پاورپوینت پرورش مهارتهای کلامی کودک


پودمان1 : توسعه واژگان کودک

پودمان 2 :توسعه مهارت های شنیداری کودک

پودمان 3:توسعه مهارت های بیانی کودک

پودمان 4:آماده کردن کودک برای خواندن

پودمان 5:آماده کردن کودک برای خواندن

پودمان1 توسعه واژگان کودک

استاندارد عملکرد

توسعه واژگان کودک از طریق شناخت زبان، در هم تنیدگی زبان، به کارگیری سبک های یادگیری زبان و شناخت دو زبانگی براساس نظریات متخصصین تعلیم و تربیت، استانداردهای بین المللی، دستورالعمل های وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور

شایستگی های فنی:
توسعه واژگان کودک
توسعه شناخت زبان
درهم تنیدگی زبان
به کارگیری سبک های یادگیری زبان
توسعه شناخت دو زبانگی

شایستگی های غیر فنی:
یادگیری
مهارت گوش کردن
آموزش و کمک به فراگیری دیگران
فعالیت 1 : در گروه های کلاسی قصه ای با دوستانتان بیافرینید که در آن مخلوقی عجیب وغریب مشتاق انسان شدن است. او باید چه صفاتی داشته باشد؟ در مورد آن گفت وگو کنید و نتایج را در کلاس ارائه دهید.؟
جواب: باید دارای صفاتی مثل احساس – درک – شعور – داری چشم باشد و حرف بزند . نتیجه : حیوان یا سنگ به راحتی نمی نوتند عاشق انسان شود زیرا انسان عاشق انسان است ولی زمانی حیوان عاشق انسان می شود که انسان ابتدا به او عشق بورزد

تعریف زبان

زبان یا زفان واژ های فارسی است و چون وسیله و ابزار گفتار است، به مفهوم خودِکلام، گفتار و سخنِ گفت هشده و نوشته شده به کار می رود.
و » فهمیدن « زبان ابزاری برای بیان خواسته ها، انتقال اندیشه ها، ایجاد پیوند و رابطه بین افراد انسانی و است و حرف ها، کلمه ها و جمله ها، عناصر سازند ه آن است. » فهماندن «ضرورت و اهمیت زبان آموزی فراگیری تکلم یا فراگیری زبان در کودکان، پدیده ای کاملاً طبیعی است و کی کودک سالم تا پایان سن چهارسالگی، زبان مادری یا هر زبان مورد استفاده در محیط اجتماعی خود را ب هخوبی از اطرافیان می آموزد. درحالی که یادگیری خواندن و زبان نوشتاری، نیاز به برنامه ریزی آموزشی و برخورداری از آموزش رسمی دارد. زبان آموزی یکی از مهم ترین زمینه های یادگیری در آموزش کودکان خردسال است و هرچند در یادگیری های رسمی بیشتر به خواندن توجه می شود اما سایر جنبه های زبان آموزی مثل گوش دادن و صحبت کردن نیز به همان نسبت اهمیت دارد و پایه های خواندن را پی ریزی م یکند. کودکان ازلحاظ رشد زبان با یکدیگر تفاوت دارند؛ عده ای از آنها زود به حرف می آیند و گروهی دیرتر، اما در هر حال، آنها باید زبان را بیاموزند. برنامه های مهارت های زبانی در سا لهای اول کودکی چند هدف را دنبال م یکند که عبارت اند از:
پیشرفت در مهارت های ارتباط کلامی
افزایش محتوای فکری به کمک زبان
افزایش قدرت تکلم در اثرگذاری و اثرپذیری
افزایش رضایت شخصی و تحسین زیبایی با زبان

فعالیت 3 : به نظر شما چه عواملی در یادگیری زبان موثر است؟ در مورد آن با هم کلاسی های خود گفت وگو کنید.
جواب : عواملی مث خوب گوش دادن – تمرین و تکرار – یاداشت برداری کلمات کلیدی و به کارگیری آنها – روش آموزشی گوینده و…
نظریه های رشد زبان
نظریه های رشد زبان :
نظریه رفتارگرایان:
اسکینر و طرفداران این گروه معتقدند وجود عامل تقویت کننده، مشاهده و سرمشق عوامل تعیین کننده مهمی برای رشد زبان هستند. والدین یا دیگران در برابر تولید آواهایی که شبیه به کلمات است، پاداش م یدهند و به همین ترتیب گاهی که کودک جملات و یا کلمات را درست ادا می کند، کار آنها مورد تشویق قرار م یگیرد و تقویت می شوند مثلاً کودک صدای (( م م )) را بیان می کند و با شادمانی و توجه خاص مادر، مواجه می شود و یا احیاناً چیزی را ب هعنوان پاداش دریافت می کند (تقویت) . بعداً مادر همان صدا را به شکل اصلاح شده ای به کار می برد و کودک برای ادای کلمه ((مامان)) تقویت می شود به همین ترتیب کلمات دو بخشی را به کار می برد و برحسب تقویتی که صورت می گیرد، تکرار می کند.
منتقدین این نظریه می گویند، گاهی کودکان لغاتی را می گویند که قبلاً نشنیده اند و ترکیب منحصر به فرد و خلاقانه کودک است.
بنابراین، درست است که تقلید از دیگران و مشاهده آنان در تولید زبان موثر است، ولی تنها تقلید گفته دیگران ابزار اصلی فراگیری زبان نیست.

نظریه یادگیری های اجتماعی :
به اعتقاد ویگوتسکی : فرایند یادگیری زبان به این صورت است که بزرگسالان اشیاء را نام گذاری م یکنند و در مورد آن صحبت م یکنند. سپس به تدریج کودکان با بلوغ و
تحر کی ارتباطات اجتماعی، زبان را می آموزند و به همین ترتیب، از میزان کمک بزرگ ترها نیز کاسته می شود. به نظر ویگوتسکی دوره پیش از دبستان را باید مرحله رشد زبان کودک نا امید، زیرا در این مرحله عملکردهای منظم و طرح های زبانی او رشد می کند.
چنانچه بزرگسال مدام کلمات کودک را حدس بزند و ب هجای تشویق و استفاده از کلام درست، غلط های او را تکرار و یا به او در بیان و یا جایگزینی کلمات کمک نکند، کودک هیچ انگیز های برای پیشبرد زبان خود فراتر ازآنچه دارد، پیدا نم یکند. برای نمونه، کامل کردن جملات کودک، تصحیح لغات غلط مثل ((اتوبوس دو طیقه)) یا ((مخمخ)) به جای (( مطبخ ))
نظریه شناختی :

به نظر پیاژه و پیروانش، رشد شناختی، فراگیری زبان را هدایت می کند و رشد زبان ، بستگی به رشد تفکر دارد و عکس آن صادق نیست. بنابراین کودک، آگاهی های خود را ابتدا از راه تجربیات حسی اش در محیط کسب م یکند. بر طبق این نظریه، اولین کلمات کودک روی اعمال خودش متمرکز می شود

سبک های یادگیری: بسیاری معتقدند که سبک های یادگیری بر خود یادگیری تاثیر می گذارند. اگر چه اصطلاح سبکهای یادگیری به طرق مختلف تعریف می شود و تعاریف گوناگونی دارد و لیکن عمدتاً همه تعاریف بر این نکته تاکید می ورزند که سبکهای یادگیری شامل باورها، اعتقادات و رجحانها و رفتارهائی می باشد که افراد به کار می برند تا در یک مو قعیت معینی به یادگیری خود کمک کنند.
دیداری :
این گروه با دیدن بهتر یاد م یگیرند. آنها با شکل و رنگ روی کاغذ یاد م یگیرند
۶۵ درصد جمعیت را شامل می گـردد. خــصوصیات این نوع افراد به قرار زیر است: * بـا مشـاهـده و تـرکیـب تـصـاویـر بـا اطلاعات، اطلاعات را بخاطر می سپارند. * بـرای بـرقـراری ارتـبـاط با دیگران و همچنین سازماندهی اطلاعات از تصاویر، نقشه ها و نمودارها استفاده می کنند. * مـعـمـولا بـرای بـه خـاطـر آوردن مطـلبی چشمان خود را برای تجسم آن در ذهن خود می بندند. * معمولا افرادی مرتب و منظمی می باشند. * اینگونه افراد در تجسم اشیاء، طرحها و نتایج در ذهن خود توانا می باشند. * معمولا در کلاس درس نیمکتهای ردیف جلو را اشغال می کنند. * تمایل به برداشتن یادداشت های مفصل و با جزئیات فراوان دارند. * جذب کتابهای مصور میگردند. * در بخاطر آوردن لطیفه ها مشکل دارند. * برای برجسته ساختن نکات کلیدی از ماژیکهای با رنگ روشن استفاده می کنند. تکنیک های یادگیری دیداری : ۱- در روند آموزش از رنگها، تصاویر، اشکال، نمادها، اسلایدها و جداول استفاده کنید. ۲- برای یادگیری بهتر به حرکات و چهره آموزگار نگاه کنید. ۳-یک محیط آرام و بدون سرو صدا را برای مطالعه برگزینید.

سبک یادگیری شنیداری:
۳۰ درصد جمعیت را شامل می گـردد. خصوصیات این گونه افراد به قرار زیر است: * تمایل دارند بیشتر با اصوات و موسیقی سرو کار داشته باشند. * قادرند ریتم و تن صدا را تشخیص دهند. * از طریق گوش دادن یاد می گیرند. * برای به خاطر سپردن اطلاعات آنها را با یک صدای خاص ترکیب می کنند. * در محیطهای شلوغ و پر سرو صدا تمرکز خود را از دست می دهند. * به یادداشت برداشتن تمایلی ندارند. * تمایل دارند مطالب را با صدای بلند بخوانند. * برای بخاطر سپردن مطالب دروس خود را با صدای بلند مکررا روخوانی میکنند.
تکنیک های یادگیری: ۱- در مباحث گروهی کلاس خود مشارکت کنید. ۲- از اصوات و موسیقی در یادگیری خود بهره گیرید. ۳-عوض نت برداری از ضبط صوت برای ثبت مطالب کمک بگیرید.

