که برنامه ریزی ، ایجاد ، مالکیت و اداره آنها به صورت واحدی تصویری معنا دار از جهان ، طی آن اطلاعات را انتخاب ،سازماندهی ، تعبیر و تفسیر می کند.( کاتلر،1385 ،176)
اقدامات محلی مسئولیت اجتماعی در مراکز خرید که شامل مواردی چون نظم بخشیدن به محل زندگی، وجود پارکینگ و دسترسی به آن می باشد.
فعالیت های مسئولیت اجتماعی در مراکز خرید شامل موارد زیر می باشد:
سری کالاها و کیفیت آنها، کیفیت محیط مغازه ها، اقدامات لازم برای حمایت از مدارس ، حمایت خرده فروشی برای شرایط کاری بهتر، توجه به محیط طبیعی و حمایت خرده فروشی از وقایع فرهنگی و ورزشی.
فعالیت های اجرایی شامل مواردی چون انتخاب مغازه های خدمات محور و اختصاصی ،انتخاب مغازه های ارزان قیمت ، ارزش پول در مغازه ها ، سری خدماتی مثل کتابخانه ، پست ،بانک ، سلمانی و آژانس مسافرتی ، داروخانه ،دفاتر کار ، نظم بخشیدن به خیابان و محل زندگی ،پارکینگ و دسترسی به آن و کمک به مردم نیازمند محلی ومردم دیگر کشورها می باشد.
( Oppewal , Alexander , Sullivan , 2006, 261)
روش تحقیق:
روشهای تحقیق در واقع ابزارهای دستیابی به واقعیت به شمار می رود. در هر پژوهش، پژوهشگر تلاش می کند تا مناسب ترین روش را انتخاب کند؛ و آن روشی است که دقیق تر از روش های دیگر قوانین، واقعیت را کشف کند. بنابراین شناخت واقعیتهای موجود و پی بردن به روابط میان آنها مستلزم انتخاب روش پژوهشی مناسب است(دلاور، 25،1385).
تحقیق حاضر بدنبال رابطه علّی بین چند متغیر بوده است و رابطه علّت و معلولی را نشان داده است. از این رو، روش تحقیق توصیفی و پیمایشی می باشد. چون تاثیر بین متغیرها با مدل معادلات ساختاری اندازه گیری می شود.
نوع تحقیق بر اساس هدف:
تحقیقات علمی بر اساس هدف تحقیق به سه دسته تقسیم می شوند: بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه (سرمدوهمکارانش،1379و76). از آنجایی که این تحقیق نشان می دهد که چگونه اقدامات مرکز خرید هایپراستار در زمینه مسئولیت اجتماعی بر ادراک مصرف کننده از جذابیت مرکز خرید و ارزیابی آنان از خرید اثر می گذارد، "کاربردی" خواهد بود. هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است . به عبارت دقیق تر تحقیق کاربردی تلاشی برای پاسخ دادن به یک معضل و مشکل عملی است که در دنیای واقعی وجود دارد(خاکی،94،1389).
نوع تحقیق بر حسب نحوه گردآوری داده ها(طرح تحقیق)
تحقیق حاضر بر اساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز(طرح تحقیق)، توصیفی(غیر آزمایشی) از نوع"پیمایشی" می باشد. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفاً برای شناخت شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد. که تحقیق حاضر از نوع پیمایشی به شیوه مقطعی می باشد. برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری روش تحقیق پیمایشی بکار می رود ( سرمدوهمکارانش، 1382،76).
با توجه به ماهیت پژوهش حاضر برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در طراحی پرسشنامه از طیف 5 تایی لیکرت استفاده شده است.
در این پژوهش از ابزار بررسی مدارک و اسناد به عنوان داده های ثانوی نیز استفاده شده است. در این روش، برای تعاریف متغیر ها و مفاهیم موجود، لازم بر استفاده از مقالات و پایان نامه های داخلی و خارجی شدیم. بدین منظور از منابع در دسترس فیش برداری شده و در آخر به طور مرتب متن های مناسب را کنار هم گذاشته و در پژوهش حاضر بکار برده ایم.
قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری)
تحقیق حاضر در مرکز خرید هایپراستار انجام شد.
قلمرو زمانی
اطلاعات مورد نیاز در سال 1390 گرد آوری شد.
جامعه آماری، حجم و روش نمونه گی
جامعه آماری
گروه نمونه مجموعه کوچکی از جامعه آماری است مشتمل بر برخی از اعضا که از جامعه آماری انتخاب شده اند. بدین ترتیب گروه نمونه یک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که با مطالعه آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه آماری تعمیم دهد(سکاران،1384،295).
جامعه آماری تحقیق حاضر را مجموعه مصرف کنندگان تشکیل می دهند.
حجم نمونه
با توجه به جدول مورگان تعداد 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.
روش نمونه گیری
روش نمونه گیری تصادفی ساده بود و تعداد نمونه مورد نیاز با مشارکت 384 نفر به دست آمد.
