پروپوزال مدیریت صنعتی گرایش تولید
عنوان:
بررسی تاثیر استراتژی های مدیریت دانش بر کیفیت محصولات در شرکتهای دانایی محور
مقدمه:
ابداعات نوآوری گرایش بسیار شدیدی به دانش، تخصص و تعهدات کارمندان به عنوان ورودیهای کلیدی در فرآیند خلق ارزش دارد. این در حالی است که سازمانها با نوآوری پذیری بالاتر، در پاسخ به تغییرات محیطی و همچنین گسترش قابلیتهای جدید که به آنها برای دستیابی به عملکرد بالاتر کمک میکند، موفقتر خواهند شد. ازطرف دیگر دیدگاه دانش محور ، سازمانها را به عنوان مخازن دانش و شایستگی مجسم می کند.(سابرامین،2005)این درحالی است که نظریه نوآوری (براساس دیدگاه سازمانی و مدیریت دانش)یکپارچگی توسعه و کاربرد دانش را تسهیل می کند(مونتز،2004).
امروزه رقابت برای بهبود کیفیت محصولات به عنوان یک مسئله راهبردی کلیدی برای سازمان هایی که در بخش تولیدی فعالیت می کنند، شناخته شده است. سازمانهایی که به سطح بالاتری از کیفیت محصولات دست می یابند، سطوح بالاتری از رضایتمندی مشتریان را به عنوان مقدمهای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت(گوداف و هایر،2008).
در حال حاضر شرکت ها و سازمان های بسیاری در جهان بر روی مدیریت دانش سرمایه گذاری کرده اند. علی رغم موفقیت برخی، سازمان های بسیار زیادی نیز با شکست مواجه شدهاند. به نظر میرسد یک سری از شرایط، موقعیتها و چالشها منجر به موفقیت یا شکست نهایی فعالیت مدیریت دانش در سازمان میشود، بنابراین قبل از این که منابع کمیاب سازمان در چنین حوزه پر ریسکی سرمایهگذاری شود ، مدیریت باید به دنبال ابزاری باشد تا عدم اطمینان پروژه مدیریت دانش را کاهش دهد. همچنین عدم وجود مکانیزم های صحیح ارزیابی وضعیت جاری سازمان برای اجرای مدیریت دانش و یا توسعه فعالیت های مدیریت دانش، این نوع سرمایه گذاری را در ذهن مدیران تنها به یک هزینه اضافی تبدیل نموده است. بدین صورت برای هدفمند نمودن استفاده از دانش به عنوان مزیت رقابتی و راهبردی و نیز سازماندهی مراحل توسعه مدیریت دانش در سازمان، شناخت وضعیت موجود سازمان در زمینه مدیریت دانش و تعیین عوامل موثر برتصمیم گیری یک سازمان برای به کارگیری و بهبود مدیریت دانش امری ضروری و حیاتی است .به عبارتی دیگرانجام تحلیلی عمیق از سطح بلوغ سازمان در زمینه مدیریت دانش امری ضروری است. بلوغ سازمان در مدیریت دانش، میزان قابلیت ها و توانمندی های یک سازمان در ابعاد مختلف موثر بر مدیریت دانش است.هر سازمان، با توجه به فعالیت هایی که در زمینه مدیریت دانش انجام داده، در سطحی از بلوغ قرار می گیرد که این سطح نشان دهنده وضعیت جاری سازمان در زمینه مدیریت دانش است.
بیان مساله:
در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات، دانش به عنوان عامل اساسی و منبع حیاتی سازمانها در عرصه رقابت، برای دست یابی به مزیت رقابتی پایدار محسوب میگردد(نظافتی و همکاران؛1391). همگام با چرخش از سوی اقتصاد مبتنی بر صنعت به اقتصاد مبتنی بر دانش، سازمانها نیز خود را بر آن داشتهاند تا با تکیه بر دانش و اطلاعات و استفاده از آن در فرآیند کسب و کار توان رقابتی خود را افزایش دهند(شان و همکاران؛2013). در واقع این چرخش منجر به پدید آمدن شرکتها و سازمانهایی شد که ما امروزه به آنها شرکتهای دانایی محور میگوییم. شرکتهای دانایی محور، شرکتهای خصوصی یا تعاونیاند که به منظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناورى و با ارزش افزوده فراوان تشکیل می شوند. برای پاسخ به این سئوال مهم که چرا اصولاً برخی از سازمانها در صحنه رقابت موفق هستند، نیازمند درک نقش حیاتی دانش در آنها میباشیم(قلیچ لی و همکاران؛1392). در واقع باید ما بتوانیم درک صحیح از کارکرد مدیریت دانش1 و استراتژی هایی که در این بخش وجود دارند داشته باشیم تا بتوانیم از این مزیت رقابتی پایدار استفاده کنیم. محققین برای بهبود مدیریت دانش تجربههای کسب و کار را مورد مطالعه قرار دادند و سه نوع استراتژی مدیریت دانش تحت عنوان "سیستم محور2" (به دنبال سند و ذخیره سازی در پایگاه دادهها) و " انسان محور3" (به دنبال توسعه شبکه ای از مردم برای برقراری ارتباط ایدهها) و استراتژی های پویا4 که ترکیبی از دو استراتژی فوق است ارائه نمودهاند(نظافتی و همکاران؛1391). در واقع یک مساله ای که این جا خود را نشان میدهد این است که شرکتها این را درک کنند که در کدام شرایط مختلف بازار از کدام