پروپوزال حسابداری
عنوان :ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت
مقدمه
گزارش های مالی، منابع مهم اطلاعاتی برای تصمیم گیری های اقتصادی به شمار می رود که مدیران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان جهت رفع نیازهای اطلاعاتی خود از آنها استفاده می کنند از آنجایی که اطلاعات بصورت یکسان در اختیار استفاده کنندگان قرار نمی گیرد، بین مدیران و سرمایه گذاران عدم تقارن اطلاعات ایجاد می شود. عدم تقارن اطلاعات وضیعتی است که مدیران در مقایسه با سرمایه گذاران، دارای اطلاعات افشا نشده بیشتری در مورد عملیات و جوانب مختلف شرکت در آینده می باشند. همین امر سبب می شود که مدیران انگیزه و فرصت مدیریت سود را داشته باشند؛ مدیران از مدیریت سود می توانند برای گرفتن امتیازاتی از سهامداران استفاده کنند، به عنوان مثال برای افزایش پاداش یا کاهش احتمال برکناری مدیر بخاطر عملکرد ضعیف آن و غیره.
مضافاً اینکه آنچه در بازارهای سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد این است که بسیاری از افرادی که اقدام به سرمایه گذاری می کنند، مردم عادی هستند که تنها راه دسترسی آنها به اطلاعات مهم، اطلاعیه هایی است که از جانب شرکت ها منتشر می شود. حال اگر در بین سرمایه گذاران افرادی باشند که از نظر بار اطلاعاتی نسبت به سود در وضعیت بهتری باشند قادر خواهند بود تا بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر گذاشته و به اصطلاح، منجر به بروز شکاف قیمتها می شود.
چرخه عمر شرکت از جمله مواردی است که باید در تجزیه و تحلیل فعالان بازار مورد توجه قرار گیرد. نظریه چرخه عمر بر این فرض استوار است که بنگاه های اقتصادی نیز مانند تمامی موجودات زنده چرخه عمر دارند، شرکتها در مراحل مختلف چرخه عمر خود از نظر مالی و اقتصادی دارای نمودگرها و رفتارهای خاصی هستند، بدین معنی که رفتار مدیر در افشاء اطلاعات و همچنین در اعمال مدیریت سود یک شرکت تحت تاثیر مرحله ای از چرخه عمر است که شرکت در آن قرار دارد.
بیان مسئله
مطالعات نشان می دهد که مدیران از طریق انتخاب سیاستهای خاص حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و مدیریت اقلام تعهدی، سودهای گزارش شده را تعدیل می کنند. یکی از اهداف اساسی وضع استانداردهای حسابداری این است که استفاده کنندگان بتوانند با اتکا بر صورتهای مالی تصمیمات نسبتاً مربوط و صحیحی اتخاذ کنند، پس نیاز حرفه حسابداری به آن شیوه از گزارشگری می باشد که منابع تمام استفاده کنندگان به صورتی مطلوب رعایت شود (مشایخی و صفری، 1385، 36).
تقارن اطلاعاتی درصورتی وجود دارد که مدیران و بازار اطلاعات یکسانی درباره شرکت دارند. بنابراین مدیران و بازار، عدم اطمینان درباره شرکت را یکسان تحمل می کنند. اما در صورت وجود عدم تقارن اطلاعاتی، مدیران به دلیل دارا بودن اطلاعات خصوصی و محرمانه درباره شرکت، اطلاعات بیشتر و بهتری نسبت به بازار، در اختیار دارند .یعنی به اطلاعات شرکت قبل از اطلاع بازار دسترسی دارند. اطلاعات خاص شرکت، درطول زمان از طریق رویدادهای افشا کننده اطلاعات به بازار انتقال می یابد. بازار تا قبل از افشا مقداری عدم اطمینان درباره شرکت دارد. عدم تقارن اطلاعاتی شرکت برابر است با کل عدم اطمینان درباره شرکت، زیرا احتمال می رود مدیران و بازار به یک اندازه از تاثیر متغیرهای بازار بر ارزش شرکت آگاهی داشته باشند. واکنش بازار به اعلان سود می تواند اولین معیار عدم تقارن اطلاعاتی شرکت ازطریق افشای اطلاعات باشد. عدم تقارن اطلاعاتی می تواند بر حسب محیط اطلاعاتی، کثرت اعلانهای عمومی و تعداد معاملات شرکت تعیین شود و همچنین تحت تاثیر رفتار مدیران یا بازار قرار گیرد. به عنوان نمونه، وقتی اعلان عمومی خبری درباره شرکت انجام می گیرد با فرض ثابت بودن سایر عوامل، ممکن است بازار درباره وضع واقعی شرکت آگاه تر شود و عدم تقارن اطلاعاتی کاهش یابد (احمدپور و عجم، 1389).
یکی از نکات مهمی که همواره در مورد بازارهای سرمایه به ویژه بورس اوراق بهادار مطرح می شود، بحث کارایی بازار است که بر طبق آن تمامی اطلاعات موجود در بازار، اثرات خود را بر روی قیمت سهام منعکس می کنند. شاید بتوان از دیدگاه فرضیه بازار کارا، دلیل وجودی حسابداری را عدم تقارن اطلاعاتی بیان کرد که در آن یکی از طرفین مبادله، اطلاعات بیشتری را نسبت به طرف مقابل در اختیار دارد. این امر به علت وجود معاملات و اطلاعات درونی به وجود می آید. آنچه در بازارهای سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد این است که بسیاری از افرادی که اقدام به سرمایه گذاری می کنند، مردم عادی هستند که تنها راه دسترسی آن ها به اطلاعات مهم، اطلاعیه هایی است که از جانب شرکت ها منتشر می شود. یک نمونه از این نوع اطلاعیه ها را می توان اعلان سود برآوردی هر سهم دانست که در آن سود پیشنهادی هر سهم از جانب شرکت پیش بینی شده و به اطلاع عموم رسانده می شود. حال اگر در بین سرمایه گذارانی که در بازارهای سرمایه مشغول فعالیت بوده، افرادی باشند که از نظر اطلاعاتی نسبت به سایرین در موقعیت بهتری قرار داشته باشند و به عنوان مثال از اعلان هایی که قرار است درباره سود صورت پذیرد مطلع باشند قادر خواهند بود تا بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر گذاشته و به اصطلاح، منجر به بروز شکاف قیمت ها شوند. دلیل اصلی آن نیز وجود عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه است که بر طبق آن افراد مطلع ازاعلان سود(یا هرخبر با اهمیت دیگر) را نسبت به سایرین در موقعیت تصمیم گیری مناسب تری قرار می دهد(قائمی و وطن پرست، 1384).
باتوجه به اینکه سود یکی از مهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیری های اقتصادی است، آگاهی استفاده کنندگان از قابل اتکا بودن سود می تواند آنها را در اتخاذ تصمیمات بهتر در مورد سودآوری و تجزیه و تحلیل صورتهای مالی یاری دهد.