روش های گردآوری اطلاعات
ابزارهای متنوعی برای جمع آوری داده ها وجود دارد که بوسیله آن می توان داده های مورد نیاز را جمع آوری و ثبت نمود. ابزار گردآوری داده ها در تحقیق حاضر از طریق مطالعات کتابخانه ای و نیز مصاحبه و پرسشنامه بطور همزمان می باشد.
برای گردآوری و تدوین ادبیات مربوط به موضوع تحقیق و بررسی سوابق تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است. بدین منظور از از مقالات و پایان نامه های داخلی و خارجی و کتب و مقالات موجود در کتابخانه ها و اینترنت استفاده شده است. همچنین از ابزار پرسشنامه برای گرد آوری برای گردآوری داده ها از مصرف کنندگان استفاده شده است. پرسشنامه های این تحقیق بر اساس شاخص های مطرح شده محققان تحقیق در سال 2006انجام شده بود اخذ گردیده است و محقق اقدام به بازنگری و بومی سازی شاخص های مورد نظر با همکاری اساتید محترم نموده است. پرسشنامه مربوط به مصرف کنندگان است که در مجموع دارای 32 سوال است.
مقیاس اندازه گیری پژوهش
در این پرسشنامه بر اساس پرسشنامه اصلی، از طیف لیکرت 5 گزینه ای از خیلی خوب تا خیلی ضعیف استفاده شده است. طیف لیکرت یک مقیاس ترتیبی است که از مجموعه ای منظم از گویه ها (عبارات) که به ترتیب خاصی تدوین شده است، ساخته می شود. این گویه ها حالات خاصی از پدیده مورد اندازه گیری را به صورت گویه هایی که از لحاظ ارزش اندازه گیری دارای وزن های مساوی است، عرضه می کند(سرمد و همکارانش1376و154).
در متغیرهای تحقیق از مقیاس ترتیبی استفاده شده است که کیفی می باشند و در هر سوال مربوط به هر متغیر یک صفت درجه بندی شده است.
طیف های اندازه گیری پژوهش:
در پرسشنامه 32 سوال پرسیده شده و طیف از پنج قسمت مساوی تشکیل شده است و محقق متناسب با موضوع تحقیق تعدادی گویه در اختیار پاسخگو قرار می دهد تا گرایش خود را درباره آن مشخص نماید. طیف از گرایش خیلی خوب تا خیلی ضعیف کشیده می شود. محقق می تواند به هریک از قسمت های طیف شماره هایی از 1 تا 5 اختصاص دهد.
روایی یا اعتبار پژوهش :
مقصود از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای طراحی شده است را اندازه گیری می کند یا خیر؟(خاکی،1383 224ه).برخلاف پایایی که عمدتاً یک مساله کمی و قابل اندازه گیری است، اعتبار یا روایی مسئله ای عمدتاً کیفی بوده و ارزیابی آن بسیار مشکل می باشد.
برای حصول اطمینان از روایی از اساتید محترم و کارشناسان خواسته شد تا در مورد محتوای سوالات مورد نظر برای اظهار نظر کنند.
پایایی تحقیق:
پایایی یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه گیری است و با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد(سرمدوهمکارانش،1379،169).
در این روش پژوهش برای سنجش پایایی داده ها از روش سازگاری درونی استفاده می شود. مهم ترین شاخص سازگاری درونی آزمون آلفای کرونباخ است، که نشان می دهد سئوالات آزمون تا چه حد توانایی یا خصیصه واحدی را اندازه گیری می کنند. رقم 7/0 به بالا برای پذیرش اعتبار پذیرفتنی است. این آزمون در مورد سئوالاتی به کار می رود که مجموعاً یک مفهوم را اندازه گیری می کنند.
این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمون هایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند بکار میرود. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه( یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه نمود. سپس با استفاده از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد.
که در آن:
J = تعداد زیر مجموعه سوالهای پرسشنامه یا آزمون
= واریانس زیر آزمون j ام
= واریانس کل آزمون
اعتبار پرسشنامه با استفاده ازبسته نرم افزاری SPSS نسخه 18 تحت ویندوز محاسبه گردید. در جدول زیر مقادیر آلفا برای هر مقیاس مورد استفاده در پرسشنامه به تفکیک آورده شده است:
جدول2-6محاسبه اعتبار پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ
سازه
مقدار آلفا
نتیجه آزمون
فعالیت های مسئولیت اجتماعی
785/0
مقدار پایایی قابل قبول است
جذابیت مرکز
814/0
عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی
704/0
فعالیت های اجرایی
737/0
کیفیت خرید متصور
842/0
محلی بودن اقدامات مسئولیت اجتماعی
795/0
بر اساس جدول فوق مشخص می شود که مقدار آلفا برای تمام سازه ها دارای مقداری بالاتر از 7/0 است که نشان دهنده اعتبار پرسشنامه و برداشت فکری مناسب و یکسان پاسخگویان از محتوای متغیر های مربوط به هر سازه است. نتایج نشان داد که مقدار آلفا برای هر سازه با حذف برخی متغیر های آنها بهبود قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد. لیکن تمام نشانگر های انتخابی برای اندازه گیری سازه های مورد مطالعه از پایایی لازم برخور دار هستند. و اعتبار ابزار را می توان قابل قبول دانست.