یادگیری لمسی :

این گروه اغلب از طریق لمس کردن می آموزند. آنها با اجرا و انجام یک فعالیت آن را می آموزند برای یادگیری کی شماره تلفن یا آدرس حتماً باید آن را بنویسند
تا به خاطر آورند. برای درک موقعیت کسی باید خودشان را به جای آن فرد گذاشته و آن را احساس کنند )خود را جای دیگری گذاشتن(. اغلب خودشان را گرفتار واکن شهای هیجانی می کنند. مربیان ویژگی های این گروه از کودکان را چنین بیان می کنند: به هنگام اندیشیدن و پاسخ گویی به سمت پایین نگاه م یکنند.صدایشان عمیق است و کلمات را شمرده بیان م یکنند. حرکات بدن، به خصوص دست ها و تغ ییرات چهره و نشان دادن اعمال زیاد است. استفاده از ابزار برای یادگیری را دوست دارند. به انجام آزمایش های عملی علاق همند هستند. معمولاً در صحبت کردن افعال را با نشان دادن توام م یکنند؛ در نتیجه افعال حرکتی را بیشتر دوست دارند و بهک ار م یگیرند؛ مانند هل دادن، گرفتن، چسبیدن، دور ریختن، اتصال، بالا و پا یین پریدن و امثال آن

کارکرد نیم کره های مغز
ویژگی های نیمکره راست مغز توانایی در استدلال ریاضی
توجه به الگوها، نقشه ها، چارت و…
علاق همند به موسیقی و هنر
انجام چند کار در آن واحد
انجام کار با تاخیر و درخواست زمان بیشتر
یادگیری مطلب به صورت کل و سریع
در خواندن کتاب توجه به انتها یا فصل های درونی
انتخاب مطالب خواندنی بر اساس نظرات شخصی ▪ با هنرهای نقاشی و طراحی سر و کار دارد. ▪ مرکز احساسات و عشق و دوست داشتن است. ▪ ادراکات آن کل نگر است. ▪ قدرت نظم و طبقه بندی ندارد. ▪ قدرت درک ریاضیات و فلسفه را ندارد. ▪ مهارت مدیریت را بلد نیست. ▪ خلاقیت و ذوق هنری دارد. نقاشان، طراحان، نویسندگان و هنرمندان بزرگ از این قسمت مغز بیشترین استفاده را می برند. ▪ ویژگی های زنانه در این قسمت است.
ویژگی های نیمکره چپ مغز ▪ ریاضیات و فلسفه را دوست دارد. ▪ نظم و طبقه بندی کردن را دوست دارد. ▪ همیشه منطقی و تحلیل گر با کارها برخورد می کند. ▪ با تنوع در زندگی مخالف است و زندگی منظم و از قبل تعیین شده را می پسندد. ▪ از انتقاد دیگران می هراسد. ▪ با جزئیات سرو کار دارد. ▪ پردازش اطلاعات و طبقه بندی را برعهده دارد. ▪ عجول است و حوصله ندارد. ▪ پیشرفت های کلامی
توجه به ساختار و توالی
آغازگران موفق
توانایی تنظیم و طبقه بندی
توانایی تنظیم زمان در کارها
پژوهش گر و تحلیل گر
رسیدن به هدف گام به گام
کما لگرا
وقت شناس
مطمئن به خود

پودمان 2
توسعه مهارت های شنیداری کودک

استاندارد عملکرد

توسعه مهارت های شنیداری کودک از طریق توسعه شناخت مراحل شنیدن، گوش دادن فعال و پرورش
توانمندی های شنیداری کودک براساس منابع علمی و آموزشی معتبر و آیین نامه های وزارت آموزش و پرورش
و سازمان بهزیستی کشور
شایستگی های فنی مورد انتظار در این واحدیادگیری:
1 توسعه شناخت مراحل شنیدن
2 پرورش گوش دادن فعال
3 پرورش توانمندی های شنیداری کودک
شایستگی های غیر فنی مورد انتظار در واحدیادگیری:
1 یادگیری
2 مهارت گوش کردن
3 آموزش وکمک به فراگیری دیگران

ضرورت و اهمیت شنیدن
چهار مهارت اصلی ارتباطات کلامی شامل شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن است. نسبت هر کدام از این مهارت ها در ارتباطات کلامی به طور تقریبی شامل شنیدن 45 ٪، صحبت کردن 30 ٪، خواندن 16 نوشتن 9٪ است. این درحالی است که این نسبت در آموزش مدرسه برعکس می شود. به عبارت دیگر ما
بیشترین زمان را برای آموزش نوشتن، سپس خواندن و بعد صحبت کردن اختصاص می دهیم و کمترین زمان را به شنیدن می پردازیم. درحالی که مهم و ضروری است که یک شنونده فعال باشیم که این درست نقطه مقابل یک دریافت کننده صرف است.

مراحل رشد شنوایی
مراحل رشد شنوایی به شرح زیر است:
1 پیش از تولد :
جنین در حدود 3 ماهگی در بارداری مادر می تواند بشنود و شاید یکی از ماندگارترین و زیباترین صدایی که
تجربه می کند صدای ضربان قلب مادر است که بعدها نیز بر اساس آن به خواب می رود.
از ماه ششم جنین علاوه بر صدای درون شکم مادر،
صداهای اطراف را نیز می شنود. به همین منظور به والدین
پیشنهاد می شود که با فرزندشان صحبت کنند. برای
او شعر بخوانند و با صداهای گوناگون آشنایش کنند.
تحقیقات نشان داده است که چنین کودکی پس از تولد
نسبت به کتاب ها، اشعار و موسیقی های شنیده شده در
دوران جنینی حساسیت نشان خواهد داد.
2 پس از تولد:
پس از تولد، خواندن را با لالایی ها و کتب ساده آهنگ دار
ادامه دهید . اجازه دهید کودک لذت شنیدن را به مهارت
شنیداری تبدیل کند

انواع گوش دادن

گوش کردن انواع مختلفی دارد و شامل موارد زیر است:

1 کم گوش کردن: به آنچه مورد علاقه اش است گوش می کند.
2 نیمه گوش کردن: مطالب کلی گوینده را مطابق میل خود می گیرد.
3 گوش دادن صامت: بدون هیچ بازتاب و واکنش به گوینده گوش می دهد.
4 گوش دادن مقطعی: شنونده هرگاه به مطلبی می رسد که با تجارب او هماهنگی دارد گوش می دهد.
5 گوش دادن همراه: مطالب را با تجارب خود مربوط می کند.
6 گوش دادن واکنشی: شنونده گوش می دهد تا در پاره ای از موارد پاسخ دهد و یا بپرسد.
7 گوش کردن با احساس: شنونده گوش می دهد و واکنش عاطفی از خود نشان می دهد.
) 8 گوش دادن فعال: شنونده گوش می کند تا بتواند با گوینده داد و ستد اندیشه و افکار داشته باش

موانع شنیدن:
موانعی وجود دارد که می تواند شنیدن را مختل کند. این موانع به دو دسته فردی و محیطی تقسیم می شوند:

موانع فردی شنونده
داشتن مشکلات جسمی: یک شنونده خوب باید از نظر جسمانی، مشکلی مانند بیماری، خستگی، خواب آلودگی و یا گرسنگی شدید نداشته باشد، زیرا هر یک از این موارد، مانع تمرکز حواس می شود و نمی گذارد به مطلب خوب گوش دهد؛ در نتیجه، دریافت ها ضعیف می شود و یا اصولا معنایی از جمله شنیده شده درک نمیک ند. طبیعی است کودکانی که دارای نقص شنوایی درتشخیص صداها هستند

2 وجود نشانه های امراض گوش: مشکلاتی مانند گوش درد، تنفس با دهان، تلفظ غلط، سرگیجه و سردرد
می تواند نشانه هایی از امراض گوش باشد که باید مداوا شود.
3 کافی نبودن خزانه لغات: چهره و حالت کودکان در هنگام گوش دادن متفاوت است، زیرا برخی خزانه لغات
محدودی دارند. برخی به اندازه کافی تجربه دارند و لغات زیادی بلد هستند و می توانند پاسخ بدهند. بنابراین
اگر کودکی نام روباه را می داند دلیلی بر آشنایی با خصوصیات روباه نیست. او نمی داند که روباه مکار است
هیجان داستان های روباه، مرغ و سگ را درک نخواهد » عاشق شکار مرغ « و عاشق شکار مرغ است. بنابراین
کرد. پس باید به خزانه لغات و تجارب آنها توجه شود.
4 دریافت نادرست: سرعت فکر بسیار سریع تر از سرعت کلامی است. به همین دلیل، اغلب کودکان به افکارشان
اجازه می دهند که حواسشان از شنیدن پرت شود. زمانی که با کودکان کار میک نیم باید بستر ذهنی کودک
را برای آنچه می خواهیم بگوییم آماده سازیم. این مسئله در مورد بزرگسالان نیز صادق است. برای مثال شما
به عنوان شنونده باید بدانید که گوینده می خواهد در زمینه پزشکی یا روان شناسی و غیره صحبت کند.
5 توجه نکردن: عقاید و نظریات کودکان باعث می شود که به گوینده های خاصی توجه کنند. چنانچه با او
و افکارش تضاد داشته باشد، به او گوش نمی دهد. پس گذشته سخنگو، لهجه، ظاهر و آداب معاشرت او مانع
از گوش کردن به او خواهد شد.
6 درک ناکافی: آنچه کودک می شنود یا می فهمد، بستگی بسیاری به تجارب گذشته او دارد. زیرا توقعات
ما از شنیده ها بر اساس آن نیست که گوینده چه می گوید، بلکه بر اساس خواسته های ما و آن چیزی است که
ذهن ما می خواهد بشنود.
ب( موانع محیطی شنونده
1 صدای محیطی زیاد: صداهایی مانند عبور و مرور ماشین، هواپیما، قطار، تلفن همراه، تلفن و به طور کلی
آلودگی های صوتی هر یک می تواند مانع شنیدن و تمرکز کودک هنگام شنیدن شود و حواس پرتی ایجاد می کند.
2 طرز نشستن و یا محل ایستادن: روبه روی هم نشستن، با فاصله نشستن و یا پشت به گوینده بودن، نشانگر
بی توجهی به گفته ها است، امّا در کنار هم نشستن، نشانگر همدلی است.