استراتژی استفاده کنند یا به عبارتی بر روی کدام استراتژی تمرکز داشته باشند. از طرفی دیگر امروزه افراد در محیطی زندگی میکنند که به طور روز افزون به سوی اقتصاد مبتنی بر خدمات و کالا پیش میرود. دیگر محصولات و خدمات هر گونه ای تولید و ارائه شوند مصرف کننده و مشتری خود را ندارد(سهرابی و خانلری؛1386)؛ در واقع کیفیت کالا5 به عنوان قلب ارزش آفرینی در اقتصاد مطرح است و مدیران را بر آن میدارد تا نسبت به کیفیت کالا ارائه شده حساس بوده و در مدیریت و ارزیابی عملکرد سازمان توجه جدی به ارزیابی کیفیت کالا و محصول داشته باشند. با توجه به حجم بالای اشتغال، سودآوری و ارتباط بسیار نزدیک با مشتری، اهمیت کیفیت محصول روشن است(قلیچلی و همکاران؛1392). در چهارچوب این مفاهیم کیفیت به درجه ای که یک محصول با انتظارات مشتری و مشخصات ارائه شده تطبیق دارد، اطلاق می گردد . امروزه توجه به کیفیت دیگر منحصراً بر عهده گروه کوچکی از افراد که عملکرد را تحت نظر می گیرند و محصولات معیوب را ردیابی و جدا می کنند نیست، بلکه تمام وظایفی که در سازمان انجام می گیرد ، از قبیل نوشتن نامه ها ، پاسخگویی به مراجعه کنندگان، خرید مواد، تعمیرات و حتی وظایف کارکنان خدمات دفتری و نگهبانان عناصر موثر در کیفیت محسوب میشود . مدیریت و ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده ضامن رشد و حیات سازمان خدمت دهنده و پیروزی در رقابت است. در واقع با توجه به گفته های بالا و اینکه کیفیت به عنوان کانون توجه مشتریان می باشد و این مشتریان هستند که تعیین کننده نوع محصول و کیفیت آن هستند عدم استفاده از استراتژیهای مناسب مدیریت دانش در جهت ارائه محصولات با کیفیت؛ منجر به عقب افتادگی شرکتها و سازمان ها مبتنی بر دانایی در ارائه محصولات مناسب و با کیفیت خواهند شد که منجر به زیان های زیادی برای این شرکتها خواهد شد که گاهاً غیرقابل جبران خواهند بود.
ضرورت و اهمیت تحقیق:
ما در عصر دانش زندگی میکنیم. در عصر جدیدی که دیدگاهی کاملاً متفاوت وجود دارد و مسیر جدیدی برای حرکت سازمانها فراهم میکند(ساعدی و یزدانی، 1388). توسعه و به کارگیری مدیریت دانش با اشتیاق و استمرار در حال افزایش در سازمان ها می باشد. به دلیل پیشرفت هایی که در مدیریت دانش رخ داده است. رقابت برای یافتن یک گام رقابتی با نرخ سریعتر در حال افزایش است(بارنی ، 1996). در واقع برخورداری از اطلاعات و مدیریت دانش؛ به موقعیتی استوار برای ادامه حیات در سازمانهای پویا و نوآور تبدیل شده و حتی توان رقابت در بازارها و تجارت؛ منوط به کسب؛ توسعه و روزآمدی دانش فردی و سازمانی است. تا حدی که دانش؛ جزئی اساسی از سرمایه های سازمانی تلقی می شود(آلگرا و همکاران ، 2013). از سوی دیگر از آنجائی که نرخ شکست پروژه های مدیریت دانش قابل توجه است، شناخت عوامل اساسی موثر در پیاده سازی مدیریت دانش می تواند کسب و کارها را در نیازسنجی6، برنامه ریزی7، اجرا و پیاده سازی8 مدیریت دانش یاری دهد تا احتمال شکست پروژه های مدیریت دانش کاهش یابد. اهمیت و کاربرد اصلی عوامل اساسی موفقیت مدیریت دانش در این است که با شناسایی و نظارت بر این عوامل، سازمان می تواند به پیاده سازی موفقیت آمیز مدیریت دانش اطمینان داشته باشد. بنابراین، هر فعالیتی که سازمان در پیاده سازی مدیریت دانش انجام می دهد باید پیشاپیش بررسی و برنامه ریزی برای عملکرد مطلوب و مناسب در عوامل موفقیت را انجام داده باشد.در واقع اگر مدیریت دانش در سازمان پیاده شود میتوان این انتظار را داشت که خروجی سازمان که همان کیفیت محصول و خدمات ارائه شده میباشد؛ رو به بهبودی برود. زیرا مدیریت دانش؛ به دنبال آن است که تجربیات و دانش سازمانی را در جهت بهبود فرآیندهای کاری9 به کار گیرد و اگر مدیریت دانش در سازمان به خوبی پیاده شود میتوان این انتظار داشت که کیفیت محصولات ارائه شده توسط شرکتهای دانایی محور بهبود یابد که این عمل منجر به بهبود جایگاه این شرکت ها در بازارهای رقابتی خواهد شد.
اهداف پژوهش:
1-4-1 هدف اصلی:
1- بررسی تاثیر استراتژیهای مدیریت دانش بر روی کیفیت محصولات در شرکتهای دانایی محور
اهداف فرعی:
1. بررسی تاثیر استراتژیهای انسان محور بر کیفیت محصول در شرکتهای دانایی محور.
2. بررسی تاثیر استراتژی های سیستم محور بر کیفیت محصول در شرکتهای دانایی محور.
3. بررسی تاثیر استراتژیهای پویا(ترکیبی) بر کیفیت محصول در شرکتهای دانایی محور.