داده ها و متغیر های تحقیق
در این تحقیق متغییر وابسته جذابیت مرکز می باشد که شامل1- مکانی برای خرید 2- کیفیت کالا 3-کیفیت محیط خرید 4- حمایت مرکز از جامعه محلی و محیطی می باشد.
متغییرهای مستقل شامل 1- اقدامات محلی مسئولیت اجتماعی2- فعالیت های مسئولیت اجتماعی (سری کیفیت کالاها ،کیفیت محیط مغازه ها ،اقدامات لازم برای حمایت از مدارس ،حمایت خرده فروشی برای شرایط کاری بهتر (در صنایع محلی و جهانی)،نگرانی برای محیط طبیعی(محلی و جهانی)،حمایت خرده فروشی از وقایع ورزشی و فرهنگی))3 – فعالیت های اجرایی مسئولیت اجتماعی که شامل انتخاب مغازه های خدمات محور و اختصاصی ، انتخاب مغازه های ارزان ، ارزش پول در مغازه ها، سری خدمات مثل کتابخانه، اداره پست ،بانک ، سلمانی ،آژانش مسافرتی ، داروخانه ، دفاتر کارو …، نظم بخشیدن به خیابان و محل زندگی، پارکینگ و دسترسی به آن ، حمایت مرکز خرید از مردم نیازمند محلی ومردم نیازمند دیگر کشورها می باشد.
متغییر میانجی شامل موارد 1- عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی (حمایت از جامعه محلی و محیطی)
2-کیفیت متصور از خرید (سری و کیفیت کالاها ،کیفیت محیط خرید) می باشد.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
در تحقیق به کمک تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده واقعیات و سوالهای علمی پژوهش را جست و جو می کنیم. تجزیه و تحلیل داده ها از دو بخش تشکیل شده است:
آمار توصیفی
این نوع آمار صرفاً به توصیف جامعه می پردازد و هدف آن محاسبه پارامتر های جامعه است (آذرومومنی، 1383،،8). در این قسمت علاقمند هستیم بدانیم پدیده های معین با چه تواتری روی می دهند و میانگین رتبه در یک مجموعه چیست (یعنی میزان گرایش یا پراکندگی از مرکز متغیر های وابسته و مستقل)(سکاران،1384،342).
برای توصیف شاخصهای عوامل و متغیر های مدل، شاخصهای توصیفی شامل درصد فراوانی و میانگین رتبه بکار گرفته شدند.
آمار استنباطی
در این نوع آمار محقق با استفاده از مقادیر نمونه آماره ها را محاسبه می کند.سپس به کمک تخمین و آزمون فرض آماری، آماره ها به پارامترهای جامعه تعمیم داده می شود(آذر و مومنی، 1383،8).آمار استنباطی را می توان به پارامتریک و ناپارامتریک طبقه بندی کرد.در آمار پارامتریک فرض بر این است که جامعه ای که گروه نمونه از آن اخذ می شود دارای توزیع نرمال می باشد. آمار پارامتریک زمانی به کار می آید که گردآوری داده ها بر اساس مقیاس فاصله ای یا نسبی انجام گرفته باشد. از سوی دیگر، در آمار ناپارامتریک فرض روشنی در مورد نرمال بودن جامعه آماری وجود ندارد و در مورد داده هایی که مبتنی بر مقیاس اسمی یا ترتیبی هستند کاربرد دارد(سکاران،1384،342).
معادلات ساختاری (SEM)
در داده پردازی از مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. برای انجام تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار LISREL 8.54 استفاده شده است.
روابط بین متغیر ها در مدل معادلات ساختاری به دو حوزه کلی تقسیم می شود:
1) روابط بین متغیر های پنهان با متغیرهای آشکار.
2) روابط بین متغیر های پنهان با متغیر های پنهان.
دسته اول تحت عنوان مدل اندازه گیری1 و دسته دوم تحت عنوان مدل ساختاری2 نامیده می شوند. شکل کلی مدل معادلات ساختاری به صورت زیر است که در آن:
Г (گاما) نشان دهنده تاثیر مستقیم متغیرهای بر متغیرهای
β (بتا) نشان دهنده تاثیر متغیرهای بر سایر متغیرهای
(زتا) نماد خطاهای معادلات در رابطه ساختاری بین و
نماد همبستگی بین ها
نماد همبستگی بین ها می باشد.