سبک های شنیدن

با توجه به تفاوت های فردی، نحوه گوش دادن فعال نیز متفاوت است. شنیدن کودکان دارای سه سبک است
که درنمودار 4 نشان داده شده است:

1 سبک چرایی: کودکان جست وجوگر، همیشه به دنبال یافتن چرایی های منطقی یا علت و معلولی در
هستند. سبک »؟ چرا صابون کف می کند « و »؟ چرا یخ لیز می خورد « محیط اطراف و روند عادی زندگی مانند
این دسته از کودکان در شنیدن، چرایی است؛ زیرا برای هر اتفاقی به دنبال چرا هستند.
٢ سبک نتیجه ای: کودکان این گروه کم حوصله و بی طاقت هستند، با شتاب با مسائل برخورد می کنند،
را دنبال می کنند و همین » بله و خیر « به دنبال یافتن سریع نتایج هستند، معمولاً پاسخ های بسته و کوتاه
در »؟ پرتقال ترش است « یا »؟ دانه شن در آب حل می شود « پاسخ برای آنها کافی است. مانند پاسخ به سوال
این حالت کودکان تنها به دنبال نتیجه نهایی هستند.
٣ سبک فرایندی: پی بردن به جزئیات برای کودکان این گروه از اهمیت خاصی برخوردار است. برای مثال
در پاسخ به این سوال کودکان جزئی نگر به دو منبع »؟ پختن غذا روی گاز و چراغ نفتی چه تفاوت هایی دارند «
یعنی گاز و چراغ توجه می کنند و سپس با مقایسه آنها، نتیجه را بیان می کنند. بنابراین برخورد کودکان در شنیدن این نوع سوال، شنیدن فرایندی است

پرورش توانمندی های شنیداری کودک
همان گونه که در مباحث قبلی اشاره شد، هر شنیدنی به معنای گوش کردن نیست. هر چند کودک با توانایی های
شنیدن متولد می شود اما گوش کردن یک فرایند اکتسابی است. از این رو برای تقویت و کسب این توانایی و رسیدن به توانمندی های شنیداری لازم است به موارد زیر توجه نمودار 5
تمرکز، توجه و زیر و بمی صداها
الف( تمرکز
تعریف تمرکز: تمرکز یعنی آگاهی از اتفاقاتی که در درون و اطراف در لحظه کنونی رخ می دهد. 1 مثلاً ریسمانی را در نظر بگیرید که مانند دانه های تسبیح پر از مهره است. اتفاقات رخ داده در طول روز همان دانه ها هستند و تمرکز حواس، ریسمان و نخی است که این دانه ها را کنار هم نگاه داشته است. استحکام ریسمان، نتیجه تمرکزی است که به واسطه کسب مهارت ها به دست آمده است.
ضرورت و اهمیت تمرکز:
تمرکز داشتن و حضور ذهن، چاره موثر برای رفع همه مشکلات دنیا نیست، اما همیشه راهکارهایی مقابل ما، برای برخورد با واقعیت قرار می دهد. برای مثال در یک مرکز پیش از دبستان شما مشغول خواندن کتاب برای کودکان هستید، صدای زنگ تلفن و یا جاروبرقی در فضای مهد کودک، مانع ادامه کارشما و تمرکز کودکان می شود. برای ایجاد تمرکز در کودکان لازم است ابتدا صداها را قطع کرد. از آنجا که نمی توانید همیشه افراد و فضا را مطابق میل خود تغ ییر دهید، باید عادات و شیوه های برخورد درست را به کار بست. تمرکز عادت مفیدی است که همواره به دنبال خود آگاهی حاصل می شود. پس وجود تمرکز حواس نه تنها در کودکان، بلکه در مربیان نیز اثر دارد و باعث افزایش کارایی خواهد شد.

فواید تمرکز
تمرکز باعث دلنشین تر شدن فضای آموزشی و بهره وری بیشتر کودکان می گردد. فواید تمرکز داشتن کودکان در نمودار 6 نمایش داده شده است.

مهارت های موثر برای تمرکز

با توجه به فواید تمرکز در کلاس، برای ایجاد آن در مربیان و کودکان، راهکارهای زیر پیشنهاد می شود:
الف: مربیان
داشتن علامت از پیش تع یین شده: یک زنگ یا زنگوله مخصوص یا پخش یک سرود و نواختن یک سازمی تواند نشانگر آغاز و یا شروع کلاس باشد.
ابتکار در حضور و غیاب: به جای نام بردن کودکان کلاس و پاسخ های همیشگی آنها (حاضر) می توانید از دست زدن یا ایستادن و یا تولید صدای خاص یا حتی اسامی دیگر استفاده کنید.
طرح چیستان و معما در فعالیت های گوناگون:
با طرح چیستان و معماهای ساده، با توجه به سن وعلاقه مندی کودکان، از آنها بخواهید به صورت گروهی آن را حل کنند.استفاده از اشعار آهنگین: صبح ها را با یک قطعه شعر مورد علاقه کودکان شروع کنید.
استفاده از بازی ها: جورچین های یک بعدی و سه بعدی لوتو و دومینو های اشکال، رنگ و اشیا، با توجه به سن کودک و گاه با نشان دادن تصاویر کامل قبل از کار و یا بدون تصویر در اختیار کودکان قرار داده شود.
تمرین سکوت: درس مشاهده رفتار و حرکات کودکان که نیاز به حل و فصل و گره گشایی و تصمیم گیری دارد. با یک دقیقه سکوت و کشیدن یک نفس عمیق به کودکان فرصت یافتن راه حل مناسب داده شود.
رضایت از خود: استفاده از عباراتی که منعکس کننده رضایت خاطر و مهربانی است، برای ایجاد تمرکز در .» شما به من آرامش می دهید « و » روز خوبی را داشته ام « ،» من شاد هستم « کودکان موثر است.
ب : کودکان
از کودکان بخواهید:
1 هر روز صبح به شما بگویند اولین صدایی که شنیده اند، چه بود. با جمع بندی نظرات کودکان گامی بیشتر
به سمت شناخت دنیای کودکانه برداشته اید.
٢ نفس عمیق بکشند و به پر و خالی شدن شش های خود توجه کنند.
٣ سه بار نفس عمیق بکشند، سپس آرام آرام آن را بیرون بدهند.
٤ به تصویری که شما آگاهانه به دیوار چسبانده اید، مانند منظره دریا یا جنگل و غیره، چند لحظه نگاه کنند.
٥ روی بدنشان تمرکز کنند و با اعلام شما، دست ها را باز و بسته و پاها را خم و راست کنند و حرکات را اجرا نمایند.

زیر و بمی صدا

همه اصطلاح صدای کلفت و نازک را شنیده ایم و حتی با آن برخورد کرده ایم. طول موج در واقع همین خاصیت صداها است. در موسیقی از اصطلاحات دیگری مانند بم و بالا یا زیر و پایین، استفاده می شود. ضرورت و اهمیت شناخت زیر و بمی صدا: معمولاً ما در ارتباطات کلامی، از زیر و بمی صدا استفاده میک نیم بدون اینکه آن را چنین بنامیم؛ مثلاً برای صدا کردن کودک یا دوست با توجه به فاصله مکانی از صدای بلند استفاده می کنیم و یا در پاسخ هیجانی به دوستی که بعد از مدت ها او را دیده ایم، صدایمان تغییر میک ند. همچنین در خواندن لالایی برای کودک استفاده می شود و یا در نقل داستان با » زیر « از صدای
می شود. » بم یا نازک « توجه به شخصیت مورد نظر، صدا از این رو این مسئله باید به کودکان آموخته شود:زیرا اولین تجارب موسیقیایی کودک زمانی است که
همراه با آواز یا ترانه ای، حرکتی انجام می دهد؛ مثلاً دست می زند، پا میک وبد و یا می پرد
روش های تشخیص یکفیت صداها و پرورش آن:
هنگامی که آموزش کودکان با بازی و سرگرمی همراه می شود، آنها با حوصله و تمرکز بیشتری به آن می پردازند، کمتر خسته می شوند و از آن لذت می برند. به همین خاطر، مربیان کودک میک وشند تا مفاهیم آموزشی کودکان را با سرگرمی و بازی توام کنند و انگیزه و تمرکز آنها را برای یادگیری ترغیب نمایند.

با چند پیشنهاد زیر می توانید تشخیص کیفیت صداها را در کودکان پرورش دهید:
بگویند کدام حیوان صدای زیر و کدام یک صدای بم دارد.
با استفاده از قوطی و سنگ ریزه های مختلف، صداهای زیر و بم به وجود آورند.
اشعار یک ترانه را با نُت های مختلف )زیر و بم( بخوانند.
وسایل گوناگونی مانند نوارهای آلومینیومی، زنگوله، لیوان، ماهیتابه و … را با نخ از چهار پایه ای آویزان کنید
و از کودکان بخواهید آنها را با ابزاری به صدا درآورند و تفاوت صداها را توضیح دهند.