فرضیه های تحقیق:
فرضیه اصلی:
1- استراتژی های مدیریت دانش بر کیفیت محصول تاثیر معنی داری دارد.
فرضیه های فرعی:
1. استراتژی انسان محور بر کیفیت محصول تاثیر معنی داری دارد.
2. استراتژی های سیستم محور بر کیفیت محصول تاثیر معنی داری دارد.
3. استراتژی پویا(ترکیبی) بر کیفیت محصول تاثیر معنی داری دارد.
تعاریف عملیاتی و مفهومی تحقیق:
استراتژی انسان محور:
منظور از استراتژی انسان محور این است که با ارزش ترین دانش، دانش ضمنی موجود در ذهن مردم بوده و ارتباطات مستقیم فرد به فرد و روابط اجتماعی نقش مهمی در آن ایفا می کند (چوی و همکاران، 2008).
استراتژی سیستم محور:
استراتژی سیستم محور بر توانایی ایجاد، ذخیره، به اشتراک گذاری و استفاده از مستندات دانشی یک سازمان تاکید دارد (نظافتی و همکاران، 1391).
استراتژی پویا:
چوی و لی، نشان دادند مجموعه ای مرکب از استراتژی های انسان گرا و سیستم گرا منجر به عملکرد بهتری می گردد، این استراتژی، ترکیبی از مفاهیم استراتژی های انسان محور و سیستم محور است که بر دانش صریح و ضمنی تمرکز دارد. ترکیب دانش ضمنی و صریح شامل به اشتراک گذاری دانش نیز می شود. به اشتراک گذاری دانش، دانش موجود را پربارتر ساخته و به ایجاد دانش جدید کمک می کند (جانسن و اولسن، 2003).
کیفیت محصول:
کیفیت هیچ معنا و مفهومی به جز هر آنچه که مشتری واقعا می خواهد، ندارد. به عبارت دیگر یک محصول زمانی با کیفیت است که با خواسته ها و نیازهای مشتری انطباق داشته باشد. کیفیت باید با عنوان انطباق محصول با نیاز مشتری تعریف شود. (بلاگماتیست؛2000).
روش تحقیق
انتخاب روش تحقیق یا به عبارت دیگر این که از روش های تحقیق برای یک مطالعه خاص بهترین روش کدام است، بستگی به شیوه تعریف مساله و تدوین فرضیه ها دارد( خاکی، 1388، 135-134). تحقیقات را بر اساس معیارها و مبناهای مختلفی می توان دسته بندی کرد:
طبقه بندی بر اساس هدف
این که پژوهش مورد نظر به چه هدفی خواهد رسید و چه کاربردی خواهد داشت و تا چه میزان تعمیم پذیر خواهد بود، می تواند تعیین کننده نوع پژوهش از نظر هدف باشد. پژوهش از نظر هدف را می توان به پژوهش بنیادی10 (پژوهش ناب یا محض)، پژوهش کاربردی11 (پژوهش کاربسته) و پژوهش عملی12 (پژوهش بالینی در علوم پزشکی و غیره) طبقه بندی کرد. (خاکی، 1388، 202). به عبارت دیگر، پژوهش کاربردی یا کاربسته به بررسی ساخت های نظری در یافته ها و موقعیت های عملی و واقعی می پردازد و به روش13 می انجامد. روش تحقیق پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است، چرا که به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می شود.
طبقه بندی بر اساس روش
روش تحقیق پژوهش حاضر براساس ماهیت، توصیفی و پیمایشی و همبستگی است. پژوهش توصیفی14 به پدیده هایی میپردازد که به صورت طبیعی رخ می دهند و در آن هیچ دستکاری آزمایشی صورت نمی گیرد. بنابراین "پژوهش توصیفی شامل مجموعه فنونی می شود که برای مشخص کردن نمایش با الگو، با توصیف پدیده هایی که به صورت طبیعی و بدون دستکاری آزمایشی رخ می دهند، به کار می روند." (همان منبع، 74) در حقیقت در پژوهش های توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده، متغیر، شی یا مطلب چگونه است. به عبارت دیگر این پژوهش وضع موجود را بررسی می کند(حافظ نیا، 1385، 58).
پیمایشی15 پژوهشی است توصیفی- تبیینی که براساس انتخاب نمونه ای تصادفی که معرف افراد جامعهی پژوهش باشد و پاسخ آنها به یک مجموعه پرسش با استفاده از پرسشنامه، نظرسنجی و یا روشهای دیگر است که به مطالعه وضع موجود اعم از نگرشها، عقیدهها، رفتارها و بهطورکلی استخراج اطلاعات دربارهی شرایط زندگی و مقولههایی که افراد را معین و متمایز میگردانند، می پردازد(خاکی، 1388، 212). بنابراین، این تحقیق پیمایشی است زیرا درباره اینکه گروهی از مردم چه می دانند، چه فکر می کنند یا چه کاری انجام میدهند، تحقیق می کنیم
پژوهش علّی برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام میپذیرد. در پژوهش همبستگی بر کشف وجود رابطه بین دو گروه از اطلاعات تاکید میشود. اینها اطلاعاتی است که درخصوص یک متغیر در دو جامعه یا دو موقعیت گردآوریشده، یا اطلاعاتی است که درخصوص دو یا چند متغیر در یک جامعه تهیه شده است. در این تحقیقات محقق می خواهد بداند که آیا بین دو چیز یا دو گروه اطلاعات رابطه و همبستگی وجود دارد یا خیر و اگر چنین ارتباطی وجود دارد از چه نوع و میزان آن چقدر است( حافظ نیا، 1385، 67-66). تحقیق همبستگی هرگز یک رابطه علت و معلولی را روشن نمیکند، بلکه صرفا وجود یک رابطه را توصیف میکند(خاکی، 1388، 219-218). بنابراین، این تحقیق همبستگی است زیرا به دنبال رابطه بین دو متغیر هستیم و اگر این رابطه وجود دارد، اندازه و حد آن چقدر است.
