پرسشنامه تصویرسازی حرکتی – 3 (ویلیامز و همکاران، 2012)
1- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: زانوی راست خود را تا جایی که میتوانید خم کنید و بالا بیاورید. اکنون پای راست را پایین بیاورید و دوباره بر روی دو پا بایستید. این عمل را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید که در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید که این حرکت را بدون انجام واقعی آن، احساس کنید. اکنون سختی یا آسانی احساس این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
احساس آن بسیار سخت بود
احساس آن سخت بود
احساس آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
احساس آن تا اندازهای آسان بود
احساس آن آسان بود
احساس آن بسیار آسان بود
2- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: اندکی خم شوید سپس تا آنجا که میتوانید به هوا بپرید و هر دو دست خود را به بالا بکشید. در هنگام فرود آمدن، پاهای خود را اندکی باز کنید و دستان خود را در پهلو قرار دهید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید که در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید تا خودتان را در حال انجام این حرکت از چشمانداز درونی تجسم کنید. اکنون سختی یا آسانی تجسم این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
3- وضعیت آغازین: دست غیر برتر خود را از پهلو بالا آورده به طوری که به موازات زمین قرار گیرد و کف دست به سمت پایین باشد.
انجام حرکت: دست خود را به جلو بیاورید تا در مقابل بدنتان قرار بگیرد (به موازات زمین). در این حرکت دست خود را کشیده نگه دارید و این حرکت را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: فرض کنید در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید خود را از چشمانداز بیرون در حال انجام این حرکت ببینید. اکنون سختی یا آسانی این فعالیت ذهنی را با توجه به زوایه دید این حرکت ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
4- وضعیت آغازین: پاهای خود را کمی از هم فاصله دهید و دستان خود را به شکل کاملاً کشیده بالای سر قرار دهید.
انجام حرکت: به سمت جلو خم شوید و سعی کنید تا انگشت شست پای خود را با نوک انگشتان خود به آرامی لمس کنید (اگر امکان دارد زمین را با نوک انگشت و یا دستان خود لمس کنید). اکنون به وضعیت اولیه بازگردید و دستان خود را به شکل کاملاً کشیده بالای سر قرار دهید.
فعالیت ذهنی: فرض کنید که در وضعیت اولیه هستید. تلاش کنید خود را در حال انجام حرکت احساس کنید بدون اینکه واقعاً آن را انجام دهید. اکنون سختی یا آسانی احساس این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
احساس آن بسیار سخت بود
احساس آن سخت بود
احساس آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
احساس آن تا اندازهای آسان بود
احساس آن آسان بود
احساس آن بسیار آسان بود
5- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: زانوی راست خود را تا جایی که میتوانید خم کنید و بالا بیاورید. اکنون پای راست را پایین بیاورید و دوباره بر روی دو پا بایستید. این عمل را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: وضعیت آغازین را تجسم کنید. سعی کنید خودتان را در حال انجام این حرکت از یک چشمانداز درونی تجسم کنید. اکنون سختی یا آسانی انجام این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
6- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: اندکی خم شوید سپس تا آنجا که میتوانید به بالا بپرید و هر دو دست خود را به بالای سر بکشید. در هنگام فرود آمدن، پاهای خود را اندکی باز کنید و دستان خود را در پهلوها قرار دهید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید تا خودتان را در حال انجام این حرکت از چشمانداز بیرونی تجسم کنید. اکنون سختی یا آسانی این فعالیت ذهنی را با توجه به زاویه دید این حرکت ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
7- وضعیت آغازین: دست غیر برتر خود را از پهلو بالا آورده به طوری که به موازات زمین قرار گیرد و کف دست به سمت پایین باشد.
انجام حرکت: دست خود را به جلو بیاورید تا در مقابل بدنتان قرار بگیرد (به موازات زمین). در این حرکت دستان خود را کشیده نگه دارید و این حرکت را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید حرکت مشاهده شده را بدون انجام آن در واقعیت احساس کنید. اکنون سختی یا آسانی احساس این حرکت را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
احساس آن بسیار سخت بود
احساس آن سخت بود
احساس آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
احساس آن تا اندازهای آسان بود
احساس آن آسان بود
احساس آن بسیار آسان بود
8- وضعیت آغازین: پاهای خود را کمی از هم فاصله دهید و دستان خود را به سمت بالا بکشید.
انجام حرکت: به سمت جلو خم شوید و سعی کنید تا انگشت شست پای خود را با نوک انگشتان خود به آرامی لمس کنید (اگر امکان دارد زمین را با نوک انگشت و یا دستان خود لمس کنید). اکنون به وضعیت اولیه بازگردید و دستان خود را به سمت بالا بکشید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید که در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید خود را در حال انجام این حرکت از چشمانداز درونی تجسم کنید. اکنون سختی و یا آسانی تجسم این حرکت را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
9- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: زانوی راست خود را تا جایی که میتوانید خم کنید و بالا بیاورید. اکنون پای راست را پایین بیاورید و دوباره بر روی دو پا بایستید. این عمل را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: وضعیت آغازین را تجسم کنید. سعی کنید خودتان را در حال انجام این حرکت از چشمانداز بیرونی ببینید. اکنون سختی یا آسانی این فعالیت ذهنی را با توجه به زاویه دید این حرکت ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
10- وضعیت آغازین: پاهای خود را جفت کنید و بایستید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید.