چگونه برای کودکان شعر انتخاب کنیم؟
مضامین شعر کودکان باید به گونه ای باشد که همه کودکان جامعه، اگر هم نسبت به آنها تجربه فردی ندارد، لااقل با آنها آشنا باشند و از زندگی روزمره آنها الهام گرفته باشد. این مضامین باید با ویژگی های سنی کودک و علایق وی نیز مرتبط باشد؛ درخشندگی خورشید، شگفتی یک روز برفی، پرواز پرندگان، الاکلنگی که سوار می شود و غیره. از جمله مفاهیم مورد علاقه آنهاست. معمولاً اشعار ویژه کودکان نباید زیاد طولانی باشند، مگر در مورد قصه های منظوم. زیرا کودک خیلی زود از کینواختی خسته می شود و نمی تواند مدت طولانی تمرکز داشته باشد. استفاده از استعارات و تشبیهات زیاد در شعر کودکان مجاز نیست، زیرا کودک معنای شعر را درک نمی کند و در بمباران تصاویر و لغاتی قرار می گیرد که برایش مانوس نیست؛ در نتیجه هرگز از شعر لذت نمی برد و سعی میک ند که آهنگ شعر را به خاطر بسپارد.
مربیان باید با مطالعه شعرهای مختلف، اشعار مناسب را برای کودکان انتخاب و فهرست نمایند تا در زمان مقتضی از آنها استفاده کنند.
آخرین مرحله پرورش توانمندی های شنیداری، کتاب خوانی است.
کتاب خوانی می تواند در دو جهت
پرسشگری و درک معنا اثر گذار باشد

نکات اساسی در راستای پرسشگری

پرسش کردن همواره یک فرایند ذهنی اساسی برای معنا دادن به پدیده های جهان اطراف بوده است که مربوط به گروه خاصی از آدمیان نمی شود، نه تنها کودکان در زندگی روز مره خود پرسش های متفاوتی مطرح می کنند بلکه این امر شامل بزرگترها نیز می شود.
پرسش کردن ، نقش محوری در شناخت راه یادگیری و تبدیل شدن به یادگیرنده مادام العمر دارد. در دنیای فناوری، لازم است هر کسی مهارت پرسیدن سوال های منتقدانه درباره آنچه که می بیند، می خواند ومی شنود را داشته باشد . با طرح پرسش های کار آمد است که می توان تصمیم های آگاهانه و عاقلانه گرفت.
پرسش ها همواره باید هدف دار باشند. غالباً از پرسش می توان برای ارزشیابی میزان آموخته ها استفاده کرد. اما هدف های اختصاصی و گوناگون دیگری هم وجود دارند که در زیر فقط به تعدادی از آنها اشاره می شود.
– بر انگیختن علاقه یا کنجکاوی
– هدایت تفکر در مسیر معین
– به چالش کشاندن
– مرور آموخته ها
– سازماندهی یا هدایت انجام یک فعالیت
– تشویق برای تامل بر یادگیری
– الگوسازی برای پرسش کردن و تفکر
– تشویق به طرح سوال های بیشتر

روشهای پرسشگری:
استفاده از حواس

فعالیت
تصمیم گیری: در مورد چیزی تصمیم فوری بگیرد یا چیزی را به وسیله مشخص کردن خصوصیات شئ یا اشیا مرتب کند

تفکر
یعنی حس لامسه، بویایی، چشایی، شنوایی و بینایی

پودمان 3
توسعه مهارت های بیانی کودک

استاندارد عملکرد

توسعه مهارت های بیانی کودک از طریق توسعه شناخت مراحل سخن گویی، آماده کردن برای سخن گویی
و کاربرد توانایی های گفتاری کودک در زندگی روزانه بر اساس منابع علمی و آموزشی و استانداردهای وزارت
آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور
شایستگی های فنی مورد انتظار در این واحدیادگیری:
1 توسعه شناخت مراحل سخن گویی
2 آماده کردن کودک برای سخن گویی
3 کاربرد توانایی های گفتاری در زندگی روزانه کودک
شایستگی های غیر فنی مورد انتظار در واحدیادگیری:
1 یادگیری
2 مهارت گوش کردن
3 آموزش وکمک به فراگیری دیگران

صحبت کردن
تعریف: سخن گفتن فرایندی است که بر شناخت و اندیشه مبتنی است و از روی قصد و اراده برای بیان مفاهیم و خواسته های انسان بهک ار می رود. کودکانی که در زمینه مهارت های کلامی ضعیف هستند، در مدرسه با مشکلات خواندن روبه رو می شوند. اما در هر حال کودک طبیعتاً زبان را می آموزد. در سال های اخیر بررسی زبان کودکان به طور قابل ملاحظه ای گسترش یافته است که با همه تفاوت ها در دو نکته اتفاق نظر دارند.
1- کودکان نظام زبانی خاص خود را دارند و صرفاً مقلّد نیستند. کودکان در هر مرحله قواعد درونی خود را دارند که با قواعد زبان بزرگسال متفاوت است
2- شباهت در تکامل زبان کودکان: جدا از اینکه در کدام کشور یا منطقه زندگی میک نیم، کودکان در تکامل زبان شبیه هم هستند و از یک روند خاصی پیروی می کنند.
اهمیت سخن گفتن
فرایند سخن گفتن همیشه الهام بخش در زمینه آموزش است، از آنجا که پیش فرض مراحل رشد، از ساده به مشکل، از کم به زیاد، از کمّی به یکفی، از تقلیدی به خلاق، از وابسته به مستقل است. فرایند رشد کلامی که در ادامه مبحث بیان می شود، می تواند نکات حائز اهمیتی را در این زمینه آشکار سازد.

مراحل رشد سخن گفتن
گریه قابل ادرا کترین صدایی است که نوزاد تولید میک ند. تغ ییر در آهنگ گریه، خشم، درد، گرسنگی و غیره را نشان می دهد. گریه هرچند اولین ابزار ارتباطی کودک است؛ اما واقعاً ارتباط کلامی نیست .
کودکان در زمان تولد با صداهای مختلفی گریه میک نند و والدین گاهی می توانند از گریه فرزندشان بفهمند که گرسنه است یا خسته و یا مشکلی دیگر دارند . البته در این دوره بیشتر از نظر موقعیت آنها حدس می زنند. اما در ماه های بعد مادر به درستی گریه ناشی از گرسنگی یا خواب را تشخیص می دهد
کودک در حدود 3 ماهگی، زمان بیداری را صرف ساختن و تولید صدا میک ند که بیشتر به بَغ بَغوی کبوتر شبیه است، اما تنوع دارد و به نظر می رسد که می تواند این صداها را کنترل کند

نکات کلیدی در صحبت کردن با کودک نوپا
کودک را به صحبتک ردن تشویق کنید، به او نخندید و انتقاد نکنید.
از جملات کوتاه و یا پرسش های زیاد استفاده کنید.
موقعی که صحبت میک ند، تمام توجه تان را به او معطوف کنید.
به سوالات او با کلمات ساده پاسخ دهید.
صبور و شکیبا باشید، چرا که او برای بیان آنچه می خواهد بگوید، به زمان نیاز دارد.
کودکان به مرور با افزایش خزانه لغات، قادر به ساختن جمله هستند. هر چند جملات آنها بیش از دو کلمه نیست؛ مثل بابا توپ، مامان سوپ.

توجه به چیزی
تفکر کردن
قهر کردن
توجه محبت آمیز
توجه محبت آمیز
جواب چیزی را لبخند گفتن
حال خوش پیدا کردن
مقاومت در شنیدن
تنفر از موضوع پیش امده
توجه بعد از مقاومت در شنیدن
خبری را شنیدن یا موفق شدن در کاری
نوشیدنی را دوستن نداشتن
حال خوش پیدا کردن
توجه محبت آمیز
قهر کردن

ابعاد هیجان
هیجانات چند بعدی هستند و به صورت پدیده های ذهنی، زیستی، هدفمند و اجتماعی وجود دارند
زیستی:
به واسطه غم جدایی از مادر واکنش بدنی کودک عبارت اند از کاهش ضربان قلب، بی تحرکی و غیره؛ اجتماعی: به واسطه غم جدایی از مادر واکنش اجتماعی کودک عبارت اند از بالارفتن ابرو ها، پایین آمدن گوشه لب، گریه کردن و لرزیدن؛
هدفمند:
به واسطه غم جدایی از مادر واکنش های هدفمند کودک عبارت اند از پشت مادر پنهان شدن و فرار به سوی در مدرسه؛
ذهنی:
به واسطه غم جدایی از مادر واکنش ذهنی کودک عبارت اند از احساس ناخوشایند منفی، پریشانی
و نگرانی از فردا.

روش های تشویق به سخن گفتن
یکی از راهکارهای اصلی برای آماده کردن کودک به سخن گفتن تشویق او است که در نمودار 2 نشان داده شده است.

جمله آموزی
اصلی ترین ویژگی ارتباطی انسان زبان است و بزرگ ترین واحد زبان، جمله است. در واقع با قراردادن کلمات در جمله خواسته هایمان را بیان می کنیم. هدف عمده از جمله سازی با کودکان در شکل زیر نشان داده شده است

چگونگی جمله آموزی :
در جمله آموزی معمولا سه راهکار زیر پیشنهاد می شود:
قراردادن کودک در معرض شنیدن : (دریافت پیام) : کودک باید در جهت توسعه دامنه شنیداری فعالیت کند؛ در واقع
با گوش کردن به رادیو، نوارهای قصه تلویزیون، خواندن کتاب وصحبت کردن با او٢
تشویق کودک در جهت حرف زدن برای تولید جمله : (بیان)
ساختار جمله با قواعد دستور : (نحو)

تشویق کودک در جهت حرف زدن برای تولید جمله :

برای رسیدن به این منظور باید موارد زیر را رعایت کنید.
بچه ها جمله های شنیده را تکرار کنند. در تکرار نیز آهنگ و محل تکیه ها را در نظر بگیرید.
در برابر اشتباهات واکنش آنی نشان ندهید. خطاهای گفتاری را با ملایمت اصلاح کنید. به جای اصلاح مستقیم خطاها، خودمان شکل درست جمله را ادا کنیم.
جمله ها را طی یک داستان پیوسته یا داستان های کوتاه به کار ببرید.