بنابراین با توجه به مطالب مذکور، میتوان گفت که پژوهش حاضر از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از نظر روش، پیمایشی و از نظر نوع ارتباط، همبستگی میباشد.
روش و ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات
هر پدیده از نظر کمی و کیفی ویژگیهایی دارد که آگاهی در مورد این ویژگیها به ماهیت و نحوه دستیابی به آنها وابسته است. یافتن پاسخ و راه حل برای مساله انتخاب شده در هر تحقیق، مستلزم دست یافتن به دادههایی است که از طریق آنها بتوان فرضیههایی که به عنوان پاسخهای احتمالی و موقتی برای مساله تحقیق مطرح شدهاند را آزمون کرد. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مساله و فرضیههای طراحی شده یک یا چند ابزار را طراحی کند و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها از آنها در جهت جمعآوری دادهها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این دادهها، بتوان در مورد فرضیهها قضاوت کرد.(همان منبع: 159)
پرسشنامه
یکی از روش های بسیار متداول در گردآوری اطلاعات میدانی پرسشنامه است که امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع، امکانپذیر می سازد. در تحقیقات توصیفی و نیز تحقیقاتی که از گسترهی جغرافیای زیادی برخوردار باشد یا افراد جامعهآماری و نمونهی آن زیاد باشند، معمولا از پرسشنامه استفاده می شود. (همان منبع، 179)
ابزار پژوهش حاضر نیز پرسشنامه می باشد. پرسشنامه حاوی تعدادی سوال دربارهی متغیرهای مورد سنجش از جامعهی مورد مطالعه است. این سوالات با استفاده از تکنیک های خاص و نیز مقیاس ها به گونه ای ساخته می شود که بتوان اطلاعات مورد نظر از جامعه یا نمونه مورد مطالعه را گردآوری کرد. این سوال ها که هر یک درباره یکی از ابعاد و یا متغیرهای موضوع مورد مطالعه است، باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که آن چه را به عنوان پاسخ از پاسخگو یا عضو جامعه و نمونه طلب می نماید، مشخص نماید (همان منبع، 180)
در این تحقیق ، از پرسشنامه برای به دست آوردن و جمعآوری اطلاعات مورد نیاز درباره فرضیههای تحقیق استفاده شده است که در جدول 3-1 ترسیم شده است.
جدول 3-1- ساختار پرسشنامه
متغیر
تعداد سئوالات
استراتژی های سیستم محور
1-4(4 سئوال)
1- در شرکت، نظارت دقیق و نزدیکی برای کم کردن خطا وجود دارد.
2- شرح شغل در شرکت شفاف و دقیق است.
3- ارزیابی عملکرد درشرکت بر اساس نتایج اکتسابی شما میباشد.
4- شما در محیط کار احساس خستگی را به دلیل تکراری بودن فرآیند کاری خود دارید.
استراتژی های انسان محور
5-8(4 سئوال)
5- در شرکت، به کارکنان بنا به دانشی که دارند اختیارات داده میشود
6- در شرکتوسعه و آموزش منابع انسانی، بسیار بالا میباشد.
7- شرکت به دنبال جذب کارکنان خلاق با تواناییهای بالا میباشد
8- شرکت ، برای کارکنان خود برنامه کاری متنوعی را در نظر دارد
استراتژی های ترکیبی
9-12(4 سئوال)
9- نظارت و اختیارات در شرکت در حد بینایین و تعریف شده میباشد
10- در ارزیابی های که در شرکت صورت میگیرد هم نتایج و هم اقدامات کاری شما در نظر گرفته میشود.
11- شرکت برای بالا بردن سطح دانش هم از گفت و گو و هم از پایگاه داده استفاده می نماید.
12- محیط کاری در شرکت منعطف میباشد.
درک نیاز مشتریان
13-15(سه سئوال)
13- شرکت از سیستم مدیریت ارتباط با مشتری به خوبی استفاده می کند
14- شرکت، به دنبال شناسایی نیازهای و سلایق مشتریان میباشد
15- شرکت، همواره ارتباط مناسبی را برای دریافت اطلاعات مورد نیاز خود از مشتریان دارد.
رضایت مشتریان
16-18(سه سئوال)
16- شرکت یکی از هدف خود را لذت بردن مشتریان از دریافت محصولات و خدمات خود میداند
17- شرکت همواره به دنبال سنجش کیفیت محصولات خود از طریق دریافت بازخور از میزان رضایت مشتریان میباشد.
18- همواره در ارتباطات با مشتریان ادب و احترام در شرکت حکم فرما میباشد
پاسخگویی
19-21(سه سئوال)
19- شرکت به سرعت به مشکلات مشتریان پاسخ میدهد.
20- شرکت در ارائه خدمات پس از فروش خوب عمل می کند
21- شرکت به تعهدات با مشتریان پایبند است
روایی و پایایی پرسشنامه
روایی پرسشنامه
در تحقیق حاضر برای تعیین روایی از نظر خبرگان مدیریت دانش و رفتار مصرف کننده استفاده شده است.