SEM رویکرد آماری جامعی برای آزمون فرضیه هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده3 و متغیرهای مکنون 4می باشد. از طریق این رویکرد می توان قابل قبول بودن مدل های نظری را در جامعه های خاص با استفاده از داده های همبستگی، غیرآزمایشی، و آزمایشی آزمود. یکی از قوی ترین و مناسب ترین روش های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی تجزیه وتحلیل چند متغیره است، زیرا ماهیت این گونه موضوعات چند متغیره بوده و نمی توان آن ها را با شیوه دو متغیری (که هر بار تنها یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می شود حل نمود.
تجزیه وتحلیل چند متغیره به یک سری روش های تجزیه وتحلیل اطلاق می شود که ویژگی اصلی آن ها، تجزیه وتحلیل همزمان K متغیر مستقل و n متغیر وابسته است. تجزیه وتحلیل ساختارهای کواریانس یا مدل سازی علّی یا مدل معادلات ساختاری، یکی از اصلی ترین روش های تجزیه وتحلیل ساختارهای داده ای پیچیده است و به معنی تجزیه و تحلیل متغیرهای مختلفی است که در یک ساختار مبتنی بر تئوری، تاثیرات همزمان متغیرها را برهم نشان می دهد. این روش ، ترکیب ریاضی و آماری پیچیده ای از تحلیل عاملی، رگرسیون چند متغیره، و تحلیل مسیر است که در یک سیستم پیچیده گردهم آمده تا پدیده های پیچیده را مورد تجزیه وتحلیل قرار دهد(هومن،1384،43). مدل معادلات ساختاری به دو فاز کلی تحلیل عاملی تائیدی و تحلیل مسیر تقسیم می شود. در قسمت اندازه گیری ارتباط نشانگر ها یا همان سوالات پرسشنامه با سازه ها مورد بررسی قرار می گیرد و در قسمت ساختاری ارتباط عامل های مورد بررسی با یکدیگر جهت آزمون فرضیات مورد توجه هستند.
در ابتدا تحلیل عاملی صرفاً یک روش آماری اکتشافی بود، اما اخیراً این امکان به وجود آمده که بتوان با استفاده از تحلیل عاملی آزمون فرض انجام داد(پل کلاین، 1380،68). تحلیل عاملی یکی از روش های آماری است که برای بررسی ارتباط بین متغیرهای مکنون و متغیرهای مشاهده شده به کار می رود و بیانگر مدل اندازه گیری است و تحلیل عامل تاییدی CFA معمولاً به مرتبه اول و مرتبه دوم تقسیم می شود.
در مدل ساختاری نیز روابط بین صفت های مکنون در خور توجه است. در واقع در مدل ساختاری روابط موجود بین صفت های مکنون که بر اساس نظریه استخراج شده اند با توجه به داده های گردآوری شده از نمونه تبیین می شوند.
مدل اندازه گیری
در مدل اندازه گیری روابط بین صفت های مکنون و نشانگر ها در خور توجه است. منظور از صفت مکنون متغیری است که بصورت مستقیم نمی توان اندازه گیری نمود و باید آن را از طریق نشانگر ها یا متغیر های مشاهده پذیری که بصورت مستقیم قابلیت اندازه گیری را دارند مورد سنجش و اندازه گیری قرار دهیم. تحلیل عاملی تاییدی اساسا یک روش آزمون فرضیه است و این مطلب را بیان می کند که آیا نشانگر هایی که برای معرفی سازه یا متغیرهای مکنون در نظر گرفته شده اند واقعا معرف آنها هستند یا نه، را می آزماید و همچنین مشخص می نماید که نشانگر های انتخابی با چه دقتی معرف یا برازنده متغیر مکنون هستند. در مدل معادلات ساختاری برای آزمون معناداری پارامترهای مد نظر در مدل از شاخص آماری t استفاده می شود لذا پارامترهایی که دارای مقادیر بزرگتر از 96/1 هستند از لحاظ آماری معنی دار هستند(هومن،1384 ،41).
اصطلاحات مدل یابی معادلات خطی
مدل سازی معادلات ساختاری بر پایه فرضیه هایی درباره وجود روابط علی در بین متغیرها، مدلهای علی را با دستگاه معادلات خطی آزمون می کند . بدین ترتیب، SEM روابط ساختاری بین شرایط ساختاری معین و مفروض3 را می آزماید و برآورد روابط علی میان متغیرهای نهان (مشاهده نشده) و نیز روابط بین متغیرهای اندازه گیری شده (مشاهده شده) را امکان پذیر می سازد .
متغیرهای مستقل که فرض بر این است که بدون خطا اندازه گیری می شوند، متغیرهای برونزا4 یا جریان دهنده5 و متغیرهای وابسته یا میانجی6 متغیرهای درونزا7 یا جریان گیرنده8 نامیده می شوند. متغیرهای آشکار9 یا مشاهده شده به گونه مستقیم توسط پژوهشگر اندازه گیری می شود، در حالی که متغیرهای نهان یا مشاهده نشده به گونه ای مستقیم اندازه گیری نمی شوند، بلکه بر اساس روابط یا همبستگی های بین متغیرهای اندازه گیری استنباط می شوند. این برآورد به همان طریق که یک تحلیل عاملی اکتشافی حضور عامل های نهان را از واریانس مشترک بین متغیرهای مشاهده شده استنباط می کند، بدست می آید .