کاربرد توانایی های گفتاری در زندگی روزانه کودک

اسباب بازی
اسباب بازی ها وسایل مناسبی برای تمرین صحبت کردن هستند. عروسک ها، ماشین ها، تلفن و کتاب از جمله وسایلی هستند که در مجموعه اسباب بازی ها همیشه وجود دارند.
کتاب یک وسیله مناسب برای برقرار کردن ارتباط با کودک است، هر چند ساختار ظاهری کتاب گاهی این شبهه را ایجاد می کند که وسیله بازی نیست. امروزه در کتاب های تولید شده نمونه هایی وجود دارد که به این نکته توجه دارند و ساختار و جنس آن متفاوت است. در این نمونه از کتاب ها، کودک با لمس کردن،
جویدن، کشیدن و حتی تکان دادن آنها، کتاب را کشف و زمینه را برای صحبت کردن و برقراری ارتباط با محیط میسر می سازد. این کتاب ها تنوع بسیار دارند که در اینجا به چند نمونه اشاره می شود؛ پلاستیکی، پارچه ای، مقوایی، موزیکال و غیره .

قصه گویی
قصه: به معنای حکایت و سرگذشت است و به آثاری اطلاق می شود که در آنها تا یکد برحوادث خارق العاده بیشتر از تحول و تکوین آدم ها و شخصیت ها است.
قصه ها کودک را با واژه گان، اصطلاحات، نام ها، مکان ها و غیره آشنا میک ند و علاوه بر ایفای نقش مهم در زبان آموزی، فرصت خوبی برای اصلاح لغزش ها، اشتباهات و اشکالات زبانی ایجاد میک ند.

نکات مهم برای اجرای قصه:
الف: انتخاب قصه با توجه به سن شنونده و موقعیت خاص: از آنجا که مدت تمرکز کودکان محدود است ، قصه باید از نظر طول زمان و محتوا با سن شنونده هماهنگ باشد. شما می توانید در بازنگری کارت کتاب قصه 1 مناسب آن موقعیت را انتخاب کنید. مثلا در یک روز بارانی کتاب مهمان های ناخوانده مناسب است.
ب: انتخاب محل نشستن: کودکان دوست دارند روی زمین بنشینند به قصه گوش دهند. زیرانداز تمیز و راحت و استفاده از چند بالش می تواند فضا را دلنشین کند، اما نکته مهم این است که آنها بتوانند شما را ببینند.
ج:استفاده از ابزار مناسب برای قصه گویی: گاهی اشیای مربوط به قصه مثلا یک شال، روسری، کت قرمز یا یک قلم مو می تواند در قصه گویی شما اثرگذار باشد. گاه یک عروسک یا عروسک های انگشتی بهترین همراه شما در قصه گویی است.

وانمود بازی
کودک به مرور با صحبت کردن های مکرر و استفاده از لغات و تکرار آنها، از لغات مفهومی بیش از یک واژه ساده برداشت میک ند و در قبال این آموخته های کلامی به درک معنا می رسد.
کودکی که برایش زیاد کتاب خوانده و یا قصه گفته اند، این بار دوست دارد که خود گوینده قصه و کتاب باشد. او اغلب به خواندن برای خودش یا عروسک هایش وانمود میک ند
قصه گویی کودک
دکتر شدن کودک

نمایش خلاق
کودکان در دومین سال زندگی با تخیلات شان به بازی وسعت می بخشند و در این بازی ها مقدار زیادی تقلید یا وانمود می کنند. نمایش خلاق یک نوع وانمود بازی است که از تخیل سرچشمه می گیرد و فرد با توجه به آگاهی های خود به اجرای آن می پردازد.
نمایش خلاق:
نمایش خلاق یعنی انجام تمرین نمایشی بدون مراعات رسمی نمایش و پانتومیم. شکلی از وانمود بازی که با دقت طراحی شده و به اجرا در می آید.

ضرورت و اهمیت:

مراحل اجرای نمایش خلاق

داستانی را برای کودک انتخاب کنید و بخوانید.
از کودکان سوال شود که دوست دارند کل داستان و یا قسمتی از آن را نمایش دهند.
با توجه به شخصیت های داستان چند کودک را انتخاب کنید.
به دیگر کودکان اطمینان بدهید که نوبت آنها نیز خواهد شد.
حال کودکان به دو قسمت بازیگران و تماشاچیان تقسیم شده اند.
به تماشاچیان گوشزد کنید که سکوت کنند و به روش اجرای دوستان شان توجه کنند.
با یک علامت از پیش تعیین شده (سوت یا زنگ) کار را شروع کنید.
پس از اتمام از تماشاچیان بپرسید، اجرا چگونه بود؟
در گروه کودکان می توانید سوالاتی را در رابطه با اجرا بپرسید.
آیا مثل خرگوش راه رفت؟ آیا غذا را تند تند خورده؟ و غیره
پس از اجرای گروه اول، از گروه دوم دعوت کنید، مجدداً اجرا کنند.

قصه سازی
قصه سازی کودکان با هدف شکوفایی خلاقیت کودکان، کسب مهارت های نمایشی و رشد شناخت محیطی است

پودمان 4
آماده کردن کودک برای خواندن

استاندارد عملکرد

آماده کردن کودک برای خواندن از طریق توسعه شناخت مراحل خواندن و پرورش کتاب خوانی، کاربرد فعالیت های روزانه در توسعه توانایی خواندن و پرورش شناخت دیداری نمادها، حروف و کلمات براساس منابع علمی و آموزشی معتبر، دستورالعمل های وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور
شایستگی های فنی مورد انتظار در این واحدیادگیری:
1 توسعه شناخت خواندن
2 پرورش کتاب خوانی
3 کاربرد فعالیت های روزانه در توسعه توانایی خواندن
4 پرورش شناخت دیداری نمادها، حروف و کلمات
شایستگی های غیر فنی مورد انتظار در واحدیادگیری:
1 یادگیری
2 مهارت گوش کردن
3 آموزش وکمک به فراگیری دیگران

خواندن
بخوان به نام پروردگاری که تو را خلق کرده
است.(سوره علق. آیه 1)
فراگیری خواندن مستلزم گرد هم آوردن مهارت های کلامی گوناگونی است که کودک می تواند از سنین پایین کسب کند. والدین و مربیان باید بتوانند به کودکان کمک کنند تا این مهارت ها را برای آمادگی فراگیری خواندن کسب کنند.

ضرورت و اهمیت خواندن
ضرورت و اهمیت خواندن را می توان تحت عنوان هفت شادی خواندن طبقه بندی کرد )نمودار1 )

هدف از خواندن چیست؟
اهداف آموزش خواندن شامل موارد زیر است:
1 بهبود توانایی کلی زبانی از نظر تولید آواها، معنی شناسی و کاربرد صحیح واژگان و عبارات؛
2 لذت بردن از کتاب ها و درک این نکته که آنها منابعی بی شمار از اطلاعات هستند؛
3 درک مطالب شفاهی؛
4 درک رابطه بین گفتار و نوشتار؛
15 خلق مطالب نوشتاری جدید؛
6 رشد واژگان و کاربرد صحیح واژگان آشنا؛
7 درک هم نشینی آواها در کنار هم و تاثیر متقابل آنها بر یکدیگر؛
8 شناخت کلمات هم قافیه؛
9 توانایی ارتباط با اشیای واقعی؛
10 شناسایی و اجرای دستورالعمل های متوالی.

انواع کتاب های تصویری

(حسی یا لمسی) آغازگرها : کتاب هایی که قوه بینایی را تحر کی می کنند؛ توانایی تشخیص رنگ و شکل را به کودک می دهند و در ابتدای سخن گفتن مشارکت کودک را در نام بردن اشیا، تکرار اشعار ساده و حرکت دست ها تقویت می کنند.

کتاب های بازیچه ای : در واقع ابزار انتقالی بین اسباب بازی و کتاب واقعی هستند؛ برای مثال، پازل ها (قرار دادن و یا اتصال بعضی از قسمت ها به کتاب) در بدنه اصلی کتاب کی لانه طراحی شده؛ تعدادی پرنده پارچه ای که با نخ به بدنه متصل است و می خواهند وارد لانه شوند.

٣ کتاب های مفهومی 5: در این کتاب ها متن چندان نقشی ندارد و کودک از طریق قدرت مشاهده مفاهیم را درک می کند. برای مثال، در کتاب درخت با فصول
گوناگون آشنا می شوید

الفبا آموزها:
هر چند هدف این کتاب ها آموزش الفبا نیست، اما کودک را با صدا و شکل حروف آشنا می کند. در واقع بازی با حروف است که گاهی داستانی هم است، یعنی حروف در کی ماجرای داستانی وارد می شوند. این بازی برای کلاس اولی ها به بالاست. برای شناسایی حروف نمونه ها باید از اشیای آشنا و ملموس انتخاب شوند
عدد آموزها:
هدف این نوع کتاب ها آموختن عدد نیست، بلکه صرفاً آشنا کردن با شکل عدد و مفهوم آن است. معمولاً اعداد را در کنار پدیده های آشنا (مثلا سیب، ماشین) معرفی می کنند. گاهی در بازی ها و ترانه ها نیز اعداد دیده می شود، کی مرغ دارم… پس چندتا … ده بیست سی چهل پنجاه شصت …. حالا که رسید به صدتا، دستمال آبی بردار، پر از گلابی بردار

ویژگی های کتاب تصویری
از آنجا که تصاویر نباید تنها نقش تزئینی و زیبایی داشته باشند و باید به عنوان مکمل مفاهیم اصلی کتاب مطرح شوند، پس باید موارد زیر درباره آنها رعایت شوند:
استفاده درست از رنگ : کودکان از رنگ آمیزی تند لذت نمی برند. استفاده درست از رنگ مهم تر از رنگی است که به کار برده می شود.