پایایی پرسشنامه
ملاک پایایی درباره این که شیوه یا ابزار جمع آوری داده ها تا چه حد داده های دقیق موثقی را استخراج می کند و یا شیوه یا ابزار جمع آوری تا چه حد درست و باثبات است و نتایج همسان بدست می دهد، اطلاعاتی را فراهم می کند. (همان منبع، 206-205)
در این پژوهش برای تعیین پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ16 استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش میزان تکبعدی بودن نگرش ها، قضاوت ها، عقاید و سایر مقولاتی که اندازه گیری آن ها آسان نیست به کار می رود، در واقع در این جا بررسی می شود تا چه حد برداشت پاسخ گویان از سوالات یکسان بوده است. اساس ضریب آلفای کرونباخ بر پایه طیف ها یا مقیاس ها است. در واقع با محاسبه آلفای کرونباخ همسانی گویه ها سنجیده می شود. ضریب آلفای کرونباخ معمولا زمانی به کار برده می شود که سوالات آزمون دو جوابی نباشد، بلکه درجه مخالفت یا موافقت مشخص گردد. در هر تحقیقی که براساس پرسشنامه تنظیم می شود، باید ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردد تا اطمینان حاصل شود که سوالات یکسویه نیستند. این کار وقتی پیشنمونه یا پیشآزمون گرفته میشود، انجام می گیرد. چون فرمول آلفای کرونباخ مبتنی بر واریانس است، بنابراین طبق خواص واریانس، به هر ترتیبی نمره داده شود مقدار آن تغییر پیدا نمی کند. ضریبی که بر پایه این روش بدست می آید در واقع شاخص هماهنگی درونی پرسش ها یعنی میزان تداخل همه پرسش ها از لحاظ سنجش یک ویژگی مشترک است. برای گزینش سوالاتی که عامل به خصوصی را می سنجند، بهترین مجموعه آن است که ضریب هماهنگی درونی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه می شود، دارای بزرگترین مقدار باشد. به همین منظور از فرمول ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین اعتبار پرسشنامه استفاده می شود. (میرزایی، 1388، 321)
که در آن تعداد سوالات پرسشنامه = J ، واریانس پاسخ های همه آزمودنی ها به سوال J = 2Sj ، واریانس جمع نمرات هر آزمودنی در همه سئوالات = S2
هرچه این معیار به عدد یک نزدیک تر باشد، نشان دهنده پایایی بالا و هرچه این مقدار به صفر نزدیک تر باشد، نشان دهنده عدم پایایی پرسشنامه یا تحقیق می باشد. در صورتی یک پرسشنامه پایاست که مقدار آلفای کرونباخ بزرگتر از مقدار 7/0 باشد. و هرچه این مقدار به عدد 1 نزدیکتر باشد، پرسشنامه از پایایی بالاتری برخوردار است.
در این پژوهش جهت برآورد پایایی، از روش آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج در جدول 3-2 ارائه شده است.
جدول 3-2 : آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش جهت سنجش پایایی پرسشنامه
نام شاخص
تعداد سوالات
ضریب آلفا
تایید/رد
استراتژی های مدیریت دانش
15 سئوال
819/0
تایید
کیفیت محصول
6 سئوال
736/0
تایید
کل سوالات
21 سئوال
795/0
تایید
جامعه و نمونه آماری
انجام هر تحقیق عملی مستلزم صرف هزینه و زمان است، به همین دلیل امکان بررسی کامل جمعیت (جامعه) به صورت سرشماری وجود ندارد، لذا پژوهشگران با توجه به چنین واقعیتی در صدد برمیآیند که از طریق
نمونهگیری، اطلاعات احتمالی را با استفاده از تحلیل دادههای به دست آمده پیرامون نمونه به دست آورند و در نهایت از طریق تعمیم، این اطلاعات را به جامعه اصلی منتسب نمایند. (خاکی،1378: 158)
جامعه آماری عبارت است از مجموعه افراد یا اشیایی که دارای حداقل یک صفت مشترک از نظر کمی یا کیفی، محدود یا نامحدود و دارای متغیری که میزان تغییرات صفت مشترک جامعه را مثلا با متغیر X نشان
میدهد، میباشد. (حسین دوست ، 1376 :11) و معمولا آن را با N نمایش میدهند.
اگر جامعه را به قسمتهای بسیار کوچکی تقسیم نماییم به طوری که این تقسیمات با یکدیگر هیچگونه تداخلی نداشته باشند، مجموعه آنها تشکیل جامعه را خواهد داد و هر یک از آنها را واحد تشکیلدهنده جامعه
می نامیم.(تاجداری،1386: 80) و معمولا آن را با n نشان میدهند.
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران و کارمندان شرکت های دانایی محور واقع در پارک علم و
فن آوری دانشگاه های تهران با مدرک حداقل کاردانی می باشند و 153 نفر از آنها که در فعالیتهای دانشی مانند طراحی، مهندسی بهبود، انتقال فناوری و نیز افرادی که در واحدهای مالی، بازاریابی و تولید مشغول به فعالیت بودند به صورت هدفمند انتخاب شدند.
روشها و تکنیکهای تحلیل آماری
آزمون کولموگروف – اسمیرنف
آزمون کولموگروف- اسمیرنف، روش ناپارامتری سادهای برای تعیین همگونی اطلاعات تجربی با توزیعهای آماری منتخب است، و فرض صفری که آزمون خواهیم کرد، توزیع مشاهدات و توزیع مشخصی (با پارامتر معینی) است که با حدس یا قراین مختلف فکر کردهایم توزیع مشاهدات با آن توزیع مشخص همخوانی دارد. (آذر و مومنی، 1388، 327)
در این پژوهش نیز، جهت سنجش نرمال بودن متغیرهای تحقیق از آزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده شده است و فرض صفر این آزمون نرمال بودن متغیر است.