بنابر آنچه که گفته شد، مدل معادلات ساختاری شامل دو مولفه است : مدل اندازه گیری که در آن متغیرهای نهان پیشنهاد و از طریق CFA آزمون می شود و مدل ساختاری که در آن متغیرهای نهان و متغیرهای مشاهده شده ای که نشانگر متغیرهای نهان است از یک راه منطقی با هم مرتبط می شوند .
کاربران SEM روابط میان متغیرهای مشاهده شده و مشاهده نشده را با استفاده از نمودار مسیر10 نشان می دهند. این نمودار که نقش اساسی در مدل یابی معادلات ساختاری بازی می کند، مانند فلوچارتهای رایانه ای است، که متغیرهایی را که با خطوط بیانگر جریان علی با هم متصل شده اند، نشان می دهد .
مقایسه این دو ماتریس منجر به تولید یک ماتریس باقیمانده11 می شود و این تکرارها تا جایی ادامه می یابد که این ماتریس باقیمانده به حداقل ممکن برسد .
ارزیابی تناسب12 یا برازش
هنگامی که یک مدلی تخمین زده می شود برنامه نرم افزاری یکسری آمارهایی از قبیل خطای استاندارد، t-Value و غیره را درباره ارزیابی تناسب مدل با داده ها منتشر می کند . اگر مدل قابل آزمون باشد ولی با داده ها به طور مناسب تناسب نداشته باشد شاخصهای اصلاحی13 که یک وسیله معتبر برای ارزیابی تغییرات مورد نظر در بیان مدل هستند به کار گرفته می شوند، تا مدل متناسب با داده ها شوند(همان). عبارتند از : شاخص خوبی برازش14، شاخص خوبی برازش تعدیل شده15، میانگین مجذور خطا16، برخی از محققان بجای این شاخص، شاخص حاصل تقسیم کای دو بر درجه آزادی را پیشنهاد کرده اند که فارغ از درجه آزادی است و مقدار آن باید کمتر از 3 باشد . نسبت مجذور کای x2 به درجه آزادی بسیار به حجم نمونه وابسته می باشد و نمونه بزرگ کمیت خی دو را بیش از آنچه که بتوان آن را به غلط بودن مدل نسبت داد، افزایش می دهد، ایده ال آن است که مقدار خی دو دارای سطح معناداری بیشتر از 05/0 باشد.
معیارهای GFI و AGFI نشان دهنده اندازه ای از مقدار نسبی واریانس ها و کواریانس ها می باشد که توسط مدل تبیین می شود. هر دوی این معیارها بین صفر تا یک متغیر می باشند که هرچه به عدد یک نزدیکتر باشند , نیکویی برازش مدل با داده های مشاهده شده بیشتر است.
برای بررسی اینکه یک مدل به خصوص در مقایسه با سایر مدل های ممکن، از لحاظ تبیین مجموعه ای از داده های مشاهده شده تا چه حد خوب عمل می کند از مقادیر شاخص نرم شده برازندگی (NFI)، شاخص نرم نشده برازندگی (NNFI)، شاخص برازندگی فزاینده (IFI) و شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) استفاده شده است. به اعتقاد هومن(1384)، مقادیر بالای 9/0 این 4 شاخص حاکی از برازش بسیار مناسب مدل طراحی شده در مقایسه با سایر مدل های ممکنه است. در نهایت برای بررسی اینکه مدل مورد نظر چگونه برازندگی و صرفه جویی را با هم ترکیب می کند از شاخص بسیار توانمند ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریبRMSEA استفاده شده است. شاخص RMSEA، ریشه میانگین مجذورات تقریب می باشد. این شاخص برای مدلهای خوب 05/0 و کمتر است. مدلی که در آن این شاخص 10/0 یا بیشتر باشد برازش ضعیفی دارد.