گویایی و وضوح تصویر : دراین جا تصویر کلید درک محتوا است. گویایی و وضوح تصویر و انطباق آنبا موضوع کتاب اهمیت فراوانی دارد
تناسب تصویر با درک کودک:
تصاویر باید با درک کودک و آنچه او از آن موضوع می داند، متناسب باشد

جایگاه مناسب برای متن و تصویر:
در کتاب تصویری انتخاب جایگاه مناسب برای متن و تصویر از اهمیت بسزایی برخوردار است و در ارائه پیام، وحدت بین متن و تصویر باید حفظ شود. این نکته گاه به انحای مختلف در کتاب ها دیده می شود که شامل موارد زیر است:
الف(تصویر نمایشگر متن) : گاهی دقیقاً تصویر نمایشگر متن است؛ بنابراین باید با محتوا و عنوان داستان صفحه به صفحه پیش برود

ب(متن روی تصویر) : گاهی متن روی تصویر قرار گرفته است؛ در واقع متن با تصویر ادغام شده اند
تصویر خوب، تصویر بد
معمولاً کتاب های تصویری بسیاری در فروشگاه ها و دکه های روزنامه فروشی یافت می شود که ظاهراً دارای
تصویر مناسب کودکان است، در حالی که منظور از تصویر در کتاب تصویری صرفاً نمایش شخصیت ها و یا
نمادها به شکل تصویر نیست. در کی کتاب تصویری خوب، خواننده یکبار با متن حرکت می کند و بار دوم همه آنچه را که در متن داشته است، در تصویر باید دنبال کند. در این حالت ما با کی کتاب روبه رو هستیم که درونمایه آن دوبار تکرار شده است؛ یکی در قالب کلام مکتوب، دیگری در قالب خط و نقطه، حجم، رنگ، تصویر و غیره. در یک کتاب تصویری خوب فضاهایی که متن قادر به پرداخت آن نیست با تصویر نشان داده می شود

پرورش کتاب خوانی
بلند خوانی :(من می خوانم، تو گوش می کنی)
کودکانی از کتاب لذت می برند که از همان کودکی عشق به کتاب و کتاب خوانی در آنها نهادینه شده باشد. حتی کودکان کوچک دوست دارند صدای شما را وقتی کتاب می خوانید، بشنوند و گاهی در تکرار بعضی از کلمات با شما شر کی شوند. وقتی کودک همراه با شما به کتاب نگاه می کند، فقط از دیدن تصاویر و شنیدن
داستان لذت نمی برد، بلکه توجه خاص و نزدیکی فیزیکی شما با او و احساس محبت و امنیت کودک، باعث توجه بیشتر او نسبت به کتاب می شود.
بدین ترتیب دانش کودک از جهان گسترش می یابد و درک او از تجربیاتش که به تازگی به دست آورده است، عمیق تر می شود.کودکی که با کتاب انس گرفته به زودی اطلاعات زیادی کسب می کند که برای فراگیری خواندن لازم است. مثلاً می فهمد که کتاب را از راست به چپ ورق می زنید و هر صفحه از بالا به پایین و هر سطر را از راست به چپ دنبال می کنید. می فهمد که تصاویر به فهم مطلب کمک می کند؛ کلمات با فضای خالی از هم جدا شده اند؛ داستان ها آغاز، ادامه و پایانی دارند و اغلب از الگوی مشخصی پیروی می کنند. آنها به مرور یاد می گیرند که حتی پیش بینی کنند؛ اول چی بعد چی؟ و بالاخره آخر چه خواهد شد؟
زبان کتاب ها و قصه ها از آنجا که رسمی تر از زبان رایج است به کودکان این فرصت را می دهد که مهارت بیشتری در زبان کسب کنند و وقتی که زمان خواندن فرا برسد، از مهارت بیشتری برخوردار باشند.

فواید بلندخوانی برای کودکان

اگر کودک شما را در حال خواندن کتاب ببیند، این تفکر در ذهنش شکل می گیرد که کتاب دارای اهمیت
است و برای او نیز شئ ارزشمندی خواهد بود. علاوه بر این:
مدت تمرکز افزایش میی ابد.
لغات بیشتری می آموزد؛ در نتیجه بهتر صحبت می کند و دیدش وسعت میی ابد.
خواندن کتاب ها به او یاد می دهد که با قهرمانان کتاب همذات پنداری نماید.
خواندن به او یاد می دهد که خوب گوش کردن را یاد بگیرد.
او با خواندن یاد می گیرد که چگونه احساساتش را بیان کند.
احساس همدلی با دیگران، یکرنگی و هماهنگی از جمله مواهب کتاب خوانی است.
با خواندن، کودک فرصت میی ابد مراحل گذر زمان یا حادثه را دنبال کند (اول چی بعد چی؟).
ریتم و قافیه شعر و متن به کودک چیزی بیشتر از کلمه می دهد که لذت است.
فضای خالی بین کلمات نمایانگر ارزش و اثر بخشی هر کلمه است.
در کتاب خوانی، کودک می آموزد که داستان ها، آغاز، ادامه و پایانی دارند.
او به مرور با خواندن قدرت پیش بینی پیدا می کند.
خواندن فرصتی است برای آشنایی با زبان رایج پیرامون.

قصه های قومی
قصه هایی هستند که به دلیل داشتن عوامل تخیلی زیاد، ماجراهایشان امکان وقوع بسیار بعید یا غیر ممکن را دارند. این نوع ادبیات که اکثراً شفاهی است و توسط مردم خلق شده، انتقال دهنده ارزش های اخلاقی و تربیتی است و علاوه بر لذت بردن، در انتقال هویت نقش اساسی دارد که پس از شکل گیری اندیشه چاپ
توسط گوتنبرگ در سال 1450 میلادی قصه ها توسط افراد گردآوری و مکتوب شدند.

قصه های توام با تکرار یا زنجیره ای:
در این نوع قصه ها که برای کودکان پیش از دبستان بسیار مناسب است، عناصر داستانی (شحصیت و حوادث) به طور منظم تکرار می شود. این تکرارها به کودکان فرصت می دهند که جریان قصه را به خوبی درک کنند؛ مثل کتاب مهمان های ناخوانده
قصه های حیوانی:
قهرمانان این قصه ها حیوانات هستند که ویژگی های انسان ها را نمایش می دهند. پس در واقع ظاهری حیوانی با زبان و رفتار انسان ها دارند. معمولاً ویژگی های این حیوانات تابع فرهنگ جامعه ای است که از آنجا برخاسته اند؛ برای مثال، انانسی عنکبوتی است بسیار عاقل در قصه آفریقایی و یا روباه نماد حیله گری، کلاغ نماد خبرچین، بز نماد مادری در ایران و بالاخره حیواناتی که نماد دانایی و یا هوش و ذکاوت مانند خرگوش و لاک پشت هستند.

قصه های شگفت انگیز یا جادویی:

در این نوع از قصه ها معمولاً از عوامل و موجودات و اشیای فرا طبیعی استفاده می شود. معمولاً عشق و ماجراجویی در هم تنیده اند و امکان تغییر همه چیز در آن وجود دارد؛ مانند پیر یا جوان شدن؛ زشت و یا زیبا شدن و تبدیل انسان به حیوان و بالعکس.
اما نکته مهم پایان خوشی است که در این نمونه ها دیده می شود و همیشه خوب ها بر بدها غلبه می کنند.مانند قصه ماه پیشانی

ماهیت شفاهی:
این نوع قصه ها روزی از ذهن خلاقی جوشیده است و در طول زمان بر اثر انتقال شفاهی صیقل یافته و نهایتاً ضبط و چاپ شده است.
تاکید نداشتن بر رابطه علت و معلولی:
در این نوع قصه ها، حوادث غیر مترقبه و تصادف نقش اساسی دارند و رخدادها بدون داشتن روابط علت و معلول نقل می شود. این قصه ها اغلب در زمینه اصول اخلاقی، برابری و عدالت هستند و از نیازهای انسان الهام می گیرند.
صفات مطلق قهرمانان:
این قصه ها مطلقاً یا خوب اند یا بد، و هرگز شخصیت شان تغییر نمی کند. شخصیت های این نوع قصه ها که در تمام کشورها نمونه هایی از آن وجود دارند، ساختار کلیشه ای دارند؛ مثلاً :غول و یا جادوگر دارای صفات مشخصی هستند.
پیروی و طرح و الگوی خاص:
این قصه ها الگو و طرح واحدی دارند. در کلیه قصه های قومی جدال ابدی بین خوبی و بدی، روز و شب و سیاه و سفید وجود دارد و جالب اینکه همیشه خوبی پیروز است.
داشتن ابعاد شگفت انگیز:
برای غلبه خوبی بر بدی ها، قهرمان با کمک گرفتن از نیروهای ما فرا طبیعی پیروز می شود. غول ها، دیوها، جادوگران، قالیچه ها و انگشترهای جادویی و … این نیرو ها گاه به عنوان یاری دهنده و در بعضی از موارد مشکل آفرینان قصه هستند و قهرمان باید با آنها جدال کند تا پیروز شود.
مکان و زمان نا مشخص: فرضی بودن زمان و مکان از جمله ویژگی های این قصه هاست مثل : روزی روزگاری
زبان روایی:
در این قصه ها زبان روایی بسیار عادی است. زیرا قصه ها چون نقل شده اند، زبانی ساده دارند و سال ها توسط مردمان عادی شفاهاً بیان شده است. لازم به یادآوری ست که این قصه ها وقتی چاپ می شوند زبان روایی خود را از دست می دهند، مگر اینکه دوباره قصه گویی آنها را نقل کند.