یکی از اهداف اساسی وضع استانداردهای حسابداری این است که استفاده کنندگان بتوانند با اتکا بر صورتهای مالی تصمیمات نسبتاً مربوط و صحیحی اتخاذ کنند. پس نیاز حرفه حسابداری به آن شیوه از گزارشگری است که منافع تمام استفاده کنندگان بصورتی مطلوب رعایت شود. از سوی دیگر مدیران برای رسیدن به اهداف خاصی که منطقاً منافع عده ای خاص را تامین می کند ممکن است سود را طوری گزارش کنند که با هدف تامین منافع عمومی استفاده کنندگان مغایرت داشته باشد. حسابرسان وظیفه دارند از طریق بررسی انطباق صورتهای مالی با چارچوب مشخص شده در استانداردهای حسابداری بر مطلوبیت صورت های مالی صحه بگذارند. در حالی که انعطاف پذیری موجود در استانداردهای حسابداری نیز در بعضی از موارد برای انتخاب روش حسابداری بر قضاوت حرفه ای حسابداران تاکید کرده است. درواقع مشکل از آنجا ناشی می شود که مدیریت سود در بعضی مواقع باعث گمراه کننده شدن صورتهای مالی می شود، درحالی که صورتهای مالی از نظر قرار گرفتن در چارچوب استانداردهای حسابداری مشکلی نداشته و حسابرسان از این نظر نمی توانند بر صورتهای مالی اشکالی بگیرند (یعقوب نژاد وهمکاران، 1391).
تمامی موجودات زنده از جمله نباتات، جانوران و انسانها همگی از منحنی عمر یا چرخه عمر پیروی می کنند. اینگونه موجودات متولد می شوند، رشد می کنند، به پیری می رسند و درنهایت می میرند. تئوری چرخه عمر چنین فرض می کند که شرکت ها و بنگاههای اقتصادی همچون تمامی موجودات زنده که متولد می شوند، رشد می کنند و می میرند، دارای منحنی عمر یا چرخه عمرهستند.
در نظریه های اقتصاد و مدیریت چرخه عمر شرکت ها و موسسات به مراحلی تقسیم می شوند. موسسات و شرکت ها با توجه به هر مرحله از حیات اقتصادی خود سیاست و خط مشی مشخصی را دنبال می کنند. این سیاست ها به گونه ای در اطلاعات حسابداری شرکت ها منعکس می شود. درحوزه حسابداری نیز برخی از پژوهشگران تاثیر چرخه عمر شرکت بر اطلاعات حسابداری را مورد بررسی قرار داده اند. این پژوهشگران چهار مرحله را برای توصیف چرخه عمر شرکت به شرح ذیل تبیین نموده اند: مرحله تولد یا ظهور، مرحله رشد، مرحله بلوغ، مرحله افول یا سکون (کرمی وعمرانی، 1389).
ما در این تحقیق رابطه بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی را طی مراحل چرخه عمر شرکت مورد بررسی قرار می دهیم.
مساله اصلی تحقیق بررسی این موضوع است که چه رابطه ای بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر وجود دارد؟
ضرورت انجام پژوهش
با توجه به جنبه های اقتصادی اطلاعات، گزارشگری مالی و سیستم حسابداری نقش حیاتی را در بازار سرمایه ایفا می کند. هدف اصلی گزارشگری مالی تامین نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران است. سرمایه گذاران و استفاده کنندگان با استفاده از اطلاعات حسابداری عملکرد آتی شرکت را پیش بینی و از آن برای ارزش گذاری شرکت استفاده می کنند (دستگیر وخدادای، 1386).
ما در این پژوهش رابطه بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت را مورد بررسی قرار می دهیم.
اهداف پژوهش
هدف آرمانی این پژوهش توسعه ادبیات مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت از طریق بیان ارتباط مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی می باشد.
هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت است.
اهداف کاربردی پژوهش
1- بررسی ارتباط بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی
2- بررسی ارتباط بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله رشد
3- بررسی ارتباط بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله بلوغ
4- بررسی ارتباط بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله افول
فرضیه های پژوهش
از آنجایی که در هر پژوهش علمی، محقق باید نسبت به نتایج احتمالی پژوهش خود فرضیه هایی را در نظر بگیرد تا بتواند آنها را مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار دهد، با توجه به هدف این پژوهش، فرضیه های زیر مورد بررسی قرار می گیرند:
1- بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی شرکت ارتباط وجود دارد.
2- بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله رشد شرکت ارتباط وجود دارد.
3- بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله بلوغ شرکت ارتباط وجود دارد.
4- بین مدیریت سود وعدم تقارن اطلاعاتی در مرحله افول شرکت ارتباط وجود دارد.
روش پژوهش
روش پژوهش همبستگی است زیرا در این پژوهش شدت و رابطه بین متغیرها مورد نظر است . پژوهش حاضر به بررسی روابط بین متغیرها پرداخته و در پی آزمون وجود این رابطه ودرشرایط کنونی وبراساس داده های تاریخی می باشد. داده ها درEXCEL جمع آوری و توسط نرم افزار Eviews و SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.
قلمرو پژوهش
قلمرو پژوهش از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی به شرح زیر می باشد:
قلمرو زمانی: دوره 5 ساله از 1387 تا 1391.
قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
قلمرو موضوعی: بررسی ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت.
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و دوره مورد تحقیق نیز 5 ساله از سال 1387 تا 1391است، انتخاب نمونه از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با در نظر گرفتن معیارهای زیر(به روش حذف سیستماتیک) انجام می شود:
1- پایان سال مالی شرکت ها منتهی به پایان اسفند باشد.
2- شرکت در دوره مورد مطالعه تغییر سال مالی نداشته باشند.
3- طی این سال ها زیان عملیاتی نداشته باشند.
4- اطلاعات مالی شرکت در دوره مورد مطالعه در دسترس باشد.
5- جزء شرکت های سرمایه گذاری، واسطه گری، تامین مالی وهلدینگ نباشند. زیرا ساختار این شرکت ها متفاوت ازسایر شرکت های تولیدی است.
روش گردآوری اطلاعات
جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده می شود. استفاده از منابع کتابخانه ای که شامل کتاب، مجلات، پایان نامه ها، مقالات و اینترنت می باشد. این رو برای انجام مطالعات مقدماتی، تدوین فصل ادبیات تحقیق وچارچوب نظری پژوهش بکار می رود. سپس برای جمع آوری داده های مربوط به فرضیات تحقیق به گروه شرکت های پذیرفته شده در بورس مراجعه خواهیم نمود.
ابزارهای گردآوری و تحلیل اطلاعات
داده های تحقیق از گزارش های منتشر شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران، بسته ی نرم افزاری تدبیرپرداز، ره آورد نوین و سایت های www.rdis.ir و www.irbourse.com گردآوری شده است. همچنین تجزیه تحلیل اطلاعات توسط نرم افزار Eviews، SPSS و Excelانجام شده است.
تعریف مفاهیم و اصطلاحات پژوهش
مدیریت سود: هیلی و والن(1999) مدیریت سود زمانی رخ می دهد که مدیر برای گزارشگری مالی از قضاوت شخصی خود استفاده می کند، و این کار را با هدف گمراه کردن برخی از سهامداران درباره عملکرد واقعی اقتصادی و یا برای تاثیر در نتایج قراردادهایی که به ارقام حسابداری گزارش شده بستگی دارند، انجام می دهد.(یعقوب نژاد و همکاران، 1391)
تقارن وعدم تقارن اطلاعاتی: تقارن اطلاعاتی در صورتی وجود دارد که مدیران و بازار اطلاعاتی کسانی درباره شرکت دارند. بنابراین مدیران و بازار، عدم اطمینان درباره شرکت را یکسان تحمل میکنند. اما در صورت وجود عدم تقارن اطلاعاتی، مدیران به دلیل دارا بودن اطلاعات خصوصی و محرمانه درباره شرکت، اطلاعات بیشتر و بهتری نسبت به بازار، در اختیار دارند .یعنی به اطلاعات شرکت قبل از اطلاع بازار دسترسی دارند. اطلاعات خاص شرکت، درطول زمان از طریق رویدادهای افشا کننده اطلاعات به بازار انتقال می یابد. بازار تا قبل از افشا مقداری عدم اطمینان درباره شرکت دارد. عدم تقارن اطلاعاتی شرکت برابر است با کل عدم اطمینان درباره شرکت، زیرا احتمال می رود مدیران و بازار به یک اندازه از تاثیر متغیرهای بازار بر ارزش شرکت آگاهی داشته باشند.(احمدپوروعجم، 1389)
مراحل چرخه عمر شرکت : مرحله تولد یا ظهور، مرحله رشد، بلوغ و افول
مرحله تولد یا ظهور : در این مرحله معمولاً میزان داراییها(اندازه شرکت) در سطح نازلی قرار دارد، جریان های نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی و سودآوری در سطح پایین است و شرکتها برای تامین مالی و تحقق فرصتهای رشد به نقدینگی بالایی نیاز دارند. نسبت سود تقسیمی در این شرکتها معمولاً صفر یا حداکثر10% است و بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده در قیاس با نرخ موزون تامین مالی بعضاً ناچیز است.