منابع فارسی:
1) الوانی ، سید مهدی – قاسمی نژاد ، احمد رضا ،مسئولیت اجتماعی سازمان ،نشر مرکز آموزش مدیریت دولتی ،1377
2) الوانی ،سید مهدی ،ضرورت تدوین منشور اخلاقیات سازمانی ،مجله تحول اداری ،1379 ،شماره 19
3) احمدزاده ،حسین ،1387،مسئولیت اجتماعی شرکت ها ، مجله بندر و دریا، شماره 14 ، بخش ویژه
4) احمدی، عین الله ،مدیریت فروشگاه های زنجیره ای، تدبیر ، شماره 68،1375
5) اصغرزاده،عبداله،مدیریت فروشگاه های زنجیره ای ،ماهنامه بررسی های بازرگانی ،شماره 100، شهریور 1374
6) امیدوار ، علی رضا ،مسئولیت اجتماعی شرکت های ایرانی ،مجموعه مقالات فرهنگ و صنعت ،شورای فرهنگی و صنعت ،1384
7) امیدوار ،علی رضا ،سیاست گذاری حکومت در ترویج مسئولیت اجتماعی شرکت ها در ایران ،پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه تهران ،دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، رشته سیاست گذاری عمومی ،1384
8) امینی ،سید فضل الله ، بررسی تطبیقی مسئولیت اجتماعی مدیران در واحدهای دولتی و خصوصی ،سازمان مدیریت صنعتی ، کارشناسی ارشد ، مدیریت اجرایی ،1378
9) ایران نژاد پاریزی ، مهدی ،مدیریت رفتار سازمانی در عصر جهانی شدن ،1387،تهران
10) آرمسترانگ،فیلیپ کاتلر ، ترجمه علی پارسائیان ، نشر آیلار تهران ،1383
11) چاوشی باشی ،فرزانه ،درآمدی بر مسئولیت اجتماعی سازمان ، پژوهشنامه مسئولیت اجتماعی 2، مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام ،1387
12) چاوشی باشی ،فرزانه ،درآمدی بر مسئولیت اجتماعی سازمان ،پژوهشنامه مسئولیت اجتماعی 1،مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام ،1387
13) دعایی ،حبیب الله ،فتحی ،علی ،شیخان ، علی کاظم ،1385 ،بازاریابی سبز راهی به سوی رقابت پایدار ، نشریه تدبیر ،سال 17،شماره 173
14) دفت ،ریچارد ال ،1374،تئوری سازمان و طراحی ساختار ، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی ، تهران ،مطالعات و پژوهش های بازرگانی
15) رابینز ، استیفن ،رفتار سازمانی ،اعرابی ، پارسائیان ،1381 ،تهران ، مرکز پژوهش های فرهنگی
16) رحمانی ،جعفر ،مدیریت و اخلاق حرفه ای ،آیینه رشد ،شماره 8 ،1383
17) روستا ،احمد و دیگران ،مدیریت بازاریابی ،انتشارات سمت ،تهران ،1385
18) ساعت چی ،محمود ،1384 ،سایه روشن هایی از مسئولیت پذیری مسئولیت اجتماعی شرکت ها ،مریم خلیلی و مهرانگیز یقین لو، تدبیر ،شماره 144 ،سال 15
19) سایت مسئولیت اجتماعی شرکت های ایرانی www.csriran,com
20) کاووسی ،اسماعیل ،چاوشی باشی ،فرزانه ،مسئولیت اجتماعی و نقش آن در ارتقای بهره وری و مزیت رقابتی شرکت ها ،پژوهشنامه مسئولیت اجتماعی 3،مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام ،1388
21) گروه کارشناسان ایران "مسئولیت اجتماعی سازمان با رویکرد مدل مسئولیت اجتماعی شرکت ها ، انتشارات کیفیت و مدیریت با همکاری نشر مرندیز ،1386
22) گیوریان ، حسن ،نقش اخلاقیات در توسعه سازمان ،فصلنامه مدیریت دولتی ،1379 ،47
23) گیوریان ،حسن – ربیعی محمد رضا ، تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی ،نشر یکان ،1381
24) مطهری نژاد ، سید مجید ،پایان نامه ارشد ،ارائه الگوی مدیریتی و برنامه ریزی مبتنی بر مسئولیت های فرهنگی اجتماعی بنگاه های اقتصادی در ایران ، رشته مدیریت فرهنگی ،دانشگاه علوم تحقیقات تهران ،1387
25) مهردوست ،حسین ،بررسی نقش مدیران فرهنگی در راستای مسئولیت اجتماعی (بررسی موردی مدیران تک پست سازمان صدا و سیما ، پایان نامه ارشد ، علوم تحقیقات ،1387
26) میر سپاسی ،ناصر ،مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار،نشر میر ،1384،تهران
27) نجف بیگی ،رضا ،سازمان و مدیریت ،نشر ترمه ،1386
28) وزیری نظام دوست ،معصومه ،بررسی عوامل موثر بر مسئولیت پذیری سازمان های دولتی ایران (نیروگاه برق طرشت ،پایان نامه ارشد ، مدیریت دولتی ، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات واحد تهران ،1389-1390
29) هربرت جی،هگس ،سیگولت ،تئوری های سازمانی و مدیریت ، ترجمه اعرابی و داوود ایزدی ، تهران ،دفتر پژوهش های فرهنگی
30) هربرت جی،هگس ،سیگولت ،تئوری های سازمانی و مدیریت ، ترجمه صائبی،مرکز آموزش مدیریت دولتی ،1371
منابع لاتین:
1) Accountability (2002) Accountability Primer: Socially responsible investment. http://www.accountability.org. uk/ uploadstore /cms/docs/sociallyresponsibleinvestment.
2) Ailawadi, K.L., Keller, K.L., 2004. Understanding retail branding: conceptual insights and research priorities. Journal of Retailing 80, 331-342
3) Arnold, S.J., Handelman, J.M., Tigert, D.J., 1996. Organizational legitimacy and retail store patronage. Journal of Business Research 35, 229-239.