داستان های واقعی

داستان واقعی، داستانی است که محصول ذهن خلاق نویسنده است، اما ارتباط تنگاتنگی با واقعیت ها دارد؛ یعنی در مسیر ماجرا چیزی وجود ندارد که وقوع آن را غیر ممکن سازد.این داستان ها به کودک فرصت می دهد علاوه بر خودشناسی، با همسان پنداری با قهرمانان به حل مشکلات یا مسائل زندگی واقعی بپردازد. هر چند تنوع این نوع داستان ها بسیار است، از انواع داستان های واقع گرایانه سه گروه آن، بیشتر مورد استفاده کودک قرار می گیرد

چگونه برای کودک کتاب بخوانیم

قبل از پرداختن به نحوه خواندن کتاب، نکات زیر را باید در نظر داشت:
مکان مناسب و راحتی را برای نشستن و کتاب خوانی انتخاب کنید.
هر صدای زمینه ای (رادیو، تلویزیون و غیره) را قطع کنید.
هرگز به زور کودکی را برای شنیدن و یا دیدن کتاب، از کار مورد علاقه اش جدا نکنید.
مجموعه کتاب ها را در دیدرس اودر سبد
کتاب ها یا در کتابخانه( قرار دهید )
کتاب هایی را انتخاب کنید که گمان می برید او دوست دارد. حتما باید کتاب را قبلاً خوانده باشید.
چنانچه کودک تمایل به خواندن و یا شنیدن نداشت، آن را به بعد موکول کنید.
در حین خواندن به کودک فرصت بدهید که تصاویر را نگاه کند. به او فرصت بدهید تا در حین نگاه کردن
گربه کجاست؟ « به تصاویر، به اشیا اشاره کند و یا نسبت به آنها واکنش نشان دهد. می توانید از او سوال کنید
حتی گاهی خود شما باید پاسخ بدهید. »؟ دُمش کو
تشویق شما، برای انتخاب کتاب می تواند به کودک فرصت بدهد تا کتاب مورد علاقه اش را از میان کتاب ها انتخاب کند.
قبل از خواندن جلد کتاب را به او نشان دهید و نام نویسنده و نام کتاب را بگویید. سپس از اول کتاب شروع کنید.
کتاب را به گونه ای در مقابل کودک قرار دهید که او بتواند به راحتی تصاویر را دنبال کند.
به آهستگی بخوانید و برای دیدن و شنیدن و تطبیق دیده ها و شنیده ها به کودک فرصت بدهید.
با انگشت کلمه ها را دنبال کنید تا کودک تشخیص دهد که شما کلمه چاپی را می خوانید.
از تجاربتان استفاده کنید و با ایجاد صدا های محیط، به داستان جذابیت بدهید مثل صدای باد، سگ، گربه، خرس بزرگ، خش خش برگ و غیره.

آنچه که در کتابخانه کودک باید توجه داشته باشید:
استفاده از ساده ترین ابزار برای کتابخانه گاهی یک جعبه کارتن ساده که با کاغذ رنگی تزئین شده یا کی چمدان خالی بی مصرف یا سبد بزرگ حتی یک طناب می تواند کتابخانه کودک باشد. تنها مسئله قابل توجه، داشتن جایی مشخص، در دسترس و قابل استفاده است که می تواند از همان کودکی پیام ارزشمند بودن کتاب را به کودک القا کند
نظم و ترتیب در چیدمان کتاب ها و ترمیم کتاب های پاره شده و مرتب و تمیز بودن محل و٥ در دسترس بودن کتاب

ویژگی های مجلات کودکان

ویژگی های ظاهری:
عناصری چون نام، نامواره 1، روی جلد، تصویرگری، قطع، شماره صفحات و صفحه آرایی ، وضعیت ظاهری نشریه را تشکیل می دهند.
نام: نشریه باید نامی کوتاه، خوش آوا، اثرگذار و متناسب با سن مخاطب داشته باشد؛ از این رو گاهی به نام پدیده های طبیعت (پوپک، سنجاقک، آفتاب مهتاب)و یا نشات گرفته از آرمان نشریه )کوشش، کودکان فردا،دامیدآن است( و یا به عنوان ضمیمه نشریات بزرگسالان )دوچرخه، کیهان بچه ها( و غیره منتشر می شوند.
تصویرگری یا تصویر سازی:
یکی از مهم ترین بخش های نشریه است و انگیزه خواندن را افزایش می دهد. کودکان بازی های ساده با رنگ و خط را دوست دارند.
جلد:
طبیعی است که نخستین عنصر جلب مخاطب جلد آن است. زیبایی و اثرگذاری باید در این زمینه مورد توجه باشد.
قطع:
ناشران اندازه های گوناگون را تجربه کرده اند که رایج ترین قطع رحلی کوچک 26*19 سانتیمتر برای نوجوانان و قطع ریزی 23*16 سانتیمتر برای کودکان است
صفحه آرایی: استفاده از تصویر، نقاشی، عکس، حروف درشت، سطرهای با فاصله شمار متناسب ستون ها 1 تا 3 ستون سفید خوانی و استفاده از رنگ ها در هم نشدن متن و تصویر، رعایت تناسب رنگ ها و بالاخره عکس های مناسب با شرح های گیرا از جمله موارد مورد توجه است.
ویژگی های محتوایی:
توجه به ویژگی های سنی مخاطب استفاده از زبان معیار که باید از نظر دستوری ساده و مفهوم باشد.
پرهیز از استفاده از کلمات قصار نکته ها و اندرز
لحن صمیمی و ساده
تنوع موضوع (خبر – شعر – داستان – بازی و سرگرمی – طنز – مطالب علمی)

پودمان 5
آماده کردن کودک برای نوشتن

استاندارد عملکرد
آماده کردن کودک برای نوشتن از طریق شناخت مراحل نوشتن و سازمان دهی فضا برای نوشتن، هماهنگی چشم و دست و پرورش تجسم فضایی در نوشتن براساس منابع علمی وآموزشی معتبر، استاندارد های آموزشی وزارت آموزش و پرورش و دستورالعمل های سازمان بهزیستی کشور
شایستگی های فنی مورد انتظار در این واحدیادگیری:
1 توسعه شناخت نوشتن
2 سازمان دهی فضا برای نوشتن
3 هماهنگی چشم و دست برای نوشتن
4 پرورش تجسم فضایی در نوشتن
شایستگی های غیر فنی مورد انتظار در واحدیادگیری:
1 یادگیری
2 مهارت گوش کردن
3 آموزش وکمک به فراگیری دیگران

آماده کردن کودک برای نوشتن
((ن)) سوگند به قلم و آنچه می نویسند
سوره قلم .آیه 1
نوشتن یک فرایند است، نه حاصل کار؛ زیرا مجموعه ای از فعالیت های خطی، هم شکل و متوالی است که مراحل خاصی دارد.
نوشتن کودک نشان دهنده سیر پویایی او در بیان خود است. از طرفی خواندن و نوشتن به یکدیگر وابسته هستند

ضرورت و اهمیت نوشتن

مهارت نوشتن نیز مانند خواندن، طی سال ها ایجاد می شود. کودکان بارها و بارها شاهد نوشتن بزرگ ترها هستند؛ از این رو این کار مانند صحبت کردن و سپس خواندن برای آنها قابل تقلید است. بسیار اوقات شاهد بازی های نوشتاری کودک بوده اید که نوعی تقلید از بزرگ ترها است، او در این مواقع می بیند که نوشتن راهی است برای بیان غیر شفاهی خود.
کودک بارها در بازی های تقلیدی خود از این هنر نوشتاری در نسخه نویسی برای دکتر بازی و مشق در معلم
بازی استفاده می کند. وقتی به خط خطی های او نگاه می کنید او را تشویق کنید و باید به یاد داشته باشید
تمامی این مراحل، آمادگی برای نوشتن است باید بدانید که در آموزش پیش از دبستان، هدف نوشتن نیست،
بلکه آمادگی برای نوشتن است.
بی توجهی به مسائل محیطی )نحوه در دست گرفتن مداد، طرز نشستن، توجه به چپ و راست دست بودن؛نحوه قرار گرفتن کاغذ و میزان نور( مهارتی )هماهنگی چشم و دست، مهارت عضلات بزرگ و کوچک دست(و بالاخره مسائل شناختی )تجسّم فضایی و مکانی( که در بخش های آینده مفصلاً در این زمینه بحث خواهد
شد. منجر به دشواری هایی در نوشتن می شود که تا بزرگسالی ادامه می یابد؛ در حالی که با تمرین و مهارت در زمینه هر یک از موارد از دوران کودکی می توان مانع بروز این مشکلات شد.
مشکلات نوشتاری به وجود آمده از دوران کودکی عبارت اند از:
کج نویسی: در نتیجه نزدیکی زیاد بازو به بدن و محکم گرفتن شست، دور بودن نوک قلم از انگشت، صحیح نبودن جهت کاغذ و درک نکردن خط زمینه، ایجاد می شود.
پرفشارنویسی: فشار دادن بیش از حد انگشت سبابه، استفاده از قلم نامناسب (نازک بودن بیش از حد قلم)، توجه نکردن به تفکیک فشار لازم، منجر به پرفشارنویسی می گردد.
کم رنگ نویسی بیش از حد: قرار دادن بیش از حد کاغذ به صورت اریب و قطر بیش از حد قلم باعث کم رنگ نویسی می شود.

وارونه نویسی: نوشتن حروف به صورت واژگون مانند یا به دلیل ناآگاهی از مفاهیم مکانی، خط زمینه و ضعف حافظه دیداری، کودک رخ می دهد.

هر کدام از این موارد عواملی دارد که در بحث آماده سازی فضا، مفاهیم مکانی و غیره قابل رفع است.
درسا
بابا

مراحل آمادگی برای نوشتن از تولد تا پنج سالگی

سازمان دهی فضا برای نوشتن
محل نشستن در کلاس، سمت راست یا چپ صندلی و نزدیک و یا دور بودن از تخته و چپ دست یا راست دست بودن همکلاسی، همگی در روند نوشتن و رفتار در مراکز آموزشی اثر می گذارند. از این رو پس از ضرورت و اهمیت نوشتن باید به سازمان دهی فضا برای نوشتن توجه شود که شامل موارد زیر است:

نحوه نشستن:
از آنجا که کودکان در مرحله اولیه رشد قرار دارند، هنگام نوشتن چنانچه کمر و گردن خود را زیاد خم کنند، ستون فقرات آنان از حالات طبیعی خارج می شود و در آینده سلامتشان به خطر خواهد افتاد. خمیدگی زیاد ستون فقرات سبب بروز خستگی جسمی کودک می شود. پس به کودکان یادآوری کنید که هنگام نشستن پشت میز و یا روی زمین کمر و گردن را مستقیم نگاه دارند و از خم شدن بپرهیزند. چنانچه روی زمین می نویسند، از چهار پایه کوتاه استفاده کنند تا سطح دفتر و کاغذ از سطح زمین بالاتر باشد و اگر پشت میز قرار می گیرند، پشت آنها به صندلی چسبیده باشد و پاهایشان روی زمین قرار گرفته باشد . کودکان چپ دست باید به گونه ای قرار گیرند که در سمت چپ آنها کسی ننشسته باشد تا حرکت آرنج آنها در زمان فعالیت مزاحم کودک راست دست و خودشان نشود.