انجام حرکت: اندکی خم شوید سپس تا آنجا که میتوانید به هوا بپرید و هر دو دست خود را به بالا بکشید. در هنگام فرود آمدن، پاهای خود را اندکی باز کنید و دستان خود را در پهلوها قرار دهید.
فعالیت ذهنی: تصور کنید که در وضعیت آغازین هستید. سعی کنید تا انجام این حرکت را بدون انجام واقعی آن احساس کنید. اکنون سختی یا آسانی احساس این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
احساس آن بسیار سخت بود
احساس آن سخت بود
احساس آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
احساس آن تا اندازهای آسان بود
احساس آن آسان بود
احساس آن بسیار آسان بود
11- وضعیت آغازین: دست غیر برتر خود را از پهلو بالا آورده به طوری که به موازات زمین قرار گیرد و کف دست به سمت پایین باشد.
انجام حرکت: دست خود را به جلو بیاورید تا در مقابل بدنتان قرار بگیرد (به موازات زمین). در این حرکت دستان خود را کشیده نگه دارید و این حرکت را به آرامی انجام دهید.
فعالیت ذهنی: فرض کنید در نقطه شروع هستید. سعی کنید خود را از چشمانداز درونی در حال انجام این حرکت تجسم کنید. اکنون سختی یا آسانی تجسم این فعالیت ذهنی را ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
12- وضعیت آغازین: پاهای خود را کمی از هم فاصله دهید و دستان خود را به سمت بالا بکشید.
انجام حرکت: به سمت جلو خم شوید و سعی کنید تا انگشت شست پای خود را با نوک انگشتان خود به آرامی لمس کنید (اگر امکان دارد زمین را با نوک انگشت و یا دستان خود لمس کنید). اکنون به وضعیت اولیه بازگردید و دستان خود را به سمت بالا بکشید.
فعالیت ذهنی: فرض کنید که در وضعیت اولیه هستید. سعی کنید خود را در حال انجام حرکت از چشمانداز بیرونی ببینید. اکنون سختی یا آسانی این فعالیت ذهنی را با توجه به زوایه دید این حرکت ارزیابی کنید.
1
2
3
4
5
6
7
دیدن آن بسیار سخت بود
دیدن آن سخت بود
دیدن آن تا اندازهای سخت بود
خنثی (نه سخت بود نه آسان)
دیدن آن تا اندازهای آسان بود
دیدن آن آسان بود
دیدن آن بسیار آسان بود
معرفی پرسشنامه:
این پرسشنامه نسخه تجدید نظر شده تصویرسازی حرکتی (هال و مارتین، 1997) است که توسط ویلیامز و همکارن (2012) ساخته شده است. این پرسشنامه تصویرسازی دیداری بیرونی (گویههای 3، 6، 9 و 12)، تصویرسازی دیداری درونی (گویههای 2، 5، 8 و 11) و تصویرسازی حرکتی (گویههای 1، 4، 7 و 10) را مورد سنجش قرار میدهد. به طور کلی این پرسشنامه شامل 12 سوال است که هر خرده مقیاس چهار سوال را به خود اختصاص داده است. نحوه امتیازدهی این پرسشنامه براساس مقیاس هفت ارزشی لیکرت از طیف خیلی سخت تا خیلی آسان قرار دارد. همچنین قبل از این که شرکت کنندگان اقدام به تکمیل پرسشنامه نمایند، یک تعریف از تصویرسازی دیداری بیرونی، تصویرسازی دیداری درونی و تصویرسازی حرکتی وجود دارد که این موضوع باعث درک بهتر شرکت کنندگان از پرسشنامه میشود. همچنین نحوه نمرهگذاری گویهها براساس گزینههایی که در هر سوال آورده شده نمرهگذاری میگردد.
روایی و پایایی:
در پژوهش حجتی و همکاران (1394) ضرایب آلفای کرونباخ مولفههای تصویرسازی دیداری بیرونی 92/0، تصویرسازی دیداری درونی 95/0 و تصویرسازی حرکتی 90/0 و کل مقیاس 95/0 بدست آمد. همچنین روایی صوری، همزمان و سازه پرسشنامه مطلوب گزارش گردید.
*****************************************
منبع:
حجتی، علی ؛ واعظ موسوی، سیدمحمدکاظم ؛ خبیری، محمد (1394). ویژگیهای روانسجی نسخه فارسی پرسشنامه تصویرسازی حرکتی – 3. فصلنامه مطالعات روانشناسی ورزشی، شماره 14، زمستان 1394، صص 1-16.
******************************************