4) Baker, J., Parasuraman, A., Grewal, D., Voss, G.B., 2002. The influence of multiple store environment cues on perceived merchandise value and patronage intentions. Journal of Marketing 66 (2), 120-141
5) Baron, R.M., Kenny, D.A., 1986. The Moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic,and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology 51 (6), 1173-1182
6) Barone Michael J, Miyazaki Anthony D, Taylor Kimberly A. The influence of cause-related marketing on consumer choice: does one good turndeserve another? J Acad Mark Sci 2000;28(Spring):248- 62
7) Besser, T.L., Miller, N., 2001. Is the good corporation dead? The community social responsibility of small business operators.Journal of Socio-Economics 33, 221-241.
8) Boston 15-Carol. R . Anderson ,"Management : Skills, Functions Organization Performance (Allyn Bacconic , 1988)
9) Bradsher, K., & Revkin, A. C. (2001, May 15). A pre-emptive strike on global warming; Many companies cut gas emissions to headoff tougher regulations. The New York Times, p. C1
10) Brown Tom J, Dacin Peter A. The company and the product: corporate associations and consumer product responses. J Mark 1997;61(1):68 – 85.
11) Burke, M.C., Berry, L.L., 1974-1975. Do social actions of a corporation influence store image and profits? Journal of Retailing50(4), 62-72.
12) Business & The Millennium Development Goals "46– Nelson , Jane, Prescott, Dave,2003, United Nations Development Programmer Management " (New Jursey :Prentice Hall) 15- Robbins , Stephen & Maey Coulter (2002)
13) Carrol , A.B ,1991, the Pyramid of Corporate Social Responsibility.
14) Carrol , A.B ,1991, the Pyramid of Corporate Social Responsibility.
15) Carroll Archie. Corporate social responsibility: evolution of a definitional construct. Bus Soc 1999;38(3):268- 95.
16) Carroll, A. B. (1979). A three-dimensional conceptual model of corporate performance. Academy of Management Review, 4(4), 497−505
17) Carroll, A., 2000. Ethical challenges for business in the new millennium: corporate social responsibility and models of management morality. Business Ethics Quarterly 10 (1), 33-42.
18) Cetro. C . Samuel , Modern Management , Allyn &Bacon 1992. sage publications , Colifornia
19) Chandler , David , 2006, Werther,
20) Clarkson, M. (1995) A stakeholder framework for analyzing and evaluating corporate social performance. Academy of Management Review 20(1), 92-117.
21) Cohran , P.L&Wood ,R.A (1984) corporate social responsivility , accounting of mamagement journal 27,42-56.
22) CSR , Corporate Citizenship & The Global Compact " 62-White House , Lisa, 2002, ,University of Hull, UK
23) Daft , Richard & Dorothy Marrcic (2001) , Concerns of Ethics , Good Governance , & Social Reform .Management 5- "(NewYork : Harcourt College Publishing)
24) Davis K.& Donaldson , T (1990),((Business Ethics))> Five Propositions For Social Responsibility Business Horizons , June .
25) Day, G. and Montgomery, D.B. (1999) Charting new directions for marketing. Journal of Marketing 63(special edition), 3-13.
26) Dick, A.S., Basu, K., 1994. Customer loyalty: toward an integrated conceptual framework. Journal of the Academy of Marketing Science 22 (Winter), 99-113.
27) Dizik, A. (2009, November 19). Education for executives: Teaching the golden rules. The Wall Street Journal, p. B8.
28) Dodd, E. M., Jr. (1932). For whom are corporate managers trustees? Harvard Law Review, 45(7), 1145−11
29) Dodes, R., & Schechner, S. (2009, July 2). Luxury-goods makers brandish green credentials: To court younger crowd, LVMHbuys stake in organic clothing maker, PPR sponsors film about environment. The Wall Street Journal, p. B8
30) Doyle, P., Fenwick, I., 1974-1975. How store image affects shopping habits in grocery chains. Journal of Retailing 50 (Winter), 39-52.
31) Elkington, J. (2003) Launch of AA1000 Conference. London. Accountability.org.uk.
32) Ellen, P.S., Mohr, L.A., Webb, D.J., 2000. Charitable programs and the retailer: do they mix? Journal of Retailing 76 (3), 393-406
33) European Commision , Corporate Social Responsibility a business contribution to sustainable development , Employment & Social Affaris , July 2002.
34) Frederick " 22-Davis , Keith and William (1984), Business & Society Management , Public Policy , Ethics .5thed .,(NewYork :McGraw Hill)
35) Frederick, W. C. (1978). From CSR1 to CSR2: The maturing of business and society thought (Working Paper 279). Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Graduate School of Business
36) Freeman, E. (1984). Strategic management: A stakeholder approach. Boston: Pitman.