مرحله رشد : در این مرحله اندازه ی شرکت بیش از اندازه ی شرکتهای در مرحله ظهور بوده و رشد فروش و درآمدها نیز نسبت به مرحله ظهور بیشتر است. منابع مالی بیشتر درداراییهای مولد سرمایه گذاری شده و شرکت از انعطاف پذیری بیشتری در شاخص های نقدینگی برخوردار است. نسبت سود تقسیمی در این طیف از شرکتها معمولاً بین 10% تا 50 % در نوسان است. بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده نیز در اغلب موارد بر نرخ موزون هزینه تامین سرمایه فزونی دارد.
مرحله بلوغ :دراین مرحله شرکت ها فروش باثبات و متعادلی را تجربه نموده و نیاز به وجوه نقد در اکثر موارد از طریق منابع داخلی تامین میشود. اندازه داراییهای این شرکت ها نیز به تناسب بیشتر از اندازه ی داراییهای شرکتهای در مرحله رشد بوده و نسبت سود تقسیمی در این شرکتها معمولاً بین 50 % تا 100 % در نوسان است . به دلیل وفور نقدینگی و کاهش اتکاء به سیاست تامین مالی از خارج، عموماً بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده معادل یا بیش از نرخ تامین سرمایه است.
مرحله افول یا سکون :در این مرحله چنانچه فرصت های رشد وجود داشته باشد، به احتمال قریب به یقین بسیار ناچیز است .شاخص های سودآوری، نقدینگی و ایفای تعهدات روند نزولی داشته و شرکت در شرایط رقابتی بسیار شدیدی قرار داشته، ضمن اینکه هزینه تامین مالی از منابع خارجی نیز بالا است به گونه ای که در اغلب موارد بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده کمتر از نرخ تامین مالی است.
در این پژوهش به دلیل غیر فعال بودن معامله(خریدوفروش) یا غیربورسی بودن شرکتهای نوظهور در بورس اوراق بهادار تهران، چرخه عمر به صورت سه مرحله رشد، بلوغ و افول تعریف شده و از مرحله ظهور صرف نظر می شود (کرمی وعمرانی، 1389).
روش پژوهش
این پژوهش در پی کشف میزان ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در طی چرخه عمر شرکت می باشد. با توجه به اینکه در تحقیقات علی(پس رویدادی) کشف علتها یا عوامل بروز یک رویداد یا حادثه یا پدیده مورد نظر است و پس از آنکه واقعه ای روی داد تحقیق درباره آن شروع می شود، تحقیق حاضر نیز از نوع تحقیقات علی پس رویدادی (با استفاده از اطلاعات گذشته) است که بر اساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام می گیرد. تحقیقات علی معمولاً از نوع کاربردی هستند نتایج آنها برای جلوگیری از تکرار حوادث و وقایع نامطلوب مورد استفاده قرار می گیرد.
فرضیه های پژوهش
از آنجایی که در هر پژوهش علمی، محقق باید نسبت به نتایج احتمالی پژوهش خود فرضیه هایی را در نظر بگیرد تا بتواند آنها را مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار دهد، با توجه به هدف این تحقیق، فرضیه های زیر مورد بررسی قرار می گیرند :
1- بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی شرکت ارتباط وجود دارد.
2- بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در مرحله رشد شرکت ارتباط وجود دارد.
3- بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در مرحله بلوغ شرکت ارتباط وجود دارد.
4- بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در مرحله افول شرکت ارتباط وجود دارد.
مدل مفهومی پژوهش
لازم به ذکر است که مدل مفهومی (شماتیک) متغیرهای پژوهشی بصورت نموداری ترسیم، تا جایی که متغیرهای مستقل، وابسته و کنترل مشخص گردد:
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و نمونه ای مشتمل، که تعداد 100 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده که تعداد 15 شرکت با تعداد 75 داده(سال- شرکت) به مرحله رشد، تعداد 70 شرکت با تعداد 350 داده(سال- شرکت) به مرحله بلوغ و تعداد 15 شرکت با تعداد 75 داده(سال- شرکت)به مرحله افول اختصاص گردیده است؛ در طی دوره زمانی5 ساله (1387-1391) مورد بررسی قرار گرفته است، انتخاب نمونه از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با در نظر گرفتن معیارهای زیر(به روش حذف سیستماتیک) انجام می شود:
1- پایان سال مالی شرکت ها منتهی به پایان اسفند باشد.
2- شرکت در دوره مورد مطالعه تغییر سال مالی نداشته باشند.
3- طی این سال ها زیان عملیاتی نداشته باشند.
4- اطلاعات مالی شرکت در دوره مورد مطالعه در دسترس باشد.
5- جزء شرکت های سرمایه گذاری، واسطه گری، تامین مالی وهلدینگ نباشند. زیرا ساختار این شرکت ها متفاوت ازسایر شرکت های تولیدی است.
قلمرو پژوهش
قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی به شرح زیر می باشد:
قلمرو زمانی: دوره 5 ساله از 1387 تا 1391.
قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
قلمرو موضوعی: بررسی ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در طی مراحل چرخه عمر شرکت.
روش گرد آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات لازم بر آزمون فرضیه ها از روش کتابخانه ای استفاده شده و مبانی نظری مربوط به پژوهش از مجلات، مقالات و پایان نامه ها گردآوری شده است.
تعریف عملیاتی متغیرها و نحوه اندازه گیری آنها
برای آزمون فرضیه های تحقیق از مدل زیر استفاده می شود این مدل به تفکیک برای هر یک از مراحل مورد آزمون قرار می گیرد:
DAit=β0+β1 SPREADit+ β2 SIZEit+β3 LEVERAGEit+β4M/Bit+β5SYSRISKit+εit
مدیریت سود:
هیلی ووالن(1999) مدیریت سود زمانی رخ می دهد که مدیر برای گزارشگری مالی از قضاوت شخصی خود استفاده می کند، و این کار را با هدف گمراه کردن برخی از سهامداران درباره عملکرد واقعی اقتصادی و یا برای تاثیر در نتایج قراردادهایی که به ارقام حسابداری گزارش شده بستگی دارند، انجام میدهد (یعقوب نژادو همکاران، 1391).