ضریب همبستگی و مدل رگرسیون
تحلیل همبستگی ابزاری آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه یک متغیر کمّی با متغیر کمی دیگر است. ضریب همبستگی یکی از معیارهای مورد استفاده در تعیین همبستگی دو متغیر میباشد. ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه (مستقیم یا معکوس) را نشان میدهد. این ضرایب بین 1 تا 1- است و در صورت عدم وجود رابطه بین دو متغیر برابر صفر میباشد (آذر و مومنی، 1388، 111)
در این پژوهش با توجه به فرضیات که به صورت رابطهای هستند، به نظر استفاده از ضریب همبستگی و مدل رگرسیون روش مناسبی است. مدل رگرسیون مدلی است که نحوه ارتباط یک متغیر وابسته17 با چند متغیر مستقل18 یا پیشبین19 را نشان میدهد. در استفاده از مدل رگرسیون باید به این نکته توجه کرد که اگر متغیر وابسته، پیوسته20باشد آنگاه مدل رگرسیون خطی و در غیر این صورت غیرخطی خواهد بود.
با توجه به طیف لیکرت متغیر وابسته و میانگینی که از گویههای زیرمجموعه آن گرفته میشود میتوان گفت متغیر وابسته ، پیوسته و در نتیجه مدل رگرسیونی مورد استفاده خطی خواهد بود.
مدل رگرسیون خطی چندگانه به صورت زیر است:
فرمول (3-1)
مقدار ثابت یا عرض از مبدا، ضریب رگرسیونی و جمله خطا را نشان میدهد. متغیر وابسته و متغیر مستقل است.
فرضیه مورد آزمون برای معنیداری ضرایب به صورت زیر میباشد:
آزمون معنیداری ضرایب رگرسیون با استفاده از آزمون t انجام میشود، که به صورت فرمول زیر است:
فرمول (3-2)
که انحراف معیار برآوردگر است.
نرمافزارهای آماری برای معنیداری یا عدم معنیداری ضرایب یا …، سطح معنیداری21 یا p-مقدار22 را معرفی میکنند که اگر سطح معنیداری کمتر از 05/0 باشد فرض صفر رد میشود و ضریب از نظر آماری، تفاوت معنیداری با صفر دارد وگرنه ضریب بی معنی است.
در این پژوهش برای هرکدام از مدلها پس از برآورد ضرایب، آزمون t و سطح معنیداری آن ارایه شده است و معنیداری یا عدم آن مورد بررسی قرار گرفته است.
فرمول (3-3)
با استفاده از رگرسیون چندمتغیره محقق میتواند رابطه خطی موجود بین مجموعهای از متغیرهای مستقل با یک متغیر وابسته را به شیوهای مطالعه نماید که در آن، روابط موجود روابط موجود فی مابین متغیرهای مستقل نیز مورد ملاحظه قرار گیرد و وظیفه رگرسیون این است که تبیین واریانس متغیر وابسته کمک می کند و این وظیفه تا حدودی از طریق برآورد مشارکت متغیرها(دو یا چند متغیر مستقل ) در این واریانس به انجام میرسند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره برای مطالعه تاثیرات چند متغیر مستقل(از جمله متغیرهای آزمایشی) در متغیر وابسته کاملاً مناسب است.
در رگرسیون چند متغیره، مقادیر یک متغیر(متغیر وابسته یا y) از روی مقادیر دو یا چند متغیر دیگر( متغیر مستقل x1,x2,…….xk ) برآورده می شود. این کار از طریق ساختن یک معادله خطی به شکل عمومی زیر انجام میشود:
فرمول (3-3)
فهرست منابع فارسی و انگلیسی:
1. احمدی؛ سید علیاکبر، صالحی، علی(1390) " مدیریت دانش" انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، چ 1، ص 11-13
2. افرازه، عباس،(1386) "مدیریت دانش (مفاهیم، مدل ها، اندازه گیری و پیاده سازی)"، ناشر مولف ،چاپ دوم
3. داونپورت، تامس، پروساک، لارنس(1381)" مدیریت دانش" ترجمه حسین رحمان سرشت، چ 2، انتشارات طراحی مهندسی و تامین خدمات خودرو ایران، تهران
4. الهی؛ شعبان؛ خدیور؛ آمنه؛ حسن زاده؛ علی رضا(1389)" ارائه یک متدولوژی برای ایجاد استراتژی مدیریت دانش مطالعه و بررسی سه سازمان نمونه" پژوهشهای مدیریت در ایران؛ دوره 14؛ ش 3؛ ص ص 23-59
5. سهرابی، روح الله؛ بختیاری، حسین ( 1386 ). ارزیابی کیفیت خدمات ابزاری برای ارزیابی عملکرد بررسی تحلیلی مدل ارزیابی کیفیت خدمات. سومین کنفرانس مدیریت عملکرد. تهران، مرکز همایشهای علمی جهاد دانشگاهی
6. سهرابی، بابک،درامی، هادی(1389)" مدیریت دانش با رویکرد MBA" انتشارات سمت، تهران، چ 1، ص 46-60
7. رادینگ، الن. (1383). "مدیریت دانش: موفقیت در اقتصاد جهانی مبتنی بر اطلاعات". ترجمه محمد حسین لطیفی. تهران: سمت، چ 1، ص45-60
8. رضائیان، علی، احمدوند، علی محمد، تولایی، روح الله(1388)" بررسی الگوهای استراتژی مدیریت دانش و استراتژی دانش در سازمانها" دوماهنامه علمی-ترویجی توسعه انسانی پلیس، ش 27، ص 40-56
9. قلیچ لی ؛ بهروز؛ حکیمی تهرانی؛ دل آرام(1392)" تسهیم دانش و کیفیت خدمات واحدهای سازمانی" چشم انداز مدیریت دولتی؛ ش 13؛ ص ص 90-88
10. کاظمیان؛ مهدی؛ کاظمی؛ بتول(1389) توسعه دانش در کشور های در حال توسعه به کمک استراتژیهای مدیریت دانش" ماهنامه اجتماعی؛ اقتصادی؛ علمی و فرهنگی؛ ش 20؛ ص ص 8
11. نظافتی ؛ نوید؛ رادفر؛ رضا؛ ورعی؛ فاطمه(1391) " استراتژی مدیریت دانش کسب و کار" مطالعات مدیریت راهبردی؛ ش 10؛ ص 109-123
12. رحمانی وشانلوئی، حسین (1390). طراحی مدل موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش با رویکرد چند سطحی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران. صفحات ۱۱۲- ۱.