توجه به چپ دست و راست دست بودن:
بسیار اشتباه است که از ابتدا به کودکان بگویید که مداد را با کدام دست بگیرند. زیرا به طور طبیعی در حدود 3 تا 5 سالگی خود انتخاب می کنند.
در هر حال نباید به اجبار؛ کودک را برای گرفتن مداد در دست راست و یا چپ تحت فشار قرار داد. چنانکه تشویق او نیز برای انتخاب درست نیست
راست دست
چپ دست

همان گونه که اشاره شد، کودکان طی 3 تا 5 سالگی دست راست و یا چپ را بر می گزینند. معمولاً 10 درصد کودکان چپ دست هستند و این بستگی به خانواده نیز دارد. استفاده از مدادهای سه گوش برای کودکان چپ دست بسیار مفید است، زیرا به راحتی می توانند مداد را
کنترل کنند.
نحوه در دست گرفتن مداد:
مداد باید بین انگشتان به صورت آزاد و راحت قرار گیرد و انگشتان نباید هیچ فشاری بر آن وارد کنند. فشار بیش از اندازه باعث خستگی زودرس، در سنین بالاتر موجب بدخطی می شود. مداد باید بین انگشت شست و نشانه قرار گیرد و تکیه، آن بر انگشت میانه باشد. در این حالت انگشت شست و میانه نباید خمیدگی زیادی پیدا کنند و مداد باید در امتداد انگشت نشانه قرار گیرد. از طرفی مداد باید طوری در دست گرفته شود که انگشتان حتماً روی بدنه آن باشد، نه روی قسمت تراشیده و مخروطی شکل آن، تا کودک به نوک مداد و صفحه دفتر مسلط باشد.
نحوه قرار گرفتن کاغذ:
کاغذها تشویقی هستند برای علاقه مند کردن کودک به نوشتن؛ مهارتی که به مرور آسان تر می شود. برای نوشتن بعد از کنترل در دست گرفتن مداد، به نحوه قرار گرفتن کاغذ مقابل کودک نیز توجه کنید. صفحه کاغذ باید به صورت عمودی در جلوی کودک قرار گیرد تا او بتواند خطوط عمودی را عمود بکشد و نه مایل. کودکان چپ دست یک غریزه طبیعی دارند که از سمت مقابل بنویسند. شما به عنوان مربی موظف هستید که علاماتی را در آغاز هر خط بگذارید که کودک از آنجا نوشتن و یا کشیدن را شروع کند.

فاصله صحیح چشم از کاغذ:
هنگام اثرگذاری بر کاغذ، چشم باید حدود 30 سانتی متر با کاغذ فاصله داشته باشد. رعایت نکردن این فاصله سبب خستگی چشم می شود که در طولانی مدت به قوّه بینایی آسیب می رساند. در ضمن خستگی چشم نیز چون خستگی گردن، دست وکمر، کودک را از ادامه فعالیت باز می دارد.
میزان نور در هنگام نوشتن:
کم یا زیاد بودن نور در هنگام نوشتن باعث خستگی چشم و صدمه دیدن قوّه بینایی می شود. متعادل ترین مقدار نور، نور طبیعی روز است که از پنجره سمت چپ به داخل اتاق و محل نوشتن می تابد. نور مستقیم آفتاب به دلیل شدت زیاد و نور هنگام طلوع و غروب آفتاب به دلیل ضعیف بودن، برای نوشتن مفید نیستند. تابش نور بر کاغذ باید از سمت چپ باشد. طبیعی است که در مورد چپ دست ها باید برعکس عمل شود.
راهکارهایی برای هماهنگی چشم و دست:
استفاده از ابزار نوشتاری
استفاده از کاغذهای بزرگ برای خط خطی و نقاشی
در اختیار گذاشتن مدادهای کلفت و مداد شمعی برای خط خطی و ترسیم

ارائه تمرین های ترسیمی و نوشتاری:که با توجه به سن و توانایی او هماهنگی دارد. استفاده از دفاتر نقاشی شده برای رنگ آمیزی و یا کپی کردن نه فقط مفید نیست و بلکه به او لطمه می زند . اغلب این کودکان در این مرحله به جای رنگ کردن سیب، چنین تصویری را از آن ارائه می دهند

مهارت های ابتدایی

مفهوم تجسم فضایی
آیا باغ ذهن شما پر از درخت است؟ گل های باغ چه رنگی است؟ آیا این باغ را قبلاً در واقعیت و یا در خیال دیده بودید؟ برای رفتن به این باغ خیالی از چه مسیری گذشتید؟ آیا نوع درخت کاری و چیدمان بوته ها درست بود؟ آیا می توانید بگویید حدوداً چند درخت در باغ خیال شما روییده بود؟ آنچه شما در رابطه با تجسم باغ و ویژگی های آن انجام دادید، نمایانگر تجسم فضایی شماست. باغی که ترسیم کردید، در واقع تصویر ذهنی شماست که با کمک مداد و کاغذ و رنگ به آن لباس واقعیت پوشانده اید.
(تجسم فضایی) نقاشی سایر دوستانتان را نگاه کنید و یا از آنها بپرسید که باغ آنها چه شکلی است؟ آیا به تنهایی در باغ قدم می زدند و یا همراه کسی (فردی، میان فردی) به رنگ برگ ها و گل ها توجه داشتند. (طبیعت گرا). بالاخره گروهی با شعر و موسیقی باغ را تجسم کردند )موسیقی و زبان( و یا از شاخه ها بالا
رفتند، دویدند و پریدند(حرکتی). تمام دوستانتان مانند شما تجسم کردند؟ یا هر کدام با ویژگی های فردی خودشان. آنها به تنهایی یا با دوستان باغ را گشتند، به موسیقی، شعر و حرکت توجه نمودند، گل ها و درختان را دیدند. اما در تجسمشان فضا و مکان غایب بود. تعجب نکنید همه از شکل باغ گفتند و باغ در نگاه همه یک مکان و یک فضا1987 ( که در زمینه هوش فعالیت داشت، متفاوت ( است، اما هویت فضا و مکان برای شخصی به نام هواردگاردنر بود. او هویت جدیدی به مکان و فضا داد. در نگاه گاردنر هوش فضایی یعنی طرح سوال های فراوان در مورد نحوه :
کارکرد اشیا
لذت بردن از بازی با ارقام و اعداد
ایجاد معماهای منطقی
توجه به طبقه بندی و موضوعات علمی

و به همین ترتیب هوش مکانی یعنی :
گزارش تصاویر به طور واضح
توانایی خواندن نمودارها و جداول
علاقه به خیال پردازی
مهارت در طراحی و اشکال سه بعدی

فرایند تجسم فضایی در نوشتن

کودکان از 2 سالگی مفهوم تجسم فضایی را با حرکت مداد به جلو و عقب، افزودن نقطه اثرگذاری دست بر لیوان و بشقاب نشان می دهند.
در 2 تا 3 سالگی این مفهوم با کشیدن خطوط عمودی و افقی و دایره های ناقص توسعه می یابد. آنها خیلی زود به تفاوت میان تصویر و خطوط چاپی پی می برند. اغلب کودکان علامت گذاری روی کاغذ را که شروع کرده بودند، بین 3 و 4 سالگی سعی می کنند نوشتن واقعی را تجربه کنند، اما چندان نمی توانند تفاوتی بین نوشته و نقاشی قائل شوند، حتی زمانی که حروف الفبا را کپی می کنند و یا نام خودشان را می نویسند.وقتی کودک نام خود را می نویسد، تکرار این کلمه آشنا ممکن است مفاهیم مهمی را که شامل مجموعه حروف و ترتیب حروف است، به او یاد بدهد؛ اما موارد زیر را به یاد داشته باشید:
کودک توالی ثابت حروف را در کلمه از طریق نوشتن نام خود یاد می گیرد.
نوشتن نام خود کودک اولین عامل تشویقی کودک است
در 5 تا 6 سالگی ترکیب حروف و تعداد حروف را یاد می گیرد و بدین ترتیب فرایند تجسم فضاییدر نوشتن شکل می گیرد.
چگونه تجسم فضایی را در کودک توسعه دهیم :
با دادن اشیای گوناگون مانند مکعب های خانه سازی، دکمه، کفش هایی در سایزهای مختلف، حتی جوراب و نظیر آنها، کودک را به طبقه بندی رنگ، اندازه، و شکل تشویق کنید با انتخاب چند تصویر می توانید به آنها پازل 2 قطعه برای استفاده در سنین پایین و چند قطعه برای سنین بالاتر تهیه کنید تا کودک جای هر یک را تشخیص دهد.
با پرسش های متعدد، کودک را به نام بردن و توصیف اشیا تشویق کنید.
با بردن کودک به یک محل خیالی (باغ وحش، پارک، اسباب بازی فروشی) از او بخواهید فضای آنجا را برای شما توصیف کند.

چگونه مفاهیم مکانی را در کودک توسعه دهیم
کمک کنید تا موقعیت اشیا را تشخیص دهد.
با دادن دستورالعمل های ساده او را به اجرا تشویق کنید. مانند:
قاشق را درون کاسه بگذار.
کتاب را از زیر میز بردار.
دست چپ را روی چشم ها بگذار.
با دست راست لیوان را بردار.
در فعالیت های روزانه روی مفاهیم تاکید کنید.
مدادها توی کیف است.
خط کش بالای میز است.
از واژه های بالا، زیر، چپ، راست، جلو و غیره برای نشان دادن موقعیت اشیا استفاده کنید.
بازی ها فرصت مناسبی برای درونی کردن این مفاهیم است. وقتی که با مکعب های چوبی خانه می سازد یا وقتی با مداد رنگی تصاویری را روی کاغذ ترسیم می کند.