مدیران از طریق انتخاب روش های خاص حسابداری و همچنین در برآوردها می توانند سود را دستکاری نمایند. سود حسابداری بر اساس مبنای تعهدی شناسایی می شود. قسمتی از سود حسابداری نقدی می باشد و قسمتی از آن را اقلام تعهدی(تفاوت بین سود و جریان های نقدی) تشکیل می دهد. بخش تعهدی سود به مراتب از بخش نقدی آن دارای اهمیت بیشتری در ارزیابی عملکرد شرکت می باشد (ثقفی و هاشمی، 1383، 32).
اقلام تعهدی سود حسابداری به دو جز اختیاری (قابل دستکاری) و غیر اختیاری(مدیریت در پیدایش آن دخالتی ندارد) قابل تقسیم است (مشایخی و صفری، 1385، 38).
در این تحقیق متغیر وابسته مدیریت سود است از مدل تعدیل شده جونز استفاده خواهد شد (دیچو و همکاران، 1995). شکل تعدیل شده ای از مدل جونز را ارائه دادند. به نظر ایشان در مدل جونز بطور ضمنی فرض بر آن است که اقلام درآمد، نه در زمان برآورد پارامترهای مدل(دوره رویداد) و نه در زمان تخمین مدیریت سود(دوره برآورد) مورد اعمال نظر و دستکاری مدیریت قرار نمی گیرند. آنها با نقض این فرض، تغییرات فروش(درآمد) را در دوره برآورد، نشات گرفته از مدیریت سود می دانند. بنابراین با وارد کردن تغییرات حساب های دریافتنی به این منظور در مدل اولیه جونز، "مدل تعدیل شده جونز" را به شرح زیر ارایه دادند:
در مدل یاد شده در اولین قدم مجموع اقلام تعهدی کل بر اساس یکی از دو فرمول زیر محاسبه می شود:
(1) TA=NI – CFO
(2)
که در آن:
1) TA :کل اقلام تعهدی، CFO:وجه نقد حاصل از عملیات،NI: سود خالص،
2) : TAit مجموع اقلام تعهدی شرکت iدر پایان سال t
(CAit : تغییردر دارایی های جاری طی دورهt
(CLit : تغییردر بدهی های جاری طی دورهt
(Cashit: تغییردر وجوه نقد طی دورهt
(STEBTit:تغییردر حصه جاری بدهی های بلند مدت و سایر بدهی های کوتاه مدت طبقه بندی شده در بدهی های جاری طی دورهt
DEPTNit:: هزینه استهلاک دارایی های ثابت و دارایی های نامشهود در دورهt
پس از محاسبه کل اقلام تعهدی، پارامترهایƴوβوα به منظور تعیین اقلام تعهدی غیر اختیاری، از فرمول زیر برآورد می شود:
(3) i,t
که در آن:
TAit : کل اقلام تعهدی شرکت i در پایان سال t
(REVi,t :تغییر در آمد فروش شرکت iبین سال t وt-1
PPE i,t:(مبلغ داراییهای ثابت ناخالص)اموال، ماشین آلات و تجهیزات ناخالص شرکت i سال t
Ai,:کل ارزش دفتری داراییهای شرکت i در سال t-1
i,t: خطای مدل برای شرکتi درسال t
ƴوβوα :پارامترهای برآورد شده ی شرکتi
پارامترهایƴوβوαاز طریق رگرسیون(3) برای هر شرکت i در هر صنعت محاسبه می شود. با تخمین ضرایب مدل با جایگذاری در فرمول(4) اقلام تعهدی غیراختیاری هر شرکت در سالt بدست می آید. اقلام تعهدی غیراختیاری از طریق فرمول زیر قابل محاسبه است:
(4)
که در آن :
: (REC معرف حسابهای دریافتنی است.
NDAit: اقلام تعهدی غیراختیاری برایشرکتiدرسالt
در مرحله آخر، اقلام تعهدی اختیاری(DA) به شرح زیر حساب شود(چانگ و همکاران، 154، 2009):
(5) DAi,t= TAi,t-NDAi.t
DA: اقلام تعهدی اختیاری است برای اندازه گیری اقلام تعهدی اختیاری از مدل اقلام تعهدی اختیاری جونز،
که بوسیله دیچو وهمکاران(1995) پیشنهاد شده استفاده می شود:
(6)
اقلام تعهدی اختیاری بدست آمده برای شرکت در سال t شاخص مدیریت سود برای آن شرکت خواهد بود.
متغیر های مستقل:
عدم تقارن اطلاعاتی داده های صورتهای مالی، اطلاعاتی را فراهم می کنند که سبب کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار می گردد و نشان می دهد سرمایه گذاران باید این نوع اطلاعات را در تصمیمات سرمایه گذاری بطور کامل بکار گیرند. واکنش بازار به اعلان سود می تواند اولین معیار وجود اطلاعات محرمانه باشد. وجود اطلاعات محرمانه، بیانگر نامتقارن بودن اطلاعات در محیط بازار است.
داده های صورتهای مالی، اطلاعاتی را فراهم می کنند که سبب کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار می گردد و نشان می دهد سرمایه گذاران باید این نوع اطلاعات را در تصمیمات سرمایه گذاری بطور کامل بکار گیرند. واکنش بازار به اعلان سود می تواند اولین معیار وجود اطلاعات محرمانه باشد. وجود اطلاعات محرمانه، بیانگر نامتقارن بودن اطلاعات در محیط بازار است (رحیمیان و دیگران، 1388، 73).
عدم تقارن اطلاعاتی یک مفهوم کیفی است، برای اینکه قادر باشیم آن را کمی کنیم.برای این کار از دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام استفاده می کنیم.این مدل توسط چیانگ و وکینتاش درسال 1986 برای تعیین دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام مورد استفاده قرار گرفت. پس از آنها نیز افراد دیگری از این مدل بهره گرفتند .مدل مذکور به شرح زیر می باشد:
که در آن:
=SPREAD دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام
=(ASK PRICE) AP میانگین قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکتi در دوره مورد بررسی
=(BID PRICE) BP میانگین قیمت پیشنهادی خرید شرکتi دردوره مورد بررسی
برای انجام محاسبات، ابتدا بهترین قیمت پیشنهادی خرید و فروش هر سهم برای 21 روز قبل و بعد از اعلان سود برآوردی استخراج می شود(منظور از بهترین قیمت پیشنهادی خرید، عبارتست از بالاترین قیمت پیشنهادی برای خرید سهم در هر روز، و بهترین قیمت پیشنهادی فروش نیز، عبارتست از کمترین قیمت پیشنهادی برای فروش هر سهم در هر روز)، سپس با استفاده از میانگین آنها دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام محاسبه می گردد (احمدپور و عجم، 1389).
متغیرهای کنترل:
در این پژوهش درتفکیک شرکت ها به مراحل چرخه عمر از چهار متغیر به عنوان متغییرهای کنترل : رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و سن شرکت استفاده نمودند.
مراحل چرخه عمر شرکت
مرحله تولد یا ظهور :در این مرحله معمولاً میزان داراییها(اندازه شرکت) در سطح نازلی قرار دارد، جریانهای نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی و سودآوری در سطح پایین است و شرکتها برای تامین مالی و تحقق فرصتهای رشد به نقدینگی بالایی نیاز دارند. نسبت سود تقسیمی در این شرکتها معمولاً صفر یا حداکثر10% است و بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده در قیاس با نرخ موزون تامین مالی بعضاً ناچیز است.
مرحله رشد : در این مرحله اندازه شرکت بیش از اندازه ی شرکتهای در مرحله ظهور بوده و رشد فروش و درآمدها نیز نسبت به مرحله ظهور بیشتر است. منابع مالی بیشتر در داراییهای مولد سرمایه گذاری شده و شرکت از انعطاف پذیری بیشتری در شاخص های نقدینگی برخوردار است. نسبت سود تقسیمی در این طیف از شرکتها معمولاً بین 10%تا 50 % در نوساناست. بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده نیز در اغلب موارد بر نرخ موزون هزینه تامین سرمایه فزونی دارد.