13. خوانساری، جیران (1384)، بررسی وضعیت مدیریت دانش در کتابخانه های تخصصی امور برق وزارت نیرو، رساله دکتری رشته کتابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم، تحقیقات تهران.
14. مک دانلد، جان. (1384). "مدیریت دانش در یک هفته". ترجمه گروه کارشناسان ایران. تهران: کیفیت و مدیریت.
15. عدلی، فریبا (1383). "مدیریت دانش: حرکت به فراسوی دانش" تهران: فراشناختی اندیشه.
16. عزیزی؛ شهریار، اسدنژاد، مهدی، زارع میرک آبادی، علی(1388)" بررسی و مقابسه ابعاد مدیریت دانش بین سازمان های دولتی و خصوصی" نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، ش4، ص 96-116
17. خدیور، آمنه و الهی، شعبان. (1388). مدیریت استراتژیک دانش از نظریه تا اجرا. انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
18. حافظ نیا، محمدرضا(1382). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران، چاپ هشتم؛ص 45-43،181-182
19. خاکی، غلام رضا(1388). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، کانون فرهنگی انتشارات داریت، تهران، چاپ دوم؛ ص 201، 258،288.
20. ساروخانی، باقر(1377). روش های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،
21. سرمد؛ زهره، بازرگان، عباس، حجازی، الهه(1386)" روشهای تحقیق در علوم رفتاری " انتشارات آگاه، تهران، چاپ 16، ص 90
22.
23. Barney, J. B., 1991, Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17, 100-120
24. Bierly, P., Chakrabarti, A. (1996), Generic knowledge strategies in the U.S. pharmaceutical industry, Strategic Management Journal, Vol. 17
25. Drucker, P. (2005), Managing for the future: The 1990s and beyond, New York: Truman
26. Guo, X., Duff, A., & Hair, M. (2008), "Service Quality Measurement in the
27. Chinese Corporate Banking Market", International Journal of Bank Marketing,
28. 26(5), 305-327.
29. Montes, F. J., Moreno, A. R., Fernandez, L. M. (2004), "Assessing the Organizational Climate and Contractual Relationship for Perceptions of Support for Innovation", International Journal Manpower, 25(2),167-80
30. Selcuk, P. (2010). "Use of analytic network process in selecting knowledge management strategies." Management Research Review 33(5): 452-471.
31. Siqing Shan, Qiuhong Zhao, Fan Hua(2013)" Impact of quality management practices on the knowledge creation process: The Chinese aviation firm perspective"Computers & Industrial Engineering 64 (2013) 211-223
32. Subramaniam, M,Youndt,M.A(2005)" The influnece of intellectecual capital on types of innovation capabilities".Aced Manage : 48(3):450-449
33. Monavvarian A., Fathi MR., Karimi Zarchi M., Faghih A(2011), " Combining ANP with TOPSIS in Selecting Knowledge
34. Management Strategies (Case Study: Pars Tire Company) ", European Journal of Scientific Research, Vol.54 No.4 pp.538-546.
35. Banfield, G. (2009); Qualitative Approaches to Educational Evaluation: a Regional Conference-Workshop; International Education Journal, Vol. 7, No 4.
36. Hariharan, Arun, (2008) knowledge management: strategic tool, Journal of knowledge management practice, P-P: 52.63.
37. Nonaka, I., and Takeuchi, H. (1995) TheKnowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation, Oxford Press, New York .Peteraf, M. A.
38. Turban, Efraim. (2003) "Information technology for management: Transforming organizations in the digital economy" ، John Wiley & Sons ،Ltd. www.Kmnetwork. Com.
39. López-Nicolás, C., & Mero˜ no-Cerdán, Á.L(2011). Strategic knowledge management, innovation and performance. International Journal of Information Management
40. Swan، Scarborough، & Preston. (1999)، "Knowledge management – the next fad to forget people?"، Proceedings of the 7th European Conference on Information Systems، Copenhagen
41. Wiig, k, Prousak.J,(2009), knowledge management foundation Arington: TX: Schama Hibbard, J.Knowling what we know.Information weec,october,No.20 P:16 -25.
42. Bhatt, F.D. (2008). Knowledge management in organizations: Examining the interaction between technologies techniques, and people.Journal of knowledge management, No.27. P-P: 23-37.