37) Friedman, M. (1970). The social responsibility of business is to increase its profits (pp. SM17). New York Times Magazine,13 September
38) Galavielle JP. Business ethics is a matter of good conduct and of good conscience. J Bus Ethics 2004;53:9-16.
39) James, D.L., Durand, R.M., Dreves, R.A., 1976. The use of a multi-attribute model in a store image study. Journal of Retailing 52 (Summer), 23-32
40) Lantos , P, Geoffrey ,The Boundaries Of Strategic Corporate Social Responsibility, Stone Hill Collage ,June 2001.
41) Mah , Alice , Global Corporate Responsibility :A Hegemonic Discursive Strategy , 2002.
42) Martenson, R., 2007. Corporate brand image, satisfaction and store loyalty. International Journal of Retail and Distribution Management 35 (7),544-555
43) Merck. (2010). Fighting river blindness. Retrieved fromhttp://www.merck.com/responsibility/access/access-featuremectizan. html
44) Meyers-Levy Joan, Tybout Alice. Schema congruity as a basis for product evaluation. J Consum Res 1989;16(1):39-Meyers-Levy Joan, Louie Therese, Curren Mary T. How does the congruity of brand names affect evaluations of brand name extensions? J Appl Psychol 1994;79(1):46 -53.
45) Middleton, D. (2009, October 15). MBAs seek social change: Enterprises with a cause gain ground on campus. The Wall Street Journal Online. Retrieved from http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704107204574469602649 140462.html
46) Miller, N., Besser, T., 2000. The importance of community values in small business strategy formation: evidence from rural Iowa.Journal of Small Business Management 38 (1), 68-85.
47) Nicholls, A.J,2002. Strategic options in fair trade retailing . Journalof Retail and Distribution Management 30 (1), 6-17
48) Oliver, R.L., 1997. Satisfaction: A Behavioral Perspective on the Consumer. Irwin/ McGraw-Hill, New York.
49) Oppewal Harmen ,Alexander Andrew ,Sullivan Pauline ,"Consumer perceptions of corporate social responsibility in town shopping centers and their influence on shopping evaluations "Journal of Retailing and consumer Services 13 (2006) 261-274.
50) Oppewal, H., Louviere, J., Timmermans, H., 1994. Modeling hierarchical conjoint processes with integrated choice experiments .Journal of Marketing Research 31, 92-105.
51) Oppewal, H., Louviere, J., Timmermans, H., 1997. Modelling the effects of shopping centre and store variety on consumer choice behavior. Environment and Planning A 29, 1073-1090.
52) Pan, Y., Zinkhan, G.M., 2006. Determinants of retail patronage: a meta-analytical perspective. Journal of Retailing 82 (3), 229-243.
53) Peters, T. J., & Waterman, R. H. (1982). In search of excellence: Lessons from America's best-run companies (1st ed.). NewYork: Harper & Row.
54) Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2002). The competitive advantage of corporate philanthropy. Harvard Business Review, 80(12), 56−68.
55) Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2006). Strategy and society: Thelink between competitive advantage and corporate social responsibility. Harvard Business Review, 84(12), 78-92.
56) Raynolds ,L.T.,2002 .Consumer /producer links in fair trade coffee networks.Scociologica Ruralis 42(4),404-424.
57) Samuel C.Certo , Max E.Dovglas, Stwart W.Hasted , Business , (Dubugue , LA :WCB Publication, 1987)
58) Sethi, S. P. (1975). Dimensions of corporate social performance :An analytical framework. California Management Review, 17(3), 58−64
59) Strategic Corporate Social Responsibility ".
60) Sullivan, P., Savitt, R., 1997. Store patronage and lifestyle factors :implications for rural grocery retailers. International Journal of Retail and Distribution Management 25 (11), 351-364.
61) Swindley, D., 1990. UK retailers and global responsibility. The Services Industries Journal 10, 589-598.
62) Wakefield, K.L., Baker, J., 1998. Excitement at the mall: determinants and effects on shopping response. Journal of Retailing 74 (4),515-539
63) Wallace, Alan , Two Models Of CSR To Communicaties ,Mesa State College , 2002.
64) Wartick, S. L., & Cochran, P. L. (1985). The evolution of thecorporate social performance model. Academy of Management Review, 10(4), 758−769.
65) Wood, D. (1991) Corporate social performance revisited. Academy of Management Review 16(4), 691-718.
66) Word Bank Institute , Final Summary Report on E-Discussion on CSR in Asia , April ,2005.
67) Wu, M. L. (2006). Corporate social performance, corporate financial performance, and firm size: A meta-analysis. Journal of American Academy of Business, 8(1), 163−171.
1 measurement model
2 structural model
3. Hypothesized
4. Exogenous
5. Upstream
6. Mediator
7. Edogenous
8. Downstream
9. Manifest
10. Path Diagram
11 . Residual
12 . Evaluation of fit
13 . Modification Index
14 . Goodness of fit Index
15 . Adjusted Goodness of fit Index
16 . Root Mean Square Residual
—————
————————————————————
—————
————————————————————