مرحله بلوغ : در این مرحله شرکت ها فروش باثبات و متعادلی را تجربه نموده و نیاز به وجوه نقد در اکثر موارد از طریق منابع داخلی تامین می شود. اندازه داراییهای این شرکتها نیز به تناسب بیشتر از اندازه ی داراییهای شرکتهای در مرحله رشد بوده و نسبت سود تقسیمی در این شرکتها معمولاً بین 50 % تا 100 % در نوسان است . به دلیل وفور نقدینگی و کاهش اتکاء به سیاست تامین مالی از خارج، عموماً بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده معادل یا بیش ازنرخ تامین سرمایه است.
مرحله افول یا سکون : در این مرحله چنانچه فرصت های رشد وجود داشته باشد، به احتمال قریب به یقین بسیار ناچیز است. شاخصهای سودآوری، نقدینگی و ایفای تعهدات روند نزولی داشته و شرکت در شرایط رقابتی بسیار شدیدی قرار داشته، ضمن اینکه هزینه تامین مالی از منابع خارجی نیز بالا است به گونه ای که در اغلب موارد بازده سرمایه گذاری یا بازده سرمایه گذاری تعدیل شده کمتر از نرخ تامین مالی است (کرمی، عمرانی، 1389).
نحوه تفکیک شرکت ها به مراحل چرخه عمر
آنتونی و رامش(1992) در پژوهش خود به منظور تفکیک شرکت ها به مراحل چرخه عمر از چهار متغیر: رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و سن شرکت استفاده نمودند. در این پژوهش تفکیک شرکتها به مراحل رشد، بلوغ و افول با استفاده از چهار متغیر مذکور و طبق روش شناسی پارک و چن(2006) به صورت زیر است:
1- نخست مقدار هر یک از متغیرهای رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و سن(عمر) شرکت برای هر سال شرکت محاسبه می شود.
2- سال شرکت ها براساس هر یک از چهار متغیر مذکور و با استفاده از پنجکهای آماری در هر صنعت به پنج طبقه تقسیم می شوند که با توجه به قرار گرفتن در پنجک(طبقه) موردنظر، نمره ای بین 1 تا 5 می گیرند.
3- سپس برای هر سال شرکت، نمره ای مرکب به دست می آید که با توجه به شرایط زیر در یکی از مراحل رشد، بلوغ و افول طبقه بندی می شود:
الف. در صورتیکه مجموع نمرات بین 16 و 20 باشد، در مرحله رشد قرار دارد.
ب.در صورتیکه مجموع نمرات بین 9 و 15 باشد، در مرحله بلوغ قرار دارد.
ج. در صورتیکه مجموع نمرات بین 4 و 8 باشد، در مرحله افول قرار دارد.
SG*: رشد فروش
SGit = [1-(Saleit / Saleit-1)] ×100
Sale: درآمد فروش
DPR*: سود تقسیمی
DPRit = (DPSit / EPSit ) ×100
DPS: سود تقسیمی هرسهم
EPS: سود هرسهم
CE*:مخارج سرمایه ای
100× (ارزش بازار شرکت/اضافات(کاهش)دارایی های ثابت طی دوره) CEit =
AGE*:تفاوت سال t و سال تاسیس شرکت
در این پژوهش به دلیل غیرفعال بودن معامله(خریدوفروش) یا غیربورسی بودن شرکتهای نوظهور در بورس اوراق بهادار تهران، چرخه عمر به صورت سه مرحله رشد، بلوغ و افول تعریف شده و از مرحله ظهور صرف نظر می شود (کرمی وعمرانی، 1389).
متغیرهای کنترل:
SIZE : اندازه شرکت که لگاریتم طبیعی کل دارایی هاست.
LEVERAGE : اهرم مالی است که نسبت کل بدهی به کل دارایی هاست.
M/B : نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری سهام می باشد.
SYRISK: ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک: ریسک هایی که خاص یک یا چند شرکت نبوده بلکه مربوط به شرایط کلی بازار نظیر شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی وغیره می باشد و تحت عنوان ریسک سیستماتیک(β) شناخته می شود. با توجه به اینکه ریسک سیستماتیک(β) غیر قابل کنترل وکاهش ناپذیر می باشد، از این رو در تصمیم گیری مدیران شرکت ها و سرمایه گذاران می تواند نقش به سزایی داشته باشد. ریسک سیستماتیک یعنی بتا منعکس کننده تغییرات خطی بازده سهام شرکت (Rit) در یک دوره زمانی مشخص، نسبت به بازده بازار (Rmt) در همان دوره زمانی است. ریسک سیستماتیک هر شرکت در واقع بتای مدل زیر است: (گرجی زاده، 1389)
Rit=αi+βiRmt+еit
که در آن:
Rit:بازده سهام شرکت iدر سالt برابر است با جمع سود نقدی و تغییرات قیمت بازار هرسهم در دوره زمانی مذکور تقسیم بر قیمت آن سهم در اول همان دوره.
iα:بازده بدون ریسک
iβ:ضریب بتا برای شرکتi
R:بازده بازار
روش تجزیه و تحلیل داده ها
برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آمار توصیفی و آمار استنباطی به طور همزمان استفاده می شود. استفاده از آمار توصیفی با هدف جمع آوری، تنظیم و ارائه اطلاعات به صورت روشن و با محاسبه پارامترهای جامعه و در صورت لزوم تعیین روابط موجود بین اطلاعات جمع آوری شده صورت می گیرد. داده های مربوط به بورس اوراق بهادار تهران در نرم افزار ره آورد نوین جمع آوری می شود. سپس از جمع آوری داده ها از طریق نرم افزارهای موجود، با ورود اطلاعات به EXCEL از توابع این نرم افزار برای محاسبه متغیرهای پژوهش استفاده می شود. سپس نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور محاسبات آماری وارد نرم افزار SPSS و EVIEWS می شود و با استفاده از این نرم افزار، رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار می گیرد. یعنی ابتدا با استفاده از ابزار آمار توصیفی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده و در ادامه برای آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون و همبستگی استفاده می شود. بدان معنا که ابتدا اطلاعات مورد نیاز برای انجام آزمون محاسبه و سپس آزمون های رگرسیون برای مطالعه تاثیر متغیر مستقل(عدم تقارن اطلاعاتی) بر متغیروابسته(مدیریت سود) صورت می پذیرد.
روش های آماری مورد استفاده
آمار توصیفی
آن بخش آمار است که به جمع آوری، خلاصه کردن، نمایش و پردازش اطلاعات می پردازد. بی آنکه به هر گونه نتیجه گیری در ورای آن اطلاعات مبادرت ورزد. (رنجبران، 1387)
در آمار توصیفی، شاخص های زیر مورد مطالعه قرار می گیرند:
میانگین، میانه، انحراف معیار، ماکسیمم، مینیمم، چولگی، کشیدگی
با توجه به پژوهش حاضر که ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی سه مرحله چرخه عمر شرکت بررسی شده، آمار توصیفی هر سه مرحله رشد، بلوغ و افول آورده شده است.