43. Hilboard Rao(2008) , Emerging technologic in knowledge management P-P: 47.
44. Jraldlass.J.mikaeil (2008) Managis knowledge. Oxford: Butter worth-Heinemau
45. Ansari M. Rahmany Youshanlouei H. and Mood M. (2012). A conceptual model for success in implementing knowledge management: A case study in tehran municipality, Journal of Service Science and Management, 5(2), 212-222. doi: 10.4236/jssm.2012.52026.
46. Davenport, T., & Grover, V. (2001). Knowledge Management. Journal of
47. Management Information Systems, 18(1), 3-4.
48. Kim , l.a. Richard, v.m and Anderson, j.e(2006), "knowledge management and the competitive strategy of the firm", the learning organization, vol. 13. No.4. pp.384-397
49. Johnsoon, F ,(2013). knowledge management approach to knowledge management information ,P-P:3-11.
50. Madison,k R & G. Darton (2006). Information system in organization. Firth Edition, London: champan & Hall press. P-P:36- 44.
51. Liaw, S.S.; Hatala, M. & Huang, H. M. (2008). Investigating Acceptance Toward Mobile Learning to Assist Individual Knowledge Management: Based on Activity Theory Approach, Computers & Education, No. 54: 446-454.
52. Metaxiotis, K. & Psarras, J. (2005). "A conceptual analysis of knowledge management in e-government," Electronic Government, an International Journal Vol. 2, No.1 pp. 77 -80
53. Holsapple, C. W., & Joshi, K. D. (2004). A formal knowledge management ontology: conduct, activities, resources, and influences. Journal of American Society for Information Science and Technology, 55(7), 593-612.
54. Kubo, I.; A. Saka & S. L. Pam. (2006). Behind the Scenes of Knowledge Sharing in a Japanese Bank. Human Resource Development International. 4(4). 465-485.
55. Hansen, Morten T., Nohria, Nitin, Tierney, Thomas (1999), What's Your Strategy for Managing Knowledge?, Harvard Business Review, March/April 1999, Vol.77, Issue2
56. Muazu. (2007) ―CRM Implementation in Retail Banking in Nigeria- A Structured Literature Review School of management Msc Thesis.
57. Lindgreen, A. Palmer, R. Vanhamme, J. Wouters,vJ. (2006). "A Relationship ManagementvAssessment Tool: Questioning, identifying, and prioritizing critical aspects of customer relationships". Industrial Marketing Management Journal, Vol. 35 No 1, pp. 57−71.
58. johnson, Johan & Fredrik Storm (2002)," customer relationship management-case studies of five Swedish companies ", Luieal University of Technology.
59. Brewton, James,(2004).The CRM Score card + Strategic Six Sigma :A powerful Approach for Maximizing CRM Strategy Execution Success.
60. Turban, E, Mclean, E. and Wetherbr, J(2002),"Information Technology for anagement: Making Connections for Strategic Advantage", 2nd Ed. New York; Wiley,
61. Mendoza, R Knox, S. Maklan, S. Payne, A. Peppard, J. Ryals, L. (2006). "Customer Relationship Management: Perspectives from the marketplace". Oxford: Butterworth Heinemann
62. Swoan , J., & Barnett, E. (2000). Knowledge management initiatives: Learning from failure. Journal of Knowledge Management, 4(2), 145- 156
63. Linder , J.P.(2001). Knowledge, strategy, and the theory of the firm, Strategic Management Journal. 17 (Winter Special Issue). pp. 93‐107.
64. Oztemel, E. and Arslankaya, S. (2012), "Enterprise knowledge management model: a knowledge
65. tower", Knowledge and Information Systems, Vol. 31 No. 1, pp. 171-192.
66. Tzortzaki, _._. (2011), Knowledge Management in Service Organizations, Lambert Academic Publishing, Saarbruken
67. Zott, C., Amit, R. and Massa, L. (2011), "The business model: recent developments and futureresearch", Journal of Management, Vol. 37 No. 4, pp. 1019-1042.
68. Alexia Mary Tzortzaki.. (2013). Knowledge-based strategies formanagers in the service sector. Management Research Review Vol. 37 No. 10, 2014
69. pp. 858-879.
70. Che Pa, N et al. (2012) A Survey on Approaches in Knowledge Audit in Organisations. Asian Transactions on Computers 2(5).
71. Kebede, G (2010) Knowledge Management: An Information Science Perspective. International Journal of Information Management, 30(5), 416-424.
72.
73. Olubusola Laiyemo.(2014). A Framework for Knowledge Management in European Regional Development Funds Audit. Dublin Institute of Technology.
74. Oluikpe, P.I., Sohail, M. and Odhiambo, F. (2010), ''Towards a knowledge management framework for project management'', International Journal of Knowledge Management Studies, Vol. 4 No. 1, pp. 18-45.
75. Yang, C. and Yeh, T. (2009), ''An integrated implementation model of strategic planning, BSC and
76. Hoshin management'', Total Quality Management, Vol. 20 No. 9, pp. 989-1002.
77. Paul Oluikpe. (2014). Developing a corporate knowledge management strategy. JOURNAL OF KNOWLEDGE MANAGEMENT j VOL. 16 NO. 6 2012, pp. 862-878
1. Knowledge management function
2. Based system
3. Based human
4. Dynamic Strategies
5. Quality of goods
6. Assessment
7. Planning
8. Implementation
9. Work processes
10- Basic Research
11- Applied Research
12- Practical Research
13- Method
14- Descriptive Research
15- Survey
16- Cronbach's Alpha
17. Dependent
18. Independent
19. Predictor
20. Continus
21. Significant level
22. P-value
—————
————————————————————
—————
————————————————————