آزمون نرمال بودن توزیع داده ها (کولموگوروف – اسمیرنوف K-S)) )
بسیاری از آزمون های آماری از جمله آزمون های پارامتریک بر مبنای نرمال بودن توزیع داده ها بنا نهاده شده اند و با این پیش فرض بکار می روند که توزیع داده ها در یک جامعه یا در سطح نمونه های انتخاب شده از جامعه مذکور از توزیع نرمال پیروی نماید. بنابراین تحلیل گر لازم است تا قبل از پرداختن به تحلیل های آماری بررسی متغیرها، نوع توزیع آن متغیرها را بداند. لذا این آزمون جهت بررسی ادعای مطرح شده در مورد توزیع داده های یک متغیر کمی مورد استفاده قرار می گیرد.
آزمون ناهمسانی واریانس
یکی از فروض رگرسیون این است که تمامی جملات پسماند دارای واریانس برابر هستند. در عمل این فرض چندان صادق نیست و در بسیاری از نمونه ها به دلایل مختلفی از قبیل شکل نادرست تابع مدل، وجود نقاط پرت، شکست ساختاری در جامعه آماری، یادگیری در طی زمان و… شاهد پدیده واریانس ناهمسانی هستیم. در پژوهش برای بررسی این مشکل از آزمون بروش-پاگان-گاوفری استفاده شده است.
آزمون بروش-پاگان به منظور آزمودن واریانس ناهمسانی در مدل های رگرسیون خطی استفاده می شود و وابستگی واریانس جملات پسماند بدست آمده از رگرسیون خطی را به مقادیر متغیرهای توضیح دهنده مدل، بررسی می کند. این آزمون از ساده ترین آزمون های مورد استفاده در این زمینه است و توسط آقایان بروش و پاگان در سال ۱۹۷۹ معرفی شده است.
داده های ترکیبی
زرا نژاد و انوری(1384)، بیان می دارند که داده های ترکیبی به مجموعه داده هایی گفته می شود که اساس آن، مشاهدات بوسیله تعداد زیادی از متغیرهای مقطعی(N )که اغلب بصورت تصادفی انتخاب می شوند، در طول یک دوره زمانی مشخص(T ) مورد بررسی قرار گرفته باشند، در این صورت( N*T ) داده های آماری را داده های ترکیبی از داده های مقطعی و سری زمانی می نامند. به عبارت دیگر، اگر ویژگی های داده های مقطعی برای دو سال یا بیشتر مورد بررسی قرار گیرند، ساختار شکل گرفته مشاهدات، مجموعه داده های ترکیبی یا مجموعه داده های طولی نامیده می شود. این مجموعه داده ها شامل هر مجموعه از اشیا موجودات و … است که ویژگی های آن در طول زمان تکرار شود. به این دلیل که داده های در برگیرنده هر دو جنبه های سری زمانی و داده های مقطعی است، به کارگیری مدل های توضیح دهنده آماره مناسبی که ویژگی های آن متغیرها را توصیف کند، پیچیده تر از مدل های داده های مقطعی و سری زمانی در پژوهش های کاربردی زیاد استفاده می کنند. مزیت استفاده از این روش افزایش قدرت آماری ضرایب در مقایسه با تجزیه و تحلیل مجزای داده های آماری به صورت سری زمانی یا مقطعی است. در این روش با در نظر گرفتن تغییرات متغیرها در هر مقطع و در هر زمان بصورت مشترک، از تمامی داده های آماری مقطعی، دامنه آماری گسترده است، اما در روش بررسی داده های ترکیبی از اطلاعات به مراتب کاراتری خواهد بود. دیگر مزیت، این که داده های ترکیبی یا ارائه داده برای هزاران واحد، می توانند تورمی را که ممکن است در نتیجه لحاظ کردن افراد یا بنگاهها(بصورت جمعی و کلی) حاصل می شود حداقل سازد. استفاده از این روش سبب مشاهده تاثیراتی می شود که نمی توان آنها را به سادگی در داده های مقطعی و سری زمانی مشاهده کرد. لذا داده های ترکیبی به منظور مطالعه پویای تغییرات، مناسبتر و بهترند. بطور کلی داده های ترکیبی تحلیل های تجربی را به شکلی غنی می سازند که در این صورت استفاده از داده های سری زمانی یا مقطعی این امکان وجود ندارد، البته نمی توان گفت که مدل سازی با داده های ترکیبی هیچ مشکلی ندارد. (جان جانی، خدادی، 1390)
در صورت وجود ناهمگنی از روش داده های تابلویی و در غیر این صورت، از روش داده های تلفیقی با رویکرد حداقل مربعات معمولی (OLS) برای تخمین مدل استفاده می گردد.
برای این منظور، از آزمون لیمر(چاو) استفاده می شود که آزمون فرضیه ها به صورت زیر تنظیم می شود:
H0: یکسان بودن عرض از مبدا (داده های تلفیقی)
H1: ناهمسانی عرض از مبدا (داده های تابلویی)
اگر مشخص شد که مقاطع مورد بررسی ناهمگن و دارای تفاوتهای فردی بوده، روشهای تابلویی(پانل دیتا) مناسب تر هستند، به منظور انتخاب بین اثرات ثابت و تصادفی از آزمون هاسمن استفاده شده است.
آزمون های تشخیص در داده های ترکیبی
برای تعیین نوع مدل مورد استفاده در دادهای ترکیبی از آزمون های مختلفی به شرح زیر استفاده می شود:
آزمون چاو
آزمون چاو برای تعیین به کارگیری مدل اثرات ثابت در مقابل تلفیق کل داده ها (یکپارچه شده) انجام می شود. فرضیات این آزمون بصورت زیر است:
Model Pooled = H0
elMod Effect Fixed = H1
فرضیه صفر بر اساس مقادیر مفید و فرضیه مقابل آن بر اساس مقادیر غیرمفید است، آماره آزمون چاو بر اساس مجموع حداقل مربعات خطای مدل مفید و مدل غیرمفید بصورت زیر است:
این آماره دارای توزیعF با و درجه آزادی است. اگر ارزش F مفید محاسبه شده از ارزش آماره F جدول کمتر باشد، در سطح معنی داری تعیین شده، فرضیه H0 رد می شود و اثر معنی داری برای مقاطع وجود خواهد داشت. بنابراین مدل اثرات ثابت انتخاب می شود. در غیر این صورت، از مدل داده های تلفیق شده استفاده می شود. (جان جانی، خدادی، 1390)
آزمون هاسمن
آزمون هاسمن برای تعیین استفاده از مدل اثرات ثابت در مقابل اثر تصادفی انجام می شود. آزمون هاسمن بر پایه وجود یا عدم وجود ارتباط بین خطای رگرسیون تخمین زده شده و متغیرهای مستقل مدل شکل گرفته است. اگر چنین ارتباطی وجود داشته باشد، مدل اثرات تصادفی و اگر این ارتباط وجود نداشته باشد، مدل اثرات ثابت کاربرد خواهد داشت. فرضیه H0 نشان دهنده عدم ارتباط متغیرهای مستقل و خطای تخمین و فرضیه H1نشان دهنده وجود ارتباط است:
Effect Random = H0
Effect Fixed = H1
برای انجام آزمون هاسمن تخمین مقدار واریانس q را با (q) v نشان دهده و آماره M را بصورت ارتباط زیر ارائه می شود.
نحوه آزمون فرضیه های پژوهش
اگر چه تحلیل همبستگی با رگرسیون دارای ارتباط نزدیکی است. اما از نظر مفهومی این دو تحلیل با یکدیگر دارای تفاوت های قابل توجهی هستند. در تحلیل همبستگی، هدف اولیه اندازه گیری درجه یا میزان وابستگی خطی بین دو متغیر است. ضریب همبستگی، شدت وابستگی(خطی) را اندازه گیری می کند.
در این پژوهش جهت انجام آزمون فرضیه ها با توجه به فرضیه های مطرح شده و تعریف عملیاتی متغیرهای مستقل ،وابسته و کنترل آزمون فرضیه ها(آزمون معنادار ارتباط متغیرهای مستقل، وابسته و کنترل) بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن و با برخی از فرضیه ها از رگرسیون چند متغیره در سطح معنی داری 5 درصد صورت می گیرد. همچنین با استفاده از ضریب تعیین میزان تغییرات متغیر وابسته نسبت به متغیرهای مستقل مورد برسی قرار می گیرد.
در این پژوهش از آماره استودنت(t) برای بررسی صحت آزمون فرضیات تحقیق، آماره فیشر(f) جهت بررسی کفایت مدل و برای بررسی استقلال باقیمانده های رگرسیون از آزمون دوربین-واتسون استفاده خواهد شد.
H0: توزیع داده ها نرمال است.
H1: توزیع داده ها نرمال نیست.
منابع فارسی :
1. آقایی، محمدعلی و کوچکی، حسن، (1375- 1374)، "گمان هایی پیرامون نمایش سود"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال چهارم، شماره ی 14 و 15، ص 49 -33.
2. ابراهیمی کردلر، علی و حسنی آذر، الهام، 1385، "بررسی های مدیریت سود در زمان عرضه عمومی اولیه سهام به عموم در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری وحسابرسی، شماره45، ص 3 تا 23.
3. احمد پور کاسگری، احمد و عجم، مریم (1389). " بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران "، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 11، سال سوم، ص ص 124 -107.
4. احمدپور، احمد ، عدیلی، مجتبی و ابراهیمیان، سید جواد(1392) . "بررسی رابطه میان عدم تقارن اطلاعاتی و مدیریت واقعی سود در بورس اوراق بهادار تهران "، بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 18، ص 12 – 1.
5. احمدپور، احمد و رسائیان امیر(1385). "رابطه بین معیارهای ریسک و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره42، ص60- 37.
6. استا، سهراب و قیطاسی، روح الله، 1390، " اثر چرخه عمر واحد تجاری بر اقلام تعهدی اختیاری"، مجله پژوهش های حسابداری مالی سال 4، شماره پیاپی(11)، ص 89-104 .
7. ایزدی نیا، ناصر، 1376-1377 "تاثیر تدابیر افشای مالی بر قیمت سهام"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال ششم، شماره 22-23، ص 112 – 121.
8.. باقری، حسن و کردستانی، غلامرضا (1389)."بررسی رابطه بین عدم تقارن در جریان های نقدی و میزان محافظه کاری در گزارش گری مالی"، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، مرکز آآاااااااااآلتهاتیرتاهنلق
آموزش عالی رجاء.
9. بولو، قاسم، پارسیان، حسین و نعمتی، رضا، 1391، "تاثیر جریان های نقدی آزاد بر سیاست های تقسیم سود طی عمر شرکت ها"، پژوهش های کاربردی در گزارشگری مالی، سال اول، شماره1، ص 51-74.
10. بهار مقدم، مهدی، 1385 "محرکهای موثر بر مدیریت سود " رساله دکتری رشته حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.
11. بهار مقدم، مهدی و کوهی، علی، 1389، "بررسی نوع مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله دانش حسابداری، سال اول، شماره2، ص 75- 93 .
12. خدامی پور، احمد و قدیری، محمد (1389). "بررسی رابطه میان اقلام تعهدی و عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران "، مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دوم، شماره دوم، ص ص 29- 1.
13. پور حیدری، امید و افلاطونی، عباس، 1385، " بررسی های انگیزه های هموارسازی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری وحسابرسی، شماره44، ص 55 تا 70.
14. پورحیدری، امید و همتی، داوود، 1383، "بررسی اثر قرارهای بدهی، هزینه های سیاسی، طرح های پاداش و مالکیت بر مدیریت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال 11، شماره 36، ص 47-63 .
15. ثقفی، علی و پوریانسب، امیر، 1385، "نظریه مدیریت سود" دانشگاه علامه طباطبایی.
16. حجازی، رضوان، مقصودی، محمد، شیخی، هادی، 1390، تاثیر عدم اطمینان های محیطی بر اجزای سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش های تجربی حسابداری، سال اول، شماره2، ص27-48.
17. خاکی، غلامرضا، (1387)، "تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی"، تهران وزارت آموزش عالی، مرکز تحقیقات علمی کشور.
18. خدامی پور، احمد، خورشیدی، علیرضا و شیرزاد، خوش طینت، محسن یوسفی اصل، پریسا(1386). "رابطه بین تقارن و عدم تقارن اطلاعاتی با محافظه کاری"، فصلنامه مطالعات حسابداری، شماره 20، ص 60- 37.
19. خوش طینت، محسن و خانی، عبدالله، 1382، "مدیریت سود و پاداش مدیران؛ مطالعه ای جهت شفاف سازی اطلاعات مالی"، مطالعات حسابداری، شماره 3، ص 127 – 153 .
20. خوبانی، محمد علی و کاظمی، حسین (1389). "بررسی رابطه بین کیفیت سود با عدم تقارن اطلاعاتی" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، مرکز آموزش عالی رجاء.
21. شباهنگ، رضا، 1387، "تئوری حسابداری جلد اول، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.
22. دستگیر، محسن، خدادای، ولی، 1386، آزمون ساختار اطلاعات خطی در مدل اولسون، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال چهاردهم، شماره48، ص43-62.
23. رحیمیان، نظام الدین، صالح نژاد، حسن و سالکی، علی (1388). "رابطه میان برخی ساز و کارهای حاکمیتی شرکتی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره16، شماره 58، ص ص 86- 71.
24. رضازاده، جواد و آزاد، عبدالله (1387). "رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه کاری در گزارشگری مالی"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره15، شماره54، ص ص 80- 63.
25. رحمانی، علی و قیطاسی، روح اله(1390). "بررسی سودآوری و بازده با توجه به چرخه عمر و اندازه شرکت". مجله تحقیقات مالی، شماره9، ص 115-104.
26. فضل جو، پرویز، (1387 – 1388)، "بررسی های رابطه بین جریانات نقد آزاد (CFC) و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پایانامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
27. قائمی، محمد حسین، وطن پرست، محمدرضا (1384). "بررسی نقش اطلاعات حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال دوازدهم، شماره41، ص ص 103-85 .
28. قائمی، محمد حسین، نوذری، روح الله، رحیم پور، محمد و روحی، بهزاد (1389). "اعلان سودهای فصلی و عدم تقارن اطلاعاتی"، مجله پیشرفت های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دوم، شماره دوم، ص ص 50-31.
29. کردستانی، غلامرضا و امیر بیگی لنگرودی، حبیب (1386). "محافظه کاری در گزارشگری مالی، بررسی رابطه عدم تقارن زمانی سود وMTB به عنوان معیار اندازه گیری محافظه کاری"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال پانزدهم، ص ص 106- 89 .
30. کرمی، غلامرضا، عمرانی، حامد، 1389، تاثیر چرخه عمر شرکت و محافظه کاری بر ارزش شرکت، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره17، شماره59، ص79-96.
31. کرمی، غلامرضا و عمرانی، حامد، 1389، " تاثیر چرخه عمر شرکت بر میزان مربوط بودن معیارهای ریسک و عملکرد"، مجله پژوهش های حسابداری مالی سال دوم، شماره سوم، شماره پیاپی (5)، ص 49 -64 .
32. گرجی زاده، داوود، 1389، بررسی رابطه بین ریسک سیستماتیک و رشد سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشگر(مدیریت)، شماره7، ص30-41.
33. مشکی، مهدی و نوردیده، لطیف، 1391، "بررسی تاثیر مدیریت سود در پایداری سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال4، شماره 1، شماره پیاپی(11)، ص 105 – 118 .
34. مشایخی، بیتا، مهرانی، ساسان، مهرانی، کاوه وکرمی، غلامرضا، 1384، "نقش اقلام تعهدی را در مدیریت سوددر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری وحسابرسی، شماره 42، ص 61 تا 74.
35. مرادی، مهدی، 1386، " به بررسی رابطه بین اهرم مالی و هموارسازی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، تحقیقات مالی، شماره 24، ص 99 تا 114.
36. مشایخی، بیتا و صفری، مریم، 1385، "وجه نقد ناشی از عملیات و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، بررسی های حسابداری وحسابرسی، شماره44، ص 35 تا 54.
37. مهرانی، ساسان، مرادی، محمد و اسکندر، هدی، 1389، "رابطه نوع مالکیت نهادی و حسابداری محافظه کارانه"، مجله پژوهش های حسابداری مالی، شماره پیایی(3)، ص 47 تا 62.
38. ناظمی، مهدی، 1389، "مدیریت سود مبتنی بر ارقام حسابداری در مقابل مدیریت واقعی سود"، مجله حسابدار رسمی، شماره 8 ویژه نوروز، ص 112 -119.
39. نوروش، ایرج و ابراهیمی کردلر، علی (1384). "بررسی و تبیین رابطه ترکیب سهامداران با تقارن اطلاعات و سودمندی معیارهای حسابداری عملکرد"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 42 ص ص 124- 97.
40. نوروش، ایرج، سپاسی، سحر، نیک بخت، محمدرضا، 1384، بررسی مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله علوم اجتماعی وانسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست ودوم، شماره دوم، پیاپی43، ص165-177.
41. نوروش، ایرج و ع، حسینی، 1387، "بررسی رابطه بین کیفیت افشا و مدیریت سود"، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 16، ص 117 – 134.
42. وکیلی فرد، حمیدرضا و جبارزاده کنگرلویی، سعید و پوررضا سلطان احمدی، اکبر، 1388، "بررسی ویژگی های تقلب در صورت های مالی"، حسابدار، شماره 210، ص21- 36 .
43. یعقوب نژاد، احمد، بنی مهد، بهمن، شکری، اعظم، 1391، ارائه الگو برای اندازه گیری مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال پنجم، شماره دوازدهم، ص1-16.
منابع خارجی:
1. Ajinya, B., Bhojraj, S., Sengupta. p., 2005, The governance role of institutional investors and outside directors on the properties of management earning forecasts, Journal of Accounting research,43(3),PP: 343-376.
2. Ball, R., Shivakumar, L(2005). ''The Role of Accruales Asymmetically Timely Gein and Loss Recognition'' . Online , http:// www.ssrn.com.
3. Brown. S, Hillegeist . S. A ., Kin Lo,(2008) . The Effect of Earnings Surprises on Information Asymmetry Journal of Accounting and Economics.
4. Bachtiar, Y. S (2008) . Accrual and Information Asymmetry . Paper Presented at the Ninth International Business Conference, Held at Dubai , United Arab Emirates, 2008 . From WBI .
5. Bhattacharya, N., Desai , H. and Venkataraman, K.,(2010). Earnings Quality and Informiton Asymmetry : Evidence from Trading Costs. Under review in second at Contemporary Accounting Review.
6. Cormier,D., Houle,S., Ledoux,M.J.,2013, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation 22 ,PP:26- 38.
7. Chi, W and Wang, C (2008). '' Information Asymmetry and Accounting Conservatism: Evidence from Taiwan'' , Online, http:// www.ssrn.com.
8. Chung, H., Her-Jiun, S., & Juo-Lien, W .(2009). ''Do firms Earnings Management Practices affect their Equity Liquidity? '' Financial Research Letters, 6 , 152-158.
9. Das, S., Pandit. SH.(2010), Audit Quality , Life-Cycle Stage and the Investment Efficiency of the Firm, www.ssrn.com
and Harris, L. (1988),L. Estiimating the Components of Bid-Ask Spread. 10. Glosten
Journal of Financial Economics,123-42.
11. Healy, P.M., and Wahlen ,.J.M. (1999).''A Review of the Earning Management Literature and ite Implication for Standers Setting'' . Journal of Accounting Horizones, Volume 13, Issue4, pp:365-373
12. Jacobson, R. and Aker, D (1993) . ''Myopic Management Behavior With Efficierd But Imperfect Financial Market: A Comparison of Information Asymmetries in the U . S and Japan'' Accounting & Economics, 16 , 383-405 .
13. Jiang, L and Kim, J (2000). ''Cross-corporate Ownership, Information Asymmetry and the Usefulness of Accounting Performance Measures in Japan'' , The International Journal of Accounting,35, 85-98.
14. Java , H(2009). ''Asymmetry in Cash Flows and Accounting Conservatism" , Online,
http:// www.ssrn.com
15. Kim, O. ,Verrecchia, A(1994). ''Market liguidity and Volume around earning announcement'', Journal Of Accounting and Economics, 17(2) , 41-67.
16. Odabashian, K. ,2005, The effect of the leverage on opportunistic behavior and earnings management Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy , University of Connecticut.
17. Libby, T. , Mathew , R., Robb, S.(2002). '' Earning announcement asymmetry: An intra-data analysis'' , Contemporary accounting research, 449-472.
18. Lakhal, F.(2008) .'' Stock Market Liquidity and Information Asymmetry around Voluntary Earnings Disclosures '' . International Journal of Managerial Finance, 4 , 60-75 .
19. Moerman, Regina Wittenberg (2006) . ''The Role of Information Asymmetry and Financial Reporting quality in Debt Trading, Published Working Paper . The Wharton School, University of Pennsylvania.
20. Roychowdhury, S. ,2006, Earnings management through real activities manipulation, Journal of Accounting and Economics, 42(3), PP:335-37
Finance and uantitiveQ Information Asymmetry and Earning Management".Review of " (2000) ..J.V,rdsonRicha21.
15, Pp. 325 – 247. . Vol .ountingAcc
22. Verrecchia, R.E., 2001,Essays on Disclusure, available at:http://www. ssrn. Com.
23. Venkatesh, P .and Chiang (1986). Information Asymmetry and the Dealer Bid-Ask Spread: A Case Study of Earning and Dividends Announcements. Journal of Finance, 1089-1102.
24. Verrecchia ,Robert, E.(2001) . ''Essays on Disclosure'' , available at: http://www.ssrn.com.
25. Wang Jo-Yu, Chiang, Min-Hsien (2006) . ''Information Asymmetry and Investore Behavior around Earnings Announcements. Published Working Paper . Institute of International Business national Cheng Kung University .Taiwan.
26. Wasan, S. and Boons, P. (2010). Do Accruals Exacerbate Informiton Asymmetry in the Market? Advances in Accounting , 26 (1): 66-78.
27. Wang JO-Yu, Chiang, Min-Hsien(2006)."Information Asymmetry and Investores Behavior around Earning Announcements. Published Working Paper. Institute of International Business National Cheng Kung University. Taiwan .
28. William R . Scott (2003), FINANCIAL ACCOUNTING THEORY, A.Parsayan(ph.d) , 117 -188